سرشناسه : محمدی ری‌شهری، محمد، ۱۳۲۵ -
عنوان قراردادی : میزان‌الحکمه . فارسی - عربی
عنوان و نام پدیدآور : میزان‌الحکمه (با ترجمه فارسی)/ محمدی‌ری‌شهری ؛ ترجمه حمیدرضا شیخی ؛ مقابله و تصحیح علی حچیمی ... [و دیگران] ؛ ویراستار فارسی سعیدرضا علی‌عسکری، محمد باقری‌زاده‌اشعری، قاسم شیرجعفری ؛ ویراستار عربی کمال کاتب ... [و دیگران].
وضعیت ویراست : ویراست ۲.
مشخصات نشر : قم: موسسه علمی‌فرهنگی دارالحدیث، سازمان چاپ و نشر، ۱۳۸۶-
مشخصات ظاهری : ج.
فروست : پژوهشکده علوم و معارف حدیث؛ ۵.
شابک : دوره 978-964-493-200-7 : ؛ دوره، چاپ نهم 978-964-493-350-9 : ؛ ۵۵۰۰۰۰ ریال: ج. ۱ 978-964-493-201-4 : ؛ ۸۵۰۰۰۰ ریال: ج. ۱، چاپ نهم 978-964-493-351-6 : ؛ ۵۵۰۰۰۰ ریال: ج.۲ ٬ چاپ هفتم‌978-964-493-202-1 : ؛ ۸۵۰۰۰۰ ریال: ج. ۲، چاپ نهم 978-964-493-352-3 : ؛ ۸۵۰۰۰ ریال: ج. ۳، چاپ نهم 978-964-493-353-0 : ؛ ۵۵۰۰۰۰ ریال: ج. ۴ 978-964-493-204-5 : ؛ ۸۵۰۰۰ ریال: ج. ۴، چاپ نهم 978-964-493-354-7 : ؛ ۵۵۰۰۰ ریال (ج.۵، چاپ هفتم) ؛ ۸۵۰۰۰۰ ریال: ج. ۵، چاپ نهم 978-964-493-355-4 : ؛ ۵۵۰۰۰۰ ریال (ج.۶ ٬ چاپ هفتم) ؛ ۸۵۰۰۰۰ ریال: ج. ۶، چاپ نهم 978-964-493-356-1 : ؛ ۸۵۰۰۰ ریال: ج. ۷، چاپ نهم 978-964-493-357-8 : ؛ ۵۵۰۰۰۰ ریال: ج. ۸، چاپ هفتم 978-964-493-208-3 : ؛ ۸۵۰۰۰ ریال: ج. ۸، چاپ نهم 978-964-493-358-5 : ؛ ۸۵۰۰۰ ریال: ج. ۹، چاپ نهم 978-964-493-359-2 : ؛ ۵۵۰۰۰۰ ریال: ج. ۱۰، چاپ هفتم 978-964-493-210-6 : ؛ ۸۵۰۰۰۰ ریال: ج. ۱۰، چاپ نهم 978-964-493-360-8 : ؛ ج ۱۰، چاپ دوازدهم‌978-964-493-360-8 : ؛ ۵۵۰۰۰۰ ریال: ج.۱۱، چاپ هفتم‌978-964-493-200-7 : ؛ ۷۰۰۰۰۰ ریال: ج.۱۱، چاپ هشتم‌978-964-493-211-3 : ؛ ۸۵۰۰۰۰ ریال: ج. ۱۱، چاپ نهم 978-964-493-361-5 : ؛ ۵۵۰۰۰۰ ریال: ج. ۱۲، چاپ هفتم‌978-964-493-212-0 : ؛ ۸۵۰۰۰۰ ریال: ج. ۱۲، چاپ نهم 978-964-493-362-2 : ؛ ۵۵۰۰۰۰ ریال (ج. ۱۳، چاپ هفتم) ؛ ۷۰۰۰۰۰ ریال: ج. ۱۳، چاپ هشتم‌978-964-493-200-7 : ؛ ۸۵۰۰۰ ریال: ج. ۱۳، چاپ نهم 978-964-493-363-9 : ؛ ۵۵۰۰۰۰ ریال: ج. ۱۴، چاپ هفتم‌978-964-493-214-4 : ؛ ۷۰۰۰۰۰ ریال (ج.۱۴ ٬ چاپ هشتم) ؛ ۸۵۰۰۰۰ ریال: ج.۱۴، چاپ نهم‌978-964-493-364-6 :
یادداشت : فارسی - عربی.
یادداشت : چاپ هفتم.
یادداشت : ج. ۱ - ۸ ، ۹ و ۱۰ - ۱۴(چاپ نهم: ۱۳۸۷).
یادداشت : ج.۲ ٬ ۴، ۵ ، ۶، ۸ ۱۰٬ - ۱۴ (چاپ هفتم: ۱۳۸۶).
یادداشت : ج. ۸ و ۱۰(چاپ دوازدهم: ۱۳۹۰).
یادداشت : ج. ۱۱، ۱۳ ٬ ۱۴ (چاپ هشتم: ۱۳۸۶).
یادداشت : کتابنامه.
یادداشت : نمایه.
مندرجات : ج. ۱. آ - ب.- ج. ۲. ب - ح.- ج. ۳. ح - خ.- ج. ۴. د - ر.- ج. ۵. ز - ش.- ج.۶. ش - ظ.- ج. ۷. ع.- ج. ۸. ع - غ.- ج.۱۱. م - ن.- ج. ۱۲. ن - ه.- ج. ۱۳. ه - ی.- ج. ۱۴. فهرست‌ها
موضوع : احادیث
موضوع : احادیث شیعه -- قرن ۱۴
موضوع : احادیث اهل سنت -- قرن ۱۴
شناسه افزوده : شیخی، حمیدرضا، ۱۳۳۷ -، مترجم
شناسه افزوده : علی‌عسکری، سعیدرضا، ۱۳۴۴ -، ویراستار
شناسه افزوده : کاتب، کمال، ویراستار
شناسه افزوده : موسسه علمی - فرهنگی دارالحدیث. سازمان چاپ و نشر
رده بندی کنگره : BP۱۱۶/۵/م۳م۹۰۴۱ ۱۳۸۶
رده بندی دیویی : ۲۹۷/۲۱
شماره کتابشناسی ملی : ۱۲۰۱۷۱۴

ایثار.
ارزش ایثار.
تاثیر ایثار بر مکارم اخلاق .
ارزش ایثارگران .
جایگاه والای ایثار.
پاداش .
مزد درستکاران و نیکو کاران .
پاداش آخرت .
پاداش عظیم .
پاداش ارجمند.
پاداش بی منت و بی پایان .
دوبار پاداش دادن .
اجاره .
کراهت اجیر شدن .
دلالی در اجاره .
ستم کردن در حق مزدبر.
تعیین کارمزد.
آداب مزد دادن .
امام اجیر امت است .
اجل .
اجل دژی استوار است .
هر پدیده ای عمری دارد.
هر امتی اجلی (سرآمدی ) دارد.
اجل معلق واجل محتوم .
آنچه اجل معلق را دور می کند.
آخرت .
عظمت امور آخرت .
آخرت , سرای ماندگار.
آخرت , سرای زندگی .
برتری آخرت .
یاد آخرت .
کار برای آخرت .
اهتمام ورزیدن به آخرت .
صفت اهل آخرت .
برادر.
مؤمنان با هم برادرند.
برادران راستین .
دوست داشتن برادران .
عوامل پایداری دوستی .
دوستی و برادری برای خدا.
برادری کردن به خاطر دنیا.
برادری و دوستی دینی .
عوامل نابود کننده برادری .
اظهار محبت نسبت به برادر.
بریدن از برادران .
پیوند با برادران .
اقسام برادران .
برادر مورد اعتماد.
نهی از برخی برادریها و دوستیها.
نگه داشتن برادریهای دیرینه .
برادری حقیقی .
انتخاب برادر.
تحمل لغزش برادر.
بهترین برادران .
برادر کامل .
بدترین برادران .
آزمودن برادران .
راهنمایی برادران .
احترام و بزرگداشت برادران .
برآوردن نیاز برادران .
آداب برادری .
ادب .
جامه ادب .
تربیت ناپسند.
ادب و خرد.
تادیب و تربیت نفس .
دستاورد ادب .
تفسیر ادب .
بهترین ادب .
تشویق به ادب کردن فرزند.
چگونگی تربیت .
نکاتی که در تربیت باید رعایت شود.
تربیت پیامبر به وسیله خداوند.
مؤدب شدن به آداب خدایی .
تادیب خداوند.
اذان .
اذان گو.
تفسیر اذان .
تشویق به اذان گفتن در گوش نوزاد.
آزردن .
آزردن مؤمن .
نیازردن .
شکیبایی برآزار دیدن در راه خدا.
تاریخ .
مبدا تاریخ هجری .
زمین .
احکام زمین .
هرکس زمینی را احیاکند از آن اوست .
میراندن زنده ها.
اسیر.
تن به اسارت دادن روا نیست .
خوشرفتاری با اسیر.
سرمشق .
اصول .
همه چیز مطلق و آزاد است .
همه چیز پاک است .
یقین باشک کردن ازمیان نمی رود.
مواردی که در ید قدرت خدا (و خارج از اختیار بشر) است .
آنچه را خدا پوشیده داشته است .
اصول گوناگون .
آفتها.
خوردن .
کم خوری .
پرخوری .
به اندازه خوردن و تاثیر آن در تندرستی .
پیامدهای سؤ پرخوری .
سیری شکم پارسایی را تباه می کند.
گرسنگی .
رهاورد گرسنگی .
اندازه خوردن .
از آداب سفره .
الفت .
در کسی که با دیگران انس و الفت نمی گیرد خیری نیست .
اللّه .
فرمانروایی .
ضرورت فرمانروایی .
فرمانروایی بدکاران .
ارزش حکومت .
آرزو.
آرزو رحمت است .
آرزوها را پایانی نیست .
پرهیز دادن از آرزوهای پوچ وباطل .
آرزو و اجل .
نتایج آرزوی دراز.
آرزوی کوتاه .
نهی از امید بستن به غیر خدا.
امت .
جایگاه امت اسلامی .
نیکان امت .
امت میانه .
آنچه مایه خیر و خوبی امت است .
مقام امت اسلام در آخرت .
چیرگان وقیام کنندگان امت اسلامی .
تبانی ملتها بر ضد امت اسلام .
نگرانی پیامبر درباره امتش / 1.
نگرانی پیامبر در باره امتش / 2.
نگرانی پیامبر برای امتش / 3.
امامت 1 / امامت عامه .
امامت .
امامت مایه کمال دین است .
امامت شالوده اسلام است .
امامت ریشه همه خوبیهاست .
امامت رشته کار((13)) امت است .
امامت راه خداوند است .
تفسیر امامت به نور.
برتری امامت بر نبوت .
ناگزیری از حجت (نیاز به رهبر الهی ).
حجت , امامی است شناخته شده .
گاه حجت در بیم وگمنامی به سر می برد.
اگر امام نباشد زمین در هم فرو رود.
فراخواندن هرامتی با امام وپیشوای آن .
شناخت امام .
پیامد شناختن و نشناختن امام .
آن که بی شناختن امام زمان خود بمیرد.
کسی که امام را نمی شناسد و او را انکار هم نمی کند.
شرایط امامت و ویژگیهای امام .
موانع امامت و رهبری .
آنچه خداوندبرپیشوایان حق واجب کرده .
حقوق متقابل امام و امت .
پیشوایان شما نمایندگان شما هستند.
پیشوایان دوزخ .
مدعی امامت .
احادیث ساختگی برای تثبیت پیشوایی پیشوایان ستمگر.
از کسی که فرمانبر خداوند سبحان نیست نباید فرمان برد.
شورش علیه حکمرانان ستمگر ازدیدگاه معتزله .
امامت 2 / امامت خاصه 1.
انتخاب امام .
حدیث ثقلین .
وجوب پیروی از اهل بیت .
پاره ای از ویژگیهای اهل بیت .
فلسفه حکومت از نگاه اهل بیت .
ترس از تفرقه و جدایی .
امامان دوازدهگانه .
علم امام .
امامت 3 / امامت خاصه 2.
دوست داشتن امام علی علیه السلام .
دشمن داشتن امام علی علیه السلام .
علی پیشوای نیکوکاران .
علی امام و پیشوای شماست .
علی جانشین من است .
علی ولی هر مؤمنی است .
علی با حق است .
علی با قرآن است .
علی حجت خداست .
علی دروازه علم پیامبر است .
علی داناترین مردم پس از من است .
من و علی از یک درخت هستیم .
تو برادر من هستی .
علی از من و من از اویم .
تو برای من همچون هارونی .
ولایت علی .
(2) علی از زبان پیامبرصلی اللّه علیه و آله (متفرقه ).
(3) علی از زبان علی همانا من .
اسلام امام علی علیه السلام .
علم و دانش امام علی علیه السلام .
مظلومیت امام علی علیه السلام .
(4) علی از زبان علی (متفرقه ).
امامت 3 / امامت خاصه 2.
فاطمه پاره تن پیامبر.
فاطمه سرور زنان عالم است .
خشم گرفتن خدا برای خشم فاطمه .
نامگذاری آن دو بزرگوار.
سروران جوانان بهشت .
دوست داشتن حسنین .
هدیه پیامبر به حسنین .
امامت حسنین .
تصریح به امامت آن بزرگوار.
حسن از من است و من از اویم .
محبت امام حسن علیه السلام .
عبادت امام حسن علیه السلام .
تصریح به امامت آن بزرگوار.
حسین از من و من از حسینم .
تصریح به امامت آن بزرگوار.
منزلت امام زین العابدین علیه السلام .
تصریح به امامت آن بزرگوار.
شکافنده علم و دانش .
تصریح به امامت آن بزرگوار.
اخلاق و رفتار پسندیده آن حضرت .
تصریح به امامت آن حضرت .
امام در زندان .
تصریح به امامت آن حضرت .
امام در زندان سرخس .
آگاهی امام از زبانهای مختلف .
آرامش امام .
تصریح به امامت آن بزرگوار.
تصریح به امامت آن بزرگوار.
امام در زندان .
تصریح به امامت آن بزرگوار.
حالت امام در زندان .
نامهای امام .
نص بر امامت آن حضرت .
بشارت به مهدی علیه السلام .
مهدی بقیة اللّه در زمین است .
قیامت برپانشود تا مهدی علیه السلام ظهور کند.
همنامی آن امام و پیامبر.
دو غیبت امام قائم علیه السلام .
دعا در زمان غیبت امام علیه السلام .
حکم قیام کردن قبل از قیام قائم (1).
قیام کردن قبل از قیام قائم (2).
انتظار فرج (گشایش ).
انتظار فرج برترین عبادت است .
ظهور قائم علیه السلام پس از نومیدی مردم .
تعیین کنندگان وقت ظهور دروغگویند.
علت غیبت .
بهره گیری مردم از امام در زمان غیبت .
نشانه های ظهور.
در هنگام ظهور (1).
در هنگام ظهور (2).
یاران امام .
رفتارآن حضرت باستمگران پس از قیام .
نوآوری قائم .
جهان پس از ظهور مهدی علیه السلام .
پس از قائم علیه السلام .
ایمان .
ایمان و اسلام .
ریشه ایمان .
حقیقت ایمان (1).
حقیقت ایمان (2).
حقیقت ایمان (3).
حقیقت ایمان (4).
حقیقت ایمان (5).
ایمان و عمل .
مرجئه .
ایمان و گناهان (1).
ایمان و گناهان (2).
ایمان و گناهان (3).
ایمان کامل .
آنچه ایمان را کامل می کند (1).
آنچه ایمان را کامل می کند (2).
آنچه ایمان را کامل می کند (3).
ایمان و آرامش .
افزایش یافتن ایمان .
درجات ایمان .
برترین ایمان .
شاخه های ایمان .
ارکان ایمان .
محکمترین حلقه های ایمان .
عوامل استوار شدن ایمان .
چشیدن طعم ایمان .
نچشیدن طعم ایمان .
نچشیدن حلاوت ایمان .
کمترین درجه ایمان .
آنچه ایمان را سلب می کند.
کمترین چیزی که ایمان را سلب می کند.
آنچه با ایمان سازگار نیست .
مقتضیات ایمان .
علت نامگذاری مؤمن به این نام .
ارجمندی مؤمن .
مؤمنان همچون یک پیکرند.
مؤمن کیست ؟ (1).
مؤمن کیست ؟ (2).
صلابت مؤمن .
کرنش همه چیز برای مؤمن .
مؤمنان اندکند.
نشانه های مؤمن .
صفات مؤمنان .
بهترین مؤمنان .
امانتداری .
کسی که امانتدار نباشد ایمان ندارد.
دستاوردهای امانتداری .
کسانی که نباید به آنها امانت سپرد.
امانت الهی .
زنهار دادن .
پیمانداری .
احترام گذاشتن به پیمانها و زنهارها.
همدمی .
انس با خدا.
انسان .
کرامت و بزرگواری آدمیان .
شرافت مؤمن .
فلسفه آفرینش انسان .
چگونگی آفرینش انسان .
ناتوانی انسان .
معیار انسان (1).
معیار انسان (2).
ویژگی انسان کامل .
ظروف طلا و نقره .
بخل .
بخیل .
ویژگیهای بخیل .
بخیل کمتر آسایش دارد.
بخیلترین مردم .
نشانه بخل .
بدعت .
بدعتگذاری .
بدعتگذاران .
معنای بدعت .
رویگرداندن از بدعتگذار.
بدعتگذار و عبادت .
بطلان عمل بدعتگذار.
توبه بدعتگذار.
بدا.
معنای بدا.
بدای محال .
ابدال .
ولخرجی .
معنای ولخرجی .
نیکوکاری .
درها و گنجهای نیکوکاری .
نشانه نیکوکار.
مراتب نیکوکاری .
فرمان به نیکوکاری نسبت به یکدیگر.
نیکوکاری کامل .
برزخ .
ارواح مؤمنان در برزخ .
ارواح کافران در برزخ .
بابرکت .
عوامل برکت زا.
عوامل برکت زدا.
برهان .
برهان خداوند.
برهان خواهی .
خوشرویی .
برابری هشدار و نوید.

ـ الایثار:((ایثار)) 21 .
ـ الاجر:((پاداش )) 29 .
ـ الاجارة :((اجاره ))35 .
ـ الاجل :((اجل ))43 .
ـ الاخرة :((آخرت ))51 .
ـ الاخ :((برادر))63 .
ـ الادب :((ادب ))91 .
ـ الاذان :((اذان ))111 .
ـ الایذا:((آزردن ))117 .
ـ التاریخ :((تاریخ ))123 .
ـ الارض :((زمین ))129 .
ـ الارض :((زمین ))129 .
ـ الاسیر:((اسیر))135 .
ـ الاسوة :((سرشق ))139 .
ـ الاصول :((اصول ))143 .
ـ الافات :((آفتها))149 .
ـ الاکل :((خوردن ))155 .
ـ الالفة :((الفت ))169 .
ـ اللّه :((اللّه ))173 .
ـ الامارة :((فرمانروایی ))177 .
ـ الامل :((آرزو))183 .
ـ الامة :((امت ))193 .
ـ الامامة :((امامت ))205 .
ـ الایمان :((ایمان ))357 .
ـ الامانة :((امانتداری ))407 .
ـ الامان :((زنهاردادن ))417 .
ـ الانس :((همدمی ))421 .
ـ الانسان :((انسان ))425 .
ـ الانا:((ظرف ))435 .

7.

قرآن .
((و آنان که به کتاب چنگ می آویزند و نماز را بر پامی دارند, (بدانند که ) ما اجر درستکاران را تباه نمی سازیم )).
((همانا خداوند اجر نیکوکاران را ضایع نمی کند)).
((آنـان کـه ایمان آوردند وکارهای نیک کردند (بدانند که ) ما پاداش کسی را که نیکوکاری کرده ضایع نمی کنیم )).
ـ امـام علی علیه السلام خداوند خواست تا ما پاسدار شریعتش باشیم و نگهدار حرمتش مؤمن ما از این کار در پی پاداش بودوکافر ما از تبار خویش حمایت می کرد.
ـ آن حضرت به حسن وحسین , فرمود: حق بگویید و برای پاداش (آخرت ) کار کنید.
ـ امـام عـلی علیه السلام اجرمجاهدشهیددر راه خدابیشتر از آن کسی نیست که توانایی (بر گناه ) داشته باشد اما پاکدامنی ورزد نزدیک است انسان پاکدامن فرشته ای از فرشتگان شود.

قرآن .
((آیـا آنـان رحـمت پروردگارت را قسمت می کنند؟
روزی آنان در زندگی دنیا را ما میان ایشان قـسـمـت مـی کـنیم و درجات ومراتب برخی را بر برخی دیگر بالا می بریم تا یکدیگر را به خدمت گیرند و رحمت پروردگارت از آنچه آنها گرد می آورند, بهتر است )).
((یکی از آن دو گفت : ای پدر! او را به کار گیر, او بهترین کسی است که می توانی به کار بگیری , هم نیرومند است و هم درستکار)).
ـ امام علی علیه السلام , در باره آیه ((ما روزی ایشان را میانشان قسمت می کنیم )), فرمود: خداوند سبحان با این آیه به ما خبر داده که اجاره یکی از راههای معیشت مردمان است ,زیرا, با حکمت خود, هـمـتـهـا وخـواسـتـها و دیگر احوال ایشان را متفاوت و دیگرگون قرار داد و این امر را مایه قوام مـعـیـشت خلق ساخت , چون یک مرد مردی دیگر را اجیر می کند اگر مردی از ما ناچار شود کار بـنایی یا نجاری و یا صنعتگری دیگر پیشه ها رابرای خویش , انجام دهد با این وضعیت کارهای دنیا روبراه نمی شود و آنها نیز فرصتش را ندارند و به یقین از انجام آن ناتوانند اماخداوند به این صورت تـدبـیری دقیق کرد که خواسته هایشان را گونه گون سازد و خواسته هر کس که به چیزی تعلق گـرفـت هـر یـک بـرای دیـگـری آن را انـجـام دهـد, و هـر کـدام بـا کـمک دیگری آن طور که مصلحت حالش اقتضا دارد, امور زندگانی اش را پیش ببرد.

ـ امـام عـلـی عـلـیـه الـسـلام اجـلـهـا (مـدت عمر) رامشخص ساخته , برخی را کوتاه و برخی را درازگردانید وپاره ای را پس وبرخی را پیش انداخت و عوامل آنها را به مرگ پیوند داد(موجبات به سرآمدن اجل را فراهم آورد).
ـ مدت زندگانی (اجل ) میدان راندن جان است و گریز از مرگ رسیدن بدان .
ـ راست ترین چیز, اجل و مرگ است .
ـ چیزی راست تر از اجل و مرگ نیست .
ـ نزدیکترین چیز اجل است .
ـ بهترین دارو اجل است .
ـ نفسهای آدمی گامهای او به سوی مرگ است .
ـ هر که مراقب اجل خودباشد,فرصتهایش را غنیمت شمارد.

قرآن .
((و آنان که به آنچه بر تو و پیش از تو فرو فرستاده ایم ایمان می آورند و به روز واپسین یقین دارند)) .
((بـرای هـیـچ پیامبری نسزد که اسیرانی داشته باشد تا (کاملا پیروز شود) و جای پای خود را در زمـیـن مـحـکم کند شما متاع ناپایدار دنیا را می خواهید و خدا سرای دیگر را می خواهد و خداوند پیروزمند و حکیم است .
((برخی از شما دنیا را می خواهند و برخی خواهان آخرتند)).
((هـر کس کشت آخرت را بخواهد به کشته اش می افزاییم و هرکس کشت دنیا را بخواهد از همان به او عطا می کنیم و در آخرت بهره و نصیبی ندارد)).
ـ امـام عـلـی عـلـیه السلام هلا ای مردمان ! دنیا متاعی است آماده که هر نیکوکار و بدکاری از آن می خورد و آخرت وعده ای است راست که فرمانروایی توانا در آن روز داوری می کند)).
ـ اوضاع و احوال دنیا تابع اتفاق است و اوضاع و احوال آخرت تابع استحقاق و شایستگی .
ـ دنـیـا پـشـت کرده و بدرودگویان است و آخرت روی آورده و آشکار شده است امروز روز آماده شدن است و فردا روز پیشی گرفتن .
ـ هر کس آزمند آخرت باشد آن را به دست آورد و هر که برای دنیا حرص زند نابود شود.
ـ دنیا آرزوی بدبختان است و آخرت پیروزی نیکبختان .
ـ از دنیای خود برای آخرتت بهره ای برگیر.
ـ خود را به کار آخرت که ناگزیر از آنید سرگرم دارید.
ـ به آخرت چنگ درزن , دنیا خود با خواری پیش تو خواهد آمد.
ـ امروز عمل است نه حسابرسی و فردا حسابرسی است نه عمل .
ـ بـرای روزی آمـاده شـوید که چشمها در آن روز خیره ماند وخردها از دهشت و هراس آن از کار بیفتد و هوش و ذکاوتها به کودنی گراید.
ـ همانا دنیا از تو جدا شدنی و آخرت به تو نزدیک است .
ـ همانا شما به سوی آخرت روانید و در پیشگاه خداوند حاضر خواهید شد.

قرآن .
((همانا مؤمنان با هم برادرند, پس میان برادرانتان آشتی دهید و از خدا پروا کنید, باشد که بر شما رحمت آرد)).
ـ امام علی علیه السلام بسا برادری که از مادرت زاییده نشده است .
ـ امـام عـسـکـری عـلـیـه الـسـلام , در نامه ای به مردم قم و آبه ((2)) نوشت : عالم سلام اللّه علیه می گوید: مؤمن , برادر تنی مؤمن است .
ـ امام صادق علیه السلام همانا مؤمنان برادران یکدیگرند و فرزندان یک پدر و مادر می باشند واگر رگی از یکی بجنبد (وناراحت باشد) دیگران به خاطر او شب را نمی خوابند.
ـ مؤمن برادر مؤمن است , چشم او و راهنمای اوست به او خیانت و ستم نمی کند, فریبش نمی دهد و وعده ای نمی دهد که به آن عمل نکند.
ـ مـؤمـن بـرادر مؤمن است , همچون یک پیکر که هرگاه عضوی از آن به درد آید دیگر اندامها آن درد را حس می کنند, ارواح آنها از یک روح است .
ـ هـر چـیزی به چیزی آرام می گیرد و مؤمن به برادر مؤمن خود آرامش می یابد چنانکه پرنده به همجنس خود آرام می گیرد.
- -
- -
ـ پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله مؤمن به مؤمن آرام می گیرد, چنان که جگر تشنه با آب سرد.
ـ امام علی علیه السلام ای کمیل ! مؤمنان با هم برادرند و برای برادر چیزی ارجح از برادر نیست .
ـ امام باقر علیه السلام مؤمن برادر تنی مؤمن است !.
ـ پـیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله مؤمنان برادرند, خونشان برابر است , در برابر دیگران یکدستند و کمترین آنها (می تواند) کسی را به امان و زنهار همه شان درآورد.

ـ امام علی علیه السلام ادب کمال آدمی است .
ـ خـرد آدمی مایه سامان یافتن اوست و ادبش مایه قوام و استواریش و راستی اش پیشوای اوست و سپاسگزاریش کمال او.
ـ ای مـؤمـن ! این دانش و ادب جان بهای توست , پس در فراگرفتن آن دو کوشا باش که هر چه بر دانش و ادبت افزوده شود, قدر وارزشت فزونی گیرد.
ـ تو به ادب خود ارزش می یابی پس آن را با بردباری زینت بخش .
ـ هر که بهترین خصلتش ادبش نباشد کمترین وضع او گرفتاری و هلاکت است .
ـ ادب بهترین خوی است .
ـ برترین شرافت ادب است .
ـ بهترین چیزی که پدران برای فرزندان به میراث گذارند ادب است .
ـ ادب نیکو بهترین پشتیبان و برترین همنشین است .
ـ جوینده ادب دوراندیش تر از جوینده طلاست .
ـ مردم به ادب نیک نیازمندترند تا به زر و سیم .
ـ سه چیز است که بالاتر از آنها وجود ندارد: ادب نیکو, دوری از شبهه و خویشتنداری از نارواها.
ـ پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله , هنگامی که معاذ را به یمن فرستاد, فرمود: ای معاذ! کتاب خدا را به آنها بیاموز و ایشان را بااخلاق شایسته , خوب تربیت کن .
ادب , خود, شرافت وافتخار خانوادگی است .
ـ امام علی علیه السلام ادب یکی از دو شرافت خانوادگی است .
ـ بهترین شرافت و افتخار خانوادگی ادب نیکوست .
ـ گرامترین شرافت ادب نیکوست .
ـ ادب نیکو برترین تبار و والاترین خویشاوندی است .
ـ آموختن ادب آراستگی افتخارات و شرافت خانوادگی است .
ـ ادب بیاموز که آن زیور شرافت و افتخارات خانوادگی است .
ـ اندکی ادب بهتر است از تبار بسیار.
ـ ادب نیکو جایگزین شرافت و افتخارات خانوادگی است .
ـ شرافتی سودمندتر از ادب نیست .
ـ شرافتی گویاتر از ادب نیست .
ـ هر شرافت و افتخار خانوادگی پایان می پذیرد بجز خرد و ادب .
ـ ادب نیکو, تبار زشت را می پوشاند.
ـ کسی که ادب ندارد, شرافت خانوادگیش تباه شود.

ـ پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله بلال ! برخیز و ما را بانماز آسایش بخش .
ـ شیطان چون آواز دعوت به نماز را بشنود بگریزد.
ـ اهل آسمان از ساکنان زمین چیزی جز اذان نمی شنوند.

ـ امـام صـادق عـلـیـه السلام سوگند به خدا که نیکان رستگار شدند, آیا می دانید آنها چه کسانی هستند؟
کسانی هستند که آزارشان به مورچه ای نمی رسد.
ـ پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله خوارترین مردم کسی است که مردمان را خرد و خوار شمارد.

ـ ابـن مـسـیـب : عمر گفت : تاریخ را از چه زمانی محاسبه کنیم ؟
او برای این موضوع مهاجران را گـرد آورد, عـلی علیه السلام به او فرمود: از روزی که پیامبر هجرت کرد وسرزمین شرک را ترک گفت عمر هم این کار را کرد.
ـ ابن مسیب : نخستین کسی که (مبدا) تاریخ را نوشت عمر بود او بعد از گذشت دو سال و نیم از خلافتش , با مشورت علی بن ابی طالب , شانزده سال از هجرت ثبت کرد.
ـ مـیـمـون بن مهران : سندی به عمر داده شد که سر رسید آن ماه شعبان بود, عمر گفت : کدام شعبان ؟
شعبان آینده یا شعبان گذشته ویا شعبان فعلی ؟
آن گاه به اصحاب پیامبر صلی اللّه علیه و آله گفت : برای مردم تاریخی وضع کنید که سردرگم نشوند یکی ازایشان گفت : براساس تاریخ روم بـنـویـسـیـد, گـفتند: رومیها تاریخی طولانی دارند و از زمان ذوالقرنین حساب می کنند, گـفتند: براساس تاریخ ایران بنویسید گفت : در ایران هر پادشاهی روی کار آمده , (تاریخ ) پیش از خـود را به دور افکنده است پس , همگی نظر دادند که از هجرت ده سال گذشته و لذا مبدا تاریخ را ازهجرت پیامبرصلی اللّه علیه و آله حساب کردند.
ـ عـمـر بن خطاب مردم را گردآورد و از آنها درباره مبدا تاریخ پرسید علی علیه السلام گفت : از روزی کـه پـیـامـبر هجرت کرد و درسرزمین شرک قدم گذاشت گویی اشاره داشت به این که بـدعـتـی نـگـذارید و تاریخ را همان قرار دهید که در زمان رسول خدامی نوشتند چون زمانی که پیامبر صلی اللّه علیه و آله در ماه ربیع الاول وارد مدینه شد دستور داد تاریخ آن را ثبت کنند.
ـ زهـری و شـعبی : هنگامی که آدم از بهشت به زمین آمد و فرزندانش در همه جا پراکنده شدند, پسران وی تاریخ را از زمان هبوط آدم حساب کردند و همان مبدا تاریخ شد تا آن که خداوند نوح را به پیامبری فرستاد و زان پس با بعثت نوح تاریخ می زدندبعد جریان طوفان پیش آمد و همان مبدا تاریخ شد سپس قضیه به آتش در افکندن ابراهیم رخ داد و فرزندان اسحاق از آتش ابراهیم تا زمان بـعـثـت یـوسـف را تـاریـخ کردند و باز از پیامبری یوسف تا بعثت موسی و از زمان بعثت موسی تا پـادشـاهـی سـلـیـمان و ازپادشاهی سلیمان تابعثت عیسی و از بعثت عیسی تا زمان بعثت پیامبر خـداصـلـی اللّه علیه و آله فرزندان اسماعیل نیز از زمان در افکنده شدن ابراهیم به آتش تا ساخته شـدن خـانـه کـعبه به دست ابراهیم و اسماعیل را تاریخ کردند پس , از زمان ساخته شدن کعبه تا پراکندگی ((معد)) تاریخ بود پس , هرگاه قومی از تهامه خارج می شدند, زمان خروج خود را تاریخ قـرار مـی دادند تا آن کعب بن لؤی درگذشت و از زمان مرگ او تا عام الفیل را تاریخ کردند بعد از آن عام الفیل مبدا تاریخ شد تا آن که عمر بن خطاب در سال هفده یا هجده مبدا تاریخ رااز هجرت به حساب آورد.
ـ عبدالعزیز بن عمران : مردم همیشه تاریخ داشته اند در دوران نخست مبدا تاریخشان هبوط آدم از بـهشت بود این تاریخ ادامه داشت تا آن که خداوند نوح را به پیامبری برگزید و مردم , زمان نفرین نوح درباره قوم خود را آغاز تاریخ قرار دادند سپس طوفان را تاریخ گرفتند بعدها در افکنده شدن ابراهیم به آتش را تاریخ کردند پس از آن فرزندان اسماعیل , بنا نهادن کعبه را مبدا تاریخ قرار دادند بعد مرگ کعب بن لؤی را و سپس عام الفیل را و پس از آن , مسلمانان هجرت پیامبر خدا را سرآغاز تاریخ قرار دادند.

ـ امـام صـادق عـلیه السلام در تفسیر آیه ((خداوندزمین را به هر کس از بندگانش که بخواهد به مـیـراث مـی دهـد)) فـرمـود: آنچه از آن خداست متعلق به پیامبرش می باشد و آنچه از آن پیامبر خداست برای امام بعد از پیامبر خداصلی اللّه علیه و آله می باشد.
ـ امـام بـاقر علیه السلام در کتاب علی علیه السلام یافته ایم که : ((همانا زمین از آن خداوند است و آن را به هر کس از بندگانش که بخواهد به ارث می دهد و فرجام از آن پرهیزگاران است )) و من و خاندانم همانان هستیم که [ خداوند ] زمین را به ما به ارث داده وماییم پرهیزگاران همه زمین از آن مـاسـت پـس , هـر کـه یکی از زمینهای مسلمانان را احیا و آبادان سازد باید خراج آن را به امام ازخاندان من بپردازد و آنچه از آن زمین می خورد متعلق به اوست .

ـ امـام صـادق علیه السلام زمانی که پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله علی علیه السلام را برای اعلام بـرائت فـرسـتـاد, عده ای را نیز به همراه او گسیل داشت و فرمود: هر کس , بدون آن که زخمی سنگین بردارد, خود را تسلیم اسارت کند از ما نیست .
ـ امام علی علیه السلام هرکس , بدون جراحت شدید, تن به اسارت دهد, نباید برای آزادی او از بیت المال سربها داد, بلکه , درصورت تمایل خانواده اش , سر بهای او باید از مال خودش پرداخت شود.

قرآن :.
((بـرای شـمـا اگـر بـه خدا و روز قیامت امیدی میدارید و خدارا فراوان یاد می کنید, پیامبر خدا سرمشق پسندیده ای است )).
((ابراهیم وهمراهان او برای شما نیکو سرمشقی بوده اند)).
((آنـهـا نـیکو سرمشقی هستند برای شما: برای کسانی که از خدا و روز قیامت می ترسند و هر که رویگردان شود خدا بی نیاز و ستودنی است )).
ـ امام سجاد علیه السلام مبغوضترین مردم نزد خداوند کسی است که به سنت امامی اقتدا کند و به رفتار و کردارش نه .
ـ امـام عـلی علیه السلام هر که خود را پیشوای مردم کند باید پیش از تعلیم دیگران خود را تعلیم دهد و قبل از زبان با کردارش تربیت کند.

ـ امام صادق علیه السلام همه چیز مطلق است تاآن که درباره آن گفته صریحی وارد شود.
ـ هر چیزی مطلق و آزاد است تا زمانی که درباره آن نهیی برسد.
ـ هـمـه چیز برای تو حلال است مگر آن که دقیقا بدانی آن حرام است که در این صورت باید آن را واگـذاری هـمـه چیزها همین حکم را دارند تا زمانی که خلاف آن برایت روشن شود یا بینه اقامه شود.
ـ تـا زمانی که امری و نهیی درباره اشیا به تو نرسد همه چیز آزاد است هر چیزی که در آن حلال و حـرام بـاشد همیشه برای تو حلال است , تا وقتی یقین به حرمت بخشی از آن پیدا کنی , که در این صورت باید آن را ترک نمایی .
ـ هـر چـیـزی کـه حـلال و حرامی در آن باشد همواره برایت حلال است تا زمانی که دقیقا بدانی چیزی از آن حرام است که در این صورت باید آن را واگذاری .

ـ امام علی علیه السلام کم خوردن نفس را گرامیترو تندرستی را پایدارتر می کند.
ـ هر که خوراکش کم باشد, دردهایش کم است .
ـ هر کس خوراکش اندک باشد, اندیشه اش زلال است .
ـ پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله هر که خوراکش کم باشد کمتر حساب پس دهد.
ـ آن کـه غذا کم خورد معده اش سالم ماند و صفای دل یابد و هر که پرخور باشد معده اش بیمار و قلبش سخت شود.
ـ بپوشید و تا نیمی از گنجایش معده ها بخورید و بیاشامید, که این بخشی از پیامبری است .
ـ هـر کـه زیـاد تـسبیح و تمجید حق کند و کم خورد و کم نوشد و کم خوابد, فرشتگان مشتاق او شوند.
ـ امام علی علیه السلام هر گاه خداوند بخواهد بنده خود را اصلاح گرداند سه چیز نصیب او کند کم گویی , کم خوری و کم خوابی .
ـ کم خوری نشانه پاکدامنی است و پرخوری نشانه اسراف و زیاده روی .

قرآن .
((اوست که تو را به یاری خویش و به یاری مؤمنان تاییدکرد و دلهایشان را به یکدیگر الفت داد اگر تـو همه آنچه را که در روی زمین است انفاق می کردی دلهای ایشان را با یکدیگر الفت نمی دادی , ولی خداوند دلهایشان را بایکدیگر مهربان ساخت که او پیروزمند و حکیم است )).
((و از نـعـمتی که خدا به شما ارزانی داشته است یاد کنید: آن هنگام که دشمن یکدیگر بودید و او دلهایتان را با هم الفت داد و به لطف او برادر شدید)).
ـ امام علی علیه السلام از جای کندن کوههای استوار آسانتر است تا الفت دادن دلهای از هم رمیده .
ـ دلهای مردمان رمنده است , هر که با آنها الفت گیرد به او روی آورند.
ـ امـام صـادق عـلیه السلام نیکوکاران چون با هم روبه رو شوند --- هر چند به زبان اظهار دوستی و مـحبت با هم نکنند --- دلهایشان , به سرعت در آمیختن باران با آب رودخانه ها,به هم انس گیرد و بـدکـاران هـر گـاه بـا هـم روبـه رو شوند --- هر چند به زبان اظهار دوستی و محبت با هم کنند --- دلهایشان از انس و الفت بایکدیگر دور است , همانند چهارپایان که از مهر ورزی با هم بدورند, گر چه روزگاری دراز از یک آخور علوفه خورند.

ـ امـام عـلـی عـلـیـه الـسـلام , در قـضـیه حکمیت , فرمود:اینان می گویند فرمانروایی ضرورتی نـدارد! ((11)) حـال آن کـه وجود فرمانروا لازم است تا در زمان حکومت او مؤمن کار خویش کند وکافر بهره خود برد.
ـ مردم را درست نکند مگر فرمانروا, نیکوکار باشد یا بدکار.
ـ بـزودی معاویه بر شما چیره خواهد شد, گفتند: پس , چرا با او بجنگیم ؟
فرمود: مردم را ناگزیر فرمانروایی باید, نیکوکار باشد یابدکار.
ـ در باره حروریه که می گفتند ((حکم و داوری جز از آن خدا نیست )), فرمود: (بله ) حکم (واقعا) ازآن خـداسـت و در زمـیـن نیزحاکمان و داورانی هستند, اما آنان می گویند: فرمانروایی لزومی نـدارد, حـال آن کـه مردم را از حکومت گریزی نیست , تا مؤمن درآن حکومت کار خویش کند و تبهکار و کافر بهره خود برند و خداوند در زمان آن هر کس را به اجل مقدر می رساند.
ـ مـردم را نـاچـار فـرمـانروایی باید, نیکوکار یا تبهکار, زیرا در حکومت او فرد با ایمان کار خویش (اطاعت خدا) می کند و کافربهره خویش می برد و خداوند با وجود حکومت هرکس را به اجل مقدر مـی رسـانـد و بـه وسـیله او مالیاتها جمع آوری می شود و بادشمن جنگیده می شود و راهها ایمن مـی گـردد و حـق ناتوان از زورمند ستانده می شود و نیکوکار آسایش می بیند و از تبهکار درامان می مانند.
ـ ابو البختری : مردی وارد مسجد شد و گفت : حکم جز از آن خدا نباشد دیگری نیز گفت : حکم جـز خـدا را نشاید در این هنگام علی علیه السلام فرمود: (البته ) حکم جز از آن خدا نیست ((همانا وعـده خدا راست است مبادا آنان که به مرحله یقین نرسیده اند تورا بی ثبات و سبکسر گردانند)) شـما نمی دانید اینها چه می گویند, می گویند: وجود حکومت لازم نیست ای مردم ! (وضع ) شما رادرست و اصلاح نکند مگر فرمانروا, نیک باشد یا تبهکار گفتند: سخن تو درباره فرمانروای نیکو کـردار, درسـت , اما تبهکارچگونه ؟
فرمود: مؤمن به کار خود می پردازدو نابکار بر خوردار می شود, خـداونـد اجـل مـقـدر را مـی رسـانـد, راهـهـایـتـان امـن می شود, بازارهایتان رونق می گیرد, خـراجـهـایـتـان گـردآوری مـی شـود, با دشمنتان پیکار می شود و حق ناتوان از زورمند گرفته می گردد.
ـ امام علی علیه السلام شیر درنده بهتر است از فرمانروای ستمگر و فرمانروای ستمگر بهتر است از فتنه های دیر پای .

ـ پـیـامـبـر خدا صلی اللّه علیه و آله آرزو برای امت من رحمت است و اگر آرزو نبود هیچ مادری فرزند خود را شیر نمی داد و هیچ باغبانی درختی بر نمی نشاند.
ـ امام علی علیه السلام آرزو, رفیقی همدم است .
ـ عـیـسـی عـلـیـه السلام نشسته بود و پیرمردی با بیل زمین را شیار می کرد, عیسی علیه السلام فـرمود: بار خدایا! (امید و) آرزو را از اوبرگیر آن پیر در دم بیل را به کناری انداخت و دراز کشید سـاعـتـی گـذشت و عیسی گفت : بار خدایا! آرزو را به او بازگردان , بیدرنگ آن پیر برخاست و شروع به کار کرد.
ـ امام سجاد علیه السلام بار خدایا! ای پروردگار جهانیان از تو مناسبترین آرزو را خواهانم .

قرآن .
((شـمـا بـهـترین امتی هستید که برای مردم پدیدار گشته است , که امر به معروف و نهی از منکر مـی کـنـیـد و بـه خـدا ایـمـان داریـد اگـراهـل کـتـاب نـیـزایـمـان بیاورند برایشان بهتر است , بعضی ازایشان مؤمنندولی بیشترشان تبهکارند)).
ـ پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله امت من امتی خجسته است , معلوم نیست که اول آن خیر است یا آخر آن .
ـ این امت من امتی است در سایه رحمت حق .
(در این معنا روایات بسیاری وارد شده است ).
ـ شما هفتادمین امت را تشکیل داده اید و بهترین و گرامیترین آنها نزد خداوندید.
ـ بشارت باد این امت را به ارجمندی , دینداری , سربلندی , پیروزی و قدرت یافتن در روی زمین .
ـ به هیچ امتی یقینی برتر از یقین امت من داده نشده است .

قرآن :.
((و آنـان کـه مـی گـویـند: ای پروردگار ما! از همسران وفرزندانمان دلهای ما را شاد دار و ما را پیشوای پرهیزگاران گردان )).
ـ امام علی علیه السلام او (پیامبر صلی اللّه علیه و آله ) را فرستادتا به حق فرا خواند و بر آفریدگان گـواه بـاشـد او پـیامهای پروردگارش را رساند و در این راه نه سستی کرد و نه کوتاهی ورزید و درراه خدا با دشمنان او جنگید بی آن که ناتوانی به او راه یابد یا آن که عذر و بهانه آورد او پیشوای پرهیزگاران و دیده رهیافتگان است .
ـ تـا آن کـه کـرامـت خداوند سبحان (مقام پیامبری ) به محمد صلی اللّه علیه و آله رسید پس , آن حـضـرت را از بـهـترین خاندان و گرامی ترین دودمان برکشید (درخت دودمان ) او را شاخه هایی اسـت بـلـنـد و بـرافـراشـتـه و دسـت کـسـی به میوه آن نرسد اوپیشوای پرهیزگاران است ودیده رهـیـافـتـگان رفتارش میانه روی و اعتدال است و طریقه اش راهنمایی و هدایت سخنش حق را از باطل جدا سازد و حکم و داوریش به عدل و داداست .

ـ سـعد بن عبداللّه قمی از حضرت مهدی علیه السلام درباره علت این که قوم (شیعیان ) نمی توانند برای خود, امام انتخاب کنند سؤال کرد آن حضرت فرمود: آیا آن امام نیکوکار است یا تبهکار؟
عرض کردم : نیکوکار و صالح فرمود: آیا امکان دارد که یکی از آنها نداند نظر دیگری درباره صلاح و فساد چـیـسـت ودر نتیجه , فرد فاسد و تبهکاری را انتخاب کنند؟
عرض کردم : بله فرمود: همین علت است اینک برای تو برهانی می آورم که اندیشه ات قانع شود:.
آن گـاه فـرمود: به من بگو آیا پیامبرانی چون موسی علیه السلام و عیسی علیه السلام که خداوند آنـان را بـرگـزیـد و بر آنان کتاب فرو فرستاد و از حمایت وحی و عصمت برخوردارشان ساخت و سـران امـتـهـا(ی خـود) بودند و در قدرت انتخاب از آنان توانمندتربودند, آیا ممکن است این دو پـیـامـبر با آن همه عقل و کمال علمی , اگر بخواهند انتخاب کنند,انتخابشان به یک منافق تعلق گیرد و گمان برند که او مؤمن است ؟
عرض کردم : خیر فرمود: همین موسی کلیم اللّه با آن همه عقل وکمال علمی و نزول وحی بر او, برای میقات پروردگار خود, از میان سران قوم و سردمداران سـپـاه خـود هـفـتاد نفر را که در ایمان واخلاص آنها شک نمی شد, انتخاب کرد, اما انتخاب او بر مـنافقان تعلق گرفت خداوند عزوجل فرموده است : ((موسی برای میقات باما هفتاد مرد از میان قـوم خـود بـرگـزیـد )) پس , وقتی مشاهده می کنیم که کسی که خدای بزرگ او را به پیامبری بـرگـزیـده اسـت افسد راانتخاب می کند و نه اصلح را و می پندارد که او اصلح است نه افسد, پی می بریم که انتخاب (امام ) تنها برای کسی رواست که ازنهانیهای دلها آگاه است .

(1) علی علیه السلام از زبان پیامبر صلی اللّه علیه و آله .

فاطمه پاره تن پیامبر.
ـ پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله فاطمه پاره تن من است ,هر که او را شاد سازد مرا شاد کرده و هر که او را غمین کند مرا غمزده کرده است فاطمه عزیزترین فرد برای من است .
ـ هـمـانـا فـاطـمه پاره تن من است او نور دیده و میوه دل من است آنچه او را غمین کند, مرا نیز غمزده می کند و آنچه او را شادسازد, مرا شاد می کند او نخستین فرد از خاندان من است که به من می پیوندند.

ـ پـیـامـبـر خـدا صلی اللّه علیه و آله خداوند بزرگ از میان زنان چهار تن را برگزید: مریم , آسیه , خدیجه و فاطمه .
ـ حـسـن و حسین , بعد از من و پدرشان , بهترین مردم روی زمین هستند و مادرشان برترین زنان روی زمین است .
ـ دخترم فاطمه سرور زنان عالم است .
ـ واما دخترم فاطمه , او سرور زنان عالم , از آغاز تا به انجام است .

ـ پـیـامبر خدا صلی اللّه علیه و آله به یقین خداوند با خشم فاطمه به خشم می آید و با خشنودی او خشنود می شود.
ـ به فاطمه علیهاالسلام --- : خداوند با خشم تو به خشم می آید و با خشنودی تو خشنود می شود.

ـ امـام علی علیه السلام هنگامی که حسن به دنیاآمد نام او را حرب گذاشتم پیامبر خدا صلی اللّه عـلـیـه و آلـه آمد و فرمود: فرزندم را به من نشان دهید, او را چه نام نهاده اید؟
عرض کردم : حرب فـرمـود: نه , بلکه او حسن است و چون حسین به دنیا آمد اسم او را نیز حرب گذاشتم پیامبر خدا صـلـی اللّه عـلـیه و آله آمدو فرمود: فرزندم را به من نشان دهید, نام او را چه گذاشته اید؟
عرض کردم : او را حرب نامیده ام فرمود: نه , بلکه حسین است .
ـ امـام سجاد علیه السلام هنگامی که فاطمه علیهاالسلام حسن علیه السلام را به دنیا آورد به علی عـلیه السلام گفت : برایش اسم بگذارعلی علیه السلام فرمود: من پیش از پیامبر خدا نامی روی او نـمـی گـذارم پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله آمد سپس به علی علیه السلام فرمود: آیا برایش اسم گـذاشـتـه ای ؟
عـرض کـرد: در نـامـگذاری او بر شما پیشی نمی جویم پیامبر فرمود: من نیز در نامگذاری او برپروردگارم پیشی نمی گیرم .
پس , خدای تبارک و تعالی به جبرئیل وحی فرمود که برای محمد فرزندی زاده شده است برو و به او سلام برسان و تبریک گفته , بگو: علی برای تو همچون هارون است برای موسی پس , نام فرزند هارون را براو بگذار جبرئیل علیه السلام فرود آمد و از جانب خدای عزوجل به پیامبر تبریک گفت و آن گاه گفت : خدای بزرگ به تو دستورمی دهد که نام فرزند هارون را بر این نوزاد بگذاری .
پـیـامبر پرسید: نام فرزند هارون چه بود؟
جبرئیل گفت : شبر پیامبر فرمود: زبان من عربی است جبرئیل گفت : او را حسن بنام پس , پیامبر نام حسن را بر او گذاشت .
چون حسین علیه السلام به دنیا آمد جبرئیل علیه السلام فرود آمد و از جانب خدای تعالی تولد او را تـبریک گفت و سپس گفت :علی برای تو مانند هارون است برای موسی بنابراین , نوزاد را به نام فرزند هارون نامگذاری کن پیامبر پرسید: نام او چیست ؟
جبرئیل گفت : شبیر پیامبر گفت : زبان من عربی است جبرئیل گفت : او را حسین بنام پیامبر هم نام او را حسین گذاشت .
ـ پـیـامبر خدا صلی اللّه علیه و آله --- به علی علیه السلام --- فرزندم را چه نامیده ای ؟
عرض کرد: ای رسـول خدا! پیش از شما نامی بر او نمی نهم , ولی دوست داشتم نام او را حرب بگذارم پیامبر صلی اللّه علیه و آله فرمود: من نیز پیش از پروردگارم نامی بر او نمی نهم .

ـ پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله حسن و حسین سروران جوانان بهشت هستند و پدرشان از آن دو بهتر است .
ـ حسن و حسین سروران جوانان بهشتند.
ـ همانا حسن و حسین سروران جوانان بهشت هستند.

ـ پـیـامـبـر خدا صلی اللّه علیه و آله هر که مرا دوست داردباید این دو فرزند مرا نیز دوست داشته باشد زیرا خداوند به دوستداری آنان فرمان داده است .
ـ بار خدایا! حسن و حسین را دوست بدار و دوستداران آن دو را نیز دوست بدار.
ـ هـر که حسن و حسین را دوست بدارد هر آینه مرا دوست داشته و هر که با آنان دشمنی ورزد با من دشمنی کرده است .

ـ پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله من به حسن شکوه ودانش هدیه می کنم و به حسین بخشندگی و شفقت .
ـ ابهت و مهتری من از آن حسن است و شجاعت و بخشندگیم از آن حسین .
ـ به حسن هیبت و بردباری می بخشم و به حسین بخشندگی و شفقت .
ـ از زینب دختر ابو رافع درباره فاطمه دخت پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله نقل شده که وقتی پدر بزرگوارش در بستر بیماری که به فوت آن حضرت انجامید, افتاده بود, حسن و حسین را خدمت آن حـضـرت بـرد و عرض کرد: ای رسول خدا! آیا به این دو چیزی به ارث می دهی ؟
پیامبر فرمود: هیبت و مهتری خود را به حسن می دهم و دلیری و بخشندگیم را به حسین .

ـ ابن شهر آشوب در مناقب : نص پیامبرصلی اللّه علیه و آله بر امامت دوازده امام که هر دو طریقه و طایفه ناهمساز روایت کرده اند دلیل بر امامت حسنین است .
نـیز دلیل امامت آن دو بزگوار این است که آمدند و ادعای امامت کردند و در زمان آنان کسی جز معاویه و یزید چنین ادعایی نداشت که آنها هم فسقشان و بلکه کفرشان ثابت است پس , لازم می آید که امامت از آن حسن و حسین باشد.
دلـیـل دیـگر, اجماع اهل بیت است , زیرا آنان بر امامت حسنین اجماع دارند و اجماع ایشان حجت است .
هـمـچـنـیـن دلیل دیگر این خبر مشهور است که علی علیه السلام فرمود: این دو فرزند من امام هستند, چه برخیزند و چه بنشینند.

ـ امـام بـاقـر عـلـیه السلام چون وفات امیرالمؤمنین صلوات اللّه علیه فرا رسید به فرزندش حسن فرمود: نزدیک من بیا تا رازی را که پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله به من گفت به توبگویم و آنچه را به من امانت سپرد به تو بسپارم سپس , این کار را کرد.
ـ سـلـیـم بـن قیس : زمانی که امیرالمؤمنین علیه السلام به فرزند خود حسن علیه السلام وصیت مـی کرد من حاضر بودم او حسین علیه السلام و محمد (بن حنفیه ) و همه فرزندان و سران پیروان خود و خانواده خویش را بر وصیتش گواه گرفت آن گاه کتاب وسلاح را به او تحویل داد.

ـ پـیـامبر خدا صلی اللّه علیه و آله حسن از من است و من ازاویم هر که او را دوست بدارد خداوند دوستش دارد حسن و حسین دو سبط از اسباط هستند.
ـ مـقـدام بن معد یکرب و عمرو بن اسود به قنسرین رفتند معاویه به مقدام گفت : خبر داری که حسن بن علی وفات یافته است ؟
مقدام کلمه ((انا للّه وانا الیه راجعون )) را به زبان آورد معاویه به او گـفـت : آیـا ایـن را مـصـیبت می دانی ؟
! مقدام پاسخ داد: چگونه مصیبت ندانم حال آن که پیامبر خداصلی اللّه علیه و آله او را بر زانوی خود نشاند وفرمود: این از من است .

ـ پـیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله --- اشاره به حسن علیه السلام --- : هر که مرا دوست دارد باید این را دوست داشته باشد.
ـ نیز اشاره به حسن علیه السلام --- : خدایا ! من او را دوست دارم تو نیز دوستش بدار و دوستداراش را هم دوست بدار.
ـ بار خدایا ! من او را دوست دارم تو هم دوستش بدار.

ـ امـام سـجـاد عـلیه السلام حسن بن علی بن ابی طالب عابدترین مردم زمان خود و پارساترین و برترین آنان بود.

ـ امام حسن علیه السلام همانا بعد از وفات من و جدا شدن روح از بدنم حسین بن علی علیه السلام امـام اسـت وراثـت او از پـیـامـبـر صلی اللّه علیه و آله نزد خدا در کتاب (لوح محفوظیا قرآن و یا وصـیـتنامه ) ثبت است که خدای عزوجل این وراثت را به وراثت از پدر و مادرش افزوده است زیرا خـدا دانـسـت که شمابهترین خلق او هستید از این رو, از میان شما محمد صلی اللّه علیه و آله را بـرگـزیـد و مـحمد علی علیه السلام را و علی علیه السلام مرابه امامت انتخاب کرد و من حسین علیه السلام را برگزیدم !.

ـ پـیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله حسین از من است و من از حسینم هر که حسین را دوست بدارد خداوند دوستش دارد حسین یکی از اسباط است .
ـ برا بن عازب : دیدم پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله حسین را بر خود سوار کرده می گوید: خدایا! من او را دوست دارم تو نیزدوستش بدار.
ـ پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله حسین از من است و من از اویم .

ـ امـام بـاقـر علیه السلام چون هنگام شهادت حسین بن علی علیه السلام رسید دختر بزرگ خود, فاطمه بنت الحسین علیه السلام , را خواند و نوشته ای سر بسته و وصیتنامه ای سرگشاده به او داد عـلی بن حسین دچار چنان شکم روشی بود که گمان نمی کردند جان سالم به دربرد فاطمه آن نوشته را به علی بن الحسین علیه السلام داد و به خدا قسم این نامه بعد به ما رسید سوگند به خدا کـه آنـچه از زمان خلقت آدم تا پایان دنیا مورد نیازفرزندان آدم بوده و هست در این نوشته وجود دارد!.

ـ پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله در روز رستاخیز آوازدهنده ای صدا می زند: کجاست زین العابدین (زیـور عـابـدان )؟
و مـن فـرزنـدم عـلـی بن حسین بن علی بن ابی طالب را می بینم که صفهارا می شکافد (پیش می رود).
ـ امـام صـادق عـلـیـه الـسلام در روز رستاخیز منادیی آواز می دهد: کجاست زین العابدین (زیور عـابـدان ) ؟
گویا به علی بن حسین علیه السلام نگاه می کنم که در میان صفها (ی مردمان ) پیش می رود.

ـ از امام سجاد علیه السلام پرسیده شد: امام بعد از شما کیست ؟
فرمود: فرزندم محمد که دانش را عمیقا می شکافد.
ـ امـام عـلی بن حسین در بستر بیماریی که به وفاتش منجر شد افتاد پس , فرزندان خود محمد و حـسـن و عبداللّه و عمر و زید وحسین را جمع کرد و فرزندش محمد را وصی قرار داد و او را باقر لقب نهاد و کار دیگر فرزندانش را به دست او سپرد.

ـ پـیـامـبـر خـدا صلی اللّه علیه و آله --- خطاب به جابر بن عبداللّه انصاری --- : جابر! تو چندان زنده می مانی که فرزندم محمد بن علی بن حسین بن علی بن ابی طالب را, که در تورات به باقرمعرفی شده است , می بینی هرگاه دیدارش کردی سلام مرا به او برسان .
ـ نـیـز خـطـاب به جابر --- : تو مردی از مرا درک خواهی کرد که نامش نام من و رفتار و کردارش , رفتار و کردار من است و دانش رابس می شکافد.
ـ جـابـر! برای فرزندم حسین پسری به دنیا می آید به نام علی در روز رستاخیز آواز دهنده ای آواز مـی دهد که سرور عابدان برخیزد و علی بن حسین بر می خیزد برای علی نیز پسری به دنیا می آید بـه نـام مـحـمد ای جابر! اگر او را دیدی سلام مرا به وی برسان بدان که تو بعد از دیدن او زمانی کوتاه زنده خواهی ماند.

ـ پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله چون فرزندم جعفر بن محمد بن علی بن الحسین بن علی بن ابی طالب به دنیاآمد او را صادق بنامید.
ـ محمد بن مسلم : در حضور ابو جعفر محمد بن علی باقر علیه السلام بودم که فرزندش جعفر وارد شـد در حـالـی که کاکل داشت و دردستش ترکه ای بود و با آن بازی می کرد باقر علیه السلام او را گرفت و محکم به آغوش چسبانید, سپس فرمود: پدر و مادرم فدایت که اهل لهو و لعب نیستی آن گاه به من فرمود: ای محمد! بعد از من این امام توست , به او اقتدا کن و از دانش وی بهره بگیر به خـداقـسـم او هـمـان صـادقی است که پیامبر خداصلی اللّه علیه و آله در باره او فرموده است که شیعیان وی در دنیا و آخرت پیروزمندند.

ـ محمد بن زیاد ازدی : شنیدم که مالک ابن انس , فقیه مدینه , می گفت : به حضور جعفر بن محمد الصادق می رسیدم و آن حضرت به من پشتی می داد و احترامم می کرد ومی فرمود: مالک ! من تو را دوسـت دارم مـن از ایـن سـخـن خـوشحال می شدم و خدا را شکر می کردم مالک می گفت : آن حـضرت پیوسته در یکی از این سه حالت بود: یا روزه داشت , یا نماز می خواند و یا ذکر می گفت او از اعاظم عباد و اکابر زهاد خداترس بودحدیث بسیار می گفت , خوش مجلس بود و پرفایده .
ـ امام صادق علیه السلام ای گروه جوانان ! از خدا پروا کنید و نزد رؤسا نروید واگذاریدشان تا (از ریاست بیفتند و) به دنباله روتبدیل شوند رجال (و شخصیتها) را به جای خدا همدم خود نگیرید به خدا سوگند که من برای شما از آنان بهترم آنگاه با دست خود به سینه اش زد.

ـ امام صادق علیه السلام --- در پاسخ به پرسش صفوان جمال درباره دارنده این منصب [ امامت ] --- : دارنده این مقام به لهو و لعب نمی پردازد در این هنگام موسی بن جعفر که کودکی بود وارد شد در حـالـی کـه مـاده بـزغـاله ای مکی با خود داشت و به او می گفت : پروردگارت را سجده کن ! ابو عـبـداللّه او را گرفت و در آغوش کشید و فرمود: پدر و مادرم فدایش که اهل لهو و لعب ( کارهای بیهوده و غفلت آور ) نیست .

ـ عـلـی بن سوید: ابوالحسن موسی علیه السلام که در زندان بود, من نامه ای به ایشان نوشتم و از حـالش جویا شدم و مسائل بسیاری را نیز مطرح کردم چند ماهی به من جواب نفرمودسپس برای من جوابی نوشت که رونوشت آن این است : به نام خداوند بخشاینده بخشایشگر.
امـا بـعـد, تو مردی هستی که خداوند نزد خاندان محمد منزلت خاصی به تو بخشیده است و تو را دوستدار دینش که از تو خواسته آن را پاس داری قرار داده است .
ـ امـام کـاظـم عـلـیـه الـسلام --- در پاسخ به پرسش علی بن سوید از زندان --- : ای علی ! اما این که نـوشـتـه ای معیارهای دینت را از که بگیری , معیارهای دینت را هرگز از غیر شیعیان ما نگیر,که اگر از شیعیان ما فراتر روی بیگمان دین خود را از خیانتکاران گرفته ای .

ـ عـبـدالـرحـمن بن حجاج : ابوالحسن موسی بن جعفر علیه السلام فرزند خود علی علیه السلام را وصی قرار داد و برای او وصیتنامه ای نوشت و شصت تن از سر شناسان مدینه رابر آن گواه گرفت .
مجبور کردن امام به پذیرفتن ولایتعهدی .
ـ ابـاصلت هروی : مامون به حضرت رضاعلیه السلام گفت : ای پسر پیامبر خدا! من صلاح دیدم که خود را از خلافت عزل کنم و آن را به تو بسپارم و با تو بیعت کنم .
حـضرت رضا علیه السلام فرمود: اگر این خلافت از آن توست و خدا به تو داده است که روا نیست جـامـه ای را کـه خـدا بـر قامت توپوشانده از تن درآوری و به دیگری دهی و اگر خلافت از آن تو نیست , حق نداری آنچه را از آن تو نیست به من واگذاری .
مامون گفت : ای فرزند رسول خدا! باید این کار را بپذیری امام فرمود: من با میل خود هرگز این کار را نمی کنم تو با این کارت می خواهی مردم بگویند: علی بن موسی به دنیا پشت نکرده بود بلکه دیـنـا بـه او پـشـت کرده بود, مگر نمی بینید که چگونه به طمع خلافت , ولایتعهدی را پذیرفت ؟
! مـامـون در خـشـم شـد و گـفـت : بـه خدا سوگند اگر ولایتعهدی را نپذیری تو را به پذیرفتن آن مجبور می کنم اگر این کار را کردی چه بهتر و گرنه گردنت را می زنم .

ـ هـروی : بـه بـاب الـدار سـرخـس که حضرت در آن جا زندانی و به زنجیر بسته شده بود رفتم از زندانبان اجازه خواستم خدمت آن حضرت بروم اما او گفت : نمی توانیدبا او ملاقات کنید پرسیدم : چرا ؟
گفت : چون گاهی اوقات شبانه روزی هزار رکعت نماز می خواند فقط در آغاز روز و قبل از زوال و نـزدیـک غروب آفتاب ساعتی از نماز خواندن باز می ایستد و در همین اوقات نیز بر سجاده خـود مـی نـشـیـنـد و بـا خدایش راز و نیازمی کند هروی می گوید: به زندانبان گفتم : از ایشان خـواهش کن که اجازه دهند در این اوقات به دیدارشان روم او برایم اجازه گرفت و من به حضور آن بزرگوار رسیدم و دیدم بر سجاده خود نشسته و در اندیشه است .

ـ اباصلت هروی : امام رضا علیه السلام با مردم به زبان خودشان صحبت می کرد به خدا قسم که به هـر زبانی از خود اهل آن زبان داناتر بود و رساتر سخن می گفت روزی به ایشان عرض کردم : یابن رسول اللّه ! من از آشنایی شما به این زبانهای گوناگون در شگفتم فرمود: ای اباصلت ! من حجت خـدا بر بندگان اوهستم و خداوند حجتی را بر مردمی قرار نمی دهد که زبان آنها را بلد نباشد آیا نـشـنـیـده ای کـه امـیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: فصل الخطاب به ما عطا شده است , آیا فصل الخطاب چیزی جز دانستن زبانهاست ؟
.

ـ بـه امـام رضـا عـلـیـه السلام عرض شد: از شمشیرهاخون می چکد و شما چنین (بی پروا) سخن مـی گـویید؟
فرمود: خداوند وادیی از طلا دارد که به وسیله ناتوانترین مخلوقاتش ,مورچه , از آن پاسداری می کند و اگر شتر خراسانی آهنگ آن کند به آن نرسد.

ـ عـبـداللّه بـن جـعـفـر: من و صفوان بن یحیی به خدمت امام رضا علیه السلام رسیدیم ابو جعفر علیه السلام که سه سال از عمرش می گذشت ایستاده بود عرض کردیم : خدا ما رافدای شما کناد! اگـر --- پـناه به خدا --- اتفاقی بیفتد چه کسی بعد از شما خواهد بود؟
آن حضرت به امام جواد اشاره کـرده فـرمود: این فرزندم عبداللّه بن جعفر می گوید: عرض کردیم : او با این سن و سال ؟
! فرمود: آری , او با همین سن و سال خداوند تبارک و تعالی باعیسای دو ساله احتجاج کرد.

ـ امام جواد علیه السلام امام پس از من فرزندم علی است , فرمان او فرمان من است , سخن او سخن من و اطاعت از او اطاعت از من و پس از او امامت به فرزندش حسن می رسد.

ـ ابن اورمه : در روزگار متوکل به سامرارفتم و بر سعید حاجب وارد شدم که متوکل ابوالحسن را بـه دسـت او سـپـرده بـود تا وی را بکشد چون بر سعید وارد شدم گفت : دوست داری خدایت را بـبینی ؟
گفتم : سبحان اللّه ! خدای من [ کسی است ] که به چشم دیده نمی شود گفت : منظورم کـسی است که شما او راامام خود می پندارید گفتم : بدم نمی آید او را ببینم گفت : به من دستور داده شـده کـه او را بـکشم و فردا این کار را خواهم کرد در حال حاضر صاحب برید (پستچی ) نزد اوسـت وقتی او رفت تو داخل شو لحظه ای بعد صاحب برید بیرون آمد سعید گفت : داخل شو من وارد خـانه ای شدم که ابوالحسن در آن زندانی بود: ناگهان چشمم به گوری افتاد که در برابر آن حـضـرت کـنـده شده بود وارد شدم و سلام کردم و بشدت گریستم فرمود: چرا گریه می کنی ؟
عـرض کـردم : بـرای آنـچـه مـی بینم فرمود: برای آن گریه نکن , زیرا آنها موفق به انجام این کار نمی شوند آن حضرت مرا آرام کرد, سپس فرمود: دو روزبیشتر طول نمی کشد که خداوند خون او و خون دوستش را که دیدی می ریزد ابن اورمه می گوید: به خدا قسم دو روز بیشتر نگذشت که او [ و دوستش ] کشته شدند.
ـ در کتاب الواحدة آمده است : برادرم حسین بن محمد به من گفت : دوستی داشتم که آموزگار فـرزند بغا یا وصیف --- تردید از من است --- بود او به من گفت : امیر در بازگشت از سرای خلیفه به مـن گـفـت : امـروز امـیرمؤمنان آن کسی را که می گویید فرزند رضاست دستگیر کرد و او را به دسـت عـلـی بـن کـرکـر سـپـرد شـنیدم که می گوید: من نزد خداوند از ناقه صالح گرامیتر و ارجمندترم ((سه روز درسرای خود از زندگی برخوردارشوید این وعده ای است عاری از دروغ )) من از آیه و حرفهایش چیزی نفهمیدم , منظورش چیست ؟
(برادرم ) گفت : گفتم : خدا به تو عزت دهد! تهدید کرده است صبر کن ببین تا سه روز دیگر چه می شود.
فردای آن روز خلیفه امام را آزاد کرد و از او پوزش خواست روز سوم یاغز و یغلون و تامش به همراه گروهی بر خلیفه شوریده , او را کشتند و فرزندش منتصر را به خلافت نشاندند.

ـ امام هادی علیه السلام امام پس از من حسن است و پس از حسن فرزندش قائم , همو که زمین را پر از عدل و داد می کند همچنان که از بیدادگری و ستم پر شده باشد.

ـ از کـتاب احمد بن محمد بن عیاش : ابوهاشم جعفری با ابو محمد علیه السلام زندانی بود این دو نـفر را المعتز به همراه عده دیگری از طالبیان به سال دویست و پنجاه وهشت زندانی کرده بود او مـی گـویـد: احمد بن زیاد همدانی از علی بن ابراهیم بن هاشم و او از داود بن قاسم برایمان نقل کـرد که گفته :من و حسن بن محمد عقیقی و محمد بن ابراهیم عمری و فلان و فلان در زندان مـعروف به زندان خشیش واقع در دژ سرخ , به سرمی بردیم که ابو محمد الحسن و برادرش جعفر بر ما وارد شدند و ما بر گرد او حلقه زدیم مسؤول زندانی کردن او صالح بن وصیف بود در بین ما مـردی از بنی جمح بود که می گفت علوی است می گوید: ابو محمد رو به ما کرد و فرمود: اگر در میان شما بیگانه نبود به شما می گفتم که چه وقت آزاد می شوید امام به مرد جمحی اشاره کرد که بیرون رود و او بیرون رفت .
ابـو مـحـمـد فرمود: این مرد از شما نیست از او بر حذر باشید داخل جامه او نامه ای است که برای سلطان نوشته و تمام حرفهای شما را در باره او به وی گزارش داده است یکی برخاست و لباسهای آن مرد را بازرسی کرد و آن نامه را که در آن از ما به بدی تمام یاد کرده بود یافت .
ـ ابـو هـاشـم جـعـفـری : من با ابو محمد علیه السلام در زندان مهتدی پسر واثق زندانی بودم آن حـضـرت بـه مـن فـرمـود: ابو هاشم ! این طغیانگر می خواهد در این شب خدا را به بازی گیرد اما خـداونـد ازعمر او کاسته و به جانشینش داده است --- من فرزندی نداشتم وبزودی خداوند به من فـرزندی می داد --- ابو هاشم می گوید: بامداد ترکها بر مهتدی شوریدند و او را کشتند و معتمد به جای او خلیفه شد و خداوند بزرگ ما را سالم و زنده نگه داشت .
ـ مـحـمد بن اسماعیل : هنگامی که ابو محمدعلیه السلام زندانی شد, عباسیان و صالح بن علی و دیـگـر مـنحرفان از جاده امامت نزدصالح بن وصیف رفتند و گفتند: بر او سخت بگیر و کوتاه نیا صـالح به ایشان گفت : با او چه کنم ؟
من دو تن از بدترین و شرورترین افرادی که توانستم بیابم بر او گماردم اما آن دو (تحت تاثیر امام ) سخت به عبادت و نماز روی آوردند.

ـ امـام بـاقـر عـلیه السلام --- در پاسخ به پرسش ثمالی از علت نامگذاری آن حضرت به قائم --- : چون جـدم حـسـین صلی اللّه علیه و آله کشته شد فرشتگان با گریه و فغان به درگاه خداوندعزوجل فـریـاد بـرآوردند که : ای خدای و سرور ما! آیا از کسی که برگزیده تو و فرزند برگزیده تو و بهتر آفریده تو را می کشد چشم می پوشی ؟
خداوند عزوجل به آنان وحی فرمود که : فرشتگان من , آرام گیرید , به عزت و جلالم سوگند که از آنان انتقام خواهم گرفت گرچه به طول انجامد آن گاه خـداونـد امـامـان نـسـل حـسـین علیه السلام را به فرشتگان نشان داد و فرشتگان بدان شادمان گـشـتـنددر میان آنان یکی ایستاده بود و نماز می خواند خداوند فرمود: با این قائم از آنان انتقام می کشم !.
ـ امـام صـادق علیه السلام --- آن گاه که از علت نامگذاری قائم به مهدی پرسیده شد --- : چون او به هر امر نهانی رهنمون می شود.
ـ امـام بـاقـر علیه السلام --- درباره این آیه که ((هر که به ستم کشته شود به ولی او قدرتی داده ایم همانا او پیروزمند است )) --- : خداوندمهدی را منصور (پیروزمند) نامید, همچنان که (پیامبر را نیز او) احمد و محمد و محمود نامید و همچنان که عیسی را مسیح علیه السلام نامگذاری کرد.

ـ امـام عـسـکـری علیه السلام --- در پاسخ به پرسش ازحجت و امام بعد از ایشان --- : فرزندم محمد , اوست امام وحجت پس از من هر که بمیرد و او را نشناسد به مرگ جاهلی مرده است بدانید که او را غـیـبـتی است که جاهلان درباره آن سرگشته شوند و باطل گرایان به نابودی افتند کسانی که (بـرای ظهور او) زمان تعیین کنند دروغ گویند پس از آن غیبت ظهور می کند گویی پرچمهای سفید را می بینم که در نجف کوفه برفراز سر او در اهتزازند.

ـ پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله بشارت بادا تو را ای فاطمه که مهدی از توست .
ـ شما را بشارت بادا به مهدی , مردی قرشی از خاندان من در روزگاری که مردم گرفتار اختلاف و تـزلـزل هستند سر بر می دارد وزمین را همچنان که پر از جور و ستم شده , از عدل و داد آکنده می سازد.
ـ مهدی مردی از فرزندان من است که چهره اش چون ستاره تابان است .
ـ امام علی علیه السلام مهدی مردی است از ما از نسل فاطمه .
ـ با مهدی ما حجتها تمام می شود او پایان بخش امامان و نجات بخش امت و منتهای نور است .

