نگاهی به دعاهای قرآنی

مشخصات کتاب

سرشناسه : محدثی، جواد، ۱۳۳۲ -
عنوان و نام پدیدآور : نگاهی به دعاهای قرآنی/ جواد محدثی.
مشخصات نشر : تهران: مشعر، ۱۳۸۶.
مشخصات ظاهری : ۴۰ ص.؛ ۱۱×۱۷ س‌م.
شابک : ۲۰۰۰ ریال‌978-964-540-070-3:
وضعیت فهرست نویسی : فیپا
موضوع : قرآن -- ادعیه.
موضوع : قرآن -- برگزیده‌ها -- ترجمه‌ها.
موضوع : دعاها.
رده بندی کنگره : BP۸۷/م۲۴ن۸ ۱۳۸۶
رده بندی دیویی : ۲۹۷/۱۵۷
شماره کتابشناسی ملی : ۱۱۷۲۷۲۳
ص:1

اشاره

ص:2
ص:3
ص:4
ص:5
ص:6
ص: 7

مقدمه‌

دعاهای قرآنی
دعا، زبان عشق و نیاز بنده به درگاه خدای بی نیاز است.
پیامبران الهی، امامان معصوم، اولیای خدا و بندگان وارسته، همواره دستی به دعا می‌گشودند و چشمی به امید به فضل پروردگار و رحمت حق.
از «زبور داود» گرفته، تا مناجات های پیامبر خدا (ص) و امام علی (ع) و صحیفه سجادیه حضرت زین العابدین و نیایش امام حسین (ع) در عرفات و سایر فرازهای برجسته و جلوه های روشنی که در ادعیه وجود دارد.
دعا، تنها تکرار زبانی الفاظ نیست، بلکه ابراز برترین نیازها و خواسته ها، از عمق وجود و صمیم دل، از پیشگاه پروردگاری است که قادر مطلق است و

ص: 8
سررشته‌دار همه امور عالم و رقم زننده مقدّرات بندگان. این «حال دعا»، وقتی پدید می‌آید که معرفت و شناخت ما نسبت به «قدرت و نعمت خدا» و «عجز و نیاز خویش» کامل باشد، تا رابطه‌ای به نام «نیایش» و دعا میان بنده و مولایش پدید آید.
این که از خداوند، «چه بخواهیم»، مسأله مهمّی است.
هر کس به اندازه معرفت و به تناسب سطح شناخت و شعور خویش حاجت می‌طلبد. و این نیازخواهی، در بعضی تنها در قلمرو خواسته‌های حقیر و مادّی و دنیوی و خوراک و لباس و مسکن و مال است، و در بعضی بسیار متعالی است و معنویات و اخرویّات را هم شامل می‌شود. از این رو تأکید شده که انسان «دعاهای مأثور» را بخواند، که از زبان اولیای الهی بیان شده است و متعالی ترین خواسته ها و لازم ترین و مفیدترین حاجت‌ها در دعاهای معصومین: آمده است.
ص: 9
در این میان، برخی دعاها هم از زبان پیامبران و صالحان در «قرآن کریم» آمده است. اینکه خداوند، آن دعاها را از زبان ایشان نقل فرموده است، هم اهمیّت آن‌ها را می رساند، هم تأیید مضمون این خواسته ها از سوی پروردگار. انس با کلام الهی و ضرورت بهره‌گیری از معارف قرآنی ایجاب می کند که با این دعاها آشنا باشیم و در قنوت ها، سجده‌ها، نمازها و تعقیبات و مواقع دیگر از آیاتی که مضامین دعایی دارد استفاده کنیم.
شایسته است که این جملات دعایی قرآن را حفظ کنیم و در موارد مقتضی از آن‌ها بهره بگیریم و به صورت شعار معنوی و عرفانی خود در زندگی قرار دهیم.
گفتنی است که دعاهای قرآنی بیش از آن است که در این مجموعه آمده است. هدف از این جزوه، انتخاب و ارائه و نشر برخی از دعاهای قرآنی بوده که کوتاه،
ص: 10
نغز و دلنشین است و حفظ آن ها هم آسان است و اغلب این فرازهای نورانی، برای شما آشناست.
باشد که دعاهایمان قرین اجابت گردد و رحمت و فضل الهی شامل حالمان شود.
جواد محدّثی

زمستان 1386

ص: 11
ادْعُونی أَسْتَجِبْ لَکُم (غافر «مؤمن»/ 60)
یا ربّ چو بخوانی‌ام، «سَمِعنا» گویم‌فرمان تو را به جان «اطَعنا» گویم
بر من تو بفضل اگر «غَفَرنا» گویی‌من آیم و «رَبّنا ظَلمنا» گویم