قرآن .
((اگـر ایـمان آورده اید, بقیة اللّه (آنچه خدا باقی می گذارد)برایتان بهتر است و من نگهبان شما نیستم )).
ـ امـام عـلـی عـلـیـه الـسـلام زره حکمت را پوشید وآن را با همه آداب و شرایطش فرا گرفت او باقیمانده حجتهای خداست و جانشینی از جانشینان پیامبران اوست .
ـ امام مهدی علیه السلام من بقیة اللّه (باقیمانده خدا) در زمینم و از دشمنان او انتقام می گیرم .
ـ امام باقر علیه السلام هرگاه قیام کند به کعبه تکیه دهد و سیصد و سیزده مرد بر گردش حلقه زنـنـد نخستین سخنی که می گوید این آیه است ((بقیة اللّه (باقیمانده خدا) برای شمابهتر است اگـر ایـمـان داشـتـه بـاشید)) آن گاه می فرماید: من بقیة اللّه (باقیمانده خدا) هستم و حجت و جـانـشین او برای شما هیچ مسلمانی به او درود نگوید مگر چنین : درود برتو ای باقیمانده خدا در زمین خدا.

ـ پـیـامبر خدا صلی اللّه علیه و آله قیامت بر پا نمی شود تازمانی که زمین از ستم و دشمنی آکنده شـود, آن گـاه مـردی از خاندان من قیام کند و زمین را, همچنان که از ظلم و جور آکنده شده , ازعدل و داد پر کند.
ـ قـیـامت بر پا نمی شود تا زمانی که مردی از خاندان من که همنام من است , حکومت را به دست گیرد.
مردی از خاندان پیامبر زمین را از داد می آکند.
ـ پـیـامبر خدا صلی اللّه علیه و آله اگر از عمر دنیا فقط یک روز باقی مانده باشد خداوند مردی از خاندان مرا بر می انگیزد که دنیا را پر از داد می کند همچنان که پر از ستم شده باشد.
ـ بـعـد از مـن خـلـفایی خواهند بود و بعد از خلفا امیرانی و بعد از امیران شاهانی و بعد از شاهان عده ای جبار (و خود کامه ) سپس مردی از خاندان من سر بر می دارد و زمین را از عدالت می آکند همچنان که از ستم آکنده شده است .
ـ اگر از عمر دنیا جز یک شب نمانده باشد, در همان یک شب مردی از خاندان من حکومت خواهد کرد.

ـ پـیـامبر خدا صلی اللّه علیه و آله دنیا از میان نرود و به سر نیاید تا مردی از خاندان من که همنام من است , حکومت را به دست گیرد.
ـ مـردی از خـاندان من حکومت خواهد کرد که نامش با نام من یکی است اگر از دنیاجز یک روز نمانده باشد خداوند آن روز را دراز گرداند تا او حکومت را به دست گیرد.
ـ اگـر از عـمـر دنـیـا تنها یک روز باقی ماند خداوند آن روز را دراز گرداند تا مردی از نسل مرا برانگیزد که همنام من است و دنیا رااز عدل و داد می آکند همچنان که از ستم و بیداد آکنده شده باشد.

ـ امـام صـادق عـلیه السلام قائم را دو غیبت است :یکی طولانی و دیگری کوتاه در غیبت نخستین (کـوتـاه ), جـایـگاه آن حضرت را شیعیان خاص او می دانند و در غیبت دوم (طولانی ) از جایگاه او کسی خبر ندارد بجزخواص از یاران دینی او.
- -
- -
ـ امـام بـاقـر علیه السلام همانا قائم را دو غیبت است : در یکی از آنها (از بس طولانی است ) گفته می شود که مرده است و معلوم نیست در کجا به سر می برد.
ـ امـام صـادق عـلـیه السلام صاحب این امر (امامت ) را دو غیبت است : یکی از آنها چندان به درازا مـی کـشد که بعضی می گویند مرده است , بعضی می گویند کشته شده است وبعضی می گویند رفته است (و بر نمی گردد) تنها گروهی اندک از یارانش بر عقیده خود درباره او پا برجا می مانند .
دشواربودن دینداری در زمان غیبت امام .
ـ پـیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله --- به اصحابش --- : شمااصحاب من هستید و برادران من مردمانی هـستند در آخر الزمان که مرا ندیده اند اما ایمان آورده اند برای هر کدامشان , پایداری در دین از به دست خرد کردن خار مغیلان در شب تیره سخت تر است یا همچون کسی است که اخگر شوره گز را در کـف نـگـه داردایـنـان چراغهای تابان در دل تاریکی اند خداوند آنان را از هر فتنه غبارآلود و شبگون نجات می بخشد.
ـ پـس از شـمـا مـردمـی خـواهند آمد که یکی از آنان اجر و پاداش پنجاه نفر از شما را دارد عرض کـردند: ای پیامبر خدا! ما در بدر واحد و حنین با شما بودیم و قرآن در میان ما نازل شد؟
! فرمود: اگر آنچه بر سر ایشان می آید به سر شما بیاید, مانند آنان صبر وشکیبایی نمی کنید.
ـ امـام صـادق عـلیه السلام صاحب این امر (امامت ) غیبتی دارد که در آن روزگار دیندار همانند کـسی است که خار مغیلان را بادست خویش خرد کند امام سپس , اندکی خاموش ماند و آن گاه فرمود: صاحب این امر را غیبتی است , پس باید که بنده از خدابترسد و به دین خویش چنگ آویزد.
ـ امـام سـجاد علیه السلام هر که در روزگار غیبت قائم ما, بر ولایت ما استوار ماند خداوند پاداش هزار شهید به مانند شهیدان بدر و احد وی را عطا فرماید.
ـ پـیـامبر خدا صلی اللّه علیه و آله سوگند به آن که به حق مرا نوید دهنده برانگیخت , آنان که در روزگار غیبت او بر اعتقاد به اواستوار مانند از کبریت احمر کمیابترند.

ـ عـبـداللّه بـن سـنـان : مـن و پـدرم به حضورابوعبداللّه علیه السلام رسیدیم , آن حضرت فرمود: چـگـونـه ایـد شـمـا اگـر به روزی درافتید که نه امامی رهنما ببینید و نه نشانه ای نمایان ؟
! از آن سـرگشتگی کسی رهایی نیابد مگر آن که دعای غریق را بخواند پدرم گفت : به خدا سوگند که این بلاست فدایت شوم , در آن هنگام چه کنیم ؟
فرمود: هرگاه چنین روزگاری آمد و امام زمان را ندیدی به آنچه در دست دارید (دین ) چنگ آویزیدتا امر برایتان آشکار شود.
ـ امـام صادق علیه السلام خطاب به ابن سنان : بزودی در شبهه ای خواهید افتاد و بدون نشانه ای نـمایان وامامی رهنما خواهید مانداز این شبهه رهایی نیابد مگر آن کس که دعای غریق را بخواند عـرض کـردم : دعـای غـریـق چـگـونـه اسـت ؟
فرمود: می گویی : خدایا!بخشایشگرا! مهربانا! ای دگرگونساز دلها! دل مرا بر دینت استوار گردان عرض کردم ای دگرگون ساز دلها و اندیشه هـا ! دل مـرا بـردیـنـت اسـتـوار گـردان فـرمود: البته خدای عزوجل دگرگون کننده دلها و اندیشه هاست اما تو همان بگو که من می گویم : ای دیگرگونساز دلها! دل مرا بر دینت استوار ساز.

ـ امـام عـلـی علیه السلام سوگند به آن که جان علی در دست اوست هیچ دسته ای برای گرفتن حـق من یا جز من و یا برای دفع ستم از ما قیام نمی کند مگر آن که فاجعه و مصیبت آنان رااز پای درآورد تـا آن گاه که دسته ای که با محمد صلی اللّه علیه و آله در بدر بودند قیام کنند, گروهی کـه بـرای کـشـته آنان خونبهاپرداخت نمی شود, زخمی شده شان نیازی به مداوا ندارد و بر خاک افتاده شان در تابوت نهاده نمی شود.
ـ امام باقر علیه السلام بدان که هیچ گروهی برای زدودن ستمی یا قدرت بخشیدن به دینی قیام نـمی کند مگر آن که مرگ و فاجعه آنان را به خاک افکند تا آن که گروهی قیام کنند که در بدر با پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله بودند, گروهی که کشته آنان دفن نمی شود و بر خاک افتاده شان از زمـیـن بـلـنـد نـمـی شود و زخمی شده شان مداوا نمی گردد عرض کردم : آنان کیانند؟
فرمود: فرشتگان .
ـ آن دسـتـه از ما خاندان که پیش از قیام قائم دست به قیام بزنند همچون جوجه پرنده ای هستند که (از لانه خود) بیرون پریده و درسوراخی افتاده و بازیچه دست کودکان شده است .
ـ امام صادق علیه السلام هیچ فردی از ما خاندان برای زدودن ستم یا زنده کردن حقی قیام نکرده و تـا پـیش از قیام قائم ما, قیام نخواهد کرد مگر آن که گرفتاریها او را از پای درآورده و درآورد و قیام او بر ناراحتی ما افزوده و می افزاید.
ـ امـام رضا علیه السلام همانا گرامیترین شما نزد خدا با تقواترین و پای بندترین شما به تقیه است عـرض شـد: ای پـسر پیامبر خدا!تا کی ؟
فرمود: تا روزگار آن زمان معین و آن روزگار قیام قائم ماست پس , هر که پیش از قیام قائم ما تقیه را ترک کند از ما نیست .

ـ امـام صـادق عـلـیـه السلام تا زمانی که فردی ازخاندان محمد صلی اللّه علیه و آله بشورد من و پیروانم در خیر و خوبی به سر می بریم هر آینه دوست داشتم کسی از خاندان محمدصلی اللّه علیه و آله بشورد و خرج خانواده اش را من بپردازم .
ـ نـگـویـید: زید شورش کرد زید مردی عالم و صدوق بود و شما را به خودش دعوت نکرد بلکه به خشنودی خاندان محمد صلی اللّه علیه و آله فرایتان خواند اگر پیروز می شد بیگمان به آنچه شما را بدان فرا خواند وفادار می ماند او برای درهم شکستن قدرتی یکپارچه قیام کرد.

ـ امـام عـلـی عـلـیـه الـسلام در انتظار فرج و گشایش باشید و از رحمت خدا نومید مشوید, زیرا محبوبترین کارها نزد خداوند عزوجل انتظار فرج است .
ـ امام سجاد علیه السلام انتظار فرج خود ازبزرگترین گشایش هاست .
ـ امام کاظم علیه السلام انتظار فرج نشانه فرج و گشایش است .
ـ پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله صبورانه در انتظار فرج بودن عبادت است .
ـ امـام صـادق عـلـیـه السلام پارسایی , پاکدامنی , درستی و صبورانه در انتظار فرج بودن جز دین امامان است .

ـ پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله برترین کارهای امت من انتظار فرج و گشایش خداوند است .
ـ بالاترین اعمال امت من این است که در انتظار فرج و گشایش از سوی خدا باشند.
ـ برترین عبادت انتظار فرج است .
ـ امام علی علیه السلام بهترین عبادت مؤمن انتظار کشیدن فرج خداوند است .
مقام کسی که چشم به راه مهدی علیه السلام است .
ـ امـام صادق علیه السلام کسی که منتظر و چشم به راه دوازدهمین (امام ) باشد مانند کسی است که با شمشیر آخته از پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله دفاع می کند.
ـ هر که در حال انتظار این امر (ظهور قائم ) بمیرد همچون کسی است که با قائم درخیمه او باشد, نه , بلکه به مانند کسی است که در کنار پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله شمشیر زند.

ـ امـام صـادق علیه السلام به خدا قسم این امر(ظهور) به سراغتان نیاید مگر پس از آن که به کلی نومید شوید, نه به خدا, مگر پس از آن که (سره و ناسره شما) از هم باز شناخته شود.
ـ به خدا سوگند که آنچه چشم به راهش هستید فرا نرسد مگر پس از نومیدی .
ـ امام رضا علیه السلام همانا فرج و گشایش پس از نومیدی می آید.

ـ امـام بـاقـر عـلـیه السلام --- در پاسخ به این پرسش فضیل که آیا زمان ظهور تعیین شده است ؟
ـ: وقت گذاران دروغ گفته اند, وقت گذاران دروغ گفته اند, وقت گذاران دروغ گفته اند.
ـ امام صادق علیه السلام وقت گذاران دروغگویند ما درگذشته زمان تعیین نکرده ایم و در آینده نیز زمان تعیین نمی کنیم .
ـ هر کس برای تو زمان تعیین کرد بی مهابا او را دروغزن شمار, زیرا ما برای هیچ کس زمان تعیین نمی کنیم .

ـ امام صادق علیه السلام --- در پاسخ به پرسش ازعلت غیبت --- : به علتی که اجازه نداریم آن را برای شما فاش سازیم .
عـرض کـردم : پس , فایده و حکمت غیبت او چیست ؟
فرمود: حکمت غیبت او همان حکمت غیبت حـجـتـهای الهی پیش ازاوست حکمت آن فقط پس از ظهور او معلوم خواهد شد غیبت امری از [ امور ] خداست و رازی از رازهای خدا و غیبی از غیب خدا وقتی دانستیم که خداوند عزوجل حکیم است تصدیق می کنیم که همه کارهای او از روی حکمت است هر چند راز حکیمانه بودن آنها بر ما معلوم نباشد.
ـ امـام مـهـدی علیه السلام و اما علت رخداد غیبت , خداوند بزرگ می فرماید: ((ای آنان که ایمان آورده اید! از چیرهایی نپرسید که اگر معلومتان شود شما را ناخوش آید)).
هـیچ یک از پدران من نبود مگر آن که بیعت خودکامه زمان خویش را به گردن داشت اما من آن گاه که قیام کنم بیعت هیچ خودکامه ای را به گردن ندارم .
ـ امـام رضـا علیه السلام گویی شیعیان را می بینم که در روزگار از دست دادن سومین فرزند از نـسـل مـن در پـی یـافتن آسایش بر می آیند اما نمی یابند عرض کردم : چرا, ای فرزندرسول خدا؟
فـرمود: چون امامشان از دیدگان آنها غایب می شود عرض کردم : چرا؟
فرمود: برای آن که هرگاه شمشیر برکشد بیعت احدی را به گردان نداشته باشد.
ـ پـیـامـبر خدا صلی اللّه علیه و آله آن کودک را لاجرم غیبتی باید عرض شد: چرا, ای پیامبر خدا؟
فرمود: بیم کشته شدن می رود.
ـ امـام صـادق عـلـیه السلام قائم علیه السلام هرگز ظهور نکند تا آنگاه که امانتهای خدای تعالی بـیـرون آیـند (یعنی مؤمنان از صلب کافران ) پس , هرگاه آنان بیرون آمدند قائم بر دشمنان خدا چیره می شود و آنها را می کشد.
ـ ابـراهیم کرخی : من یا مردی دیگر از امام صادق علیه السلام پرسیدیم : آیا علی علیه السلام درباره دیـن خـداونـد بـا قـدرت وقاطعیت رفتار نمی کرد؟
فرمود: چرا عرض شد: پس چرا بر آن گروه (دشمنان ) پیروز گشت اما آنان را از بین نبرد؟
چه چیز او رااز این کار باز داشت ؟
.
فـرمود: آیه ای در کتاب خدای عزوجل که ((اگر از یکدیگر جدا می بودند هر آینه ما کافران آنان را عذابی دردناک می چشاندیم )) همانا خداوند را مؤمنانی بود به امانت سپرده در پشت گروهی کافر و مـنـافـق و علی علیه السلام پدران را نکشت تا آن امانتها (از پشت و صلب آنان ) بیرون آیند چون امـانـتـها بیرون آمدند بر آنان چیره گشت و کشت قائم ما خاندان نیز چنین است اوهرگز ظهور نخواهد کرد تا آن که امانتهای خدای عزوجل آشکار شوند و هرگاه آشکار شدند (بر دشمنان خدا) چیره می شود وآنان را می کشد.
ـ امام کاظم علیه السلام اگر در میان شما به تعداد اهل بدر وجود داشت قائم ما قیام می کرد.
ـ امـام صـادق عـلـیـه السلام این کار (قیام قائم علیه السلام ) رخ نخواهد داد تا آن که هر گروه و دسـتـه ای حـکـومـت بـر مـردم را بـه دسـت گـیرد تا کسی نگوید اگر حاکم می شدیم عدالت رامی گستراندیم بعد از این , قائم حق و عدل گستر قیام می کند.

ـ پـیـامـبـر خـدا صـلـی اللّه عـلـیه و آله --- در پاسخ به این سؤال که :آیا شیعه در زمان غیبت قائم عـلـیه السلام از وجود او بهره مند می شود؟
ـ : آری , سوگند به آن که مرا به پیامبری برانگیخت از وجوداو بهره مند می شوند و در روزگار غیبتش از نور ولایت او پرتو می گیرند همچنان که مردم از خورشید نهان در پس ابر, بهره مندمی شوند.
ـ سـلـیـمـان بـن مهران اعمش از امام صادق علیه السلام تا قیام قیامت , زمین از حجت خدا خالی نـمـی مـانـد و اگـر چـنـیـن نبود خداوندپرستش نمی شد سلیمان می گوید: به حضرت صادق علیه السلام عرض کردم : مردم چگونه از حجت غایب پنهان بهره مندمی شوند؟
فرمود: همچنان که از خورشید پس ابر بهره مند می شوند.
ـ امام مهدی علیه السلام چگونگی بهره مند شدن از من در روزگار غیبتم همچون بهره مند شدن از خـورشید است , آن گاه که در پس ابر از دیدگان پنهان شود من مایه امنیت زمینیانم همچنان که ستارگان مایه امنیت آسمانیان هستند.

ـ امـام علی علیه السلام آن گاه که خطیب به هلاکت درافتد و امام عصر از دیدگان پنهان شود و دلـهـایی شاداب و دلهایی دیگر فسرده گردد, آرزومندان نابود شوند و از هم فروپاشند و مؤمنان باقی مانند که شمارشان اندک است , سیصد نفر یا بیشتر در رکاب این مؤمنان دسته ای می جنگند که روز بدر در کنارپیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله جنگیدند و کشته نشدند و نمردند.
ـ به خدا قسم , به خدا قسم آن کس را که انتظارش می کشید نبینید مگر آن گاه که نتوانید خدا را بـخـوانید جز با اشاره دست و ابروی خود و از زمین چیزی در اختیار نداشته باشید جز همان جای گامهای خود و جنگ افزارتان بر پشتهایتان باشد در آن روز مرا یاری نرساند مگر خداوند به وسیله فرشتگان خود و کسانی که ایمان را در دلشان نهاده است .
ـ امـام مـهـدی علیه السلام --- در پاسخ این پرسش علی بن مهزیار که سرورم ! این امر (ظهور) کی خواهد بود؟
ـ فرمود: هرگاه راه مکه بر شما بسته شود.
ـ در تـوقـیـع به سمری --- : گوش کن ! خداوند درباره تو به برادرانت پاداش نیک دهاد! تو تا شش روز دیگر خواهی مرد, کارهایت را سامان ده و به هیچ کس وصیت نکن که پس از مرگت جانشین تو شود, زیرا غیبت کامل رخ داده است ظهوری در کار نخواهدبود مگر با اجازه خداوند بزرگ و آن پس از سپری شدن روزگاری دراز و سخت شدن دلها وآکنده شدن زمین از ستم وبیداد است .
ـ امـام کـاظـم علیه السلام هر گاه آن بیابانگرد و زشت روی را در میان لشکری انبوه دیدی برای خود و شیعیان مؤمنت در انتظارفرج و گشایش باش هرگاه خورشید گرفت چشم به آسمان دار و بنگر که خداوند با مجرمان چه می کند.
ـ امام صادق علیه السلام خداوند برای مؤمنان نشانه هایی از قیام قائم علیه السلام بر شمرده است --- محمدبن مسلم می گوید ـعرض کردم : خداوند مرا فدای شما کند آن نشانه ها چیست ؟
فرمود: این سخن خدای تعالی که : ((شما --- یعنی مؤمنان پیش از قیام قائم --- را به چیزی از ترس و گرسنگی و کمبود مال و جان و میوه ها می آزماییم و شکیبایان را نوید ده )).
ـ امـام عـلـی علیه السلام مهدی ظهور نمی کند مگر بعد از آن که یک سوم مردم کشته شوند, یک سوم بمیرند و یک سوم دیگر باقی مانند.
ـ امـام صـادق علیه السلام این امر (ظهور قائم ) رخ نخواهد داد مگر بعد از آن که دو سوم مردم از بـین بروند ما --- محمد بن مسلم وابوبصیر --- عرض کردیم : اگر دو سوم مردم از بین بروند که باقی می ماند؟
فرمود: آیا دوست ندارید که از یک سوم باقیمانده باشید؟
!.

ـ امام علی علیه السلام هرگاه آواز دهنده ای ازآسمان آواز برآورد که : ((همانا حق در میان خاندان مـحـمد است )) در آن هنگام مهدی بر سر زبانهای مردم می افتد و جام محبت اورا سر می کشند و جز یاد و نام او بر زبان ندارند.
ـ امام باقر علیه السلام هرگاه زمان ما فرا رسد و مهدی علیه السلام ما بیاید شیعه ما از شیر دلیرتر و از سر نیزه برنده تر خواهد بود دشمن ما را پایمال می کند و بر چهره اش سیلی می زند این هنگامی است که رحمت و گشایش خدا بر بندگانش فرود آید:.
ـ امـام عـلـی عـلـیـه الـسـلام هرگاه منادی از آسمان ندا دهد که : ((همانا حق در میان خاندان مـحـمـدصـلی اللّه علیه و آله است )) در آن زمان مهدی بر سر زبانهای مردم افتد و مردم شادمان شوند و جز یاد و نام او در میانشان نباشد.

ـ امام صادق علیه السلام زمانی که قائم ما قیام کند خداوند عزوجل گوشها و چشمهای شیعیان ما را چـنـان تـیـز کند که میان آنان و قائم پیکی نباشد از جای خود با شیعیان سخن می گوید و آنها سخنانش را می شنوند و خود او را می بینند.

ـ امـام صـادق علیه السلام اندکی از عربها به همراه قائم علیه السلام قیام می کنند عرض شد: عده زیـادی از عـربها خود را از یاران او می دانند؟
! فرمود: مردم باید پالایش شوند و سره وناسره شان از هم جدا گردد و غربال شوند و شمار فراوانی از غربال خواهند گذشت .
ـ زمـانـی کـه قـائم عـلـیـه الـسـلام قـیـام کـنـد کـسـانـی کـه گـمـان --- ار دوخ اهبرـع زا ی داـیز مـی شـودازخـاندان اوهستندازصف آن حضرت خارج می شوند و کسانی که به خورشید و ماه پرست می مانند به صف او در می آیند.

ـ امـام بـاقـر عـلـیـه الـسـلام اگر مردم می دانستند که هرگاه قائم قیام کند چه کشتاری به راه می اندازد بیگمان بیشتر آنان دوست داشتند که او را نبینند چندان که بسیاری از مردم می گویند: او از خاندان محمد نیست اگر از خاندان محمد بود رحم می کرد.
ـ امـام عـلی علیه السلام با آنان جز با شمشیر سخن نگوید هشت ماه پرآشوب شمشیرراازدوش خود فـرو نـمی گذارد, تا آن جا که می گویند: به خدا قسم , این مرد از نسل فاطمه علیهاالسلام نیست اگر از نسل او بود به ما رحم می کرد.

ـ امـام بـاقـر عـلـیـه الـسـلام قائم فرمانی تازه , کتابی تازه و قضاوتی تازه می آورد بر عربها سخت مـی گـیـرد, سروکارش فقط با شمشیر است , کسی را توبه نمی دهد و در راه خدا به سرزنش هیچ نکوهشگری توجه نمی کند.

ـ امـام سـجـاد علیه السلام زمانی که قائم ما قیام کند خداوند آفت را از شیعیان ما بزداید و دلهای آنـان را چـون پـاره های آهن (سخت و تزلزل ناپذیر) کند و هر مرد آنانرا قدرت چهل مرد دهد آنان فرمانروا و سالار جهان خواهند بود.
ـ امـام عـلـی عـلـیـه الـسـلام زمانی که قائم ما قیام کند آسمان نزولات خود را فرو ریزد و زمین گـیاهانش را برویاند و کینه و دشمنی ازدلهای بندگان رخت بربندد و درندگان وچرندگان با هـم بـسـازند, چندان که زنان زیور (زنبیل --- خ ل ) به سر عراق را تا شام می پیمایندو جز بر علف و سبزه گام نمی نهند و هیچ درنده ای آنان را آشفته و هراسان نمی کند.
ـ پـیـامبر خدا صلی اللّه علیه و آله در میان امت من مهدی قیام می کند و پنج , هفت و یا نه (سال ) زنـدگـی می کند مرد نزدش می آید ومی گوید: ای مهدی ! به من عطا کن , به من عطا کن و آن حضرت لباسش را تا جایی که بتواند ببرد (از مال ) پر می کند.
ـ در آخرالزمان خلیفه ای خواهد آمد که مال را بی شمار تقسیم می کند.
ـ او زمین را, همچنان که آکنده از ستم و بیداد شده , از عدل و داد می آکند, آسمان از فرو ریختن نزولاتش هیچ دریغ نمی ورزد وزمین از رویاندن گیاهانش .
ـ در میان واپسین امتم مهدی ظهور می کند خداوند به او باران عطا می کند, زمین گیاهش را بر مـی رویـانـد, مـال را تـمام و کامل می دهد, دامها و چارپایان زیاد می شوند و امت سربلند و بزرگ می شود.
ـ امـام عـلی علیه السلام خواهش نفسانی را به هدایت بازگرداند و آن هنگامی است که هدایت را تـابـع هـوی سـاخته اند و رای آنان راپیرو قرآن کند آن گاه که قرآن را تابع رای خود کرده باشند زمـیـن پاره های جگر خود (گنجینه هایش ) را برای او برون اندازد وکلیدهای خویش را تسلیم او کند پس , او روش عادلانه را به شما نشان دهد و مرده کتاب و سنت را جان بخشد.
ـ امـام صادق علیه السلام --- درباره آیه ((و هر آن که در آسمانها و زمین است , خواسته یا ناخواسته , تـسـلـیـم شـد)) --- : زمـانی که قائم علیه السلام قیام کند سرزمینی باقی نمی ماند که در آن ندای شهادت ((خدایی جز اللّه نیست و محمد پیامبر خداست )) بلند نشود.
ـ امـام بـاقـر علیه السلام زمانی که قائم به پا خیزد ایمان را بر هر دشمن کینه توزی عرضه می کند اگر از جان و دل ایمان نیاوردگردنش زده می شود یا همچون ذمیان امروز جزیه می پردازد و به کمر او زنار می بندد و آنان را از شهرها به حومه ها و روستاهابیرون می کند.

ـ عـبداللّه بن حارث از امام علی علیه السلام پرسید:از حوادث و رخدادهای پس از قائم خود به من خـبـر دهـیـد؟
فـرمود: ای پسر حارث ! سخن گفتن از این موضوع به خود او واگذار شده است و پـیـامـبر خداصلی اللّه علیه و آله به من سفارش فرمود که در این باره به کسی جز حسن و حسین چیزی نگویم .

قرآن .
((اما خداوند ایمان را محبوب شما ساخت و آن را دردلهایتان آراست )).
ـ امـام علی علیه السلام ایمان ریشه حق است و حق , راه هدایت , شمشیر ایمان شمشیری آراسته و زیبنده و سلاحی همیشه آماده است که دنیا میدان آزمون آن است .
ـ از ایمان راه به سوی کارهای شایسته برده می شود و از کارهای شایسته راه به سوی ایمان (ایمان و عمل صالح لازم و ملزوم وعلت و معلول یکدیگرند) و با ایمان است که علم و معرفت آباد می شود .
ـ ایمان بزرگترین امانتهاست .

قرآن .
((بـادیـه نشینان گفتند: ما ایمان آوردیم بگو: شما ایمان نیاورده اید, بلکه بگویید اسلام آورده ایم وهنوز ایمان به دلهای شما وارد نشده است )).
ـ امام علی علیه السلام پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله به من فرمود: علی ! بنویس عرض کردم : چه بنویسم ؟
فرمود: بنویس : بسم اللّه الرحمن الرحیم , ایمان آن است که در دلها جای گیرد ودرستی آن با عمل ثابت شود و اسلام آن است که بر زبان گذرد و با آن پیوند زناشویی حلال گردد.
ـ امـام بـاقـر عـلـیـه السلام ایمان آن است که در قلب باشد و اسلام آن است که ازدواج و ارث بری وابـسـتـه بدان است و خونها محفوظ می ماند ایمان همیشه با اسلام شریک است امااسلام همیشه همراه و شریک ایمان نیست .
ـ ایمان اقرار است و عمل و اسلام اقراری است بدون عمل .
ـ امـام صـادق علیه السلام --- در پاسخ به پرسش ابو بصیر درباره ایمان --- : ایمان به خدا آن است که نـافـرمانی او نشود عرض کردم : پس اسلام چیست ؟
فرمود: هر که اعمال عبادی مارا انجام دهد و مانند ما ذبح کند.
ـ ایـمـان آن چیزی است که در دلها جای گیرد و اسلام آن چیزی است که ازدواج و ارث بردن به آن بستگی دارد و خونها (ی مسلمانان ) محفوظ می ماند.
ـ دین خدا نامش اسلام است پیش از آن که شما به وجود آیید, هر جا که بوده اید وپس از پدید آمدن شما, اسلام دین خدا بوده وهست پس هر که به دین خدا اقرار و اعتراف کند مسلمان است و هر که به دستورهای خدای عزوجل عمل کند مؤمن است .

ـ امـام عـلـی عـلـیـه الـسلام ایمان درختی است که ریشه اش یقین است , شاخه اش پرهیزگاری , شکوفه اش حیا و میوه اش بخشندگی .
ـ ریشه ایمان پذیرفتن شایسته فرمان خداست .

ـ پـیـامبر خدا صلی اللّه علیه و آله ایمان به ادعا و آرزونیست بلکه ایمان آن است که در دل خالص باشد وعمل آن را تصدیق و تایید کند.
ـ ایمان شناخت با دل است و گفتن با زبان و عمل با ارکان بدن .
ـ امام رضا علیه السلام ایمان پیمانی قلبی است و تلفظ زبانی و عمل با اعضا و جوارح .
ـ پـیـامـبر خدا صلی اللّه علیه و آله ایمان گفتاری است که بر زبان رانده شود و عملی که صورت پذیرد و شناخت به وسیله خردها.
ـ امام علی علیه السلام ایمان آن است که به زبان آورده شود و با اعضا و جوارح به عمل درآید.
ـ پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله ایمان با دل و زبان است و هجرت با جان و مال .

ـ امام علی علیه السلام ایمان خالص کردن عمل است (برای خدا).
ـ پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله ایمان , از حرامها پاک و از آز و طمعها مبراست .
ـ ایمان , شکیبایی و گذشت است .
ـ ایمان بر دو نیم است : نیمی ازآن در شکیبایی است و نیمی دیگر در سپاسگزاری .
ـ امـام عـلـی عـلیه السلام ایمان , صبوری در سختی و گرفتاری است و شکرگزاری در آسایش و نعمت .
ـ راستی در راس ایمان است .

ـ امام صادق علیه السلام از نشانه های ایمان حقیقی این است که حق را, هر چند به زیان توباشد, بر باطل , هر چند به سود تو باشد, ترجیح دهی .
ـ پـیـامـبـر خدا صلی اللّه علیه و آله سه چیز از ایمان است : انفاق کردن در زمان تنگدستی , سلام کردن به عالم و انصاف داشتن درباره خود.
ـ امـام صـادق عـلـیـه السلام مردی خدمت پیامبر خداصلی اللّه علیه و آله رسید و عرض کرد: ای رسـول خدا!من خدمت رسیده ام تا با شما بر اسلام بیعت کنم پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله به او فـرمود: با تو بیعت کنم بر این که پدرت رابکشی ؟
عرض کرد: آری , پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله فـرمود: به خدا سوگند, ما به شما دستور نمی دهیم پدرانتان را بکشید, امااینک دانستم که ایمان تو حقیقی است و تو هرگز یار و همدمی جز خدا نخواهی گرفت .
ـ روزی پیامبر خدا حارثه را دید به او فرمود: ای حارثه ! چگونه صبح کردی ؟
عرض کرد: ای رسول خـدا! در حـالـی کـه مـؤمـن حـقیقی هستم فرمود: هر ایمانی را حقیقتی است , حقیقت ایمان تو چیست ؟
عرض کرد: از دنیا بیزار شده ام و شبم را با بیداری (عبادت و تهجد) گذرانده ام و روزم را با تشنگی (روزه داری ).
ـ امـام بـاقر علیه السلام پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله در یکی از مسافرتهایش با کاروانی رو به رو شـد, کاروانیان عرض کردند: درود بر تو ای پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله پیامبر صلی اللّه علیه و آله پرسید: شما چیستید؟
عرض کردند: ما مؤمن هستیم پیامبر صلی اللّه علیه و آله فرمود: حقیقت ایمان شما چیست ؟
عرض کردند: خشنودی به قضای الهی و گردن نهادن به فرمان خدا و سپردن کارها به دست خدا فرمود: دانشمندانی فرزانه که نزدیک است از فرزانگی پیامبر شوند اگر راست مـی گـویـیـد پـس خانه ای که در آن ساکن نمی شوید نسازید و آنچه نمی خورید جمع نکنید و از خدایی که به سوی او بر می گردید, پروا کنید.

ـ پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله هر چیزی حقیقتی دارد هیچ بنده ای به حقیقت نرسد مگر آن که بداند آنچه به او رسیده نمی توانست نرسد و آنچه به او نرسیده نمی توانست برسد.
ـ ای ابـوذر! بـه حـقـیقت ایمان دست نیابی مگر آن گاه که همه مردم را در دینشان نابخرد و در دنیاشان خردمند بینی .
ـ بنده آن گاه به ایمان حقیقی دست یابد که برای خدا به خشم آید و برای خدا خشنود شود پس , هرگاه چنین باشد سزامند ایمان حقیقی گشته است .
ـ امام صادق علیه السلام هیچ یک از شما به ایمان حقیقی نرسد مگر آن که دورترین کس به خود را برای خدا دوست بدارد و نزدیکترین کس خود را به خاطر خدا دشمن بدارد.
ـ امـام باقر علیه السلام هیچ یک از شما به حقیقت ایمان نرسد مگر آن که سه خصلت داشته باشد: مرگ را از زندگی دوست تربدارد و فقر را از توانگری و بیماری را از تندرستی .
عرض کردیم : چه کسی این چنین است ؟
! فرمود: همه شما آن گاه فرمود هر یک از شما کدام یک را بیشتر دوست دارید, درراه دوستی ما بمیرید یا با دشمنی با ما زنده بمانید؟
عرض کردم : به خدا قـسـم , اینکه در راه دوستی شما بمیریم فرمود: فقر و ناداری و توانگری و بیماری و تندرستی نیز همین طور عرض کردم : آری , به خدا قسم .

ـ امـام عـلـی علیه السلام ایمان هیچ بنده ای راستین نباشد مگر زمانی که اعتماد و اطمینان او به آنچه نزد خداست بیشتر باشد از آنچه در دست خویش دارد.
ـ امـام صادق علیه السلام بدانید که هیچ بنده ای از بندگان خدا هرگز مؤمن نباشد مگر آن که از کرده خدا درباره خود, خوشایند وی باشد یا ناخوشایند, خشنود باشد.
ـ و مـؤمـن نـیستی مگر آن که در بیم و امید به سر بری و بیمناک و امیدوار نیستی مگر آن که به آنچه مایه ترس و امید تو گشته عمل کنی .
ـ پـیـامـبـر خـدا صـلـی اللّه عـلیه و آله هیچ بنده ای مؤمن نیست مگر آن که هر خوبی برای خود می خواهد برای مردم نیز بخواهد.
ـ امـام صـادق عـلـیـه السلام مؤمن تنها آن گاه مؤمن است که همچون پیکر برادر خود باشد که هرگاه رگی از او بجنبد دیگر رگهایش با او به جنبش در می آیند.
ـ پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله انسان مؤمن نیست مگر آن که دلش با زبانش یکی باشد و زبانش با دلش گفتارش با کردارش ناسازگار نباشد و همسایه اش از گزند او در امان باشد.

ـ پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله ایمان و عمل دو برادربسته به یک ریسمانند, خداوند یکی را بدون دیگری نمی پذیرد.
ـ ایمان بی عمل وعمل بی ایمان پذیرفته نمی شود.
ـ ایمان گفتار است و کردار, کاستی و فزونی می پذیرد.
ـ امام صادق علیه السلام ملعون است ملعون است کسی که بگوید: ایمان گفتار است بی کردار.
ـ امام علی علیه السلام اگر ایمان تنها گفتار بود روزه و نماز و حلال و حرام نازل نمی شد.
ـ معصوم علیه السلام ایمان سراسر عمل است و گفتار, برخی از آن عمل است که خداوند در کتاب خود وجوب آن را بیان فرموده است .
ـ امام صادق علیه السلام اگر بندگان , حق را توصیف کنند و به آن رفتار نمایند اما در دلهایشان به حق بودن آن اعتقاد نداشته باشند سودی نبرده اند.

ـ پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله هفتاد پیامبر, مرجئه را, همانان که می گویند: ایمان گفتار است بی کردار, نفرین کرده اند.
ـ دو گـروه از امـت من هستند که خداوند به زبان هفتاد پیامبر آنها را نفرین کرده است : قدریه و مرجئه , همانان که می گویند : ایمان اقرار است و عمل در آن نهفته نیست .

ـ امـام کـاظم علیه السلام --- در پاسخ به این سؤال که آیا گناهان کبیره ایمان را سلب می کند؟
ـ : آری و گناهان غیر کبیره نیز پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله فرمود: زناکار در حالی که مؤمن است زنا نمی کند و سارق , در حال ایمان , دزدی نمی کند.
ـ از امام باقر درباره این سخن پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله که : هرگاه مرد زنا کند روح ایمان از او جـدا مـی شود, سؤال شد فرمود: این سخن خدای تعالی است , آن جا که می فرماید: (( و آنان را با روحی از خود پشتیبانی کرد)) همین روح است که از او جدا می شود.
ـ زراره از امـام صـادق دربـاره ایـن سخن پیامبر که : زناکار در حالی که مؤمن است زنا نمی کند, پـرسـیـد آن حـضرت فرمود: تا آن که روح ایمان از او کنده می شود (آن گاه مرتکب زنا می شود) زراره مـی گـویـد: عرض کردم : روح ایمان از او کنده می شود؟
زراره می گوید [ عرض کردم : ] از روح ایـمـان بـرایـم بـفرمایید: فرمود: چیزی است آن گاه فرمود: آماده و به هوش باش که آن را بفهمی [آیا ] ندیده ای که انسان چیزی را می خواهد ولی در درون او چیزی وی را از آن خواهش باز می دارد و نهی می کند؟
عرض کردم : چرا فرمود: آن چیز همان روح ایمان است .
ـ امـام صادق علیه السلام --- در پاسخ به سؤال گروهی در باره ایمان --- : پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آلـه فـرمـود: زنـاکـار در حـال ایمان زنا نمی کند, سارق در حال ایمان دست به سرقت نمی زند و شرابخوار, در حال داشتن ایمان , شراب نمی خورد آنان (مخاطبان امام )به یکدیگر نگاه کردند عمر بـن ذر عـرض کـرد: چه نامی بر این افراد بگذاریم ؟
امام علیه السلام فرمود: همان نامی که خدا بر آنـان نـهـاده است , به نام اعمالشان خداوند فرموده است : ((مرد دزد و زن دزد )) و فرموده ((زن زناکار و مرد زناکار )).
ـ پـیـامـبـر خدا صلی اللّه علیه و آله زناکار در حالی که مؤمن است زنا نمی کند, دزد در حالی که مـؤمن است مرتکب دزدی نمی شودو شرابخوار در حالت داشتن ایمان , شراب نمی نوشد و در توبه هنوز باز است .
ـ عـلقمه بن قیس : علی را دیدم بر منبر کوفه می فرماید: از پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله شنیدم کـه مـی فـرمود: زناکار در حالی که مؤمن است زنا نمی کند پرسیدم : ای امیرمؤمنان ! کسی که زنا کـند کافر است ؟
علی علیه السلام فرمود: پیامبر خدا به ما دستور می داداحادیث رخصتها را مبهم گـذاریم زناکار با ایمان به این که زنا برایش حلال ورواست , زنا نمی کند, زیرا اگر ایمان و اعتقاد داشته باشد که زنا برای او حلال و رواست کافر است .

ـ پـیـامبر خدا صلی اللّه علیه و آله هر بنده ای که بگوید:((معبودی جز اللّه نیست )) و بر این گفته بمیرد به بهشت درآید گرچه زنا کند و دزدی کند, گرچه زنا کند و دزدی کند, گر چه زنا کند ودزدی کند وگرچه بینی ابوذر به خاک مالیده شود.
ـ هـر کـه بگوید: ((معبودی جز اللّه نیست )) هیچ گناهی به (ایمان ) او آسیب نرساند همچنان که اگر به خدا شرک ورزد هیچ کردارنیکی او را سود نبخشد.
ـ همان طور که با وجود شرک هیچ چیز سودمند نیست با وجود ایمان نیز چیزی زیان نمی رساند.
ـ هیچ گناهی مؤمن را از ایمانش خارج نمی سازد, همچنان که هیچ کار نیکی کافر را از کفرش به در نمی برد.

ـ پـیـامـبر خدا صلی اللّه علیه و آله --- به جابر انصاری --- : برو و در میان مردم جار زن که هر کس از روی یقین یا اخلاص شهادت دهد که خدایی جز اللّه نیست , بهشت از آن اوست .
ـ خداوند به من سفارش کرد که احدی از امت من با لا اله الا اللّه نزد من نیاید مگر آن که بهشت بر او واجب شود به شرط آن که چیزی را با آن نیامیخته باشد عرض کردند: ای پیامبر خدا! آن چیست کـه بـا لا الـه الا اللّه آمـیخته می شود؟
فرمود: حرص به دنیا وجمع کردن مال دنیا و ندادن آن به دیگران این افراد سخن پیامبران را می گویند و رفتار ستمگران را می کنند.
ـ هر کس گواهی دهد که خدایی جز اللّه نیست و دلش زبان او راتصدیق کند از هر دری از درهای بهشت که بخواهد وارد خواهدشد.
ـ هر که از روی اخلاص بگوید ((معبودی جز اللّه نیست )) وارد بهشت شود عرض شد: خالص کردن آن چگونه است ؟
فرمود: به این که آن را از حرامها و نارواهای خدا دور نگه داری .
ـ لا اله الا اللّه , بندگان را از خشم خدا نگه می دارد به شرط آن که داد و ستد دنیای خود را بر دین خویش ترجیح ندهند.
ـ لا الـه الا اللّه , همواره خشم خدا را از مردم باز می دارد مگر زمانی که چون دنیایشان آباد شد باکی نداشته باشند که دینشان از بین برود.
ـ لا الـه الا اللّه , هـمـواره بـرای گوینده آن سودمند افتد مگر زمانی که آن را خوار شمارد و خفیف شمردن حق آن به این است که گناهکاری آشکارشودوآن را زشت نشمارند و در صدد از میان بردن گناهکاری برنیایند.

ـ مـسـیـح عـلیه السلام گندم را پاک و تمیز نماییدو خوب آردش کنید تا طعم آن را بچشید و از خـوردنـش لـذت بـرید, به همین سان , ایمان را خالص و کامل گردانید تا حلاوت آن رابچشید و سرانجامش شما را سودمند افتد.
ـ امـام صـادق علیه السلام سه چیز است که به طور کامل در یک نفر هرگز دیده نمی شود: ایمان , عقل و سختکوشی .

ـ پـیـامـبر خدا صلی اللّه علیه و آله سه خصلت است که هرکس داشته باشد خصلتهای ایمان را به کـمال رسانده است : کسی که چون راضی شود رضایت و خشنودیش او را به گناه و باطل نکشدو چون خشمگین شود خشم او را از حق به در نبرد و هرگاه قدرت یافت چیزی را که از او نیست به زور نگیرد.
- -
- -
ـ سـه چـیـز است که هر که داشته باشد ایمانش کامل است : مردی که در راه خدا ازسرزنش هیچ نکوهشگری نهراسد و در هیچ کار خود ریا و خودنمایی نکند و هرگاه دو چیز بر او عرضه شود که یکی دنیایی است و دیگر آخرتی کار آخرت را بر دنیا ترجیح دهد.
ـ امـام سـجـاد عـلـیـه السلام چهار چیز است که هر کس دارای آنها باشد اسلامش کامل گردد و گـنـاهـانـش ریخته شود و پروردگار خویش را دیدار کند در حالی که از او خشنود است : آن که برای خدا به تعهد خود در قبال مردم عمل کند و با مردم راستگو باشد و از ارتکاب هر آنچه نزد خدا و مردم زشت است شرم کند و با خانواده خود خوش اخلاق باشد.
ـ پـیـامـبـر خدا صلی اللّه علیه و آله --- در پاسخ مردی که پرسید: دوست دارم ایمانم کامل شود --- : اخلاقت را خوب کن , ایمانت کامل می شود.
ـ امام علی علیه السلام آن کس از شما ایمانش کاملتر است که اخلاقش نیکوتر باشد.
ـ سه چیز است که هر کس داشته باشد ایمانش کامل است : خرد, بردباری و دانش .
ـ امام سجاد علیه السلام راه شناخت کامل بودن دین مسلمان این است که سخنان بیهوده و نامربوط نمی گوید, کمتر بحث و جدال می کند, بردبار, شکیبا و خوش اخلاق است .

ـ امـام صادق علیه السلام بنده ای حقیقت ایمان رابه کمال نمی رساند مگر آن که سه خصلت در او باشد: فهم در دین , برنامه ریزی درست در اقتصاد زندگی و شکیبایی در برابرگرفتاریها و مصائب .
ـ پـیـامـبـر خدا صلی اللّه علیه و آله بنده ایمان را به کمال نمی رساند مگر سه خصلت در او باشد: انفاق در هنگام تندگدستی , انصاف دادن و سلام کردن .
ـ بـنـده ایمان را به کمال نمی رساند مگر آن که اخلاقش را نیک گرداند, خشم خود را با گرفتن انـتـقـام فـرو ننشاند و آنچه برای خوددوست دارد برای مردم نیز دوست بدارد هر آینه مردانی به بهشت درآمده اند نه با عمل بلکه به سبب خیرخواهی برای مسلمانان .
ـ بنده به کمال ایمان نرسد مگر آن که آنچه برای خود دوست دارد برای برادرش نیز دوست بدارد و در شوخی و جدی خود ازخدا بترسد.
ـ امـام جواد علیه السلام بنده هرگز حقیقت ایمان را به کمال نرساند مگر آن گاه که دینش را بر هـوس خـود ترجیح دهد و هرگز به هلاکت درنیفتد مگر زمانی که هوس خود را بر دینش ترجیح دهد.
ـ پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله مؤمن , مؤمن نباشد و ایمان را به مرز کمال نرساند مگر سه خصلت داشته باشد: فراگیری دانش ,شکیبایی در گرفتاریها و مدارا در امر معاش .

ـ امـام علی علیه السلام ایمان بنده ای کامل نمی شود مگر آن که آنچه را خداوند دوست دارد او نیز دوست داشته باشد و آنچه را خداوند دشمن دارد او نیز دشمن بدارد.
ـ ایمان مؤمن کامل نیست مگر آن که رفاه و آسایش را فتنه شمارد و بلا را نعمت .
ـ پـیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله ایمان بنده به خدا کامل نباشد مگر پنج خصلت در او باشد: توکل بـه خدا, واگذاشتن کارها به خدا,سر نهادن به فرمان خدا, خشنود بودن به قضای خدا و شکیبایی کـردن بـر بـلای خدا هر کس در مسیر خدا دوست داشته باشد, درمسیر خدا دشمن داشته باشد, بـرای خـاطـر خـدا داد و دهش کند و برای خاطر خدا از بخشش باز ایستد هر آینه ایمان را به سر حدکمال رسانده است .
ـ امـام صـادق عـلیه السلام ایمان بنده کامل نباشد مگر چهار خصلت در او باشد: اخلاقش را نیکو گرداند, خود را سبک شمارد, اززیاده گویی خودداری ورزد و اضافی مال خود را ببخشد؟
.
ـ پـیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله مؤمن ایمان خود را کامل نگرداند مگر آن که یکصد و سه خصلت را (مربوط به ) فعل و عمل ونیت و باطن و ظاهر دارا شود.

قرآن .
((اوسـت کـه بـر دلـهـای مـؤمـنان آرامش فرستاد تا ایمانی برایمانشان بیفزایند و از آن خداست لشکرهای آسمانها و زمین و خدا دانا و حکیم است )).
ـ امام باقر علیه السلام --- در تفسیر آیه ((اوست که آرامش را فرستاد )) --- : آن آرامش , ایمان است .

قرآن .
((و چون آیات او بر ایشان تلاوت شود بر ایمان آنان بیفزاید)).
((و چون سوره ای نازل شود بعضی می پرسند: این (سوره ) به ایمان کدام یک از شما در افزود؟
آنان که ایمان آورده اند به ایمانشان افزوده شود و خود شادمانی می کنند)).
ـ امـام عـلـی علیه السلام ایمان مانند نقطه ای است در قلب , هر چه بر ایمان افزوده شود آن نقطه گسترش می یابد.
ـ ایـمـان همچون نقطه سفیدی است در قلب که هر چه بر ایمان افزوده شود آن سفیدی بزرگتر شود و چون ایمان کامل گردد تمام قلب سپید شود.

قرآن .
((این دو گروه نزد خدا درجاتی دارند گوناگون و او به کارهایشان آگاه است )).
ـ پـیـامـبـر خدا صلی اللّه علیه و آله بالاترین مرتبه ایمان یک درجه است هر که به آن درجه رسد رسـتـگـار و پـیـروز شده و آن این است که باطن آدمی به آن حد از پاکی رسد که اگر آشکار شود پروایی نداشته باشد و اگر پوشیده ماند از کیفر (خدا بر آن ) نترسد.
ـ امام صادق علیه السلام ایمان مانند نردبانی است که ده پله دارد و پله های آن یکی پس از دیگری پـیـمـوده مـی شـود پس کسی که در پله دوم است نباید به آن که در پله اول است بگوید تو چیزی نداری تا برسد به آن که در پله دهم است (او هم نباید به پایین ترخود چنین سخنی بگوید) آن را که در پـله پایینتر از تو قرار دارد نینداز که بالاتر از تو نیز تو را می اندازد اگر دیدی کسی یک پله ازتو پـایـیـنتر است با مهربانی و ملایمت او را به طرف خود بالاکشان و فراتر از توانش باری به دوش او مگذار که او را می شکنی و هر کس مؤمنی را بشکند باید شکستگی او را درمان کند.
ـ مؤمنان هفت درجه دارند و خداوند عزوجل به (درجه ) هر صاحب درجه می افزاید.
ـ خـداونـد ایـمـان را بـه هفت بخش تقسیم کرده است : نیکوکاری , راستگویی , یقین , خشنودی , وفاداری , دانش و بردباری .

ـ پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله برترین ایمان این است که بدانی خداوند همه جا با توست .
ـ بـالاتـریـن ایـمـان ایـن است که دوستی و دشمنی ات برای خدا باشد و زبانت را در ذکر خدا به کـارگـیـری و آنـچه برای خود دوست داری برای مردم نیز دوست داشته باشی و آنچه را بر خود نمی پسندی بر مردم نیز نپسندی و به نیکی سخن گویی یا خاموش بمانی .
ـ برترین ایمان شکیبایی و بخشندگی است .
ـ برترین ایمان خوی نیکوست .
ـ امام علی علیه السلام بالاترین ایمان یقین نیکو (به خدا) است .

ـ پـیـامـبر خدا صلی اللّه علیه و آله ایمان هفتاد و اندی شاخه است , برترین آنها گفته لا اله الا اللّه است و کمترین آنها برداشتن چیزهای آزارنده از سر راه مردم , و حیا شاخه ای از ایمان است .

ـ امـام عـلـی علیه السلام ایمان بر چهار رکن استوار است : توکل بر خدا, واگذاشتن کارها به خدا, گردن نهادن به فرمان خدا و راضی بودن به قضای خدا.
ـ ایمان بر چهار ستون استوار است : صبر, یقین , جهاد و عدالت .
ـ پـیـامبر خدا صلی اللّه علیه و آله ایمان در ده چیز است : شناخت , فرمانبری (از خدا), علم , عمل , پاکدامنی , سختکوشی , شکیبایی , یقین , خشنودی و تسلیم (در برابر خدا) هر یک از این ده رکن کم شود رشته ایمان از هم پاشیده شود.
ـ امـام علی علیه السلام عزت نفس و خویشتنداری و خرسند بودن به قدر کفاف از پایه های ایمان است .

ـ پـیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله محکمترین حلقه های ایمان دوست گیری به خاطر خدا, دوست داشتن و کینه داشتن به خاطر خداست .
ـ از آن حضرت درباره استوارترین دستاویزهای ایمان سؤال شد, فرمود: دوست داشتن برای خدا و دشمنی کردن برای خدا.
ـ امـام صادق علیه السلام از استوارترین دستاویزهای ایمان این است که برای خدا دوست بداری و بـرای خـدا دشـمـنی ورزی و به خاطر خدا داد و دهش کنی و به خاطر خدا از بخشش خودداری ورزی .
ـ پـیـامبر خدا صلی اللّه علیه و آله به اصحاب خود فرمود: کدام حلقه ایمان محکمتر است ؟
عرض کـردنـد: خدا و پیامبر او بهترمی دانند آن گاه یکی گفت : نماز, دیگری گفت : زکات پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله فرمود: هر یک از اینها که گفتید اهمیت خود دارد اما آن که می خواهم نیست , بـلـکـه مـحکمترین حلقه های ایمان دوست داشتن برای خداست و دشمنی کردن به خاطر خداو دوست داشتن دوستان خدا و بیزاری از دشمنان خدا.
ـ پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله استوارترین دستاویز کلمه تقواست .

قرآن .
((اوست خداوندی که شما را از یک نفس بیافرید بعضی پایدار و بعضی ناپایدار هر آینه آیات را برای آنان که می فهمند تشریح نموده ایم )).
ـ امام صادق علیه السلام --- در تبیین مستقر و مستودع --- : مستقر آن کسی است که برایمان استوار است و مستودع , ایمان عاریتی است .
ـ امـام عـلـی عـلـیـه السلام قسمی از ایمان دردلها استوار و پابرجاست و قسمی دیگرمیان دلها و سـیـنه ها عاریت و ناپایدار تا زمانی معلوم (هنگام مرگ ) پس اگر ازکسی بیزارید او را واگذارید تا مـرگـش فـرا رسـد (دربـاره کـفـر و ایـمـان او حـکـم نکنید شاید در لحظه آخر ایمان استوار و حقیقی پیداکرد)درآن وقت سزاواربیزاری می گردد.

ـ امام صادق علیه السلام --- در پاسخ به سؤال ازعواملی که ایمان را در بنده استوار می سازد ـ: آنچه ایـمان را در او استوار می کند پارسایی است و آنچه ایمان را از دل او بیرون می برد طمع و آزمندی است .
ـ هـر کـس کـردارش بـا گـفتارش یکی باشد نجات و رستگاری او گواهی شده است و هر کس کردارش با گفتارش سازگار نباشدایمانش عاریتی است .
ـ خداوند عزوجل عادل است بیگمان او مردم را به ایمان به خود فرا خوانده است نه به کفر او هیچ کس را به کفر دعوت نمی کندپس هر که به خدا ایمان آورد و ایمان او نزد خدا ثابت باشد خداوند او را از ایمان به کفر باز نخواهد برد.
ـ امام علی علیه السلام کمیل ! تو سزاوار آنی که ایمان در دلت استوار گردد به شرط آن که همواره شاهراه روشنی را بپیمایی که تورا به کجراهه نمی کشاند و از راهی که ما تو را به آن کشانده و تو را به آن رهنمون شده ایم بیرون نمی برد.
ـ امام صادق علیه السلام ایمان مؤمن جز با عمل استوار نمی شود, عمل جز ایمان است .
ـ خداوند پیامبران را بر سرشت نبوتشان آفرید, از این رو هرگز بر نمی گردند و اوصیا را بر سرشت وصـیتهایشان آفرید, بدین سبب هرگز بر نمی گردند و برخی مؤمنان را بر سرشت ایمان آفرید, از این رو هرگز (از ایمان خود) بر نمی گردند و برخی ازمؤمنان هم ایمان عاریتی دارند, اینان اگر (برای استواری ایمان خود) دعا کنند و در دعا اصرار ورزند, با ایمان بمیرند.

ـ پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله سه چیز است که هر کس داشته باشد طعم ایمان را چشیده است : کـسـی که هیچ چیزی را بیشتر از خدا و پیامبر اودوست نداشته باشد و کسی که اگر او را با آتش بـسوزانند برایش بهتر است تا این که از دینش دست شوید و کسی که برای خدادوستی و دشمنی ورزد.
ـ سه چیز است که هر کس داشته باشد حلاوت ایمان را می چشد: خدا و رسول او را از هر چیز دیگر بـیـشتر دوست داشته باشد,انساندوستی او تنها برای خدا باشد و بعد از آن که خداوند او را از کفر نجات بخشیده دیگر خوش نداشته باشد به کفر برگردد,همچنان که دوست ندارد در آتش افکنده شود.
ـ سـه چـیز است که هر کس آنها را انجام دهد بی گمان طعم ایمان را چشیده است : هر کس تنها خـدای یـگـانه را بپرستد و زکات مال خویش را با رضایت خاطر بپردازد و نفس خویش را پیراسته کند.
ـ آن کـه بـه پـروردگاری خدا و دین اسلام و پیامبری محمد خشنود باشد طعم ایمان را چشیده است .

ـ امام علی علیه السلام تا بنده ای دروغ گفتن , به شوخی و جدی , را ترک نگفته باشد, مزه ایمان را نمی چشد.
ـ هـیـچ بـنده ای مزه ایمان را نچشد مگر آن که بداند آنچه بدو رسیده , نمی شد نرسد و آنچه به او نرسیده , ممکن نبود که برسد و این که زیان بخش و سودرسان خدای عزوجل است و بس .
ـ آدمـی حـقـیـقـت ایـمان را نچشد مگر سه خصلت دراوباشد: فهم در دین , صبر در برابر مصائب وبرنامه ریزی درست در امر معاش .
ـ پـیـامـبـر خـدا صلی اللّه علیه و آله چهار چیز است که انسان تا به آنها ایمان نیاورد مزه ایمان را نـمـی چـشـد این که خدایی جز اللّه نیست , این که من فرستاده خدا هستم و به حق مرا برانگیخته است , این که می میرد و پس از مرگ دوباره برانگیخته می شود و این که به قضا و قدر سراسر ایمان آورد.
ـ بـنده آن گاه نابی و زلالی ایمان را بیابد که برای خدا دوست و دشمن بدارد,پس , هرگاه برای خدا دوست بدارد و برای خدادشمنی ورزد بیگمان سزامند ولایت خداست .

ـ پـیـامـبر خدا صلی اللّه علیه و آله هر کس بیشترین فکرو تلاشش رسیدن به خواهشهای نفسانی باشد حلاوت ایمان از قلبش گرفته شود.
ـ امـام صـادق عـلـیـه الـسلام چشیدن شیرینی ایمان بر دلهای شما حرام گشته مگر آن گاه که دلهایتان از دنیا رویگردان شوند.
ـ پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله آدمی شیرینی ایمان را در قلب خود نمی یابد مگر زمانی که برایش مهم نباشد چه کسی دنیا راخورد.
ـ (آدمی )شیرینی ایمان را حس نکند مگر زمانی که به خوب و بد تقدیر ایمان آورد.

ـ امام علی علیه السلام کمتر چیزی که بنده باداشتن آن مؤمن می باشد این است که خدای تبارک و تعالی خود را به او بشناساند و او در برابر فرمان خداوند گردن نهد و پیامبرخودصلی اللّه علیه و آله را به او بشناساند واو به فرمان پیامبر گردن نهد و نیز امام وحجت خود در زمین و گواهش بر خلق را به وی بشناساند واو در برابر وی نیز سر طاعت فرود آورد سلیم می گوید: عرض کردم : ای امـیـر مـؤمـنان ! اگر چه هیچ چیز دیگری , جزآنچه برشمردی , نداند؟
فرمود: آری , چون هرگاه دستوری به او داده شد اطاعت می کند و هرگاه از چیزی نهی شد انجام نمی دهد.

ـ امام صادق علیه السلام : بیگمان بنده به سبب یکی از پنج کار که همگی مانند هم و شناخته شده هستند, از ایمان خاج می شود: کفر, شرک , گمراهی , فسق و ارتکاب کبائر.

ـ امـام صـادق علیه السلام کمترین چیزی که انسان را از ایمان خارج می سازد این است که با کسی پـیـونـد بـرادری دیـنـی ببندد و سپس لغزشها و اشتباهات او را برشمارد تا روزی آنها رادستمایه سرزنش وی قرار دهد.
ـ پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله کمترین کفر این است که انسان از برادرش سخنی بشنوند و آن را نگه دارد تا با آن او را رسواسازد این افراد بهره ای از خوبی نبرده اند.
ـ امام صادق علیه السلام --- در پاسخ به این پرسش که : کمترین چیزی که موجب کفر بنده می شود چیست ؟
: این که بدعتی بگذاردو از آن دفاع کند و از هر که با آن مخالفت ورزد بیزاری جوید.
ـ از امـام صـادق عـلـیـه السلام سؤال شد کمترین چیزی که بنده با آن کافر می شود چیست ؟
آن حضرت سنگریزه ای از روی زمین برداشت و فرمود: این که بگوید این ریگ یک هسته است و از هر که با این سخن او مخالفت ورزد بیزاری جوید.
ـ امـام صـادق عـلـیـه السلام کمترین چیزی که ایمان را از آدمی سلب می کند این است که با آدم گزافه گویی (در دین ) بنشیند و به حرفهایش گوش دهد و آنها را تایید کند.

قرآن .
((ای کسانی که ایمان آورده اید! دوست همرازی جز ازهمکیشان خود مگیرید)).
((ای کسانی که ایمان آورده اید! همانند آن کافران مباشید که درباره برادران خود که به سفر یا به جنگ رفته بودند, می گفتند: اگر نزد ما بودند نمی مردند و کشته نمی شدند)).
((ای کسانی که ایمان آورده اید! شما را حلال نیست که از زنان بر خلاف میلشان به ارث ببرید)).
((ای کسانی که ایمان آورده اید! اموال یکدیگر را به ناحق مخورید)).
((ای کسانی که ایمان آورده اید! به جای مؤمنان کافران را به دوستی مگیرید)).
((ای کسانی که ایمان آورده اید! یهود و نصارا را به دوستی برنگزینید)).
((ای کـسـانی که ایمان آورده اید! اهل کتاب را که دین شما را به مسخره و بازی می گیرند و نیز کافران را به دوستی نگیرید)).
((ای کـسـانـی کـه ایـمـان آورده اید! چیزهای پاکیزه ای را که خدا بر شما حلال کرده است حرام مکنید)).
((ای کسانی که ایمان آورده اید! از چیزهایی که چون برای شما آشکار شوند اندوهگینتان می کنند, مپرسید)).
((ای کسانی که ایمان آورده اید! چون کافران را حمله ور دیدید به هزیمت پشت مکنید)).
((ای کـسـانـی که ایمان آورده اید! شما که می دانید نباید به خدا و پیامبر خیانت کنید و در امانت خیانت ورزید)).
((ای کـسـانـی کـه ایـمـان آورده ایـد! اگر پدر یا برادرتان دوست دارند که کفر را به جای ایمان برگزینند آنها را به دوستی مگیرید)).
((ای کسانی که ایمان آورده اید! دشمن من و دشمن خودتان را به دوستی نگیرید)).
((ای کسانی که ایمان آورده اید! در حال مستی به نماز نزدیک نشوید تا بدانید چه می گویید)).
((ای کسانی که ایمان آورده اید! پا جای پاهای شیطان مگذارید)).
((ای کـسـانـی که ایمان آورده اید! همچون کسانی نباشید که موسی را آزرده کردند و خدایش از آنچه گفته بودند مبرایش ساخت )).
((ای کسانی که ایمان آورده اید! مبادا که گروهی گروه دیگر را مسخره کند)).
((ای کسانی که ایمان آورده اید! اگر با یکدیگر نجوا می کنید در باب گناه نجوا مکنید)).
((ای کسانی که ایمان آورده اید! داراییها و فرزندانتان شما را از یاد خدا به خود مشغول ندارد)).
((ای کـسـانی که ایمان آورده اید! شراب و قمار و بتها و گروه بندی با تیرها پلیدی و کار شیطان است , بنابر این از آن اجتناب کنید)).
ـ پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله آزمندی و ایمان هرگز با هم در قلب بنده جمع نمی شوند.
ـ امام باقر علیه السلام هر که خشونت و درشتخویی قسمتش شود از ایمان محروم ماند.
ـ پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله دو خصلت است که در مؤمن گرد نمی آیند: بخل و بد گمانی به روزی .
ـ دو خوی درمؤمن فراهم نمی آیند: آزمندی و بدخویی .
ـ مؤمن به هر خصلتی خوی کند, اما به دروغگویی و خیانت خو نمی گیرد.
ـ امام صادق علیه السلام مؤمن بی بخت و روزی نیست .
ـ شـش چـیـز در مـؤمـن نباشد: تنگدستی , تیره روزی (یا بی خیری ), حسادت , لجبازی , دروغ و تجاوزگری و زورگویی .

قرآن .
((ای کسانی که ایمان آورده اید! از خدا چنان که شایدبترسید و جز مسلمان نمیرید)).
((ای کـسـانـی کـه ایـمان آورده اید! شکیبا باشید و دیگران را به شکیبایی فرا خوانید و در جنگها پایداری کنید)).
((ای کسانی که ایمان آورده اید! همیشه عدالت را به پا دارید و برای خدا شهادت دهید)).
((ای کسانی که ایمان آورده اید! به پیمانها وفا کنید)).
((ای کسانی که ایمان آورده اید! در راه خدا استوار باشید و به عدالت شهادت دهید)).
((ای کـسانی که ایمان آورده اید! از خدا و پیامبر او فرمان برید و در حالی که سخنش را می شنوید از او روی بر مگردانید)).
((ای کـسـانی که ایمان آورده اید! چون خدا و پیامبرش شما را به چیزی فرا خوانند که زندگیتان می بخشد دعوتشان را اجابت کنید)).
((ای کسانی که ایمان آورده اید! اگر از خدا بترسید برایتان جدا ساز (حق از باطل ) قرار می دهد)) .
((ای کسانی که ایمان آورده اید! اگر به فوجی ازدشمن برخوردید پایداری کنید و خدا را بسیار یاد کنید)).
((ای کـسـانـی کـه ایـمـان آورده اید! با کافرانی که نزدیک شمایند بجنگید, باید در شما خشونت احساس کنند)).
((ای کسانی که ایمان آورده اید! خدا را فراوان یاد کنید)).
((ای کسانی که ایمان آورده اید! از خدا بترسید و سخن استوار بگویید)).
((ای کـسـانی که ایمان آورده اید! از خدا پروا کنید و هر کس بنگرد که برای فردایش چه فرستاده است )).
((ای کسانی که ایمان آورده اید! یاوران خدا باشید)).
((ای کسانی که ایمان آورده اید ! خود و خانواده خود را از آتش نگه دارید)).
((ای کسانی که ایمان آورده اید! به درگاه خدا توبه کنید توبه ای نصوح و خالصانه )).
((ای کسانی که ایمان آورده اید! مراقب خود باشید, اگر راه یافته باشید, آنکه گمراه شده به شما آسیب نمی رساند)).

ـ پـیـامـبر خدا صلی اللّه علیه و آله آیا به شما بگویم که چرا مؤمن , مؤمن نامیده شده است ؟
چون جان و مال مردم از (تعرض ) او در امان است .
ـ امـام صـادق عـلیه السلام مؤمن , مؤمن نامیده شده است چون از خدا امان می خواهد و خدا به او امان می دهد.
ـ مـؤمـن از آن رو مـؤمن نامیده شده است که از عذاب خدا در امان است و روز قیامت خود را در امان خدا در می آورد و خدا امان خواهی او را می پذیرد.

ـ امام صادق علیه السلام حرمت مؤمن از کعبه بیشتر است .
ـ روایت شده که پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله به کعبه نگاه کرد و فرمود: آفرین به تو خانه , چقدر نزد خدا ارجمند و محترمی ؟
!به خدا قسم حرمت مؤمن از تو بیشتر است , زیرا خداوند از تو یک چیز را حرام کرد و از مؤمن سه چیز را: مالش را, خونش را و گمان بد بردن به او را.
ـ امـام بـاقـر عـلیه السلام خدای عزوجل سه خصلت به مؤمن بخشیده است : عزت در دنیا و دین , رستگاری در آخرت و ابهت و شکوه در دلهای جهانیان .
ـ پـیـامـبـر خدا صلی اللّه علیه و آله همان گونه که مرد را زن و فرزندانش می شناسند مؤمن در آسمان شناخته می شود او نزد خدا از فرشته مقرب گرامیتر است .
ـ خـداونـد, جل ثناؤه , می فرماید: به عزت و جلال خودم سوگند آفریده ای نیافریده ام که نزد من محبوبتر باشد از بنده مؤمنم .
ـ امام صادق علیه السلام خلایق از پی بردن به کنه صفت خداوند عزوجل ناتوانند و همچنان که از رسـیـدن بـه گـوهر صفت خدا ناتوانند از دریافت ژرفای صفت پیامبر خداصلی اللّه علیه و آله نیز نـاتـوانـنـد و هـمـچنان که از پی به کنه صفت پیامبر خدا عاجزند از رسیدن به ژرفای صفت امام ناتوانند و همچنان که امام را چنان که باید نمی توانند بشناسند از شناخت حقیقت مؤمن چنان که باید ناتوانند.
ـ خـدای عـزوجـل فرموده : اگر از شرق تا غرب کره زمین آفریده ای نداشتم بجز یک مؤمن و یک پـیـشوای دادگر, هر آینه با عبادت همان دو از عبادت همه آنچه درزمین آفریده ام بی نیاز بودم و هفت آسمان و زمین با آن دو بر پا می شد.
ـ پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله مؤمن نزد خدا گرامیتر از فرشتگان مقرب اوست .

ـ پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله مؤمنان در دوستی ,عطوفت و مهرورزی نسبت به هم چونان یک پیکرند که هرگاه عضوی از آن به درد آیددیگر اعضا را بیخوابی و تب فراگیرد.
ـ امـام صـادق عـلـیـه الـسلام به خدا قسم مؤمن هرگز مؤمن نیست , مگر آن که برای برادر خود هـمـچون بدن باشد که هرگاه رگی از او (از درد و بیماری ) بجنبد دیگر رگهایش با آن همصدا شوند.
ـ پـیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله مؤمنان خونهایشان برابر است , در برابر دیگران یکدست هستند و اگر کمترین آنها (به دشمن ) زنهار و امان دهد دیگران به آن احترام گذارند.
ـ مـؤمـنان خیر خواه و دوستدار یکدیگرندهر چند خانه ها و بدنهایشان از هم دور باشد و تبهکاران نسبت به یکدیگر دغلکارند و همیاری ندارند, هر چند خانه ها و بدنهایشان گرد هم باشد.

قرآن .
((مـؤمنان کسانی هستند که چون نام خدا برده شوددلهاشان ترسان شود و چون آیات خدا بر آنان خـوانـده شـود ایـمـانـشان افزون گردد و بر پروردگارشان توکل می کنند همان کسان که نماز مـی گـزارنـد و از آنـچـه روزیـشـان داده ایـم انفاق می کنند اینان مؤمنان حقیقی هستند در نزد پروردگارشان درجاتی دارند و مغفرتی و رزقی نیکو)).
ـ امـام عـلی علیه السلام مؤمن شادیش در چهره اش می باشد و اندوهش در دلش , سینه اش از هر چـیـز فـراختر (پر حوصله و دریادل ) است و نفسش از هر چیز زبونتر, بلندپایگی را ناخوش دارد و شـهـرت را دشـمـن , انـدوهش دراز است و همتش بلند, بسیارخموش است و اوقاتش به بیکاری نـمـی گـذرد, شـکـور اسـت و شکیبا, غرق در اندیشه خویش است و در پایبندی به دوستی خود (بـادیگران ) حریص است نرمخو و مهربان است , اراده اش سخت تر از سنگ خاراست و با این حال از یک بنده خوارتر و افتاده تراست .
ـ مؤمن در هنگام گرفتاریهای تکان دهنده استوار است , در ناخوشیها پابرجا, در هنگام بلا شکیبا, در مـوقـع برخورداری از رفاه وآسایش سپاسگزار , به آنچه خدا روزیش کرده قانع و خرسند است , بـه دشـمـنـان سـتـم روا نمی دارد و با دوستان غرض ورز نیست (یا به خاطر آنها به دیگران ستم نمی کند یا مرتکب گناه نمی شود), مردم از او در آسایشند و نفسش ازو در رنج .
ـ امـام بـاقـر عـلیه السلام مؤمن کسی است که چون خشنود و سر خوش شود خشنودیش او را به گناه و باطل نکشاند و هر گاه به خشم آید خشمش او را از حقگویی دور نسازد, مؤمن کسی است که اگر قدرت یابد قدرتش او را به تجاوز و دست اندازی به آنچه حق اونیست نکشاند.
ـ امـام صـادق علیه السلام مؤمن یاوری خوب و کم خرج و زحمت است , زندگیش را خوب اداره می کند, از یک سوراخ دوبار گزیده نمی شود.
ـ پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله مؤمن در هر حال در خیر و خوبی به سر می برد, حتی در آن حال که جانش از سینه اش کنده می شود خدا را ستایش و سپاس می گوید.
ـ مـؤمـن مـورد ناسپاسی قرار می گیرد (با همه خوبیهایی که به مردم می کند کسی از او تقدیر و تشکر به عمل نمی آورد).
ـ مؤمن برادر مؤمن است در هیچ حال از نصیحت و خیر خواهی برای او فروگذار نیست .
ـ مـؤمـن نـسـبـت بـه چیزی که در دنیا به سرش آمده سرزنش نمی شود بلکه کافر مورد توبیخ و سرزنش قرار می گیرند.
ـ مؤمن رام و ملایم است , چندان که خیال می کنی احمق است .
ـ امـام عـلـی عـلـیه السلام مؤمن ساده دل (بی شیله پیله ) و بزرگوار است , امین نفس خویش و همواره ترسان و اندوهگین است .
ـ مؤمن امانتدار نفس خویش است با هوی و هوس خود می جنگد.
ـ مـؤمـن چون اندرز داده شود (از گناه ) باز ایستد و چون بر حذر داده شود حذر کند و چون پند داده شود پند پذیرد و چون به او یادآوری شود متذکر گردد و هرگاه به اوستم شود ببخشد.
ـ مؤمن شیوه و عادتش زهد اوست و هم و غمش دینش و عزتش قناعتش و تلاشش برای آخرتش , خوبیهایش بسیار است ودرجاتش بلند و در آستانه رهایی و رستگاری است .
ـ امام سجاد علیه السلام مؤمن سکوت می کند تا سالم ماند و سخن می گوید تا سود برد.
ـ امام صادق علیه السلام مؤمن در دین قدرتمند است , در نرمی دوراندیش , ایمانش با یقین همراه است , در فهمیدن (دین )آزمند و در پیمودن راه راست با نشاط و با وجود کار و گرفتاری نمازش را ترک نمی گوید.
ـ مـؤمـن بـردبـاری اسـت کـه جهالت نمی ورزد و اگر نسبت به او کار جاهلانه ای صورت گیرد بـردبـاری می کند, او ستم نمی کند و اگر به وی ستم شود می بخشد, بخل نمی ورزد و اگر به او بخل ورزند صبر می کند.
ـ مؤمن کسی است که درآمدش حلال و پاک باشد و اخلاقش نیکو و باطنش سالم و درست , زیادی مالش را انفاق کند و از زیاده گویی بپرهیزد.
ـ مؤمن در دین خود نیرومند است .
ـ امام سجاد علیه السلام مؤمن دانش و بردباری را با هم آمیخته است , می نشیند تا دانش بیاموزد, سـکـوت مـی کـند تا سالم ماند, سخن می گوید (برای سؤال ) تا بفهمد وامانت (راز) خود را برای دوستانش بازگو نمی کند.
ـ پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله مؤمن غیرتمند است و خدا غیرتمندتر.
ـ مؤمن خوشدل و بزرگوار است و بدکار حیله گر و فرومایه .
ـ امام علی علیه السلام مؤمن همیشه به یاد خداست , زیاد می اندیشد, بر نعمتها سپاسگزار و در بلا شکیباست .
ـ مؤمن کسی است که دل خود را از چیزپست پاک کرده باشد.
ـ مؤمن بیدار است و چشم به راه یکی از دو فرجام نیک .
ـ مؤمن در هنگام توانگری پاکدامن است و از دنیا وارسته .
ـ مؤمن در هنگام خوشی و آسایش سپاسگزار است و در هنگام گرفتاری و بلا شکیبا و در زمان ناز و نعمت ترسان .
ـ هـرگـاه از مـؤمـن چیزی خواسته شود زیاد کمک می کند و چون خود چیزی از کسی بخواهد سبک می گیرد.
ـ پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله (وجود) مؤمن سود است اگر با او راه بردی به تو سود می رساند, اگـر بـا وی مشورت کنی به توبهره می رساند, اگر با او مشارکت کنی به تو فایده می رساند همه چیز او سود است .
ـ مؤمن کسی است که مردم او را بر جان و مال خود امین کرده باشند.
به این مضمون احادیث دیگری نیز وجود دارد.
ـ مؤمن کسی است که نفسش از او در رنج است و مردم در آسایش .
ـ مؤمن با اشتهای خانواده خود غذا می خورد ومنافق خانواده اش با اشتهای او غذا می خورند.
ـ مؤمن ابتدا به سلام می کند و منافق می گوید باید به من سلام کنند.
ـ مؤمن در دنیا همچون بیگانه و غریب است , به عزت آن خو نمی گیرد و از خواری آن نمی نالد.
ـ قرآن دست و پای مؤمن را در برآوردن بسیاری از خواهشهای نفسانیش بسته است .
ـ مؤمن یک شکم غذا می خورد و کافر هفت شکم .
ـ مؤمن آینه مؤمن است .
ـ مـؤمـن آینه برادر مؤمن خویش است : در غیابش خیرخواه اوست و در حضورش ناراحتیهایش را برطرف می سازد و در مجلس برای او جا باز می کند.
ـ مؤمن برای مؤمن مانند ساختمان است که اجزای مختلف آن یکدیگر را محکم می سازند.
ـ امـام عـلی علیه السلام مؤمن کسی است که دین خود را با دنیای خود حفظ کند و تبهکار کسی است که دنیای خود را با دینش نگه دارد.
ـ پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله مؤمن انس می گیرد و با او انس می گیرند و کسی که انس نگیرد و انس پذیر نباشد از خیر و برکت بی بهره است بهترین مردمان کسی است که برای مردم سودمندتر باشد.
ـ امام صادق علیه السلام مؤمن مغلوب فرج و رسوای شکم خود نمی شود.
ـ امـام عـلی علیه السلام مؤمن به دشمن خود ستم نمی کند و به خاطر دوست خود مرتکب گناه نمی شود, اگر به او ستم شودشکیبایی می ورزد تا خداوند عزوجل انتقامش را از او بکشد.
ـ پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله مؤمن انس می گیرد و مردم با او انس و الفت پیدا می کنند.
ـ مؤمن زیرک و با هوش و هشیار است .
ـ مؤمن کم خرج و زحمت است .
ـ مؤمن کسی است که مردم او را بر جان و مال خود امین کرده باشند.
ـ از اندرزهای خدای تعالی به موسی علیه السلام مؤمن کسی است که آخرت برای او آراسته و زیبا بـاشـد, از این رو نگاهش بی آن که سست و خسته شود به آخرت دوخته شده است عشق به آخرت میان او و لذت زندگی جدایی افکنده و او را تا سحرگاهان بیدار داشته است , همچون سواری که به سوی هدف خود می راند شب و روز افسرده و اندوهناک است .

ـ امام علی علیه السلام مؤمن رفیق مؤمن است و دانش وزیر او و شکیبایی فرمانده سپاه او و کار و عمل سرپرست او.
ـ پـیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله مؤمن در انجام کارهایی که در توانش هست کوشاست و بر انجام آنچه از توانش بیرون است دریغ می خورد.
ـ هر که از کار نیک خود شادمان باشد و از کار بد خویش ناراحت , او مؤمن است .
ـ امـام بـاقر علیه السلام خداوند سه خصلت به مؤمن عطا فرموده است : عزت در دنیا و در دینش , رستگاری در آخرت و شکوه وابهت در دلهای مردمان .
ـ پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله --- در وصف مؤمن --- : حرکات و رفتارهایش ملایم و مهربان است و دیـدارش شـیرین از هر چیزعالیترین آن را می جوید و از خویها پر ارج ترین را به کسی که دشمنی دارد سـتـم نـمـی کند و به خاطر کسی که دوستش دارد مرتکب گناه نمی شود, کم خرج است و بـسـیـار کـمـک و یـاری مـی رسـاند کارش را به خوبی انجام می دهد به طوری که گویی آن را می بیند,چشمانش فروهشته است , دست بخشنده دارد و دست رد به سینه سائل نمی زند سخنش را مـی سـنجد و زبان در کام می کشد باطل را از دوستش نیز نمی پذیرد و حق را حتی از دشمنش انـکـار نمی کند, دانش نمی آموزد مگر برای دانستن و دانایی فرا نمی گیرد مگر برای عمل کردن اگـر بـا دنیا خواهان رفتار کند زیرکترین آنهاست و هرگاه با آخرت جویان سلوک کند پارساترین آنهاست .
ـ امـام رضـا عـلـیه السلام مؤمن تا سه خصلت در او نباشد, مؤمن نیست : روشی از پروردگارش , روشـی از پیامبرش صلی اللّه علیه وآله و روشی از ولی خداعلیه السلام اما روش پرودگار, نهفتن راز, و روش پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله , ملایمت با مردم , و روش ولی خدا, شکیبایی در تنگنا و سختی .
ـ امام حسین علیه السلام براستی مؤمن خدا را نگهدار خود (از گزندها و گناهان ) گرفته است و گـفـتـار او را آیـنه خود پس یک بار(در آن آینه ) به اوصاف مؤمنان می نگرد و بار دیگر به اوصاف گردنکشان و در آن نکته ها می بیند و خود را شناسایی می کند ودرباره هوش و ذکاوت خود یقین می کند و به پاکی خود اطمینان می یابد.
ـ امـام علی علیه السلام بندگان خدا! بدانید که مؤمن شب و روز را سپری نمی کند مگر آن که به نـفـس خود بدگمان و بی اعتماد است , از این رو, پیوسته سرزنشش می کند و از اوکارهای خوب بیشتر می طلبد.

ـ امام باقر علیه السلام مؤمن از کوه سخت تراست از کوه کم می شود اما از دین مؤمن چیزی کاسته نمی گردد.
ـ امـام صـادق عـلیه السلام مؤمن از پاره آهن محکمتر است , پاره آهن هر گاه در آتش نهاده شود تغییر می کند اما اگر مؤمن بارهاکشته شود در دلش تغییری پدید نمی آید.
ـ امام کاظم علیه السلام مؤمن از کوه سخت تر است , زیرا کوه با ضربات تیشه شکاف بر می دارد اما دین مؤمن با هیچ چیز شکاف نمی خورد.

ـ امام صادق علیه السلام همه اشیا برای مؤمن کرنش می کنند و همه اشیا به او احترام می گذارند آن گاه فرمود: اگر برای خدا اخلاص ورزد, خداوند همه چیز را از او هراسان سازد حتی حشرات و خزندگان و درندگان زمین و پرندگان آسمان و ماهیان دریا را.
ـ مـؤمـن کـسی است که هر چیزی از او بیمناک باشد زیرا او در دین خدا قدرتمند و عزیز است , از هیچ چیز نمی ترسد و این نشانه هر مؤمنی است .
ـ هـمـه چـیـز, حـتی حشرات و خزندگان و درندگان زمین و پرندگان آسمان , در برابر مؤمن تسلیمند.

قرآن .
((بـرای وی هـر چـه مـی خـواست از معبدها و تندیسها وکاسه هایی چون حوض و دیگهای محکم برجای , می ساختند ای خاندان داود! سپاسگزاری کنید و اندکی از بندگان من سپاسگزارند)).
((داود گفت : مسلما او با درخواست یک میش تو برای افزودن آن به میشهایش , بر تو ستم نموده و بـسـیـاری از شریکان جز کسانی که ایمان آورده اند و کارهای شایسته کرده اند و اینان نیز اندک هـسـتـنـد, بـر یکدیگرستم می کنند و داود دانست که او را آزمودیم پس از پروردگارش آمرزش خواست و به سجده درافتاد و توبه کرد)).
- -
- -
((چون فرمان ما رسید و تنور جوشید, گفتیم : از هر نر و ماده دو تا و نیز خاندان خود را در کشتی بـنـشـان , مـگر آن کس را که حکم خدا از پیش درباره اش صادر شد و نیزآنهایی را که به تو ایمان آورده اند و جز اندکی به او ایمان نیاورده بودند)).
((اگر از آنان بپرسی : چه کسی از آسمان باران فرستاد و زمین مرده را بدان زنده ساخت ؟
مسلما خواهند گفت : خدا بگو: سپاس خدای راست ولی بیشترینشان درنمی یابند)).
در این باره بیش از شصت آیه وجود دارد مراجعه کنید به المعجم المفهرس .
ـ امـام صـادق علیه السلام زن مؤمن از مرد مؤمن کمیابتر است و مرد مؤمن از کبریت احمر کدام یک از شما کبریت احمر را دیده است ؟
!.
ـ امـام کـاظـم علیه السلام نه هر که دم از ولایت ما بزند مؤمن است بلکه آنان همدم مؤمنان قرار داده شده اند.
ـ امـام علی علیه السلام ای مردم ! در راه راست , به دلیل شمار اندک رهروان آن , احساس تنهایی و ترس نکنید, زیرا مردم برسفره ای گرد آمده اند که سیری آن کوتاه و گرسنگی اش طولانی است .
ـ خداوند زمین خود را از وجود کسی که به نیازهای مردم آگاه است و از کسی که در راه نجات و رستگاری دانش فرا می گیردخالی نگذاشته است والبته شمار اینان بسیار اندک است خداوند این را در مـیـان امتهای پیامبران (گذشته ) روشن ساخته و آنها رانمونه ای برای آیندگان قرار داده است مثلا درباره قوم نوح می فرماید: ((و جز اندکی با او ایمان نیاوردند)).

ـ امام سجاد علیه السلام نشانه های مؤمن پنج تاست : پاکدامنی در خلوت و تنهایی , صدقه دادن در تنگدستی , شکیبایی در برابرمصیبت , بردباری در هنگام خشم و راستگویی با وجود بیم و ترس .
ـ امـام علی علیه السلام نشانه ایمان این است که اگر جایی راست گفتن بزیان تو و دروغ گفتن به سود بود راستگویی را بر دروغ گویی ترجیح دهی , بیش از مقداری که می دانی سخنی نگویی و در سخن گفتن از دیگران پروای خدا داشته باشی .
ـ امـام صـادق عـلـیـه الـسلام سه چیز از نشانه های مؤمن است : شناخت خدا و شناخت دوستان و دشمنان خدا.
ـ در پـاسخ به این پرسش که : مؤمن بودن مؤمن به چه چیز شناخته می شود؟
ـ : به تسلیم در برابر خدا و خشنود بودن به هر آنچه ازغم و شادی که به او می رسد.
در این باره قبلا احادیثی نقل کردیم و در بابهای آینده نیز نقل خواهیم کرد.

ـ امام علی علیه السلام مؤمنان به خیرشان امیدمی رود و شرشان به کسی نمی رسد.
ـ مـؤمنان به خود بدگمانند, از فراوانی لغزشهای خود بیمناکند, از دنیا متنفرند, شیفته آخرتند و در انجام فرامین الهی شتابان .
ـ پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله مؤمنان آسانگیر و نرمخویند.

ـ امـام عـلـی علیه السلام بهترین مؤمنان آن کس است که از جان و خانواده و دارایی خود (در راه خدا) بیشتر مایه بگذارد.
ـ از مؤمنان آن کس ایمانش برتر است که داد و ستد و خشم و خشنودیش برای خدا باشد.
ـ پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله بهترین مؤمنان خوش خوترین آنهاست .
ـ ایمان آن مؤمن برتر است که هرگاه چیزی از او خواسته شد بدهد و اگر کسی چیزی به او نداد بی نیازی جوید.
ـ بهترین مؤمن کسی است که در خرید و فروش و پرداختن (قرض ) و پس گرفتن (آن ) جوانمرد باشد.
ـ بهترین مؤمن آن است که دلی پاک و زبانی راستگو دارد.
فضیلت کسی که نادیده به پیامبر ایمان آورد.
ـ پـیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله ایمان کسی که مرا دیده شگفت آور نیست بلکه شگفتی فراوان از مردمی است که اوراقی نوشته شده دیدند و به آن , از ابتدا تا انتهایش , ایمان آوردند.
ـ کـی بـرادران خـود را دیـدار مـی کنم ؟
عرض کردند: مگر ما برادران شما نیستیم ؟
فرمود: شما اصحاب منید, برادران من کسانی هستند که نادیده به من ایمان آوردند من مشتاق آنانم .
ـ ایمان کدامین آفریدگان برای شما شگفت آورتراست ؟
عرض کردند:فرشتگان , فرمود: آنها که نزد پـروردگـارشـان هـستند چرانباید ایمان بیاورند؟
! (ایمان آنها تعجبی ندارد), عرض کردند: پس , پـیـامـبـران , فرمود: آنان چرا نباید ایمان بیاوردند در حالی که وحی برایشان نازل می شود؟
!عرض کردند: پس , ما, فرمود: شما چرا نباید ایمان بیاورید در صورتی که من در میان شما هستم ؟
! بدانید شـگـفـت آورتـرین ایمان نزد من ایمان آن مردمی است که بعد از شما می آیند و در میان نوشته ها کتابی را می بینند (قرآن ) و به آن ایمان می آورند.

قرآن .
((و آنان که پای بند امانتها و پیمان خود هستند)).
ـ امام علی علیه السلام برترین ایمان امانتداری است و زشت ترین اخلاق خیانت ورزی است .
ـ امـام بـاقـر عـلیه السلام سه چیز است که خداوند عزوجل دست هیچ کس را در آنها باز نگذاشته اسـت : برگرداندن امانت به نیکوکارو بدکار, وفا کردن به عهد و پیمان با نیکوکار و بدکار و نیکی کردن به پدر و مادر , خوب باشند یا بد.
ـ پـیـامـبـر خدا صلی اللّه علیه و آله به نماز و روزه و حج و بخشش و ناله های شبانه زیاد آنها نگاه نکنید, بلکه به راستگویی وامانتداری آنها بنگرید.
ـ امام صادق علیه السلام امانتداری توانگری است .
ـ ببین علی علیه السلام به سبب چه چیز آن منزلت را نزد پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله پیدا کرد همان را پیروی کن همانا علی علیه السلام با راستگویی و امانتداری آن مقام را نزد پیامبر خداصلی اللّه علیه و آله یافت .
برگرداندن امانت در هر حال واجب است .
ـ امـام صـادق عـلـیـه السلام اگر ضارب و قاتل علی مرا امین بشمارد و از من خیرخواهی و با من مشورت کند و من امانتش را بپذیرم , آن را به او باز خواهم گرداند.
ـ از خدا بترسید وامانت را به کسی که شما را امین دانسته است , بازگردانید, زیرا حتی اگر قاتل امیرالمؤمنین علیه السلام امانتی را به من بسپرد هر آینه آن را به او برمی گردانم .
ـ امـام عـلـی عـلـیه السلام امانت را (به صاحبان آنها) برگردانید, هر چند قاتل فرزندان پیامبران باشند.
ـ امام صادق علیه السلام امانت را به صاحبش برگردانید , اگر چه قاتل حسین بن علی باشد.
ـ امـام عـلی علیه السلام به کسی که تو را امین قرار داده است خیانت مکن هر چند او به تو خیانت کرده باشد و راز او را فاش مساز اگر چه او راز تو را فاش ساخته باشد.
ـ سوگند می خورم که پیامبر خدا ساعتی پیش از وفات خود سه بار به من فرمود: اباالحسن ! امانت را, کم باشد یا زیاد, به نیکوکار وبدکار برگردان اگر چه آن امانت نخی باشد یا سوزنی .
ـ امـام صـادق عـلـیـه الـسـلام خـداونـد عـزوجـل هیچ پیامبری بر نینگیخت مگر با راستگویی و برگرداندن امانت به نیکوکار و بدکار.
ـ پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله --- آن گاه که این آیه را خواند: ((و بعضی از اهل کتابند که اگر او را امـیـن شـمری )) --- : دشمنان خدادروغ گفته اند هر چه در جاهلیت بوده زیرپا می گذارم مگر امانتداری را, که بایدامانت را به نیکوکار و بدکار برگرداند.
ـ امـام صادق علیه السلام از خدا بترسید و امانتها را به سیاهپوست و سفید پوست برگردانید اگر چه (صاحبش ) حروری (از خوارج ) باشد یا شامی (از یاران معاویه ).

ـ پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله کسی که امانتدار نباشدایمان ندارد.
ـ کسی که در دنیا به امانتی خیانت کند و آن را به صاحبش برنگرداند و آن گاه بمیرد بر دین من نمرده است و با خدا دیدار می کنددر حالی که بر او خشمگین است .
ـ از مـا نـیست آن که امانت را بی اهمیت شمارد و بدین سبب امانتی را که به او سپرده شده ضایع گرداند.
ـ امام علی علیه السلام کسی که امانتدار نیست ایمان ندارد.

ـ امام علی علیه السلام امانتداری به صداقت می انجامد.
ـ هرگاه امانتداری تقویت شود صداقت زیاد گردد.
ـ امانتداری و وفاداری راستکرداریند.
ـ امانتداری روزی می آورد و خیانت در امانت فقر.
ـ پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله امانتداری توانگری می آورد و خیانت در امانت ناداری .
ـ لقمان علیه السلام فرزندم ! امانت را (به صاحبش ) برگردان تا دنیا و آخرتت سالم بماند وامانتدار باش تا توانگر باشی .

ـ پـیـامـبـر خـدا صـلی اللّه علیه و آله کسی که به فردی غیرامین امانت بسپارد, خداوند ضامن او نیست , زیرا او را از امانت سپاری به غیر امین بازداشته است .
ـ امام علی علیه السلام شخص به ستوه آمده و رنجیده را امین مشمار.
ـ امام صادق علیه السلام نباید به کسی که امانت بدو سپرده ای بدگمان باشی و به خائنی که او را آزموده ای , امانت مسپار.
ـ امام باقر علیه السلام انسان امین به تو خیانت نکرده بلکه تو به خائن امانت سپرده ای .
ـ اگـر کـسی از بنده ای از بندگان خدا دروغی بشنود و خیانتی ببیند و با این حال او را بر امانت خـدا امـیـن قـرار دهد سزاوار است که خدای عزوجل او را درباره این امانت (که به خائن سپرده ) گرفتار سازد و عوض و پاداشی هم (در برابر آن امانت از دست رفته ) به وی ندهد.
ـ پـیـامـبـر خـدا صلی اللّه علیه و آله هر کس بداند کسی شرابخوار است و با این حال به او امانتی بسپرد خداوند ضامن او نیست و مزدو عوضی به او نخواهد داد.
ـ امام باقر علیه السلام کسی که غیر امین را امین و معتمد شمارد, حجتی بر خدا ندارد.
ـ امام صادق علیه السلام برای من فرقی نمی کند که به خائن امانت بسپارم , یا به کسی که از امانت مراقبت و نگهداری نمی کند.

قرآن .
((ما این امانت را بر آسمانها و زمین و کوهها عرضه داشتیم , از به دوش کشیدن آن سرباز زدند و از آن ترسیدند و انسان آن امانت را به دوش گرفت , او همیشه ستمکار و نادان بوده است )).
ـ امـام علی علیه السلام دیگر, گزاردن امانت است و آن که امانتگزار نیست زیانکار است , امانت به آسـمـانـهـای افـراشـته و زمینهای گسترده و کوههای بلند بر پا داشته عرضه شد چیزی بلندتر, گـسترده تر, فرازتر و بزرگتر از این سه چیز نیست اگر چیزی به خاطربلندی یا گستردگی یا نـیـرومـنـدی و یـا صلابت امانت را نمی پذیرفت هر آینه این سه بودند لیکن از عقوبت ترسیدند و چیزی رادانستند که ناتوانتر از آنها ندانست و او انسان است ((و انسان همیشه ستمکار و نادان بوده است )).
ـ زندیقی از امیرالمؤمنین علیه السلام پرسید: می بینم که خدا می فرماید: (( ما عرضه کردیم امانت را )) ایـن امانت چیست و این انسان کیست ؟
خدای عزیز حکیم را این صفت نشاید که حقیقت را از بـندگان خویش پوشیده دارد امام فرمود: امانتی که گفتی ,امانتی است که نباید و نشاید بود مگر در پیامبران واوصیای آنان .
ـ در حـدیـث آمـده اسـت : هرگاه وقت نماز می رسید علی علیه السلام بیتابی می کرد و می لرزید رنـگ بـه رنـگ مـی شـد عـرض مـی شـد:شـمـا را چـه شـده اسـت ای امیرمؤمنان ؟
می فرمود: وقـت نمازرسیده است ,وقت امانتی که خداوندبرآسمانهاوزمین عرضه کردوآنهاازپذیرفتن این امانت سرباز زدند و از آن ترسیدند.
ـ از امام صادق علیه السلام سؤال شد: مردی به کسی سفارش می دهد که : برایم جامه ای خریداری کن آن مرد به بازار می رود و دربازار جامه ای می یابد که مانند آن را خودش دارد و لذا همان جامه خـود را به او می دهد (چه حکمی دارد؟
) فرمود: نباید این کار رابکند و خود را آلوده سازد خداوند عـزوجـل مـی فـرمـایـد: ((مـا امانت را عرضه کردیم )) حتی اگر جامه خودش از جامه ای که در بازاردیده بهتر باشد, نباید مال خودش را به او بدهد.

قرآن :.
((مگر کسانی که به قومی که میان شما و ایشان پیمانی است می پیوندند یا خود نزد شما می آیند در حـالـی کـه از ایـنـکه یا با شما باید بجنگند, یا با قوم خود, خسته و دلتنگ شده باشند, و اگر خدا مـی خـواسـت آنان را بر شما چیره می کرد و با شما به کارزار برمی خاستند, ولی اگر از شما کناره گرفتند و با شما نجنگیدند و از در تسلیم وارد شدند خداوند اجازه جنگ با آنان را نمی دهد)).
ـ پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله اگر کسی بر جان خود از تو امان خواست او را نکش .
ـ هر که پیمان بسته ای را بکشد, بوی بهشت را که از فاصله چهل سال به مشام می رسد, استشمام نخواهد کرد.
ـ هر که کسی را بر جانش امان دهد و سپس او را بکشد, من از آن قاتل بیزارم اگر چه مقتول کافر باشد.
ـ هـر کـس مـردی را بـر جـانش امان دهد و سپس او را بکشد در روز رستاخیز پرچمدار خیانت و پیمانشکنی است .

ـ امام علی علیه السلام میخهای عهد و پیمانها را محکم کنید.
ـ در عـهد نامه اش به اشتر --- : اگر با دشمن خود پیمانی بستی یا به او جامه زنهار و امان پوشاندی به پیمان خویش وفا کن و با امانت پیمانت را رعایت نما و خود را سپر زنهاری که داده ای گردان , زیـرا مـردم , با همه خواستهای گوناگون و آرای پراکنده ای که دارند,نسبت به هیچ فریضه ای از فرایض الهی همچون بزرگ شمردن وفای به پیمانها چنان سخت همداستان نیستند.

ـ پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله کمترین فرد امت من ازطرف آنها می تواند زنهار دهد.
ـ مـسـلـمـانـان برادرند, خونهایشان یکسان است , کمترین آنها زنهار می دهد و در برابر بیگانگان یکدست و متحدند.
ـ امـام صـادق عـلـیه السلام --- در پاسخ به پرسش از معنای این جمله پیامبر که کمترین آنهازنهار می دهد --- : اگر سپاهی از مسلمانان گروهی از مشرکان را محاصره کنند و در همین وضع مردی از مـحـاصـره شـدگـان بـیـاید وبگوید: به من امان دهید تا بیایم و با فرمانده شما گفتگو کنم و پایین ترین فرد سپاه مسلمانان به آنان زنهار دهد بالاترین فرد آنان باید به این زنهار پایبند باشد.

ـ امام علی علیه السلام انسان نادان از آنچه دانا بدان خو می گیرد گریزان است .
ـ جز با حق خو مگیر و جز از باطل گریزان مباش .
ـ امام رضا علیه السلام همدمی هیبت را از میان می برد.
ـ همدم شدن زیاد هیبت و شکوه را از بین می برد.
ـ امـام صادق علیه السلام سه چیز مایه انس و همدمی هستند: زن سازگار, فرزند صالح و دوست یکرنگ .

ـ امام علی علیه السلام خدایا! تو با دوستان خودانیس ترینی اگر غربت و تنهایی آنان را به وحشت اندازد یاد تو همدم آنان باشد و اگر مصیبتها بر آنان فرو ریزد به زنهار خواهی از تو, پناه می برند.
ـ ثمره خو گرفتن با خدا همدم نشدن با مردم است .
ـ چگونه با خدا انس گیرد آن که از مردم گریزان نیست .
ـ امام عسکری علیه السلام هر که با خدا همدم شود با مردم خو نگیرد.
ـ امام علی علیه السلام هر که از مردم کناره گیرد با خدای سبحان خو گیرد.
ـ امام عسکری علیه السلام نشانه انس گرفتن با خدا کناره گیری از مردم است .
ـ پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله هر که از خواری گناه به سربلندی طاعت درآید خداوند عزوجل انیس او شود بی آن که همدمی داشته باشد و او را کمک رساند بی آن که مال و ثروتی داشته باشد.
ـ امام صادق علیه السلام هیچ مؤمنی نیست مگر آن که خدا ایمان او را همدم و دلارام او قرار دهد, چندان که اگر بر ستیغ کوهی باشد احساس تنهایی نکند.
ـ افسوس و دریغ بر دلهایی که لبریز از نور است همانا دنیا در نگاه آنان همچون مار پیسه و دشمن زبان نفهم است , همدم خدا هستند و از آنچه خوشگذرانان بدان خومی گیرند گریزانند.

کرامت و بزرگواری آدمیان .
قرآن .
((مـا فـرزنـدان آدم را کرامت بخشیدیم و بر دریا و خشکی سوارشان کردیم و از چیزهای خوش و پاکیزه روزیشان دادیم و بر بسیاری از آفریدگانمان برتریشان دادیم )).
ـ پـیـامـبـر خدا صلی اللّه علیه و آله هیچ چیز نزد خدا گرامیتر از فرزند آدم نیست عرض شد: ای پیامبر خدا! و نه فرشتگان ؟
! فرمود:فرشتگان , بسان خورشید و ماه مجبورند.
ـ هیچ چیزی نیست که از هزار همتای خود بهتر باشد مگر انسان .
ـ امـام صـادق عـلیه السلام شبی که پیامبر صلی اللّه علیه و آله به معراج برده شد وقت نماز رسید جبرئیل اذان و اقامه گفت و سپس عرض کرد: ای محمد! (برای امامت نماز) پیش برو پیامبر خدا صـلـی اللّه عـلیه و آله فرمود: تو پیش برو, ای جبرئیل ! جبرئیل گفت :از آن زمان که به ما دستور داده شد بر آدم علیه السلام سجده کنیم خود را بر آدمیان مقدم نمی داریم .
ـ امـام بـاقر علیه السلام --- بعد از بیان درگذشت آدم علیه السلام --- : تا آن که نوبت نماز خواندن بر (جنازه ) آدم رسید هبة اللّه گفت : ای جبرئیل ! جلو برو و بر آدم نماز بخوان جبرئیل علیه السلام به او (فـرزنـد آدم ) گفت : ای هبة اللّه ! خداوند به ما دستور داد که در بهشت بر پدرت سجده آوریم , پس ما را نسزد که بر هیچ یک از فرزندانش امامت کنیم .

ـ پـیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله هیچ چیز سراغ نداریم که از هزار همتای خود بهتر باشدمگر مرد مؤمن را.
ـ امـام بـاقـر عـلیه السلام خداوند هیچ آفریده ای نیافرید که از مؤمن نزد خدا گرامیتر باشد, زیرا فرشتگان خدمتگزار مؤمنان هستند.
آنچه انسان را بر فرشتگان برتری می دهد.
ـ امام صادق علیه السلام --- در پاسخ به این پرسش عبداللّه بن سنان که : فرشتگان برترند یا آدمیان ؟
ـ : امـیرالمؤمنین علی بن ابی طالب علیه السلام فرموده است : خداوند در فرشتگان فقط عقل نهاده است و نه خواهش نفسانی و در ستوران میل و خواهش نهاده است وعقل نه و در بنی آدم هر دو را نـهـاده اسـت پس , آن که عقلش بر خواهشش چیره آید از فرشتگان بهتر است و هر که خواهشش برخردش غالب گردد از ستوران بدتر است .
ـ امام علی علیه السلام انسان دارای نفس ناطقه (و مدرک معقولات )آفریده شده است , اگر آدمی آن را بـا عـلـم و عـمـل تزکیه کند و بپروراند با گوهرهای اولیه علتهایش (با ذات عقول مقدسه ) همسان گردد و هرگاه ترکیبش معتدل شود و از اضداد جدا گردد (خصلتهای اخلاقی در او به اعـتـدال گـرایـد و از افراطو تفریط سالم مانند) با آن هفت آسمان قوی و محکم (نفوس فلکیه ) شریک شود.

قرآن .
((و چـون پروردگارت به فرشتگان گفت : من در زمین خلیفه ای می آفرینم , گفتند: آیا کسی را می آفرینی که در زمین فساد کند و خونها بریزد حال آن که ما به ستایش تو تسبیح می گوییم و تو را تقدیس می کنیم ؟
گفت : آنچه من می دانم شما نمی دانید)).
((جن و انس را نیافریدم مگر تا مرا پرستش کنند)).
((اگر پروردگار تو خواسته بود, هر آینه همه مردم را یک امت می کرد, ولی همواره گونه گون خواهند بود مگر آنهایی که پروردگارت بر آنها رحمت آورده و آنها را برای همین بیافریده است )).
ـ امام علی علیه السلام به خدا پروایی فرمان دارید و برای نیکوکاری و فرمانبرداری (از خدا) آفریده شده اید.
ـ امـام صـادق علیه السلام --- در پاسخ به این پرسش زندیق که خدا چرا خلایق را آفرید حالی که به آنها نیاز ندارد و از آفریدن آنهاناگزیر نیست و بازیچه کردن ما نیز شایسته او نیست ؟
ـ : آفریدگان را بیافرید تا حکمت خود را نشان دهد و علم خود را به کار زند وتدبیر خویش را بگذراند.
ـ امـام علی علیه السلام --- در هنگام فرا خواندن مردم به جهاد --- خداوند با دین خود شما را گرامی داشت و برای پرستش خویش شما را بیافرید, پس در ادای حق او بکوشید.
ـ خـدای تـعالی می فرماید: فرزند آدم ! تو را نیافریدم تا سودی کنم بلکه آفریدیمت تا تو از من سود بری پس , به جای هر چیز مرا برگزین , زیرا من یاور تو به جای هر چیزهستم .
ـ امام حسین علیه السلام ای مردم ! خدای عزوجل بندگان را نیافرید مگر تا او را بشناسند چون او را شـنـاخـتـنـد بپرستندش و چون اورا بپرستند از پرستش جز او بی نیاز شوند مردی عرض کرد: فرزند پیامبر خدا! پدر و مادرم فدایت بادا! شناخت خدا چیست ؟
فرمود: شناخت این است که مردم هر زمانی امام وپیشوای واجب الطاعه خود را بشناسند.
ـ امام صادق علیه السلام --- درباره آیه ((جن و انس را نیافریدم مگر تا مرا بپرستند)) --- : آنان را برای عبادت آفرید.
ـ عـلـی بن ابراهیم --- نیز از آن حضرت --- : آنان را برای امر و نهی و تکلیف آفرید آنان را نیافرید تا به زور عبادت کنند بلکه برای آزمایش آفرید تا به وسیله اوامر و نواهی خود ایشان را بیازماید.
ـ امام صادق علیه السلام در تفسیر آیه ((پیوسته گونه گونند مگر آن کس که خدایت بر او رحمت آورد و بـرای هـمـیـن آنان راآفریده است )) --- : آنان را بیافرید تا کاری کنند که مستوجب و سزاوار رحمت خدا شوند و خداوند بر ایشان رحمت آورد.
ـ امـام عـلـی عـلیه السلام آنچه آفرید نه برای افزودن بر قدرتی (از خود) بود و نه به خاطر بیم از پـیـشـامـدهـای زمان و نه برای آن که در مصاف با همتایی جنگجو و شریکی که در مال خود بر او بـرتری می جوید و مخالفی که در تبار خود بر او فخر می فروشد, یاری طلبد, بلکه آنان آفریدگانی هستند پرورده و بندگانی بیمقدار.
ـ امام صادق علیه السلام خداوند تبارک و تعالی آفریدگان خود را بیهوده نیافرید و آنان را به خود رها نکرد بلکه آفریدشان تاقدرت خویش را نشان دهد و تکلیف طاعت خود را به دوش آنها نهد تا با آن سزاوار خشنودی او شوند آنان را نیافرید تا از آنهاسود برد و یا زیانی را به وسیله آنها از خود دور سازد بلکه آفریدشان تا به ایشان سود رساند و به نعمت جاودان برساندشان .
ـ در تـفـسیر آیه ((و همواره گونه گونند مگر آن کس که پروردگارت به وی رحم آورد و برای هـمـیـن آنها را آفریدم )) --- : آنان راآفرید تا کاری کنند که مستوجب رحمت خدا شوند و او بر آنان رحمت آورد.
ـ مـردی از امام صادق علیه السلام پرسید: ما برای شگفتی [ دیگران ] آفریده شده ایم ؟
فرمود: مگر تو برای خدا چه هستی ؟
.
عـرض کـرد: بـرای نـابـود شـدن آفریده شده ایم ؟
فرمود: خاموش پسر برادر! برای ماندن آفریده شده ایم .

قرآن .
((اوسـت آن خدایی که شما را از خاک , سپس از نطفه ,سپس از لخته خونی بیافریده است آن گاه شـمـا را کودک از رحم مادر بیرون آورد, تا به سن جوانی برسید و پیر شوید بعضی از شما پیش از پیری بمیرند و بعضی به آن زمان معین می رسید و شاید به عقل دریابید)).

قرآن .
((انسان ناتوان آفریده شده است )).
ـ امـام علی علیه السلام بینوا آدمی ! مرگش پوشیده است و بیماریهایش نهفته و کردارش نگاشته شـده پـشـه ای او را مـی آزارد و جـرعـه ای گلوگیر از پای در می آوردش و عرق وی را گندیده می کند.

ـ امـام عـلـی عـلیه السلام آدمی شبیه ترین چیز به ترازوست یا با نادانی سبک می شود و یا با علم و دانش سنگین می گردد.

ـ امـام عـلـی عـلیه السلام (ارزش ) انسان به دو عضو کوچک اوست : دل و زبان چون بجنگد با دل جنگد و چون زبان باز کند واضح و رسا بگوید.
ـ انسان دو فضیلت و برتری دارد: خرد و گفتار با خرد بهره می گیرد و با گفتار بهره می رساند.
ـ اصل و تبار انسان دل اوست و خرد او دینش و مردانگی اش آن جا که خود را قرار دهد.
ـ انسان با گفتار خود اندازه گرفته می شود و با کردارش ارزیابی می گردد.
ـ (ارزش ) انـسان به هوش اوست نه به شکل و شمایلش , (ارزش ) انسان به همت اوست نه به مال و اندوخته اش .

ـ امـام عـلـی علیه السلام خرد خویش را زنده کرده و نفس خود را میرانده است چندان که (اندام ) درشـت او نزار شد و خشونتش لطیف نوری بس درخشان برای او تابید وراهش را روشن ساخت و او را در راه راست راند.
ـ همواره خدا را --- که نعمتهایش گرانبهاست --- در برهه ای پس از برهه ای و در زمان میان آمدن دو پـیـامـبـر, بـنـدگانی است که از در اندیشه شان با آنان راز می گوید و از در خردشان با ایشان در گفتار است آنان اینچنین چراغهایی در آن تاریکیها بوده اند وراهنمایان در آن شبهه ها.

ـ ابـن بـزیـغ : از ابـوالحسن الرضا علیه السلام درباره ظرفهای طلا و نقره پرسیدم , آن حضرت این ظرفها را ناخوش داشت .
ـ امام صادق علیه السلام در ظرفهای زرین و سیمین غذا نخور.
ـ امـام کـاظـم عـلـیه السلام ظروف زرین و سیمین کالای کسانی است که (به خدا و معاد) یقین ندارند.
1 --- البخل :((بخل ))441 .
1 --- البدعة :((بدعت ))451 .
1 --- البدا:((بدا))459 .
1 --- الابدال :((ابدال ))465 .
1 --- التبذیر:((ولخرجی ))469 .
1 --- البر:((نیکوکاری ))473 .
1 --- البرزخ :((برزخ ))479 .
1 --- البرکة :((برکت ))485 .
1 --- البرهان :((برهان ))491 .
1 --- البشر:((خوشرویی ))495 .

قرآن .
((آنان که بخل می ورزند و مردم را به بخل فرمان می دهندو آنچه را که خداوند از فضل خویش به آنان داده است پوشیده نگه می دارند و ما برای کافران عذابی خوار کننده فراهم آورده ایم )).
((آگـاه بـاشید که شما را دعوت می کنند تا در راه خدا انفاق کنید بعضی از شما بخل می ورزند و هـر کـس کـه بخل ورزد در حق خود بخل ورزیده است زیرا خدا بی نیاز است و شما نیازمندانید و اگر روی برتابید به جای شما مردمی دیگر آرد که هرگز همسان شما نباشند)).
ـ امـام عـلـی عـلیه السلام بخل در بردارنده بدیهای هر عیبی است و افساری است که (بخیل ) به وسیله آن به سوی هر بدی کشانده می شود.
ـ امام سجاد علیه السلام من از پروردگارم شرم می کنم که برای برادری از برادران خود از خداوند بـهشت طلب کنم و آن گاه درهم و دینار را از او دریغ دارم , زیرا روز قیامت به من گفته خواهد شد : اگر بهشت [ از تو ] بود هر آینه نسبت به آن بخیلتر و بخیلتر وبخیلتر بودی !!!.
ـ امام هادی علیه السلام بخل نکوهیده ترین خوی است .
ـ امام علی علیه السلام بخل عیب و ننگ است .
ـ بخل ردای بینوایی است .
ـ امام رضا علیه السلام بخل آبرو را بر باد می دهد.
ـ امام علی علیه السلام بخل ورزیدن به آنچه در دست داری بدگمانی به معبود است .
ـ هر که در مال خود بخل ورزد خوار شود و هر که در دین خود بخل ورزد سربلند گردد.
ـ بخل ورزیدن مایه دشنام بسیار می شود.
ـ روایت شده : از بخل بپرهیزید که بخل آفت است و در انسان آزاده و مؤمن یافت نمی شود بخل با ایمان ناسازگار است .
ـ امـام صـادق عـلـیه السلام اگر خداوند عزوجل براستی پاداش و عوض می دهد, پس دیگر بخل ورزیدن چرا؟
.
ـ هر که از بخل برهد به شرافت دست یابد.

ـ امام علی علیه السلام آدم بخیل خزانه داروارثان خود است .
ـ بخل همنشین خود را خوار می دارد و کناره گیر از خود را ارجمند.
ـ بخیل اندکی از مال خود را از خویش دریغ می دارد و همه آن را به وارثانش می بخشد.
ـ بخیل آبروی خود را بیشتر از آن که حفظ کند, از بین می برد.
ـ پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله بخیل از خدا و مردم بدور است و به آتش نزدیک .
ـ امام علی علیه السلام نگاه کردن به بخیل دل را سخت می کند.
ـ بخیل هیچ دوستی ندارد.
ـ در شگفتم از بخیل که فقر و ناداری را که از آن گریزان است به سوی خود می شتاباند و توانگری و ثروتی را که در پی آن است از دست می دهد او در دنیا مانند تهیدستان به سر می برد و در آخرت همچون توانگران از او حسابرسی می شود.
ـ امام صادق علیه السلام در شگفتم از کسی که دنیا به او روی آورده است و او بخل می ورزد, یا دنیا از او رویـگردان است و نسبت به آن بخل می ورزد, زیرا با وجود رویکرد دنیاانفاق به او (آدم بخیل ) زیانی نمی رساند و در صورت پشت کردن دنیا به او بخل و امساک به او سودی نمی رساند.
ـ بخیلان بیش از همه باید برای مردم آرزوی توانگری کنند, زیرا وقتی مردم بی نیاز شدند از اموال و داراییهای بخیلان چشم برمی دارند.
ـ در بخل بخیل همین بس که به خدای خود بدگمان است کسی که به عوض یقین داشته باشد, بذل و بخشش می کند.
ـ بخیل نباید به صله رحم چشم بدوزد.
ـ پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله بیگانه ترین شما از من آدم بخیل بد زبان زشت کردار است .
ـ امام علی علیه السلام نیاز تو به آدم بخیل خنکتر از زمهریر (سرمای بسیار سخت ) است .
ـ پـیـامـبـر خدا صلی اللّه علیه و آله در روز رستاخیز آتش با سه نفر سخن می گوید و به ثروتمند مـی گـوید: ای کسی که خداونددنیایی فراوان و فراخ و سرشار به تو داد و فقیر اندکی قرض از تو خواست و تو ندادی و بخل ورزیدی پس (آتش ) او را فرومی بلعد.

ـ امام صادق علیه السلام بخیل کسی است که مالی را به ناروا به دست آورد و آن را بیجا خرج کند.
ـ پـیـامـبـر خدا صلی اللّه علیه و آله بخیل واقعی کسی است که از پرداخت زکات واجب مال خود سرباز می زند و از بخشش به قوم وخویشان خود دریغ می ورزد و در جز این موارد تبذیر می کند.
ـ امـام کـاظـم علیه السلام بخیل کسی است که در پرداخت آنچه خدا بر او واجب کرده است بخل ورزد.
ـ پـیـامـبـر خـدا صـلی اللّه علیه و آله مردان چهار گروهند: بخشنه , بزرگوار, بخیل و فرومایه بـخـشـنـده کـسـی اسـت کـه مـی خورد ومی خوراند, بزرگوار کسی است که خود نمی خورد و مـی خـورانـد, بـخـیل کسی است که می خورد و به کسی چیزی نمی دهد و فرومایه کسی است نه می خورد و نه به کسی می دهد.
ـ بخیل واقعی کسی است که نام من نزد او برده شود و بر من درود نفرستد.
ـ امام صادق علیه السلام بخیل کسی است که از سلام کردن بخل ورزد.

ـ پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله آدم بخیل کمتر از همه مردم آسایش دارد.
ـ امام صادق علیه السلام بخیل آسایش ندارد.
ـ امام رضا علیه السلام --- از پدران بزرگوارش --- : امیرالمؤمنین علیه السلام این شعر را می خواند:.
مردمان با قدرت آفریده شدند.
برخی از آنان بخشنده اند و برخی دیگر بخیل .
آن که بخشنده است در آسودگی است .
اما بخیل در نحوستی دیر پای است .

ـ پـیـامبر خدا صلی اللّه علیه و آله بخیلترین مردم کسی است که در پرداخت آنچه خدا بر او واجب گردانیده است بخل ورزد.
ـ امـام عـلـی عـلیه السلام بخیلترین مردم کسی است که مال خویش را از خود دریغ دارد و برای وارثانش بگذارد.
ـ دریغ کردن از پرداخت اموالی که خدا واجب کرده است زشت ترین نوع بخل است .
ـ امـام صـادق عـلـیـه السلام امیرالمؤمنین پنج بار شتر ((19)) خرما برای مردی فرستاد مردی به امیرالمؤمنین عرض کرد: به خدا قسم فلانی از تو (این مقدار) نخواسته است , یک بار ازپنج بار برای او کـافی است امیرالمؤمنین فرمود: خدا امثال تو را در میان مؤمنان زیاد نکند! من می بخشم و تو بخل می ورزی !.
ـ امام علی علیه السلام چشم پوشیدن از آنچه در دست مردم است بالاتر از بخشندگی است .
ـ پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله بخیلترین مردم کسی است که در سلام کردن بخل ورزد.

ـ امام علی علیه السلام بهانه تراشی نشانه بخل است .
ـ انسان بخیل عذر و بهانه می آورد.

بدعتگذاری .
ـ امـام عـلـی عـلیه السلام هیچ بدعتی نهاده نشد مگر آن که بدان سبب سنتی ترک شد از بدعتها بـپـرهیزید و راه روشن را در پیش گیرید, بهترین کارها آن است که پیشینه داشته باشد و بدترین آنها آن است که نو پدید و بی سابقه باشد.
ـ پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله بدترین کارها آن است که نوپدید و بی سابقه باشد بدانید هر بدعتی گمراهی است بدانید که هرگمراهی فرجامش آتش است .
ـ پیروی کنید و بدعت مگذارید که آنچه شما را کفایت کند گفته شده است .
ـ امام علی علیه السلام چیزی مانند بدعتها دین را ویران و تباه نکرده است .
ـ پـیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله مبادا سنتی را بدعتگذاری , زیرا اگر بنده سنت بدی را به وجود آورد گناه آن و گناه کسی که به آن عمل کند به گردن اوست .
ـ امام صادق علیه السلام از رسول خدا صلی اللّه علیه و آله درباره کسی که (در دین ) نوآوری کند یا نوآوری را پناه دهد سؤال شد, فرمود: او کسی است که در اسلام بدعتی بگذارد یا بدون حد کسی را مثله کند یا دست به چپاول و غارتی بزند که نگاههای مسلمانان به سوی آن کشانده شود (برای مسلمانان تازگی داشته باشد) یا از بدعتگذار دفاع کند یا او را یاری رساند یا کمکش کند.

ـ پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله بدعتگذاران بدترین مردم و موجودات هستند.
ـ در تـفـسـیـر آیه ((آنان که دین خود را فرقه فرقه کردند و گروه گروه شدند)) --- : اینان همان بدعتگذاران و هوا پرستانند توبه آنان پذیرفته نیست من از آنان بیزارم و آنان از من بیزارند.
ـ بدعتگذاران سگهای اهل دوزخ هستند.

ـ امام علی علیه السلام بدعتگذاران کسانی هستند که با فرمان خدا و کتاب او و پیامبرش مخالفت می ورزند و بر اساس رای و هواهای نفسانی خود عمل می کنند, هر چندشمارشان بسیار باشد.
ـ امام صادق علیه السلام هر که مردم را به خود فرا خواند, حال آن که در میان آنان داناتر و عالمتر از او هست , بدعتگذاری گمراه است .

ـ پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله هرگاه بدعتگذاری رادیدید به او رو ترش کنید.
ـ هر که به روی بدعتگذار لبخند بزند به نابود کردن دین خود کمک کرده است .
ـ هر کس بدعتگذاری را به وحشت افکند خداوند قلب او را از آرامش و ایمان بیاکند.
ـ هر که از روی نفرت و دشمنی از بدعتگذار روی گرداند خداوند دل او را از آرامش و ایمان لبریز سازد.
ـ هـر کـه از سـر بـغض و دشمنی با بدعتگذار از او روی گرداند خداوند دل او را آکنده از یقین و خشنودی کند.
ـ هر کس نزد بدعتگذاری برود و او را احترام کند در نابودی اسلام کوشیده است .
ـ هرگاه شکاکان وبدعتگذاران پس ازمن را دیدید از آنان بیزاری نشان دهید و تا می توانید به ایشان بد و ناسزا بگویید و بر آنان بتازید تا در تباه کردن اسلام چشم طمع ندوزند, مردم را از آنان بر حذر داریـد و از بـدعـتهای آنان چیزی نیاموزید, بدین سان خداوندبرای شما ثوابها می نویسد ودرجات شما را در آخرت رفعت می بخشد.

ـ پـیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله هر کس به بدعتی عمل کند شیطان او را با عبادت تنها گذارد و خشوع و گریه بر او افکند.
ـ هـر گاه گناهان بنده به اوج خود رسد اختیار دار چشمان خود گردد و تا بخواهد از آنها اشک فرو ریزد.
ـ امـام عـلـی عـلـیـه السلام سوگند به خدا که شنیدم پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله می فرماید: هـرگاه شیطان مردمی را به ارتکاب زشتیها مانند زنا, میگساری , ربا خواری و پلیدیها و گناهانی ایـنچنین وا دارد عبادت شدید و خشوع و رکوع و خضوع و سجود رامحبوب آنان گرداند و سپس ایشان را به ولایت و پیروی از پیشوایانی که به آتش فرا می خوانند, وادار کند.
ـ پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله مؤمن از دل می گریدو منافق از سر.

- -
- -
ـ پـیـامبر خدا صلی اللّه علیه و آله خداوند از بدعتگذار نه روزه ای می پذیرد نه نمازی , نه صدقه و زکاتی , نه حجی , نه عمره ای , نه جهادی , نه نقدی و نه فدیه ای .
ـ عمل اندکی که با سنت همراه باشد بهتر است از عمل بسیار که با بدعت .
ـ هـیـچ گـفـتاری جز با کردار پذیرفته نشود و هیچ گفتار و کرداری جز با نیت و هیچ گفتار و کردار و نیتی جز با مطابقت با سنت .

ـ پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله خداوند توبه بدعتگذاررا نمی پذیرد.
وظیفه علما به هنگام پدید آمدن بدعتها.
ـ پـیـامبر خدا صلی اللّه علیه و آله هرگاه بدعتها در میان امتم آشکار شوند بر عالم است که علم و دانش خود را آشکار سازد هر کس چنین نکند نفرین خدا بر او باد.
ـ هر گاه بدعتها آشکار شوند و آخرین افراد این امت اولین افراد آن را لعن و نفرین کنند, هر کس دانـشی دارد باید آن را منتشرسازد هر که در آن روز دانش خود را پنهان دارد همچون کسی است که آنچه را خدا بر محمد نازل کرده کتمان کرده باشد.
ـ یـونس بن عبدالرحمن : از امامان راستگو برای ما روایت شده است که فرموده اند: هرگاه بدعتها سـربـردارنـد عـالـم بـاید علم ودانش خود را آشکار سازد و اگر چنین نکند نور ایمان از او سلب می شود.

ـ امام صادق علیه السلام خداوند عزوجل به هیچ چیز چون بدا تعظیم و بزرگداشت نشده است .
ـ امـام بـاقر علیه السلام یا امام صادق علیه السلام خدای عزوجل به چیزی مانند بدا پرستش نشده است .

ـ امام صادق علیه السلام خداوند را دو علم است : علمی نهفته واندوخته که جز خودش کسی آن را نـداند و بدا از این علم است و علمی که به فرشتگان و فرستادگان و پیامبران خود آموخته است و ما آن را می دانیم .

ـ امام صادق علیه السلام هر که خیال کند برای خداوند در نکته ای بدا حاصل می شود که دیروز آن را نمی دانسته است از او بیزاری جویید.
((بـدا --- به فتح و مد --- در لغت به معنای آشکار شدن یک چیز پنهان و آگاه شدن به آن در صورتی کـه قـبـلا بـر ما معلوم نبوده ,می باشد همه مسلمانان --- بجز شماری ناچیز --- این گونه بدا را برای خداوند ناشدنی و محال می دانند و کسانی که چنین افترایی به امامیه بزنند بیگمان تهمت و دروغ بزرگی زده اند و دامن امامیه از آن پاک و مبراست .
بـدا در عرف --- آن گونه که از سخنان علما و پیشوایان حدیث بر می آید --- به چند معناست که همه آنها درباره خداوند درست است , از جمله :.
1 --- آشـکـار کـردن و پدید آوردن چیزی و حکم به هستی یافتن آن به سبب تقدیری جدید و تعلق گـرفـتن اراده ای جدید به چیزی بر حسب شرایط و مصالح از این قبیل است پدید آوردن اتفاقات روزمـره سـخـن ابـن اثـیـر --- در حـدیـث افـراد کچل و پیس و کور ـنزدیک به همین معناست او می گوید: ((برای خداوند عزوجل بدا حاصل شد که آنان را به این وسیله آزمایش کند: یعنی به این حکم می کند در این جا بدا به این معناست , زیرا قضا قبلا صورت می گیرد وبدا به معنای پی بردن بـه درستی امری و کاری است که قبلا معلوم نبوده است بدا به این معنا نسبت به خداوند محال و نـارواسـت ))پایان سخن ابن اثیر شاید مراد ابن اثیر از قضا , حکم به هستی یافتن باشد و مرادش از ایـن کـه مـی گوید قضا قبلا صورت می گیرد, این باشد که علم به آن قبلا صورت می گیرد, که ظاهر تعلیل بعدی ابن اثیر نشانگر همین مطلب است .
2 --- تـرجـیح یکی از دو امر متقابل و حکم به هستی یافتن آن بعد از تعلق گرفتن اراده غیر حتمی نسبت به هر دو امر این ترجیح ناشی از رجحان مصلحت و شروط یکی بر مصلحت و شروط دیگری اسـت از ایـن قـبیل است اجابت دعا و بر آورده شدن خواستهای دعا کننده , طولانی شدن عمر به سبب صله رحم و تصمیم به باقی نگه داشتن مردمی بعد ازتصمیم گرفتن به نابودی آنها.
3 --- از بـیـن بـردن چـیـزی که وجود آن در زمانی معین و با در نظر گرفتن شرایطی مشخص و مـصلحتی خاص حتمی بوده است و نیزقطع استمرار وجود آن چیز بعد از سپری شدن آن زمان و شـرایـط و مصالح , خواه به دلیل محقق شدن شرایط و مصالح , جانشینی برای آن شئ از میان رفته گذاشته شود یا نشود از این قبیل بدا است زنده کردن و میراندن و قبض و بسط در امور تکوینی و نسخ احکام بدون جانشین یا با جانشین در امور تکلیفی نسخ نیز , همچنان که صدوق در دو کتاب التوحید و الاعتقادات خود تصریح کرده است , داخل در موضوع بدا می باشد.

ـ پـیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله سه خصلت است که هرکس داشته باشد از ابدال است : خشنودی به قضای الهی , خویشتن داری در برابر محرمات خدا و به خشم آمدن در راه خدای عزوجل .
ـ هـمـانـا ابـدال امـت من با کردارها (ی خود) به بهشت نمی روند بلکه به سبب رحمت خداوند و سخاوت جانها و سلامت دل ومهربانی نسبت به همه مسلمانان به بهشت می روند.

قرآن .
((حـق خـویـشـان و مسکینان و در راه ماندگان را بپرداز وهیچ ولخرجی مکن همانا ولخرجان با شیاطین برادرند و شیطان نسبت به پروردگارش ناسپاس بود)).
ـ امـام علی علیه السلام بخشنده باش اما ولخرجی مکن , و صرفه جو باش لیکن خسیس و سختگیر مباش .
ـ ولخرجی سرلوحه فقر و ناداری است .
ـ ولخرجی همنشینی بینواست .
ـ هر که به ولخرجی افتخار کند با تهیدستی خرد و خوار شود.

ـ امـام صـادق علیه السلام --- درباره آیه ((و ولخرجی مکن )) --- : هر کس چیزی در راهی جز طاعت خدا انفاق کند ولخرج است و هر کس در راه خیر و خوبی خرج کند مقتصد وصرفه جوی است .
ـ در پـاسخ به پرسش ابو بصیر از آیه ((و ولخرجی مکن )) --- : انسان مال خود را تلف می کند و خود تهیدست می ماند ابوبصیر گفت :پس در مال حلال نیز ولخرجی ممکن است ؟
فرمود: آری .

قرآن .
((در نـیـکـوکـاری و پـرهیزگاری همکاری کنید نه در گناه وتجاوز و از خدای بترسید که او به سختی کیفر می دهد)).
((ای کسانی که ایمان آورده اید! اگر با یکدیگر نجوا می کنید در باب گناه و دشمنی و نافرمانی از پـیامبر نجوا مکنید بلکه درباره نیکوکاری و پرهیزگاری نجوا کنید از آن خدایی که همگان نزد او گرد می آیید بترسید)).
ـ پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله بر عمر نیفزاید مگر نیکوکاری .
ـ پـاداش نیکوکاری زودتر از هر کار خوب دیگری می رسد و کیفر ستم و تجاوز زودتر از هر کار بد دیگری گریبان می گیرد.
ـ امـام باقر علیه السلام نیکوکاری و صدقه دادن پنهانی فقر را از بین می برند, عمر را زیاد و هفتاد مرگ بد و ناگوار را دفع می کنند.
ـ امام کاظم علیه السلام هر کس به برادران و خانواده خود نیکی کند عمرش دراز شود.
ـ امام علی علیه السلام نیکوکاری کهنه و پوسیده نمی شود و گناه فراموش نمی گردد.
ـ امـام صادق علیه السلام --- از فرمایشهای ایشان به راوی --- : از جمله کارهای شایسته , نیکی کردن بـه بـرادران و کـوشـش در بـرطرف ساختن نیازهای آنان است این کارها بینی شیطان را به خاک مـی مالد و موجب دور شدن از آتش و وارد شدن به بهشت می گردد این مطلب را به یاران شریف خود برسان آنان که در سختی و آسایش به برادران نیکی می کنند.
ـ در رستاخیز چیزی مانند یک وزنه می آید و به پشت مؤمن می خورد و او را به بهشت در می افکند پس گفته می شود: این همان نیکوکاری است .
ـ امام علی علیه السلام نیکوکاری کرداری اصلاحگر است .
ـ امام صادق علیه السلام به پدران خود نیکی کنید تا فرزندانتان به شما نیکی کنند.

ـ پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله سه چیز از درهای نیکوکاری است : سخاوتمندی دل , گفتار نیکو و شکیبایی در برابر آزار و اذیت .
ـ امـام بـاقـر عـلـیه السلام چهار چیز از گنجهای نیکوکاری است : نهان داشتن نیاز, نهانی دادن صدقه , نهان داشتن درد و نهان داشتن مصیبت .

قرآن .
((نـیکوکاری آن نیست که روی خود به جانب مشرق ومغرب کنید بلکه نیکوکار کسی است که به خدا و روز واپسین و فرشتگان و کتاب خدا و پیامبران ایمان آورد)).
((از تو درباره هلالهای ماه می پرسند, بگو: برای آن است که مردم وقت کارهای خویش و زمان حج را بشناسند و نیکوکاری این نیست که از پشت خانه ها به آنها داخل شوید بلکه کار پسندیده آن است که پروا کنید و از درها به خانه ها درآیید و از خدا بترسید تا رستگار شوید)).
ـ پـیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله نشانه نیکوکار ده چیز است : برای خدا دوست می دارد, برای خدا دشمنی می ورزد, برای خدا یارو همراه می شود, برای خدا جدا می شود, برای خدا خشم می گیرد, بـرای خـدا خـشـنـود مـی شود, برای خدا کار می کند, خدا جوست , دربرابر خدا خاشع و ترسان و هراسان و پاک و با اخلاص و با حیا و مراقب خود است و برای خدا احسان و نیکی می کند.

ـ پـیـامبر خدا صلی اللّه علیه و آله بالا دست هر نیکی ,نیکی است تا آن که انسان در راه خدا کشته شود از این بالاتر نیکی وجود ندارد.

ـ امـام صـادق علیه السلام با یکدیگر پیوند وارتباط داشته باشید, به هم نیکی کنید و نسبت به هم مهربان باشید و همچنان که خدای عزوجل به شما دستور داده برادرانی نیکوکارباشید.
ـ با همدیگر پیوستگی و نیکوکاری و مهربانی و مهر ورزی داشته باشید.
ـ از خـدا بـتـرسـید و برادرانی نیکوکار باشید و در راه خدا یکدیگر را دوست بدارید و با هم ارتباط برقرار سازید و به هم مهر وشفقت ورزید.

ـ پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله نیکوکاری کامل آن است که در نهان همان رفتاری را کنی که در آشکار انجام می دهی .

قرآن .
((و پشت سرشان برزخی است تا روز رستاخیز)).
ـ علی بن ابراهیم : برزخ میانه دو چیز است , پاداش و کیفری است که در فاصله میان دنیا و آخرت به انسان می رسد, برزخ همان فرمایش امام صادق علیه السلام است که می فرماید: به خدا سوگند من برای شما جز از برزخ نمی ترسم .
ـ امـام سجاد علیه السلام --- در تفسیر آیه ((و پشت سرشان برزخی است )) --- : آن برزخ همان گور اسـت و آنان در گور زندگی تنگ و سختی دارند به خدا سوگند که گور باغی ازباغهای بهشت است یا گودالی از گودالهای دوزخ .
ـ امـام صـادق علیه السلام برزخ همان گور است و آن پاداش و کیفر در فاصله میان دنیا و آخرت است .
ـ به خدا سوگند از برزخ بر شما می ترسم عرض کردم : برزخ چیست ؟
فرمود: گور, از زمان مرگ تا روز رستاخیز.
ـ امـام عـلـی علیه السلام به راهی در اندرونهای برزخ قدم نهادند و خاک در آن جا بر ایشان چیره گشت و گوشتهایشان را خورد.
نادرستی روایاتی که حاکی است ارواح مؤمنان .
در چینه دانهای پرندگانی سبز رنگ است .
ـ امام صادق علیه السلام --- در پاسخ به این روایت که ارواح مؤمنان در چینه دانهای پرندگانی سبز رنـگ اسـت که بر گرد عرش می چرخندـ: خیر, مؤمن در پیشگاه خداوند گرامیتر ازآن است که روحـش در چـینه دان مرغی قرار داده شود, بلکه روح آنها در کالبدهایی همچون کالبد خود آنان می باشد.
ـ چون خداوند جان او (مؤمن ) را بستاند روحش را به کالبدی همچون کالبد وی در دنیا می برد و می خورند و می آشامند و هرگاه کسی بر ایشان وارد شود او را با همان چهره ای که در دنیا داشته , می شناسند.

قرآن .
((آنـان را کـه در راه خـدا کـشـته شده اند مرده مپندار, بلکه زنده اند و نزد پروردگارشان روزی می خورند)).
ـ ابـوبـصیر می گوید: امام صادق علیه السلام از ارواح مؤمنان سخن به میان آورد و فرمود: آنان با هم دیدار می کنند عرض کردم :دیدار می کنند؟
! فرمود: آری و از یکدیگر سؤال و جواب می کنند و همدیگر را می شناسند به طوری که وقتی او را ببینی می گویی :فلانی است .
ـ امـام صـادق عـلیه السلام ارواح مؤمنان در اتاقهایی در بهشت است , از غذای آنجا می خورند و از نوشیدنیهای آن می آشامند به دیدار هم می روند و می گویند: پروردگارا! قیامت را برپا دار تا آنچه را به ما وعده داده ای به کار بندی .
ـ امـام عـلـی علیه السلام ای پسر نباته ! در این پشت --- نجف --- جانهای تمام مردان و زنان مؤمن در کالبدهایی نورانی است بر فراز منبرهایی نورانی .
ـ ای پـسـر نـباته ! اگر پرده ها کنار زده شود هر آینه ارواح مؤمنان را در این پشت خواهید دید که حلقه زده اند و با هم دیدار می کنندو با یکدیگر سخن می گویند در این پشت روح هر مؤمنی هست و در دره برهوت جان هر کافری .
ـ امام صادق علیه السلام --- درفرمایشش به راوی --- : خداوند ارواح مؤمنان را از شرق و غرب عالم در وادی السلام جمع می کندعرض کردم : وادی السلام کجاست ؟
فرمود: پشت کوفه هان ! گویی آنان را می بینم که دسته دسته نشسته اند و با هم صحبت می کنند.

قرآن :.
((خدا او را از آسیب مکری که برایش اندیشیده بودندنگه داشت و عذاب ناگوار خاندان فرعون را در مـیـان گـرفـت هر صبح و شام بر آتش عرضه شوند و روزی که قیامت بر پا شود ندا دهند که خاندان فرعون را به سخت ترین عذابها درآورید)).
ـ امـام صـادق عـلیه السلام --- درباره ارواح کافران --- :در اتاقهایی درون آتش جا دارند, از خوراک آن می خورند و از نوشیدنیهای آن می نوشند, به دیدارهم می روند و می گویند: بارخدایا! قیامت را بر پا مدار تا مبادا وعده ای را که به ما داده ای اجرا کنی .
ـ جـانـهای کافران در آتش دوزخ است و بر آن عرضه می شوند و می گویند: پروردگارا! قیامت را برای ما بر پا مدار و وعده ای را که به ما داده ای اجرا مکن و آخر ما را به اول ما ملحق مکن .
ـ پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله .
ـ هنگام ایستادن بر سرجنازه کشتگان بدر --- : ابو جهل ! عتبه ! شیبه ! امیه ! آیا وعده پروردگار خود را راست یافتید؟
من که آنچه را خدایم به من وعده داده بود راست یافتم عمر عرض کرد: ای پیامبر خـدا! با پیکرهای بی جان سخن می گویی ؟
فرمود: به خدایی که جانم در دست اوست شما بهتر از آنان سخنان مرا نمی شنوید, فقط نمی توانند جواب بدهند.

قرآن .
((و هر جا که باشم مرا بابرکت ساخته و به ادای نماز وزکات در همه عمرم سفارش کرده است )).
((و بگو: ای پروردگار من ! مرا در جایگاهی پربرکت فرود آور که تو نیکترین مهمان نوازانی )).
ـ امـام صـادق عـلیه السلام در تفسیر آیه ((و مرا با برکت قرار داده هر جا که باشم )) , فرمود: یعنی بسیار بهره رسان .

قرآن .
((اگـر مـردم قریه ها ایمان آورده و پرهیزگاری پیشه کرده بودند, برکتهای آسمان و زمین را به رویـشـان می گشودیم ولی پیامبران را دروغگو خواندند ما نیز به کیفر کردارشان آنان را مؤاخذه کردیم )).
ـ امـام حسین علیه السلام در حدیثی طولانی پیرامون رجعت می فرماید: هر آینه برکت از آسمان و زمین فرو می ریزد تا آنجا که درختان از سنگینی میوه هایی که خداوندبرایشان خواسته , می شکنند در تـابـسـتـان میوه زمستانی خورده می شود و در زمستان میوه تابستانی این است سخن خدای تعالی که :((اگر مردم قریه ها )).
ـ پـیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله خوراکیهای خود را وزن و پیمانه کنید که برکت در خوراک وزن شده است .
ـ در سه چیز برکت است : فروش مدت دار, وام دادن به یکدیگر و مخلوط کردن گندم با جو برای مصرف خانه نه برای فروش .
ـ امام رضا علیه السلام خدای عزوجل به یکی از پیامبران خود وحی فرمود که : هرگاه اطاعت شوم خشنود گردم و چون خشنودگردم برکت دهم و برکت من بی پایانست .
ـ پـیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله برکت ده قسمت است : نه دهم آن در بازرگانی است و یک دهم دیگر در پوستها.
ـ امام علی علیه السلام با عدالت و دادگری برکتها دو چندان می شود.

قرآن .
((اگـر مـردم قـریه ها ایمان آورده و پرهیزگاری پیشه کرده بودند برکتهای آسمان و زمین را به رویـشـان می گشودیم ولی پیامبران را دروغگو خواندند ما نیز به کیفر کردارشان آنان را مؤاخذه کردیم )).
ـ پـیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله چهار چیز است که اگر یکی از آنها به خانه ای درآید آن را ویران کند و از برکت آبادان نشود:خیانت , دزدی , شرابخواری و زنا.
ـ امام جواد یا امام هادی --- به داود صرمی --- : ای داود! مال حرام رشد نمی کند و اگر هم رشد کند برای صاحبش برکتی ندارد و اگر ازآن چیزی انفاق کند پاداشی نخواهد دید و آنچه پس از خود بر جای گذارد ره توشه او به سوی دوزخ است .
ـ امام علی علیه السلام هرگاه جنایتها آشکار شود برکتها از میان برود.

برهان خداوند.
قرآن .
((ای مـردم ! شـمـا را از سـوی پـروردگـارتـان بـرهانی آمده است و برای شما نوری روشنگر فرو فرستادیم )).
((ایـن دو از جـانـب پـروردگـارت بـرهـانهای تو برای فرعون و مهتران اوست , که آنان مردمی نافرمانند)).

قرآن .
((یـا آن کـه مخلوقات را می آفریند, سپس آنها را بازمی گرداند و آن که از آسمان و زمین به شما روزی می دهد؟
آیا معبودی با خداست ؟
بگو: اگر راست می گویید برهان خویش بیاورید)).
((آن کـس که با اللّه خدای دیگری می خواند که بر او هیچ برهانی ندارد جز این نیست که حسابش نزد پروردگارش خواهد بود, به یقین کافران رستگار نمی شوند)).
((گـفـتـنـد: جز یهودیان و ترسایان کسی به بهشت نمی رود این آرزوی آنهاست بگو: اگر راست می گویید برهان خویش بیاورید)).
((و از هـر مـلـتـی شـاهدی بیاوریم و گوییم : برهان خویش بیاورید آن گاه بدانند که حق از آن خداست و آنچه به دورغ نسبت می دادند, تباه شود.

ـ پیامبر خدا صلی اللّه علیه و آله خوشرویی کینه رامی زداید.
ـ با برادرت گشاده رو برخورد کن .
ـ امام علی علیه السلام خوشرویی کمند دوستی است .
ـ خوشرویی دامگه محبت و دوستی است .
ـ خوشرویی خوی آزاده است .
ـ گشاده رویی خوی آزاده است .
ـ خوشرویی نخستین دهش است .
ـ خوشرویی احسانی است بی زحمت و هزینه .
ـ خوشرویی یکی از دو دهش است .
ـ خوشرویی یکی از دو مهمان نوازی است .
ـ خوشرویی چشم اندازی خوشایند و خویی تابان است .
ـ با آنان خوشرو برخورد کن , کینه هایشان می میرد.
ـ با خوشرویی و گشادگی چهره , بخشش ارزش پیدا می کند.
ـ خوشرویی ریسمان محبت است .
ـ خوشرویی با پافشاری دمساز نیست .
ـ شادی مؤمن در چهره اوست , قدرتش در دینش و اندوهش در دلش .
ـ خوشرویی تو نشانگر بزرگواری و کرامت نفس توست .
ـ برخورد خوش , پیوند برادری را استوارتر می کند.
ـ پـیامبر خداصلی اللّه علیه و آله شما هرگز نمی توانید با اموال خود همه مردم را بهره مند سازید, پس با آنان با گشاده رویی و خوشرویی تمام برخورد کنید.
ـ امام علی علیه السلام پیامبر خدا می فرمود: خداوند کسی را که به چهره برادر خود رو ترش کند دشمن می دارد.
ـ در توصیف مؤمن --- : خنده روی است و گشاده رو, نه ترشروی و درشتخو.
ـ هـر گـاه با برادران خود رو به رو شدید و دست دادید و خوشرویی و گشاده رویی نشان دادید, هنگام جدا شدن گناهانتان ریخته است .
ـ بـهترین وسیله ای که مردم با آن دلهای دوستان خود را به دست می آورند و کینه ها را از دلهای دشـمـنـانـشـان می زدایند خوشرویی در هنگام برخورد با آنان است و جویای احوال آنان شدن در غیابشان و گشاده رویی با آنان در حضورشان .

ـ امام علی علیه السلام کسی که به تو هشدار دهد همانند کسی است که به تو نوید دهد.
-
پاورقی ها
1- در متن حدیث , کلمه ((رائد)) آمده است رائد : به کسی می گویند که صحرانشینان در هنگام کوچ او را جلوتر می فرستند تا منزلی پر آب و علف یا جایی امن برایشان بیابد و به آنها خبر دهد م .
2- آبه : آوه فعلی در 25 کیلومتری ساوه واقع شده است .
3- مـجـارات : مـناظره و بحث کردن به قصد خودنمایی و مشهور شدن در یکی از نسخه ها ((ولا تحاربنی )) آمده است و در نسخه ای دیگر ((ولا تجازینی )) و در نسخه چهارم ((ولا تجاربنی )) این ضبطهای مختلف در حاشیه خصال آمده است .
4- جفا : ترک صله و احسان , خشونت طبع و درشتخویی , رفتار خشونت آمیز در معاشرت با مردم , بیزاری و سردی در دوستی .
5- در نـهج البلاغة فیض حکمت 281 چنین آمده است : آنچه می گفت بجا می آورد و آنچه نمی کرد نمی گفت --- م .
6- در متن حدیث ((حاطب اللیل )) آمده است و ضرب المثلی است درباره کسی که هر رطب ویابس را گرد می آورد و فرق میان خوب وبد نمی گذارد هر چیزی را به زبان می آورد , پر گو ویاوه سرا.
7- ظاهرا مراد از ادب در اینجا دانش است .
8- امـام حـسین علیه السلام درباره استدراج خداوندی می فرماید : استدراج خدا بنده خود را این است که به او نعمت فراوان دهد و شکرگزاری را از او بگیرد (تحف العقول : 250 / 7) --- م .
9- بـه امـام صـادق عـلـیـه الـسـلام عرض شد اگر کسی یک یا دو یا سه روز در حالت اغما باشد نمازهایش را چگونه قضا کند ؟
حضرت در پاسخ او این قاعده را بیان داشت --- م .
10- لـسان العرب ذیل ماده ((کلا)) این حدیث را آورده و چنین توضیح می دهد که اگر در بیابان چاه یا چشمه آبی باشد و در نزدیکی آن چراگاه و مرتعی وجود داشته باشد و کسی بیاید و آن چاه یـا چـشـمـه را دراختیار بگیرد و اجازه ندهد که دیگران از آب آن استفاده کنند, با این کار خود از چـرای مرتع نیز جلوگیری کرده است , زیرا وقتی کسی شتر خود را در آن مرتع بچراند اما اجازه نـداشـته باشد از آب آن چاه شتر خود را سیراب کند, شتر از تشنگی خواهد مرد پس کسی که جلو استفاده دیگران از آب چاه را می گیرد طبیعتا مانع استفاده دیگران از چراگاه نزدیک آن چاه نیز می شود --- م .
11- در نهج البلاغه عبارت ((لا امرة الا للّه )) (فرمانروایی مخصوص خداوند است ) آمده است .
12- در مـتـن حـدیث تعبیر نمط ذکر شده و در لسان العرب آمده است : نمط بمعنای جماعتی از مردم که یکپارچه و هم هدف باشند , امت , راه و روش .
13- در مـتـن حدیث تعبیر ((نظام )) آمده است و در لغت به معنای رشته ای است که با آن مروارید ومانند آن را به رشته کشند --- م .
14- دربـاره نـایـب فاعل ((یعرف )) که در متن حدیث آمده است چند احتمال داده اند: خدا, امام , حق و باطل ولی ما به توجه به عنوان مبحث احتمال دوم را ترجیح داده ایم --- م .
15- ابـن ابـی الـحدید : در شرح این عبارت می نویسد چون مردم بر اثر ترس از حکمران بیرحم و سـتمگر نیازها و مشکلاتشان را پیش او نمی برند مرحوم فیض چنین ترجمه کرده است : تا به ظلم وجور آنان رامستاصل و پریشان کند --- م .
16- مـرحـوم فیض این عبارت را چنین ترجمه کرده است : و نه ترسنده از تغییر ایام تا با گروهی همراهی کرده دیگری را خوار سازد --- م .
17- ابـن ابی الحدید می گوید: خود را نشناختند و در اصل و ریشه خود که آبی گندیده و لجنی بدبوست نیندیشیدند --- م .
18- در متن تعبیر ((فرائص )) آمده است که جمع فریصه است وبه معنای گوشت پاره میان پهلو و کتف که در وقت ترسیدن بلرزد, گرده --- م .
19- در مـتـن حدیث اوساق آمده است , که جمع وسق است و هر وسق , شصت صاع , یا یک بار شتر است .