ص: 12

1- نیکی دنیا و آخرت‌

رَبَّنا آتِنا فِی الدُّنْیا حَسَنَة وَ فِی الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَ قِنا عَذابَ النَّار (بقره: 201)
ترجمه:
پروردگارا! در دنیا و آخرت، ما را حسنه و نیکی عطا کن و ما را از عذاب آتش نگاهدار.
«دنیا نگری» نشان محدودیّت بینش انسان است. هستی فقط در محدوده این جهان نمی‌گنجد و محصور نمی شود. آخرت، نتیجه و ثمره مرحله دنیوی اعمال ماست.
باید بکوشیم و از خدا بخواهیم، که هم در دنیا

ص: 13
سعادتمندمان کند و هم در آخرت به رستگاری و حسنات، نائل کند و هم از دوزخ نگاهمان دارد.

2- صبر و ثبات‌

رَبَّنا أَفْرِغْ عَلَیْنا صَبْراً وَ ثَبِّتْ أَقْدامَنا وَ انْصُرْنا عَلَی الْقَوْمِ الْکافِرین (بقره 250)
ترجمه:
پروردگارا، بر ما صبر و شکیبایی فرو ریز و گام های ما را استوار بدار و ما را بر کافران پیروز گردان.
***
در راه خدا، «صبر» و «ثبات قدم» لازم است، تا انسان
به «نصرت» دست یابد و پیروزی را که میوه درخت مقاومت است، شاهد باشد.

ص: 14
صبر و ثبات را خدا در دل و گام ها می‌افزاید، از آن پس پیروزی بر کافران، حتمی است.
صبر و ظفر هر دو دوستان قدیمندبر اثر صبر، نوبت ظفر آید.

3- بار مسئولیت‌

رَبَّنا لا تُؤاخِذْنا إِنْ نَسینا أَوْ أَخْطَأْنا رَبَّنا وَ لا تَحْمِلْ عَلَیْنا إِصْراً کَما حَمَلْتَهُ عَلَی الَّذینَ مِنْ قَبْلِنا رَبَّنا وَ لا تُحَمِّلْنا ما لا طاقَةَ لَنا بِهِ وَ اعْفُ عَنَّا وَ اغْفِرْ لَنا وَ ارْحَمْنا أَنْتَ مَوْلانا فَانْصُرْنا عَلَی الْقَوْمِ الْکافِرین (بقره، 286)
ترجمه:
پروردگارا! اگر فراموش یا خطا کردیم، ما را مؤاخذه مکن.
پروردگارا! بار و تکلیفی سنگین بر دوش ما مگذار، آن گونه که بر دوش پیشینیان ما نهادی.

ص: 15
پروردگارا! تکلیفی بیش از طاقتمان بر ما منه، از ما درگذر.
ما را ببخش، و ما را رحم کن، تو مولای مایی.
پس ما را بر کافران پیروزی بخش.
در چاه نفس خویش گرفتارم‌از جهل خویش، سر به گریبانم
شرمنده‌ام، زیان زده‌ام، خامم‌من بنده فراری و ترسانم
تا کی به درگه کرمت دوزم‌این دیدگان خسته و گریانم؟

گرچه تکلیف، بر اساس و به اندازه طاقت و توان است، ولی خیلی ها از انجام دادن وظیفه مقدور هم گریزانند. آنان باید برای بخشوده شدن آن خطا، از خداوند مغفرت بطلبند.

4- حریم دل‌

رَبَّنا لا تُزِغْ قُلُوبَنا بَعْدَ إِذْ هَدَیْتَنا وَ هَبْ لَنا مِنْ لَدُنْکَ رَحْمَةً إِنَّکَ أَنْتَ الْوَهَّاب (آل عمران، 8)
ترجمه:

ص: 16
پروردگارا! پس از آن که هدایتمان کردی، دل‌های ما را به سوی باطل مگردان، و از پیش خود برای ما رحمت ببخش، همانا تو بسیار بخشنده ای.
***
«هدایت»، روشنایی دل و جان است، و گناه و گمراهی، تیرگی آن.
دور از خرد است، اگر کسی از روشنایی به ظلمت نشیند و از نور ایمان دست بشوید. دل، خانه محبوب و سراپرده محبّت اوست، چرا شیطان در آن راه یابد؟
چون دل، سرای توست، نه بیگانه‌در راه دل نشسته و دربانم
حاشا که جز تو ره به دلم یابدجانم فدایت، ای همه جانانم

5- ایمان و غفران‌

رَبَّنا إِنَّنا آمَنَّا فَاغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا وَ قِنا عَذابَ النَّار (آل عمران، 16)

ص: 17
ترجمه:
پروردگارا! ما ایمان آورده ایم، پس گناهان ما را ببخش و ما را از عذاب دوزخ، مصون بدار.
ای خدا! بشنو ز «طور» سینه ام فریاد تلخم را
بر سرم سنگینی کوه است
سینه ام «سینا» ی اندوه است
ای پناه بی پناهان!
بر فراز کوه غم‌ها اشک در پای تو می‌ریزم ...
قرآن، دعای فوق را از زبان بهشتیان نقل می‌کند، آنان که اهل صبر و صدق و قنوت و انفاق و استغفار در سحرگاهانند.