بینش .
بینشمندترین مردم .
باطل .
شناخت حق از باطل .
درآمیختن حق و باطل .
یقین نکردن به حق بودن باطل .
بغض و نفرت .
افراد مبغوض نزد خدا.
منفورترین کس نزد خدا.
منفورترین فرد نزد پیامبر.
بدترین اخلاق نزد خدا.
کارهای منفور نزد خدا.
منفورترین کارها نزد خدا.
منفورترین جاها نزد خدا.
نفرت و دشمنی .
زورگویی و سرکشی .
زورگو و سرکش .
جنگیدن با مسلمانان سرکش و یاغی .
جنگیدن با کسی که در قلمرو اسلام علیه امام قیام کند.
پیشدستی در جنگ با اهل بغی .
جواز کشتن اسیران اهل بغی در صورتی که دار و دسته ای داشته باشند.
جواز کشتن کسی که با امام مسلمانان آشکارا دشمنی ورزد.
گریستن .
گریستن از ترس خدا.
گریستن بر حال خود.
خشکیدگی چشم .
سرزمین .
سرزمینی پاک .
به شهرهای بزرگ بروید.
بهترین سرزمینها.
نیاز ضروری مردم هر سرزمینی .
بلاغت .
بلیغ ترین سخن .
برتر از بلاغت .
سخن پردازی و مطنطن گویی .
بلاغت (متفرقه ).
تبلیغ .
مترجمان حق .
ویژگیهای مبلغ .
بلوغ .
بلاهت .
آزمایش .
فلسفه آزمایش .
سختی آزمایش مؤمن .
آزمایش مؤمن به انواع بلاها.
نقش اعمال بد در پیش آمدن بلا.
کسی که دچار بلا نشود مبغوض خداست .
نعمت بلا.
ارج نهادن به مؤمن به وسیله بلا.
بلا و بیدار شدن از خواب غفلت .
زدوده شدن گناهان به وسیله بلا.
بلا نشانه محبت خدای سبحان است .
بلا به فراخور ایمان است .
بلا و رسیدن به کمال .
بلا مایه عشق به دیدار خدای سبحان است .
درجاتی که بنده با بلا به آنها می رسد.
نکوهش بلاخواهی .
حالت مؤمن در هنگام بلا.
مبتلا شدن مؤمن به سود اوست .
سخت ترین آزمایش بندگان .
سخت ترین بلاها.
فرج بعد از شدت .
دعا به هنگام بلا.
دعا در هنگام دیدن فرد بلا زده .
برای چه بلا دیده ای باید دلسوزی کرد؟ .
بهتان .
بهتان زدن به بی گناه .
مباهله (یکدیگر را نفرین کردن ).
بیعت .
بیعت زنان .
بیعت شکنی .
بیعت مسلمانان با امام علی (ع ).
بازرگانی .
تجارت نکردن .
بازرگان .
آداب و شرایط بازرگانی .
معامله با درمانده .
پذیرفتن تقاضای فسخ معامله .
نهی از کم فروشی .
ناپسندی خرید نامشخص .
تشویق بازرگانان به صدقه دادن .
آسانگیری در خرید و فروش .
تشویق به چانه زدن .
نهی از چانه زدن .
فرق نگذاشتن میان کسی که چانه می زند و کسی که چانه نمی زند.
سود گرفتن مؤمن از مؤمن .
بازرگانان نابکار.
راستگویی بازرگان .
دروغگویی تاجر.
--- پیامبر خدا (ص ) : سه کسند که خداوند به آنها نمی نگرد .. .و کسی که از کالای خود تبلیغ دروغ کند . تبلیغ کالا با قسم و سوگند.
تجارت آخرت .
مقام تاجر آخرت نزد خدا.
تجارت , مؤمن را از یاد خدا باز نمی دارد.
تجارت و دین .
خوشگذرانی .
تهمت .
نهی از رفت و آمد به جاهای تهمت برانگیز.
توبه .
مقام توبه گر.
توبه گران .
تشویق همگان به توبه .
پذیرش توبه .
کی توبه پذیرفته می شود؟ .
پشیمانی نوعی توبه است .
اعتراف حقیقی به گناه .
پایه های توبه .
توبه کسانی که حق الناس به گردن دارند.
توبه محارب .
انواع توبه .
توبه نصوح و خالصانه .
به تاخیر افکندن توبه .
آسانتر از توبه .
پرده پوشی خداوند نسبت به توبه گر.
تبدیل بدیها به خوبیها.
سوگند خوردن به خدا.
ثواب .
پاداش به اندازه رنج و سختی است .
بزرگترین ثواب .
چند برابر شدن نیکیها.
کسی که بشنود فلان کار ثواب دارد.
پاداش دادن به کافر.
انقلاب .
انقلاب اسلامی در شرق پیش از ظهور قائم (ع ).
دستور پیوستن به انقلابیان .
نقش غیر عربها در انقلاب .
زمان انقلاب .
انقلاب از شهر قم .
جبر.
سرشت خدایی .
نادرستی جبر.
نه جبر و نه تفویض .
خداوند به نیکیها سزاوارتر است .
جبریه و قدریه .
--- قدری مذهب و .. .به بهشت نمی رود . گناهان به فرمان و خواست خدا نیست .
جبار.
توانمند و جبار.
نکوهش جباری و صفت جباران .
بدفرجامی جباران .
بزدلی .
تفسیر بزدلی .
آدم ترسو و جنگ .
مجادله کردن .
مجادله نکوهیده .
مجادله نیکو.
آزمودن .
ثمره آزمودن .
تجربه و خرد.
بیتابی .
پرهیز از بیتابی کردن .
دو چندانی مصیبت برای بیتاب .
تاثیر بیتابی در از بین بردن اجر.
مراتب بیتابی .
فایده بیتابی نکردن .
سزا.
سزای بدی و گناه .
سزای نیکوکاران در دنیا.
سزای نیکوکاران در آخرت .
سزای گنهکاران در دنیا.
سزای گنهکاران در آخرت .
جزیه .
تجسس .
نهی از عیبجویی مردم .
نهی از تفتیش ادیان و عقاید.
روابودن تجسس برای کشف توطئه ها.
روا بودن جاسوسی در جنگها (1).
روا بودن جاسوسی در جنگها (2).
حکم جاسوس .
مواردی که حکم به ظاهر می شود.
آداب مجلس .
شریفترین مجالس .
نکاتی که باید در مجالس رعایت شود.
صدر مجلس .
مجالسی که از آنها نهی شده است .
مجلسها امانت است .
تشویق به حضور در مجالس ذکر خدا.
تشویق به یادکردن خدا درهنگام برخاستن .
همنشینی .
با که همنشینی کنیم ؟ .
حق همنشین .
همنشینان ناشایسته .
جماعت .
دست خدا با جماعت است .
معنای جماعت .
فراهم نیامدن امت بر گمراهی .
جمعه .
روز جمعه .
تشویق به شاد کردن خانواده در روز جمعه .
غسل جمعه .
آمیزش جنسی .
زیبایی .
خدا زیباست , زیبایی را دوست دارد.
چهره زیبا.
خوبی را در خوشرویان بجویید.
ارج نهادن به مو.
زیبایی درون .
خودآرایی .
جنابت .
سپاه .
سپاهیان خدا.
پیروزی سپاهیان خدا.
سپاهیان نامرئی .
بهشت .
عظمت نعمتهای بهشت .
جانهای شما بهایی جز بهشت ندارد.
بهای بهشت .
شرطهای رفتن به بهشت .
عوامل رفتن به بهشت .
بهشت پوشیده از ناخوشیهاست .
بهشت بر چه کسانی واجب است ؟ .
بهشت بر چه کسانی حرام است ؟ .
دروازه های بهشت .
درجات بهشت .
درجات ویژه در بهشت .
عالیترین نعمت بهشت .
پایین ترین منازل بهشت .
هزینه ساخت بهشت .
ای پیامبر خدا! درختهای زیادی در بهشت داریم ؟ ! فرمود: درست است , اما مبادا آتشی بفرستید و همه آنها رابسوزانید, زیرا خدای عزوجل می فرماید: ((ای کسانی که ایمان آورده اید .. .کارهای خود را از بین نبرید)) . صفت بهشت .نخستین کسی که وارد بهشت
می شود.
بهشتیان .
خصوصیات اهل بهشت .
فراگیر بودن بهشت .
گنجهای بهشت .
اعراف .
بهشت از ارواح مؤمنان خالی نیست .
جن .
دیوانگی .
انواع دیوانگی .
دیوانه حقیقی .
جهاد 1 ((جهاد اصغر)).
جهاد.
مجاهد.
نخستین پیکارگر در راه خدا.
کمک کردن به مجاهدان .
و نکوهش آزردن آنها.
فرمان به جهادکردن بادست وزبان ودل .
تشویق به جهاد.
ارزش سلاح برداشتن در راه خدا.
فرمان به جنگ با سران کفر.
ترک کردن جهاد.
اقسام جهاد.
مرز داری .
ارزش نگهبانی دادن .
رفتن به بهشت با زنجیر.
جهاد 2 ((جهاد اکبر)).
انواع جهاد.
تشویق به جهاد با نفس .
جهاد اکبر (بزرگتر).
شیوه مبارزه با نفس .
جهاد بی امان با نفس .
ثمره مجاهدت .
جهاد 3 ((سختکوشی در راه طاعت خدا)).
سختکوشی در فرمانبری از خدا.
در راه خدا چنان که باید جهاد کنید.
سختکوشترین مردم .
مجاهدت کلید رسیدن است .
توفیق همراه کوشش .
مجاهد درحقیقت برای خودش جهاد می کند.
کوتاهی کردن در عمل .
نادانی .
نادانی و کفر.
دانش و ایمان .
نادان .
اخلاق نادان .
نادانترین مردم .
در نادانی همین بس .
معنای نادانی .
دوست نادان .
انسان دشمن آن چیزی است که نمی داند.
دوزخ .
آتشگیره دوزخ .
کند و زنجیرهای دوزخ .
جامه های دوزخیان .
خوراک دوزخیان .
نوشیدنی دوزخیان .
دروازه های دوزخ .
ویژگی دوزخیان .
چه کسی از آتش می رهد؟ .
نخستین کسی که به دوزخ می رود.
سبکترین عذاب .
دوزخیانی که سخت ترین عذاب را می چشند.
دره متکبران .
آسیاب جهنم .
آنچه عذاب دوزخ را سبک می کند.
کسانی که به دوزخ می روند.
آنان که در دوزخ جاویدانند.
وضعیت جاودانگان در آتش .
کسانی که از آتش بیرون آورده می شوند.
آخرین کسی که از آتش بیرون آورده می شود.
تعالی به او می فرماید: برو وارد بهشت شو .. .برای تو در بهشت به اندازه دنیا و ده برابر آن جا هست .یـا بـرای تـو ده برابر دنیا وجود دارد .. .گفته می شد: این کس فروپایه ترین فرد بهشت است . علت جاودانگی در دوزخ .گستره فراگیری
دوزخ .
منازل نفس در آخرت .
احاطه دوزخ بر کافران .
پاسخ دادن .
بخشندگی .
برترین بخشندگی .
تفسیر گشاده دستی .
ویژگی انسان بخشنده .
جستن کانهای بخشش و کرم .
بخشندگی (متفرقه ).
همسایه .
حسن همسایگی .
تفسیر حسن همسایگی .
اول همسایه بعد خانه .
همسایه بد.
آزار رساندن به همسایه .
جویا شدن از حال همسایه .
حق همسایه .
مرز همسایگی .
همسایگان خدا.
جاه و مقام .
جاه طلبی .
حرف حا.
محبت 1.
دوستی نوعی خویشاوندی است .
عوامل دوستی زا.
کسانی که شایسته دوستی نیستند.
دوست داشتن ناتوانان .
محبت مانع شناخت است .
محبت و گرفتاری ها.
نشانه محبت .
محبت (متفرقه ).
محبت 2 ((خدا دوستی )).
محبت شدید مؤمنان به خدا.
ایمان , دوستی و دشمنی است .
آنچه دوستی خدا را به دنبال دارد.
کسانی که خداوند دوستشان دارد.
کسانی که خداوند دوستشان ندارد.
محبوبترین مردم نزد خدا.
کارهایی که خدا دوست دارد.
محبوبترین کارها نزد خدا.
پرستش عاشقان .
خدا دوست کسی است که دوستش بدارد.
آثار محبت خدا.
ملاک منزلت داشتن نزد خدا.
نشانه خدا دوستی انسان .
درجات خدا دوستان .
بزرگترین منزلت .
خدا دوستی و دنیا دوستی با هم جمع نمی شوند.
تشویق به ایجاد محبت خدا در دلهای مردم .
خدا دوستی (متفرقه ).
محبت 3 ((دوست داشتن برای خدا)).
دوست داشتن برای خدا.
شیوه اظهار دوستی برای خدا.
محبت 4 ((دوست داشتن پیامبر وخاندان او)).
دوست داشتن پیامبر (ص ).
دوست داشتن اهل بیت .
شرط محبت اهل بیت .
برخورد امام علی (ع ) با کسی که اظهار محبت به او می کند.
بلا و سختی لازمه دوستی اهل بیت .
انسان با کسی است که دوست دارد.
بازداشت .
کسانی که بازداشت آنها جایز است .
بازداشت ضامن تا زمان حاضر شدن شخص ضمانت شده .
بازداشت عامل فرار محکوم به اعدام .
محکومان به زندان ابد.
زندانی کردن بعد از اجرای حد و پی بردن به حق .
حقوق زندانی .
زندانی کردن متهم .
تباه شدن اعمال .
حجاب .
خبر دادن پیامبر از بی بند و باری زنان آخر الزمان .

ـ البصیرة :((بینش ))503 .
ـ الباطل :((باطل ))507 .
ـ البغض :((بغض و نفرت ))513 .
ـ البغی :((زورگویی و سرکشی ))523 .
ـ الباغی :((زورگو و سرکش ))527 .
ـ البکا:((گریستن ))535 .
ـ البلد:((سرزمین ))541 .
ـ البلاغة :((بلاغت ))545 .
ـ التبلیغ :((تبلیغ ))551 .
ـ البلوغ :((بلوغ ))555 .
ـ البله :((بلاهت ))559 .
ـ البلا:((آزمایش ))563 .
ـ البهتان :((بهتان ))591 .
ـ المباهلة :((مباهله ))595 .
ـ البیعة :((بیعت ))599 .

قرآن .
((آیـا در زمین سیر نمی کنند تا صاحب دلهایی گردند که بدان تعقل کنند و گوشهایی که بدان بشنوند؟
زیرا چشمها کور نمی شود بلکه دلهایی که در سینه ها جای دارند کور می شود)).
((بسیاری از جن و انس را برای جهنم بیافریدیم .
بدان نمی شنوند.
ـ امام علی (ع ) : هرگاه دیده بصیرت کور باشد نگاه چشم سودی ندهد.
ـ آن که بصیرت و بینش را از دست دهد نظرش هم نادرست و بی ارزش است .
ـ بـا بـصـیـرت کسی است که بشنود و بیندیشد, نگاه کند و ببیند, از عبرتها بهره گیرد, آن گاه راههای روشنی رابپیماید و بدین ترتیب از افتادن در پرتگاهها دوری می کند.
ـ هر آینه شما بینا شده اید اگر ببینید, و راهنمایی شده اید اگر هدایت پذیر باشید.
ـ دیـدن با نگاه کردن نیست , زیرا گاه چشمها به صاحبان خود دروغ می گویند, اما عقل کسی را که از او خیرخواهی کند فریب نمی دهد.
ـ پـیـامـبـر خدا (ص ) : کور آن نیست که چشمش نابینا باشد بلکه کور (واقعی ) آن کسی است که دیده بصیرتش کورباشد.
ـ امام علی (ع ) : از دست دادن بینایی آسانتر است تا از دست دادن بینش .
ـ با راهنمایی کسب بینش زیاد می شود.

ـ امام علی (ع ) : بینشمندترین فرد کسی است که عیبهای خود را ببیند و از گناهان خویش دست شوید.
ـ آگاه باشید که بیناترین چشمها چشمی است که نگاه خود را به سوی خوبی گشاید.
گوشها گوشی است که پند را دریابد و آن را پذیرا شود.

قرآن .
((خـدا بـرای حق و باطل چنین مثل می زند, اما کف به کناری افتد و نابود شود و آنچه برای مردم سودمند است در زمین پایدار بماند.
((بگو: حق آمد و باطل نابود شد.
((بلکه حق را بر باطل فرو می افکنیم پس آن را درهم کوبد و باطل بناگاه نابود شود.
((بگو: حق فراز آمد و باطل نماند و یارای بازگشتنش نیست )).
((یا می گویند که بر خدا دروغی بسته است .
او به راز دلها داناست )).
ـ امام علی (ع ) : باطل ناتوانترین یاور است .
ـ باطل مکار و فریبنده است .
ـ باطل گله اسبانی چموش است که صاحبانشان بر آنها نشسته و افسارشان را رها کرده اند.
می برند و آنها را در آتشی می افکنند که آتشگیره آن مردمانند و سنگها.
ـ کسی که به حق نپیوسته است چگونه می تواند از باطل جدا شود؟
!.
ـ به کار گیرنده باطل با عذاب و سرزنش رو به رو شود.
ـ هر آینه باطل را می شکافم تا حق از پهلوی آن بیرون آید.
ـ حق راه بهشت است و باطل راه آتش و بر سر هر راهی دعوتگری است .
ـ در نکوهش یاران خود --- : آن گونه که باطل را می شناسید با حق آشنا نیستید و چنان که حق را پایمال می کنید درراه نابودی باطل گام بر نمی دارید.
ـ هر کس باطل را یاری کند به حق ستم کرده است .

ـ امـام علی (ع ) : هان ! میان حق و باطل جزچهار انگشت فاصله نیست .. .
باطل آن است که بگویی : شـنـیـدم و حق آن است که بگویی : دیدم .
ـ امام باقر (ع ) : از امیرالمؤمنین سؤال شد: فاصله میان حق و باطل چه اندازه است ؟
فرمود: چهار انگشت ـامیرالمؤمنین دست خود را میان گوش و چشم خـود قـرار داد --- و فـرمـود: آنچه چشمانت ببیند حق است و آنچه گوشهایت بشنودبیشترینشان باطل است .
ـ مـرد شـامـی --- هـمـو کـه معاویه فرستادش تا پرسشهایی را که پادشاه روم از وی پرسیده بود از امـیـرالـمـؤمـنـین (ع ) بپرسدـ از حسن بن علی (ع ) پرسید: میان حق و باطل فاصله چند است ؟
فرمود: چهار انگشت .
حق است ولی با گوش خود باطل فراوان می شنوی .
ـ امـام عـلـی (ع ) : مـردم ! هـر کـس بـرادرخود را به استواری دین و درستی راه شناخت نباید به گفته های مردم درباره او گوش کند.
رها می کند و تیرها به خطا می رود اما تاثیر سخن باقی می ماند, هر چند باطل و نادرست آن از بین می رود و خداوندشنوا و گواه است .
هان ! میان حق و باطل جز چهار انگشت فاصله نیست .
انگشتان خود را به هم چسباند و آنها را میان گوش و چشم خود گذاشت و آن گاه فرمود: باطل این است که بگویی :شنیدم و حق آن است که بگویی : دیدم .

قرآن .
((حق را با باطل در نیامیزید.
کتمان نکنید)).
ـ امـام علی (ع ) : اگر باطل با حق در نیامیزد بر حقیقت جویان پوشیده نماند و اگر حق با باطل آمیخته نشود, زبان دشمنان آن بریده شود, لیکن مشتی از آن برداشته می شود و مشتی از این .
آمیخته می شود و شبهه پیش می آید).
ـ بـسـا گـمراهیی که با آیه ای از کتاب خدا آراسته شود همچنانکه درهم مسی با روکشی از نقره آراسته می گردد.

ـ امام صادق (ع ) : خداوند ابا دارد از این که باطلی را حق بشناسند, خداوند ابا دارد از این که حق را در دل مـؤمن , باطلی تردید ناپذیر جلوه دهد, خداوند ابادارد از این که باطل را در دل کافر حق ستیز به صورت حقی تردید ناپذیر جلوه دهد, اگر چنین نمی کرد حق از باطل شناخته نمی شد.
ـ هرگز دل به باطل بودن حق و به حق بودن باطل یقین نمی کند.

ـ پـیـامبر خدا (ص ) : خداوند از پیرمردزناکار, توانگر ستمکار, تهیدست گردنفراز و گدای سمج نفرت دارد.
گستاخ دروغگو را دشمن دارد.
ـ امام علی (ع ) : خداوند سبحان از آدم وقیح گستاخ در گناهان نفرت دارد.
ـ خداوند سبحان کسی را که آرزوی دراز دارد و بد کردار است دشمن می دارد.
ـ امام سجاد (ع ) : خداوند از آدم بخیل و گدای سمج نفرت دارد.
ـ امام باقر (ع ) : خداوند از دشنامگوی زشت گفتار نفرت دارد.
ـ خداوند تبارک و تعالی از پیرمرد نادان و توانگر ستمکار و تهیدست مغرور و متکبر نفرت دارد.
ـ پیامبر خدا (ص ) : خداوند تبارک و تعالی از هر کس که به دنیا عالم باشد و به آخرت جاهل نفرت دارد.
ـ خـدای تـعالی از هر آدم درشت خوی ذلیلی که در بازارها بیتابی می کند و جار و جنجال و داد و فـریاد راه می اندازد, در شب مثل نعش می افتد و در روز مانند الاغ است و به کار دنیا آگاه است و به آخرت نادان , نفرت دارد.
ـ خداوند مردی را که در خانه اش به او تجاوز می شود و نمی جنگد دشمن می دارد.
ـ امـام علی (ع ) : پیامبر خدا (ص ) می فرمود: خداوند از کسی که به برادرانش رو ترش کند نفرت دارد.

ـ امام علی (ع ) : منفورترین کس نزد خداپیرمرد زناکار است .
ـ منفورترین کس نزد خدا کسی است که پشت سر دیگران بدگویی کند.
ـ دورترین کس از خدا توانگر بخیل است .
ـ منفورترین بندگان نزد خدای سبحان کسی است که تمام هم و غمش شکمبارگی و شهوترانی باشد.
ـ منفورترین خلایق نزد خدای تعالی شخص نادان است .
ـ منفورترین مردمان نزد خدای تعالی دو کسند: کسی که خداوند او را به خود واگذاشته است .
و دعوت گمراهانه است و از این رو کسی را که فریفته و تابع او شده به فتنه و گمراهی افکند .. .
و مـردی کـه جـهل ونادانی فراهم آورده است , در میان نادانان امت جولان می دهد, در تاریکیهای فتنه می تازد, از درک مزایای صلح وارامش (در جامعه ) قاصر است .
ـ همانا منفورترین خلق خدا نزد او مردی است که دانش فراهم آورده , در تاریکیهای فتنه گرفتار غـفـلـت وسـرگـشـتـگـی اسـت , مـزایـایـی را کـه در صـلـح وآرامـش نـهفته است نمی بیند, مردمان امثال خودش او را عالم نامند در حالی که یک روز تمام را صرف علم نکرده است .
ـ امام صادق (ع ) : موسی (ع ) عرض کرد: پروردگارا! کدامین آفریده نزد تو منفورتر است ؟
فرمود: آن که مرا متهم می کند.
مـی خـواهـد و مـن بـه او خـیـر می دهم و کسی که قضای خود را که به نفع اوست برایش جاری می سازم و او مرا متهم می سازد.
ـ در حدیث قدسی آمده : بدانید که منفورترین کس نزد من آن است که خود را به من مانند کند و ادعای ربوبیت مرا نماید, پس از او منفورترین کس نزد من آن است که خود را همانند محمد کند و بـر سـر نبوت او با وی کشمکش کند و مدعی نبوت شود و پس از او منفورترین کس نزد من کسی اسـت که نقش وصی محمد را بازی کند پس از این مدعیانی که در معرض خشم منند منفورترین کس نزد من آنانی هستند که این عده را در ادعایشان کمک می رسانند.
بعد از اینان منفورترین کس نزد من آنانی هستند که به کردار این افراد خشنودند.
ـ پیامبر خدا(ص ) : منفورترین مردم نزد خدا کسی است که بخواهد در اسلام سنتی جاهلی بگذارد و کسی که مردی را به ناحق تعقیب کند تا خون او را بریزد.
ـ امـام عـلی (ع ) : همانا یکی از منفورترین کسان نزد خدای تعالی بنده ای است که خداوند او را به خود واگذاشته است و او از راه راست منحرف گشته و بی راهنما حرکت می کند, اگر او را به آباد کـردن دنـیـا بـخـوانند می کوشد و اگر به آباد کردن آخرت فرایش خوانند سستی و کاهلی نشان می دهد.
ـ پـیامبر خدا (ص ) : سه کس نزد خدا از همه منفورترند: کسی که روز زیاد می خوابد در حالی که شـب اصـلا نـمـازی نـخـوانده است و کسی که زیاد می خورد وهنگام غذا خوردن نام و حمد خدا نمی گوید و کسی که بی دلیل زیاد می خندد.
ـ منفورترین افراد نزد خدا سه کسند: آن که در حرم (مکه ) کجروی کند و آن که بخواهد در اسلام سنتی جاهلی بگذارد و آن که مردی را به ناحق تعقیب کند تا خونش را بریزد.
ـ در قـیـامـت منفورترین آفریدگان خدا نزد او دروغگویان و گردنفرازان و کسانی هستند که از بـرادران خـود بـسـیـارکـیـنه به دل دارند ولی در هنگام رو به رو شدن با آنان خلافش را وانمود می کنند و کسانی که هرگاه به خدا و پیامبرش دعوت شوند کندی می ورزند و چون به شیطان و فرمان او فرا خوانده شوند می شتابند.
ـ مـنـفـورتـریـن شـما نزد خداوند کسانی هستند که سخن چینی می کنند, میان برادران جدایی می افکنند و در پی یافتن خطا و لغزش برای افرد بی گناه هستند.
ـ امام سجاد (ع ) : منفورترین فرد نزد خدا کسی است که گفتار امامی را می گوید اما به کردار او رفتار نمی کند.
ـ امـام بـاقـر (ع ) : موسی (ع ) عرض کرد: پروردگار من ! کدامیک از بندگانت نزد تو منفورترند؟
فرمود: آن کس را که در شب چون نعشی می افتد و در روز بیکار می گردد.
ـ امام علی (ع ) : منفورترین بندگان نزد خدای سبحان دانشمند مغرور و متکبر است .
ـ پـیامبر خدا (ص ) : منفورترین افراد نزد خدای تعالی دانشمندی است که به ملاقات کارگزاران می رود.
ـ امام صادق (ع ) : منفورترین خلق خدا بنده ای است که مردم از زبان او بترسند.
ـ امـام علی (ع ) : ناخوشایندترین مردمان نزد خدا تهیدست متکبر, پیرمرد زناکار و دانشمند نابکار است .

ـ پـیـامـبر خدا (ص ) : در روز رستاخیزمنفورترین شما نزد من و بیگانه ترینتان از من افراد پرگو, لاف زن و متفیهق اند.
متفیهقان کیستند؟
فرمود: متکبران .
ـ مـنـفورترین شما نزد من , سخن چینان وجدا کنندگان دوستان و کسانی اند که به عیب جویی پاکان می پردازند.

ـ پیامبر خدا (ص ) : هیچ چیز نزد خدامنفورتر از بخل و بدخویی نیست .

ـ امام صادق (ع ) : خداوند از پر خوابی و بیکاری زیاد نفرت دارد.
ـ سـه چـیز است که خداوند آنها را دشمن دارد: خوابیدن در روز بدون شب زنده داری , خنده بی دلیل و غذا خوردن از روی سیری .
ـ امام رضا (ع ) : خداوند از قیل و قال و برباد دادن مال و خواهش بسیار نفرت دارد.
ـ پیامبر خدا (ص ) : نزد خدا چیزی منفورتر از شکم پر نیست .

ـ امـام صـادق (ع ) : مردی از خثعم خدمت پیامبر خدا (ص ) آمد و عرض کرد: کدام کار نزد خدای عزوجل منفورتر است ؟
فرمود: شرک ورزیدن به خدا.
کرد: دیگر چه ؟
فرمود: بریدن از خویشاوندان .

ـ امـام بـاقـر (ع ) : پیامبر خدا (ص ) به جبرئیل فرمود: کدامین جا نزد خدای تعالی منفورتر است ؟
جـبـرئیـل گـفت : بازارها و منفورترین بازاری نزد خدا کسی است که زودتر از همه به بازار رود و دیرتر از همه آن را ترک کند.

ـ امام صادق (ع ) : سه چیز نفرت و دشمنی آورد: دو رویی , ستمگری و خودپسندی .
ـ پیامبر خدا (ص ) : بیماری اقوام پیشین به شما سرایت کرده است : دشمنی و حسادت .
زورگویی و سرکشی .

قرآن .
((چون خدا آنها را برهاند, بینی که در زمین به ناحق سرکشی کنند.
شما به سوی ما خواهد بود.
((و از فحشا و زشتی و سرکشی نهی می کند.
((بـگو: پروردگار من زشتکاریها را, چه آشکار باشند و چه پنهان و نیز گناه و سرکشی بنا حق را حرام کرده است و نیز حرام است چیزی را شریک خداسازید که هیچ دلیلی بر وجود آن نازل نشده است یا درباره خدا چیزهایی بگویید که نمی دانید)).
((به سبب ستمکاریشان اینچنین کیفرشان دادیم .
ـ امام علی (ع ) : کسی که شمشیر سرکشی و تجاوز برکشد خود به وسیله آن کشته شود.
ـ سرکشی (سرکش را) به خاک می افکند.
ـ زورگویی نعمت را می برد.
ـ زورگویی تلافی و کینه جویی به بار می آورد.
ـ سرکشی سبب ویرانی و نابودی است .
ـ زورگویی و سرکشی مردان را به خاک می افکند و مرگها را نزدیک می کند.
ـ از زورگویی و سرکشی بپرهیز که زورگویی زود به خاک در می افکند و زور گو را درس عبرت می سازد.
ـ بدترین سرکشی به هنگام قدرت یافتن است .
ـ زشت ترین زورگویی زور گفتن بر دوستان همدم است .
ـ پیامبر خدا (ص ) : کیفر زورگویی زودتر از کیفر هر کردار زشت دیگری دامنگیر انسان می شود.
ـ امام علی (ع ) : سرکشی سرکشان را به سوی آتش می کشاند.
ـ امام صادق (ع ) : مواظب باش که هرگز حرف زوری از دهانت خارج نشود هر چند به قدرت خود وخویشاوندانت بنازی .
زورگو و سرکش .

ـ امـام صـادق (ع ) --- در تفسیر آیه ((هر کس ناچار شود بی آن که سرکشی ورزد و تجاوز کند)) --- : سرکش کسی است که علیه امام قیام کند.
در الـدر الـمـنثور از قول مجاهد در تفسیر آیه ((سرکش و تجاوزگر نباشد)) آمده است : در برابر مسلمانان علم سرکشی وتجاوز بر نیفرازد.
انگیزد, یا از امت اسلامی و امامان جدا شود, یا سفر معصیت کند و در این شرایط مجبور به خوردن گوشت مردارشود برای او حلال نیست .
ـ امـام بـاقر (ع ) --- بعد از یاد کردن از کسانی که علی (ع ) با آنان جنگید --- : جرم آنها بیشتر از کسی است که با پیامبر خدا (ص ) جنگیده است .
رسـول اللّه ! چـگونه چنین است ؟
فرمود: آنان اهل جاهلیت بودند اما اینان قرآن خوان بودند و اهل فضیلت رامی شناختند و با وجود این بینش و آگاهی , چنان رفتار کردند.
ـ امیر المؤمنین (ع ) در کوفه خطبه می خواند.
امیرالمؤمنین (ع ) خاموش ماند.
از آنان برخاستند و همین سخن را تکرار کردند.
می شود.
دست در دست ما دارید شما را از غنیمت محروم نمی سازیم و تا شما با ما جنگ را نیاغازید ما جنگ با شما را آغازنمی کنیم .
گواهی می دهم که پیامبر راستگو از قول روح الامین از جانب پروردگار جهانیان به من خبر داد کـه هـیچ گروهی ازشما کم یا زیاد, تا روز قیامت در برابر ما قیام نخواهد کرد مگر آن که خداوند مرگ و نابودی آن را به دست ما قرارداده است .
بـرتـریـن جـهاد, جهاد با شماست و برترین مجاهدان کشندگان شمایند و برترین شهیدان کشته شدگان به دست شما.
در روز رسـتـاخـیـز بـاطـل گرایان زیانکارند ((و هر خبری در جای خود تحقق می یابد, بزودی خواهید دانست )).
ـ عده ای در حضور امام باقر (ع ) به بحث و جدل پرداختند.
کـه با پیامبر (ص ) جنگیدند, دیگری گفت : جنگندگان با پیامبر خدا (ص ) بدتر ازکسانی هستند که با علی (ع ) جنگیدند,امام باقر(ع ) فرمود: خیر, بلکه جنگندگان با علی (ع ) بدتر از جنگندگان بـا پـیـامـبر (ص ) هستند .. .
اکنون به شما می گویم چرا , جنگندگان با پیامبر خدا(ص ) مسلمان نبودند اما جنگندگان با علی (ع ) اقرار به اسلام کردند و سپس انکارش نمودند.

قرآن .
((اگـر دو گـروه از مسلمانان با هم به جنگ برخاستندمیانشان آشتی دهید و اگر یک گروه بر دیگری تعدی کرد با آن که تعدی می کند بجنگید تا به فرمان خدا باز گردد.
عادلانه برقرار کنید و عدالت کنید که خدا دادگران را دوست دارد)).
ـ امام علی (ع ) : قتل دو نوع است : قتلی که کفاره است و قتلی که بر درجات می افزاید.
پیکار با گروه کافران تا اسلام آورند, و پیکار با گروه یاغی تا (به فرمان خدا) باز گردند.
ـ پـیـکـار دو گـونـه اسـت : پیکار با مشرکان که رها نمی شوند تا مسلمان شوند یا با خواری جزیه بـپـردازند, و پیکار با منحرفان که باید رو در رویشان بود تا به فرمان خدا باز آیند و گردن نهند یا کشته شوند.
ـ در حـضـور امـام عـلـی (ع ) از حـروریه سخن به میان آمد, فرمود: اگر علیه امام عادل یا مردم شورش کردند با آنان بجنگید و اگر علیه امام و پیشوای ستمگرشوریدند با آنان نجنگید, زیرا برای این کار خود دلیلی دارند.
ـ امـام عـلـی (ع ) : با اهل بغی (گروههای یاغی و سرکش ), به همان شدت جنگ با مشرکان , باید جـنـگـیـد و از تـمام امکانات و تواناییهای اهل قبله (مسلمانان ) باید علیه آنان کمک گرفت و در صورت دسترسی بر ایشان , بایدهمچون مشرکان اسیرشان کرد.
ـ بـه دنـبـال سخن گفتن از جنگ با مخالفان : به خدا سوگند راهی نداشتم جز این که یا با آنان بجنگم و یا به آنچه خداوند بر پیامبرش محمد (ص ) فرو فرستاده است کافر شوم .
ـ پس از من در رکاب هر امام و پیشوایی با شامیان بجنگید.
ـ امـام صـادق (ع ) --- در تفسیر آیه ((و اگر دو گروه از مؤمنان .. .
میان آنان صلحی عادلانه برقرار سازید)) --- : تاویل این آیه درباره دو گروه روز بصره (جمل )است .
جنگیدن با آنها و کشتنشان بود تا آن که به فرمان خدا باز گردند و اگر برنگشتند بر اساس کتاب خـدا موظف بودشمشیر از آنان برندارد تا آن که به فرمان خدا گردن نهند یا از عقیده خوددست شویند.
فرموده است , گروه تجاوزگرند.
بر امیرالمؤمنین (ع ) واجب بود که هرگاه بر آنان چیره آید با ایشان به عدالت رفتار کند همچنان که پیامبر خدا با اهل مکه به عدالت رفتار کرد: بر آنان منت نهاد و بخشیدشان .
امیرالمؤمنین (ع ) نیز پس از پیروزی بر بصریان با آنان همین رفتار را کرد.

ـ عـیـص از امـام صـادق (ع ) پـرسـیـد گـروهی مجوسی در خاک اسلام بر جماعتی از مسلمانان می شورند, آیا جنگیدن با آنان رواست ؟
فرمود: آری , اسیر گرفتن آنان نیز رواست .

ـ از امام صادق (ع ) سؤال شد آیا مسلمانان می توانند در ماه حرام آغازگر جنگ با مشرکان باشند؟
فـرمـود: بـه شرط آن که مشرکان با زیر پا گذاشتن حرمت آن ماه با مسلمانان جنگ را بیاغازند و مسلمانان بدانند که در آن ماه بر آنان پیروز می شوند.
((ایـن مـاه حرام در مقابل آن ماه حرام و شکستن ماههای حرام را قصاص است )) در جنگ با اهل بغی می توان آغازگرجنگ بود.

ـ امـام صـادق (ع ) --- در پـاسخ به سؤال ازشکست گروه یاغی از مؤمنان به دست گروه عادل و بر حـق آنـان --- : گـروه عادل و برحق نباید یاغیان فراری از میدان جنگ را تعقیب کنند و اسیری را بـکـشند و کار مجروحی را تمام کنند , اینها در صورتی است که از یاغیان کسی باقی نماند و دار و دسته ای نداشته باشند که به آن ملحق شوند.
این صورت باید اسرای آنها را کشت , فراریانشان را تعقیب نمود و کار زخمیهایشان را تمام کرد.
ـ جـنـگ علی (ع ) با اهل قبله بابرکت بود, زیرا اگر علی (ع ) با آنان نمی جنگید بعد از آن حضرت هیچ کس نمی دانست با آنان چگونه رفتار کند.

ـ امـام صادق (ع ) --- درباره ناصبی --- : اگر ترس آن نداشتم که یک نفر از شما به دست یکی از آنان کشته شود --- زیرا یک نفر شما از هزار نفر آنان بهتر است ـدستور می دادم آنها را بکشید.
ـ امـام رضـا (ع ) : در زمـان تـقیه کشتن هیچ ناصبی و کافری جایز نیست مگر آن که قاتل باشد یا فساد انگیز.
صورت , اگر جان خود و یارانت در خطر نیفتد می توانی او را بکشی .
ـ در جایی که باید تقیه کرد کشتن هیچ کافری جایز نیست , مگر آن که قاتل باشد یا یاغی .
جانت در خطر نیفتد می توانی او را بکشی .

قرآن .
((و چون آیات خدای رحمان بر آنان تلاوت می شد گریان به سجده می افتادند)).
((و به رو در می افتند و می گریند و بر خشوعشان افزوده می شود)).
ـ پـیـامـبـر خدا (ص ) : ای علی ! به تو درباره خودت به داشتن خصلتهایی سفارش می کنم , آنها را حـفظ کن ! بار خدایا!علی را کمک کن : .. .
چهارم گریستن برای خدا .
در برابر هر قطره اشکی که می ریزی خانه ای در بهشت برای توساخته می شود.
ـ خوشا چهره ای که خداوند به آن می نگرد در حالی که از ترس خدا بر گناهی که کرده می گرید و جز او کسی از آن گناه آگاه نیست .
ـ در خـطـبـه حجة الوداع --- : هر کس چشمانش از ترس خدا اشک ریزد برای هر قطره اشک او به اندازه کوه احد درترازوی اعمالش پاداش نهند.
ـ بـدانـید که هر کس چشمانش از ترس خدا اشک ریزد در برابر هر قطره اشک اوکاخی مروارید و جواهرنشان در بهشت به او دهند.
نشنیده و به ذهن هیچ بشری نرسیده است .
ـ در آن روز کـه سایه ای جز سایه عرش خدا نیست هفت تن در سایه عرش اویند: .. .
ومردی که در خلوت یادخدای عزوجل کند و از ترس خدا اشک از دیدگانش سرازیر شود.
ـ هـر کـس از ترس خدا به اندازه مگسی اشک از چشمش خارج شود خداوند او را در آن روز ترس بزرگ ایمن گرداند.
ـ امام علی (ع ) : گریه چشمها و ترس دلها نشانه رحمت خدای بلندنام است .
کردن را غنیمت شمرید.
ـ گریستن از ترس خدا کلید رحمت است .
ـ گریستن از ترس خدا دل را نورانی می کند و از خو گرفتن به گناه مصون می دارد.
ـ گریستن آدمی بر زمان از دست رفته اش نشانه بزرگی (عظمت ) اوست .
ـ امـام سـجاد (ع ) : هیچ قطره ای نزد خدا محبوبتر از این دو قطره نیست : قطره خونی که در راه خدا ریخته شود و قطره اشکی که برای خدا در دل شب فرو افتد.
ـ امـام باقر (ع ) : روز رستاخیز همه چشمها گریانند مگر سه چشم : چشمی که در راه خدا شب را نـخـفـته باشد و چشمی که از ترس خدا گریان شده باشد وچشمی که از محرمات خدا فروهشته باشد.
ـ امام صادق (ع ) : هر چیزی پیمانه و وزنی دارد مگر اشکها, زیرا قطره ای اشک دریاهایی از آتش را فرومی نشاند.
خداوند آن چهره را بر آتش حرام گرداند.
می شوند.
ـ اگر گریه ات نمی آید خود را به گریه بزن که اگر از چشمانت به اندازه سر مگسی اشک بیرون آمد زهی به سعادتت .

ـ از وحیهای خداوند به موسی (ع ) : تادر دنیا هستی به حال خود گریه کن و از هلاکت و مهلکه ها بترس و مبادا زرق و برق زندگی دنیا تو را فریب دهد.
ـ از وحـیـهـای خداوند به عیسی (ع ) : به حال خود گریه کن همچون گریه کسی که با خانواده بـدرود گـفـتـه و بـا نفرت ازدنیا دوری جسته و آن را برای دنیا پرستان رها کرده و به آنچه نزد پروردگارش می باشد دل بسته است .

ـ پیامبر خدا (ص ) : از نشانه های شقاوت و بدبختی خشکیدگی چشم است .
ـ امام علی (ع ) : چشمها نخشکید مگر بر اثر سخت دلی و دلها سخت نشد مگر به سبب گناه زیاد.

قرآن .
((سرزمینی پاک و خداوندگاری آمرزنده )).
((میان آنان و قریه هایی که برکت داده بودیم قریه هایی آبادان و بر سر راه پدید آوردیم و منزلهایی برابر معین کردیم .
و روزها سفر کنید)).
((هـر آینه بنی اسرائیل را در مکانی نیکو جای دادیم و از طیبات روزیشان دادیم و تا آن هنگام که صاحب دانش نشده بودند اختلافی نداشتند.
پروردگار تو در روز قیامت در آنچه اختلاف می کردند میانشان قضاوت خواهدکرد)).

ـ امـام علی (ع ) در نامه خود به حارث همدانی می فرماید: در شهرهای بزرگ سکونت کن که محل گرد آمدن مسلمانان است و از جاهایی که مردمش نادان و درشتخویند دوری کن .

ـ امـام عـلـی (ع ) : بـرای تـو شهری سزاوارتر از شهر دیگر نیست , بهترین شهرها آن است که تو را تحمل کند (در آن رفاه و آسایش داشته باشی ).

ـ امام صادق (ع ) : مردم هر شهری به سه چیز نیازمندند که در کار دنیا و آخرت خود به آنها رجوع کـنـنـد و چـنـانچه آن سه را نداشته باشند گرفتار جهل ونابسامانی می شوند: فقیه دانا و پارسا, فرمانروای نیکوکار و مطاع و پزشک حاذق و مطمئن .
بلاغت .

ـ امام علی (ع ) : بلاغت آن است که به گفتار, روان و به فهم , آسان باشد.
ـ بلاغت آن است که در جواب دادن کندی نکنی و مقصودت را برسانی و تیر سخنت به خطا نرود.
ـ هر کس سخن را رتق و فتق کند (رعایت اطناب و ایجاز کند) به بلاغت دست یافته است .
ـ امام صادق (ع ) : بلاغت به تندی زبان و پرت و پلاگویی بسیار نیست بلکه بلاغت رساندن معنا و آوردن دلیل و برهان درست است .
ـ در پاسخ به این پرسش که بلاغت چیست ؟
ـ : کسی که مطلبی را بداند گفتارش درباره آن کوتاه شود.
چون با کمترین زحمت مقصود خود را می رساند.
ـ بـلاغت در سه چیز است : نزدیک شدن به معنای مورد نظر, دوری کردن از گفتار حشو و زاید و رساندن معنای زیاد با عبارت کم و کوتاه .
ـ امام علی (ع ) : گاه از بلاغت به ایجاز بسنده می شود.
ـ پیامبر خدا (ص ) : همانا برخی از بیانها سحر آمیز است و برخی دانشها نادانی است و برخی سخنها بی زبانی .

ـ امام علی (ع ) : بلیغ ترین سخن آن است که براحتی مقصود را برساند و ایجاز نیکو داشته باشد.
ـ بهترین گفتار آن است که به حسن ترتیب و نظم آراسته باشد و عالم و عامی آن را بفهمد.
ـ نیکوترین گفتار آن است که شنیدنش به گوشها ناخوش نیاید و ذهنها برای فهمیدن آن به رنج در نیفتند.
ـ بـهـتـریـن سـخن آن است که نه ملال آور باشد و نه کم آورد (اطناب ممل و ایجاز مخل در آن نباشد).

ـ امام علی (ع ) : پسندیده تر از بلاغت خاموشی بجاست .

ـ پـیـامـبـر خدا (ص ) : منفورترین کس نزد خدا زبان آوری است که مانند گاو زبان خود را به هر طرف می چرخاند.
ـ خداوند از مرد سخن آوری که مانند گاو با زبان خود بازی می کند, نفرت دارد.
ـ نفرین خدا بر کسانی که در سخنرانی ریزپردازی می کنند, گویا که مو می شکافند!.
ـ بـزودی مـردمی خواهند آمد که همان گونه که گاو از زمین علف می خورد, از طریق زبانهای خود روزی می خورند.
ـ بـدتـرین افراد امت من افراد پرحرف و کسانی هستند که بی پروا زیاده گویی می کنند و سخنان مطنطن و دهان پرکن به زبان می آورند و بهترین افراد امت من نیک خوترین آنهایند.

ـ امام علی (ع ) : ابزار (نشانه --- خ ل ) بلاغت , دل دانا و زبان گویاست .
ـ بسا که بلیغ در برهان خویش گنگ ماند و بسا که فصیح در پاسخ درماند.
ـ نـشـانه درماندگی در سخن , تکرار کردن کلام به هنگام مناظره است و صاف کردن راه گلو و سینه در هنگام گفتگو.
ـ همانا ما امیران سخنیم , رگ و ریشه های سخن در ما دویده و شاخه های آن از ما آویخته است .
ـ تـیزی زبانت را سوی کسی که به تو سخن گفتن آموخته است نشانه مرو و نه شیوایی سخنت را سوی کسی که تو را راهنمایی کرده است .

ـ امـام عـلـی (ع ) : پـیامبران خدای سبحان مترجمان حق و سفیران میان آفریدگار و آفریدگان هستند.

1 --- از کسی جز خدای پاک نهراسد.
قرآن .
((آنان که پیامهای خود را می رسانند و از او بیم دارند و از کسی جز خدا بیم به دل راه نمی دهند.
2 --- نویدبخشی وایجادمحبت وفراری ندادن .
قرآن .
((ای پـیامبر! ما تو را شاهد و نوید بخش و هشدار دهنده فرستادیم و دعوت کننده به سوی خدا به فرمان او و چراغی تابناک )).
ـ ابـن عباس : پیامبر خدا (ص ) به علی و معاذ دستور داد که به یمن روند در همین زمان آیه ((ای پیامبر ! ما تو رافرستادیم تا شاهد و نوید بخش و بیم دهنده باشی )) نازل شد.
و آسان گیرید و سختگیری نکنید, زیرا آیه ((ای پیامبر ...)) بر من نازل شده است .
3 --- تبلیغ آشکار و روشنگر.
قرآن .
((اگر شما تکذیب می کنید مردمانی هم که پیش از شمابودند تکذیب کردند و بر عهده پیامبر جز تبلیغی روشنگر هیچ نیست )).
((و خدا و پیامبرش را اطاعت کنید و بر حذر باشید.
((خداوند از دلهایشان آگاه است .
ـ امام علی (ع ) : پیامبران خدا برای هر حکمی توضیحی دارند.

قرآن .
((آن گاه شما را که کودکی هستید بیرون می آوریم تا به حد بلوغ خود برسید)).
((به مال یتیم نزدیک نشوید مگر به نیکوترین وجهی که به صلاح او باشد تا به سن بلوغ رسد)).
((پروردگار تو می خواست آن دو به حد رشد رسند و گنج خود را بیرون آرند)).
((چون به حد بلوغ رسید و برومند شد او را فرزانگی و دانش دادیم و ما نیکوکاران را چنین پاداش می دهیم )).
((و چـون بـالـیـدن یـافـت حـکـمـت و دانشش ارزانی داشتیم و ما نیکوکاران را این سان پاداش می دهیم )).
((یتیمان را بیازمایید تا آن گاه که به سن زناشویی رسند.
((چون اطفال شما به حد بلوغ رسیدند باید همانند کسانی که ذکرشان گذشت رخصت طلبند.
حکیم است )).
ـ امـام بـاقـر (ع ) : در آن روز پـیـامـبرخدا(ص ) دستور داد به زهار بنی قریظه نگاه کنند اگر مو درآورده بود آن فرد رامی کشت .
ـ امـام کـاظـم (ع ) --- در پـاسـخ به سؤال برادر خود پیرامون به سرآمدن دوره یتیمی --- : زمانی که محتلم شود و با داد و ستدآشنا گردد.
ـ امـام بـاقـر (ع ) : خـریـد و فروش توسط کودک جایز نیست و از یتیمی به درنیاید مگر زمانی که پانزده ساله شود یاپیش از آن محتلم گردد و یا ریش و موی درآورد.
ـ امـام صـادق (ع ) : هـرگـاه کـودک , سیزده سالش تمام و وارد چهارده سالگی شود, چه محتلم گردد و چه نگردد, همان تکالیفی که بر افراد محتلم شونده واجب است بر او نیز واجب می باشد و برایش گناه و ثواب نوشته می شود ومی تواند هر گونه دخل و تصرفی در اموال خود بکند مگر آن که ناتوان یا سفیه باشد.
ـ زمان بالغ شدن زن نه سالگی است .

ـ امام صادق (ع ) --- از پدران بزرگوارش (ع ) : پیامبر (ص ) فرمود: وارد بهشت شدم دیدم بیشتر اهل آن ابـلـهـان --- مـرادش از ابـله کسی است که از بدی بی خبر و در خیر و خوبی عاقل و داناست --- و کسانی هستند که ماهی سه روز روزه می گیرند.
در روایـت مـعانی الاخبار آمده است که ابن صدقه گفت : عرض کردم : ابله کیست ؟
فرمود: کسی که در کار خیر عاقل است و از کار شر و ناپسند غافل و بی خبر و کسی که روزه می گیرد.
ـ پـیامبر خدا (ص ) : وارد بهشت شدم دیدم بیشتر بهشتیان کسانی هستند که در ایام البیض ((1)) روزه می گیرند.
- -
- -
ـ بـرادرم عـیـسی بن مریم روزی به حواریان فرمود: ای گروه حواری ! مانند کبوتر نسبت به بدی ابله باشید.

قرآن .
((و شما را با بدی و خوبی می آزماییم )).
((در این داستان عبرتها و پندهاست و قطعا ما آزمایش کننده بودیم )).
ـ امـام عـلـی (ع ) : ای مـردم ! خداوند شما را پناه داده است که بر شما ستم روا ندارد, اما پناهتان نداده است که آزمایشتان نکند.
بودیم )).
ـ امـام صـادق (ع ) : هـیـچ گـرفـتگی و گشایشی صورت نمی گیرد مگر آن که خداوند در آن , بخشش و آزمایش در نظردارد.
ـ هیچ گرفتاری و گشایشی نیست مگر آن که خدا در آن , خواست و حکم و آزمایشی دارد.
ـ در امـر و نهی خدا هیچ گرفتگی و گشایشی صورت نمی گیرد مگر از جانب خدای عزوجل در آن آزمایش وحکمی است .
ـ امیرالمؤمنین (ع ) بیمار شد و گروهی به عیادت آن حضرت رفتند و عرض کردند: چگونه صبح کردید ای امیرالمؤمنین ؟
فرمود: با بدی .
می فرماید: ((و شما را با خوبی و بدی می آزماییم ...)) خوبی همان تندرستی و توانگری است و بدی همان بیماری وناداری .

قرآن .
((خدا بر آن نیست که شما مؤمنان را بدین حال که اکنون دارید رها کند (بلکه می آزماید) تا ناپاک را از پاک جدا سازد)).
((اگر بر شما زخمی رسید به آن قوم نیز همچنان زخمی رسیده است .
آورده اند معلوم دارد و از شما گواهانی گیرد و خدا ستمکاران را دوست ندارد و تا خدا کسانی را که ایمان آورده اند پاک و ناب گرداند و کافران رانابود سازد.
می ورزند)).
((برای این است که خدا آنچه را در سینه هایتان دارید بیازماید و آنچه را در سینه هایتان است پاک و خالص گرداند و خدا به راز سینه ها آگاه است )).
((آیـا پـنداشته اید که به خود واگذار می شوید بی آن که خدا کسانی از شما را که جهاد می کنند و جـز خـدا و پـیـامـبرش و مؤمنان همدمی نمی گیرند, معلوم دارد؟
و خدا به آنچه می کنید آگاه است )).
((و البته شما را می آزماییم تا مجاهدان و صابرانتان را بشناسیم و گزارشهای [ مربوط به ] شما را بررسی کنیم )).
((اگـر خـدا مـی خواست هر آینه از آنان انتقام می گرفت ولی خواست تا شما را به وسیله یکدیگر بیازماید)).
((همان که مرگ و زندگی را بیافرید تا شما را بیازماید که کدامتان نکوکارترید)).
((مـا هـر چـه را بـر روی زمـیـن اسـت زیـنـت آن قـرار دادیم تا آنـان را بیازماییم که کدامشان نیکوکارترند)).
((اوسـت آن کـه آسمانها و زمین را در شش روز بیافرید و عرشش بر آب بود, تا شما را بیازماید که کدام یک از شما نکوکارتر است )).
ـ امام علی (ع ) : خدای تعالی درون مردمان را آشکار ساخت نه این که از رازهای نهفته و درونهای پوشیده شان آگاه نبود بلکه تا آنان را بیازماید که کدام یک بهتر عمل می کنند.
کیفر (کار بد).
ـ در باره آیه ((همانا داراییها و فرزندانتان مایه آزمایشند)) --- : معنای این آیه آن است که خدای پاک بـندگان خود رابه وسیله ثروت و فرزند می آزماید تا معلوم شود چه کسی از روزی خود ناخشنود است و چه کسی به بهره خودراضی .
سزاوار آنست , پدیدار شود.
ـ در دگرگونیهای زمانه است که گوهر مردان شناخته می شود و روزگار اندیشه های نهفته را برای تو آشکارمی سازد.
ـ امـام رضـا (ع ) : در تـفـسیر آیه ((تا شما را بیازماید که کدام یک نکوکارترید)) --- : خدای عزوجل بندگان خود را آفریدتا, به وسیله نهادن طاعت و عبادت خود بر دوش آنان ایشان را بیازماید و این کا را از باب امتحان و تجربه (برای خود) نکرد, زیرااو همواره به همه چیز آگاه است .
ـ امام حسین (ع ) --- در راه رفتن به کربلا --- : براستی که مردمان بنده دنیا هستند و دین بر سر زبان آنهاست و تا برای آنها وسیله زندگی است آن را می چرخانند و چون به بوته آزمایش گذاشته شوند آن گاه دینداران کم اند.
ـ امـام عـلـی (ع ) --- در آزمـودن فرشتگان با سجده کردن بر آدم --- : اگر خدا می خواست آدم را از نوری خیره کننده ...بیافریند بیگمان می توانست چنین کند و اگر چنین می کرد گردنها در برابر او فـرود مـی آمد و کار آزمایش برفرشتگان آسان می شد, لیک خدای سبحان آفریدگان خود را به چـیـزهـایی که اصل آن را نمی دانند می آزماید تافرمانبردار را از نافرمان جدا سازد و خصلت خود بزرگ بینی را از آنان بزداید)).
ـ هر چه امتحان و آزمایش بزرگتر باشد ثواب و پاداش فراوانتر است .
زمـان آدم صـلـوات اللّه عـلـیـه تـا آخـریـن نفر از مردم این جهان , با سنگهایی که زیان و سودی نمی رسانند و نمی توانندببینند و بشنوند, آزمود و آن سنگها را خانه با حرمت خود ساخت , خانه ای کـه بـرای مـردم بـر پا گردانید...؟
! .
اما خداوند بندگانش را با انواع سختیها می آزماید و با رنج و کـوشـشهای گوناگون به بندگی وادارشان می کند و با انواع نا خوشایندها امتحانشان می کند تا خـود بـزرگ بـینی را از دلهایشان بیرون کند و فروتنی را در جانهاشان جای دهد واین را درهایی قرار دهد گشوده به سوی فضل و بخشش خود و وسایلی آماده برای گذشت و آمرزش خویش .
ـ همانا شما درهم آمیخته و غربال خواهید شد تا آن که پایین است به رو آید و آن که بالاست به زیر رود و آنان که واپس مانده اند پیش برانند و آنان که پیش افتاده اند واپس مانند.
ـ بـه ثـروت و رفاه دل شاد مکن و از تهیدستی و گرفتاری اندوه به دل راه مده , زیرا طلا با آتش گداخته و ناب می شود و مؤمن با بلا و گرفتاری .

قرآن .
((آیا پنداشتید که به بهشت خواهید رفت , حال آن که هنوزمانند آنچه بر سر پیشینیان شما آمده بر شما نگذشته است .
بودند گفتند: پس پیروزی خدا کی خواهد رسید؟
هشدار, که پیروزی خدا نزدیک است )).
ـ امام صادق (ع ) : پیامبران بیش از همه سختی بلا را می چشند, پس از آنها جانشینان و پیروانشان و سپس به ترتیب کسانی که نزد خدا مقامی ارجمندتر دارند.
ـ امام علی (ع ) : بلا به مؤمن پرهیزکار زودتر می رسد تا آب باران (از فراز تپه ) به شیب زمین .
ـ امام صادق (ع ) : دنیا زندان مؤمن است , از کدام زندان خیری می رسد؟
.
ـ اهـل حـق هـمـیشه در سختی بوده اند, اما بدانید که دوره این سختی کوتاه است و سرانجامش آسایشی طولانی است .
ـ امام سجاد (ع ) : هیچ مؤمنی نیست که در دولت باطل رفاه و آسایشی به او رسد مگر آن که پیش از مردن به بدن یا مالش آزمایش شود, تا بهره اش دردولت حق فراهم آید.
ـ پـیـامـبـر خدا (ص ) : مؤمن با پنج سختی دست به گریبان است : مؤمنی دیگر که به او حسادت می ورزد, منافقی که اورا دشمن می دارد, کافری که با او می جنگد, نفسی که با او کشمکش دارد و شیطانی که درصدد گمراه کردن اوست .
ـ پـیـش از شما مرد را می گرفتند و زمین را می کندند و او را در گودال می گذاشتند و با اره از فرق سر به دو نیمش می کردند و با این همه از دین خود دست بر نمی داشت .
شـانـه هـای آهـنـی گـوشت بدنش را تا استخوان و عصب می کندند و این همه او را از دینش باز نمی داشت .
ـ امـام سـجاد (ع ): چرا چشم می دوزید؟
آیا در امان نیستید؟
پیش از شما کسانی بودند که حال و روز شما را داشتند, دستگیر می شدند و دست و پایشان قطع می شد و به دار آویخته می گشتند.
ـ امام صادق (ع ) --- در تفسیر آیه ((و در کتاب از اسماعیل یاد کن ...)) --- : خداوند قوم اسماعیل را بر او مسلط کرد وآنها پوست سر و صورتش را کندند .. .
و این اسماعیل آن اسماعیل پسر ابراهیم نیست .
ـ پیش از شما مردمی بودند که کشته می شدند, سوخته می شدند, اره اره می شدند و زمین با همه فراخی بر آنان تنگ می گشت ولی هیچ یک از اینها آنان را از عقیده شان , همان که شما هم دارید, رویگردان نمی کرد.
سـتـمـی کرده و نه آزاری رسانده بودند که سزاوار این کیفرها باشند بلکه تنها بدین سبب از آنان انتقام می کشیدند که به خدای توانا و ستوده ایمان داشتند.
زمان خود صبوری ورزید تا به پای آنها برسید.
ـ امام باقر (ع ) : خداوند پیامبری حبشی برای قوم خودش برانگیخت .
گشتند.
آیین ماست به کناری رود و هر که پیرو دین این پیامبر است خود را به آتش زند.
همراه کودک خود جلو آمد اما از آتش ترسید.
افکند.

ـ از امـام صـادق (ع ) پرسیده شد: آیا مؤمن به جذام و پیسی و امثال آن مبتلا می شود؟
فرمود: مگر بلا جز برای مؤمن نوشته و مقدر شده است ؟
!.
ـ امـام بـاقر (ع ) --- در پاسخ به این سؤال سدیر که : آیا خداوند مؤمن را مبتلا می کند؟
ـ : مگر کسی جـز مـؤمـن دچـار بلامی شود؟
حتی صاحب یاسین (حبیب نجار که داستانش در سوره یس آمده است ) که گفت : کاش قوم من بدانند,مکنع بود.
ـ مؤمن به هر بلایی آزموده و گرفتار می شود و به هر مرگی می میرد, اما خودکشی نمی کند.

قرآن .
((و هر مصیبتی به شما برسد به سبب دستاورد خودشماست و [ خدا ] از بسیاری در می گذرد)).
((آیـا هـنـگـامـی که [ در احد ] آسیبی به شما رسید که شما خود دو برابر آن را [ در بدر ] رسانده بودید, گفتید: این آسیب از کجا رسید؟
بگو: آن از جانب خودتان است .
((بـه سـبـب آنـچه دستهای مردم فراهم آورده , فساد در خشکی و دریا آشکار شد تا به آنان جزای بعضی از آنچه را کرده اند بچشاند, باشد که بازگردند)).
ـ پیامبر خدا (ص ) : خدای تعالی به ایوب وحی فرمود: آیا می دانی گناه تو نزد من چه بود که بلا به تو رسید؟
عرض کرد: خیر, فرمود: تو نزد فرعون رفتی و دو کلمه با ملایمت و نرمی گفتی .
ـ به آدمی جز دست او خیانت نکند.

قرآن .
((و اگر نه آن بود که همه مردم [ در انکار خدا ] یک امت می شدند سقفهای خانه های کسانی را که به خدای رحمان کفر می ورزند از نقره می کردیم و بر آنها نردبامهایی می نهادیم تا بر آن بالا روند.
خانه هایشان نیز درهایی از نقره می کردیم وتختهایی که برآنهاتکیه زنند)).
ـ پیامبر خدا (ص ) : خداوند آدم شیطان صفت را که بلای جسمی و مالی نمی بیند دشمن دارد.
ـ امام علی (ع ) : خداوند به کسی که او را در جان و مال وی نصیب و بهره ای نیست احتیاجی ندارد .
ـ امام سجاد (ع ) : من خوش ندارم که آدمی در دنیا در عافیت باشد و هیچ مصیبتی به او نرسد.
ـ امام علی (ع ) : عافیت و سلامتی , خود, درد است .
ـ امـام صـادق (ع ) : خداوند عزوجل فرموده است : اگر بنده مؤمن من به دل نمی گرفت هر آینه سر کافر را دستاری آهنی می بستم تا هرگز سر درد نگیرد.
ـ امـام سـجـاد (ع ) --- دربـاره آیـه ((اگـر نه آن بود که همه مردم یک امت می شدند...)) : مقصود خداوند از این آیه امت محمد است که به یک دین (دیگر) در آیندو همگی کافر شوند.
ـ امام صادق (ع ) --- در تفسیر همین آیه --- : اگر خدا چنین می کرد هیچ کس ایمان نمی آورد.
توانگران و تهیدستان قرار داد و در میان کافران نیز توانگرانی و تهیدستانی .بیازمود.

ـ امـام کـاظـم (ع ) : شـمـا هرگز مؤمن نباشیدمگر آن که بلا را نعمت شمارید و آسایش و رفاه را مصیبت , زیرا صبر بر بلا و گرفتاری ارزشمندتر است ازغفلت در هنگام آسایش و خوشی .
ـ پیامبر خدا (ص ) : آن گاه مؤمن باشی که بلا و گرفتاری را نعمت شماری و آسایش و خوشی را رنج و محنت , زیرابلای دنیا نعمت آخرت است و آسایش و خوشی دنیا مایه رنج و محنت در آخرت .
ـ امـام عـسـکـری (ع ) : هیچ گرفتاری و بلایی نیست مگر آن که نعمتی از خداوند آن را در میان گرفته است .
ـ امام علی (ع ) : هرگاه دیدی پروردگارت بلا از پی بلا بر تو نازل می کند سپاسگزار او باش .
پروردگارت پیاپی به تو می رسد از او بر حذر باش .
ـ امـام صـادق (ع ) : مـصـیـبتها هدیه ها و بخششهایی هستند از سوی خداوند و فقر در خزانه خدا نگهداری می شود (آن را جز به بندگان خاصش ندهد).
ـ پیامبر خدا (ص ) : همچنان که مرد خانه با خوراکیهای نوبر, خانواده خود را می نوازد خداوند نیز بنده مؤمن خود رابا انواع بلاها می نوازد.
ـ امـام بـاقر (ع ) : همچنان که مرد خانه با آوردن هدیه از سفر خانواده خود را می نوازد خداوند نیز مؤمن را با بلا وسختی نوازش می دهد.

ـ امـام صـادق (ع ) : بـلا و گـرفـتـاری بـرای مؤمن زیور است و برای آنکه خرد ورزد کرامت , زیرا گرفتار بلا شدن و شکیبایی و پایداری کردن در برابر آن ایمان را استوار می گرداند.
ـ خـدای تـعـالـی هـیچ بنده ای را, از آدم تا محمد (ص ) , نستود مگر پس از آن که وی را دچار بلا ساخت و او در آن بلاحق بندگی را ادا کرد.
ـ هـمـانـا بـلایـای خداوند آکنده از کرامتهای جاودانه اوست و رنج و محنتهایش , اگر چه پس از مدتی , خشنودی وقرب او را به بار می آورد.
ـ پـیامبر خدا (ص ) : خداوند بنده مؤمن خود را با بلا و گرفتاری تغذیه می کند, همچنان که مادر فرزند خود را با شیر.
ـ بنده ای نزد خدا گرامی نشد مگر آن که بلا و گرفتاری او فزونی یافت .
ـ هرگاه خداوند خیر و خوبی مردمی را بخواهد آنان را مبتلا می کند.
ـ امـام صـادق (ع ) : خـدای عـزوجـل در روی زمین بندگانی دارد ناب و خالص که هیچ تحفه و هـدیه ای از آسمان به زمین نمی فرستد مگر این که آن تحفه را نصیب دیگران می کند و هیچ بلایی نمی فرستد مگر این که آن را متوجه ایشان می گرداند.

قرآن .
((قوم فرعون را به قحط و نقصان محصول مبتلا کرده بودیم شاید پند گیرند)).
((آیـا نـمـی بـیـنـنـد که در هر سال یک یا دوبار آزمایش می شوند؟
ولی نه توبه می کنند و نه پند می گیرند)).
((هـر آیـنـه عـذاب کـمـتـر [ دنـیـا ] را پـیش از آن عذاب بزرگتر, به ایشان بچشانیم , باشد که بازگردند)).
ـ امـام عـلـی (ع ) : هـرگـاه دیدی خدای پاک پیاپی بر تو بلا نازل می کند بدان که تو را (از خواب غفلت ) بیدار کرده است .
گناه می کنی , پیاپی به تو نعمت می دهد بدان که این دامی است برای غافلگیر کردن تو.
ـ امـام صـادق (ع ) : مـؤمـن چـهـل شـب را سـپری نمی کند جز آن که پیشامدی برایش شود که غمگینش سازد تا بدان وسیله متنبه گردد.
ـ هرگاه خداوند خیر بنده ای را بخواهدو او گناهی ورزد در پی آن گناه به مصیبتی گرفتارش سازد تا او را به یاد استغفار اندازد.
شر و بدی خواهد واو گناهی ورزد در پی آن بدو نعمتی بخشد تا آمرزش خواهی را از یادش ببرد و آن گناه را ادامه دهد.
است فرموده خدای عزوجل که : ((از راهی که خود نمی دانند بتدریج آنان را فرو می گیریم )) یعنی به وسیله دادن نعمت در هنگامی که گناه می ورزند.
ـ هیچ مؤمنی نیست مگر آن که هر چهل روز یک بار به وسیله بلا و گرفتاری متنبه می شود.
می رسد یا به فرزندش یا به خودش که پاداش آن را می بیند و یا اندوهی به او می رسد که نمی داند از کجا رسیده است .
ـ پیامبر خدا (ص ) : اگر سه چیز در آدمی نبود هرگز سر فرود نمی آورد: بیماری , مرگ و فقر.
ـ امـام عـلـی (ع ) --- در هـنـگـام بـیـرون رفتن برای طلب باران --- : هرگاه بندگان خدا گناه و بـدکرداری کنند خداوند آنان رابه کاهش محصولات و بازداشت برکات و بستن در گنجینه های خـیـر مبتلا می سازد تا توبه گر توبه کند و گنهکار دل ازگناه برکند و پند گیرنده پند پذیرد و نهی شده (از گناه ) باز ایستد.

ـ امـام عـلـی (ع ) : سـپـاس و ستایش خدایی راکه رنج و گرفتاری پیروان ما را مایه زدوده شدن گناهان آنان در دنیا قرار داد تا با این رنجها و بلاها طاعاتشان سالم ماند و سزاوار پاداش آن شوند.
ـ مـی خواهید به شما بگویم که بهترین آیه در کتاب خدای عزوجل کدام است ؟
پیامبر خدا(ص ) به ما فرمود آیه ((هر مصیبتی که به شما می رسد دستاوردخود شماست )).
دهـد و از آنـچـه در دنـیـا عفو و گذشت کرده است (در آخرت ) در عفو خود تجدید نظر کند (و بنده ای را که در دنیابخشیده است در آخرت عذاب دهد).
ـ هـرگـاه خـداونـد بـنـده مـؤمـنی را در این دنیا کیفر دهد بردبارتر و ارجمندتر و بخشنده تر و بزرگوارتر از آن است که روز قیامت نیز کیفرش رساند.
ـ امام باقر (ع ) : هرگاه خدای تعالی بر آن شود تا بنده ای را گرامی دارد و آن بنده گناهی کرده باشد او را به بیماری مبتلا گرداند, اگر چنین نکرد به فقر ونیازمندی دچارش سازد و اگر این را هم نکرد هنگام جان کندن بر او سخت گیرد.
بـیمقدار سازد و او کاری نیک نزد خدا داشته باشد, تن سالم به او دهد, اگر چنین نکرد زندگیش را فراخ و مرفه گرداندو اگر این را هم نکرد مرگ را بر او آسان سازد.
ـ یـونـس بن یعقوب از امام صادق (ع ) شنید که می فرمود: ملعون است ملعون است هر آن تنی که هر چهل روز یک بار بلا نبیند.
است ؟
! فرمود: ملعون است .
برداشتن , سیلی خوردن , زمین خوردن , گرفتاری , پاره شدن بند کفش و امثال اینها همه بلاست .
ای یـونـس ! مؤمن نزد خدای تعالی ارجمندتر از آن است که چهل روز بر او بگذرد و خداوند در آن مدت گناهانش راپاک نکند, گرچه با رسیدن اندوهی به او که خود نمی داند علتش چیست .
جلو خود می گذارد و آنها را وزن می کند می بیند کم است و غمگین می شود [ دوباره آنها را وزن می کند ] می بینددرست است .

ـ سدیر در حضور امام صادق (ع ) بود, آن حضرت فرمود: خداوند هرگاه بنده ای را دوست بدارد او را در بلا فرو می برد.
با بلا سپری می کنیم .
ـ امام باقر (ع ) : هرگاه خدای تبارک و تعالی بنده ای را دوست داشته باشد او را در غرقاب بلا فرو می برد و باران بلابر سر او می باراند و چون او را بخواند, فرماید: لبیک بنده من .
آن را برای تو می اندوزم و آنچه برایت بیندوزم تو را بهتر است .
ـ امام صادق (ع ) : هرگاه خداوند مردمی یا بنده ای را دوست بدارد بر سر او بلا می ریزد و از غمی به در نمی آید مگرآن که در غمی دیگر فرو می افتد.
ـ پیامبر خدا (ص ) : هرگاه خدا بنده ای را دوست بدارد مبتلایش گرداند و چون فراوان دوستش بدارد او را از آن خود کند.

ـ امـام صـادق (ع ) : مـؤمـن مانند پله ترازوست که هر چه بر ایمانش افزوده شود بلا و گرفتاریش فزونی گیرد.
ـ در کتاب علی (ع ) آمده است : همانا مؤمن به فراخور کارهای نیکش بلا می بیند.
کـردارش نـیکو باشد بلایش سخت است , زیرا خدای عزوجل دنیا را پاداش مؤمن و کیفر کافر قرار نداده است .
که دینش سست و کردارش ضعیف باشد بلایش اندک است .
ـ امام باقر (ع ) : مؤمن در دنیا به اندازه دینداریش --- یا فرمود --- به فراخور دینداریش مبتلا می شود.
ـ هر چه برایمان بنده افزوده شود زندگی بر او سخت تر و تنگتر شود.
ـ مـردی بـه امام باقر (ع ) عرض کرد: به خدا قسم من شما خاندان را دوست دارم ,حضرت فرمود: پـس , بـلا را ردای خـود گـردان , زیـرا سوگند به خدا که بلا به سوی ما و شیعیان ما می شتابد , شتابنده تراز سیل در دره .
ـ امـام کـاظم (ع ) : مؤمن به دو پله ترازو می ماند که هر چه بر ایمان او افزوده شود بلایش فزونی می گیرد تا با دامنی پاک از گناه خدای عزوجل را دیدار کند.
ـ امام باقر (ع ) : انسان به فراخور خدا دوستیش بلا می بیند.
ـ امـام صـادق (ع ) : پـیـامـبـری نـزد قـوم خـود مـی آمـد و آنـان را بـه فـرمانبری از خدا فرمان می دادوبه یکتاپرستی فرامی خواند و سرپناهی که شب را در آن بگذراند نداشت .
نمی دادند و او را می کشتند.
مبتلا می کند.
ـ از سـخـنان مردی که در صفین علی (ع ) را به پایداری در پیکار با دشمنان خدا تشویق می کرد: احدی را سراغ ندارم که در راه خدا بلاکش تر از تو و ثواب و منزلتش نزد خدا بیشتر باشد.
دوست بشتابی .
آویـخـتـند .. .
امام (ع ) فرمود: این شمعون وصی عیسی است .
خداوند او را فرستاده است تا مرا در پیکار با دشمنانش به پایداری فراخواند.

ـ امام علی (ع ) : بلا برای ستمگر تادیب است و برای مؤمن امتحان و برای پیامبران مقام و درجه .
ـ هـنگامی که علی بن الحسین (ع ) نزد یزید بن معاویه برده شد و در برابر او ایستاد, یزید --- نفرین خدا بر او --- گفت :((هر مصیبتی به شما می رسد دستاورد خود شماست )).
عـلی بن الحسین (ع ) فرمود: این آیه درباه مانیست بلکه این سخن خدای عزوجل درباره ماست کـه : ((هیچ مصیبتی به مال یا جانتان نرسد مگر پیش از آن که بیافرینیمش , در کتابی نوشته شده است )).
ـ در دعای ندبه آمده است : خدایا! تو را می ستاییم برای آنچه بر اولیای خود, همانان که برای خود و دیـنت برگزیده ای , مقدر کرده ای , چه نعمت فراوان و پایدار برایشان فراهم آورده ای , نعمتی که زوال نپذیرد و به سر نیاید.
ـ امـام صـادق (ع ) --- در پـاسخ به پرسش از آیه ((هر مصیبتی به شما می رسد ...)) --- : آیا می پنداری آنچه بر سر علی وخاندان او آمد دستاورد خودشان بود؟
حالی که آنان پاک ومعصوم بودند.
می کرد.
.