6- ایمان و اطاعت‌

رَبَّنا آمَنَّا بِما أَنْزَلْتَ وَ اتَّبَعْنَا الرَّسُولَ فَاکْتُبْنا مَعَ الشَّاهِدین (آل عمران، 53)
ترجمه:
پروردگارا! به آنچه فرو فرستادی ایمان آوردیم و از پیامبر، پیروی کردیم، پس ما را

ص: 18
از شاهدان و با گواهان بنویس.
***
ایمان به خدا، «تبعیت» از رسول را می طلبد.
اطاعت از دستورهای دین، نشانه و سند «ایمان» است. در این صورت است که خداوند، انسان را جزء «شاهدان» به شمار خواهد آورد.
بندگی کن تا که سلطانت کنندتن رها کن تا همه جانت کنند
خوی حیوانی سزاوار تو نیست‌ترک این خو کن که انسانت کنند
چون نداری درد، درمان هم مخواه‌درد پیدا کن که درمانت کنند

7- گناه و اسراف‌

رَبَّنَا اغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا وَ إِسْرافَنا فی أَمْرِنا وَ ثَبِّتْ أَقْدامَنا وَ انْصُرْنا عَلَی الْقَوْمِ الْکافِرین
(آل عمران، 147)
ترجمه:

ص: 19
پروردگارا! گناهان و اسرافکاری و از حد گذشتن ما را ببخش و قدم هایمان را استوار بدار و ما را بر گروه کافران، پیروز بگردان.
***

دست حاجت چو بری، پیش خداوندی برکه‌کریم است ورحیم است وغفور است و ودود
کرمش نامتناهی، نِعَمَش بی پایان‌هیچ خواننده از این در نرود بی مقصود

دعا ی فوق، از زبان خداجویانی نقل شده که مردانه و شجاعانه در رکاب پیامبران الهی با دشمن جنگیدند و در راه خدا از هیچ ضایعه و بلایی نهراسیدند و سست نشدند.

8- لبیک به ندای آسمانی‌

رَبَّنا إِنَّنا سَمِعْنا مُنادِیاً یُنادی لِلْإیمانِ أَنْ آمِنُوا بِرَبِّکُمْ

ص: 20
فَآمَنَّا رَبَّنا فَاغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا وَ کَفِّرْ عَنَّا سَیِّئاتِنا وَ تَوَفَّنا مَعَ الْأَبْرارِ (193)
رَبَّنا وَ آتِنا ما وَعَدْتَنا عَلی رُسُلِکَ وَ لا تُخْزِنا یَوْمَ الْقِیامَةِ إِنَّکَ لا تُخْلِفُ الْمیعاد (آل عمران 193- 194)
ترجمه:
پروردگارا! ما نداکننده‌ای را شنیدیم که به ایمان فرا می خواند، که: به پروردگارتان ایمان بیاورید، پس ما هم ایمان آوردیم. پس گناهانمان را ببخش و بدی هایمان را بپوشان و ما را با نیکان بمیران.
پروردگارا! آنچه را که از زبان فرستادگانت
به ما وعده داده‌ای، به ما بده و ما را در روز قیامت، خوار مگردان، تو هرگز وعده را خلاف نخواهی کرد.
***
ص: 21
یا رب به سوز سینه پیران پاکدل‌از ما هر آنچه بود ونبود ناروا، ببخش
یا رب به اشک چشم یتیمان، گذشت کن‌یا رب، به استغاثه اهل دعا، ببخش
دعاهای فوق، نجوای عاشقانه سحرخیزانی است که همواره به یاد خدایند و نشسته وایستاده و خوابیده خدا را یاد می کنند و به هدفداری خلقت باور دارند. این آیات، از جمله آیات آخر سوره آل عمران است که مستحب است هنگام برخاستن برای «نماز شب»، تلاوت شود.

9- ستم به خویش‌

قالا رَبَّنا ظَلَمْنا أَنْفُسَنا وَ إِنْ لَمْ تَغْفِرْ لَنا وَ تَرْحَمْنا لَنَکُونَنَّ مِنَ الْخاسِرین (اعراف، 23)
ترجمه:
پروردگارا: ما بر خویش ستم کرده‌ایم، اگر ما را نیامرزی و رحم نکنی، از زیانکاران خواهیم بود.
***

ص: 22
گنهکار، به خود ستم می کند، چرا که با دست خویش، آینده اش را تباه کرده و عذاب الهی را برای خود می‌خرد.
آنچه جبران کننده این خسارت بزرگ است، آمرزش الهی است، و گر نه، فرجامی تلخ در پیش است! ...
بگذشته از شماره و حدّ و حصراندازه خطا و گناهانم با این همه گناه که من دارم
چون ادعا کنم که مسلمانم؟تو آن خدای خالق و رحمانی
من بنده حقیر و پشیمانم

10- دوری از ستمگران‌

رَبَّنا لا تَجْعَلْنا مَعَ الْقَوْمِ الظَّالِمین (اعراف، 47)
ترجمه:
پروردگارا! ما را با گروه ستمکاران قرار مده.
***

ص: 23
دوستی با ظالمان و نشست و برخاست با آنان، انسان را به همان گروه ملحق می‌کند، «برائت» از دشمن و «تبرّی» از اهل گناه و دشمنان دین و خدا از فریضه های مهمّ دینی است.
آرزو دارم اگر گُل نیستم، خاری نباشم‌بار بردار ار زدوشی‌نیستم، باری نباشم
گر چه نتوانم ستانم دادِ مظلومی ز ظالم‌بازاین خواهم که‌همکار ستمکاری نباشم

11- صبر و عاقبت به خیری‌

رَبَّنا أَفْرِغْ عَلَیْنا صَبْراً وَ تَوَفَّنا مُسْلِمینَ (اعراف، 126)
ترجمه:
پروردگارا! بر ما صبر و مقاومت فرو ریز و ما را «مسلمان» بمیران.
***
صبر در برابر شداید و در راه انجام وظیفه و در راه ترک گناه، نیرویی عظیم می‌طلبد که صاحبان اراده و ایمان، از آن برخوردارند. این صبر را هم باید از خدا

ص: 24
طلب کرد و نیز «مسلمان مردن» را. زیرا بسیارند کسانی که در حال مرگ، با شک و بی‌اعتقادی از دنیا می روند و «عاقبت به شرّ» می شوند.
خواجه عبداللّه گوید: خدایا! پاکم کن، آن گاه خاکم کن.

12- مولا خداست‌

أَنْتَ وَلِیُّنا فَاغْفِرْ لَنا وَ ارْحَمْنا وَ أَنْتَ خَیْرُ الْغافِرینَ (155)
وَ اکْتُبْ لَنا فی هذِهِ الدُّنْیا حَسَنَةً وَ فِی الْآخِرَةِ إِنَّا هُدْنا إِلَیْک (اعراف، 155- 156)
ترجمه:
پروردگارا! تو سرپرست مایی، پس ما را بیامرز و رحم کن و تو بهترین آمرزندگانی. و در دنیا و آخرت، برای ما نیکی و پاداش بنویس، همانا ما به سوی تو روی آورده ایم.
***

ص: 25

در درگهت یکی ز غلامانم‌نام تو زینت لب و دندانم

غفاری و کریم و خطا پوشی‌من صاحب معاصی پنهانم
شاید مرا نگاه تو گیرد دست‌ور نه فریب خورده شیطانم
یک لحظه گر نظر فکنی بر من‌یک عمر، سرفرازم و خندانم

پذیرش «ولایت خدا»، انسان را از سلطه های دیگر می رهاند. خدا مولای مؤمنان است، پس اهل ایمان هم باید رو به سوی او کنند و از او رحمت و غفران و حسنات بخواهند.

13- نسل با ایمان‌

رَبِّ اجْعَلْنی مُقیمَ الصَّلاةِ وَ مِنْ ذُرِّیَّتی رَبَّنا وَ تَقَبَّلْ دُعاءِ (40)
رَبَّنَا اغْفِرْ لی وَ لِوالِدَیَّ وَ لِلْمُؤْمِنینَ یَوْمَ یَقُومُ الْحِساب (ابراهیم، 40- 41)

ص: 26
ترجمه:
پروردگارا! مرا و فرزندانم را برپا دارنده نماز قرار بده و دعایم را بپذیر.
پروردگارا! مرا و پدر و مادرم را و مؤمنان را، در روز برپایی قیامت، ببخش.
***
«اقامه نماز»، غیر از خواندن نماز است. آنچه مایه برپایی نماز است، روح بندگی و تسلیم و حضور قلب است. چنین توفیقی را برای خود و خانواده مان از خدا می طلبیم تا در نتیجه، دعایمان مستجاب و گناهانمان
بخشوده شود.
چه خوش است یک شب، بکشی هوی رابه خلوص خواهی، ز خدا، خدا را
به حضور خوانی، ورقی ز قرآن‌فکنی در آتش، کتب ریا را

دعای فوق، خواسته حضرت ابراهیم (ع) بود که پس از عمری تلاش در راه توحید، خداوند در پیری به او
ص: 27
اسماعیل و اسحاق را داد و آن حضرت، برای خود و فرزندانش، خدا پرستی و نماز خوانی را طلب کرد.