ـ پـیامبر خدا (ص ) : جبرئیل (ع ) در نیکوترین چهره بر من فرود آمد و گفت : ای محمد! حق تو را درود مـی فـرسـتد و می فرماید: من به دنیا وحی کردم که برای اولیا ودوستان من تلخ و ناگوار و تـنگ و سخت باش تا عاشق دیدار من شوند و برای دشمنان من آسان و سهل و گوار باش تا دیدار مرا ناخوش دارند, زیرا من دنیا را زندان دوستان خود و بهشت دشمنانم قرار دادم .
ـ خدای عزوجل می فرماید: ای دنیا! با بلاهای گوناگون به کام بنده مؤمن من تلخ شو و زندگی را بر او تنگ گیر و به کامش شیرین میا تا [ مبادا ] به تو تکیه کند.

ـ امـام صادق (ع ) : همانا در بهشت منزلتی است , هیچ بنده ای بدان نرسد مگر با بلایی که (در دنیا) به بدنش رسد.
ـ بـنـده را نـزد خـدا مـقـام و مـنزلتی استکه بدان نرسد مگر با یکی از این دو: از بین رفتن مال و دارایی اش یا رسیدن بلایی به جسمش .
ـ پـیـامـبر خدا (ص ) : خداوند برای انسان مقام و منزلتی در نظر گرفته است که او با کرده خود بدان نمی رسد تا آن که در بدن خود به بلایی گرفتار شود و بدین وسیله به آن مقام رسد.
ـ بـرای بـنـده در بـهـشـت مقام و جایگاهی است که به وسیله هیچ بلایی به آن دست نمی یابد تا مرگش در رسد وهنگام مرگ بر او سخت گرفته می شود و بدین سان به آن جایگاه دست می یابد.

ـ بـه امـام صادق (ع ) عرض شد: ازابوذر(ره ) نقل می شود که گفته است : مردم از سه چیز بدشان می آید ولی من آنها را دوست دارم : مرگ را دوست دارم , فقر را دوست دارم , بلا را دوست دارم .
است : مرگ در راه طاعت خدا را خوشتر دارم از زندگی همراه با معصیت خدا و فقر در راه طاعت خـدا را دوسـت تردارم تا ثروت همراه با نافرمانی خدا و بلا و سختی دیدن در راه طاعت خدا برایم خوشایندتر است از سلامتی وعافیت همراه با معصیت خدا.

ـ امـام عـلـی (ع ) --- در وصف مؤمنان --- : درسختیها و گرفتاریها بدانگونه اند که در حال آسایش و خوشی .

ـ امـام صـادق (ع ) --- از وحـیهای خدا به موسی (ع ) --- : آفریده ای نیافریده ام که نزد من محبوبتر از بنده مؤمنم باشد.
است , از او می گیرم و محرومش می سازم چون برایش بهتر است .
نعمتهایم سپاسگزار و از حکم و قضای من خشنود تا او را در شمار بندگان صدیق خود نویسم .
ـ امـام باقر (ع ) : مرا چه باک که فقیر باشم یا بیمار و یا ثروتمند, زیرا خدای تعالی می فرماید: من با مؤمن کاری نمی کنم جز این که آن کار برایش بهتر وسودمندتر است .

ـ امام صادق (ع ) : خداوند بندگان را به چیزی سخت تر از بذل و بخشش مال نیازموده است .
ـ امام علی (ع ) : خداوند هیچ کس را به چیزی همچون مهلت دادن به او نیازموده است .
ـ مؤمن به چیزی سخت تر از نداشتن سه خصلت امتحان نشود, عرض شد: آن سه کدامند؟
فرمود: کـمـک مالی (به برادران خود) با هر چه دارد, انصاف داشتن و به مردم حق دادن و یاد خدا در هر حال .
سـبحان اللّه و الحمدللّه نیست بلکه به یاد خدا بودن در آنچه برایش حلال کرده و به یاد خدا بودن در مواردی که بر اوحرام کرده , است .

ـ پیامبر خدا (ص ) : خداوند از مؤمن بر چهار بلا پیمان گرفته است : سخت ترین آنها برایش مؤمنی اسـت کـه هـمـعـقیده او باشد و با این حال بر وی حسادت ورزد , یا منافقی که رد پای او را دنبال کند ((2)) , یا شیاطنی که درصدد گمراه کردنش باشند, یا کافری که جهاد کردن با وی را بر خود لازم بداند (زیرا در این صورت آن کافر به هرطریقی سعی می کند به او آسیب برساند), با این همه آیا مؤمنی باقی می ماند؟
!.
ـ امام علی (ع ) : بینوایی بلاست و بدتر از بینوایی بیماری تن است و از آن بدتر بیماری دل است .
ـ امـام صـادق (ع ) : سـه چـیز است که هر کس به یکی از آنها گرفتار شود آرزوی مرگ کند: فقر پیاپی , محرومیت رسوا و دشمن چیره .
ـ سـه چـیـز است که هر کس به یکی از آنها گرفتار آید آسیمه سر شود: نعمت از دست رفته , زن بدکار و داغ عزیز.
ـ امام علی (ع ) : بزرگترین بلا فقر نفس است .

ـ پیامبر خدا (ص ) : دشوارترین امور,نزدیکترین آنها به گشایش است .
ـ امام علی (ع ) : با لبریز شدن بلا گشایش حاصل می شود.
ـ امام صادق (ع ) : هرگاه بلا روی بلا بیاید, از بلا رهایی حاصل آید.

قرآن .
((آنان که چون مصیبتی به ایشان در رسد گویند: ما از خداییم و به سوی او باز می رویم )).
ـ خداوند به موسی (ع ) وحی فرمود: ای موسی ! .. .
مرا در برابر سختیها سپر کن و در مقابل بلاها و مصیبتها دژ خودقرار ده .
ـ امـام عـلـی (ع ) : در هـنـگام هر سختی و مشکلی بگو: ((نیرو و قدرتی جز با خدای والا و بزرگ نیست )) آن سختی ازمیان می رود.
ـ امـام رضا (ع ) : پدرم را در خواب دیدم فرمود: پسرم ! هرگاه در سختی و گرفتاری بودی جمله ((یا رؤوف یا رحیم ))را فراوان بگو.

ـ پیامبر خدا (ص ) : هرگاه بلازدگانی را دیدید خدا را شکر کنید اما نه چنان که آنها بشنوند زیرا ناراحت می شوند.
ـ امام باقر (ع ) : هرگاه بلازده ای را دیدی طوری که او نشنود سه بار بگو: سپاس و ستایش خدایی را که به بلای توگرفتارم نکرد که اگر می خواست می توانست چنین کند.
نگردد.
ـ امـام صـادق (ع ) : هـرگاه دیدی مردی به بلایی دچار است و خداوند به تو نعمت ارزانی داشته بگو: خدایا! مسخره نمی کنم و به خود نمی بالم اما تو را به سبب نعمتهای بزرگی که بمن داده ای سپاس می گویم .

ـ امـام عـلـی (ع ) : اگـر کسی به سبب تو گرفتار درد و بلایی شده باشد باید برای درمان درد او دلسوزی کنی .

قرآن .
((و کسانی که مردان مؤمن و زنان مؤمن را بی آن که گناهی کرده باشند می آزارند بهتان و گناه آشکاری را به دوش می کشند)).
((و هـر کـه خـود خـطا یا گناهی کند آن گاه بی گناهی را بدان متهم سازد هر آینه بار بهتان و گناهی آشکار را بر دوش خود کشیده است )).
ـ پـیـامـبـر خـدا (ص ) : هـر کس به مرد یا زن مؤمن بهتان زند یا درباره او چیزی بگوید که از آن مبراست خداوند در روزرستاخیز وی را بر تلی از آتش نگه دارد تا از حرف خود درباره او برگردد.
ـ امـام صـادق (ع ) : هرکس به مرد یا زن مؤمن بهتان زند خداوند در روز رستاخیز او را در طینت خبال نگه دارد تاحرف خود را پس گیرد.
ابـن ابی یعفور می گوید: عرض کردم : طینت خبال چیست ؟
فرمود: چرک و زردابه ای است که از شرمگاه زنان فاحشه بیرون می آید.
ـ پـیامبر خدا (ص ) : هر کس , برای آزردن مسلمانی , به او بهتان زند, خداوند روز قیامت وی را در میان لجن زردابه دوزخیان نگه دارد تا زمانی که میان مردم داوری کند.
ـ امام علی (ع ) : هیچ بی شرمی و وقاحتی چون بهتان زدن نیست .
ـ امـام سـجـاد (ع ) : هـر کس به مردم عیبی را نسبت دهد که دارند مردم به او عیبی را که ندارد نسبت دهند.

ـ امام صادق (ع ) --- به نقل از حکیمی --- :بهتان زدن به آدم بیگناه سنگین تر از کوههای استوار است .
ـ امام علی (ع ) : بهتان زدن به آدم بیگناه بزرگتر از آسمان است .

قرآن .
((از آن پـس کـه بـه آگـاهی رسیده ای , هر کس که درباره او[ عیسی (ع ) ] با تو مجادله کند بگو: بیایید تا فراخوانیم پسرانمان و پسرانتان را, زنانمان و زنانتان را, خودمان و خودتان را.
و لعنت خدا را بر دروغگویان بفرستیم )).
ـ امـام صـادق (ع ) --- بـه ابـوالـعـباس درباره مباهله --- : پنجه ات را در پنجه او می گذاری آن گاه می گویی : ((خدایا ! اگرفلانی حقی را انکار یا به باطلی اقرار کرده او را به بلایی آسمانی یا عذابی از جانب خودت گرفتار کن )).
را نفرین کن .
ـ امام باقر (ع ) : زمان مباهله از طلوع فجر تا طلوع خورشید است .
ـ پیامبر خدا (ص ) : وقتی آیه مباهله : ((بیایید ما فرزندانمان و شما فرزندانتان .. .
را حاضر آوریم )) نـازل شـد پـیـامـبرخدا (ص ) دست علی و فاطمه و حسن و حسین (ع ) را گرفت و فرمود: اینان خانواده منند.
ـ امام صادق (ع ) --- نصارای نجران به همراه رئیس و نایب و .. .
ـ نزد پیامبر خدا (ص ) آمدند و عرض کـردنـد: مـا را بـه چه دعوت می کنی ؟
فرمود: به این که شهادت دهید خدایی جز اللّه نیست و من فـرسـتاده خدایم و عیسی بنده ای مخلوق که می خورد و می آشامد و صحبت می کند .. .
پیامبر خدا (ص ) فـرمـود: پس با من مباهله کنید .
اگر من راستگو باشم لعن ونفرین شما را می گیرد و اگر دروغگو باشم لعن ونفرین مرا می گیرد.
گذاشتند.
وقتی به خانه های خود برگشتند بزرگانشان گفتند: اگر با قوم خود به مباهله آمد با او مباهله می کنیم زیرا در این صورت او پیامبر نیست اما اگر فقط با خانواداش برای مباهله آمد با او مباهله نمی کنیم , چون اگر خانواده اش را به خطر انداخت حتما راست می گوید.
حسن و حسین را همراه خود آورده است .
معاف بدار.
خدا بر اساس پرداخت جزیه با ایشان صلح کرد وآنها رفتند.
ـ مـسلم و ترمذی و ابن منذر و حاکم و بیهقی در سنن خود از سعد بن ابی وقاص روایت کرده اند که گفت : وقتی آیه ((بگو: بیایید حاضر آوریم ...)) نازل شدپیامبر خدا(ص ) علی و فاطمه و حسن و حسین را جمع کرد و فرمود: بار خدایا! اینان خانواده من هستند.

قرآن .
((آنان که با تو بیعت می کنند جز این نیست که با خدابیعت می کنند.
کند به زودی خدا پاداشی بزرگ به او می دهد)).
((خـدا از مـؤمـنـان آنـهـنگام که در زیر درخت با تو بیعت کردند خشنود گشت و دانست که در دلهایشان چه می گذرد.
فتحی نزدیک پاداششان داد)).
- -
- -
((و چـون بـا خـدا پیمان بستید بدان وفا کنید و سوگندهای خود را پس از بستن مشکنید ...)) .
ـ عـلـی بـن ابراهیم : آیه ((هر آینه خداوند خشنود شد از ...)) درباره بیعت رضوان (خشنودی ) نازل گـشت و با بیعت کنندگان شرط کرد که زان پس از کارهای پیامبر ایراد نگیرند و از فرمانهای او سرپیچی نکنند.
از نـزول آیـه رضـوان فـرمود: ((آنان که با تو بیعت می کنند ...)) .
ـ جابر: در روز حدیبیه ما هزار و چـهارصد نفر بودیم و با پیامبر خدا (ص ) , در حالی که عمر دست ایشان را گرفته بود, زیر درخت طلح بیعت کردیم .
نگریزیم .
ـ سلمة بن اکوع --- در پاسخ به این پرسش که در روز حدیبیه با پیامبر خدا (ص ) بر سر چه موضوعی بیعت کردید؟
ـ :بر سر مرگ .
ـ سهل بن سعد: من و ابوذر و عبادة بن صامت و ابو سعید خدری و محمد بن مسلمه و نفر ششمی بـا پـیـامـبـر (ص ) بـرسـر این موضوع بیعت کردیم که در راه خدا از سرزنش هیچ سرزنش گری نهراسیم .
را از این بیعت معاف دارد و پیامبر هم او را معاف کرد.

قرآن .
((ای پیامبر! وقتی زنان مؤمن نزد تو آمدند تا بیعت کنندکه چیزی را شریک خدا نگیرند و دزدی و زنـا نـکـنـند و فرزندان خود را نکشند و (بچه های حرامزاده ) پیش دست و پای خود را با بهتان به شوهر نبندندو در کارهای نیک نافرمانی تو نکنند, با آنها بیعت کن و برایشان از خدا آمرزش بخواه که خدا آمرزنده و مهربان است )).
ـ امـام صادق (ع ) : زمانی که پیامبر خدا (ص ) مکه را فتح کرد مردها با او بیعت کردند سپس زنان برای بیعت آمدند.
ایـن هـنـگـام خـداونـد آیـه ((ای پیامبر ...)) را نازل فرمود .
ـ در پاسخ به این سؤال که پیامبر خدا درهـنـگـام بـیـعـت کـردن زنـان چگونه با آنان دست بیعت داد --- : فرمود لگنی را که در آن وضو مـی گـرفـت بیاورند و در آن آب ریخت آن گاه دست راست خود را در آن فرو برد و با هر زنی که بیعت می کرد می فرمود: دستت را در آب لگن فرو بر.
ـ امام جواد (ع ) : بیعت پیامبر خدا با زنان بدین گونه بود که دستش را در ظرف آبی فرو می برد و بیرون می آورد وزنان نیز با اظهار اقرار و ایمان به خدا و تصدیق پیامبرش دستان خود را در آن فرو می بردند.
ـ پیامبر خدا (ص ) : من (برای بیعت ) دست زنان را لمس نمی کنم .
ـ با تو زن دست بیعت نمی دهم مگر آن که دستان خود را به صورت پنجه های درندگان درآوری .

قرآن .
((آنان که با تو بیعت می کنند جز این نیست که با خدابیعت می کنند.
ماند بزودی او را مزدی بزرگ دهد)).
ـ پـیـامـبـر خـدا (ص ) : خداوند با سه کس سخن نمی گوید .. .
مردی که با امام و پیشوا تنها برای اغـراض دنـیـوی بـیعت کند.اگر خواسته اش را برآورد به پیمانش وفادار می ماند و اگر بر نیاورد دست می کشد.
ـ امـام کـاظـم (ع ) : سـه چـیـز مـایه هلاکت است : پیمان شکنی , رها کردن سنت و جدا شدن از جماعت و مردم .
ـ امام رضا (ع ) : آدم پیمان شکن از پیشامد بد در امان نیست .
ـ امام علی (ع ) : همانا در دوزخ شهری است به نام حصینه .
امیر مؤمنان ! در آن چیست ؟
فرمود: دستهای پیمان شکنان .

ـ امام علی (ع ) : ای مردم ! شما با من بیعت کردید همچنان که با افراد پیش از من بیعت شد.
بیعت ملتزم به پیروی و اطاعت از من هستند).
ـ شما آزادانه با من بیعت کردید و پیشاپیش شما طلحه و زبیر با میل خود با من بیعت کردند.
ـ ای مـردم ! شـمـا مـرا بـه ایـن بـیـعت فرا خواندید و من دست رد به سینه شما نزدم و نیز بر سر فرمانروایی دست بیعت به من دادید حالی که من آن را از شما نخواسته بودم .
ـ در جواب کسی که پرسیده بود: چرا با طلحه و زبیر جنگیدی ؟
ـ : چون بیعت با من را شکستند و مؤمنان پیرو مرا کشتند.
ـ از شور و شوق بیعت با من , مانند شتران تشنه ای که دور آبگیرها جمع می شوند, گرد من جمع شدید.
ـ مـرا واگـذارید و در پی کسی دیگر روید, زیرا (در صورت روی کار آمدن من ) به استقبال کاری می رویم که آن را چهره ها و رنگهای گوناگون است (چندان که ) دلها بر آن استوار نمی ماند.
5 --- التجارة :((بازرگانی )) 609 .
5 --- الاتراف :((خوشگذرانی )) 627 .
5 --- التهمة :((تهمت )) 631 .
5 --- التوبة :((توبه )) 635 .

قرآن .
((ای کـسـانی که ایمان آورده اید! اموال یکدیگر را به ناحق مخورید مگر آن که تجارتی باشد که هر دو طرف بدان رضایت داده باشند و یکدیگر را مکشید.
ـ امام صادق (ع ) : تجارت کردن خرد را می افزاید.
ـ امام علی (ع ) : به کارهای تجاری پردازید که بازرگانی شما را از مال دیگران بی نیاز می کند.
پیشه ور درستکار را دوست دارد.
ـ مـعـلی بن خنیس : ابو عبداللّه (ع ) مرا دید که در رفتن به بازار دیر کرده بودم , فرمود: صبح زود سراغ عزت خود برو.
ـ هشام بن احمر: ابوالحسن (امام کاظم (ع )) به کسی که برخورد می کرد می فرمود: به سوی عزت خود --- یعنی بازار ـزود برو.

ـ امام صادق (ع ) : تجارت نکردن خرد رامی کاهد.
ـ معاذ بن کثیر به آن حضرت عرض کرد: من توانگر شده ام آیا تجارت را رها کنم ؟
فرمود: اگر این کار را بکنی عقلت کم می شود --- یا چیزی شبیه این جمله ـ.
ـ بـه مـعـاذ فرمود: ای معاذ! ازتجارت خسته و ناتوان شده ای یا به آن بی رغبت گشته ای ؟
عرض کردم : نه ناتوان وخسته شده ام نه بی رغبت .
کـشـتـه شـد و مـن ثـروت زیادی داشتم و اینک نیز دارم و به هیچ کس هم بدهکار نیستم و فکر نمی کنم تا آخر عمرم تمام شود.
رفاه و آسایش قرار بده و کاری نکن که آنها برای تهیه هزینه زندگیت کار کنند.
ـ معاذ بن کثیر جامه فروش به امام صادق (ع ) عرض کرد: من برای خود ثروتی دارم و تصمیم دارم بازار را رها کنم .
حضرت فرمود: در این صورت نظرت از اعتبار می افتد و در هیچ چیز از تو کمک گرفته نمی شود.
ـ امام صادق (ع ) از معاذ کرباس فروش جویا شد, عرض شد: ترک تجارت کرده است .
کسی که تجارت را رها کند دو سوم عقلش پریده است .
و با آنها تجارت کرد و سودی برد که با آن وام خود را پرداخت .

ـ امام علی (ع ) : به امید درآمد بیشتر خطر مکن , جوینده باش که آنچه روزی توست به تو می رسد .
ـ بازرگان ترسو از روزی محروم می ماند و بازرگان بی باک روزی دارد.
ـ امـام صـادق (ع ) : روزی بعضی مردم در تجارت است و روزی برخی در شمشیر و روزی پاره ای دیگر در زبانشان .

ـ امام علی (ع ) : ای جماعت بازرگان !احکام داد و ستد را بیاموزید سپس تجارت کنید, احکام داد و ستد را بیاموزید سپس تجارت کنید, احکام داد و ستد رابیاموزید سپس تجارت کنید.
ـ امـام صادق (ع ) : هر کس بخواهد تجارت کند باید احکام دین خود را بیاموزد تا حلال را از حرام بازشناسند.
که احکام دین خود را نیاموزد و تجارت کند در کام شبهات فرو غلتد.
ـ امام علی (ع ) می فرمود: کسی که به کار داد وستد آگاه نیست نباید وارد بازار شود.
ـ ای جماعت بازرگان ! پیش از شروع کسب و کار از خداوند خیر و نیکی طلبید و با آسانگیری در مـعـامله ازخداوند برکت جویید, به خریداران نزدیک شوید, به زیور بردباری آراسته شوید, از قسم خـوردن بـپـرهیزید , ازدروغ گفتن دوری کنید, از ستم کردن و اجحاف بترسید, با مظلومان به انـصـاف و عدالت رفتار کنید و پیرامون ربانگردید ((و پیمانه و ترازو را کامل کنید و چیزی از حق مردم فرو نگذارید و روی زمین در گرداب فساد و تبهکاری فرو مروید)).
ـ پـیـامـبـر خدا (ص ) : هر که چهار امر را رعایت کند درآمدش پاک و حلال باشد: در موقع خرید جنس عیبجویی نکند, در موقع فروش تعریف و تبلیغ نکند, عیب جنس را از مشتری مخفی نسازد و در خرید و فروش قسم نخورد.
ـ کسی که خرید و فروش می کند باید از پنج کار دوری ورزد و گرنه نباید خرید و فروش کند: ربا, سوگند, پوشاندن عیب کالا, تعریف و تبلیغ در موقع فروش و بدگویی از کالا در موقع خرید آن .

ـ امام علی (ع ) : روزگار بس دشواری برمردم بیاید.
است .
بی مقدار شمرده شوند.
مضطر و درمانده نهی فرموده است .

ـ پیامبر خدا (ص ) : هر کس تقاضای مسلمانی را در فسخ معامله بپذیرد خداوند لغزش و گناه او را ببخشاید.
ـ امـام صادق (ع ) : هرگاه مسلمانی از معامله پشیمان شود و تقاضای فسخ کند و مسلمان طرف دیگر معامله تقاضای فسخ معامله را بپذیرد خداوند در روز رستاخیز از لغزشهای او درگذرد.
ـ پیامبر خدا (ص ) : هر کس تقاضای فسخ کسی را که در معامله پشیمان شده است بپذیرد خداوند در روز قیامت از اودرگذرد.
ـ امـام صـادق (ع ) : چهار کسند که خداوند در روز رستاخیز به آنان (به دیده لطف ) نگاه می کند: کـسـی کـه تـقـاضای فسخ معامله را از آن که پشیمان شده بپذیرد, یا اندوه غمزده ای را بزداید, یا بنده ای را آزاد کند, یا ازدواج ناکرده راهمسر دهد.

قرآن .
((وای بر کم فروشان .
می ستانند آن را پر می گیرند.
((چون چیزی را پیمانه کنید, پیمانه را کامل گردانید و با ترازویی درست وزن کنید که این بهتر و سرانجامش نیکوتر است )).
ـ پیامبر خدا (ص ) : ای قپان دار! سنگینتر وزن کن .
ـ هرگاه وزن می کنید (به نفع مشتری ) سنگینتر وزن کنید.
ـ امـام صـادق (ع ) : امـیـرالـمؤمنین رد می شد دید دختری از قصاب گوشت خریده و می گوید سنگینتر بکش .
امیرالمؤمنین (ع ) به قصاب فرمود: بیشتر بده , زیرا این کار برکتش بیشتر است .
ـ حق مشتری ادا نخواهد شد مگر آن که کفه ترازو به نفع او بچربد.
ـ حق مشتری ادا نخواهد شد مگر ترازو به نفع او سنگین شود.
ـ سوید بن قیس : من و مخرمه عبدی از هجر پارچه خریده به مکه آوردیم .
که حرکت می کرد بر سر چند شلوار با او چانه زدیم و به آن حضرت فروختیم .
می کرد.

ـ پیامبر خدا (ص ) : مواد خوراکی خود راپیمانه کنید که برکت در مواد خوراکی پیمانه شده است .
ـ امـام صـادق (ع ) --- بـه مسمع کردین --- : ابو سیار! زمانی که آشپزت می خواهدغذا درست کند به او دستور بده آن راپیمانه کند زیرا برکت در غذایی است که با پیمانه تهیه شود.

ـ پـیامبر خدا (ص ) : ای جماعت بازرگان !همراه معامله , سخن لغو و سوگند به میان می آید, لذا آن را با صدقه در آمیزید.
ـ ای گـروه بـازرگـانان ! در هنگام معامله شیطان و گناه حاضرند, پس بیع خود را با صدقه در آمیزید.

ـ پیامبر خدا (ص ) : خداوند عزوجل پیش از شما مردی را آمرزید که در خرید و فروش و پس دادن و پس گرفتن وام سهل و آسان می گرفت .
ـ خـدای رحـمـت کند بنده ای را که در فروش و خرید و پس دادن وام و پس گرفتن آن آسانگیر باشد.
ـ رحـمـت خدا بر بنده ای که در کار فروش و خرید و پس دادن و پس گرفتن وام گذشت داشته باشد.
ـ خدای تعالی کسی را که در خرید و فروش و پس دادن وام گذشت نشان دهد دوست دارد.
ـ امـام عـلی (ع ) در سفارش به مردی که مشغول فروختن کالایی بود : از پیامبر خدا(ص ) شنیدم که می فرمود: گذشت وآسانگیری نوعی سود است .

ـ امـام بـاقـر (ع ) : با خریدار چانه بزن , زیرا اگر چه زیاد هم پول بدهد چانه زدن موجب آرامش و رضایت خاطر بیشتری می شود.
کاری پسندیده یا سزاوار پاداش نیست .
ـ ابو حنیفه به امام صادق (ع ) عرض کرد: دیروز مردم از آن همه چانه زدن شما بر سر خرید شتران قربانی تعجب کردند.

ـ امـام سـجاد (ع ) به پیشکار خودمی فرمود: هرگاه خواستی از نیازمندیهای حج چیزی برای من بخری , خریداری کن و چانه مزن .
ـ پـیـامبر خدا (ص ) : ای علی ! در چهار چیز چانه نزن : در خرید قربانی , کفن , برده و کرایه سفر به مکه .

ـ امام صادق (ع ) --- درباره مردی که کالایی دارد و قیمت مشخصی روی آن می گذارد و سپس آن کـالا را به خریداری که چانه نمی زند به همان قیمت می دهد ولی قیمت آن را برای کسی که چانه مـی زند و قصد خرید از او را با آن قیمت ندارد بالا می برد --- : اگر قیمت آن را برای هردو نفر و نفر سومی بالا می برد اشکالی نداشت اما این که با کسی که مشتری نیست و می خواهد با زرنگی جنس را ازدسـت او خارج سازد این کار را بکند و با کسی که چانه نمی زند چنین نکند, این کار خوشایند من نیست مگر آن که کالا را یک باره بفروشد.

ـ امام صادق (ع ) : سود گرفتن از مؤمن رباست .
ـ سـود گـرفـتن مؤمن از مؤمن رباست مگر این که جنسی را به بیشتز از صد درهم بخرد در این صورت به اندازه خوراک روزانه ات روی قیمت آن بکش .
بگیرید ولی مدارا کنید.
ـ دربـاره این روایت که سود گرفتن مؤمن از مؤمن رباست سؤال شد, فرمود: این در زمانی است که حق حاکم شودو قائم ما خاندان قیام کند.

ـ پـیامبر خدا (ص ) : ای جماعت تجار! همانادر روز رستاخیز بازرگانان (به عنوان ) تبهکار و فاجر برانگیخته می شوند مگربازرگانان پرهیزگار و نیکوکار و راستگو.
ـ ای بازرگانان ! سرهای خود را بلند کنید که راه برای شما روشن و نمایان شده است .
رستاخیز بدکار برانگیخته می شوید مگر آن که راستگو باشد.
ـ بازرگانان مردمانی نابکارند.
کـرده اسـت ؟
فرمود: چرا, اما این جماعت در هنگام معامله دروغ می گویند و با سوگند خوردن گناه می ورزند.
ـ امام علی (ع ) به بازار می آمد و در جایگاه خود می ایستاد و می فرمود: درود بر شما ای بازاریان , از خدا بترسید وسوگند مخورید, زیرا سوگند خوردن کالا را رونق می دهد و برکت را می برد.
ستد به حق خودش راضی باشد.

ـ پیامبرخدا (ص ) : کاسب درستکار, راستگوو مسلمان در قیامت با شهیدان است .
ـ کاسب راستگو در روز قیامت زیر سایه عرش است .
ـ درهای بهشت به روی کاسب راستگو بسته نمی شود.
ـ امـام صـادق (ع ) : خداوند سه نفر را بدون حسابرسی وارد بهشت می کند: پیشوای دادگر, تاجر راستگو و پیری که عمر خود را در طاعت خدا گذرانده باشد.
ـ پیامبر خدا (ص ) : بازرگان راستگو و درستکار در کنار پیامبران و صدیقان و شهیدان است .

ـ پیامبر خدا (ص ) : سه کسند که خداوند به آنها نمی نگرد .. .
و کسی که از کالای خود تبلیغ دروغ کند .
تبلیغ کالا با قسم و سوگند.
ـ امـام صـادق (ع ) : خـدای تبارک و تعالی از کسی که با قسم و سوگند خوردن کالای خود را به فروش رساند نفرت دارد.
ـ پـیامبر خدا (ص ) : جز این نیست که هر کس با سوگند خوردن مال مسلمانی را از آن خود کند خداوند بهشت را براو حرام و دوزخ را بر او واجب گرداند.
مسواکی از چوب اراک ((3)) باشد.
ـ امام علی (ع ) : ای جماعت دلا ل ! کمتر سوگند خورید که این کار کالا را به فروش می رساند و سود (حقیقی ) رامی برد.

قرآن .
((ای کـسـانـی کـه ایـمـان آورده ایـد! آیا شما را به تجارتی که شما را از عذابی دردناک می رهاند راهنمایی کنم ؟
به خدا و پیامبرش ایمان آورید و در راه خدا با مال و جان خویش جهاد کنید.
است اگر بدانید ...)) .
((آنان که کتاب خدا را می خوانند و نماز می گزارند و از آنچه بدانان داده ایم پنهانی و آشکارا انفاق می کنند امیدوار به تجارتی هستند که هرگز زیان نمی کند)).
ـ پیامبر خدا (ص ) --- در پاسخ به پرسش ابن مسعود درباره تجارت آخرت --- : زبان خود را از ذکر خدا لـخـتـی مـیـاسای وبگو: ((پاک است خدا, ستایش از آن خدا, خدایی جز اللّه نیست و خدا بزرگتر است )) این است تجارت سودآور.
خدای تعالی می فرماید:((امیدوار به تجارتی هستند که هرگز زیان نمی کند. می افزاید)).
ـ هـر چه دیدگانت دید و خوش آیند دلت بود آن را به حساب خداوند بگذار, زیرا این است تجارت آخرت وخداوند می فرماید: ((آنچه نزد شماست رفتنی است و آنچه نزد خداست ماندنی )).
ـ امام علی (ع ) : بازار کالای آخرت کساد است .
ـ هیچ تجارتی چون عمل صالح نیست و هیچ سودی همچون ثواب نباشد.
ـ من چیزی چون بهشت ندیده ام که جوینده اش در خواب باشد و چیزی چون دوزخ که گریزان از آن نیز درخواب باشد و کاسبتر از کسی ندیدم که کسبش برای روزی باشد که در آن روز ذخیره ها اندوخته می شود و درونهاآشکار می شود.
ـ اعمال دنیا تجارت آخرت است .
ـ سودبر کسی است که دنیا را به آخرت بفروشد.
ـ به دست آوردن حسنات از بهترین درآمدهاست .
ـ بیشترین سود را کسی برده است که آخرت را به دنیا بخرد.
ـ همانا جان شما بهایی دارد, آن را جز به بهای بهشت مفروشید.
ـ هر کس خود را به بهایی جز بهشت بفروشد به دردسر افتاده است .
ـ تجارت این نیست که دنیا را بهای جان خود و عوض پاداش الهی بینی .
ـ مـبـادا بـهره خود از پروردگارت و مقام و منزلتی را که نزد او داری به اندکی از خرد و ریز دنیا بفروشی .
ـ پیامبر خدا (ص ) : تاجر دنیا خود و مالش را به خطر می افکند و تاجر آخرت غنیمت و سود می برد.
او نفس اوست و سپس بهشت برین .

ـ پـیـامـبـر خـدا (ص ) : ای ابوذر! خدای جل ثناه می فرماید: به عزت و جلالم سوگند که بنده ای خواهش مرا بر خواهش خود ترجیح ندهد مگر آن که جانش راتوانگر و بی نیاز سازم و آخرت را فکر و ذکـر او گـردانـم و آسمانها و زمین را ضامن روزی او کنم و ملکش را برای اوبسنده سازم و در تجارت با هر تاجری هوای او را داشته باشم .
ـ ای پـسر مسعود! سوگند به آن کس که مرا [ به پیامبری ] برانگیخت هر کس دنیا را واگذارد و بـه تـجـارت آخـرت رو کند خدای تعالی پشت سر تجارت او برایش تجارت کند و به تجارتش سود بخشد.
((مـردانـی کـه بـاز نمی داردشان ...)) .
ـ امام علی (ع ) : هر کس فرمانبری از خدا را کالای خویش سازد , بی آن که تجارت کند سودها به طرف او سرازیرشود.

قرآن .
((مردانی که هیچ تجارت و خرید و فروشی از یاد خدا ونماز گزاردن و زکات دادن بازشان ندارد.
ـ فقه الرضا (ع ) : هرگاه در حال کسب و کار بودی و وقت نماز رسید کسب تو را از نماز باز ندارد, زیرا خداوندمردمی را چنین توصیف کرده و ستوده است : ((مردانی که هیچ تجارت ...)) .
این مردم کاسب بودند اما چون گاه نمازمی رسید دست از کسب و کار می شستند و به نماز بر می خاستند.
نمی کردند و نماز می خواندند.

ـ امام علی (ع ) : کسی که دین را دکان خود قرار دهد بهره او از دینش همان است که می خورد.
ـ فـقه الرضا (ع ) : خاندان محمد را وسیله امرار معاش خود نسازید که وسیله ارتزاق قراردادنشان کفر است .
ـ امام علی (ع ) : کسی که برای دنیا به دین عمل کند کیفرش نزد خدا دوزخ است .
ـ کسی که با کاری آخرتی در طلب دنیا برآید از مطلوب خود دورتر شود.
ـ پیامبر خدا (ص ) : قرآن را بخوانید و به آن عمل کنید.
وسیله امرار معاش قرار ندهید.
ـ هر کس قرآن را بخواند باید که به وسیله آن از خدا بخواهد.
به وسیله آن از مردم می خواهند (قرآن را وسیله ارتزاق قرار می دهند).

قرآن .
((و بـدیـن سـان پـیش از تو, به هیچ قریه ای بیم دهنده ای نفرستادیم مگر آن که خوشگذرانان آن گفتند: پدرانمان آیینی داشتند و ما به اعمال آنها اقتدا می کنیم )).

ـ امـام صـادق (ع ) : هـرگاه مؤمن به برادرخود تهمت زند ایمان در قلب او آب شود همچنان که نمک در آب حل می شود.
ـ هر کس به برادر دینی خود تهمت زند حرمتی میان آن دو به جا نمی ماند.

ـ امام علی (ع ) : از رفت و آمد به جاهای تهمت برانگیز و مجالسی که گمان بد به آنها برده می شود بپرهیز, زیرا دوست بد همنشین خود را می فریبد.
ـ پیامبر خدا (ص ) : سزاوارترین مردم به تهمت کسی است که با متهمان و افراد مظنون همنشینی کند.
ـ امـام علی (ع ) : کسی که خود را در معرض تهمت قرار دهد نباید کسی را که به او گمان بد برد سرزنش کند.
ـ هر که به جاهای بد رفت و آمد کند مورد بدگمانی و تهمت واقع شود.

قرآن .
((اوسـت کـه تـوبـه بـنـدگـانش را می پذیرد و از بدیها وگناهان در می گذرد و آنچه می کنید می داند)).
ـ پیامبر خدا (ص ) : توبه گذشته ها را می پوشاند.
ـ امام علی (ع ) : توبه رحمت را فرود می آورد.
ـ هیچ واسطه و شفیعی کاراتر از توبه نیست .
ـ توبه خالصانه گناه را می زداید.
ـ توبه دلها را پاک می کند و گناهان را می شوید.
ـ پیامبر خدا (ص ) : کسی که از گناه توبه کند مانند کسی است که گناهی نکرده باشد.
ـ امام علی (ع ) : توبه خوب گناه را پاک می کند.

قرآن .
((همانا خداوند توبه گران و پاکیزگان را دوست می دارد)).
ـ پیامبر خدا (ص ) : نزد خدا چیزی محبوبتر از مرد یا زن توبه گر نیست .
ـ امام باقر (ع ) : یکی از محبوبترین بندگان خدا نزد خداوند فتنه گری است که توبه کند.
ـ پیامبر خدا (ص ) : همه آدمیان خطا می کنند و بهترین خطاکاران توبه کنندگانند.
ـ هـان ! سـوگـنـد به خدا که شادی خداوند از توبه بنده اش بیشتر است تا شاد شدن مرد از (پیدا کردن ) شترش .
ـ امام باقر (ع ) : شادی خداوند از توبه بنده اش بیشتر است تا شادی مردی که در شبی تار شتر و ره توشه خود را گم کند و سپس آن را بیابد.
.
ـ پـیـامـبر خدا (ص ) : هر آینه شادی خداوند از توبه بنده خود بیشتر است تا شادی نازایی که بچه می آورد و گم کرده ای که گمشده خود را می یابد و تشنه ای که به آب می رسد.
ـ امـام عـلـی (ع ) : بـه درگـاه خـدای عزوجل توبه برید و به حلقه محبت او درآیید, زیرا خداوند عزوجل توبه گران وپاکیزگان را دوست می دارد.

قرآن .
((تـوبـه کـنـنـدگـانـند, پرستندگانند, ستایندگانند, روزه دارانند, رکوع کنندگانند, سجده کنندگانند)).
ـ امـام علی (ع ) --- در توصیف توبه گران --- : درختهای گناهان خود را در برابر دیدگان و دلهای خویش نشانده اند وآنها را با آب پشیمانی آبیاری کرده اند.
است .
ـ پیامبر خدا (ص ) : نشانه توبه گر چهاراست : اخلاص عمل برای خدا, فرو گذاشتن باطل , پایبندی به حق و شوق وآزمندی به نیکی .
ـ امـام سجاد (ع ) --- در مناجاتش --- : ما را از آنان قرار ده که درختهای گناهان را در برابر دیدگان دل خود نشاندند و با آب توبه سیرابشان کردند تا آن که برایشان میوه پشیمانی به بار داد.
ایـمـنشان گردانیدی .. .
پس هوشیاری عظیم دست یافتند وجامه خدمتگزاری پوشیدند .
ـ نیز در مناجات --- : و ما را از آنان قرارده که .. .
پرده های آتش خواهشهای نفس را با ریختن آب توبه کندند و ظرفهای نادانی را با زلال آب زندگی شستند .
ـ امام علی (ع ) : دوری کردن از گناهان , عبادت توبه گران است .

قرآن .
((ای مؤمنان ! همگی به درگاه خدا توبه کنید باشد که رستگار شوید)).
ـ امام صادق (ع ) : توبه ریسمان خدا و سپاه عنایت اوست .
بندگان را توبه ای است : توبه پیامبران از فاش شدن راز است و توبه برگزیدگان از دم زدن و توبه اولیا از رنگارنگی خطورات دل و توبه خاصان از پرداختن به غیر خدا و توبه عوام از گناهان .
ـ پیامبر خدا (ص ) : به درگاه خدا توبه برید که من روزی صد بار به درگاه او توبه می کنم .

قرآن .
((آیـا نـدانسته اند که خداست که توبه بندگانش رامی پذیرد و صدقات را می ستاند و خداست که توبه پذیر و مهربان است ؟
)).
((و اوست که توبه بندگانش را می پذیرد و از گناهان در می گذرد)).
ـ امـام عـلـی (ع ) : بـه هـر کس (توفیق ) توبه داده شود از قبول آن محروم نمی شود و به هر کس (توفیق ) استغفار عطاگردد از آمرزش محروم نمی ماند.
ـ پـیامبر خدا (ص ) : خداوند آمرزنده است مگر کسی را که از طاعت او بگریزد, همچنان که شتر از صاحب خودمی رمد و می گریزد.
ـ امام صادق (ع ) --- در تفسیر آیه ((خداوند شرک ورزیدن به خود را نمی آمرزد و کمتر از آن را از هر که بخواهدمی آمرزد)) --- : منظور از جز آن گناهان کبیره و غیر کبیره است .

قرآن .
((کسانی که کارهای زشت می کنند و چون مرگشان فرامی رسد می گویند که اکنون توبه کردیم و نیز آنان که کافر بمیرند, توبه ندارند)).
((کسانی که بعد از ایمان آوردن کافر شدند و بر کفر خود افزودند توبه شان پذیرفته نخواهد شد)).
ـ امـام صـادق (ع ) --- در پاسخ به سؤال از آیه ((کسانی که کارهای زشت می کنند ...)) --- : آن زمانی است که امر آخرت رامشاهده کنند.
ـ پیامبر خدا (ص ) : هر کس , پیش از مشاهده , توبه کند خداوند توبه اش را می پذیرد.
ـ خدای تعالی توبه بنده را, پیش از آن که نفسش به شماره افتد, می پذیرد.
ـ امام باقر (ع ) با دست خود به حلقش اشاره کرد و فرمود: هر گاه جان به این جا برسد عالم (راهی برای ) توبه نداردو جاهل دارد.
ـ امـام صـادق (ع ) بـا دست خویش به گلوی مبارکش اشاره کرده فرمود: هرگاه جان به این جا برسد عالم (راهی به )توبه ندارد.
ـ هـر گـنـاهـی که بنده می کند, گرچه عالم باشد, از روی جهل و نادانی است زیرا او با معصیت پروردگارش خود را به خطر افکنده است .
ـ زمین از حجت تهی نمی ماند مگر چهل روز پیش از روز رستاخیز.
که تا آن زمان ایمان نیاورده باشند سودی ندارد.
ـ امـام رضا (ع ) --- در پاسخ به این پرسش که : چرا خداوند فرعون را با آن که ایمان آورد و به یگانگی او اقرار کرد غرق ساخت ؟
ـ : زیرا او هنگامی ایمان آورد که عذاب را مشاهده کرد و ایمان آوردن به هنگام مشاهده عذاب پذیرفته نیست .

ـ امام علی (ع ) : پشیمانی یکی از دو توبه است .
ـ پیامبر خدا (ص ) : پشیمانی نوعی توبه است .
ـ امام باقر (ع ) : برای توبه کردن پشیمانی کافی است .
ـ با پشیمانی سخت و آمرزش خواهی فراوان , رشته گناهان گذشته را قطع کن .
ـ امام علی (ع ) : پشیمانی از گناه همان آمرزش خواهی است .
ـ پشیمانی از گناه مانع تکرار گناه می شود.
ـ آن که پشیمان شود توبه کرده است , هر که توبه کند به خدا بازگشته است .
ـ پشیمانی دل گناه را می پوشاند.

قرآن .
((و گروهی دیگر به گناه خود اعتراف کردند که اعمال نیکو را با کارهای زشت آمیخته اند.
ـ امام باقر (ع ) : به خدا سوگند تنها آن کس از گناه می رهد که به آن اعتراف کند.
ـ امام علی (ع ) : اعتراف راستین اثر ارتکاب گناه را نابود می کند.
ـ امام باقر (ع ) : سوگند به خدا که خداوند متعال از مردم جز دو کار نخواسته است : به نعمتهای او اعتراف کنند تا آنان را نعمت فزونتر دهد و به گناهان اقرار ورزند تا گناهانشان را بیامرزد.
ـ امـام عـلـی (ع ) : پـشـیمانی , استغفار است , اعتراف به گناه پوزش خواهی است و انکار آن پای فشردن بر گناه است .
ـ کسی که به گناه (گناهان --- خ ل ) اعتراف کند توبه کرده است .
ـ شفیع و میانجی گنهکار همان اعتراف اوست (به گناهان ) و توبه او همان پوزش خواهی اوست .
ـ گنهکاری که به گناه خویش اعتراف ورزد بهتر است از فرمانبرداری که به کار خویش ببالد.
ـ چه سزاوار و شایسته است که کسی که پروردگار خویش را شناخته به گناه خویش اعتراف کند .

قرآن .
((هر کس پس از ستمش توبه کند و به صلاح آید خداتوبه او را می پذیرد.
((هـر کـس از شما که از روی نادانی کاری بد کند آن گاه توبه نماید و به صلاح آید بداند که خدا آمرزنده و مهربان است )).
((هـمـانـا من می آمرزم کسی را که توبه کند و ایمان آورد و کار شایسته انجام دهد و سپس به راه هدایت رود)).
((آنـان کـه مرتکب کارهای بد شدند, آن گاه توبه کردند و ایمان آوردند, بدانند که پروردگار تو پس از توبه آمرزنده و مهربان است )).
((جز این نیست که توبه از آن کسانی است که به نادانی مرتکب کارهای زشت می شوند و زود توبه می کنند.
ـ پـیـامـبـر خـدا (ص ) : اگـر نشان توبه در توبه گزار آشکار نشود توبه نکرده است , طلبکاران را خشنود سازد, نمازها رااعاده کند, میان مردم فروتنی کند, خود را از شهوات و خواهشهای نفسانی بدور دارد و با روزه گرفتن گردن خود رانزار کند.
ـ امـام عـلـی (ع ) : تـوبه بر چهار پایه استوار است : پشیمانی در دل , آمرزش خواهی به زبان , عمل کردن با اعضای بدن و تصمیم بر باز نگشتن به گناه .
ـ تـوبه پشیمانی با دل است و آمرزش خواهی با زبان و ترک گناه در عمل و مصمم شدن بر تکرار نکردن آن .
ـ اسـتـغـفـار درجـه والا مـقـامان است و نامی است که شش معنا در بر دارد: نخست پشیمانی از گـذشته , دوم تصمیم برترک همیشگی آن , سوم آن که حقوق مردم را به آنان بپردازی ..., چهارم ایـن که حق هر واجبی را که ضایع کرده ای ادا کنی , پنجم این که گوشت برآمده از مال حرام را با انـدوهـهـا آب کنی چندان که پوست به استخوان چسبدو میان آن دو گوشتی تازه روید و ششم آن که سختی طاعت را به تن بچشانی چنان که شیرینی معصیت را به کام او ریخته بودی .
می طلبم .
ـ در پاسخ به کمیل بن زیاد که پرسید:مرز استغفار چیست ؟
ـ : ای پسر زیاد! توبه .
فرمود: هرگاه بنده مرتکب گناهی شود باید با حرکت دادن بگوید: از خدا آمرزش می طلبم .
دادن یعنی چه ؟
فرمود: با حرکت دادن لبها و زبان , به طوری که بخواهد حقیقت استغفار را نیز به دنبال داشته باشد.
عـرض کـردم : حـقـیـقت چیست ؟
فرمود: تصدیق در دل و عزم بر بازنگشتن به گناهی که از آن آمرزش خواسته است .
کمیل عرض کرد: هرگاه چنین کند آیا از آمرزش خواهان است ؟
فرمود: نه .. .
زیرا تو هنوز به ریشه و اصل استغفار نرسیده ای .
کمیل عرض کرد: پس اصل استغفار چیست ؟
فرمود: بازگشت به توبه از گناهی که از آن آمرزش طلبیده ای .
نخستین درجه عابدان است .
سپس , حدیث را با نزدیک به همان مضمون حدیث قبل ادامه می دهد.
ـ جبران زیاده رویهای نفس ثمره توبه است .

قرآن .
((و هرگاه چنین نکنید پس با خدا و پیامبر او اعلان جنگ دهید.
ـ یکی از بزرگان نخع می گوید به امام باقر(ع ) عرض کردم : من از زمان حجاج تاکنون والی هستم آیا توبه من پذیرفته می شود؟
حضرت خاموش ماند.
سخنم را تکرار کردم , حضرت فرمود: نه , مگر آن که حق هر حقداری را به او برگردانی .
ـ علی بن ابی حمزه : دوستی داشتم که از منشیان بنی امیه بود.
اجازه ملاقات بگیر.
سـلام کـرد و نشست و سپس گفت : فدایت شوم ,من در دستگاه اداری این قوم کار می کردم و از دنیای آنان به مال ومنال فراوانی رسیدم و برای به دست آوردن آن چشم بر هم نهادم (به حلال و حـرام تـوجـهی نکردم ) .. .
آیا راهی برای بیرون آمدن (از این وضع ) دارم ؟
فرمود: اگر بگویم انجام می دهی ؟
عرض کردم : انجام می دهم .
مال و ثروتی را که در دستگاه اداری آنها به دست آورده ای جدا کن .
برگردان و کسانی را که نمی شناسی از طرفشان صدقه بده .
ضمانت می کنم .

قرآن .
((مـگـر کسانی که , پیش از آن که شما بر آنها چیره شوید,توبه کنند, پس بدانیدکه خداوندآمرزنده ومهربان است )).
ـ امام رضا (ع ) شنید که یکی از اصحابش می گوید: خدا لعنت کند کسی را که با علی (ع ) جنگید.
بجز آنان که توبه کردند و اصلاح شدند.
گناه کسی است که با او جنگید اما بعد توبه کرد.

- -
- -
ـ پـیـامـبـر خدا (ص ) : برای هر گناهی توبه ای بساز, برای گناه پنهانی توبه پنهانی و برای گناه آشکار توبه آشکار.
ـ امام صادق (ع ) : هر کس پنهانی کار بد کند باید پنهانی کار خوب انجام دهد و هر کس در آشکار کار بد کند باید آشکارا نیز کار خوب انجام دهد.

قرآن .
((ای کسانی که ایمان آورده اید! به درگاه خدا توبه کنید, توبه ای نصوح و خالصانه )).
ـ امـام کـاظـم (ع ) --- در توضیح آیه ((به درگاه خدا توبه کنید, توبه ای نصوح و خالصانه )) --- : توبه نصوح این است که بنده توبه کند و دیگر گرد گناه نگردد.
ـ امام هادی (ع ) --- در پاسخ به سؤال از توبه نصوح --- : توبه نصوح این است که باطن همچون ظاهر و بهتر از آن شود.
ـ امام علی (ع ) --- نیز درباره توبه نصوح --- : پشیمانی در دل است و آمرزش خواهی به زبان و تصمیم بر اینکه به گناه باز نگردد.
ـ پـیامبر خدا (ص ) : توبه نصوح پشیمانی از گناهی است که مرتکب شده ای و آمرزش خواستن از خدا و اینکه دیگر بدان باز نگردی .
ـ در پـاسخ به سؤال از توبه نصوح --- : توبه نصوح پشیمان شدن از گناهی است که از تو سر می زند, فورا با پشیمانی خود از خدا آمرزش بخواهی و دیگر هرگز به آن برنگردی .

قرآن .
((جـز ایـن نـیـسـت کـه توبه از آن کسانی است که ندانسته مرتکب کار زشت می شوند و زود توبه می کنند.
ـ پـیـامـبر خدا (ص ) : ای پسر مسعود! گناه را پیش مینداز و توبه را به تاخیر میفکن , بلکه توبه را پـیـش افـکـن و گـنـاه رابه تاخیر انداز, زیرا خدای تعالی در کتاب خود می فرماید: ((بلکه انسان خواهان آن است که پیشاپیش بدکرداری کند)).
ـ امـام جـواد (ع ) : بـه تـاخـیر افکندن توبه فریب و غفلت است و امروز و فردا کردن مایه حیرت و سرگشتگی .
ـ امـام عـلـی (ع ) : از آنان مباش که بدون عمل به آخرت امید می بندند و با آرزوی دراز توبه را به تـاخـیر می اندازند ...که هرگاه با خواهشی نفسانی مواجه شود گناه را پیش می افکند و توبه را به تاخیر می اندازد.
ـ هرگاه گناهی مرتکب شدی , در محو آن با توبه شتاب کن .
ـ کسی که کار توبه را به فردا حوالت دهد از هجوم مرگ در معرض بزرگترین خطر است .

ـ امام علی (ع ) : گناه نکردن آسانتر از توبه کردن است .
ـ امـام بـاقـر (ع ) : پرهیز از به زمین خوردن بهتر است از این که زمین بخوری و از کسی خواهش کنی که بلندت کند.
ـ مـسیح (ع ) : کسی که به مردم بدهکار نیست آسوده تر و اندوهش کمتر از کسی است که بدهکار بـاشـد هـر چـندبدهی خود را به موقع بپردازد, همچنین کسی که گناه نکرده آسوده خاطرتر از کسی است که گناه کند هر چندخالصانه توبه کند و به سوی خدا برگردد.

ـ امـام عـلـی (ع ) : هر کس توبه کند خداوند او را بیامرزد و به جوارح او و جای جای زمین دستور داده شـود که آبروی او را حفظ کند و عیبهایش را بپوشانند وگناهانی که فرشتگان حافظ اعمال برایش نوشته اند از یاد آنان برده شود.
ـ مـعـاویة بن وهب از امام صادق (ع ) شنید که می فرماید: هرگاه بنده مؤمن از روی اخلاص توبه کند خداوند دوستش بدارد و در دنیا و آخرت زشتیهای او را بپوشاند.
عـرض کـردم : چـگـونه می پوشاند؟
فرمود: گناهانی را که دو فرشته نگهبان برای او نوشته اند از یـادشان می برد .. .
پس ,آن گاه که خداوند را دیدار می کند چیزی وجود ندارد که به هیچ گناه او گواهی دهد.

قرآن .
((مگر آن کسان که توبه کنند و ایمان آورند و کارهای شایسته کنند.
ـ امـام صـادق (ع ) : خدای عزوجل به داود پیامبر --- که بر پیامبر ما و بر او درود باد --- وحی کرد: ای داود! هرگاه بنده مؤمن من گناهی کند و سپس از آن گناه برگردد و توبه نماید و به هنگام یاد کردن از آن گناه از من شرم کند, او رابیامرزم و آن گناه را از یاد فرشتگان نگهبان اعمال ببرم و آن را به نیکی بدل کنم .
مهربانترین مهربانانم .
ـ درباره آیه ((خداوند گناهان اینان را به نیکیها بدل می کند)) --- : این آیه درباره شماست .
مـی دارند و به حسابش رسیدگی می شود .. .
تا آن که وی را بر همه گناهانش آگاه می سازد و او همواره می گوید:می دانم .
مرابه حسنه و نیکی تبدیل کنید.
سبحان اللّه ! آیا این بنده حتی یک گناه هم نداشته است ؟
!.
ـ پیامبر خدا (ص ) : هیچ گروهی در انجمن خود یاد خدا نکنند مگر آن که آواز دهنده ای از آسمان ندا دهد:برخیزید که خداوند گناهان و زشتیهای شما را به نیکی بدل کرد و همه شما را آمرزید.

ـ پـیـامـبـر خدا (ص ) : به خدا سوگند یاد نکنید, زیرا هر کس به خدا سوگند خورد خداوند او را دروغزن کند.
ـ وای بر سوگند خورندگان امت من , همانان که می گویند: فلان بهشتی است و بهمان دوزخی .
ـ مردی نماز می خواند و چون به سجده رفت مردی دیگر آمد و گردن او را لگد کرد.
به خدا سوگند که خداوند هرگز تو را نمی بخشد.
نمی آمرزم اما من او را آمرزیدم .
ـ هر که برای خدا تعیین تکلیف کند خداوند او را دروغزن از کار درآورد.
ـ روزی مردی گفت : به خدا قسم که خداوند فلان را نمی آمرزد.
سوگند می خورد فلان را نمی آمرزم .
را نمی بخشد, باطل و بیهوده گردانیدم .
5 --- الثواب :((ثواب ))657 .
5 --- الثورة :((انقلاب ))665 .

قرآن .
((دارایی و فرزندان زیور زندگی دنیاست و ثواب کردارهای نیک که همواره بر جای می مانند نزد پروردگارت بهتر و امید بستن به آنها نیکوتر است )).
((و خـدا بـر هـدایـت آنان که هدایت یافته اند می افزاید و نزد پروردگار تو ثواب و نتیجه کارهای شایسته ای که باقی ماندنی اند, بهتر است )).
((آنچه نزد شماست فنا می شود و آنچه نزد خداست باقی می ماند.
ـ امام علی (ع ) : ثواب کرده تو برتر از کرده ات می باشد.
ـ اگـر هـمـچـون شـتران بچه گم کرده که به سرعت در پی آن است ناله سر دهید و مانند ناله کبوتران آواز غم برآورید.. .
به تمنای این که شما را درجه ای به خویش نزدیک گرداند یا گناهی را کـه کـاتبان الهی شمارش کرده و فرشتگان نگهبان او ثبت کرده اند, ببخشاید هر آینه همه اینها در برابر پاداش الهی که برایتان امید دارم و در برابر کیفر او که ازآن بر شما هراس دارم , اندک است .
ـ پاداش آخرت رنج و سختی دنیا را از یاد می برد.
ـ خـدای سـبـحـان بـرای اطـاعـت از خـود پاداش در نظر گرفت و برای نافرمانی خود کیفر, تا بندگانش را از خشم وعذاب خویش بازدارد و به سوی بهشت خود براند.

ـ امام علی (ع ) : پاداش در برابر رنج وسختی است .
ـ پاداش کار به اندازه رنج و زحمتی است که دارد.
ـ پاداش شکیبایی بالاترین پاداش است .
ـ با رنج بسیار است که درجات رفیع و آسایش همیشگی به دست می آید.

ـ امام علی (ع ) : بزرگترین ثواب , ثواب انصاف و دادگری است .
ـ ثواب جهاد برترین ثواب است .
ـ دو چیز است که ثوابشان قابل وزن کردن نیست : گذشت و دادگری .

قرآن .
((هر کس کار نیکی بیاورد, ده برابر آن (پاداش ) خواهدداشت و هر که کار بدی بیاورد تنها همانند آن کیفر بیند تا ستمی بر آنان نرفته باشد)).
((و هـیـچ کس نمی داند چه روشنی بخش دیدگان به پاداش کارهایی که می کرده است برایشان پنهان کرده ام )).
((آنان که نیکی می کنند (پاداش ) نیک دارند و چیزی افزون بر آن .
((در آن جا هر چه بخواهند هست و بیشتر از آن (نیز) نزد ما هست )).
ـ امام علی (ع ) : هر کس نیکی را به بهتر از آن پاسخ دهد آن را تلافی کرده است .
ـ پـیامبرخدا(ص ) --- درفضیلت جنگاوران --- : یک نفر از آنان برای هفتاد نفر از خاندان و همسایگان خـود شـفـاعت می کند چندان که دوهمسایه بر سر این که کدام یک به او نزدیکتر است با هم دعوا می کنند.
ابراهیم (ع ) بر سر سفره جاودانگی می نشینند و هر بام و شام به خدای تعالی می نگرند.
ـ در پـاسـخ بـه پرسش از این آیه که ((پاداش آنان که نیکی می کنند نیکی است وچیزی افزون بر آن )) --- : بـرای آنـان کـه در دنـیـا کـار نـیک کنند نیکی است که همان بهشت است و افزون بر آن نگریستن به وجه کریم خداست .
ـ نـیـز در تـفـسیر همین آیه --- : به پروردگار خویش می نگرند حالی که او را نه چگونگی است , نه مرزی و نه صفتی دانسته .
ـ امـام عـلـی (ع ) --- نـیـز در تـفـسیر همین آیه --- : منظور از نیکی بهشت است و منظور از فزونی , نگریستن به وجه اللّه عزوجل .
ـ پیامبر خدا (ص ) --- در تفسر آیه ((و بیشتر از آن نزد ما هست )) --- : پروردگار عزوجل بر آنان تجلی می کند.

ـ امـام صـادق (ع ) : هـر کـس از قـول پـیامبرشنیده باشد که فلان کار ثواب دارد و آن را, به نیت فرمایش پیامبر (ص ) , انجام دهد همان ثواب برایش منظور شودهر چند پیامبر (ص ) نگفته باشد.
ـ امـام بـاقـر (ع ) : هر کس شنیده باشد که خداوند برای انجام عملی پاداش می دهد و برای دست یافتن به آن ثواب آن کار را بکند به او آن پاداش داده شود هر چند حدیث آن گونه که به گوش او رسیده نباشد.
ـ امام صادق (ع ) : هر کس بشنود که فلان کار ثواب دارد و آن را انجام دهد ثوابش به او برسد اگر چه بدین گونه نباشد.

ـ پیامبر خدا (ص ) : هر کس کار نیک کند,مسلمان باشد یا کافر, خداوند او را پاداش می دهد.
رحـمی کرده باشد یا صدقه ای داده باشد و یا کار نیکی انجام داده باشد خدای تعالی به پاداش این کارها به او ثروت وفرزند و سلامتی و مانند اینها دهد.
گاه این آیه را تلاوت فرمود ((خاندان فرعون , به سخت ترین عذاب درآیید)).

ـ پیامبر خدا (ص ) : مردمی از مشرق قیام می کنند و زمینه حاکمیت مهدی را فراهم می آورند.
ـ بهشت در مشرق زمین است .
ـ امـام علی (ع ) : زمام کار در دست آنان است تا آن گاه که کشته خویش را بکشند و با یکدیگر به رقابت برخیزند.
ایـن هـنـگام خدای تعالی از مشرق مردمانی را می فرستد که تارو مارشان می کنند و تعدادشان را شماره می کنند (و بی کم و کاست می کشند).
فرمان رانند ما چهار سال فرمانروایی می کنیم .
ـ ابو سالم : با علی بن ابی طالب (ع ) در کوفه بودیم .
می جنگم اما حق هرگز بر پا داشته نمی شود و زمام کار همچنان در دست آنان (بنی امیه ) است .
فـزونـی گـرفت و بایکدیگر به رقابت برخاستند و کشته شان را کشتند خداوند مردمانی از مشرق زمین بر سر آنان می فرستد که تارو و مارشان می کنند و آمارشان را می گیرند.
سال حکومت می کنیم .

ـ پیامبر خدا (ص ) : ما خاندانی هستیم که خداوند برایمان آخرت را بر دنیا برگزید.
کـه از مـشـرق زمین مردمی قیام می کنند با پرچمهای سیاه که حق را می طلبند اما به آنان داده نـمـی شـود و از ایـن رودسـت بـه جنگ می زنند و پیروز می شوند و آنچه خواسته اند به آنها داده می شود لیکن آن را نمی پذیرند تا به مردی از خاندان من بسپارندش , مردی که همنام من و پدرش نیز همنام پدر من است .
پر از عدل و داد می کند همچنان که پر از انحراف و ستم کرده بودند.
درک کـنـد بـه آنان بپیوندد حتی اگر برای پیوستن به آنها لازم باشد از روی برف بخزد, زیرا آن پرچمها, پرچمهای هدایت است .
ـ عبداللّه : در خدمت پیامبر خدا نشسته بودیم که چند جوان قرشی از آن جا گذشتند.
عـرض کـردیـم : ای پـیـامـبـر خدا ! ما پیوسته در چهره شما حالت ناخوشایند و ناراحت کننده ای می بینیم ! فرمود: ما خاندانی هستیم که خداوند برای ما آخرت را بر دنیا برگزید.
که مردمی از این جا --- با دستش به مشرق اشاره کرد --- با پرچمهای سیاه قیام کنند که حق را طلب می کنند اما به آنان نمی دهند.
آنـان را می دهند اما ایشان نمی پذیرند تا آن را به مردی از خاندان من دهند که دنیا را پر از عدل و داد می کند همچنان که آکنده از انحراف و بیعدالتی شده بود.
آنان بپیوندد.
ـ پـیامبر خدا (ص ) --- نیز --- : تا آن که مردمی از این جا, از طرف مشرق زمین , می آیند که پرچمهای سیاه دارند و --- دو یا سه بار --- حق را می طلبند اما از واگذاشتن حق به آنان خودداری می کنند.
می دهند اما ایشان نمی پذیرند تا آن را به مردی از خاندان من بسپارند.
ستم آکنده بود.
برف بخزد, زیرا او مهدی است .
ـ امـام باقر (ع ) : گوئیا مردمانی را می بینم که در خاور زمین قیام کرده اند و حق را می طلبند اما به آنان واگذار نمی شود.
نمی شود چون چنین دیدند شمشیرهای خود را بر می فرازند.
نمی پذیرند تا آن که بر می خیزند و آن را تنها به مولای شما می دهند و کشتگان آنان شهیدند.
زمان را درک کنم خود را جانفدای صاحب این امر خواهم کرد.

ـ مـنـهـال بـن عمرو از قول مردی می گوید:در مسجد بودم و علی بر فراز منبری آجری برایمان سخنرانی می کرد.
مردی جلو رفت و آهسته چیزی به علی (ع ) گفت که ما نفهمیدیم .
پـس , اشعث [ بن قیس ] بلند شد و با شکافتن صفوف حاضران نزدیک منبر رفت و عرض کرد: ای امیر مؤمنان ! این سرخ رویان (عجمها) اطراف تو را گرفته اند.
صعصعة بن صوحان با دست بر پشت من زد و گفت : انا للّه و انا الیه راجعون .
امیرالمؤمنین درباره عربها مطلبی را روشن خواهد ساخت که تاکنون پوشیده می داشت .
فـرمود: من به این مردمان لندهور چه بگویم ؟
بر بسترهای خود می غلتند و آن گاه به من دستور می دهند مردمانی راکه همواره به ذکر خدا می شتابند از خود برانم و با این کار در زمره ستمگران درآیـم ! سـوگـنـد بـه خـدایـی کـه دانه راشکافت و مردمان را بیافرید از محمد(ص ) شنیدم که مـی فرمود: به خدا قسم همان گونه که شما برای مسلمان کردن عجمها با آنان جنگیدید آنان نیز برای بازگرداندن شما به دین با شما خواهند جنگید.
ـ پـیـامـبـر خدا (ص ) در باره ایرانیان فرمود: شما بر سر تنزیل قرآن با آنان جنگیدید و دنیا به آخر نرسد تا آن که آنان بر سر تاویل قرآن با شما بجنگند.
ـ امام علی (ع ) : گویی عجم را می بینم که در مسجد کوفه چادر زده اند و قرآن را همان گونه که نازل شده است به مردم می آموزند.
ـ امـام صادق (ع ) : چگونه اید شما آن گاه که یاران قائم در مسجد کوفان [ کوفه ] چادر زنند و آن گاه برای آنان امربی سابقه و جدیدی بیاورد که بر عربها تازه و گران آید.

ـ پـیـامـبر خدا (ص ) : حتما امر به معروف ونهی از منکر کنید و گرنه خداوند عجم را بر سر شما خـواهـد فـرسـتـاد کـه گردن شما را می زنند و غنایم شما را می خورندو شیرانی خواهند بود که نمی گریزند.
ـ بـزودی دستهای شما از عجم پر خواهد شد, آن گاه خداوند آنان را چونان شیرانی قرار می دهد که نمی گریزند بلکه جنگجویان شما را می کشند وغنایمتان را می خورند.
ـ امام علی (ع ) : پیامبر خدا (ص ) به من سفارش کرد و فرمود: ای علی ! تو با جماعت یاغی و گروه پیمان شکن و دسته از دین برگشته خواهی جنگید.
ایـشان پر گردد, همانند شیر ژیان که به هیچ چیز رحم نمی کند, علیه شما به پا خواهند خاست و گردنهایتان را خواهندزد و غنایمی را که خداوند نصیب شما کرده از آن خود خواهند کرد و وارث زمین و املاک شما خواهند شد.
تنها زمانی پیش خواهد آمد که دین شما دیگرگون شود و خودتان به فساد و تباهی افتید.

ـ امـام صـادق (ع ) : خـداونـد کوفه را برای دیگر جاها و مؤمنان آن را برای مؤمنان دیگر سرزمینها حـجـت قرار داد و شهر قم را برای سایر شهرها و مردم آن رابرای همه اهالی شرق و غرب عالم , از جن وانس , حجت قرار داد.
رهـا نـکـرد بـلـکه آنان را توفیق داد و تایید نمود.. ..
روزگاری خواهدآمد که شهرقم و مردمان آن بردیگرمردمان حجت باشند.
ماست تا هنگام ظهورش .
دور می کنند.
ـ بزودی کوفه از مؤمنان تهی خواهد گشت و علم و دانش از آن رخت برخواهد بست همانند ماری که درسوراخش پنهان شود.
می شود, تا آن جا که بر روی کره زمین کسی نمی ماند که در دین ضعیف و ناتوان باشد حتی زنان پرده نشین , و این نزدیک ظهور قائم ماست .
فرو می بلعید و در روی زمین حجتی باقی نمی ماند.
سـرازیـر مـی شـود و بـدیـن سان حجت خدا بر بندگانش تمام می شود, چندان که در کره خاک کسی نمی ماندکه دین ودانش به اونرسیده باشد.
ـ امام کاظم (ع ) : مردی از قم مردم را به حق فرا می خواند و بر گرد او مردمانی فراهم می آیند که چونان پاره های آهن استوارند طوفانها آنها را به لرزه نمی اندازد و از جنگ خسته نمی شوند و بزدلی نشان نمی دهند, به خدا توکل دارند و فرجام از آن پرهیزگاران است .
ـ امام صادق (ع ) به عفان بصری فرمود: آیا می دانی چرا گفته اند قم ؟
عرض کردم : خدا و پیامبرش و شما بهترمی دانید.
او قیام می کنند و در راه او پایداری می ورزند و یاریش می رسانند.
ـ یـکـی از شـیـعیان : در حضور ابوعبداللّه (امام صادق (ع )) نشسته بودم که این آیه را تلاوت کرد: ((چـون ازآن دوبـاروعـده نـخـسـتـیـن در رسـیـد گـروهـی از بـنـدگـان خـویـش را کـه --- ی ـکـی --- جنگاورانی زورمندبودندبرسرشان فرستادیم .
درون خانه ها هم کشتار کردند و این وعده به انجام رسید)).
به خدا قسم آنان مردمان قم هستند.
ـ امام صادق (ع ) در تفسیر آیه ((گروهی از بندگان خویش را که جنگاورانی زورمند بودند بر سر شـمـا فـرسـتـادیـم که حتی در درون خانه ها هم کشتار کردند))فرمود: اینان مردمی هستند که خداوند پیش از ظهور قائم می فرستد و آنان هر کس را که به خاندان محمد (ص ) ستم کرده باشد می کشند.
ـ پـیـامبر خدا (ص ) : از میان آخرین امت من مردمی برخواهند خاست که پاداش و اجرشان مانند اجر و پاداش اولین افراد امت خواهد بود.

5 --- الجبر :((جبر))677 .
5 --- الجبار:((جبار))687 .
5 --- الجبن :((بزدلی ))693 .
5 --- الجدال :((مجادله کردن ))697 .
5 --- التجربة :((آزمودن ))703 .
5 --- الجزع :((بیتابی ))709 .
5 --- الجزا:((سزا))715 .
5 --- الجزیة :((جزیه ))723 .
5 --- التجسس :((تجسس ))727 .
5 --- المجلس :((آداب مجلس ))739 .
5 --- المجالسة :((همنشینی ))749 .
5 --- الجماعة :((جماعت ))757 .
5 --- الجمعة :((جمعه ))763 .
5 --- الجماع :((آمیزش جنسی ))767 .
5 --- الجمال :((زیبایی ))771 .
5 --- الجنابة :((جنابت ))781 .
5 --- الجند:((سپاه ))785 .
5 --- الجنة :((بهشت ))791 .
5 --- الجن :((جن ))825 .
5 --- الجنون :((دیوانگی ))829 .
5 --- الجهاد(1):((جهاد)) 1833 .
5 --- الجهاد(2):((جهاد)) 2849 .
5 --- الجهاد(3):((جهاد)) 3859 .
5 --- الجهل :((نادانی ))867 .
5 --- جهنم :((دوزخ ))881 .
5 --- الجواب :((پاسخ دادن ))903 .
5 --- الجود:((بخشندگی ))907 .
5 --- الجار:((همسایه ))915 .
5 --- الجاه :((جاه و مقام ))925 .

قرآن .
((پس روی خود را با گرایش تمام به حق , به سوی این دین کن , با همان سرشتی که خدا مردم را بر آن سرشته است , آفرینش خدا تغییر پذیر نیست .
ـ امام صادق (ع ) : خداوند همه آفریدگان خود را مسلمان آفرید و به آنان امر و نهی کرد.
کافر نیافرید بلکه آنگاه کافر شد که زمانی گذشت و حجت الهی لازم آمد.
نپذیرفت و با نپذیرفتن حق کافر گشت .
ـ خدای عزوجل همه مردم را بر فطرتی که در نهادشان سرشت , آفرید.
می شناختند و نه کفر و انکار نسبت به آن را.
فرا خوانند.

ـ امام علی (ع ) در بیان نادرستی جبرمی فرماید: اگر چنین بود آن گاه ثواب و عقاب و امر و نهی و بـازداشـتـن از کـارهـای زشـت پـوج می بود و وعده و وعیداز معنا می افتاد و بدکار , سرزنش و نیکوکار , تشویق نمی شد.
بدکار به پاداش و احسان سزامندتر می شد تا نیکوکار.
ـ روایـت شده که حجاج بن یوسف طی نامه ای از حسن بصری و عمرو بن عبید و واصل بن عطا و عـامر شعبی خواست تا عقیده خود درباره قضا و قدر و سخنانی را که در این باب شنیده اند برایش بنویسند.
نوشت : بهترین مطلبی که در این باره به من رسیده سخنی است که از امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب (ع ) شنیدم .
فـرمود: آیا می پنداری آن که تو را نهی کرده به تو آفت و بلا رسانده است ؟
! آنچه به تو سختی و بلا رسانده پایین وبالای توست و خداوند از آن پاک و مبراست .
عـمـرو بـن عـبـیـد بـه او نـوشـت : زیـبـاتـرین سخنی که درباره قضا و قدر شنیده ام این سخن امیرالمؤمنین علی بن بن ابی طالب (ع ) است که : اگر گناه در اصل محتوم و گریزناپذیر بود, آن گاه به کیفر رساندن گنهکار ستم می بود.
واصـل بـن عـطـا بـه او نـوشـت : نـیـکـوتـرین سخنی که در باب قضا و قدر شنیده ام این گفته امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب (ع ) است که : آیا راه را به تو نشان می دهد و سپس گردنه را بر تو می گیرد؟
!.
شعبی به او نوشت : بهترین سخنی که درباره قضا و قدر شنیده ام سخن امیرالمؤمنین علی بن ابی طـالـب (ع ) اسـت که فرمود: هر چه که از آن استغفار کنی از آن توست و هر آنچه که خدا را بر آن ستایش کنی از آن اوست .
چون نامه های این افراد به حجاج رسید و از مضمون آنها آگاه گشت , گفت : اینها را از چشمه ای زلال بر گرفته اند.
ـ امـام کاظم (ع ) : برای گناهان سه فرض بیشتر وجود ندارد: یا از جانب خدایند --- که البته چنین نیست --- در این صورت پرودگار را نشاید که بنده را برای آنچه مرتکب نشده عذاب کند.
الـبته چنین هم نیست --- در این صورت سزاوار نیست که شریک نیرومند به شریک ناتوان ستم روا دارد.
جـانـب بـنـده است --- که همین طور هم هست --- در این صورت اگر خداوند او را ببخشد از روی بزرگواری و بخشندگی چنین کرده است و اگر کیفرش دهد به سبب گناه و بزهکاری خودش کیفر داده است .
ـ امام صادق (ع ) : هر چیزی که بتوانی بنده را به سبب انجام آن سرزنش کنی کار خود اوست و هر آن چیزی که نتوانی بنده را به سبب آن سرزنش کنی کار خداست .
تعالی به بنده اش می فرماید: چرا نا فرمانی کردی ؟
چرا نابکاری کردی ؟
چرا شراب خوردی ؟
چرا زنا کردی ؟
پس ,اینها کار بنده است .
پوست شدی ؟
چون این امور فعل خدای تعالی است .
ـ امـام عـلـی (ع ) دربـاره آیـه ((اگر پروردگارت می خواست همانا همه مردم روی زمین ایمان می آوردند ...)) فرمود:خداوند متعال فرمود ای محمد! ((اگر پروردگارت می خواست همه مردم روی زمین ایمان می آوردند)) در دنیا ازروی اجبار و ناچاری .
می کردم آن گاه سزاوار ثواب و ستایش از جانب من نبودند, بلکه از آنان می خواهم که با اختیار و مـیل خود ایمان بیاورند تا سزامند منزلت و کرامت از سوی من و جاودانه شدن در بهشت جاویدان شوند.