14- شرح صدری‌

وَ یَسِّرْ لی أَمْری (26)
وَ احْلُلْ عُقْدة مِنْ لِسانی (27)
یَفْقَهُوا قَوْلی (طه، 25- 28)
ترجمه:
پروردگارا! سینه ام را گشاده گردان، کارم را آسان ساز، گره از زبانم بگشای، تا سخنم را بفهمند.
***
«شرح صدر» و حوصله و تحمل و ظرفیّت، هم حق پذیری انسان را می افزاید و هم در مدیریت و معاشرت با مردم، به کار می آید. خدا باید این ظرفیت را بدهد و کارها را آسان ساخته، عقده گشایی کند.
این، دعایی بود که وقتی حضرت موسی (ع) مأمور شد

ص: 28
برای دعوت فرعون به خداپرستی، به کاخ او برود، بر زبان راند و از خداوند، در این راه توفیق خواست.

15- وسوسه های شیطان‌

وَ قُلْ رَبِّ أَعُوذُ بِکَ مِنْ هَمَزاتِ الشَّیاطینِ (97)
وَ أَعُوذُ بِکَ رَبِّ أَنْ یَحْضُرُون (مؤمنون، 97- 98)
ترجمه:
پروردگارا! از وسوسه های شیاطین به تو پناه می برم، و پناه می برم به تو از اینکه برای گمراه کردن، شیطان ها پیش من حاضر شوند.
***
نفس وسوسه‌گر و شیطان‌های نهان و آشکار، همیشه در تلاشند که انسان را از صراط حق به بیراهه بکشند، از این رو دام ها می‌گسترند و از نقاط ضعف و آسیب پذیر ما، بهره می‌گیرند. باید به خدا پناه برد و از دشمن آشتی ناپذیر نفس و ابلیس، گریزان بود.

ص: 29

با دشمن، صلح کردن ننگ است‌چون در همه حال، با خِرد در جنگ است

هر چند سخن ز آشتی می‌گویدخصمی است که آتش بس او نیرنگ است

16- عذاب دوزخ‌

رَبَّنَا اصْرِفْ عَنَّا عَذابَ جَهَنَّمَ إِنَّ عَذابَها کانَ غَراما (فرقان، 65)
ترجمه:
پروردگارا! عذاب‌دوزخ را از ما بگردان، همانا عذاب جهنم همیشگی است.
***
مقدمه خواسته فوق، پرهیز از گناه است. خدای مهربان و دادگر کسی را بی جهت به دوزخ نمی برد. سبب دوزخی شدن بندگان، معاصی خود آنان است چه خسارتی بالاتر از آنکه کسی به خاطر لذّتی زودگذر، عذاب همیشگی جهنم را برای خود فراهم سازد!

ص: 30

مکن کاری که بر پا سنگت آیدجهان با این فراخی تنگت آید
چو روزی نامه خوانان نامه خوانندتو را از نامه خود ننگت آید

این دعا را خداوند، از خواسته بندگان والا و «عبادالرحمن» به شمار آورده است.

17- خانواده باتقوا

رَبَّنا هَبْ لَنا مِنْ أَزْواجِنا وَ ذُرِّیَّاتِنا قُرَّةَ أَعْیُنٍ وَ اجْعَلْنا لِلْمُتَّقینَ إِماما (فرقان، 74)
ترجمه:
پروردگارا! از همسران و فرزندانمان به ما نور چشم عطا کن وما را پیشوا والگوی پرهیزکاران قرار بده.
***

ص: 31
اگر فرزندان و همسران، صالح و شایسته باشند، مایه روشنی چشم و افتخارند و اگر ناصالح و فاسد باشند، سبب شرمندگی اند. دعای فوق که خواسته بندگان صالح از خداوند است، در واقع، طلب شایستگی نسبت به خود و خانواده می باشد. کسی که پیشوایی پاکان را آرزو کند، باید در راه پاکتر شدن بکوشد.

18- آمرزش اهل توبه‌

رَبَّنا وَسِعْتَ کُلَّ شَیْ‌ءٍ رَحْمَةً وَ عِلْماً فَاغْفِرْ لِلَّذینَ تابُوا وَ اتَّبَعُوا سَبیلَکَ وَ قِهِمْ عَذابَ الْجَحیم (غافر، 7)
ترجمه:
پروردگارا! با رحمت و دانش خویش، بر همه چیز احاطه داری، پس کسانی را که توبه کرده
و راه تو را پیروی کردند، بیامرز و آنان را از عذاب دوزخ نگاهدار.
***

ص: 32
هم رحمت الهی گسترده است، هم دانش او فراگیرنده هر چیز است. پس‌بایدازاو خواست که توبه‌کنندگان ورهروان راهش را ببخشاید و نتیجه این بخشودگی نجات از عقوبت جهنم باشد.

19- شکر و رضا

رَبِّ أَوْزِعْنی أَنْ أَشْکُرَ نِعْمَتَکَ الَّتی أَنْعَمْتَ عَلَیَّ وَ عَلی والِدَیَّ وَ أَنْ أَعْمَلَ صالِحاً تَرْضاهُ وَ أَدْخِلْنی بِرَحْمَتِکَ فی عِبادِکَ الصَّالِحین (نمل، 19)
ترجمه:
پروردگارا! مرا الهام کن تا سپاسگزار نعمت تو باشم که به من و پدر و مادرم ارزانی
داشتی و این که کار شایسته ای کنم که تو بپسندی، و با رحمت خویش، مرا در گروه بندگان شایسته ات وارد کن.
***
شکر نعمت، نشان قدرشناسی و معرفت است، هر

ص: 33
چند توان سپاس نعمت های خدا از عهده ما بیرون است، لیکن به هر قدر که بتوانیم، باید شاکر باشیم و چنان کنیم که او از ما راضی باشد. مؤمن، رضای الهی را با رضای هیچ کس عوض نمی‌کند.
خدایا چنان کن سرانجام کارتو خشنود باشی و ما رستگار

دعای فوق را حضرت سلیمان 7 در اوج اقتدار و سلطنت الهی خویش، از خداوند طلب کرد.

20- حقّ نعمت‌

رَبِّ بِما أَنْعَمْتَ عَلَیَّ فَلَنْ أَکُونَ ظَهیراً لِلْمُجْرِمین (قصص، 17)
ترجمه:
پروردگارا! به شکرانه نعمت (سلامتی و

ص: 34
قدرت) که به من بخشیدی، هرگز پشتیبان گنهکاران نخواهم بود.
***
شکرانه هر نعمت، به کارگیری آن در راه رضای خداست و جز آن، ناسپاسی است. دعای فوق‌را حضرت‌موسی (ع) وقتی‌گفت، که در اوج نیروی جوانی بود و در حمایت از یک مستضعف، یک نفر وابسته به فرعون را کشته بود.

21- دعا به نیکان‌

رَبِّ اغْفِرْ لی وَ لِوالِدَیَّ وَ لِمَنْ دَخَلَ بَیْتِیَ مُؤْمِناً وَ لِلْمُؤْمِنینَ وَ الْمُؤْمِناتِ وَ لا تَزِدِ الظَّالِمینَ إِلَّا تَبارا (نوح، 28)
ترجمه:
پروردگارا! مرا و پدر و مادرم را بیامرز، و هر مؤمنی را که به خانه من وارد شود، و همه

ص: 35
مردان و زنان مؤمن را، و ستمگران را جز هلاکت و نابودی میفزای.
***
از ذخیره های ارزشمند برای یک پدر و مادر، داشتن فرزندی است که دعاگوی والدین باشد. پدر و مادر، حق بسیار برگردن اولاد دارند. کمترین ادای حق، دعا کردن در حق آنان است. البته تربیت شایسته فرزند نیز، رسالت بزرگی است که هر که از عهده آن برآید، پس از مرگ از آثار و برکات آن بهره مند می‌شود.

22- توکل و انابت‌

رَبَّنا عَلَیْکَ تَوَکَّلْنا وَ إِلَیْکَ أَنَبْنا وَ إِلَیْکَ الْمَصیر (ممتحنه، 4)
ترجمه:
پروردگارا! بر تو توکل کردیم، و به سوی تو بازگشتیم و بازگشت و سرانجام همه به سوی توست.

ص: 36

***
مؤمن، تکیه‌گاهی جز خدا ندارد و جز خدا نمی‌خواهد و جز او نمی جوید و سرانجام و سرنوشت خویش را در جهت و مسیر خدا قرار می دهد و از او مدد می‌گیرد.
تهیدست، کسی است که «خدا» ندارد.
خدایا، آن که تو را دارد، چه ندارد؟ و آن که تو را ندارد، چه دارد؟ ...