ـ امـام صـادق (ع ) --- در روایت مفضل بن عمر از آن حضرت --- : نه جبر است و نه تفویض بلکه امری است میان این دو.
فرمود: برای مثال مردی را می بینی که گناه می کند و تو او را از آن باز می داری اما اونمی پذیرد و تو به حال خود رهایش می کنی و او گناه خود را انجام می دهد.
در نتیجه , به حال خود رهایش کرده ای نباید گفت که تو او را به گناه دستور داده ای .
ـ در پـاسـخ به سؤال مردی که پرسید: آیا خداوند بندگان را به انجام معاصی ناچار ساخته است ؟
فـرمـود: خـیـر,پـرسید: پس , کار را به بندگان واگذاشته است ؟
فرمود: نه , پرسید: پس حقیقت چیست ؟
فرمود: لطفی است ازپروردگارت میان این دو امر.
ـ امام علی (ع ) در پاسخ به سؤال از قدر فرمود: اما اگر نپذیرفتی , پس آن امری است میان دو امر, نه جبر است و نه تفویض .
ـ امام باقر و امام صادق (ع ) : خداوند با خلقش مهربانتر از آن است که آنان را به گناه مجبور کند و سپس به سبب آن عذابشان دهد و خداوند تواناتر از آن است که چیزی را بخواهد و نشود.
مـگر میان جبر و قدر (اختیار و تفویض ) مرتبه سومی وجود دارد؟
فرمود: آری , منزلتی که فراختر از فضای میان زمین و آسمان است .
ـ امام صادق (ع ) : خدای تبارک و تعالی بزرگوارتر از آن است که به مردم بیش از توانشان تکلیف دهد و خداوندتواناتر از آن است که در حوزه قدرتش چیزی باشد که او نمی خواهد.
ـ فـضل بن سهل در حضور مامون از امام رضا (ع ) پرسید: ای ابالحسن ! آیا مردم مجبورند؟
فرمود: خداوند دادگرتراز آن است که بندگانش را مجبور کند و سپس عذابشان دهد.
آن است که بنده اش را رها کند و او را به خود واگذارد.

ـ امـام رضـا (ع ) : خدای تعالی فرمود: ای زاده آدم ! با خواست من است که تو می خواهی و با نعمت من است که واجباتم را برای من انجام می دهی و با قدرت من است که بر نافرمانی و گناه من توانا گشتی .
بدیهایت سزاوارتری تا من .
ـ امـام باقر (ع ) : در تورات این خطوط نوشته شده است : ای موسی ! من تو را آفریدم و برگزیدم و نیرویت بخشیدم وبه فرمانبری از خود فرمانت دادم و از نافرمانی خود بازت داشتم .
خود یاری رسانم و اگر نافرمانیم کنی تو را بر معصیت خویش کمک نرسانم .
در نافرمانی که می کنی مرا بر تو حجت است .

ـ امـام صـادق (ع ) : هـر کـس مـعـتقد باشد که خداوند بندگان خود را بر انجام گناهان مجبور مـی کـنـد یـا بیش از توانشان به آنان تکلیف می دهد از ذبحش نخورید,شهادتش را نپذیرید, پشت سرش نماز نخوانید و چیزی از زکات به او ندهید.
ـ پـیامبر خدا (ص ) : پنج کسند که آتششان خاموش نشود و بدنهایشان نمیرد .. .
و مردی که گناه کند و آن را به خدای عزوجل نسبت دهد.
ـ در آخـر الـزمـان مـردمی می آیند که گناه می کنند و می گویند: خداوند گناه را بر آنان مقدر کرده است .
سخنان آنان مبارزه کند همچون کسی است که در راه خدا شمشیر کشیده باشد.
ـ قدری مذهب و .. .
به بهشت نمی رود .
گناهان به فرمان و خواست خدا نیست .
قرآن .
((چون کار زشتی کنند, گویند: پدران خود را نیز بر آن یافته ایم و خدا ما را بدان فرمان داده است .
ـ امام علی (ع ) : کارها بر سه گونه است : واجبات و فضایل و معاصی .
علم و تقدیر اوست .
فـضـایل به فرمان خدا نیستند اما خواسته و رضایت و علم و تقدیر او می باشند, بنده آنها را به کار می بندد و بدین وسیله پاداش می گیرد.
ـ اعمال بر سه دسته اند: فرایض و فضایل و معاصی .
اویند, فضایل به فرمان خدا نیستند بلکه به رضایت و قضا و مشیت و علم او می باشند, گناهان نیز به فرمان خدا نیستندبلکه به قضا و قدر و خواست و علم خدا هستند و به سبب آنها کیفر می دهد.
ـ هـمانا خدای سبحان بندگان خود را فرمان داده است در حالی که مختارند و آنان را نهی کرده است از روی هشدار.
نـافـرمـانی شود به این معنا نیست که مغلوب و ناتوان است و اگر اطاعت شود به اطاعت مجبور نکرده است و پیامبران را به بازیچه نفرستاده است .

قرآن .
((اوست خدایی که هیچ خدای دیگری جز او نیست .
فرمانرواست , پاک است , عاری از هر عیب است , ایمنی بخش است , نگهبان است , پیروزمند است , با جبروت است و بزرگوار است .
او شریک قرار می دهند منزه است )).
ـ امـام عـلـی (ع ) --- در نـامـه آن حـضرت به مالک اشتر --- : مبادا در بزرگی و عظمت خداوند با او هـمـچـشـمـی کـنی و درجبروت وشکوه او به وی همانندی جویی که خداوند هر جباری را خوار می سازد و هر خودبینی را بی مقدار.
ـ ای عـقـیـل ! از آهنی که انسانی آن را به بازیچه سرخ کرده است می نالی و مرا به سوی آتشی که خدای جبار به خشم خود افروخته است می کشانی ؟
! تو از این رنج می نالی و من از عذاب ننالم ؟
!.

ـ پیامبر خدا (ص ) : جبار حق ستیز هر آن کسی است که از گفتن : خدایی جز اللّه نیست سربرتابد.
ـ انسان با بردباری به مقام روزه دار شب زنده دار می رسد.
ـ در رسـتـاخـیـز جـباران و گردنفرازان به شکل مورچه محشور می شوند و مردم آنها را لگدمال می کنند, چون که نزدخداوند خوار و بی مقدارند.
ـ مسیح (ع ) : خوشا آن که خداوند کتاب خویش را به او بیاموزد و سرانجام جبار نمیرد.
ـ امام صادق (ع ) : در روز رستاخیز جباران دورترین مردمانند از خدای عزوجل .
ـ امام علی (ع ) : عمل جبار منش پاکیزه و بالنده نیست .
ـ کجایند عمالقه ((4)) و فرزندان عمالقه ؟
! کجایند فرعونان و فرعون زادگان ؟
! کجایندمردمانی کـه در شـهرهای رس ((5)) بودند, همانان که پیامبران را کشتند و سنتهای فرستادگان الهی را میراندند و راه ورسم جباران را زنده کردند؟
!.
ـ با من , آن گونه که با جباران سخن گفته می شود, سخن مگویید و چنان که از حاکمان بد خشم پرهیز می شود از من نپرهیزید و با ظاهر سازی و ریاکارانه با من رفتار نکنید.

ـ امام علی (ع ) : هر که جباری کند درهم شکسته شود.
ـ هر کس جباری کند خداوند او را خرد و پست گرداند.
ـ از جباری کردن بر بندگان خدا بپرهیز, زیرا خداوند هر جبار پیشه ای را در هم می شکند.

ـ امام علی (ع ) : بزدلی عیب و کاستی است .
ـ کمدلی آفت است و ناتوانی نابخردی .
ـ بزدلی و آزمندی و بخل , خویهای بدی هستند که از بدگمانی به خدای سبحان مایه می گیرند.
ـ از بزدلی دوری کنید که آن ننگ و کاستی است .
ـ بزدلی زیاد از ناتوانی نفس و سستی یقین است .
ـ امام باقر (ع ) : مؤمن نه ترسوست , نه آزمند و نه تنگ چشم .
ـ امام علی (ع ) : با آدم ترسو رایزنی مکن که او تو را در تصمیم و اراده ات سست می گرداند و آنچه (به واقع ) بزرگ نیست در نظر تو بزرگ نشان می دهد.

ـ امـام حـسـن (ع ) در پـاسـخ بـه این پرسش که : بزدلی چیست ؟
فرمود: دلیری در برابر دوست و گریختن از برابر دشمن .

ـ پیامبر خدا (ص ) : هر کس در خود احساس ترس کند به جنگ نرود.
ـ امام علی (ع ) : روا نیست که آدم ترسو به جنگ برود, زیرا به سرعت فرار می کند.
- -
- -
بجنگد, پس آن را در اختیار دیگری بگذارد.
(جنگجو) نیز چیزی کم نمی شود.
ـ پیامبر خدا (ص ) : آدم ترسو دو اجر و پاداش دارد.

قرآن .
((بـعـضـی از مـردم بـی هیچ دانشی درباره خدا مجادله می کنند و از هر شیطان سرکشی پیروی می نمایند)).
((جـز آنـهـا کـه کـفر ورزیدند در آیات خدا جدال نمی کنند, پس , رفت و آمدشان در شهرها تو را نفریبد)).
((پیش از ایشان قوم نوح و گروههایی که بعد از ایشان بودند پیامبرشان را تکذیب کردند.
کنند.
((کسانی که بی هیچ حجتی که برایشان آمده باشد در آیات خدا مجادله می کنند, کار آنان نزد خدا و مؤمنان سخت ناپسند است )).
((آنـان کـه بی هیچ حجتی که از آسمان آمده باشد درباره آیات خدا مجادله می کنند, در دلهاشان جز بزرگ منشی که بدان نرسند نیست .
ببر که او خود شنوا و بیناست )).
((و کسانی که درباره خدا جدال می کنند, پس از آن که دعوتش را اجابت کرده اند, حجت آنها نزد پروردگارشان باطل است .
آنهاست و عذابی سخت دارند)).
ـ امام علی (ع ) : از جدال کردن بپرهیزید که این کار شک و دو دلی به بار می آورد.
ـ امام رضا (ع ) : ای عبدالعظیم ! دوستان مرا سلام برسان و به آنان بگو که شیطان را بر خود مسلط نـکـنـند و راستگو وامانت پرداز باشند و خاموشی گزینند و در اموری که به آنها مربوط نمی شود مجادله نکنند.
ـ پیامبر خدا (ص ) : هیچ قومی گمراه نشد مگر آن که به بحث و جدال تکیه کرد.
ـ امام علی (ع ) : بحث و جدال کردن در دین , یقین را تباه می کند.

قرآن .
(([ مـردم را ] بـا حکمت و اندرز نیکو به راه پروردگارت بخوان و با آنان به شیوه ای که نیکوترست مجادله کن .
است )).
((با اهل کتاب جز به نیکوترین شیوه مجادله مکنید, مگر با آنان که ستم کرده اند.
آوردیم و خدای ما و خدای شما یکی است وما در برابر او گردن نهاده ایم )).
ـ امـام عـسـکـری (ع ) : در حضور امام صادق (ع ) درباره جدال کردن در دین و این که پیامبر خدا (ص ) و امامان معصوم (ع )از این کار نهی کرده اند, سخن به میان آمد حضرت صادق (ع ) فرمود: از جـدال کـردن بـه طور مطلق نهی نشده بلکه از مجادله کردن با روشی جز روش پسندیده تر نهی شده است .
ـ پیامبر خدا (ص ) : ماییم مجادله گران در دین خدا.
ـ امـام بـاقر (ع ) : هر کس با زبان خود ما را در برابر دشمنمان یاری رساند , در آن روزی که (برای حسابرسی ) درپیشگاه حق بایستد, خداوند زبان او را به حجت خویش گویا سازد.

ـ امام علی (ع ) : کارها به آزمودن است و کردارها به شناخت .
ـ هر شجاعتی (و خطر کردنی ) نیازمند خرد است و هر کمکی محتاج تجربه .
ـ تجربه ها دانشی اکتسابی است .
ـ در سفارش به فرزند بزرگوارش --- : پیش از آن که دلت سخت و فکرت مشغول گردد به تربیت و تـادیـب تـو مـبادرت کردم تا با اندیشه استوارت به اموری که خداوندان تجربه آنها را جسته اند و آزمـوده انـد روی آوری وبـدین سان رنج جستجو از تو برداشته شود و ازدست زدن به تجربه معاف گردی .
ـ روزگار تجربه می آموزد.
ـ تا کاری را نیازموده ای به آن اقدام مکن .

ـ امام علی (ع ) : ثمره آزمودن گزینش نیکوست .
ـ آزمودن , عبرت آموزی به بار می آورد.
ـ هر که تجربه اش اندک باشد فریب خورد و هر که پر تجربه باشد کمتر فریب خورد.
ـ هر کس کارها را نیازماید فریب خورد.
ـ هر کس بدرستی تجربه آموزد از هلاکتها جان سالم به در برد و هر کس از تجارب بی نیازی جوید عواقب امور رانبیند.
ـ برای تادیب و تنبیه آدمی تجربه ها کافی است .
ـ بهترین تجربه ات آن است که تو را پند دهد.
ـ در هر تجربه ای پند و اندرزی است .
ـ امـام صـادق (ع ) : .. .
شـخص کم تجربه خود رای , هرگز نباید به هیچ ریاستی طمع بندد .
ـ امام علی (ع ) : اندیشه مرد به اندازه تجربه اوست .
ـ پیروزی با دوراندیشی به دست می آید, و دور اندیشی با تجربه .
ـ هر که تجربه اندوزد درست کار کند.

ـ امام علی (ع ) : خرد قریحه ای است که با دانش و تجربه زیاد می شود.
ـ خرد, اندوختن تجربه هاست .
ـ اندوختن تجارب اصل خرد است .
ـ اگر تجربه نبود راهها پوشیده می ماند.
ـ امام حسین (ع ) : دانش , شناخت را بارور می کند و تجربه های زیاد بر خرد می افزاید.
ـ امام علی (ع ) : خردمند کسی است که تجربه ها او را پند دهد.
ـ تجربه ها را پایانی نیست و خردمند بر تجربه های خویش می افزاید.

قرآن .
((هر آینه آدمی سخت ناشکیبا آفریده شده است .
شری به او رسد بیتابی کند.
ـ امام علی (ع ) : ناشکیبایی و بیتابی کردن هلاکتبار است .
ـ از بیتابی کردن بپرهیز که قطع امید می کند و کار را به ضعف می کشاند و اندوه به بار می آورد.
نـجـات بـیـشـتر نیست : یا مشکلی چاره دارد که باید چاره اندیشی کرد و یا چاره ندارد که در آن صورت باید شکیبایی ورزید.
ـ پـیـامـبـر خدا (ص ) : آن که بلا و گرفتاری را می شناسد در برابر آن شکیبایی می ورزد و آن که نمی شناسد آن راناخوش می دارد.
ـ امـام علی (ع ) در هنگام خاکسپاری پیامبر(ص ) فرمود: شکیبایی زیباست جز در برابر فقدان تو و بـیـتـابـی کـردن زشـت است مگر بر غم از دست دادن تو, مصیبت رحلت تو بس بزرگ است و هر مصیبت دیگری , پیش از تو و پس از تو,خرد و ناچیز باشد.

ـ امام علی (ع ) : بیتابی رنج آورتر ازشکیبایی کردن است .
ـ بیتابی کردن در مصیبت سخت تر از خود مصیبت است .
ـ بیتابی کردن در گرفتاری سراسر رنج و محنت است .
ـ ناشکیبایی در مصیبت , مصیبت را زیاد می کند و شکیبایی کردن آن را از بین می برد.
ـ بیتابی زیاد مصیبت را بزرگ می کند.
ـ در برابر ناگواریهای اندک بیتابی نکنید که این کار شما را به ناگواریهای زیاد می اندازد.
ـ مصیبت یکی است و چون بیتابی کنی دو تا می شود.
ـ امام کاظم (ع ) : مصیبت برای شکیبا یکی است و برای ناشکیبا دو تا.

ـ امام علی (ع ) : بیتابی کردن تقدیر را دفع نمی کند بلکه اجر را ضایع می سازد.
ـ بـا شـکیبایی کردن بر بیتابی چیره آیید, زیرا که بیتابی اجر را از بین می برد و مصیبت را بزرگتر می کند.
ـ هر که بیتابی کند خودش را عذاب داده , امر خدای پاک را تباه کرده و ثوابش را فروخته است .
ـ هر که زمام اختیار خود را به دست بیتابی بسپارد از فضیلت شکیبایی محروم شود.

ـ امـام باقر (ع ) : بدترین نوع بیتابی سر دادن فغان و شیون و زدن بر سر و سینه و کندن موهاست , کسی که نوحه گری به راه اندازد, شکیبایی را ترک کرده است .
ـ پیامبر خدا (ص ) : دو آواز است که خداوند دشمن دارد: شیون و فغان در هنگام مصیبت و ساز و آواز در هنگام شادی .
ـ از ما نیست کسی که سیلی به صورت خود زند و گریبان بدرد.
ـ امام علی (ع ) : هر کس در هنگام مصیبت به زانوی خود بزند اجرش ضایع شود.
ـ چـون صـدای شـیون زنان بر کشتگان صفین را شنید فرمود: آیا زنان شما با این فریاد گریه که می شنوم بر شما چیره شده اند؟
چرا آنان را از این ناله و فغان باز نمی دارید؟
!.

ـ امام علی (ع ) : اگر برای آنچه از دستت رفته بیتابی می کنی پس برای هر چیزی که به تو نرسیده نیز بیتابی کن و آنچه را بوده است بر آنچه نبوده دلیل گیر,زیرا کارها مانند همند.

قرآن .
((هر آینه قیامت آمدنی است .
دارم تا هر کس در برابر کاری که کرده است سزا بیند)).
((از آن خـداسـت هـر آنچه در آسمانها و هر چه در زمین است تا کسانی را که بد کرده اند در برابر اعمالشان کیفر دهد و آنان را که نیکی کرده اند به کردارنیکشان پاداش )).
ـ امام علی (ع ) : هر انسانی کرده خود را می بیند و سزای کردارش را می گیرد.
ـ سزای بدی را جز بدکار نبیند و سزای نیکی جز به نیکوکار نرسد.

قرآن .
((و هر کس کار بدی انجام دهد تنها همانند آن سزا بیند وبه آنان ستم نرود)).
((هـر کـس بـدی کـنـد جـز همانند آن کیفر نبیند و هر کس از مرد و زن که مؤمن باشد و عمل صالحی به جای آرد, آنها به بهشت داخل شوند و در آن جا بی حساب روزی داده شوند)).
((هر کس کار نیکی به جای آرد بهتر از آن را پاداش یابد.
نبینند)).

قرآن .
((و چـون بـالـیـدن یـافـت او را حـکـمت و دانش ارزانی داشتیم و ما بدین سان نیکوکاران را سزا می دهیم )).
((چون به حد بلوغ رسید و برومند شد او را فرزانگی و دانش دادیم و ما نیکوکاران را چنین پاداش می دهیم )).
((سلام بر نوح در میان جهانیان .
((مـا نـدایـش دادیـم : ای ابـراهـیـم , خوابت را حقیقت بخشیدی و ما نیکوکاران را چنین پاداش می دهیم )).
((سلام بر ابراهیم .
((سلام بر موسی و هارون .
((سلام بر خاندان الیاس .

قرآن .
((و به پاداش صبری که کردند بهشت و پرنیان پاداششان داد)).
((به پاداش آنچه می کردید بخورید و بیاشامید, گوارایتان باد.
((به بهشتهای عدن داخل می شوند.
((هر چه بخواهند نزد پروردگارشان دارند.
ـ امام علی (ع ) : هر که به مکافات یقین داشته باشد جز کار خوب برنگزیند.
ـ هر کس به مکافات باور داشته باشد جز کار نیکو را برنگزیند.
ـ پاداش و سزا به اندازه گرفتاری و بلاست .

قرآن .
((روی گـرداندند , پس ما نیز سیل عرم را بر آنهافرستادیم و دو بوستانشان را به دو بوستان بدل کردیم دارای میوه هایی تلخ و شوره گز و اندکی سدر.
دادیم .
((و مـا مـردمـی را که پیش از شما بودند, چون ستم کردند و اهل ایمان آوردن به پیامبرانشان که دلایل برایشان آورده بودند , نبودند هلاک کردیم .
تبهکار را اینچنین کیفر می دهیم )).
((هـر کـس کـه از یـاد من دل بگرداند زندگی تنگی خواهد داشت .. .
اینچنین هر که زیاده روی کرده و به آیات پروردگارش ایمان نمی آورد سزا می دهیم .
هر آینه عذاب آخرت سخت تر و پایدارتر است )).
((آنـان کـه گـوسـالـه را بـرگـزیدند بزودی به غضب پروردگارشان گرفتار خواهند شد و در زندگانی اینجهانی به خواری خواهند افتاد.
اینچنین کیفر می دهیم )).
((بـرادر قـوم عـاد [ هـود پـیامبر ] را به یادآور که چون قوم خود را در احقاف بیم داد .. .
به فرمان پروردگارش همه چیز را ویران می کند .
چنان شدند که جزخانه هایشان دیده نمی شد.

قرآن .
((بستری از آتش جهنم در زیر و پوششی از آتش جهنم بر روی دارند.
می دهیم )).
((و آنان را که کافر شدند آتش جهنم است .
((هر آینه هر کس که گنهکار نزد پروردگارش بیاید جهنم برای اوست که در آن نه بمیرد و نه [ به خوشی ] زندگی کند)).
((به یقین مجرمان در گمراهی و جنونند.

قرآن .
((بـا کـسـانی از اهل کتاب که به خدا و روز بازپسین ایمان نمی آورند و آنچه را که خدا و پیامبرش حرام کرده اند حرام نمی دارند و دین حق را نمی پذیرند, جنگ کنید تا آن که با دست خود, ذلیلانه , جزیه دهند)).
ـ امـام صـادق (ع ) : پـیامبر خدا از ذمیان جزیه پذیرفت بدین شرط که ربا نخورند, گوشت خوک مـصرف نکنند,باخواهران خود و دختران برادر و و دختران خواهر خود ازدواج نکنند آنهایی که به این شرایط عمل نکردند زنهارخدا و پیامبرش از آنها بر داشته شد.
ـ در پـاسـخ بـه این سؤال که : اگر ذمیان خراج و سربهای خود را از بهای فروش شراب و خوک و مـردارهـای خـودبـدهـند آیا رواست که امام آن را بگیرد؟
و آیا برای مسلمانان پاک و حلال است ؟
فـرمود: برای امام و مسلمانان حلال است و برای خود ذمیان حرام است و گناهش به گردن آنان می باشد.

قرآن .
((ای کسانی که ایمان آورده اید! از بسیاری از گمانهابپرهیزید, زیرا پاره ای از گمانها گناه است .
بخورد؟
پس آن را ناخوش می دارید.
ـ پیامبر خدا (ص ) : از گمان دوری کنید, زیرا گمان دروغترین سخن است .
ـ من مامور نیستم که دلهای مردم را بکاوم و درونشان را بشکافم .
ـ ای جـمـاعـتـی که به زبان اسلام آورده و به دل اسلام نیاورده اید به دنبال لغزشهای مسلمانان نباشید که هر کس لغزشهای مسلمانان را پی جویی کند خداوند لغزش او را پی گیرد و هر کس را که خداوند عیبجویی کند رسوایش سازد.
ـ لـغزشهای مسلمانان را نجویید که هر کس لغزشهای برادرش را پی جوید خداوند لغزشهای او را پیگیری کند وهر که را که خداوند عیبجویی کند رسوایش سازد هر چند در اندرون خانه خود باشد .
ـ از زن بـد کـاره نـپـرسـیـد چه کسی با تو فسق کرد, زیرا همان گونه که براحتی مرتکب فحشا می شود براحتی هم مسلمان بی گناهی را بدنام می کند.
ـ امام علی (ع ) : اگر از زن آلوده دامن بپرسی که چه کسی با تو فسق کرد و او بگوید: فلانی .
شود: یک حد برای ارتکاب فحشا و دیگری برای دروغ بستن به مرد مسلمان .
ـ به نقل از ثور کندی : عمر بن خطاب در مدینه شبگردی می کرد.
از دیـوار خـانه بالا رفت و گفت : ای دشمن خدا, خیال کرده ای که خداوند برای تو گنهکار پرده پوشی می کند؟
! آن مرد گفت : ای امیر مؤمنان ! تو هم درباره من تند نرو.
خداوند فرموده است : ((تجسس نکنید)) و تو تجسس کردی .
دیوار بالا آمدی .
در حالی که خدای تعالی فرموده است : ((وارد خانه های جز خودنشوید مگر آن که اجازه بگیرید و بر اهل آنهاسلام کنید)).
بیرون رفت .

ـ امام صادق (ع ) : از دین و آیین مردم پرس و جو مکن که بی دوست می مانی .

ـ امام علی (ع ) : پیامبر خدا من و زبیر ومقداد را مامور کرد و فرمود: بروید تا به یک باغ هلو برسید.
دارد.
کجاوه نشین رو به رو شدیم .
تفتیش می کنیم .
ابی بلتعه به گروهی از مشرکان که در آن اطلاعاتی درباره پیامبر خدا (ص ) به آنها داده بود.
ایـن چیست , حاطب ؟
! عرض کرد: ای پیامبر خدا! درباره من عجله مفرما, زیرا من از قریش نبودم بلکه خود راهمپیمان و وابسته آنها کرده بودم , (مهاجران از) قریش در مکه خویشاوندانی دارند که از خـانواده های آنان دفاع وحمایت می کنند و من چون چنین خویشانی را نداشتم تصمیم گرفتم به آنها خدمتی کنم و با این کار از خویشان من درمکه دفاع و حمایت کنند.
راست می گوید.

ـ امام رضا (ع ) : پیامبر خدا (ص ) هرگاه سپاهی را گسیل می داشت و به فرماندهی بدگمان بود یکی از افراد مورد اعتماد خود را به عنوان جاسوس همراه اومی فرستاد.
ـ انس : پیامبر (ص ) بسبسه را به عنوان جاسوس فرستاد تا ببیند کاروان ابوسفیان چه می کند.
ـ پـیـامـبـر خدا (ص ) در جنگ احزاب فرمود: چه کسی حاضر است از آنان (دشمن ) برای ما خبر بیاورد ؟
زبیر عرض کرد: من .
پیامبری حواری دارد و حواری من زبیر است .
ـ حـذیـفـة بـن یمان : به خدا سوگند ما با پیامبر خدا (ص ) در (جنگ ) خندق بودیم و پیامبر خدا (ص ) پـاسـی از شـب رانـماز گزارد و آن گاه رو به ما کرده فرمود: چه کسی حاضر است برود و بـبـیـنـد ایـن قوم (دشمنان ) چه می کنند و خبرش را برای ما بیاورد --- پیامبر خدا (ص ) به او قول بـرگشتن می دهد --- از خداوند مسالت می کنم که دربهشت یار و همراه من باشد؟
از شدت ترس و گرسنگی و سرما هیچ کس از جای خود بلند نشد و چون کسی برنخاست پیامبر خدا (ص ) مرا صدا زد و من در این هنگام چاره ای ندیدم جز این که از جای خود برخیزم .
حضرت فرمود: ای حذیفه ! به میان آن جماعت برو و ببین چه می کنند.
حذیفه می گوید: من راه افتادم و به میان آنان رفتم , دیدم باد و لشکر خدا با آنها کارها می کند.
گذاشته است ونه آتش و نه خیمه و سرپناهی .
باشد که چه کسی پهلویش نشسته است .
کیستی ؟
گفت : فلان پسر فلان .
نیامده اید, اسبان و ستوران همه نابود شدند.

ـ ابـن اسحاق : نعیم بن مسعود .. .
به حضورپیامبرخدا(ص ) رسید و عرض کرد: ای رسول خدا! من مسلمان شده ام و قوم من از اسلام آوردنم خبر ندارند.
مرا به هر چه می خواهی فرمان بده .
میان دشمن اختلاف و تفرقه بیانداز و او را از ما بترسان , زیرا جنگ همراه با خدعه و نیرنگ است .
نعیم بن مسعود پیامبر را ترک گفت و نزد بنی قریظه رفت .
داشت .
خودتان و صمیمیتی که با هم داریم , آگاهید.
و غطفان وضعیت شما را ندارند.
دراین جاست و شما نمی توانید از این شهر به جای دیگر بروید.
آمده اند و شما از آنان در برابر محمد حمایت می کنید در صورتی که شهر و اموال و زن و فرزند آنها در جایی دیگراست .
گرنه به شهر خود می روند و شما را با مردی که در شهر شماست تنها می گذارند و اگر با او تنها بمانید توان مقابله باوی را نخواهید داشت .
بـزرگـان و سـران آنـها را به عنوان گروگان از آنها بگیرید که به عنوان وثیقه ای در دست شما باشند تا به اتکای آن درکنار قریش با محمد بجنگید.
نعیم سپس از نزد بنی قریظه به میان قریش آمد و به ابو سفیان بن حرب و دیگر سران قریش که با او بودند گفت :شما می دانید که من با شما دوست هستم و مرا با محمد کاری نیست .
خیرخواهی , آن را به شما برسانم , اما از من نشنیده بگیرید.
محمد پشیمان شده اند و به او پیغام داده اند که : ما از کرده خود پشیمان شده ایم .
قـبـیـلـه قریش و غطفان را بستانیم و به شما بدهیم تا گردنشان را بزنید و سپس در کنار شما با بـاقـیـمـانـده آنـها بجنگیم تا آن که ریشه کن شوند, از ما خشنود می شوی ؟
و محمد به آنها پیغام فرستاده که : آری .
تعدادی از رجال خود را به عنوان گروگان در اختیارشان گذارید حتی یک نفر نفرستید.
نـعـیـم سپس نزد غطفان آمد و گفت : ای جماعت غطفان ! شما ایل و تبار من هستید و بیشتر از همه مردم دوستتان دارم و فکر نمی کنم به من بدگمان باشید.
گـفـتند: بسیار خوب , موضوع چیست ؟
نعیم همان سخنانی را که به قریش گفته بود به غطفان نیز گفت و از همان چیزی که قریش را بر حذر داشته بود آنان را نیز برحذر داشت .
چـون شب شنبه از ماه شوال سال پنجم شد, از لطف خدا به پیامبرش , ابوسفیان بن حرب و سران غطفان , عکرمة بن ابی جهل را با تعدادی از قریش و غطفان نزد بنی قریظه فرستادند.
استراحت کردن این جا نیامده ایم .
کـنـیـم .. ..
بـنـی قریظه گفتند: فردا شنبه است و ما در این روز دست به هیچ کاری نمی زنیم ...
وآنـگـهـی مـا زمانی در کنار شما بامحمد می جنگیم که تعدادی از رجال خود را به ما گروگان دهـیـد کـه بـه عـنـوان وثـیـقه ای در دست ما باشند, در این صورت با محمد می جنگیم .
..
وقتی فرستادگان , پیغام بنی قریظه را برای قریش و غطفان آوردند آنها گفتند: به خدا قسم حرفهایی که نعیم بن مسعود به شما گفت راست است .
در اخـتـیـار شـمـا نـمی گذاریم .
..
وقتی فرستادگان قریش و غطفان این پیام را به بنی قریظه رسـاندند, آنها گفتند: حرفهایی که نعیم بن مسعود به شما گفت درست است .. .
پس به قریش و غـطـفـان پـیـغـام دادنـد: به خدا سوگند تا گروگان در اختیار ما نگذارید همراه شما با محمد نمی جنگیم .

ـ امام صادق (ع ) : در صورت دست یافتن به جاسوس و خبر چین باید آنها را کشت .
ـ حارثه بن مضرب از قول فرات بن حیان : پیامبر خدا (ص ) دستور قتل او را صادر کرد.
هم پیمان مردی از انصار بود.
خدا (ص ) ! او می گوید: من مسلمانم .
یکی از آنها فرات بن حیان است .
ـ سلمة بن اکوع : در یکی از سفرهای پیامبر , جاسوسی از قریش نزد آن حضرت آمد و کنار اصحاب حضرت نشست و سپس ناپدید شد.
و او را کشتم و لباسها و وسایلش را برداشتم و پیامبر آنها را به من بخشید.

ـ امـام صـادق (ع ) : پـنـج مـورد اسـت کـه مـردم بـاید در آنها به ظاهر حکم عمل کنند: ولایت و سرپرستی , زناشویی , ارث و میراث , ذبایح و شهادت دادن .
فرد درست و در خور اطمینان بود شهادتش جایز است و نباید از باطن او پرس و جو کرد.

ـ پـیـامبر خدا (ص ) : هر چیزی شرافت وحرمتی دارد و شریفترین مجالس آن است که رو به قبله باشد.
ـ امام صادق (ع ) : پیامبر خدا (ص ) بیشتر اوقات رو به قبله می نشست .

قرآن .
((ای کسانی که ایمان آورده اید! چون شما را گویند که درمجالس جای باز کنید, جای باز کنید تا خدا در کار شما گشایش دهد.
ـ پـیـامبر خدا (ص ) : هر گاه یکی از شما به مجلسی درآید درکنار همان آخرین نفری که نشسته است بنشیند.
ـ امام صادق (ع ) : پیامبر خدا هرگاه وارد منزلی می شد در پایین ترین جای مجلس می نشست .
ـ پیامبر خدا (ص ) : هر گاه در مجلسی جمعیتی نشسته باشند و کسی وارد شود, اگراز میان آنها فـردی بـرادر وارد شده خود را به کنارش دعوت کند و برای او جا باز نماید باید دعوتش را بپذیرد وپهلوی او برود, زیرا وی با این دعوت به او احترام گذاشته است .
بیشتر جا بود همانجا بنشیند.
ـ امـام باقر (ع ) : هرگاه یکی از شما به منزل برادر خود وارد شود باید هر جا که صاحبخانه گفت همان جا بنشیند,چون صاحبخانه به موقعیت خانه خود آشناتر از میهمان است .
ـ امـام عـسـکـری (ع ) : هر کس به جایی کمتر از صدر مجلس رضایت دهد و بنشیند تا زمانی که نشسته است خداوند وفرشتگانش بر او درود فرستند.
ـ پیامبر خدا (ص ) در مسجد تنها نشسته بود.
ای رسول خدا ! جا زیاد است .
را برای او جابجا کند.
ـ امـام عـلـی (ع ) در مـیان اوصاف پیامبر (ص ) فرمود: هرگز دیده نشد که آن حضرت در حضور همنشین خود پایش رادراز کند.
ـ پیامبر خدا (ص ) : در جایی که نشسته ای وقاحت به خرج نده تا مردم از اخلاق زشت تو حذر کنند و وقتی کسی کنارتو نشسته است با دیگری نجوا مکن .

ـ امـام علی (ع ) : تنها کسی باید در صدرمجلس بنشیند که سه ویژگی داشته باشد: هرگاه از او پـرسشی کنند پاسخ دهد, هرگاه دیگران از سخن گفتن درماندنداو سخن بگوید و نظری بدهد که خیر و صلاح مجلسیان در آن باشد.
مجلس بنشیند احمق است .
ـ بـه سوی بالاترین جای مجلس مشتاب , زیرا جایی که بالا برده شوی بهتر است از جایی که پایین آورده شوی .

قرآن .
((آیـا بـا مـردان در مـی آمـیـزید و راه [ نسل ] را می برید و درمحفل خود مرتکب کارهای ناپسند می شوید؟
)).
((و در کتاب بر شما نازل کرده که چون شنیدید که آیات خدا مورد انکار و ریشخند قرار می گیرد با آنان منشینید تا آن گاه که به سخنی دیگر پردازند)).
((و چـون بینی که در آیات ما از [ روی عناد ] فرو می روند از آنها رویگردان شو تا به سخنی جز آن پردازند.
به یادت آمد با آن مردم ستمکاره منشین )).
ـ امـام صـادق (ع ) در باره آیه ((و در این کتاب بر شما نازل کرد ...)) فرمود: مقصوداین است که [ هرگاه شنیدید کسی ] حق را انکار و تکذیب می کند و از امامان بد می گوید: از نزد چنین کسی بر خیز وبا او همنشینی مکن , هر که می خواهد باشد.
ـ امـام رضا (ع ) نیز در ذیل همین آیه فرمود: هرگاه شنیدی کسی حق را انکار و تکذیب می کند و زبان به بدگویی ازاهل حق گشوده است از پیش او بر خیز و با وی همنشینی مکن .
ـ پـیـامـبر خدا (ص ) : هر که به خدا و روز واپسین ایمان دارد نباید در مجلسی که در آن از امامی بدگویی یا از مسلمانی غیبت می شود, بنشیند.
چون به یادت آمد با آن مردم ستمکاره منشین )).
ـ هشت نفرند که اگر مورد اهانت و تحقیر قرار گرفتند نباید کسی جز خود را سرزنش کنند .. .
و کسی که در جایی که شایسته اش نیست بنشیند.
ـ امـام علی (ع ) : بر سفره ای که در آن شراب نوشیده می شود منشینید, زیرا بنده نمی داند که چه هنگام مرگش در می رسد.
ـ از نشستن در گذرگاهها بپرهیز.
ـ امـام صادق (ع ) : سزوار نیست مؤمن در مجلسی بنشیند که در آن معصیت خداوندمی شود و او نمی تواند آن وضع را تغییر دهد.
ـ هر که به خدا و روز واپسین ایمان دارد نباید در جای شبهه انگیز بایستد.

ـ پیامبر خدا (ص ) : مجلسها امانت هستندمگر سه مجلس : مجلسی که در آن خونی به ناروا ریخته شود, مجلسی که در آن زنا شود و مجلسی که در آن مال حرام به ناروا حلال گردد.
ـ مجلسها امانتند وفاش کردن راز برادرت خیانت است .
ـ مـجـلـسـها امانت است و روا نیست که مؤمنی از مؤمن دیگر, یا فرمود: از برادر مؤمن خود, کار ناپسندی را بازگوکند.
ـ وقتی دو کس با هم انجمن می کنند آنچه میانشان می گذرد امانت خداست .
آن محفل گذشته است فاش سازد.

ـ امام علی (ع ) : بر تو باد به شرکت درمجالس ذکر.
ـ پیامبر خدا (ص ) : در باغهای بهشت گردش کنید.
ـ هـرگـاه تـعـدادی از زمـیـنـیان انجمن ذکر خدا بر پا کنند تعدادی از فرشتگان در آن انجمن بنشینند.
ـ مجلسها سه گونه است : پر سود و غنیمت , سالم و پژمرده .
یـاد خـدا شـود, مـحـفل سالم محفل خاموش و ساکت است و محفل پژمرده آن است که به باطل پرداخته شود.
ـ امام باقر (ع ) : مردم سه گونه اند: سالم و غنیمت برده و بر باد رفته .
بـرده آن اسـت کـه ذکـر و یـاد خـدا گوید و بر باد رفته کسی است که زبان به بدگویی از مردم گشاید.
ـ لقمان (ع ) : مجلسها را زیر نظر بگیر, اگر مردمانی را دیدی که ذکر خدای عزوجل می گویند با آنان بنشین , چه , اگر تو دانشمند باشی دانشت تو را سودمی بخشد و آنان بر دانش تو می افزایند و اگـر از عـلـم بی بهره باشی آنان به تو دانش آموزند, شاید که خدا بر آنان رحمت آورد و رحمت او شامل تو نیز بشود.
ـ امام سجاد (ع ) در دعا عرض می کند: ما را از آنان قرار ده که به سبب یادتو از خواهشهای نفسانی باز می مانند .. .
چندان که رطوبت زبان خدا گویان در مجالس پراکنده می شود .
ـ امام صادق (ع ) : هـرگـاه عده ای در محفلی گرد آیند و در آن ذکر خدا و ما نکنند آن محفل در روز قیامت برای آنان مایه دریغ خواهد بود.
ـ پیامبر خدا (ص ) : هرگاه باغی از باغهای بهشت دیدید در آن به گردش درآیید.
بهشت چیست ؟
فرمود: محفل مؤمنان .
ـ امـام رضا (ع ) : هر کس در مجلسی که یاد و نام ما در آن زنده نگه داشته می شود بنشیند, در آن روزی که دلهامی میرند دل او نمیرد.
ـ امـام صـادق (ع ) بـه فـضـیل فرمود : آیا با هم می نشینید و گفتگو می کنید؟
عرض کرد : آری , فدایت شوم .
این مجالس را دوست دارم .
هـر کـس از مـا یـاد کـند یا در حضور او از ما یاد شود و از چشمش به اندازه پر مگسی اشک درآید خداوند گناهان او راببخشد اگر چه از کفهای دریا فزونتر باشد.

ـ پـیـامـبـر خدا (ص ) : کفاره نشستن این است که بگویی : خدایا ! پاک و منزهی تو و ستایش از آن توست .
بیامرز.
ـ امـام بـاقـر (ع ) : هـر کـه خواهد با پیمانه پر مزد گیرد, باید هنگامی که می خواهد از جای خود برخیزد بگوید: ای پروردگار عزت و شکوه ! پاک و منزهی تو از هر توصیفی , درورد بر فرستادگان خدا و ستایش از آن خدایی است که پروردگار جهانیان است .
ـ امـام عـلـی (ع ) : هـر کـس کـه خواهد با پیمانه پر مزد گیرد باید آخرین سخنش این باشد: ای پـروردگـار شـکـوه ! تـو پاک و منزهی .. .
برای چنین کسی به ازای هر مسلمان یک ثواب و حسنه منظور می شود .
ـ پیامبر خدا (ص ) : هرگاه بهم رسیدید سلام گویید و دست دهید و چون از هم جدا شدید با آمرزش خواهی یکدیگر را ترک کنید.
ـ امـام صـادق (ع ) : پـیـامـبر خدا هرگاه از مجلسی بر می خاست , اگر چه زمانی کوتاه در آن جا نشسته بود, بیست و پنج مرتبه از خدا آمرزش می طلبید.

ـ امام علی (ع ) : همنشین خوب نعمت است و همنشین بد بلا و مصیبت .
ـ همنشینی با همنشین بد مجمع همه بدیهاست .

ـ پیامبر خدا (ص ) : حواریان عیسی (ع ) عرض کردند: یا روح اللّه ! پس با چه کسی همنشین شویم ؟
فـرمود: با آن که دیدنش شما را به یاد خدا اندازد و گفتارش بر دانش شما بیفزاید و کردارش شما را به آخرت تشویق کند.
ـ امام سجاد (ع ) : مجالس پاکان فراخوان به سوی صلاح و پاکی است .
ـ در دعـا عرض می کند: یا شاید در محفل دانشمندانم ندیدی که مرا فرو گذاشتی یا شاید مرا در میان بی خبران دیدی که از رحمتت نومیدم گردانیدی , یا شاید مرا دمخور محافل هرزگان یافتی که با آنان تنهایم گذاشتی .
ـ لـقـمـان (ع ) : فـرزنـدم ! بـا دانشمندان نشست و برخاست کن و زانو به زانوی آنها بنشین , چه , خـداونـد عـزوجـل دلـهـا را بـا نور حکمت زنده می گرداندهمچنان که زمین را با بارش آسمان زندگی می بخشد.
ـ امام علی (ع ) : با بردباران بنشین که بردباریت افزون می شود.
ـ با دانشمندان بنشین که خوشبخت می شوی .
ـ بـا دانـشـمـندان بنشین تا بردانشت افزوده گردد, تربیت و ادبت نیکو شود و روانت پاکیزگی گیرد.
- -
- -
ـ با فرزانگان همنشینی کن تا خردت کمال یابد و شرافت نفس یابی و نادانی از تو رخت بربندد.
ـ پـیـامـبر خدا (ص ) : با نیکوکاران بنشین , زیرا اگر کار خوبی انجام دهی تو را می ستایند و اگر خطایی کنی سرزنشت نمی کنند.
ـ امام علی (ع ) : همشنینی با فرزانگان خردها را زنده می کند و جانها را شفا می بخشد.
ـ با تهیدستان بنشین تا شکرگزاریت (از خدا) زیاد شود.
ـ پیامبر خدا (ص ) : از دانشمندان بپرسید, با فرزانگان سخن بگویید و با تهیدستان بنشینید.
ـ تنها در محضر دانشمندانی نشینید که شما را از پنج چیز به پنج چیز فرا می خوانند: از دودلی به یـقـیـن , از ریـا به اخلاص , از دنیا خواهی به دنیا گریزی , از تکبر به فروتنی و از فریبکاری به خیر خواهی .
ـ ای پسر مسعود! باید که همنشینان تو نیکان باشند و برادرانت پرهیزگاران و پارسایان , چه آن که خـدای تـعـالـی درکـتـاب خود فرموده است : ((در آن روز, دوستان با یکدیگر دشمن باشند مگر پرهیزگاران )).
ـ از سـخـنـان خدای تعالی به موسی : ای موسی ! با آنان که گرد گناه نمی گردند نیکو و پاکیزه سخن بگوی و همنشین آنان باش و ایشان را همراز خود بگیر و با آنان بجوش تا با تو بجوشند.
ـ لقمان (ع ) : فرزندم ! هرگاه به انجمنی درآمدی بر آنان درود گوی و آن گاه کنارشان بنشین و سخنی مگوی تا آنهازبان به سخن گشایند.
دیگر برو.
ـ پـیامبر خدا (ص ) : مسکین منش باشید و مسکینان را دوست دارید و با آنان بنشینید و کمکشان کنید.
توانگران دوری ورزید و بر آنان رحم و دلسوزی کنید و از اموالشان چشم برگیرید.
ـ امام علی (ع ) : ای مردم ! خوشا آن که .. .
با مردمان دانا و مهربان بنشیند و با فرو دستان مستمند آمیزد!.
ـ با پاکدامنان و فرزانگان بنشین و با آنان زیاد بحث و گفتگو کن , زیرا اگر نادان باشی تو را دانش آموزند و اگر دانا باشی بر دانشت افزوده شود.

ـ امـام سجاد (ع ) : حق همنشین تو آن است که : با او نرم و مهربان باشی , در هنگام گفتگو با او به انصاف رفتار کنی , جز با اجازه او از جای خود بلند نشوی ,اگر در کنار تو نشست بتواند بدون اجازه تـو برخیزد و برود, لغزشهایش را فراموش کنی , خوبیهایش را به یاد داشته باشی و جز خیر و خوبی به او نگویی .

ـ پیامبر خدا (ص ) : همنشینی با سه کس دل را می میراند: همنشینی با فرومایگان , گفتگو با زنان و نشستن با توانگران .
ـ امام علی (ع ) : همنشینی با هوسرانان باعث از یاد رفتن ایمان و حاضر شدن شیطان است .
ـ کسی که با نادان بنشیند خردمند نیست .
ـ آنان که با بدان همنشینی می کنند از گزندهای بلا و گرفتاری در امان نیستند.
ـ در مـنـاهی پیامبر (ص ) آمده که آن حضرت از گفتگویی که به غیر خدای عزوجل فرا می خواند نهی فرمود.
ـ امام صادق (ع ) : با بدعتگزاران دوستی و همنشینی نکنید که در نظر مردم شما هم مانند یکی از آنها خواهید بود.
ـ پیامبر خدا (ص ) : از همنشینی با مردگان بپرهیزید.
توانگری که توانگریش او را سرمست کرده باشد.
ـ امام صادق (ع ) : از همنشینی با شهریاران و دنیا پرستان بپرهیزید که این کار دین شما را می برد و نـفـاق و دورویـی مـی آورد و ایـن دردی سـخت و بی درمان است , نیز سنگدلی به بار می آورد و فـروتـنـی را می زداید, با مردمان همتای خود و افراد متوسط (جامعه ) همنشینی کنید که کانهای جواهر را در میان آنها می یابید.
ـ امام علی (ع ) : از بدان دوری کنید و با نیکان بنشینید.
ـ آمیزش با دنیا پرستان دین را عیبناک می کند و یقین را سست .

ـ پـیـامـبر خدا (ص ) : دست خدا بر سر جماعت است و شیطان همراه کسی که با جماعت (جامعه مسلمان ) ناسازگاری کند می رود.
ـ ای مردم ! به جماعت و یکپارچگی روی آرید و از پراکندگی بپرهیزید.
ـ دسـت خـدا بـر سـر جـمـاعـت است , هرگاه فردی از جماعت جدا شود شیطان او را می رباید, همچنان که گرگ گوسفند جدا مانده از رمه را.
ـ هر کس یک وجب از جماعت جدا شود حلقه اسلام را از گردن خود برداشته است .
ـ دست خدا با جماعت است .
ـ جماعت و یکپارچگی رحمت است و پراکندگی عذاب .

ـ امام علی (ع ) --- در پاسخ به پرسش ازمعنای سنت , بدعت , جماعت و تفرقه فرمود: به خدا سوگند سـنت همان سنت محمد (ص ) است و بدعت آنچه خلاف آن باشد و به خدا قسم جماعت همدست شدن با اهل حق است هر چند اندک باشند و تفرقه همدستی با اهل باطل است هر چند بسیار باشند .
ـ امـام صـادق (ع ) : از پـیامبر خدا (ص ) درباره جماعت امتش سؤال شد فرمود: جماعت امت من همان اهل حقند هرچند شمارشان اندک باشد.
ـ پیامبر خدا (ص ) --- در پاسخ به این سؤال که جماعت امت تو چیست ؟
ـ : آنان که بر حق باشند هر چند ده نفر باشند!.

ـ پیامبر خدا (ص ) : امت من هرگز بر گمراهی فراهم نمی آیند.
ـ به جماعت روی آرید که دست خدا بر سر جماعت است .
گرد نمی آورد.
ـ خدای عزوجل هرگز امت مرا بر گمراهی گرد نمی آورد.
است .
ـ امت من هرگز بر گمراهی اجتماع نمی کنند.
ـ خدای تعالی امت مرا از فراهم آمدن بر گمراهی نجات داده است .
ـ خدای تعالی امت مرا بر گمراهی گرد نمی آورد.
سوی آتش برده شود.

قرآن .
((و قسم به گواه و گواهی شده )).
ـ در مـجمع البیان , ذیل این آیه می گوید:در این زمینه چند قول است : یکی آن که از ابن عباس و قـتاده و نیز از امام باقر و امام صادق و پیامبر نقل شده است که ((گواه , روز جمعه است و گواهی شده , روز عرفه )).
ـ امام صادق (ع ) در تفسیر همین آیه می فرماید: شاهد (گواه ) روز جمعه است و مشهود (گواهی شده ) روز عرفه .
ـ پـیـامبر خدا (ص ) : روز جمعه مهتر روزهاست و نزد خداوند عزوجل از روز قربان و روز فطر نیز ارجمندتر است .
ـ امام باقر (ع ) : خیر و شر در روز جمعه دو چندان می شود.
ـ در روز جمعه (ثواب ) صدقه دو چندان می شود, زیرا روز جمعه بر دیگر روزها فضیلت دارد.

ـ امام علی (ع ) : هر روز جمعه مقداری میوه به خانواده خود نوبر دهید تا از آمدن جمعه خوشحال شوند.

ـ پیامبر خدا (ص ) : ای علی ! مردم باید هر هفت روز یک بار غسل کنند (حمام روند).
خوراک روزانه ات را بفروشی و گرسنه بمانی , زیرا هیچ امر مستحبی بالاتر از غسل جمعه نیست .
ـ اصبغ بن نباته : علی (ع ) هرگاه می خواست کسی را سرزنش کند می فرمود: تو حتی از کسی که غسل روز جمعه راترک می کند ناتوانتری .
احادیثی که در فضیلت غسل جمعه وارد شده بسیار زیاد است .

ـ امـام علی (ع ) در پاسخ به این که جماع چیست ؟
فرمود: پرده شرمی کنار می رود و شرمگاههایی به هم می آمیزند.
زیاده روی در آن پیری می آورد, چون از آن حالت به درآید پشیمان شود, میوه حلالش فرزند است که اگر زنده ماند مایه فتنه باشد و اگر بمیرد مایه غم و اندوه شود.
ـ هـر که خواهد جاویدان ماند --- که البته جاودانگی در کار نیست --- باید بدهکاری کم داشته باشد, سحر خیز باشد و بازنان کمتر نزدیکی کند.
ـ هر کس زیاد زن گیرد رسواییها او را در میان گیرند.
ـ یکی از شیعیان : امام صادق (ع ) از ما پرسید: چه چیز از همه لذتبخش تر است ؟
عرض کردیم : هیچ چیز.
لذتبخش ترین چیزها نزدیکی کردن با زنهاست .
ـ امام صادق (ع ) : مردم در دنیا و آخرت لذتی بهتر از لذت زن نچشیده اند .. .
بهشتیان در بهشت از چیزی به اندازه نکاح لذت نمی برند, نه از خوراکیها و نه از نوشیدنهای آن .

قرآن .
((ای فرزندان آدم ! برای شما جامه ای فرستادیم که شرمگاهتان را می پوشاند و زینتی است .
((بـگـو: چـه کـسی زیوری را که خدا برای بندگانش پدید آورده و روزیهای پاکیزه را حرام کرده است ؟
بگو: این چیزها در زندگی دنیا برای کسانی است که ایمان آورده اند و در روز قیامت [ نیز ] ویژه آنانست )).
ـ امـام عـلـی (ع ) : همچنان که دوست داریدافراد غریبه شما را در بهترین هیات ببینند و خود را برای آنها می آرایید وقتی نزد برادر مسلمان خود می روید نیزخویشتن را بیارایید.
ـ امـام صادق (ع ) : لباس زیبا بپوش , زیرا خداوند زیباست و زیبایی را دوست دارد, اما باید از حلال باشد.
ـ پـیامبر خدا (ص ) : خداوند متعال زیباست , زیبایی را دوست دارد و دوست دارد اثر نعمت خود را در بنده اش ببیند.
او فقر و فقرنمایی را دشمن دارد.
ـ خداوند متعال زیباست و زیبایی را دوست می دارد.
می دارد.
ـ امـام صادق (ع ) : خداوند زیبایی و خودآرایی را دوست دارد و بینوایی و قیافه فقرآلود را ناخوش می دارد.
خداوند به بنده ای نعمتی دهد دوست دارد اثر آن را در او ببیند.
را خـوشـبـو کند, خانه اش را گچکاری کند, جلو در حیاط خود را بروبد حتی روشن کردن چراغ پیش از غروب خورشید فقر را می برد و روزی را زیاد می کند.
ـ امـام رضا (ع ) : روایت می کنم که خدای تبارک و تعالی زیبایی و آراستگی را دوست دارد و فقر و فقرنمایی رادشمن می دارد.
ـ امـام صـادق (ع ) : پـیـامـبـر خدا (ص ) مردی را دید که موهای سرش ژولیده , لباسش کثیف و چـرکـیـن و سـر و وضـعـش پریشان و به هم ریخته است , فرمود: بهره بردن (از نعمتهای الهی ) و نمایاندن نعمت جز دین است .
ـ پـیـامـبـر خـدا (ص ) : خدای تعالی دوست دارد وقتی بنده اش نزد برادران خود می رودبا هیاتی پرداخته و آراسته برود.
ـ لباس خوب بپوشید و خانه هایتان را آباد کنید تا در میان مردم مانند خال رخساره باشید.
ـ مقداری از سبیل و موهای بینی خود را بگیرید و به خودتان برسید, زیرا این کارها بر زیبایی شما می افزاید.

ـ امام علی (ع ) : رخسار زیبا نخستین خوشبختی از دو خوشبختی است .
ـ نکو رویی آغاز خوشبختی است .
ـ زیبایی رخسار مؤمن از حسن عنایت خداست به او.
ـ پیامبر خدا (ص ) : آفت زیبایی غرور است .
ـ در زبـور آمـده اسـت : هر کس مرتکب گناهان شود و از زیبایی خود دچار غرور گردد, به خاک بنگرد که چگونه در گورها با چهره ها بازی می کند و آنها را پوسیده و متلاشی می سازد.
ـ پـیامبر خدا (ص ) : بهترین چیزی که به مرد مؤمن داده شده خوی نیکوست و بدترین چیزی که به انسان داده شده دل بد در چهره زیباست .
ـ امـام بـاقـر (ع ) : هر بنده ای که زیباروی و بی عیب باشد و سپس در برابر خداوند فروتنی کند از بندگان خالص وخاص خداست .

ـ پیامبر خدا (ص ) : خیر و خوبی را نزدخوشرویان بجویید.
ـ خوبی را در میان خوبرویان طلب کنید.
ـ خوبی را در خوشرویان بجویید.
ـ نیازهای خود را از خوشرویان بخواهید, زیرا اگر نیاز تو را برآورده کند با چهره ای گشاده چنان کند و اگر دست رد به سینه ات زند باز با چهره ای گشاده چنین کند.
زشترویی که در هنگام نیاز خواهی از او خوشرو می شود.
ـ خیر و خوبی را نزد خوشرویان بجویید , زیرا کرده های آنان به زیبایی زیبنده تر است .

ـ پیامبر خدا (ص ) : موی زیبا پوششی خدایی است , پس آن را ارج نهید.
ـ هر کس مو بگذارد باید خوب به آن برسد و گرنه کوتاهش کند.

ـ امام علی (ع ) : خرد زنان در زیبایی آنهاست و زیبایی مردان در خردشان .
ـ امام عسکری (ع ) : نکویی صورت زیبایی ظاهر است و نکویی خرد زیبایی درون .
ـ امام علی (ع ) : خداوند عزوجل چهره (و زیبایی ) زن را در رخسار او و چهره (و زیبایی ) مرد را در گفتارش قرارداده است .
ـ پیامبر خدا (ص ) : زیبایی در زبان است .
ـ زیبایی مرد زبان (او) است .
ـ در پاسخ به این که : زیبایی مرد به چیست ؟
فرمود: به درست گفتن سخن حق .
ـ امام علی (ع ) : نیکو خردی , زیبایی بیرونی و درونی است .
ـ پیامبر خدا (ص ) : زیبایی هرکس , شیوایی زبان اوست .
ـ زیبایی , گفتن سخن درست و حق است , و کمال کردار نیکو و صادقانه .
ـ امام علی (ع ) : زیبایی پیدا رخسار نیکوست و زیبایی نهان , منش نیکو.
ـ زیبایی مرد بردباری اوست .
ـ زیبایی مرد وقار و سنگینی است .
ـ زیبایی مؤمن پارسایی اوست .
ـ زیبایی بنده فرمانبرداری است .
ـ زیبایی آزاده دوری کردن از ننگ و عار است .
ـ زیبایی زندگی قناعت است .
ـ زیبایی نیکی کردن , منت ننهادن است .
ـ زیبایی قرآن سوره بقره و آل عمران است .
ـ زیبایی کار خوب , تمام کردن آن است .
ـ زیبایی دانشمند عمل کردن به دانشش می باشد.
ـ زیبایی علم نشر آن است .
ـ هیچ جمالی زیباتر از خرد نیست .
ـ جامه ای زیباتر از سلامتی نیست .

ـ امام علی (ع ) : خودآرایی مردانگیی آشکار است .
ـ خودآرایی از اخلاق مؤمنان است .
ـ هرگاه اهل بذل و بخشش کم شوند خود آرایان از میان بروند.

قرآن .
((ای کسانی که ایمان آورده اید! چون به نماز برخاستیدصورت و دستهایتان را تا آرنج بشویید و سر و پاهایتان را تا برآمدگی پیشین مسح کنید.
ـ امام باقر (ع ) : هرگاه انسان جنب بخواهد چیزی بخورد و بیاشامد, دست و صورت خود را بشوید و آب در دهان بگرداند, آن گاه بخورد و بیاشامد.
ـ امـام عـلـی (ع ) : مـسـلمان در حالی که جنب است نمی خوابد و جز با حالت پاک به بستر خواب نمی رود.
نیافت با خاک تیمم کند.

ـ امام علی (ع ) در فرمان حکومت مصر به اشتر می فرماید: ((سپاهیان , به اذن خدا, دژهای مردمند و زیور والیان و مایه توانمندی و ارجمندی دین و وسیله امنیت .
و سـپـاهـیـان نـیز جز با خراجی که خداوند برای آنها مقرر فرمود است , قوام نمی گیرند, آنان به وسـیـلـه خـراج در جهاد بادشمنانشان توانا می شوند و کار خود را بدان سامان می دهند .
..
پس از سـپـاهـیان خود آن کس را به فرماندهی برگزین که به نظر تو برای خدا و پیامبر او و پیشوایت از همه خیرخواه تر است و از همه پاکدامن تر و بردبارتر می باشد, کسی که دیر به خشم آید و با پوزش (فـرد مـورد غـضـب ) آرام گـیـرد, بـا ناتوانان مهربان باشد و با زورمندان قاطع , خشونت او را بر نیانگیزد و ناتوانی او را بر جای ننشاند.
ـ در هـمـان جـا نـیـز مـی فـرماید: باید گزیده ترین سران سپاه نزد تو آن کس باشد که با دیگران هـمیاری کند و آنچه دارد به آنان ببخشد چندان که خود و خانواده شان را که بر جای گذاشته اند بخوبی تامین کنند تا همگی در جهاد ومبارزه با دشمن هم آهنگ شوند.
بـرآور و پـیوسته از آنان ستایش و تقدیر کن و زحمت سختی دیدگان را به زبان آر, که یاد کردن فراوان از کارهای خوب آنان به خواست خدا دلیران را برانگیزد و ترسوی سست اراده راتشویق کند.
ـ هر کس از یاری سپاه خود دست کشد دشمنانش را یاری داده است .
ـ آفت سپاه سرپیچی از فرماندهان است .

قرآن .
((سپاهیان آسمانها وزمین از آن خداست و خداوند هماره دانا و حکیم است )).
((و از آن خداست سپاهیان آسمانها و زمین و خداوند هماره پیروزمند و حکیم است )).
((و شمار سپاهیان پروردگارت را جز خود او نداند)).

قرآن .
((ما درباره بندگانمان که به رسالت می فرستیم از پیش تصمیم گرفته ایم .
((آنـان کـه مـی دانـسـتـند با خدا دیدار خواهند کرد گفتند: چه بسا گروه اندکی که بر گروه بسیاری به خواست خدا غلبه کرده که خدا با شکیبایان است .
چون با جالوت و سپاهیانش رو به رو شدند گفتند: ای پروردگار ما! بر ما شکیبایی فرو ریز و ما را ثابت قدم گردان و ما را بر گروه کافران پیروز ساز.
پس به خواست خدا آنان را شکست دادند)).

قرآن .
((آن گـاه خـداونـد آرامـش خـویـش را بر پیامبرش و برمؤمنان نازل کرد و لشکریانی که آنها را نمی دیدید فرو فرستاد)).
((اگـر شـمـا یاریش نمی کنید, قطعا خدا یاریش کرده .. .
خدا آرامش خود را بر او فرو فرستادو با لشکرهایی که شما آن را نمی دیدید تاییدش کرد)) .
((از نعمتی که خدا به شما داده است یاد کنید بـدان هـنـگـام کـه لشکریانی بر شما تاخت آوردند و ما باد را و لشکرهایی که آنها را نمی دیدید بر سرشان فرستادیم )).
بهشت .

قرآن .
((بـه سـوی آمـرزش پروردگار خود و بهشتی بشتابید که پهنای آن آسمانها و زمین است و برای پرهیزگاران آماده شده است )).
((بـه سـوی آمـرزش پروردگارتان و به سوی بهشتی بشتابید که پهنای آن مانند پهنای آسمان و زمین است )).
ـ امام علی (ع ) : هان ! من چیزی مانند بهشت ندیده ام که جوینده اش خواب باشد و نه مانند دوزخ که گریزان از آن درخواب باشد.
ـ شـمـا کـه نـاگـزیر میل و خواهش دارید پس خواهش خود را متوجه بهشتی کنید که به پهنای آسمانها و زمین است .
ـ امـام بـاقر (ع ) : ای که خواهان بهشتی ! وه ! چه خوابت دراز است و مرکبت کند و همتت سست ! شـگـفتا از این طالب و مطلوب ! و ای گریزان از دوزخ ! چه تند مرکبت را به سوی آن می رانی ؟
! و چه زود به دست می آوری آنچه را که به دوزخت می افکند؟
!.
ـ پیامبر خدا (ص ) : هر که مشتاق بهشت باشد در انجام کارهای خوب بکوشد.
ـ امـام سـجاد (ع ) : بدانید که هر کس مشتاق بهشت باشد به سوی خوبیها بشتابد و از خواهشهای نـفـس کـنـاره گیرد و هرکه از آتش بترسد, از گناهان خود به درگاه خداوند زود توبه برد و از حرامها باز ایستد.
ـ امام علی (ع ) : بهشت برترین هدف است .
ـ بهشت سرانجام رستگاران است .
ـ بهشت سرای امنیت و آسایش است .
ـ بهشت پاداش کسی است که (از خدا) فرمان برد.
ـ بهشت هدف پیش افتادگان است و آتش پایانه واماندگان .
ـ دنیا سرای شقاوت پیشگان است و بهشت سرای پرهیزگاران .
ـ خیری که در پی آن آتش بود خیر نتوان شمرد و شری که در پس آن بهشت باشد شر نیست .
بهشت ناچیز است و هر بلایی جز آتش عافیت .

قرآن .
((و هـیـچ کـس از آن روشـنـی چـشـم خبر ندارد که به پاداش کارهایی که می کرده اند, برایشان اندوخته اند)).
ـ پـیـامـبـر خدا (ص ) : خدای تعالی فرموده است : برای بندگان نیک کردار خود چیزهایی فراهم آورده ام که نه چشمی دیده است و نه گوشی شنیده است و به ذهن هیچ بشری خطور نکرده است .

قرآن .
((خدا از مؤمنان جانها و مالهایشان را خرید تا بهشت ازآنان باشد)).
ـ امام علی (ع ) : جانبهای شما جز بهشت نیست , پس آن را جز به بهشت مفروشید.
ـ هر کس جان خود را جز در قبال بهشت بفروشد, به رنج و مصیبت سختی گرفتار آمده است .
ـ هر کس جان خود را به چیزی جز نعمتهای بهشت بفروشد به آن ستم کرده است .

ـ امام صادق (ع ) : جمله ((لا اله الا اللّه )) بهای بهشت است .
ـ پـیامبر خدا (ص ) : پاداش کسی که خداوند نعمت یکتاپرستی را به او عطا کرده است , چیزی جز بهشت نیست .
ـ خـدای عزوجل فرموده است : پاداش کسی که نعمت یکتاپرستی را به او داده ام چیزی جز بهشت نیست .
ـ خـدای جل جلاله می فرماید: لا اله الا اللّه دژ من است , پس هر که به دژ من درآید از عذابم ایمن باشد.
ـ هر کس بمیرد و بداند که خدا حق است وارد بهشت شود.
ـ امام علی (ع ) : بهای بهشت کار نیک و شایسته است .
ـ بهای بهشت دل برکندن از دنیاست .

ـ پـیـامـبر خدا (ص ) : هر کس از روی اخلاص بگوید لا اله الا اللّه (خدایی جز اللّه نیست ) به بهشت رود و اخلاص آن به این است که لا اله الا اللّه او را ازآنچه خدای عزوجل حرام کرده است باز دارد.
ـ امـام رضا (ع ) در حدیث سلسلة الذهب از قول پدران بزرگوارش (ع ) فرمود: شنیدم پیامبر خدا می فرماید: شنیدم جبرئیل می فرماید: از خدای جل جلاله شنیدم که می فرماید: لا اله الا اللّه دژ من است , پس هر که به دژ من درآید از عذاب من ایمن باشد.
راوی مـی گـویـد: چـون شتر به راه افتاد آن حضرت بانگ برآورد: آن شرایطی دارد و من یکی از شرایط آنم .
ـ پیامبر خدا (ص ) : جمله لا اله الا اللّه نزد خدا بزرگ و گرامی است .
زبان آورد مال و جانش در امان است اما سرانجامش آتش باشد.
ـ مـردی خـدمـت امام باقر (ع ) آمد و از این حدیث پیامبر پرسید که فرموده است : هر کس بگوید: خدایی جز اللّه نیست به بهشت می رود, امام باقر (ع ) فرمود:خبر درست است .
لا اله الا اللّه شروطی دارد وآگاه باش که من یکی از شروط آن هستم .

قرآن .
((هر کس که کاری شایسته کند, چه زن و چه مرد , اگرمؤمن باشد همگی به بهشت می روند و به قدر گودی پشت هسته خرمایی در حق آنان ستم نمی شود)).
((خداوند جانها و مالهای مؤمنان را خرید, در مقابل اینکه بهشت از آنشان باشد)).
((این بهشتی است که آن را به بندگان پرهیزگار خود میراث می دهیم )).
ـ امام علی (ع ) : بهشت رفتن ارزان است و دوزخ رفتن گران .
ـ پیامبر خدا (ص ) : امت من بیشتر به سبب دو چیز وارد بهشت می شوند : خدا پروایی و خوشخویی .
ـ در پاسخ به سؤال از عملی که چیزی میان آن و بهشت مانع نشود فرمود: خشمگین مشو, چیزی از مردم مخواه و بر مردم آن پسند که بر خودت می پسندی .
ـ سـه چـیـز است که هر کس با آنها خدای عزوجل را دیدار کند از هر دری که خواهد وارد بهشت شـود: کسی که خوشخو باشد و در آشکار و نهان از خدا بترسد و بحث و ستیزه را رها کند اگر چه حق با او باشد.
ـ امـام بـاقـر (ع ) : ده چـیـز اسـت که هر کس با آنها خدای عزوجل را دیدار کند به بهشت درآید: گـواهـی دادن به یگانگی خدا, گواهی دادن به پیامبری محمد (ص ) , اقرار به آنچه خدا فرستاده است , بر پا داشتن نماز, پرداختن زکات , روزه ماه رمضان , زیارت خانه خدا, دوستی با دوستان خدا و بیزاری از دشمنان خدا و دوری کردن از هرمست کننده )).
ـ پـیـامـبر خدا (ص ) به ابوذر فرمود: آیا دوست داری به بهشت روی ؟
[ابوذر گوید:] عرض کردم : آری , پدرم فدایت باد.
ـ سوار بر شتر خود بود و قصد رفتن به یکی از جنگها را داشت , بادیه نشینی بیامد و رکاب شتر آن حـضـرت گـرفت و عرض کرد: ای رسول خدا! به من کاری بیاموز که با انجام دادن آن به بهشت روم ؟
حضرت فرمود: هرکاری که دوست داری مردم در حقت بکنند تو با آنها همان کن و هر کاری که دوست نداری نسبت به تو انجام دهندتو نیز با آنان چنان مکن .
ـ بـه یـزیـد بـن اسید فرمود: ای یزید بن اسید! آیا بهشت را دوست داری ؟
پس , آنچه برای خودت دوست داری برای برادرت دوست بدار.
ـ امـام باقر (ع ) : چهار چیز است که هر کس داشته باشد خداوند در بهشت برای او خانه ای بسازد: هـر کـس یـتیم را سرپناه دهد, به ناتوان رحم کند, با پدر ومادرش مهربان باشد و با غلامش مدارا کند.
ـ امـام صـادق (ع ) : چهار کار است که هر کس یکی از آنها را انجام دهد وارد بهشت شود: هر کس حیوان تشنه ای راآب دهد, یا شکم گرسنه ای را سیر کند, یا بدن برهنه ای را بپوشاند, یا گردن در بندی را آزاد کند.
ـ سـه کـار اسـت که هر کس یکی از آنها را انجام دهد خداوند بهشت را بر او واجب گرداند: انفاق کردن درتنگدستی , خوشرویی با همه عالم و انصاف داشتن .
ـ امـام علی (ع ) : خدای سبحان به سبب نیت درست و منش پاک (بندگانش ) هر کس را بخواهد به بهشت برد.
ـ پـیامبر خدا (ص ) در پاسخ به این پرسش بادیه نشینی که چه کند تا به بهشت رود فرمود: سؤالی مختصر اما پراهمیت پرسیدی .
است که خودت به تنهایی بنده آزاد کنی و فک رقبه آن است که در بهای آزادی او کمک کنی --- به خویشاوند ستمگرمهربانی و نیکی کن , اگر چنین نکردی , پس گرسنه ای را سیر کن و تشنه ای را آب ده , بـه کـار خـوب فرمان ده و از کارزشت باز دار, اگر این هم نتوانستی زبانت را جز از خیر و خوبی فرو بند.
ـ نـیـز بـه بـادیه نشین فرمود: گرسنه را سیر کن , تشنه را آب ده , به کار نیک فرمان ده و از کار زشت باز دار, اگر توان این را نداشتی زبانت را از جز خوبی نگه دار, زیرا با این کار بر شیطان چیره می آیی .
ـ آیا هر یک از شما دوست دارد به بهشت رود؟
عرض کردند: آری , ای رسول خدا.
مرگ را درمقابل دیدگان خود قرار دهید و از خدا چنان که شاید شرم دارید.
ـ در پـاسخ به این پرسش مردی که : چه کنم تا به بهشت روم ؟
فرمود: مشکی نو خریداری کن و با آن آنـقدر مردم را آب بده تا آن را فرسوده و پاره کنی , زمانی که مشک را پاره کرده باشی , به عمل بهشت دست یافته ای .
ـ امـام عـلـی (ع ) : هر کس شش خصلت در او جمع شود به بهشت درآید و از آتش برهد:کسی که خـدا را بـشـناسد و فرمانش برد و شیطان را بشناسد و نافرمانیش کند, حق را بشناسد و پیرویش نماید و باطل رابشناسد و از آن بپرهیزد و دنیا را بشناسد و دورش افکند و آخرت را بشناسد و آن را بجوید.
ـ مـردی از حـضرت مسیح (ع ) پرسید: ای آموزگار خوبی ! مرا به کاری راهنمایی کن که به سبب آن به بهشت دست یابم , فرمود: در نهان و آشکارت از خدا بترس و به پدر و مادرت خوبی کن .
ـ پـیامبر خدا (ص ) : هر کس به اندازه زمان میان دو دوشیدن شتر جهاد در راه خدا نصیبش شود وارد بهشت گردد.
ـ امام علی (ع ) : به بهشت دست نیابد مگر کسی که باطنش نیکو و نیتش خالص باشد.
ـ پیامبر خدا (ص ) : وارد بهشت نشود مگر نفسی که در برابر خدا تسلیم باشد.

قرآن .
((آیا می پندارید که به بهشت خواهید رفت , حال آن که هنوزآنچه بر پشینیان شما گذشته بر شما نـیـامده است ؟
به ایشان سختی و رنج رسید و به لرزه درآمدند تا آن جا که پیامبر و مؤمنانی که با اوبودند گفتند: پس , پیروزی خدا کی خواهد بود؟
بدان که پیروزی خدا نزدیک است )).
((آیا می پندارید که به بهشت خواهید رفت و حال آن که هنوز خدا معلوم نکرده که از میان شما چه کسانی جهاد می کنند و چه کسانی پایداری می ورزند؟
)).
((و امـا هـر کـس کـه از عـظمت پروردگارش ترسیده و نفس را از هوی بازداشته , همانا بهشت جایگاه اوست )).
ـ امـام رضـا (ع ) : هـر کس از خدا بهشت بخواهد و در برابر سختیها پایداری نورزد بیگمان خود را ریشخند کرده است .
ـ امـام عـلـی (ع ) : رسـول خـدا (ص ) مـی فـرمـود: گرداگرد بهشت را سختیها گرفته است و گرداگرد دوزخ را شهوتها.
که چیزی از طاعت خدا نیست مگر آن که با کراهت انجام می گیرد و چیزی از معصیت خدا نیست مگر آن که با میل صورت می پذیرد.
.
ـ امام باقر (ع ) : بهشت در احاطه ناملایمات و بردباری است , پس , هر که در دنیا بر ناملایمات صبر کـنـد به بهشت رود, و دوزخ در احاطه لذتها وخواهشهای نفس است , پس هر که لذت و خواهش نفس را برآورده کند به دوزخ رود.
مجلسی , رضوان اللّه علیه می گوید: مضمون این خبر مورد اتفاق شیعه و سنی است .
ـ پـیـامبر خدا (ص ) : بدانید که کار بهشت به سبب داشتن تپه و ماهور دشوار است و کار دوزخ به سبب خواهشهای نفسانی آسان و هموار.
ـ امام علی (ع ) : هرگز بهشت را به دست نیاورد مگر کسی که با نفس خود مبارزه کند.
ـ هرگز به بهشت نرسد مگر کسی که برای رسیدن به آن بکوشد.
ـ با ناملایمات و سختیهاست که بهشت به دست می آید.
ـ مسیح (ع ) : خفتن بر بوریا و خوردن نان جوین در طلب بهشت آسان است .
ـ امام علی (ع ) : بهشت با آرزو به دست نمی آید.

ـ پـیامبر خدا (ص ) : هر کس به من تضمین دهد که زبان و شهوت خویش را حفظ کند, من بهشت را برای او ضمانت می کنم .
ـ مـن برای کسی که بحث و مجادله را رها کند هر چند حق با او باشد و برای کسی که دروغ را هر چـنـد به شوخی ترک گوید و برای کسی که خوشخو باشدخانه ای را در حومه بهشت و خانه ای را در مرکز بهشت و خانه ای را در بالای بهشت ضمانت می کنم .
ـ امام صادق (ع ) : چه کسی چهار چیز را به من تضمین می دهد تا من چهار خانه در بهشت برای او تـضمین کنم ؟
انفاق کن و از تنگدستی مترس , سلام را در جهان رواج ده , بحث و جدل را واگذار هر چند حق با تو باشد و با مردم به انصاف رفتار کن .
ـ پـیـامـبـر خـدا (ص ) : شـش چیز را برای من به عهده گیرید, من برای شما بهشت را به عهده مـی گـیـرم : هرگاه سخن گفتیددروغ مگویید, هر گاه وعده دادید خلف وعده نکنید, هرگاه امین تان دانستند خیانت نورزید, چشمانتان را (ازحرام ) فرو بندید, شهوت خویش را حفظ کنید و دست و زبان خود را نگه دارید.
ـ (حـفـظ) شـش امـر را برای من عهده دار شوید من بهشت را برای شما عهده دار می شوم : نماز, زکات , امانتداری ,شهوت , شکم و زبان را.
ـ هر کس به من تضمین پنج چیز را بدهد من بهشت را برای او ضمانت می کنم .
چیز کدام است ؟
فرمود: خلوص و صفا با خدای عزوجل , خلوص و صفا با پیامبر او, خلوص و صفا با کتاب خدا,خلوص و صفا با دین خدا, خلوص و صفا با جامعه مسلمانان .
ـ در حـدیـث مـعراج آمده است : ای احمد! به عزت و جلالم سوگند هیچ بنده مؤمنی نیست که انجام چهار کار را به من تعهد سپرد مگر آن که او را وارد بهشت کنم : زبان در کام گیرد و آن را جز به سخنان بجا و سودمند نگشاید, دلش را از وسوسه نگه دارد, مراقب علم و نگاه من به خود باشد و نور دیدگانش گرسنگی باشد.
ـ امـام صـادق (ع ) : خـدای تـبـارک و تعالی به مؤمن تضمین داده است که .. .
اگر به ربوبیت او و پـیامبری محمد (ص ) و امامت علی اعتراف کند و فرایض او را به جا آورد وی را در جوار خود سکنا دهد.

قرآن .
((هر کس به خدا شرک می ورزد خداوند بهشت را بر اوحرام گردانیده و جایگاهش آتش باشد)).
((درهـای آسـمـان بـه روی کسانی که آیات ما را تکذیب کرده اند و از آنها سربرتافته اند, گشوده نخواهد شد تا آن گاه که شتر از سوراخ سوزن بگذرد((8)).
ـ امـام کـاظم (ع ) : بهشت بر سه کس حرام شده است : سخن چین , میگسار و مرد بی غیرت یعنی فاسق .
ـ پیامبر خدا (ص ) : بهشت بر سه کس حرام است : منت گذارنده (بر خدا), غیبت کننده و میگسار .
ـ خدای عزوجل می فرماید: بهشت بر منت گذار (بر خدا) و بخیل و سخن چین حرام است .
ـ جبرئیل به من اطلاع داد که بوی بهشت از فاصله هزار سال به مشام می رسد لیکن فرزندناخلف و کسی که ازخویشاوندان ببرد و پیرمرد زناکار و کسی که از روی تکبر دامن کشان راه رود و فتنه انگیز و منت گذار و جعظری بوی بهشت را را استشمام نمی کنند.
ـ شـداد بـن اوس از پـیـامبر (ص ) نقل می کند که فرمود: جواظ و جعظری و عتل زنیم به بهشت نمی روند.
ممسک و بی خیر, پرسیدم : جعظری چه کسی است ؟
فرمود: آدم درشتخوی خشن .
فرمود: آدم شکم فراخ بدخوی پرخور بیرحم ستمگر.
در خبری دیگر آمده است : عتل : آدم بد کفر.
ـ پیامبر خدا (ص ) : آن شب که به آسمان برده شدم پروردگارم جل جلاله , به من وحی فرمود: ای محمد! اگر بنده ام مرا چنان عبادت کند که همچون مشک پوسیده گردد و سپس نزد من آید در حـالـی کـه ولایـت ایشان [ محمد و علی وفاطمه و حسن و حسین (ع ) ] را نپذیرفته باشد او را به بهشت خود درنیاورم .
ـ حیله گر و خیانتکار به بهشت نمی روند.
ـ فرزند ناخلف و آدم میگسار به بهشت نمی روند.
ـ سه کس اند که هرگز بهشت نمی روند : مرد بی غیرت , زن مرد نما ((9)) و دائم الخمر.
ـ پیرمرد زناکار, تهیدست گردنفراز و کسی که با کار خود بر خدا منت نهد به بهشت نمی روند.
ـ امام صادق (ع ) : خدای تبارک و تعالی به خود سوگند یاد کرده که سه گروه را در بهشت جای نـدهـد: کـسی که فرمان خدای عزوجل را رد کند یا کسی که از فرمان امام هدایتگر سر برتابد و یا کسی که حق مؤمنی را نپردازد.
ـ پیامبر خدا (ص ) : زورگو, بخیل و بدرفتار به بهشت نمی روند.
ـ هر کس سرپرست ملتی شود و به آنها خیانت و دغل ورزد خداوند بهشت را بر او حرام گرداند.

قرآن .
((بهشتهای جاویدان که دروازه های آنها به رویشان گشوده است )).
ـ پیامبر خدا (ص ) : بهشت را دروازه ای است به نام ((ریان )) (سیراب ) که جز روزه داران از آن وارد نشوند.
ـ بـهـشت را دروازه ای است به نام ((باب المعروف )) (دروازه خوبی ) که جز اهل خوبی از آن وارد نشوند.
ـ بلال ازپیامبرخدا(ص )شنیدکه می فرماید: دروازه صبر در کوچکی است که یک لنگه دارد و دری از یاقوت سرخ است و آن را حلقه ای نباشد.
اسـت و بـانگ و آهی دارد .. .
و اما دروازه بلا .
(بلال می گوید:) عرض کردم : مگر دروازه بلا همان دروازه صبرنیست ؟
فرمود: نه .
- -
- -
زرد اسـت و یک لنگه دارد و چه کم اند کسانی که از این در وارد شوند .. .
واما دروازه اعظم .
از این دروازه بندگان صالح وارد بهشت می شوند.
ـ امام علی (ع ) : بهشت هشت دروازه دارد: دروازه ای که پیامبران و صدیقان از آن وارد می شوند, دروازه ای که شهیدان و صالحان از آن داخل می شوند و پنج دروازه دیگر که شیعیان و دوستداران مـا از آن وارد می شوند .. .
و یک دروازه دیگر که دیگر مسلمانانی که به یگانگی خدا گواهی دهند و در دلشان ذره ای دشمنی نسبت به ما خاندان نباشد از آن به بهشت در می آیند.
ـ پیامبر خدا (ص ) : بهشت را هشت دروازه است .. .
هر که خواهد از هشت دروازه وارد شود باید به چهار خصلت چنگ زند: صدقه دادن , بخشندگی , خوشخویی و نیازردن بندگان خدا.
ـ همانا دروازه های بهشت در سایه شمشیرهاست .

قرآن .
((و آنان که با ایمان نزد او آیند و کارهای شایسته کنند,درجاتی بلند دارند)).
((بـنگر که چگونه بعضیشان را بر بعضی دیگر برتری نهاده ایم و در آخرت درجات و برتریها, برتر و بالاتر است )).
ـ امام صادق (ع ) : نگویید یک بهشت است .
ـ پیامبر خدا (ص ) : در بهشت درجه روی درجه است چنان که میان آسمان و زمین ! بنده نگاهش را بـه بالا می دوزدو نوری خیره کننده بر او می درخشد چندان که نزدیک است دیدگانش را کور کند, او شادمان می شود و می پرسد:این چیست ؟
گفته می شود: این نور برادر مؤمن توست .
می کردیم و اینک اینچنین بر من برتری داده شده است ؟
گفته می شود: او از تو در عمل برتر بود سـپـس , موجبات خشنودی دل او (بنده مخاطب ) چندان فراهم می آید تا آن که سرانجام خشنود می شود.
ـ امـام عـلی (ع ) در وصف بهشت می فرماید: بهشت دارای درجاتی است که یکی بر دیگری برتری دارد و دارای منازلی است که با هم تفاوت دارند.
ـ امـام سـجـاد (ع ) : بر تو باد به قرآن , زیرا خداوند بهشت را آفرید .. .
و درجات آن را به اندازه آیات قرآن قرار داد.پس هر که قرآن بخواند, قرآن به او گوید: بخوان و بالا رو.
مرتبه تر از او نخواهد بود مگر پیامبران و صدیقان .
ـ پـیـامـبـر خدا (ص ) : خداوند گروهی را وارد بهشت می کند و به آنها چندان عطا می فرماید که آرزوهایشان برآورده می شود.
پـروردگـارا! ایـنـان برادران ما هستند و در دنیا با هم بودیم , پس , به چه سبب آنها را بر ما برتری دادی ؟
جـواب مـی آیـدکـه : هیهات ! زمانی که شما سیر بودید آنان گرسنه بودند, زمانی که شما سـیراب بودید آنان تشنه بودند, زمانی که شمامی خوابیدید آنها (به عبادت ) بیدار بودند و آن گاه که شما زندگی خوش و آسوده ای داشتید آنان در سختی وناراحتی به سر می برند.
ـ امـام عـلـی (ع ) : مـنـازل شـیـعـه ما به دیده بهشتیان چنان به نظر می رسد که هر یک از شما ستارگان را در کرانه آسمان به زحمت می بیند.

ـ پـیـامبر خدا (ص ) : خدای تعالی در بهشت ستونی از یاقوت سرخ آفریده است که روی آن هفتاد هزار قصر است و هر قصری هفتاد هزار اتاق دارد.
این قصرها را برای کسانی آفریده است که به خاطر او یکدیگر را دوست بدارند و دید و بازدید کنند.
ـ در بهشت قصری است که وارد آن نشود مگر کسی که ماه رجب را بسیار روزه بدارد.
ـ در بـهشت درجه و مقامی است که به آن دست نیابد مگر پیشوای دادگر یا خویشاوندی که زیاد صله رحم به جاآورد و یا عیالوار صبور.
ـ امـام باقر (ع ) : خدای عزوجل بهشتی دارد که جز سه کس وارد آن نشود: مردی که درباره خود بـه حـق داوری کـند,مردی که به خاطر خدا به دیدن برادر مؤمن خود رود و مردی که برای خدا برادر مؤمن خود را بر خویشتن ترجیح دهد.
ـ پـیـامـبـر خدا (ص ) : در بهشت اتاقهایی است که بیرون آن از داخل دیده می شود و درون آن از بیرون .
آن کس از امت من سکنا خواهد گزید که سخن نیکو بگوید, اطعام کند, به همگان سلام گوید, بر روزه مداومت کند وشب هنگام که مردم در خوابند نماز بگزارد.
ـ در بهشت منزلهایی است که بندگان با اعمال خود بدانها نمی رسند.
زیر آنها ستونی [ در آسمان معلقند ].
.

قرآن .
((خـدا بـه مـردان مؤمن و زنان مؤمن بهشتهایی را وعده داده است که جویها در آن جاری است و بهشتیان همواره در آنجایند و نیز خانه هایی نیکو در بهشت جاوید.
پیروزی بزرگ , خشنودی خداوند است )).
ـ امـام علی (ع ) : عالیترین و لذتبخش ترین نعمت بهشت همانا دوست داشتن خدا ودوست داشتن به خاطر خدا و حمد و ستایش خداست .
که حمد و ستایش از آن خداست که پروردگار جهانیان است )).
شور محبت در دلهایشان برخیزد و فریاد برآورند: حمد و ستایش خدای را که پروردگار جهانیان است .
ـ امام سجاد (ع ) : آن گاه که بهشتیان وارد بهشت شوند و دوست خدا به باغها و خانه هایش درآید .. .
خدای جبار برآنان مشرف شود و بگوید: آیا به شما بگویم بهتر از آنچه اینک دارید چیست ؟
عرض کـنـند: پروردگارا! چه چیزبهتر از این وضعی است که ما داریم ؟
.. .
پس خداوند تبارک و تعالی به آنـهـا فـرماید : خشنودی من از شما و محبت من به شما بهتر و بالاتر از این وضع است که دارید ...
سـپـس امـام (ع ) ایـن آیـه را تلاوت کرد: ((.. .
و خشنودی خدا برتراست , این همان پیروزی بزرگ است )).
ـ امـام صـادق (ع ) : خـداوند را در هر روز جمعه بر بندگان مؤمن خود کرامت و بخششی است ...
هرگاه گرد هم آیندپروردگار تبارک و تعالی برایشان جلوه کند و چون به او بنگرند به سجده در افتند.
ـ در حدیث معراج آمده است : ای احمد! همانا در بهشت کاخی است .. .
ویژه خاصگان : روزی هفتاد بـار بـه آنهامی نگرم و با ایشان سخن می گویم .. .
آن گاه که بهشتیان از خوراک و نوشیدنی لذت می برند آنان از یاد و سخن و گفته من متلذذ می گردند.
گویی و شکمهایشان را از زیاده خوری باز داشته اند.
ـ امـام صـادق (ع ) --- در تـوصـیف مؤمنان در بهشت --- : خدای تبارک و تعالی فرماید: ای بندگان راستین من ! در دنیا ازنعمت عبادت من برخوردار شوید, زیرا در آخرت به آن متنعم می شوید.
ـ در تـفـسـیـر آیـه ((پروردگار ما! در دنیا و آخرت به ما نیکویی عطا فرما)) --- : نیکویی در آخرت همان خشنودی خدا و بهشت است و در دنیا وسعت روزی ومعاش و خوشخویی .

ـ پـیـامـبـر خدا (ص ) : دون پایه ترین فردبهشت مردی است که هزار سال به قلمرو پادشاهی خود مـی نـگرد و دورترین نقطه آن را می بیند و همسران وخدمتگزاران و اورنگهای خویش را مشاهده می کند.
ـ امـام صـادق (ع ) : کمترین فرد بهشت چنان است که اگر جن و انس میهمان او شوند همه را از خوراک و آشامیدنی پذیرائی کند و از آنچه دارد چیزی کم نشود!.
ـ پـیـامبر خدا (ص ) : موسی (ع ) از پروردگارش پرسید: پروردگارا! کمترین فرد بهشت کیست ؟
فرمود: مردی که بعداز همه بهشتیان وارد بهشت شود.

ـ پیامبر خدا (ص ) : آن شب که به آسمان برده شدم به بهشت درآمدم .
کار دست می کشند.
هـزینه شما چیست ؟
گفتند: این سخن مؤمن در دنیا : سبحان اللّه و الحمد للّه و لا اله الااللّه و اللّه اکبر (پاک و منزه است خدا و ستایش از آن خداست و خدایی جز اللّه نیست و خدا بزرگتر است ).
ـ هـرکـس بـگـویـد سبحان اللّه (پاک و منزه است خدا) خداوند به سبب آن یک درخت در بهشت بـرایش بنشاند, وهر کس بگوید الحمد للّه (ستایش از آن خداست ) خداوند به سبب آن یک درخت در بـهـشت برایش بنشاند, و هرکس بگوید لا اله الا اللّه (خدایی جز اللّه نیست ) خداوند به سبب آن یک درخت در بهشت برایش بنشاند, و هر کس بگوید اللّه اکبر (خدا بزرگتر است ) خداوند به سبب آن یک درخت در بهشت برایش بنشاند.

همه آنها رابسوزانید, زیرا خدای عزوجل می فرماید: ((ای کسانی که ایمان آورده اید .. .
کارهای خود را از بین نبرید)) .
صفت بهشت .
قرآن .
((صـفـت بـهشتی که به پرهیزگاران وعده داده شده , آب اززیر درختانش روان است و میوه ها و سایه هایش همیشگی است .
((وصـف بـهـشتی که به پرهیزگاران وعده داده شده این است که در آن نهرهایی است از آبهایی تـغـیـیـر نـاپـذیـر و نـهـرهایی از شیری که طعمش دگرگون نمی شود و نهرهایی از شراب که آشامندگان از آن لذت می برند و نهرهایی از عسل مصفا.
ـ امـام عـلـی (ع ) : بـهشتی که خدای تعالی به مؤمنان وعده داده است چشم بینندگان را خیره می کند.
است یکی برتر از دیگری و منازلی است یکی بالاتر از دیگری .
اقامت کننده در آن کوچ نمی کند و جاویدان در آن پیر نمی شود و ساکن آن آسیبی نمی بیند, اهل آن از مـرگ درامانند و هراسی به دل راه نمی دهند, زندگی به کام آنهاست , نعمت برایشان پایدار اسـت در جـویـهـایـی از آبـهایی تغییرناپذیر و نهرهایی از شیر که طعمش دگرگون نمی شود و نهرهایی از شراب که آشامندگان از آن لذت می برند.
ـ لـذتـهـا و خوشیهای بهشت دل را نمی زند, انجمن آن از هم نمی پاشد, ساکنانش در پناه خدای رحمانند و در برابرآنها غلامانی با طبقهای زرین پر از میوه و سبزیهای خوشبو ایستاده اند.
ـ بـه احـنـف بـن قـیس فرمود: ای احنف ! نکند نگاه تو به دنیا تو را غافل کرده است از خانه ای که خـداوند سبحان آن را از مروارید سپید آفرید و نهرها در آن جاری کرد و آن را از دخترکان نورسته سیه چشم بیاکند و سپس اولیا وفرمانبرداران خود را در آن جای داد.
وارد شده اند.
ـ اگـر دیـده دلـت را بـه سـوی آنـچه از بهشت برای تو وصف می شود بیفکنی هر آینه نفس تو از خـواهـشـهـا و خـوشیها و زیب وزیورهای مناظردنیادوری کندوبااندیشیدن در جنبش شاخه های درخـتـانـی کـه بـر کـنار جویهای بهشت ریشه های آنها در تپه های مشک پنهان است .. .
حیران و سـرگـشـتـه شـود .. .
ای شـنـونـده ! اگـر دل خود را برای رسیدن به این منظره های دل انگیز مـشـغول داری جانت از شوق آن برآید و برای رسیدن هر چه زودتر به آنها از همین مجلس من به همسایگی خفتگان درگورها روی .
ـ امام باقر (ع ) : زمین بهشت , مرمرهایش نقره است و خاکش ورس و زعفران و خاکروبه اش مشک و سنگ ریزه هایش در و یاقوت .
ـ امام صادق (ع ) : کمترین نعمت بهشتیان چنان است که بویش از فاصله هزار سال به مسافت دنیا به مشام می رسد.
ـ پیامبر خدا (ص ) : هر آینه جایگاه یک تازیانه در بهشت بهتر است از دنیا و هر آنچه در دنیاست .
ـ امام صادق (ع ) : در بهشت درختی است که بادهای بهشت به فرمان خدا وزیدن می گیرند و آن درخـت آهـنـگهایی می زند که خلایق به زیبایی آنها نشنیده اند آن گاه فرمود: این پاداش کسانی است که در دنیا از ترس خدا گوش سپردن به ساز و آواز را ترک کرده باشند.

ـ امام علی (ع ) : رسول خدا (ص ) به من فرمود: تو نخستین کسی هستی که وارد بهشت می شود.
می شوم ؟
! فرمود: آری , (زیرا) تو پرچمدار من در آخرتی , همچنان که در دنیا پرچمدار من هستی و پرچمدارپیشرو است .
ـ امام باقر (ع ) : نخستین بهشتیانی که وارد بهشت می شوند نیکوکارانند.
ـ پیامبر خدا (ص ) : نخستین خلق خدا که وارد بهشت می شوند تهیدستانند.
ـ نـخـستین کسی که داخل بهشت می شود شهید است و بنده ای که نیکو عبادت پروردگارش را کرده باشد.
ـ سـه گـروه پـیش از همه وارد بهشت می شوند: شهید در راه خدا, برده ای که بردگیش او را از طاعت خداوندگارش باز نداشته است و تهیدست عیالوار پاکدامن .
ـ امـام عـلـی (ع ) : مـردمانی به سوی بهشتهای جاویدان پیشی گرفته اند که از دیگران نه بیشتر روزه مـی گـرفـتند, نه بیشتر نماز می خواندند و نه بیشتر حج و عمره می کردند بلکه چون پند و اندرزهای خدا را دریافتند و پذیرفتند.
ـ پیامبر خدا (ص ) به علی (ع ) فرمود: نخستین چهار نفری که وارد بهشت می شوند من هستم و تو و حسن و حسین .
ـ نخستین گروه بهشت تهیدستان مهاجری هستند که سپر بلایا و سختیها می باشند.

ـ پـیـامـبـر خـدا (ص ) : آیا اهل بهشت را به شما نشناسانم ؟
! هر ناتوان مستضعفی که اگر به خدا سوگند خورد خداوند سوگندش را تصدیق کند.
به شما معرفی نکنم ؟
هر گردنفراز مالدار خسیس .
ـ همانا بهشتیان ژولیدگان گرد گرفته هستند, همانان که چون از امیران بار خواهند به آنان بار داده نـشود و چون به خواستگاری روند کسی به آنان همسر ندهد و هر گاه سخن بگویند کسی به سخنانشان گوش ندهد نیازهایشان درسینه هایشان انباشته است .
ـ امام علی (ع ) : همانا اهل بهشت هر مؤمن آرام و با وقار و نرمخویی است .
ـ پـیـامـبـر خـدا (ص ) : آیـا شـمـا را از بهشتیان خبر ندهم ؟
(اهل بهشت همان ) ناتوانان شکست خورده اند.
ـ حاملان قرآن رؤسای (قبیله ) اهل بهشتند و مجاهدان در راه خدای تعالی سرداران اهل بهشت و پیامبران سروران اهل بهشت .

ـ پـیـامبر خدا (ص ) : اهل بهشت بدنی کم مو ((11)) و چهره بی مو ((12)) و چشمانی سرمه کشیده
دارند.
جامه هایشان فرسوده نمی شود.
ـ بـهـشـتـیان در حالی وارد بهشت می شوند که بدنهایی کم مو وچهره ای بی مو و چشمانی سرمه کشیده دارند و سنشان سی یا سی و سه سال است .

ـ پـیـامبر خدا (ص ) : همه شما به بهشت می روید مگر کسی که از طاعت خدا بگریزد همچنان که شتر از دست صاحب خود می رمد و می گریزد.
ـ امام سجاد (ع ) : ای گروه شیعیان ما! بهشت دیر یا زود حتما به شما می رسد اما برای رسیدن به درجات آن با هم رقابت کنید.
ـ امام صادق (ع ) : به خدا سوگند احدی از شما به دوزخ نمی رود.
کنید و با پارسایی دل دشمن خود را دردمند سازید.

ـ امام علی (ع ) : نیکوکاری , پنهان کردن عمل , صبر در برابر مصیبتها و پوشیده داشتن گرفتاریها از گنجهای بهشت است .
ـ پـیـامـبر خدا (ص ) : چهار چیز از گنجهای بهشت است : نهان داشتن فقر, نهان داشتن صدقه , نهان داشتن مصیبت ونهان داشتن درد.

قرآن .
((و میان آن دو [ بهشت و دوزخ ] حایلی است .
مردانی هستند که همه را به نشانی شان می شناسند و اهل بهشت را آواز می دهند که سلام بر شما باد.
بدان داخل نشده اند)).
((ساکنان اعراف مردانی را که از نشانی شان می شناسند آواز دهند و گویند: آن خواسته که گرد آورده بودید و آن همه سرکشی که داشتید شما رافایده ای نبخشید)).
ـ امام علی (ع ) : اهل یقین و مخلصان و ایثارگران از اعرافیانند.
ـ امام صادق (ع ) : اعراف بلندیهایی است میان بهشت و دوزخ .
هستند که با پیروان خود بر فراز این تپه ها و بلندیها می ایستند.
ـ امام باقر (ع ) در باره آیه ((و بر اعراف مردانی هستند ...)) به برید عجلی فرمود: این آیه درباره این امت نازل شده و آن مردان همان امامان از خاندان محمدند.

امـام عـلی (ع ) : من شهریار مؤمنانم .. .
من تقسیم کننده بهشت و دوزخم , من صاحب اعرافم .
ـ امـام بـاقـر (ع ) : مـایـیـم اعراف , همانان که جز با شناخت ما خداوند شناخته نشود, ماییم اعراف , هـمانان که تا کسی مارا نشناسد و ما او را نشناسیم به بهشت نرود و تا کسی ما را انکار نکند و ما او را انکار نکنیم به دوزخ نرود.
مـی خـواسـت خود را به مردم بشناساند بیگمان چنین می کرد اما او ما را سبب و راه و در ورودی شناخت خود قرار داد.

ـ امـام بـاقر (ع ) : به خدا سوگند بهشت از همان زمان که خداوند آفریدش از ارواح مؤمنان خالی نبوده است .
خلقش کرد از ارواح کافران وگنهکاران خالی نبوده است .

قرآن .
((و جن را پیش از آن از آتشی سوزان و بی دود آفریده بودیم )).
((عـفـریـتـی از مـیـان جـنیان گفت : من , قبل از آن که از جایت برخیزی , آن را نزد تو تو حاضر می کنم , که من بر این کار هم توانایم و هم امین )).
ـ ابو حمزه ثمالی : برای رسیدن به خدمت امام باقر (ع ) اجازه خواستم .
هستند.
من اجازه شرفیابی داد.
خـون می چکد (و شما با اینان ملاقات می کنی )؟
فرمود: ای اباحمزه ! آنها هیاتی از جنیان شیعه ما بودند که برای پرسش از مسائل دینی خود آمده بودند.

ـ امـام عـلی (ع ) : عصبانیت نوعی دیوانگی است زیرا آدم عصبانی پشیمان می شود و اگر پشیمان نشود دیوانگیش پابرجاست .
ـ امام صادق (ع ) : هر کس به هر سؤالی که از او می شود جواب دهد دیوانه است .
ـ پیامبر خدا (ص ) : جوانی شاخه ای از دیوانگی است .

ـ پیامبر خدا (ص ) بر دیوانه ای گذشت وپرسید: او را چه شده است ؟
عرض شد: او دیوانه است .
بر آخرت برگزیند.
ـ با اصحاب خود بود که مردی از آن جا گذشت .
نه , او آسیب دیده است .
ـ جـابـر بـن عـبداللّه انصاری : رسول خدا(ص )بر مردی مبتلا به صرع گذشت .. .
فرمود: این دیوانه نـیست .
آیا شما را از دیوانه حقیقی آگاه نسازم ؟
.. .
فرمود: دیوانه حقیقی کسی است که با تکبر راه رود, خودپسند باشد و پهلو و شانه بجنباند (کنایه از تبختر و غرور).
و این بیمار.

قرآن .
((ای پیامبر! با کافران و منافقان جهاد کن و بر آنها سخت بگیر.
((بگو: اگر پدرانتان و فرزندانتان .. .
برای شما از خدا و پیامبرش و جهاد در راه او دوست داشتنی تر است , درنگ کنید تا خدا فرمان خویش بیاورد وخدا گروه فاسقان را هدایت نمی کند)).
ـ امـام عـلی (ع ) : همانا جهاد یکی از درهای بهشت است که خداوند آن را برای اولیای خاص خود گشوده است .
جهاد جامه تقوی و زره استوار خداوند و سپر محکم اوست .
ـ جهاد ستون دین و راه روشن نیکبختان است .
ـ پـیـامـبر خدا (ص ) : هر کس بدون آن که نشانی از جهاد در خود داشته باشد خدا را دیدار کند, هنگام ملاقات با او درخود خللی یابد.
ـ امام صادق (ع ) : جهاد برترین کارها بعد از فرایض است .
ـ پیامبر خدا (ص ) : کسی که جهاد نکرده یا آرزوی جهاد نداشته باشد و بمیرد به نوعی نفاق مرده است .
ـ مردی برای عبادت خدا به کوهی رفت و خانواده اش او را نزد پیامبر آوردند.
فرمود: اگر مسلمان یک روز در میدانی از میدانهای جهاد پایداری ورزد برایش بهتر است از چهل سال عبادت کردن .
ـ امـام عـلی (ع ) : خداوند جهاد را واجب گردانید و آن را بزرگ داشت و مایه پیروزی و یاور خود قرارش داد.
سوگند کار دنیا و دین جز با جهاد درست نمی شود.
ـ پیامبر خدا (ص ) : هر امتی را جهانگردی و سیاحتی است , سیاحت امت من جهاد در راه خداست .
ـ هیچ گامی نزد خدا دوست داشتنی تر از دو گام نیست : گامی که مؤمن با آن در راه خدا صفی را پر می کند و گامی که مؤمن برای رابطه برقرار کردن باخویشاوندی که از او بریده بر می دارد.
ـ امـام عـلـی (ع ) در نـامه ای به کارگزار خود مخنف می نویسد: همانا جهاد کردن با کسی که به سبب بیزاری از حق ازآن روی گردانده و کوری و گمراهی را برگزیده و در خواب آن فرو رفته , بر آگاهان واجب است .
ـ همانا جهاد شریفترین کارها بعد از اسلام است .
علاوه بر آن که عزت و اقتدار می آورد اجری بزرگ دارد.
نوید به بهشت است بعد از رسیدن به شهادت .
ـ زکات بدن جهاد و روزه است .
ـ زکات شجاعت جهاد در راه خداست .
ـ امام صادق (ع ) : جهاد کردن در رکاب پیشوایی دادگر واجب است .

قرآن .
((مؤمنانی که با هیچ رنج و آسیبی از جنگ فرومی نشینند با کسانی که در راه خدا جهاد می کنند برابر نیستند)).
((و شما را می آزماییم تا مجاهدان و صابرانتان را معلوم داریم و حدیثتان را آشکار کنیم )).
ـ پیامبر خدا (ص ) : بهشت دروازه ای دارد به نام ((دروازه مجاهدان )).
می روند و خلایق در محشر و فرشتگان به آنان خوشامد می گویند.
ـ امام علی (ع ) : درهای آسمان به روی مجاهدان گشوده است .
ـ خداوند برای گروهی کشته شدن را مقدر فرموده و برای دیگران مردن را.
خوشا به حال مجاهدان در راه خدا و کشته شدگان در راه طاعت او.
ـ پیامبر خدا (ص ) : بهترین مردمان مردی است که خود را وقف راه خدا کرده است و با دشمنان او جهاد می کند وخواستار مرگ یا کشته شدن در میدان کارزار است .
ـ اعـمـال همه بندگان نزد مجاهدان در راه خدا نیست مگر به مانند پرستوی دریایی که با منقار خود مقداری آب ازدریا برداشته است .
ـ امام باقر (ع ) : مردی خدمت پیامبر (ص ) آمد و عرض کرد: من خواهان و شیفته جهاد هستم .
راه خـدا جـهـاد کن , زیرا اگر کشته شوی نزد خدا زنده ای و روزی می خوری , اگر بمیری اجر و پاداشت با خداست واگر برگشتی از گناهان پاک گشته ای ((14)) .
ـ پیامبر خدا (ص ) : گرد و غبار در راه خدابا دود جهنم جمع نمی شود.
ـ شمشیرها کلیدهای بهشتند.

ـ پـیـامبر خدا (ص ) : نخستین کسی که در راه خدا جنگید ابراهیم خلیل است و آن زمانی بود که رومیها لوط را به اسارت گرفتند و ابراهیم (ع ) نیرویی بسیج کردو او را از دست آنها نجات داد.
ـ امام علی (ع ) : نخستین کسی که در راه خدا جهاد کرد ابراهیم است .
یورش بردند و او را اسیر کردند.
ابراهیم نخستین کسی است که پرچم جنگ برافراشت .

ـ امـام عـلی (ع ) در پاسخ به سؤال از تامین هزینه جهاد واجب یا مستحب فرمود: اگر جهاد واجب بـاشـد, بـه ایـن معنا که برای مقابله با کافران کسی نباشد که ازدیگر مسلمانان نیابت کند در این صـورت , نـزد خداوند ثواب یک درهم هزینه کردن (در راه خدا و کمک به مجاهدان ) هفتصد هزار است .
سـبقت گرفته باشند ونیازی به او نباشد در این صورت یک درهم هفتصد حسنه و ثواب دارد که هر حسنه ای صدهزار بار بهتر است از دنیا و هر آنچه در دنیاست .
ـ پـیامبر خدا (ص ) : هر کس از جنگاوری غیبت کند یا او را آزار رساند یا در غیاب او با خانواده اش بـد رفتاری کنددر روز رستاخیز برای او پرچمی برافراشته می شود و کاملا به حسابش رسیدگی می گردد و در آتش سرنگون می شود.
ـ هـر کـس جـنـگـاوری را بـه یـک نخ یا سوزن مجهز کند خداوند گناهان گذشته و آینده او را ببخشاید.
ـ هر کس از جهاد بترسد باید مردی را که در راه خدا جهاد می کند کمک مالی رساند.
دیـگری تجهیز شود فضیلت جهاد از آن اوست و فضیلت و ثواب خرج کردن در راه خدا از آن کسی کـه او را تجهیزکرده است هر دو کار فضیلت و ثواب دارد اما جانبازی در راه خدا از صرف پول در این راه برتر است .
ـ امام علی (ع ) : شرکت آدم ترسو در جنگ روا نیست , زیرا ترسو خیلی زود فرار می کند.
وسیله ای می خواهد بجنگد آن را در اختیار دیگری گذارد.
و از اجر وی چیزی کم نمی شود.
ـ پیامبر خدا (ص ) : هر کس نامه جنگاوری را برساند همچون کسی است که بنده ای را آزاد کند و در دروازه ((ثواب )) جنگ او با وی شریک باشد.
ـ از آزردن مجاهدان در راه خدا بپرهیزید, زیرا خداوند به خاطر آنان به خشم می آید, همچنان که به خاطرپیامبران و دعای آنان را اجابت می کند, همچنان که دعای پیامبران را.

ـ امام علی (ع ) : در راه خدا با دستهای خود بجنگید, اگر نتوانستید با زبانهای خود بجنگید و اگر باز هم نتوانستید با دلهای خود بجنگید.
ـ در نـامـه اش بـه اشـتر می فرماید: و خدای سبحان را با دل و دست و زبان خود یاری رساند, زیرا خـداوند --- جل اسمه ـمتعهد شده است که یاری کننده خود را یاری رساند و ارجمند دارنده اش را ارجمند دارد.
ـ نـخـستین جهادی که درباره آن وارسی می شوید جهاد با دستهایتان است , سپس با زبانهایتان و زان پس بادلهایتان .
شود.
ـ پیامبر خدا (ص ) : همانا مؤمن با شمشیر و زبان خود جهاد می کند.
ـ امام علی (ع ) : خدا را, خدا را, در جهاد کردن با مالها و جانها و زبانهایتان در راه خدا.

قرآن .
((ای پیامبر! مؤمنان را به پیکار تشویق کن )).
((شـمـا را چـه شـده اسـت کـه در راه خدا و (نجات ) مردان و زنان و کودکان ناتوان نمی جنگید, همانان که می گویند: بار خدایا! ما را از این قریه ای که مردمش ستمگرند بیرون بر و از جانب خود یار و مددکاری قرار ده )).
ـ امـام علی (ع ) برای تشویق مردم به جنگ با اهل شام فرمود: سوگند به خدا که شما بد شعله ای بـرای آتـش جـنگ هستید! (زیرا) به شما نیرنگ می زنند و شما نیرنگ نمی زنید, شهرهای شما را مـی گـیرند و شما خشمگین نمی شوید,دشمن از شما غافل نیست و شما در غفلت و بی خبری به سـر مـی بـرید .. .
به خدا سوگند مردی که دشمنش را بر خودچنان مسلط کند که گوشتش را تا استخوان بخورد و استخوانش را درهم شکند و پوستش را بکند, مردی بس ناتوان وزبون است و در سینه اش دلی ضعیف دارد.
بـلکه با شمشیرهایی مشرفی چنان بر او خواهم نواخت که ریزه استخوانهای سر او بپرد و دستها و پاها به هر سوپراکنده شود.
ـ در جنگ صفین آن گاه که سپاه معاویه آب فرات را در اختیار گرفت , فرمود: (با این اقدامشان ) از شما خواستندتا دست به جنگ بگشایید, اینک شما یا به خواری اعتراف کنید و منزلت شجاعت و شـرافت را از دست نهید یاشمشیرها را از خونها سیراب کنید تا از آب سیراب شوید, زیرا اگر زنده بـمـانـیـد امـا شکست خورده باشید در حقیقت مرده اید و اگر بمیرید اما پیروز شوید در حقیقت زنده اید.
ـ در تـشـویق و ترغیب یارانش فرمود: از خدا بترسید و چشمانتان را فرو بندید .. .
بار خدایا! به آنان صبر و پایداری عطا فرما و پیروزشان گردان و پاداش بزرگ عطایشان کن .
ـ بعد از کشته شدن محمد بن ابی بکر فرمود: با آن که در میان شما عالمان و فقیهان و نژادگان و فـرزانگان و قرآن شناسان و شب زنده داران و آباد کنندگان مساجد با تلاوت قرآن وجود دارند آیا بـه خشم نمی آیید و اهمیتی نمی دهید به این که نادانان و اشرار و فرو مایگان شما برای حکومت بر شما با شما ستیزه و کشمکش کنند؟
!.
ـ بـا تـیغه شمشیرها از دین خود دفاع کنیدو شمشیرها را با فرا پیش نهادن گامهایتان به دشمن برسانید و از خدا یاری جویید تا یاری شوید و پیروز گردید.

ـ پـیـامـبـر خـدا (ص ) : خدای عزوجل به وجود کسی که شمشیرش را در راه خدا حمایل کند بر فرشتگان فخر می فروشد و تا زمانی که شمشیر در میان داردفرشتگان به او درود می فرستند.
ـ نـمـازی کـه مـرد با شمشیر حمایل شده بخواند هفتصد بار برتر از نمازی است که بدون حمایل کردن شمشیربخواند.

قرآن .
((با سران کفر بجنگید)).
ـ پیامبر خدا (ص ) : سران مشرکان را بکشید و جوانانشان را زنده نگه دارید.

ـ پیامبر خدا (ص ) : هر کس جهاد را واگذارد خداوند جامه خواری بر جان او پوشاند و زندگیش را دستخوش فقر سازد و دینش را از بین ببرد.
تبارک و تعالی عزت و اقتدار امت مرا در سمهای اسبانشان و نوک نیزه هایشان قرار داده است .
ـ امـام علی (ع ) : کسی که به جهاد بی میلی کرده آن را فرو گذارد, خداوند جامه خواری و ردای بـلا و گـرفـتاری بر اوبپوشاند و به خواری و فرومایگی درافتد و بر دلش پرده های گمراهی زده شود و به سبب فرو گذاشتن جهاد, حق ازاو رویگردان شود و به باطل درافتد.

ـ امام علی (ع ) : جهاد چهار شاخه دارد: امر به معروف , نهی از منکر, پایداری در جبهه های جنگ و دشمنی با تبهکاران .
پـشـتـیـبانی کرده است و هر که نهی از منکر کند بینی منافق را به خاک مالیده است و هر که در جبهه ها پایداری ورزدوظیفه خود را انجام داده است و هر که با تبهکاران دشمنی کند و برای خدا خشم گیرد, خداوند نیز برایش خشم گیرد.

قرآن .
((تا آن جا که می توانید نیرو و اسبان سواری آماده کنیدتا دشمنان خدا و دشمنان خود و جز آنها را بترسانید)).
((ای کـسـانـی کـه ایـمان آورده اید! شکیبا باشید و دیگران را به شکیبایی فرا خوانید و در جنگها پایداری کنید و از خدا بترسید, باشد که رستگار شوید)).
ـ پیامبر خدا (ص ) : یک روز مرزبانی در راه خدا بهتر است از دنیا و هر چه در آن است .
ـ یک روز مرزبانی بهتر است از یک ماه روزه داری و شب زنده داری .
ـ هـر عـملی پس از مرگ صاحبش از او جدا می شود مگر عمل کسی که در راه خدا مرزبانی کند, عمل چنین کسی رشد می کند و تا روز قیامت روزیش داده می شود.
ـ نماز مرزبان با پانصد نماز برابری می کند.

ـ پـیامبر خدا (ص ) : یک شب نگهبانی دادن در راه خدا برتر است از هزار شبانه روز که شبهایش به عبادت و روزهایش به روزه داری سپری شود.
ـ اگـر سه شب از مرزهای مسلمانان نگهبانی کنم خوشتر دارم تا شب قدر را در یکی از دو مسجد مدینه یا بیت المقدس درک کنم .
ـ خدای رحمت کناد نگهبان نگهبانان را.
ـ دو چـشمند که با آتش تماس نمی یابند: چشمی که از ترس خدا بگرید و چشمی که شبها در راه خدا نگهبانی دهد.

ـ پـیـامـبر خدا (ص ) : از آن مردمی خنده ام می گیرد که از جانب مشرق به سوی شما می آیند در حالی که با زور به سوی بهشت رانده می شوند.
ـ بر آن مردمی می خندم که بسته در زنجیر به سوی بهشت رانده می شوند.
ـ تعجب خدا از مردمانی است که به زنجیر بسته وارد بهشت می شوند.
ـ آیـا نمی پرسید از چه می خندم ؟
مردمی از امت خود را دیدم که آنان را به زنجیر بسته اند و با زور به سوی بهشت می کشانند.
و آنها را به اسلام در می آورند.

قرآن .
((ای پـیـامـبـر! بـا کافران و منافقان جهاد کن و بر آنها سخت بگیر و جایگاهشان دوزخ است و بد سرانجامی است )).
((هر کس جهاد کند جز این نیست که برای خود جهاد کرده است .
((کسانی را که در راه ما جهاد کنند به راههای خویش هدایت می کنیم و خدا با نیکوکاران است )).
((از کافران اطاعت مکن و به حکم خدا با آنها جهاد کن , جهادی بزرگ )) ((15)) .
ـ امام حسین (ع ) : جهادبر چهارگونه است : دو جهاد واجب است , یک جهاد سنت است که بدان اقدام نشود مگر باجهاد واجب , یکی هم جهاد سنت است .
ـ پـیـامـبر خدا (ص ) : برترین جهاد آن است که انسان روز خود را آغاز کند در حالی که در اندیشه ستم کردن به احدی نباشد.
ـ امام علی (ع ) : جهاد زن این است که خوب شوهرداری کند.

ـ امام علی (ع ) : جهاد با نفس کابین بهشت است .
ـ مبارزه با خواهشهای نفسانی بهای بهشت است .
ـ نـخـسـتـین جهادی که آن را ناخوش می دارید جهاد با نفسهایتان است و آخرین چیزی که گم می کنید مبارزه کردن با خواهشهایتان واطاعت از فرمانروایانتان است .
ـ کـسـی کـه در راه فرمانبری از خدا و دوری از نافرمانی او با نفس خویش مبارزه کند نزد خدای سبحان منزلت نیکوکار شهید را دارد.
ـ مبارزه کردن با نفس خصلت مردمان شریف و بزرگوار است .
ـ من روزی خود را کاملا دریافت می کنم و با نفس خویش می ستیزم .
ـ امـام کـاظم (ع ) : برای بازداشتن نفس خود از خواهشهایش با آن مبارزه کن که مبارزه با نفس , همچون مبارزه بادشمنت , بر تو واجب است .
ـ امـام عـلـی (ع ) : خردمند را سزد که در هیچ حالی از طاعت پروردگارش و پیکار با نفسش باز نایستد.
ـ با نفس خود بستیز و توبه ات را پیش انداز تا به طاعت پروردگارت دست یابی .
ـ در هنگام خواهشها , نفست را جلوگیری کن و در هنگام شبهات آن را به کتاب خدا ارجاع ده .
ـ پیامبر خدا (ص ) : مجاهد کسی است که به خاطر خدا با نفس خود مبارزه کند.
- -
- -
ـ امام باقر (ع ) : همانا مؤمن به پیکار با نفس خویش اهتمام می ورزد تا بر هوی و خواهش آن چیره شود.
نفس را راست می کند و در راه محبت خدا با خواهشهای نفسانی می ستیزد وگاهی هم نفس او را به زمین می زند و لذاپیرو هواهای آن می شود.
ـ امام علی (ع ) : جهاد آگاهانه با نفس سرلوحه خرد است .
ـ با این دلها بجنگید که دلها زود می لغزند.

ـ امام صادق (ع ) : پیامبر (ص ) سپاهی را به جنگ گسیل داشت .
اکبر همچنان مانده است .
ـ امام علی (ع ) : پیامبر خدا (ص ) سپاهی را به جنگ اعزام کرد.
جهاد اصغر را گذارندند ولی جهاد اکبر همچنان بر عهده آنان باقی مانده است .
چیست ؟
فرمود: جهاد با نفس .
خود کند.
ـ روایت می کنیم که سرور ما پیامبر خدا(ص ) یکی از اصحاب خود را دید که از ماموریتی که آنها را فـرسـتاده بودبرگشته و با موهای ژولیده و غبار سفر بر سر و روی و جنگ افزار در میان به سوی منزل خود می رود.
فـرمـود: از جـهاد اصغر برای جهاد اکبر برگشتی ! عرض کرد: آیا جهادی بالاتر از جهاد با شمشیر هست ؟
! فرمود:آری , جهاد انسان با نفس خود.
ـ امام علی (ع ) : برترین جهاد مبارزه کردن با هوای نفس و باز گرفتن آن از لذتهای دنیاست .
ـ پـیـامـبـر خـدا (ص ) : برترین جهاد, جهاد کسی است که با نفس نهفته در میان دو پهلوی خود مبارزه کند.
ـ امام علی (ع ) : نهایت جهاد, مبارزه انسان با نفس خویش است .
ـ امام باقر(ع ) : هیچ فضیلتی چون جهاد نیست و هیچ جهادی مانند مبارزه با هوای نفس نیست .
ـ امام علی (ع ) : بدانید که جهاد اکبر جهاد با نفس است , پس به پیکار با نفسهای خویش پردازید تا نیکبخت شوید.
ـ پیامبر خدا (ص ) خطاب به اصحابش فرمود: خوش آمدید, از جهاد اصغر به میدان جهاد اکبر قدم گذاشتید: جهادبنده با هوای نفس خویش .
ـ برترین جهاد این است که به خاطر خدای تعالی با نفس و هواهای نفسانیت بجنگی .
ـ در پاسخ به سؤال ابوذر از برترین جهاد فرمود: مبارزه انسان با نفس و هواهای نفسانیش .

ـ امـام صـادق (ع ) : نـفـس خـود را چـون دشمنی دان که با او مبارزه می کنی و عاریه ای که باید برگردانی , زیرا تو طبیب نفس خویش قرار داده شده ای , نشانه سلامتی به تو شناسانده شده و درد و بیماری برایت روشن گشته است و به داروراهنمایی شده ای .
ـ امام علی (ع ) : در راه طاعت خدا با نفس خود پیکار کن همچون کسی که با دشمنش می جنگد و بـر آن چـیـره شوهمچون چیره آمدن خصم بر خصم , زیرا نیرومندترین مردمان کسی است که بر نفس خویش چیره شود.
ـ با نفس خود بجنگ و از او حسابرسی کن همچنان که شریک از شریک خود حسابرسی می کند و حقوق خداوندرا از او مطالبه کن همچنان که خصم حقوق خود را از خصمش مطالبه می کند.

ـ امـام عـلـی (ع ) : در پـیـکـار بـا نـفـسـت تو را همین بس که همواره بر آن چیرگی جویی و با خواهشهایش در ستیز باشی .
ـ در حدیث معراج پیرامون ویژگی نیکوکاران و آخرت گرایان آمده است : مردم یک بار می میرند ولـی آنـهـا بـراثـر مـبـارزه بـا نـفـسهایشان و مخالفت با خواهشهایشان و ستیز با شیطانی که در رگهایشان جاری است روزی هفتاد بارمی میرند.
ـ امام علی (ع ) : با پیکار بی امان با نفسهایتان زمام آنها را در اختیار خودگیرید.

ـ امام علی (ع ) : ثمره مجاهدت مقهورکردن نفس است .
ـ با خواهش (نفس ) خود پیکار کن , بر خشمت چیره شو و با عادتهای بد خود مخالفت کن تا نفست پاکیزه شود,خردت کمال یابد و از پاداش پروردگارت بهره کامل بری .
ـ بدانید که جهاد بهای بهشت است , پس هر که با نفس خویش پیکار کند بهشت را مالک شود و آن ارجمندترین ثواب و پاداش الهی است برای کسی که قدر آن را بشناسد.
ـ جهاد کردن با نفس آن را در ارتکاب گناهان مهار می کند و از هلاکت و نابودی نگهش می دارد.
ـ پـیکار با نفس و بازداشتن آن از خواهشهایش درجات را رفعت می بخشد و حسنات را دو چندان می کند.
ـ جنگیدن با نفس صلاح و پاکی را به نقطه کمال می رساند.
ـ پیامبر خدا (ص ) : با مجاهدت می توان بر عادتهای بد چیره آمد.
ـ امام علی (ع ) : اصلاح نفس با مجاهدت حاصل می شود.
ـ پیامبر خدا (ص ) : با خواهشهای خود بجنگید تا صاحب اختیار نفسهای خویش شوید.
ـ با خواهشهای نفس خود بستیزید, دلهایتان را حکمت فرا می گیرد.
ـ بـا کم خوردن و کم آشامیدن به جنگ نفسهای خود روید, فرشتگان بر سر شما سایه می فکنند و شیطان از شمامی گریزد.
ـ امام علی (ع ) : به اوج اهداف نرسند مگر وارستگان نفس ستیز.
ـ هر که با نفس خویش پیکار کند تقوا را به سر حد کمال رسانده است .

ـ امـام صـادق (ع ) : در طاعت خدا از جان خود مایه بگذارید, زیرا هیچ یک از خوبیها و ثوابهایی که نزد اوست به دست نمی آید مگر با فرمانبری از او وپرهیز از حرامهایش .
ـ بـدانید که میان خدا و بندگانش نه فرشته مقربی واسطه شود نه پیامبر مرسلی و نیز هیچ کس دیگر مگر طاعتشان از خداوند, پس در طاعت خدابکوشید.
ـ در پاسخ به این پرسش که : کار خود را بر چه پایه ای استوار کرده ای ؟
فرمود: بر چهار چیز: دانستم که کار مراکسی جز خود من انجام نمی دهد, از این رو کوشیدم .
ـ پـیـامـبـر خدا (ص ) : در کار (طاعت خدا) سخت بکوشید و اگر ناتوانی شما را از عمل سست و درمانده کرد از گناهان خودداری کنید.
ـ امام علی (ع ) : بر شما باد به تلاش و سختکوشی و مهیا شدن و آماده گشتن و توشه برداشتن از سرای توشه (دنیا).
مبادا زندگی دنیا شما را بفریبد چنان که ملتهای گذشته و اقوام پیشین را فریفت .
ـ به طاعت خدای سبحان دست نیابد مگر آن که تلاش ورزد و نهایت کوشش خود را به کار گیرد.
ـ در انـجـام طـاعات خود را به شکیبایی وادارید و نفسهایتان را از پلیدی گناهان به دور دارید تا حلاوت ایمان رابچشید.
ـ پـیامبر خدا (ص ) : ای گروه مسلمانان ! آستین بالا زنید که موضوع جدی است و آماده شوید که رفـتـن نـزدیک است و توشه بردارید که سفر طولانی است بارهایتان را سبک کنید که گردنه ای دشوار فرا روی دارید و جز سبکباران آن را نپیمایند.

قرآن .
((در راه خدا, چنان که باید, جهاد کنید)).
ـ امـام عـلـی (ع ) : در راه خـدا, چـنـان که شایسته است , جهاد کن و در راه خدا از سرزنش هیچ سرزنشگری مهراس .
ـ در حدیث معراج پیرامون ویژگی اهل آخرت آمده است : نفسهای خویش را به رنج در می افکنند و طعم آسودگی به آنها نمی چشانند.
ـ امـام علی (ع ) در وصف پیامبر خدا (ص ) می فرماید: هیچ گاه با دو کار رو به رو نمی شد مگر آن که سخت ترین را برمی گزید.

ـ پیامبر خدا (ص ) : سختکوشترین مردم کسی است که گناهان را فرو گذارد.
ـ امام باقر (ع ) در پاسخ به کسی که عرض کرد: من در عمل ناتوانم و نماز و روزه کم به جا می آورم اما سعی می کنم جز حلال نخورم و جز با حلال نزدیکی نکنم فرمود: فرمود: چه جهادی برتر از پاک نگهداشتن شکم و شرمگاه ؟
!.
ـ پـیـامـبـر خـدا (ص ) : برترین جهاد جهاد کسی است که صبح خود را با این نیت آغاز کند که به احدی ستم روا ندارد.
ـ امام صادق (ع ) : کوششی که با ورع و پاکدامنی همراه نباشد بی فایده است .

قرآن .
((ما راههای خود را به کسانی که در راه ما جهاد کنند,نشان می دهیم .
ـ پیامبر خدا (ص ) : هر که پیوسته دری را بکوبد سرانجام وارد شود.
ـ امام علی (ع ) : هر که پیوسته دری را بکوبد و اصرار ورزد وارد شود.
ـ هر کس تمام توان خود را به کار گیرد به تمام خواسته خود برسد.
ـ هر که جوینده چیزی باشد به آن یا بخشی از آن برسد.

ـ امـام رضا (ع ) : هفت چیز است که بدون هفت چیز دیگر مسخره آمیز است : کسی که به زبان خود اسـتغفار کند اما در دلش (از گناه ) پشیمان نباشد خودش رامسخره کرده است , کسی که از خدا بـهـشـت بـخـواهـد اما در برابر سختیها شکیبا نباشد خود را مسخره کرده است , کسی که توفیق بـخـواهـد امـا نکوشد خودش را به باد تمسخر گرفته است , کسی که جویای دوراندیشی باشد اما احـتـیاط نورزدخود را ریشخند کرده است , کسی که از آتش دوزخ به خدا پناه برد اما خواهشهای دنیایی را رها نکند خود را به بادتمسخر گرفته است و کسی که خدا را یاد کند لیک برای دیدار او نشتابد خود را ریشخند کرده است .

قرآن .
((کسی که جهاد کند جز این نیست که به سود خویش جهاد کرده است .
((و هر که پاک شود برای خود پاک شده است )).
((هر کس کاری شایسته کند به سود خود کرده و هر کس کردار ناشایست کند به زیان خود کرده است )).

ـ امام علی (ع ) : زبان تقصیر کار, کوتاه است .
ـ کوتاهی در عمل , برای کسی که به پاداش دادن بر آن اطمینان دارد, زیان است .
ـ کوتاهی , آفت تواناست .
ـ کسی که در عمل کردن کوتاهی کند خدای سبحان او را به اندوه گرفتار سازد.
ـ هـر کـه در روزگار امیدش (به کار و عمل ) و پیش از فرا رسیدن اجلش کوتاهی کند عمرش را باخته و مرگش مایه زیان اوست .
نادانی .

قرآن .
((ما امانت را بر آسمانها و زمین و کوهها عرضه کردیم ازپذیرفتن آن سرباز زدند و از آن ترسیدند و (اما) انسان آن را به عهده گرفت که او ستمگر و نادان بود)).
ـ امام علی (ع ) : نادانی مرگ است و سستی (در کار سبب ) از دست دادن (آن ).
ـ نادانی برای انسان زیانبارتر است از خوره برای بدن .
ـ نادانی درد است و ناتوانی .
ـ نادانی بدترین درد است .
ـ نادانی مرکبی چموش است که هر که سوارش شود به سر در آید و هرکه همراهش گردد گمراه شود.
ـ نادانی گام را می لغزاند.
ـ نادانی مایه مرگ زندگان و جاودانی بدبختی است .
ـ نادانی آخرت را تباه می کند.
ـ نادانی مایه تباهی همه چیز است .
ـ نادانی ریشه همه بدیهاست .
ـ نادانی کان بدی است .
ـ پیامبر خدا (ص ) : خداوند هرگز (کسی را) به واسطه نادانی عزیز و ارجمند نکرده است .
ـ امام عسکری (ع ) : نادانی دشمن (انسان ) است .
ـ امام علی (ع ) : آزمندی و سیری ناپذیری و بخل نتیجه نادانی است .
ـ در دعـای خـویـش : مـن نـادانم , به سبب نادانیم تو را نافرمانی کردم و به سبب نادانیم مرتکب گـنـاهـان شـدم و به سبب نادانیم دنیا مرا به خود مشغول داشت و به سبب نادانیم از یاد تو غافل شدم و به سبب نادانیم به دنیا دل بستم .
ـ همانا بی رغبتی به نادانی به اندازه رغبت به دانایی است .
ـ نادان را جز تیزی شمشیر (از کار خلاف ) باز نمی دارد.

ـ امام علی (ع ) : اگر بندگان وقتی چیزی را نمی دانستند (از اظهار نظر) باز می ایستادند کافر و گمراه نمی شدند.
ـ امـام بـاقـر (ع ) : اگـر بـندگان آن گاه که نمی دانستند درنگ می کردند گرفتار انکار و کفر نمی شدند.

قرآن .
((آنـان کـه از دانش برخوردار شده اند می دانند که آنچه ازجانب پروردگارت بر تو نازل شده حق است و به راه خدای پیروزمند ستودنی راه می یابند)).
((و تـا دانـشـمـنـدان بـدانـند که قرآن براستی از جانب پروردگار توست و بدان ایمان بیاورند و دلهایشان بدان آرام گیرد.
آورده اند به راه راست هدایت می کند)).
((آنـان کـه از دانـش و ایـمان برخوردارند, گویند: شما بر وفق کتاب خدا تا روز قیامت در گور آرمیده اید و این روز قیامت است و شما نمی دانسته اید)).
ـ پیامبر خدا (ص ) : دانش (مایه ) زندگی اسلام است و ستون ایمان .
ـ امام علی (ع ) : ایمان و عمل برادران همزادند و همراهان جدا ناشدنی .

ـ امـام عـلـی (ع ) : نـادان بـه عـیـب و تقصیر خود آگاه نیست و نصیحت خیر خواه خود را (هم ) نمی پذیرد.
ـ نادان مرده است هر چند به ظاهر زنده باشد.
ـ آدم نادان نصیحت بردار نیست و پند و اندرز در او کارگر نمی افتد.
ـ کار درست آدم نادان مانند لغزش دانشمند است .
ـ آدم نادان از آنچه آدم دانا و حکیم با آن انس می گیرد, می گریزد.
ـ نـادان صخره ای است که چشمه ای از آن نمی جوشد, درختی است که شاخه اش سبز نمی شود و زمینی است که سبزه اش نمی روید.
ـ نادان , بنده خواسته های نفسانی خود است .
ـ دانـشـمـنـد کـسـی است که قدر و اندازه خویش را بشناسد و نادان کسی است که شان خود را نشناسد.
ـ خردمند کسی است که شان خود را نگه دارد و نادان کسی است که قدر خویش را نشناسد.
ـ خردمند به کار خود تکیه می کند و نادان به آرزوی خود.
ـ دانشمند با دل و اندیشه خود می نگردو نادان با چشم و دیده خود.
ـ نادان کسی است که فریب هوی و هوس و اندیشه های باطل خود را بخورد.
ـ نادان به همتای خود گرایش دارد.
ـ هرگز نادانی را نمی یابی جز آن که در کارهایش یا افراط می کند یا تفریط.
ـ نادان را همیشه در حال افراط یا تفریط می بینی .
ـ براستی نادان کسی است که خواهشها او را برده خود کرده باشد.
ـ نادان , بنده خواسته های نفسانی خوداست .
ـ امام هادی (ع ) : نادان اسیر زبان خود است .
ـ امـام عـلی (ع ) : نادان هرگاه بکوشد (انکار کند --- خ ) بیابد و هرگاه بیابد ره الحاد (و انحراف از حق ) در پیش گیرد.
ـ فرمان بردن از نادان نشانگر نادانی است .
ـ هر که اندازه خود را نشناسد پا از اندازه خویش فراتر نهد.
ـ کار نادان مایه زیان است و دانش او مایه گمراهی .
ـ نعمت و دارایی نادان مانند بوستانی است در زباله دانی .
ـ توانگری نادان به دارایی اوست .
ـ گمشده جاهل یافت نمی شود.
ـ ثروت نادان به دارایی و آرزوی اوست .
ـ نادان در همه حال بازنده و زیانکار است .
ـ پیامبر خدا (ص ) : نادان کسی است که خدا را نافرمانی کند هر چند خوش سیما و بلند پایه باشد.
ـ امام عسکری (ع ) : پروراندن نادان و ترک دادن کسی از عادتش کاری معجزه آساست .
ـ امام کاظم (ع ) : شگفتی نادان از خردمند بیشتر از شگفتی خردمند از نادان است .

ـ امـام عـلـی (ع ) : نـادان کسی است که خود را به آنچه نمی داند دانا شمارد و به رای و نظر خود بـسـنـده کند و پیوسته از دانشمندان دوری کند و از آنان عیب وایراد گیرد و مخالفان خود را بر خطا داند و آنچه را نفهمیده گمراه کننده شمارد.
نـمـی دانـد مـنـکـرش شود و آن را دروغ شمارد و از روی نادانی خود گوید: من چنین چیزی را نـمـی شـنـاسم و فکرنمی کنم که وجود داشته و گمان نمی کنم وجود داشته باشد و کجا چنین چیزی است ؟
و این از آن روست که به نظر ورای خود اعتماد دارد و از نادانی خود بی خبر است ! از این رو به سبب نادانی خویش پیوسته از جهل بهره مند شود وحق را انکار کند و در نادانی سرگشته ماند و از طلب دانش تکبرورزد.
ـ امام صادق (ع ) : یکی از خویهای نادان این است که قبل از شنیدن (مطلب ) پاسخ می دهد و پیش از آن که (مقصودگوینده را)بفهمد به مخالفت بر می خیزد و ندانسته داوری می کند.
ـ امـام حـسـن (ع ) در وصف یکی از برادران خود می فرماید: از حاکمیت نادانی به در بود و دست سوی کاری درازنمی کرد مگر آن که مطمئن می شد سودی در بر دارد.
ـ پـیـامـبـر خدا (ص ) در پاسخ به پرسش از نشانه های نادان فرمود: اگر با او بنشینی تو را به رنج افکند واگر از او کناره گیری دشنامت دهد, چون چیزی به تو دهد منت گذارد و چون چیزی به او بدهی ناسپاسی کند و اگر رازی را بدوسپاری به تو خیانت ورزد.
ـ خـصـوصیت نادان این است که درباره هر کس که با او آمیزش کند ستم روا دارد به فرو دستش دراز دستی کند, برزبر دستش گردنفرازی نماید و بدون آن که در سخن بیندیشد زبان به گفتار گشاید.
ـ امـام عـلـی (ع ) : دلـهای مردمان نادان را طمعها از جا بر کنند و آرزوها به گروگان گیرند و فریبها به بند کشند.

ـ امام علی (ع ) : نادانترین مردم کسی است که فریفته سخنان ستاینده چاپلوسی شود که زشت را در نظر او زیبا جلوه می دهد و خیر خواه را دشمن اومعرفی می کند.
ـ اوج نادانی این است که آدمی به نادانی خود ببالد.
ـ پـیامبر خدا (ص ) : خردمندترین مردم نیکوکار ترسان (ازکیفر خدا) است و نادانترین آنها بد کار آسوده خاطر (از عذاب خدا).
ـ امام علی (ع ) : بزرگترین نادانی , ناآگاهی انسان از شان و منزلت خویش است .
ـ بزرگترین نادانی این است که آنچه را برای تو نمی ماند و تو برای آن نمی مانی زیاد جمع کنی .
ـ ستمگری سرآمد نادانی است .
ـ دشمنی با مردم سرآمد نادانی است .

ـ امام علی (ع ) : هر چه می دانی به زبان میاور که این نشان نادانی است .
ـ در نادانی دانشمند همین بس که دانشش با کردارش ناسازگار باشد.
ـ در نادانی مرد همین بس که آنچه از آن نهی شده انجام دهد.
ـ در نادانی تو همین بس که به دانش خود مغرور شوی .
ـ در نادانی آدمی همین بس که قدر و اندازه خود را نشناسد.
ـ امـام صادق (ع ) : دانایی را همین بس که از خدا بترسی و نادانی را همین بس که از (عذاب ) خدا غافل شوی .
ـ امام علی (ع ) : هر چه را مردم به تو گویند به نادرستی نسبت مده که این نشان نادانی است .

ـ امام حسن (ع ) در پاسخ به پرسش پدرش از تفسیر نادانی فرمود: زود پریدن روی فرصت پیش از آن که آن را کاملا به دست آوری و خودداری کردن از جواب .
ـ امـام صـادق (ع ) : نـادانـی در سـه چیز است : دوست عوض کردن , مخالفت کردن بدون دلیل و برهان و پرس و جو ازچیزهای بیهوده .
ـ امام عسکری (ع ) : خنده ای که از روی تعجب نباشد نشانه نادانی است .
ـ پیامبر خدا (ص ) : از نادانی است که هر چه می دانی فاش سازی .
ـ امام علی (ع ) : دل بستن به دنیا, با وجود آنهمه رنجهایی که از او می بینی , نادانی است .
ـ خواست و آرزوی محال داشتن نادانی است .

قرآن .
((عفو را پیشه کن و به نیکی فرمان ده و از جاهلان رویگردان باش )).
ـ امام رضا (ع ) : دوست نادان در رنج و زحمت است .
ـ امام عسکری (ع ) : دوست نادان در ستوه است .
ـ امام علی (ع ) : دوست آدم نادان در معرض گزند و نابودی است .
ـ پیامبر خدا (ص ) : فرزانه ترین مردم کسی است که از مردمان نادان بگریزد.
ـ امام علی (ع ) : بریدن از نادان برابر است با رابطه برقرار کردن با خردمند.
ـ به دشمن دانای خود اطمینان بیشتر داشته باش تا به دوست نادانت .

ـ امام علی (ع ) : مردم دشمن آن چیزی هستند که نمی دانند.
ـ هر کس چیزی را نداند نکوهشش می کند.
ـ من چهار سخن گفتم و خداوند با فرو فرستادن آیه ای سخنان مرا تصدیق کرد .. .
گفتم : هر که نـسـبت به چیزی نادان باشد آن را دشمن دارد پس خدای تعالی این آیه را فرو فرستاد: ((چیزی را دروغ شمردند که به دانش آن دست نیافته بودند)).
ـ با آنچه نمی دانید دشمنی مورزید, زیرا بیشتر دانش در چیزهایی است که شما نمی دانید.
دوزخ .

قرآن .
((و هـر کـه را خدا هدایت کند, هدایت شده است و آنهایی که گمراهشان سازد جز او هیج یاوری نـیـابـند و در روز قیامت در حالی که چهره هاشان رو به زمین است , کور و لال و کر محشورشان می کنیم و جهنم جایگاه آنهاست که هر چه شعله آن فرو نشیند بیشترش می افروزیم )).
((جهنم در کمین باشد و منزلگاهی برای سرکشان )).
ـ امام علی (ع ) : آتش فرجام واپس ماندگان است .
ـ دوزخ آتـشـی اسـت که شعله آن فروکش نمی کند و اسیر آن رهایی نمی یابد و شکسته آن بسته نمی شود, گرمایش سخت است و ژرفایش بسیار و آبش چرکابه .
ـ بترسید از آتشی که ژرفایش ناپیداست و گرمایش سخت و عذابش نو به نو.
و فریاد کمک خواهی شنوده نشود و اندوهی زدوده نگردد.
ـ بترسید از آتشی که گرمایش سخت است و ژرفایش دور و زیور آلاتش آهن .
ـ بترسید از آتشی که موج خروشان آن تناور است و زبانه اش گسترده و عذابش همواره تازه .
ـ آتـشـی اسـت سـخـت گزنده , امواجش خروشان و بلند, زبانه اش شعله ور, خروشش خشم آلود, فسرده شدنش دورو دیر, آتش گیره اش فروزان و تهدیدش هراس انگیز.
ـ چگونه بر آتشی صبر کنم که اگر جرقه ای به کره خاکی اندازد همه گیاهانش را بسوزاند واگر کسی به قله کوهی پناه برد گرمای آن او را در آن جا بپزد.
گناهان خود در زبانه دوزخ باشد و از رحمت خدا دور و رانده شده و مغضوب درگاه او؟
!.
ـ پـیامبر خدا (ص ) : این آتش دنیا یکی از هفتاد جز آتش دوزخ است که هر یک از آن اجزا گرمای خود را دارد.
ـ دربـاره آیه ((و چون در جایگاه تنگی از دوزخ افکنده شوند)) فرمود: سوگند به آن که جانم در دست اوست دوزخیان چنان در آتش در فشارند که میخ در دیوار.
ـ امـام باقر (ع ) : دوزخیان از شدت دردی که از عذاب ((دردناک )) می چشند مانند سگ و گرگ زوزه مـی کـشـند ...چشمانشان کم سوست , کر و لال و کورند, چهره هایشان سیاه است و در آتش رانده شده اند و پشیمانند.
ـ پـیـامـبر خدا (ص ) : اهل دوزخ بر اثر آتش چندان درشت می شوند که هر یک از دندانهایشان به اندازه کوه احد می شود.

قرآن .
((و هـرگاه چنین نکنید, که هرگز نتوانید کرد, پس بترسید از آتشی که برای کافران مهیا شده و آتشگیره آن مردمان و سنگها هستند)).
((و اما آنان که از حق دورند آتشگیره جهنم خواهند بود)).
ـ امـام عـلی (ع ) : بدانید که این پوست نازک را یارای آتش نیست , پس به خود رحم کنید, شما در مصیبتها وگرفتاریهای دنیا آتش را آزموده اید.
خـونی می شود و یا شنهای داغ پایش را می سوزاند چگونه بیتابی می کند؟
! پس , چگونه خواهد بود اگر میان دو لایه از آتش قرار گیرد و همبسترش سنگ و همدمش شیطان باشد؟
!.

قرآن .
((ما برای کافران زنجیرها و کندها و آتش افروخته آماده کرده ایم )).
((آن گاه که کندها و زنجیرها به گردنشان افکنند و بکشندشان )).
((بگیریدش , زنجیرش کنید و به جهنمش بکشید.
ـ امـام صـادق (ع ) --- از قـول جـبرییل (ع ) به پیامبر خدا(ص ) --- : اگر یک حلقه از آن زنجیر هفتاد گزی به زمین افکنده شوداز گرمای آن دنیا گداخته گردد.

قرآن .
((جامه هایشان از قطران است و آتش صورتهایشان رافرو پوشیده است )).
((بـرای آنـان که کافرند جامه هایی از آتش بریده اند و از بالا بر سرشان آب جوشان می ریزند, که به سـبـب آن هـر چـه در درون شـکـم دارند و نیزپوستهایشان گداخته می شود و نیز برای آنهاست گرزهایی آهنین )).
ـ امـام صـادق (ع ) --- از گفته های جبرئیل به پیامبر خدا (ص ) --- : اگر یکی از جامه های دوزخیان میان آسمان و زمین آویخته شود همه مردم دنیا از بوی آن بمیرند.
ـ امـام عـلـی (ع ) : ای احنف ! اگر دوزخیان را ببینی که در دره های دوزخ سراشیب می روند و از کـوهـایـش بـالا,تـکـه هـایی از قطران بر آنان پوشانده شده و با تبهکاران و اهریمنان دوزخ همدم گـشـتـه اند و هر گاه برای رهایی ازسوختن کمک بطلبند عقربها و مارهای دوزخ بر آنان هجوم برند.

قرآن .
((برای دوزخیان خوراکی جز ضریع (خار خشک ) نیست .
که نه چاق می کند و نه گرسنگی را باز دارد)).
((هر آینه درخت زقوم , خوراک گناه پیشه است )).
((در آن روز, در آن جا هیچ دوستی نخواهد داشت .
ـ پـیـامبر خدا (ص ) : اگر یک سطل از چرک و خون دوزخیان در شرق عالم ریخته شود بر اثر آن جمجمه کسانی که در غرب عالمند به جوش آید.
ـ امـام صـادق (ع ) --- از قول جبرییل (ع ) به پیامبر خدا (ص ) --- اگر قطره ای از ضریع (خار خشک ) در آب آشامیدنی مردم دنیا بچکد از بوی گند آن همگی بمیرند.
ـ پیامبر خدا (ص ) : ضریع (خار خشک ) چیزی است در دوزخ همانند خار, از صبر زرد تلختر است و از مرداربدبوتر و ازآتش داغتر, خداوند آن را ضریع نامیده است .

قرآن .
((بازگشت همه شما به اوست و این به یقین وعده خداست .
کافران را به سزای کفرشان شرابی است از آب جوشان و عذابی است دردآور)).
((و بر سر آن آب جوشان خواهید نوشید.
ـ پـیـامـبر خدا (ص ) در باره آیه ((و از زردابه و چرک نوشانده می شود)) فرمود: این آب نزدیک او برده می شود و او از آن بدش می آید.
شود چهره اش بریان گردد و پوست سرش بیفتد.
نشیمنگاهش بیرون ریزد.
تـکـه تـکه می شود)) و می فرماید: ((چون به استغاثه آب خواهند از آبی چون مس گداخته که از حرارتش چهره هاکباب می شود بخورانندشان )).
ـ امـام علی (ع ) : هنگامی که زقوم و خار خشک در شکم دوزخیان , همچون آب جوشان , به جوش آیـد, آب بـخـواهـنـد پس نوشیدنی غساق (خون و چرکی که از پوست تن دوزخیان جاری شود) و صدید (زردابه و چرک ) به آنها داده شود که آن را با سختی جرعه جرعه می نوشند و از هر سو مرگ گریبانشان را می گیرد اما نمی میرند.
ـ پیامبر خدا (ص ) : اگر یک جرقه از جرقه های دوزخ در شرق عالم بیفتد کسانی که در غرب عالم به سر می برندگرمای آن را می یابند.

قرآن .
((از دروازه های دوزخ در آیید و در آن جاویدان بمانید.
بد جایگاهی است جایگاه گردنکشان )).
((و جهنم میعادگاه همه آنهاست .
ـ امـام بـاقر (ع ) درباره آیه ((جهنم هفت در دارد و برای هر در گروهی از آنان ...)) فرمود: به من خبر رسیده --- و البته خدا داناتر است --- که خداوند دوزخ را هفت درک (زیر طبقه ) قرار داده است : بـالاتـرین درک جحیم است که اهلش برفراز تخته سنگی از آن می ایستند و مغز سرشان به جوش می آید همچون به جوش آمدن دیگ .
دوم : لظی , پوست سر را می کند, هر که را به حق پشت کرد و از فرمان سرپیچید به خود می خواند و آن را که گردمی آورد و می اندوخت .
سـوم : سـقـر, نـه هـیچ باقی می گذارد و نه چیزی را وا می گذارد, سوزاننده پوست است , نوزده فرشته بر آن گماشته شده اند.
چهارم : حطمه , شعله هایی می افکند هر یک به بلندی کاخی عظیم .
پـنـجم : هاویه , در آن جا گروهی هستند که دست به دعا برداشته می گویند: مالکا! به فریادمان رس .
بـخـواهد کمکشان کند ظرفهای زردرنگ آتشین به آنان دهد که در آنها زردابه و چرکی است که چـونـان مس گداخته از پوستهایشان جاری است .
..
ششم : سعیر که در آن سیصد سراپرده از آتش است .
هـفتم : جهنم , که فلق در آن است (و آن چاهی است در جهنم که چون دهان باز کند بشدت آتش زبانه کشد که دردآورترین آتش است .
ـ پـیامبر خدا (ص ) : جهنم را دری است که جز کسی که با معصیت خدای تعالی خشم خود را فرو نشاند, از آن واردنمی شود.