23- کینه زدایی‌

رَبَّنَا اغْفِرْ لَنا وَ لِإِخْوانِنَا الَّذینَ سَبَقُونا بِالْإیمانِ وَ لا تَجْعَلْ فی قُلُوبِنا غِلًّا لِلَّذینَ آمَنُوا رَبَّنا إِنَّکَ رَؤُفٌ رَحیم (حشر، 10)
ترجمه:
پروردگارا! ما را بیامرز، و برادرانمان را که در ایمان بر ما سبقت گرفتند، و در دل‌های ما کینه مؤمنان را قرار مده، پروردگارا تو مهربان و رحیمی.

ص: 37

***
سابقه در ایمان و پیشاهنگی و پیشتازی در راه خدا، ارزشی بزرگ است. مؤمن، هم برای خود دعا می کند، هم برادران دینی را از یاد نمی برد و در دل، جز صفا و دوستی و خیر خواهی نسبت به دیگران، راه نمی دهد.
نگه داشتن کینه دیگران دردل، از بدترین صفت‌هاست.(1)1


1- جواد محدثی، نگاهی به دعاهای قرآنی، 1جلد، نشر مشعر - تهران، چاپ: 1، زمستان 1386.

درباره مركز

بسم الله الرحمن الرحیم
جاهِدُوا بِأَمْوالِكُمْ وَ أَنْفُسِكُمْ في سَبيلِ اللَّهِ ذلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ (سوره توبه آیه 41)
با اموال و جانهاى خود، در راه خدا جهاد نماييد؛ اين براى شما بهتر است اگر بدانيد حضرت رضا (عليه السّلام): خدا رحم نماید بنده‌اى كه امر ما را زنده (و برپا) دارد ... علوم و دانشهاى ما را ياد گيرد و به مردم ياد دهد، زيرا مردم اگر سخنان نيكوى ما را (بى آنكه چيزى از آن كاسته و يا بر آن بيافزايند) بدانند هر آينه از ما پيروى (و طبق آن عمل) مى كنند
بنادر البحار-ترجمه و شرح خلاصه دو جلد بحار الانوار ص 159
بنیانگذار مجتمع فرهنگی مذهبی قائمیه اصفهان شهید آیت الله شمس آبادی (ره) یکی از علمای برجسته شهر اصفهان بودند که در دلدادگی به اهلبیت (علیهم السلام) بخصوص حضرت علی بن موسی الرضا (علیه السلام) و امام عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) شهره بوده و لذا با نظر و درایت خود در سال 1340 هجری شمسی بنیانگذار مرکز و راهی شد که هیچ وقت چراغ آن خاموش نشد و هر روز قوی تر و بهتر راهش را ادامه می دهند.
مرکز تحقیقات قائمیه اصفهان از سال 1385 هجری شمسی تحت اشراف حضرت آیت الله حاج سید حسن امامی (قدس سره الشریف ) و با فعالیت خالصانه و شبانه روزی تیمی مرکب از فرهیختگان حوزه و دانشگاه، فعالیت خود را در زمینه های مختلف مذهبی، فرهنگی و علمی آغاز نموده است.
اهداف :دفاع از حریم شیعه و بسط فرهنگ و معارف ناب ثقلین (کتاب الله و اهل البیت علیهم السلام) تقویت انگیزه جوانان و عامه مردم نسبت به بررسی دقیق تر مسائل دینی، جایگزین کردن مطالب سودمند به جای بلوتوث های بی محتوا در تلفن های همراه و رایانه ها ایجاد بستر جامع مطالعاتی بر اساس معارف قرآن کریم و اهل بیت علیهم السّلام با انگیزه نشر معارف، سرویس دهی به محققین و طلاب، گسترش فرهنگ مطالعه و غنی کردن اوقات فراغت علاقمندان به نرم افزار های علوم اسلامی، در دسترس بودن منابع لازم جهت سهولت رفع ابهام و شبهات منتشره در جامعه عدالت اجتماعی: با استفاده از ابزار نو می توان بصورت تصاعدی در نشر و پخش آن همت گمارد و از طرفی عدالت اجتماعی در تزریق امکانات را در سطح کشور و باز از جهتی نشر فرهنگ اسلامی ایرانی را در سطح جهان سرعت بخشید.
از جمله فعالیتهای گسترده مرکز :
الف)چاپ و نشر ده ها عنوان کتاب، جزوه و ماهنامه همراه با برگزاری مسابقه کتابخوانی
ب)تولید صدها نرم افزار تحقیقاتی و کتابخانه ای قابل اجرا در رایانه و گوشی تلفن سهمراه
ج)تولید نمایشگاه های سه بعدی، پانوراما ، انیمیشن ، بازيهاي رايانه اي و ... اماکن مذهبی، گردشگری و...
د)ایجاد سایت اینترنتی قائمیه www.ghaemiyeh.com جهت دانلود رايگان نرم افزار هاي تلفن همراه و چندین سایت مذهبی دیگر
ه)تولید محصولات نمایشی، سخنرانی و ... جهت نمایش در شبکه های ماهواره ای
و)راه اندازی و پشتیبانی علمی سامانه پاسخ گویی به سوالات شرعی، اخلاقی و اعتقادی (خط 2350524)
ز)طراحی سيستم هاي حسابداري ، رسانه ساز ، موبايل ساز ، سامانه خودکار و دستی بلوتوث، وب کیوسک ، SMS و...
ح)همکاری افتخاری با دهها مرکز حقیقی و حقوقی از جمله بیوت آیات عظام، حوزه های علمیه، دانشگاهها، اماکن مذهبی مانند مسجد جمکران و ...
ط)برگزاری همایش ها، و اجرای طرح مهد، ویژه کودکان و نوجوانان شرکت کننده در جلسه
ی)برگزاری دوره های آموزشی ویژه عموم و دوره های تربیت مربی (حضوری و مجازی) در طول سال
دفتر مرکزی: اصفهان/خ مسجد سید/ حد فاصل خیابان پنج رمضان و چهارراه وفائی / مجتمع فرهنگي مذهبي قائميه اصفهان
تاریخ تأسیس: 1385 شماره ثبت : 2373 شناسه ملی : 10860152026
وب سایت: www.ghaemiyeh.com ایمیل: Info@ghaemiyeh.com فروشگاه اینترنتی: www.eslamshop.com
تلفن 25-2357023- (0311) فکس 2357022 (0311) دفتر تهران 88318722 (021) بازرگانی و فروش 09132000109 امور کاربران 2333045(0311)
نکته قابل توجه اینکه بودجه این مرکز؛ مردمی ، غیر دولتی و غیر انتفاعی با همت عده ای خیر اندیش اداره و تامین گردیده و لی جوابگوی حجم رو به رشد و وسیع فعالیت مذهبی و علمی حاضر و طرح های توسعه ای فرهنگی نیست، از اینرو این مرکز به فضل و کرم صاحب اصلی این خانه (قائمیه) امید داشته و امیدواریم حضرت بقیه الله الاعظم عجل الله تعالی فرجه الشریف توفیق روزافزونی را شامل همگان بنماید تا در صورت امکان در این امر مهم ما را یاری نمایندانشاالله.
شماره حساب 621060953 ، شماره کارت :6273-5331-3045-1973و شماره حساب شبا : IR90-0180-0000-0000-0621-0609-53به نام مرکز تحقیقات رایانه ای قائمیه اصفهان نزد بانک تجارت شعبه اصفهان – خيابان مسجد سید
ارزش کار فکری و عقیدتی
الاحتجاج - به سندش، از امام حسین علیه السلام -: هر کس عهده دار یتیمی از ما شود که محنتِ غیبت ما، او را از ما جدا کرده است و از علوم ما که به دستش رسیده، به او سهمی دهد تا ارشاد و هدایتش کند، خداوند به او می‌فرماید: «ای بنده بزرگوار شریک کننده برادرش! من در کَرَم کردن، از تو سزاوارترم. فرشتگان من! برای او در بهشت، به عدد هر حرفی که یاد داده است، هزار هزار، کاخ قرار دهید و از دیگر نعمت‌ها، آنچه را که لایق اوست، به آنها ضمیمه کنید».
التفسیر المنسوب إلی الإمام العسکری علیه السلام: امام حسین علیه السلام به مردی فرمود: «کدام یک را دوست‌تر می‌داری: مردی اراده کشتن بینوایی ضعیف را دارد و تو او را از دستش می‌رَهانی، یا مردی ناصبی اراده گمراه کردن مؤمنی بینوا و ضعیف از پیروان ما را دارد، امّا تو دریچه‌ای [از علم] را بر او می‌گشایی که آن بینوا، خود را بِدان، نگاه می‌دارد و با حجّت‌های خدای متعال، خصم خویش را ساکت می‌سازد و او را می‌شکند؟».
[سپس] فرمود: «حتماً رهاندن این مؤمن بینوا از دست آن ناصبی. بی‌گمان، خدای متعال می‌فرماید: «و هر که او را زنده کند، گویی همه مردم را زنده کرده است»؛ یعنی هر که او را زنده کند و از کفر به ایمان، ارشاد کند، گویی همه مردم را زنده کرده است، پیش از آن که آنان را با شمشیرهای تیز بکشد».
مسند زید: امام حسین علیه السلام فرمود: «هر کس انسانی را از گمراهی به معرفت حق، فرا بخواند و او اجابت کند، اجری مانند آزاد کردن بنده دارد».