قرآن .
((بسیاری از جن و انس را برای جهنم بیافریدیم .
را دلـهـایـی است که بدان نمی فهمند و چشمهایی است که بدان نمی بینند و گوشهایی است که بدان نمی شنوند.
آنهایند, اینان خود غافلانند)).
((پس هر که طغیان کرده و زندگی اینجهانی را برگزیده , جهنم جایگاه اوست )).
ـ پیامبر خدا (ص ) : هر تندخوی خشن مغرور گردنفراز حریص خسیس و بی خیر اهل دوزخ است و اهل بهشت ناتوانان شکست خورده اند.
ـ دو چیز میان تهی بیش از همه مردم را به دوزخ می برد: دهان و فرج .
ـ امـام صـادق (ع ) : سـه خوی است که اگر در مرد باشد مترس و بگو: او دوزخی است :خشونت و بزدلی و بخل .
فخر فروشی .
ـ پیامبر خدا (ص ) : سه خوی از اخلاق دوزخیان است : تکبر, خودپسندی و بد اخلاقی .

قرآن .
((و هیچ یک از شما نیست مگر این که به جهنم درآیدو این حکمی است حتمی از جانب پروردگار تو.
ـ امام علی (ع ) : هرگز از آتش نرهد مگر آن کس که اعمال دوزخی را واگذارد.
ـ امام رضا (ع ) : هرکس از آتش به خدا پناه برد اما خواهشهای دنیوی را وانگذارد خویشتن را به باد ریشخند گرفته است .

ـ پـیامبر خدا (ص ) : نخستین کسی که به دوزخ می رود فرمانروای قدرتمندی است که دادگری نکند و توانگری که حقوق مالی خود را نپردازد و تهیدست متکبر.

ـ امـام صادق (ع ) : سبکترین عذاب روزقیامت عذاب مردی است که در آتشی کم عمق قرار دارد ودو کفش و دو بند کفش از آتش به پا دارد.
آتـش مغزش همچون دیگ به جوش می آید و فکر می کند که در دوزخ عذابی از عذاب او سخت تر نیست درصورتی که عذاب او در دوزخ سبکترین عذاب است .
ـ پیامبر خدا (ص ) : از میان دوزخیان , ابن جذعان سبکترین عذاب را دارد.
جذعان سبکترین عذاب را دارد؟
فرمود: چون او مردم را اطعام می کرد.
ـ کم عذابترین اهل دوزخ دو کفش از آتش به پا دارد که از حرارت آنها مغزش به جوش می آید.

ـ پـیامبر خدا (ص ) : سخت ترین عذاب را در روز قیامت عالمی می چشد که علمش برای او سودی نداشته است .
ـ سـخـت ترین عذاب را در روز رستاخیز مردی می چشد که پیامبری را کشته , یا به دست پیامبری کشته شده باشد وپیشوایی که مردم را به گمراهی افکند و پیکر تراش .
ـ امام علی (ع ) : کیفر آن کس از همه سخت تر است که خوبی را به بدی پاداش دهد.
ـ سخت ترین عذاب را در روز رستاخیز آن کسی دارد که از قضای الهی خشمگین و ناخشنود باشد.

قرآن .
((گفته شود: از درهای جهنم وارد شوید و در آن تا ابدبمانید.
ـ امام صادق (ع ) : در جهنم برای متکبران دره ای است به نام سقر.
شکایت برد و خواهش کرد اجازه اش دهد تا نفسی بکشد.
ـ امام باقر (ع ) : در جهنم کوهی است به نام صعدی و در صعدی دره ای است به نام سقر.
نام هبهب که هر وقت درپوش آن کنار می رود دوزخیان از گرمایش فغان بر می آورند.

ـ امام علی (ع ) : در دوزخ آسیابی است که [ پنج گروه ] را آرد می کند.
دانشمندان بدکار و قرآن خوانان فاسق و زمامداران ستمگر و وزیران خیانتکار و مباشران دروغگو.

ـ امام کاظم (ع ) : در میان بنی اسرائیل مردی بود مؤمن که همسایه کافری داشت .
کـافـر از دنـیا رفت خداوند در دوزخ خانه ای گلی برایش ساخت که او را از گرمای جهنم حفظ می کرد و روزیش از غیردوزخ می آمد.

قرآن .
((آری , آنـان که مرتکب کاری زشت می شوند و در گناه غرقه می گردند اهل جهنمند و جاودانه در آن )).
((جز اهل شقاوت بدان در نیفتد: آن که تکذیب کرد و رویگردان شد)).
ـ پـیامبر خدا (ص ) : خداوند از بندگان خود عذاب نکند مگر آنکس را که در برابر خدا سرکشی و نافرمانی کند و ازگفتن لا اله الا اللّه خودداری ورزد.
ـ هرگز به دوزخ نرود آن کس که تا زنده بوده چیزی را شریک خدا نکرده و پیش از طلوع آفتاب و قبل از غروب آن نمازش را خوانده باشد.
ـ از وحـیـهـای خـداوند به عیسی (ع ) : دوزخ سرای جباران و سرکشان ستمگر است و جایگاه هر تندخوی خشنی و هر متکبر مغروری .
ـ امام صادق (ع ) : خدای تبارک و تعالی به عزت و جلال خود سوگند یاد کرده که یکتا پرستان را هرگز در آتش عذاب ندهد.
ـ خدای تبارک و تعالی پیکرهای یکتاپرستان را بر آتش حرام کرده است .
ـ پـیامبر خدا (ص ) : سوگند به آن که مرا نوید دهنده برانگیخت , خداوند هرگز یکتا پرست را در آتش عذاب ندهد.
ـ امام باقر (ع ) در پاسخ به این سؤال که آیا مؤمن به دوزخ می رود؟
فرمود: نه به خدا قسم .

ـ امام کاظم (ع ) : خداوند جز کافران ومنکران و گمراهان و مشرکان را در آتش جاودان نکند.
صغیره بازخواست نشوند.
ـ پـیامبر خدا (ص ) : پنج نفرند که آتش آنها خاموش نشود و بدنهایشان نمیرد: آن که به خدا شرک ورزد, آن که ازپدر و مادر خود نافرمانی کند, آن که از برادر خود نزد حاکم سعایت کند تا به قتل او بینجامد, آن که کسی را, بدون آن که مستحق قصاص باشد, بکشد و آن که گناهی را مرتکب شود و آن را به خدای عزوجل نسبت دهد.
ـ امـام عـلی (ع ) در دعا عرض می کند: خدایا! تو سوگند یاد کرده ای که جهنم را از کافران جن و انس پرکنی و معاندان را در آن تا ابد نگه داری .

قرآن .
((فریاد برآورند که : ای مالک ! کاش پروردگار تو ما رابمیراند, می گوید: نه , شما در این جا ماندنی هستید)).
((و کافران را آتش جهنم است , نه میرانده شوند و نه از عذابشان کاسته شود)).
- -
- -
((پـشـت سـرش جهنم است تا در آن جا, به جای آب , چرک و خونش بخورانند, جرعه جرعه آن را می نوشد و هیچ گوارایش نیست و مرگ از هر سو بر اومی تازد اما نمی میرد.
((هـر آیـنـه هـر کـس کـه گناهکار نزد پروردگارش بیاید, جهنم جایگاه اوست که در آن جا نه می میرد و نه زنده است )).
ـ امـام عـلـی (ع ) : مـقیم دوزخ از آن جا کوچانده نمی شود و برای آزادی اسیر آن سربها پذیرفته نـمـی گـردد, بندهایش از هم گسسته نمی شود, آن سرای را عمری نیست که با سر آمدن مدت عمر نابود شود و دوزخیان را اجلی نیست که با فرارسیدن آن به حیاتشان پایان داده شود.
ـ آن که به دوزخ درآید برای همیشه بدبخت است .
ـ وارد شوندگان به آتش برای همیشه در عذابند.
ـ پیامبر خدا (ص ) : اگر به دوزخیان گفته شود: شما به تعداد ریگهای دنیا در آتش خواهید ماند خوشحال می شوند واگر به بهشتیان گفته شود: شما به تعداد ریگها (ی دنیا) در بهشت ماندگار خواهید بود اندوهگین می شوند اماجاودانگی برای آنها مقرر شده است .

ـ پیامبر خدا (ص ) : خداوند مردمانی را از آتش بیرون می آورد و به بهشت می برد.
ـ عده ای از مردم بعد از سوخته شدن در آتش , از دوزخ بیرون آورده و به بهشت برده می شوند که بهشتیان به آنهادوزخیان می گویند.
ـ امـام بـاقـر (ع ) : گـروهـی از مـردم در آتش می سوزند و خوب که گداختند (و خالص شدند) شفاعت به سراغشان می آید.
ـ پیامبر خدا (ص ) : هر کس ذره ای ایمان در دلش باشد, از آتش بیرون آورده می شود.

ـ پـیامبر خدا (ص ) : من می دانم کدام دوزخی از همه دیرتر از جهنم بیرون آورده می شود و کدام بـهشتی آخر از همه به بهشت می رود: مردی که با خزیدن از آتش بیرون می رود و خدای تبارک و تعالی به او می فرماید: برو وارد بهشت شو.
خیالش می رسد که بهشت پر است .

یـا بـرای تـو ده برابر دنیا وجود دارد .. .
گفته می شد: این کس فروپایه ترین فرد بهشت است .
علت جاودانگی در دوزخ .
ـ امـام صادق (ع ) : دوزخیان از این رو در آتش جاویدانند که در دنیا نیتشان این بود که چنانچه تا ابد زنده بمانند تا ابد خدا را نافرمانی کنند و بهشتیان نیز ازاین رو در بهشت جاویدانند که در دنیا بر این نیت بودند که اگر برای همیشه ماندگار باشند برای همیشه نیز خدا را فرمان برند.
نیتهایشان است .
طبق نیت خود.

قرآن .
((روزی که جهنم را می گوییم : آیا پر شده ای ؟
می گوید: آیا هیچ زیادتی هست ؟
)).
ـ پیامبر خدا (ص ) : بهشت و دوزخ هر یک به خود نازیدند.
شـهـریـاران و اشـراف را وارد مـن مـی کـنی ! بهشت گفت : پروردگار من ! ناتوانان و بینوایان و مستمندان را وارد من می کنی !.
پس , خداوند به دوزخ فرماید: تو عذاب منی و من آن را به هر کس که خواهم برسانم .
رحمت منی که همه چیز را فراگرفته است و هر یک از شما گنجایش خود را دارد.
می شوند ولی دوزخ می گوید: آیا باز هم هست ؟
و بهشتیان نیز به بهشت برده می شود و بهشت نیز می گوید: آیا بازهم هست ؟
.
ـ دوزخ مـی گـویـد: آیـا بـاز هم هست ؟
و پروردگار جهانیان آن قدر دوزخی در آن می ریزد که جـهـنم , مانند مشک نوی که وقتی پر شود غلغل می کند, به غلغل می افتد و می گوید: بس است , بس است .

ـ پـیامبر خدا (ص ) : هیچ یک از شما نیست مگر آن که دو منزل دارد: یکی در بهشت و دیگری در دوزخ .
ـ هـر یـک از بـهـشـتـیـان جـایـگـاه خـود را در دوزخ مـی بـیـنـد و می گوید: اگر خداوند مرا هدایت نمی کرد؟
! پس (به پاس این هدایت ) او را شکر می گوید.
یـک از دوزخـیـان نـیـز جایگاه خود را در بهشت می بیند و با دریغ و حسرت می گوید: اگر خدا هدایتم می کرد!.
ـ امـام صـادق (ع ) : خداوند هیچ آفریده ای نیافرید مگر آن که برایش منزلی در بهشت و منزلی در دوزخ قرار داد که اینان (بهشتیان ) جایگاه آنان (دوزخیان ) را به ارث می برند و آنان جایگاه اینان را.
((آنـان همان وارثانی هستند که بهشت برین را به ارث می برند ...)) .
ـ پیامبر خدا (ص ) : درباره آیه ((دریـغـا کـه کوتاهی کردیم )) فرمود: دریغ از این روست که دوزخیان جایگاه بهشتی خود را در بهشت می بینند.
حسرت و دریغ می شود.

قرآن .
((از تو به شتاب عذاب خدا را می طلبند, حال آن که جهنم بر کافران احاطه دارد)).
((بعضی از آنان می گویند: مرا رخصت ده و به گناه مینداز ((16)) , آگاه باش که اینان در گناه افتاده اند و جهنم بر کافران احاطه دارد)).
ـ پیامبر خدا (ص ) : بدانید که بهشت و دوزخ به هر یک از شما از بند کفشش نزدیکتر است .

پاسخ .
ـ امام علی (ع ) : هرگاه پاسخها درهم و انبوه شود پاسخ درست پوشیده ماند.
ـ امام صادق (ع ) : هر کس به هر سؤالی که از او می شود پاسخ دهد دیوانه است .
ـ امام علی (ع ) : گاه باشد که زبان آور (نیز) در پاسخ فروماند.
ـ هر کس در جواب دادن شتاب کند پاسخ درست را نیابد.
ـ از نشانه های فضل و دانش پاسخ درست است .
ـ تندی را کنار بگذار و در دلیل بیندیش و از یاوه گویی خویشتن نگه دار تا از لغزش در امان مانی .
ـ هرگاه در برابر نادان بردباری نشان دهی بیگمان بهترین جواب را به او داده باشی .
ـ بسا سخنی که پاسخش سکوت است .
ـ بسا سکوتی که گویاتر و رساتر از سخن است .
ـ هرگاه در سخن گفتن مغلوب شدی مبادا در سکوت مغلوب شوی .

ـ امـام عـلی (ع ) : من خود را برتر از آن می دانم که نیازی باشد و بخشندگی من گنجایش آن را نـداشته باشد, یا رفتار جهالت آمیزی باشد وبردباری من تحملش را نداشته باشد, یا گناهی باشد و گذشت من آن را فرا نگیرد, یا زمانی درازتر از زمان من باشد.
ـ آنچه را به دست می آوری ببخش تا مورد ستایش و تحسین قرارگیری .
ـ بخشندگی تهیدست او را ارجمند می سازد و بخل توانگر خوارش می کند.
ـ بخشندگی مرد او را محبوب دشمنانش می کند و بخلش او را نزد فرزندانش هم منفور می سازد .
ـ بـرای خدا بخشش کنید و در راه طاعت او با نفسهایتان بجنگید تا پاداشتان را بزرگ و عطیه تان را نیکو گرداند.
ـ بخشندگی از بزرگمنشی است .
ـ امام حسین (ع ) : هر که بخشنده باشد آقایی کند.
ـ امام علی (ع ) : بخشندگی نگهبان آبروهاست .
ـ بخشندگی عزتی است نقد.

ـ امام علی (ع ) : برترین بخشندگی بخشیدن موجودی است .
ـ برترین بخشش رسانیدن حقوق به صاحبان آنهاست .
ـ برترین بخشندگی آن است که با وجود تنگدستی باشد.
ـ برترین بخشندگی بخشیدن دسترنج است .
ـ بخشش تهیدست برترین بخشش است .
ـ پیاپی نیکی کردن از کمال بخشندگی است .
ـ اوج بخشندگی بخشیدن موجودی است .
ـ نهایت بخشندگی این است که دسترنجت را ببخشی .
ـ امام حسن (ع ) در پاسخ به این سؤال که بخشندگی چیست ؟
فرمود: بخشیدن دسترنج .
ـ امـام عـلـی (ع ) : کـامـلـتـریـن بخشندگی کسب مکارم اخلاق و به عهده گرفتن خسارتها و تاوانهاست .
ـ امام حسین (ع ) : بخشنده ترین مردم کسی است که به آن که به او چشم امید نبسته بخشش کند .
ـ پیامبر خدا (ص ) : بخشنده ترین مردمان آن کس است که جان و مال خود را در راه خدا ببخشد.

ـ امام حسن (ع ) --- آنگاه که امیرالمؤمنین (ع ) از او پرسید : فرزندم ! گشاده دستی چیست ؟
فرمود --- : بخشش کردن در روزگار تنگدستی و توانگری .
ـ در خـبـری دیـگـر آمـده است که حضرت پاسخ داد: این که نیاز سائل را برآوری و هر چه داری ببخشی .

ـ امام صادق (ع ) : بخشنده , بخشنده نباشد مگر آن گاه که سه خصلت داشته باشد: در توانگری و تـنـگـدسـتی مال خویش را ببخشد, آن را به کسی که مستحق است ببخشد و تشکری که در برابر خوبی خود به کسی دریافت می کند بیشتر و ارزشمندتر از آن چیزی بداند که به او داده است .
ـ بخشنده بزرگوار کسی است که حق خدا را بگزارد.
ـ پیامبر خدا (ص ) : خداوند کسی را که در حق او بخشندگی کند دوست می دارد.
ـ امام علی (ع ) : انسان بخشنده در دنیا ستوده است و در آخرت نیکبخت .
ـ بخشنده کسی است که چیزی را بخشد که از بخشیدن امثال آن دریغ می شود.
ـ امـام رضـا (ع ) --- در حـال طواف سؤال شد بخشنده کیست ؟
فرمود --- : سخن تو دو صورت دارد: اگـر از مـخـلـوق می پرسی , بخشنده کسی است که آنچه را خدا بر او واجب کرده است بپردازد و بخیل کسی است که از پرداختن آنچه خدا بر او فرض کرده است دریغ ورزد.
اگـر بـه بـنـده ای عطا کند به او چیزی داده است که از آن او نیست و اگر عطا نکند چیزی از او دریغ داشته است که از آن او نیست .
ـ امام علی (ع ) : مردم دو گروهند: بخشنده ای که ندارد و دارایی که نمی بخشد.

ـ امـام صادق (ع ) : اگر جویای بخشندگی هستی به معدنهای آن رجوع کن , زیرا بخشندگی را معدنهایی است ومعدنها را ریشه هاست و ریشه ها را شاخه ها و شاخه ها را میوه .
جز با ریشه و هیچ ریشه ای جز با کان و معدنی نیکو و پربرکت .

ـ امـام عـسکری (ع ) : کسی که نبخشیدن را (به جای خویش ) بلد نباشد, بخشیدن به موقع را نیز بلد نیست .
ـ امام علی (ع ) : بخشش زمامداران از اموال مسلمانان ستم و خیانت است .
ـ امام حسن (ع ) : وعده دادن , بیماری بخشندگی است و به وعده عمل کردن داروی آن .
ـ پـیـامـبـر خدا (ص ) : آیا شما را از بخشنده ترین بخشندگان خبر ندهم ؟
خداوند, بخشنده ترین بخشندگان است و من بخشنده ترین فرزندان آدم می باشم .
بگستراند.
کشته شود.
ـ امام حسین (ع ) [ طی قطعه ای می فرماید ]:.
چون دنیا چیزی به تو بخشید.
پیش از آن که از دستت برود همه آن را به مردم ببخش .
زیرا اگر دنیا روی آورد.
بذل و بخشش آن را از بین نمی برد.
و اگر پشت کند بخل ورزیدن آن را نگه نمی دارد.
ـ امام علی (ع ) : بخششی که از روی ترس و یا به امید تلافی نباشد بخشش واقعی است .

قرآن .
((خدای را بپرستید و هیچ چیز شریک او مسازید و با پدرو مادر و خویشاوندان و یتیمان و بینوایان و همسایه خویش و همسایه بیگانه و یار مصاحب نیکی کنید)).
ـ امام صادق (ع ) : بر شما باد به حسن همسایگی که خداوند به این کار فرمان داده است .
ـ حسن همسایگی روزی را زیاد می کند.
ـ حسن همسایگی خانه ها را آباد و عمرها را زیاد می کند.
ـ پیامبر خدا (ص ) : با همسایه ات نیکو همسایه داری کن تا مؤمن باشی .
ـ امام علی (ع ) : از نشانه های حسن همسایگی جویا شدن از احوال همسایه است .
ـ کسی که به همسایگان خود نیکی کند خدمتگزارانش زیاد شوند.
ـ هر که همسایه خوبی باشد همسایگانش زیاد شوند.
ـ پـیـامبر خدا (ص ) : جبرئیل پیوسته مرا درباره همسایه سفارش می کرد تا جایی که گمان بردم بزودی او را ارث بر(همسایه اش ) خواهد کرد.
ـ امام علی (ع ) در هنگام وفات خویش فرمود: خدا را, خدا را درباره همسایگانتان که آنان سفارش شده پیامبرشمایند.
خواهد داد.
ـ حرمتی بالاتر از حرمت همنشینی و همسایگی نیست .
ـ پیامبر خدا (ص ) : احترام همسایه بر انسان همانند احترام مادرش می باشد.

ـ امام کاظم (ع ) : حسن همسایگی این نیست که آزار نرسانی بلکه حسن همسایگی این است که در برابر آزار و اذیت همسایه شکیبا باشی .

ـ امـام علی (ع ) : مردی خدمت پیامبر خدا(ص ) آمد و عرض کرد: می خواهم خانه ای بخرم , دستور مـی فرمایید کجا بخرم ؟
در میان جهینه یا مزینه یا ثقیف و یا قریش ؟
پیامبر خدا (ص ) به او فرمود: اول همسایه سپس خانه , اول یار راه سپس مسافرت .
ـ نیز از امام علی (ع ) : پیش از خریدن خانه ببین همسایه ها کیستند.

ـ لقمان (ع ) : من صخره های بزرگ و آهن و هر بار سنگینی را به دوش کشیدم اما باری سنگینتر از همسایه بد ندیدم .
ـ پـیـامـبـر خدا (ص ) : ای علی ! چهار چیز کمرشکن است : .. .
و همسایه بد .
ـ به خدا پناه می برم از همسایه بد.
ناراحت می شود و اگر تو را گرفتار و بد حال دید خوشحال می شود.
ـ سـه چـیز در راس مصیبتهای کمرشکن است : .. .
و همسایه ای که چشمانش تو را می پاید و دلش خواهان رسوایی توست , اگر خوبی ببیند آن را می پوشاند و فاش نمی سازد و اگر بدی ببیند آن را آشکار و همه جا پخش می کند.
ـ امام علی (ع ) : همسایه بد بزرگترین رنج و سخت ترین بلا و مصیبت است .

ـ پیامبر خدا (ص ) : هر که به خدا و روزواپسین ایمان داشته باشد همسایه خود را آزار نمی رساند.
ـ امام رضا (ع ) : از ما نیست کسی که همسایه اش از شر او در امان نباشد.
ـ امـام صـادق (ع ) : مـردی از انـصار خدمت پیامبر خدا آمد و عرض کرد: من از بنی فلان خانه ای خـریده ام ونزدیکترین همسایه ام کسی است که امیدی به خیر و خوبی او ندارم و از شر و بدیش در امان نیستم .
بـه عـلـی و سـلـمان و ابوذر --- و یکی دیگر که فراموش کرده ام و فکر می کنم مقداد باشد ((17)) --- دسـتور داد با تمام قدرت درمسجد اعلام کنند ایمان ندارد هر آن کس که همسایه اش از شر او در امان نباشد.
.

ـ پیامبر خدا (ص ) : به من ایمان نیاورده است آن که شب سیر بخوابد و همسایه مسلمانش گرسنه باشد.
ـ هر کس کالایی را از همسایه خود دریغ دارد خداوند در روز رستاخیز خیر خود را از او دریغ دارد و او را به خودش واگذارد و چه بد وضعی دارد کسی که خدا وی را به خودش واگذارد.
ـ مؤمن نیست کسی که شب را با شکم سیر بخوابد و همسایه اش در کنار او گرسنه باشد.
ـ به من ایمان نیاورده است آن که شب سیر بخوابد و همسایه اش گرسنه باشد.
شب پوشیده بخوابد و همسایه اش برهنه باشد.
ـ امـام بـاقـر (ع ) : پـیـامبر خدا (ص ) فرمود: به من ایمان نیاورده است آن که شب را با شکم سیر بخوابد و همسایه اش گرسنه باشد.
نظر رحمت نمی افکند.
ـ پـیامبر خدا (ص ) به اصحابش فرمود: به خدا و روز آخرت ایمان نیاورده است کسی که شب سیر بخوابد و همسایه اش گرسنه باشد.
خدا! نابود شدیم .
فرسوده تان خشم خدا را فرو می نشانید.

ـ امام سجاد (ع ) : اما حق همسایه ات این است که در غیاب او آبرویش را حفظ کنی و در حضورش او را احترام نهی .
دنبال عیبهایش نباشی , اگر بدی از او دیدی بپوشانی , اگر بدانی که پند و اندرز تو را می پذیرد او را در خـفا نصیحت کنی , در سختیها رهایش نکنی , از لغزشش درگذری , گناهش را ببخشی و با او به خوبی و بزرگواری معاشرت کنی .
ـ پـیامبر خدا (ص ) درباره حقوق همسایه فرمود: اگر از تو کمک خواست کمکش کنی , اگر از تو قـرض خواست به اوقرض دهی , اگر نیازمند شد نیازش را برطرف سازی , اگر مصیبتی دید او را دلـداری دهـی , اگـر خـیر و خوبی به او رسیدبه وی تبریک و شادباش گویی , اگر بیمار شد به عـیـادتش روی , وقتی مرد در تشییع جنازه اش شرکت کنی , خانه ات را بلندتر از خانه او نسازی تا جـلـوی جـریـان هوا را بر او بگیری مگر آن که خودش اجازه دهد, هرگاه میوه ای خریدی برای او تـعـارف بـفـرستی و اگر اینکار را نکردی مخفیانه میوه را به خانه ات ببر, فرزندت را همراه میوه بیرون میاورکه بچه او با دیدن میوه در دست او ناراحت شود, با بوی و دود دیگت او را ناراحت نکن مگر آن که مقداری ازغذای آن را برای او بفرستی .

ـ امام علی (ع ) : حریم مسجد چهل ذراع است و تا چهل خانه از چهار طرف منزل همسایه به شمار می آیند.
ـ پیامبر خدا (ص ) : تا چهل خانه همسایه به شمار می آیند.

قرآن .
(((پرهیزگاران ) در جایگاهی پسندیده اند, نزدفرمانروایی توانا)).
ـ پـیـامـبر خدا (ص ) : روز قیامت که شد خداوند همه خلایق را در بیابانی پهناور جمع کند و آواز دهـنده ای از جانب خدا جار زند: کجایند شکیبایان ؟
.. .
سپس آواز دهنده دیگری ندادهد .. .
کجایند بـخشندگان ؟
.. .
آن گاه آواز دهنده ای از جانب خدای عزوجل با صدایی که همگان بشنوند, فریاد زند: کجایند همسایگان خانه خدا جل جلاله ؟
پس گروهی از مردم برخیزند.
کـه بـه سـبب آن امروز همسایگان خانه خدای تعالی شده اید؟
آنان گویند: ما برای خدا یکدیگر را دوسـت مـی داشـتـیـم ,بـرای خـدا بـه یکدیگر بذل و بخشش می کردیم و برای خدا به دیدار هم می رفتیم .
بندگان من , راه را بر آنان بگشایید تا بدون حسابرسی به جوار خدا در بهشت روند.
ـ امام علی (ع ) : همسایگی خدا ارزانی کسی است که او را فرمان برد و از مخالفتش دوری کند.
جاه و مقام .

ـ پیامبر خدا (ص ) : جاه و مقام یکی از دوپشتوانه است .
ـ همان گونه که خداوند درباره دارایی بنده از او سؤال می کند درباره مقام و موقعیتش نیز سؤال می نماید ومی فرماید: بنده من ! من به تو مقام و موقعیت روزی کردم .
خواه غمزده ای را کمک کردی ؟
.
ـ امـام صادق (ع ): زمانی فرا رسد که اگر کسی دست سؤال به سوی مردم دراز کند زنده بماند و اگر خاموش ماندبمیرد.
خود یاری رسان و اگر چیزی نداشتی با استفاده از مقام و موقعیت خود کمکشان کن .

ـ پـیـامبر خدا (ص ) : حمله دو گرگ درنده به یک رمه گوسفند زیانبارتر از حب مال و جاه برای دین انسان مسلمان نیست .
ـ امام صادق (ع ) : حمله دو گرگ درنده به یک رمه بی چوپان که یکی از اول رمه و دیگری از آخر آن حمله کنندزیانبارتر از حب جاه و مال برای دین مسلمان نیست .
ـ پیامبر خدا (ص ) : در این زمان ما زهد در بی اعتنایی به درهم و دینار است اما روزگاری بر مردم آید که کناره گیری از مردم سودمندتر است تا بی اعتنایی به درهم و دینار.

.
5 --- المحبة (1):((محبت )) (1)931 .
5 --- المحبة (2):((محبت )) (2)941 .
5 --- المحبة (3):((محبت )) (3)965 .
5 --- المحبة (4):((محبت )) (4)971 .
5 --- الحبس :((بازداشت ))981 .
5 --- الحبط:((تباه شدن اعمال ))989 .
5 --- الحجاب :((حجاب ))993 .
5 --- حج 531 .
5 --- حجت 541 .
5 --- حدیث 545 .
5 --- حدود553 .
5 --- جنگ 561 .
5 --- محارب 571 .
5 --- نگهبانان 577 .
5 --- آزادگی 581 .
5 --- آزمندی 585 .
5 --- پیشه 591 .
5 --- تحریف 593 .
5 --- حرام 595 .
5 --- حزب 599 .
5 --- دوراندیشی 603 .
5 --- اندوه 609 .
5 --- حسابرسی 616 .
5 --- حسد617 .
5 --- دریغ 633 .
5 --- نیکی 635 .
5 --- نیکی کردن 639 .
5 --- حفظ و حافظه 645 .
5 --- کینه توزی 647 .
5 --- تحقیر651 .
5 --- حق 653 .
5 --- حقوق 661 .
5 --- احتکار665 .
5 --- حکمت 669 .
5 --- سوگندخوردن 677 .
5 --- حلال 681 .
5 --- بردباری 685 .
5 --- ستایش 691 .
5 --- حماقت 693 .
5 --- حمام 697 .
5 --- نیاز699 .
5 --- احتیاط705 .
5 --- چاره 707 .
5 --- زندگی 709 .
5 --- حیوانات 711 .
5 --- شرم 715 .

ـ امام علی (ع ) : دوستی خویشاوندیی است اکتسابی .
ـ امام حسن (ع ) : خویش کسی است که پیوند دوستی او را نزدیک کرده باشد هر چند نسبتش دور باشد و بیگانه کسی است که از دوستی به دور است هر چند نسبتش نزدیک باشد.
همین دست وقتی بشکند (و معیوب شود) آن را ببرند و از بدن جدا کنند.
ـ امام علی (ع ) : دوستی یکی از دو خویشاوندی است .
ـ دوستی نزدیکترین خویشی است .
ـ نزدیکترین خویشی دوستی دلهاست .
ـ دوستی , خویشی است .
ـ خویشاوندی به دوستی نیازمندتر است تا دوستی به خویشاوندی .
ـ دوستی پدران با هم خویشاوندی فرزندان آنهاست .

ـ امام صادق (ع ) : سه چیز دوستی می آورد: دینداری , افتادگی و بخشندگی .
ـ امام علی (ع ) : سه خصلت موجب جلب دوستی می شود: خوشخویی , مهربانی و فروتنی .
ـ پـیامبر خدا (ص ) در پاسخ به این پرسش که چه چیز موجب محبت خدا و محبت مردم می شود؟
فرمود: به آنچه نزد خدای عزوجل است دل ببند تا خدایت دوست بدارد و از آنچه مردم دارند دل بر کن مردم دوستت خواهندداشت .
ـ امام علی (ع ) : آن که چوب درختش نرم باشد شاخه هایش بسیار شود ((18)) .
ـ امـام بـاقـر (ع ) : چهره شاد و روی باز وسیله جلب دوستی و مایه تقرب به خداست و ترشرویی و گرفتگی چهره سبب جلب دشمنی و مایه دوری از خداست .
ـ امـام جـواد (ع ) : سـه خـصـلـت اسـت که به وسیله آنها جلب محبت می شود: رعایت انصاف در مـعـاشـرت بـا دیـگـران ,کمک مالی به دیگران در سختی و خوشی و برخورداری از قلبی سلیم و مهربان .
ـ امام علی (ع ) : مهربانی و اظهار دوستی محبت می آورد.
ـ دلها را وفاداری به هم انس و پیوند می دهد.
ـ امام صادق (ع ) : رحمت خدا بر آن بنده ای که دوستی مردم را به خود جلب کند و با آنان در حد فـهم و شناختشان سخن بگوید و از گفتن آنچه توان فهمش را ندارند و انکار می کنند خود داری کند.

قرآن .
((نـمـی یـابـی مـردمـی را کـه به خدا و روز قیامت ایمان آورده باشند, ولی با کسانی که با خدا و پـیـامـبرش مخالفت می ورزند دوستی کنند هر چند آن مخالفان , پدران یا فرزندان یا برادران و یا قبیله آنها باشند.
خدا بر دلهای چنین کسانی ایمان رقم زده است )).
((خـدا شـمـا را از .. .
با کسانی که با شما در دین نجنگیده اند باز نمی دارد .. .
بلکه خداوند شما را از دوسـتـی ورزیـدن با کسانی که با شما در دین جنگیده اندو از سرزمینتان بیرونتان رانده اند یا در بیرون راندتان همدستی کرده اند باز می دارد)).
ـ امـام عـلـی (ع ) : دوسـتـی عـوام مـانـند ابر از هم گسیخته می شود و همچون سراب تار و مار می گردد.
ـ رشته دوستیهای بدکاران زودتر از هر دوستی دیگری از هم می گسلد.
ـ دوستی نابخردان همچون سراب از بین می رود و همچون مه برطرف می شود.
ـ دوستی نادانان تغییر می پذیرد و زود رخت بر می بندد.
ـ دوستی احمق چون درخت آتش است که اجزای آن یکدیگر را می سوزانند.
ـ با کافر دوستی مورزید و با نادان همنشینی مکنید.
ـ مـبـادا دشمنان خدا را دوست بداری , یا دوستیت را نثار کسی جز دوستان خدا کنی ,که هر کس مردمی را دوست بدارد با آنان محشور شود.
ـ دوستی و محبت خود را بیجا نثار مکن .
ـ دوستی و محبت خود را ارزانی کسی مدار که وفا ندارد.

ـ پیامبر خدا (ص ) : خدایم مرا به دوست داشتن مسلمانان مستمند فرمان داده است .
ـ در حدیث معراج آمده است : ای احمد! دوست داشتن من دوست داشتن تهیدستان است , پس به تـهـیدستان نزدیک شو و آنان را کنار خود بنشان و از توانگران دوری گزین و نزدیکشان منشین , زیرا که فقیران دوستان منند.
ـ پـیـامبر خدا (ص ) : ای علی ! خدای عزوجل دوستی مستمندان و مستضعفان زمین را ارزانی تو کرده است .
به برادری آنان خشنودی و آنان به امامت و پیشوایی تو.

قرآن .
((زنان شهر گفتند: زن عزیز از غلام خود کام خواسته و شیفته او گشته است .
ـ پیامبر خدا (ص ) : عشق تو به چیزی , کور و کرت می کند.
ـ امام علی (ع ) : چشم عاشق از دیدن عیبهای معشوق کور است و گوش او از شنیدن زشتیهایش کر.
ـ امـام بـاقـر (ع ) در باره آیه ((و عشق به پرده دل او آویخت )) فرمود: عشق یوسف او (زلیخا) را از مردم در حجاب و بی خبر کرد چندان که جز به یوسف نمی اندیشید.

ـ امام علی (ع ) : کسی که تو را دوست دارد ترا خشنود می سازد.
ـ امام رضا (ع ) : عشق و محبت مایه گرفتاریهاست .
ـ زنـدانبان یوسف (ع ) به او گفت من دوستت دارم , آن حضرت فرمود: هر چه می کشم از عشق و محبت است .
خاله ام که مرا دوست داشت مرا دزدید, پدرم که دوستم می داشت برادرانم بدخواه من گشتند و زن عزیز که دوستدارم بود مرا به زندان افکند.

ـ امام علی (ع ) : هر که تو را دوست داشته باشد (از زشتیها) نهیت کند.
ـ هر کس شیفته چیزی باشد آن چیز ورد زبانش شود.
ـ دوستی را زبان اظهار می کند و عشق و محبت از چشمها پیداست .
ـ امام صادق (ع ) : نشانه محبت ترجیح دادن محبوب است بر هر چه جز اوست .

ـ امام صادق (ع ) : هر که بیجا دوستی کندرشته دوستی اش گسیخته شود.
ـ امام علی (ع ) : والاترین خوی پاس داشتن دوستی است .
ـ پیامبر خدا (ص ) : محفل دوستان هرگز تنگ (و خسته کننده ) نیست .
ـ امام علی (ع ) : شایسته ترین کس به منت گذاری آن است که آغازگر دوستی باشد.
ـ در تنگناها و سختیهاست که دوستی راستین خود را نشان می دهد.

قرآن .
((بـگـو: اگر پدرانتان و فرزندانتان و .. .
نزد شما از خدا و پیامبرش و جهاد کردن در راه او دوست داشتنی تر هستند, منتظر باشید تا فرمان خدا برسد و خدا فاسقان را هدایت نمی کند)).
((بعضی از مردم برای خدا همتایانی اختیار می کنند و آنها را چنان دوست می دارند که خدا را.
می دارند و آن گاه که این ستم پیشگان عذاب را ببینند دریابند که همه قدرت از آن خداست و هر آینه خدا به سختی عقوبت می کند)).
ـ امـام صادق (ع ) : ایمان انسان به خدا ناب و خالص نباشد مگر آن که خداوند را از خودش و پدر و مادر و فرزند و زن و مالش و از همه مردم بیشتر دوست بدارد.
ـ در دعـا عـرض مـی کـنـد: آقای من ! من گرسنه سیری ناپذیر محبت به توام , من تشنه سیراب ناشدنی محبت به توام .
وه که این چه شوقی است به کسی که او مرا می بیند و من او را نمی بینم .
ـ امام سجاد (ع ) نیز در دعا عرض می کند: الهی ! اگر مرا به بندکشی و بخشش خود را میان همه از من دریغ داری ...امیدم را از تو بر نکنم و از گذشت تو روی آرزویم را برنگردانم و حب تو از دلم بیرون نرود.
ـ امـام حـسـین (ع ) در دعا عرض می کند: تویی که اغیار از دل دوستانت بیرون کردی تا جز تو را دوسـت نـدارنـد .. .
آن کـه تـو را گـم کرد چه یافت ؟
! و آن که تو را یافت چه از دست داد؟
! آن که دیگری را به جای تو گرفت زیان کرد وباخت .
ـ خـدای عـزوجـل به داود (ع ) وحی فرمود که : ای داود! یاد من از آن یادکنندگان (من ) است و بهشت من از آن فرمانبرداران (من ) و دیدارم از آن مشتاقان (من ) و من ویژه فرمانبردارانم .
ـ پیامبر خدا (ص ) : خدا را با تمام دل دوست بدارید.
ـ امـام مـهـدی (ع ) : مـوسـی در وادی مـقـدس با خدای خود به راز و نیاز پرداخت و عرض کرد: پـروردگـارا! مـن مـحـبـت و دوستی خود را پاک از آن تو کردم و دلم را از جز تو شستم --- موسی خـانـواده اش را زیـاد دوست می داشت --- پس خدای تعالی فرمود: ((کفشهای خود را برکن ))یعنی اگـر محبت تو پاک از آن من است و دلت از هوای جز من شسته است پس محبت خانواده ات را از دل خودبرکن .
ـ پـیـامبر خدا (ص ) : هر کس خدا دوستی را بر خود دوستی برگزیند خداوند او را از روزی مردم بی نیاز گرداند.
ـ امام صادق (ع ) : دل حرم خداست , پس , جز خدا را در حرم خدا منشان !.
ـ از دعای آن حضرت در هنگام حلول ماه رمضان --- : بر محمد و خاندان او درود فرست و دلم را به مـقـام والای خودت مشغول دار و دوستی و محبتت را به سوی آن فرست تا دیدارت کنم در حالی که از رگهای گردنم خون بیرون می جهد.
ـ امـام سـجاد (ع ) : الهی ! از تو می خواهم که دلم را از محبت به خودت و ترس از خودت و باور به خودت و ایمان به خودت و ترس از خودت و شوق به خودت لبریز کنی .
ـ پـیامبر خدا (ص ) : الهی ! محبت خودت را محبوبترین چیزها نزد من گردان و ترس و خشیت از خـودت راتـرسـناکترین چیزها در نظر من قرار ده و با شوق دیدارت نیازهای دنیایی را از دل من برکن .
ـ خـداونـدا! از تـو می خواهم محبت خود و محبت آن کس که تو را دوست دارد و کاری که مرا به محبت تو می رساندعطایم فرمایی .
ـ امام صادق (ع ) : محبت (خدا) برتر از ترس (از خدا) است .

ـ امام باقر (ع ) : ایمان , دوستی و دشمنی است .
ـ امام صادق (ع ) در پاسخ به این سؤال که آیا دوستی و دشمنی جز ایمان است ؟
فرمود: مگر ایمان جز دوستی ودشمنی است ؟
!.
ـ آیا دین جز دوستی و محبت است ؟
! خدای عزوجل می فرماید: ((بگو: اگر خدا را دوست می دارید از من پیروی کنید تا خداوند دوستتان بدارد)).
ـ امام باقر (ع ) : دین همان محبت و دوستی است و دوستی همان دین .

ـ مـسـیح (ع ) در پاسخ به پرسش از یک کارکه دوستی خدا را فرا آورد فرمود: دنیا را دشمن دارید خدا شما را دوست خواهد داشت .
ـ در حـدیـث مـعـراج آمـده است : ای محمد! من آنان را که به خاطر من با یکدیگر دوستی ورزند دوسـت دارم , آنـان را کـه بـه خـاطر من به هم مهر ورزند دوست دارم , آنان را که به خاطر من با یکدیگر پیوند وارتباط برقرار کنند دوست دارم , آنان را که به من توکل کنند دوست دارم .
نیست .
ـ امام صادق (ع ) : خدای تبارک و تعالی فرموده است : بنده با هیچ وسیله ای محبوبتر از آنچه بر او فرض کرده ام محبوب من نمی شود.
ـ پیامبر خدا (ص ) : محبت خدا بر کسی که به خشم آید و خویشتنداری ورزد واجب آمده است .
ـ امام باقر (ع ) : خدایت رحمت کند! بدان که محبت خدا را به دست نیاوری مگر با نفرت داشتن از بسیاری از مردم و به دوستی او نرسی مگر با دشمنی کردن با ایشان , این از دست دادن (مردم ) در مقابل رسیدن به محبت و دوستی خدا در نظر کسانی که به ارزش کار آگاهند بسیار ناچیز است .
ـ پیامبر خدا (ص ) : هر کس زیاد به یاد مرگ باشد, خداوند دوستش دارد.
ـ در پـاسـخ به مردی که عرض کرد: دوست دارم از دوستان خدا و پیامبرش باشم فرمود: آنچه را خدا و پیامبرش دوست دارند دوست بدار و آنچه را خدا و پیامبرش دشمن دارند, دشمن بدار.
ـ امام صادق (ع ) : دوستی خدای عزوجل را جستم آن را در دشمنی با گنهکاران یافتم .
ـ هـرگـاه مـؤمـن از دنـیا کنار کشد بلند مرتبه گردد و شیرینی محبت خدا را دریابد و نزد دنیا پرستان چون دیوانه نماید, در صورتی که شیرینی محبت خدا با آنها درآمیخته است و از این رو , جز به او, دل مشغول نکرده اند.

قرآن .
((در راه راه خـدا انفاق کنید و خویشتن را به دست خود به هلاکت میندازید و نیکی کنید که خدا نیکوکاران را دوست دارد)).
((همانا خداوند توبه کنندگان و پاکیزگان را دوست دارد)).
((آری , هر کس به عهد خود وفا کند و از خدا بترسد, همانا خداوند پرهیزگاران را دوست دارد)).
((چه بسا پیامبرانی که خدا دوستان بسیاری همراه آنان به جنگ رفتند و در راه خدا هر چه به آنها رسید سستی نکردند و ناتوان نشدند و سر فرودنیاوردند و خدا شکیبایان را دوست دارد)).
((به سبب رحمت خداست که تو با آنها چنین خوشخوی و مهربان هستی .
بـبـخـشـای و بـرایشان آمرزش بخواه و در کارها با ایشان مشورت کن و چون قصد کاری کنی بر خدای توکل کن که خدا توکل کنندگان را دوست دارد)).
((مگر آن گروه از مشرکان که با ایشان پیمان بسته اید و در پیمان خود کاستی نیاورده اند و با هیچ کس بر ضد شما همدست نشده اند.
پیمان خویش تا پایان مدتش وفا کنید زیرا خدا عدالت پیشگان را دوست دارد)).
((خداوند پرهیزگاران را دوست دارد)).
((هرگز در آن مسجد نماز مگزار.
که دوست دارند پاکیزه باشند, زیرا خدا پاکیزگان را دوست دارد)).
((خـدا دوسـت دارد کسانی را که در راه او در صفی , همانند دیواری که اجزایش را با سرب به هم پیوند داده باشند, می جنگند)).
ـ امام باقر (ع ) : خداوند دوست دارد کسی را که با مردم مزاح و شوخی کند اما سخن زشت به زبان نـیاورد و نیز کسی را که اندیشه ای یکتاپرست داشته باشد و کسی را که آراسته به صبر و شکیبایی باشد و کسی را که به نماز خواندن افتخار کند.
ـ امام سجاد (ع ) : خداوند هر دل غمناک و هر بنده سپاسگزار را دوست دارد.
ـ امام باقر (ع ) : خدای عزوجل آدم با حیای خویشتندار را دوست دارد.
ـ پیامبر خدا (ص ) : خداوند انسان با حیای بردبار پاکدامن با مناعت را دوست دارد.
ـ خـدای عـزوجـل سـه تن را دوست دارد: کسی که نیمه شب برخیزد و کتاب خدا را تلاوت کند, کـسـی کـه با دست راست صدقه دهد و دست چپش آگاه نشود و کسی که با سپاهی رفته باشد و همرزمانش بگریزند و او با دشمن مقابله کند.

- -
- -
((در راه خـدا بـا کـسـانـی که با شما می جنگند پیکار کنید و تجاوز نکنید که خدا تجاوزگران را دوست ندارد)).
((خـدا ربـا را ناچیز می گرداند و صدقات را افزونی می دهد و خدا هیچ کفران کننده گنهکار را دوست ندارد)).
((آنـان که ایمان آوردند و کارهای نیک کردند مزدشان را بتمامی می دهد و خداوند ستمکاران را دوست ندارد)).
((همانا خدا متکبران فخر فروش را دوست ندارد)).
((و به خاطر کسانی که به خود خیانت می ورزند مجادله مکن , که خدا خائنان گناهکار را دوست ندارد)).
((و خداوند تبهکاران را دوست ندارد)).
((او اسراف کنندگان را دوست ندارد)).
((اگـر نگران خیانت گروهی هستی به آنان اعلام کن که همانند خودشان عمل خواهی کرد زیرا خدا خائنان را دوست ندارد)).
((خداوند از کسانی که ایمان آورده اند دفاع می کند.
((بـراستی که خدا می داند چه در دل پنهان می دارند و چه چیز را آشکار می سازند و او متکبران را دوست ندارد)).
((خداوند سرمستان را دوست ندارد)).
((تا کسانی را که ایمان آورده اند و کارهای شایسته کرده اند از فضل خود پاداش دهد.
((خدا بلند کردن صدا به بدگویی را دوست ندارد مگر آن کس که به او ستمی شده باشد.

ـ امـام صـادق (ع ) : بـدانـیـد کـه محبوبترین مؤمنان نزد خدا کسی است که مؤمن تهیدست را از ناداری نجات دهد و در امور مادی و زندگیش به او یاری رساند وکسی که مؤمنان را کمک کند و سود رساند و ناراحتی آنها را برطرف سازد.
ـ پـیـامـبـر خـدا (ص ) : مـحبوبترین بندگان خدا نزد خداوند کسی است که به حال بندگانش سودمندتر و در ادای حق خداکوشاتر باشد.
ـ خـدای تبارک و تعالی می فرماید: محبوبترین بندگان نزد من آنهایند که به خاطر من یکدیگر را دوسـت دارنـد,دلـبـسـتـه مسجدهایند و سحرگاهان لب به استغفار گشایند, اینانند که هرگاه بخواهم زمینیان را کیفر دهم به یاد ایشان افتم و ازمجازات آنان صرف نظر کنم .
ـ امام صادق (ع ) : محبوبترین کس نزد خدای عزوجل آن است که در گفتارش راستگو باشد و در گزاردن نماز وآنچه خدا بر او واجب کرده است مواظبت کند و امانت پرداز باشد.
ـ مـوسی (ع ) در مناجات با خدا عرض کرد: خدای من ! کدام آفریده ات را بیشتر دوست می داری ؟
فرمود: آن کس را که چون محبوبش را از او بگیرم با من آشتی باشد.
ـ پـیـامـبـر خدا (ص ) : همانا محبوبترین شما نزد خداوند, جل ثناه , کسی است که بیشتر به یاد او باشد.
شما نزد خدای عزوجل پرهیزکارترین شماست .
ـ امـام عـلـی (ع ) : هـمانا یکی از محبوبترین بندگان خدا نزد او بنده ای است که خداوند او را در پـیـکار با نفسش یاری کرده است , پس , جامه زیرینش اندوه است وجامه رویینش ترس (از خدا) و چراغ هدایت در دلش فروزان است .
ـ پیامبر خدا (ص ) در پاسخ به این سؤال که خداوند چه کسی را بیشتر از همه دوست دارد؟
فرمود: آن که به حال مردم سودمندتر باشد.
ـ مردم نانخورهای خدایند, پس محبوبترین کس نزد خدا آن است که به حال آنها سودمندتر باشد و خانواده ای راخوشحال کند.
ـ امـام صـادق (ع ) : خدای عزوجل فرموده است : مردم خانواده منند, پس محبوبترین آنها نزد من کسی است که باآنان مهربانتر و در راه برآوردن نیازهایشان کوشاتر باشد.
ـ پیامبر خدا (ص ) : محبوبترین بنده نزد خدا کسی است که در راه طاعت خداخویشتن را به رنج و کوشش افکند, خیرخواه و دلسوز امت پیامبر او باشد, درعیبهای خود بیندیشد, بینش و خرد خود را به کارگیرد و کار کند.

ـ پیامبر خدا (ص ) : خداوند سه کار را دوست دارد: کم گویی , کم خوابی و کم خوری .
ـ خـدای سـبحان سه کار را دوست دارد: گزاردن حق او, فروتن بودن با خلقش و نیکی کردن به بندگانش .

ـ امـام بـاقـر (ع ) : از پیامبر خدا (ص ) پرسیده شد: خدای عزوجل کدام کار را بیشتر دوست دارد؟
فرمود: مسلمانی را پیاپی شاد کردن .
مـنـظـور از شادکردن پیاپی مسلمان چیست ؟
فرمود: گرسنگیش را برطرف سازی , اندوهش را بزدایی و قرضش را بپردازی .
ـ امـام صـادق (ع ) : یـکی از محبوبترین کارها نزد خدای عزوجل شاد کردن مؤمن است : بر طرف کردن گرسنگی اش , یا زدودن اندوهش , یا پرداختن قرضش .
ـ امام باقر (ع ) : هیچ عبادتی نزد خدا محبوبتر از شاد کردن مؤمن نیست .
ـ پـیامبر خدا (ص ) : خداوند فرموده است : بنده با هیچ وسیله ای محبوبتر از فرایض به من نزدیک نشده است .
ـ امام صادق (ع ) : یکی از محبوبترین کارها نزد خدای تعالی زیارت قبر حسین (ع ) است .
ـ امام علی (ع ) : محبوبترین کارها نزد خدای عزوجل در زمین , دعاست .

ـ در صحیفه ادریس آمده است : خوشا آنان که از روی عشق مرا پرستیدند و مرا معبود و پروردگار خود گرفتند,برای خاطر من شبها نخوابیدند و روزها کوشیدند و این نه از روی ترسی و نه از بهر امـیـدی , نه از هراس دوزخی و نه به طمع بهشتی بلکه به سبب محبت راستین و اراده بی شائبه و بریدن از همه چیز و دل بستن به من .
ـ پیامبر خدا (ص ) : شعیب (ع ) از عشق خدای عزوجل چندان گریست که نا بینا شد.
را از دست داد.
بار دیگر خدا بینایش کرد.
اگر از بیم آتش می گریی تو را امان دادم و اگر به شوق بهشت است آن را ارزانیت داشتم .
و سـرورا! تـو مـی دانـی که گریه من نه از بیم دوزخ توست و نه به شوق بهشتت , بلکه دلم بسته عشق و محبت تو گشته است , پس , صبوری نتوانم مگر آن که تو را ببینم .
سبب همسخنم موسی بن عمران را خدمتگزار تو خواهم کرد.

ـ خـدای تـعـالی به داود (ع ) وحی فرمود: ای داود! به بندگان زمینی من بگو: من دوست کسی هستم که دوستم بدارد و همنشین کسی هستم که با من همنشینی کند وهمدم کسی هستم که با یـاد و نـام مـن انـس گـیرد و همراه کسی هستم که با من همراه شود کسی را بر می گزینم که مرابرگزیند و فرمانبردار کسی هستم که فرمانبردار من باشد.
را به خودم بپذیرم [ و چنان دوستش بدارم ] که هیچ یک از بندگانم بر او پیشی نگیرد.
و هر کس جز مرا بجوید مرا نیابد.
همنشینی و همدمی با من بشتابید و به من خو گیرید تا به شما خو گیرم و به دوست داشتن شما بشتابم .

قرآن .
((بـگـو: اگـر خـدا را دوسـت داریـد از مـن پیروی کنید تاخدایتان دوست بدارد و گناهانتان را ببخشاید که خداوند بخشنده و مهربان است )).
ـ امام صادق (ع ) : هر کس خوشحال می شود که بداند خداوند دوستش دارد باید به فرمانهای خدا عمل کند و از ماپیروی نماید.
ـ هـرگاه خدای تعالی بنده ای را دوست بدارد به او طاعت خود را الهام فرماید, قناعت را پیشه او کـنـد, در دین فقیه وآگاهش گرداند, جانش را با یقین نیرو بخشد, با همان کفاف زندگیش را بگذراند و جامه عفت بر او بپوشاند.
خـداوند بنده ای را دشمن دارد او را مالدوست گرداند, آرزوهایش را دراز کند, دنیا را به ذهن او افـکـنـد, او را بـه خـواهـشـهای نفسش واگذارد, پس بر مرکب عناد بنشیند و بساط تبهکاری را بگستراند و بر بندگان ستم روا دارد.
ـ پـیـامـبـر خدا (ص ) : خدایا! دوست دارم بدانم کدام بنده ات را دوست داری تا من نیز دوستش بـدارم ؟
خداوند فرمود:هرگاه دیدی بنده ام بسیار به یاد من است (بدان که ) من توفیق این امر را بدو داده ام و دوستش دارم .
بنده ام به یاد من نیست من او را از این کار محروم کرده ام و دشمنش داشته ام .
ـ امام علی (ع ) : هرگاه خداوند بنده ای را دوست بدارد عبادت واقعی را به دل او اندازد.
ـ هرگاه خداوند بنده ای را دوست بدارد امانتداری را در نظرش محبوب گرداند.
ـ هرگاه خداوند بنده ای را دوست بدارد او را به آرامش و بردباری آراسته گرداند.
ـ هرگاه خداوند بنده ای را دوست بدارد صداقت و راستگویی را به دل او افکند.
ـ هـرگـاه خداوند بنده ای را دوست بدارد مایه کمال او را به خودش الهام فرماید و به وی توفیق طاعت خویش دهد.
ـ هرگاه خداوند بنده ای را دوست بدارد او را با عبرتها اندرز دهد.
ـ هـرگـاه خداوند بنده ای را دوست داشته باشد مال و دارایی را منفور او گرداند و آرزوهایش را کوتاه کند.
ـ هـرگـاه خـداوند بنده ای را دوست داشته باشد قلبی سلیم و خویی خوش و معتدل به او روزی فرماید.
ـ پـیـامـبر خدا (ص ) : هرگاه خداوند بنده ای را دوست بدارد مبتلایش می گرداند وچون بسیار دوستش بدارد او را ازآن خود می کند.
ـ امام علی (ع ) : هرگاه خداوند بنده ای را گرامی بدارد (دل ) او را به محبت خود مشغول کند.

ـ امـام صـادق (ع ) : هر کس می خواهد بداندکه چه منزلتی نزد خداوند دارد بنگرد که منزلت خدا نزد او چگونه است , زیرا بنده به همان اندازه نزد خدا منزلت دارد که بنده برای خدا نزد خود منزلت قائل است .
ـ ابـن جـهم به حضرت رضا (ع ) عرض کرد: فدایت شوم , می خواهم بدانم که من در نظر شما چه جایگاهی دارم ؟
حضرت فرمود: بنگر که من نزد تو چه جایگاهی دارم !.
ـ امام علی (ع ) : هر یک از شما که می خواهد بداند چه منزلتی نزد خدا داردبنگرد که هنگام (رو به رو شـدن بـا) گـنـاهـان چـه ارزشـی بـرای خـدا قائل است , به همان اندازه نزد خدای تبارک و تعالی منزلت دارد.
ـ هـر کـه دوست دارد بداند منزلتش نزد خداوند چگونه است , بنگرد که منزلت خدا نزد او چگونه باشد.
سـر دو راهـی دنـیا و آخرت قرار گیرد و کار آخرت را بر دنیا برگزیند چنین شخصی خداوند را دوست دارد اما کسی که دنیا را برگزیند برای خدا منزلتی قائل نیست .

قرآن .
((بـگـو: اگـر خـدا را دوسـت دارید از من پیروی کنید تاخداوند دوستتان بدارد و گناهانتان را ببخشاید و خداوند آمرزنده و مهربان است )).
ـ امـام صادق (ع ) : خداوند به موسی (ع ) وحی فرمود: دروغ می گوید آن کس که گمان برد مرا دوست دارد اما چون شب فرا رسد چشم از عبادت من فرو بندد.
هـان ! ای پـسر عمران , چون شب شود من متوجه دوستداران خود شوم و دیده دلشان را بگشایم و کیفرم را در برابرچشمانشان مجسم کنم و با من گفتگو کنند چنان که گویی مرا می بینند و در حضور خودم با من سخن می گویند.
ـ مصباح الشریعه : امام صادق (ع ) فرمود : نور محبت خدا هرگاه بر درون بنده ای بتابد او را از هر مشغله دیگری تهی گرداند.
وفادارترین آنها به عهد و پیمان .
ـ مـصـباح الشریعه : امیر مؤمنان (ع ) فرمود : عشق خدا آتشی است که در هر چه بیفتد بسوزاند و نور خدا به هر چه نزدیک شود فروزانش کند.
ـ خدای تعالی به داود (ع ) وحی فرمود: ای داود! هر کس محبوبی را دوست بدارد سخنش را باور کـنـد و هر که از محبوبی خوشش آید کرده های او نیز درنظرش پسندیده آید و هر که به محبوبی اعتماد داشته باشد به او تکیه کند و هر که شیفته محبوبی باشد برای دیدن اوبکوشد.
ـ پـیـامـبـر خـدا (ص ) : نـشانه دوست داشتن خدای تعالی دوست داشتن یاد و نام اوست و نشانه ناخوش داشتن خدای تعالی ناخوش داشتن یاد و نام خدای عزوجل است .
ـ امام علی (ع ) : دل خدا دوست رنج و سختی در راه خدا را بسیار دوست می دارد و دل بی خبر از خدا راحت طلب است .
است .

ـ امـام عـلـی (ع ) --- در پـاسـخ به پرسش عربی بادیه نشین از درجات خدا دوستان , فرمودـ : دون پایه ترین خدا دوست کسی است که طاعت خود را خرد شمارد و گناهش را بزرگ و پندارد که در دو سرای کسی جز او مورد مؤاخذه قرارنگیرد.
بالاتر از آن هفتاد مرتبت است .

ـ امـام صادق (ع ) : خردمندان کسانی هستند که اندیشه را به کار گیرند تا بر اثر آن محبت خدا را بـه دسـت آورنـد --- تـا آن جـا کـه فـرمود --- : چون به این منزلت برسد خواهش و محبت خود را از آن آفریدگارش قرار دهد و هر گاه چنین کند به بزرگترین منزلت دست یابد و پروردگارش را در دل خـویـش بـبـیند وحکمت را بیابد نه از طریقی که حکما یافتند و دانش را نه از طریقی که دانشمندان وصدق را نه از راهی که صدیقان .
فراچنگ آورده اند و دانشمندان دانش را با جستن و صدیقان با خشوع و عبادت دراز مدت .
ـ خـدای تـعـالـی بـه یـکـی از صدیقان وحی فرمود که مرا بندگانی است که دوستم دارند ومن دوستشان دارم , مشتاق منند و من مشتاق آنانم , به یاد منند و من به یاد آنانم .. .
کمترین چیزی که بـه ایشان می دهم سه چیز است : اول : پرتوی از نور خود را در دلهایشان می افکنم که بدان سبب از مـن خـبـردار مـی شـونـد چنان که من ازآنان خبر دارم دوم : اگر آسمانها و زمینها و هر آنچه در آسمانها و زمینهاست در ترازوهای آنها باشد در برابر ارزش آنها کم می بینم .
می خواهم به او بدهم ؟
!.
ـ پـیـامبر خدا (ص ) : خداوند فرمود: بنده ام با هیچ وسیله ای دوست داشتنی تر از فرایض محبوب من نمی شود.
مستحبات وسیله جلب محبت مرا فراهم می آورد چندان که محبوب من می شود و چون دوستش بدارم گوش شنوای او می شوم و چشم بینای او و زبان گویای او و دست نیرومند او و پای رهپوی او.
هرگاه از من چیزی بخواهد عطایش کنم .

ـ پیامبر خدا (ص ) : دوستی دنیا و دوستی خدا هرگز در یک دل گرد نمی آیند.
ـ امام علی (ع ) : کسی که محبت دنیا در دلش خانه کرده است چگونه مدعی محبت خداست ؟
!.
ـ همچنان که روز و شب با هم جمع نمی شوند خدا دوستی و دنیا دوستی نیز با هم گرد نمی آیند.
ـ امـام صـادق (ع ) : به خدا سوگند کسی که دنیا را دوست بدارد و محبت غیر ما را به دل گیرد خداوند را دوست ندارد.
ـ امام علی (ع ) : هر که دوستدار دیدار خدای سبحان باشد از دنیا دست شوید.
ـ اگر خدا را دوست دارید پس محبت دنیا را از دلهایتان بیرون کنید.

ـ امام باقر (ع ) : خدای تعالی به موسی (ع )وحی فرمود: مرا دوست بدار و محبوب بندگانم گردان .
از تـو دوست نمی دارم , اما پروردگارا! بادلهای بندگان چه کنم ؟
خدای تعالی به او وحی فرمود: نعمتها و نیکیهایم را به آنان یادآور شو, زیرا که آنان جز خوبی از من ندیده و به یاد ندارند.
ـ پـیـامـبـرخـدا(ص ): خـدای عـزوجل به داود(ع ) فرمود: مرا دوست بدار و نزد خلقم نیز محبوب گردان .
پروردگارا! من که دوستت دارم اما چگونه تو را نزد بندگانت محبوب گردانم ؟
فرمود: نعمتهایی را کـه بـه آنـان داده ام گـوشزدشان کن که اگر خوبیهایم را یادآورشان شوی مرا دوست خواهند داشت .

ـ در دعای ماه رمضان که از امام کاظم (ع )روایت شده آمده است : چهره مرا با نور خود روشن فرما و با محبت خود دوستم بدار.
ـ امام سجاد (ع ) در دعا عرض می کند: مولای من ! معرفت من مرا به تو رهنمون شد و محبت من به تو شفیع من نزدتوست .
ـ نیز در دعا عرض می کند: ای یگانه من ! هم و اراده من معطوف به توست و میل و رغبتم همه به آنچه نزد توست ,امید و هراسم پاک به تو و از توست و محبتم به تو خو گرفته است .
ـ امـام حسین (ع ) در دعا عرض می کند: کور است چشمی که تو را بر خود ناظر و نگهبان نبیند و زیانبار است تجارت بنده ای که از محبت تو سهمی نداشته باشد.
ـ امام هادی (ع ) --- در زیارت جامعه --- : درود بر دعوتگران به سوی خدا .. .
وسرشاران از محبت خدا.
ـ امـام سـجـاد (ع ) --- در زیـارت امـیـن اللّه --- : خدایا! دلهای فروتنان در برابرت سرگشته است و راههای روی آورندگان به تو آشکار است .
ـ امام صادق (ع ) : قلم (تقدیر) محبت خدا را رقم زده است , پس هر که را خداوند برایش خشنودی (از خـویـش ) رابر گزیند گرامیش داشته است و هر که را به ناخشنودی (از خود) گرفتار سازد خوارش کرده است .
ناخشنودی دو آفریده خداوندند و خدا آن چه بخواهد بر آفریده خود می افزاید.

ـ امام صادق (ع ) : دو مؤمن هرگز با هم دیدار نکنند مگر این که آن بهتر است که برادرش را بیشتر دوست داشته باشد.
خود را بیشتر دوست داشته باشد.
ـ آنان که به خاطر خدا یکدیگر را دوست بدارند در روز قیامت بر فراز منبرهایی از نور هستند و نور پـیـکـرهـا ومـنـبـرهایشان همه چیز را روشن کند, به طوری که با آن نور شناخته شوند و گفته می شود: اینان کسانی هستند که به خاطر خدا یکدیگر را دوست می داشتند.
ـ خـدای تـعالی به موسی (ع ) فرمود: آیا هرگز کاری برای من کرده ای ؟
موسی عرض کرد: برایت نماز گزاردم , روزه گرفتم , صدقه دادم [ و تو را یاد کردم ].
صدقه سایه سرت و یاد من نور برای تو.
موسی (ع ) عرض کرد: مرا به آن کار که برای توست راهنمایی فرما.
کـسـی دوسـتـی کـرده ای [ و به خاطر من با کسی دشمنی ورزیده ای ]؟
پس , موسی دانست که برترین اعمال دوستی ودشمنی به خاطر خداست .
ـ امـام جـواد (ع ) : خـداونـد به یکی از پیامبران وحی فرمود: دل برکندن تو از دنیا مایه آسودگی زودرس خود توست و دل بستنت به من موجب ارجمندی تو نزد من است .
ـ امام علی (ع ) : دوستی کردن برای خدا نزدیکترین نسب و خویشاوندی است .
ـ دوستی برای خاطر خدا استوارتر از پیوند خویشاوندی است .
ـ بـهترین دینداری دوست داشتن برای خدا, دشمنی ورزیدن برای خدا, گرفتن برای خدا و عطا کردن به خاطرخداست .
ـ دوستی به خاطر خدا کاملترین نسبهاست .
ـ پیامبر خدا (ص ) : بهترین کارها دوستی و دشمنی کردن به خاطر خدای تعالی است .
ـ هرگاه دو نفر به خاطر خدا با هم دوستی کنند همیشه آن برتر است که رفیقش را بیشتر دوست داشته باشد.
ـ محکمترین دستاویزهای اسلام دوست داشتن برای خدا و دشمنی ورزیدن به خاطر خداست .
ـ خـدای تـعـالـی فـرمود: محبت من برای کسانی حتمی است که به خاطر من یکدیگر را دوست بدارند.
برای کسانی حتمی است که برای من با یکدیگر پیوند و ارتباط برقرار کنند.
ـ دوستی کردن به خاطر خدا واجب است و دشمنی ورزیدن به خاطر خدا (نیز) واجب است .
ـ امام باقر (ع ) : هرگاه خواستی بدانی که در تو خیری هست به دلت نگاه کن .
هست و خدا هم تو را دوست دارد.
تو نیست و خدا هم دشمنت دارد.
ـ امام صادق (ع ) : هر کس دوستی و دشمنیش برای دین نباشد دین ندارد.
ـ نشانه دین دوستی مرد, دوست داشتن برادرانش می باشد.
ـ پیامبر خدا (ص ) : دوستی مؤمن با مؤمن به خاطر خدا از بزرگترین فروع ایمان است .
دوسـت بـدارد, بـرای خـدا دشـمـنـی ورزد, بـرای خـدا عطا کند و به خاطر خدا دریغ نماید, از برگزیدگان خداست .
ـ به یکی از اصحاب خود فرمود: ای بنده خدا! به خاطر خدا دوست بدار, به خاطر خدا نفرت داشته بـاش , بـه خـاطرخدا دوستی کن , به خاطر خدا دشمنی ورز, زیرا دوستی خدا جز با اینها به دست نیاید و آدمی تا چنین نباشد طعم ایمان را نچشد هر چند نماز و روزه اش بسیار باشد.
دنیاست .
ـ امام علی (ع ) : آن کس را که برای اصلاح دین با تو مبارزه می کند و به تو یقین درست می بخشد, به خاطر خدادوست بدار.

ـ مردی به امام سجاد (ع ) عرض کرد: من به خاطر خدا شما را سخت دوست می دارم .
حـضـرت سـر بـه زیـر انداخت و سپس فرمود:بار خدایا! به تو پناه می برم از این که مرا به خاطر تو دوست داشته باشند و تو خود مرا دشمن باشی .
فرمود: من هم تو را به خاطر خدا دوست دارم .

ـ پـیـامبر خدا (ص ) : هیچ یک از شما ایمان ندارد مگر آن گاه که مرا از فرزند و پدر خود و از همه مردمان دیگر بیشتر دوست داشته باشد.
ـ هـیـچ یک از شما ایمان ندارد مگر آن گاه که مرا از خودش بیشتر دوست داشته باشد و خانواده مرا از خانواده خودش و خاندان مرا از خاندان خودش ونسل مرا از نسل خودش .
ـ هـیـچ بـنده ای ایمان نداشته باشد مگر آن گاه که مرا از خودش دوست تر بدارد و خاندان مرا از خاندان خودش و خانواده مرا از خانواده خودش و جان مرابیشتر از جان خودش دوست بدارد.
ـ خـدا را بـه خاطر نعمتهایی که به شما ارزانی می دارد دوست بدارید و مرا به سبب آن که خدا را دوست داریددوست بدارید وخانواده ام را به سبب آن که مرا دوست دارید دوست بدارید.

ـ پیامبر خدا (ص ) : هر که ما خاندان رادوست داشته باشد خدا را بر نخستین نعمت سپاس گوید.
(حلال زادگی ).
ـ هر کس که خداوند محبت امامان از خاندان مرا روزیش فرماید, به خیر دنیا و آخرت دست یافته باشد و شک نداشته باشد که بهشتی است .
ـ [ دوسـت داشـتن من ] و دوست داشتن خاندان من در هفت جای بس وحشتناک به کار آید: در هنگام مردن , درگور, در هنگام رستاخیز, در هنگام نوشتن , در هنگام حسابرسی اعمال , در هنگام میزان و سنجیدن اعمال ودر هنگام گذشتن از صراط.
ـ ظهر یکی از روزها حارث همدانی نزد امیرالمؤمنین (ع ) رفت .
عرض کرد: به خدا قسم , علاقه به شما.
جانت به گلویت رسد, در هنگام گذشتن از صراط و در کنار حوض (کوثر).
ـ پیامبر خدا (ص ) : آن که خاندان مرا دوست ندارد یا منافق است , یا زنا زاده و یا نطفه حیض .
ـ امـام بـاقـر (ع ) , دربـاره آیه ((هر آینه به دستاویز استوار چنگ زده است )), فرمود: آن , دستاویز استوار دوستی ماخاندان است .
ـ پـیامبر خدا (ص ) : امامان از نسل حسین .. .
دستاویز استوارند و وسیله تقرب به خدای عزوجل .
ـ هر که دوست دارد بر کشتی نجات بنشیند و به دستگیره استوار چنگ آویزدو ریسمان محکم خدا را بگیرد, باید بعد از من علی را دوست بدارد و با دشمنش دشمنی ورزد و از پیشوایان هدایت که از نسل اویند پیروی کند.
ـ ماییم آن کلمه تقوی و راه هدایت و الگوی برتر و حجت بزرگ و دستگیره استوار.
ـ امام علی (ع ) : منم آن ریسمان محکم خداوند, منم آن دستگیره استوار خدا.

ـ امام باقر (ع ) به جابر جعفی فرمود: ای جابر! سلام مرا به شیعیانم برسان و به آنها بگو که میان ما و خدای عزوجل هیچ خویشاوندی نیست و کسی مقرب خدا نشود جز با فرمانبرداری از او.
کس خدا را نافرمانی کند محبت ما سودش نرساند.
ـ امـام علی (ع ) : من و پیامبر خدا و خاندان و نوادگان من در لب حوض کوثر هستیم , پس هر که خواهان ماست بایدگفته ما را بپذیرد و به کرده ما رفتار کند.
ـ امام باقر (ع ) : به خدا سوگند ما از جانب خدا برائتی نداریم و میان ما و خداوند خویشی نیست و ما را بر خدا حجتی نباشد و جز با طاعت به خدا نزدیک نشویم .
کدام شما که خدا را نافرمانی کند ولایت ما سودش نرساند.
.

ـ امام صادق (ع ) : مردی سه مرتبه به امیرالمؤمنین (ع ) عرض کرد: به خدا قسم من شما را دوست می دارم .
نداری ! مرد عصبانی شده گفت : به خدا قسم گویی از دل من خبرداری ؟
! علی (ع ) فرمود: نه , اما خداوند دو هزار سال پیش از آفریدن کالبدها, ارواح را بیافرید و من روح تو را در میان آنها ندیدم .
ـ اصبغ بن نباته : در خدمت امیر المؤمنین بودم که مردی آمد و بر حضرت سلام داد و عرض کرد: ای امیرالمؤمنین ! به خدا قسم که تو را از بهر خدا دوست دارم و در نهان همچنان دوستت می دارم که در آشکار و درنهان همچنان به ولایتت پای بندم که در آشکار.
امیرالمؤمین که در دست خود چوبی داشت , سرش را پایین انداخت و لحظاتی با نوک آن چوب به زمـیـن زد و آن گـاه سـر بـه سوی آن مرد برداشت و فرمود: پیامبر خدا (ص ) هزار حدیث به من آموخت که هر حدیثی هزار باب داشت .
ارواح مؤمنان در هوا به یکدیگر برخورد می کنند و هم را می بویند و می شناسند.
گرد می آیند و آنها که یکدیگر را نشناسند از هم جدا می شوند.
میان چهرگان (مؤمن ) چهره تو را نمی شناسم و نامت را در میان نامها نمی بینم .
سپس , مردی دیگر بیامد و عرض کرد: ای امیرالمؤمنین ! به خدا قسم که من به خاطر خدا دوستت دارم و در نهان همان گونه دوستت می دارم که در آشکار.
سوی او کرده فرمود: راست می گویی .. .
برو خود را برای فقر آماده کن , زیرا که از پیامبر خدا (ص ) شـنـیدم می فرماید:ای علی بن ابی طالب ! به خدا سوگند فقر به سوی دوستداران ما شتابنده تر می رود تا سیلاب به ته دره .

ـ مردی نزد امام باقر (ع ) آمد و عرض کرد: به خدا سوگند من شما خاندان را دوست دارم .
سوگند به خدا که بلا و سختی به سوی ما و پیروان ما شتابنده ترمی آید تا حرکت سیلاب در دره .
و سپس به شما می رسد, و آسایش و رفاه نیز از ما آغاز می شود و سپس به شما می رسد.
ـ پـیـامـبـر خـدا (ص ) بـه ابـوذر فـرمـود: اگر ما را دوست داری پس برای رو در رو شدن با فقر برگستوانی فراهم آر, زیرافقر به سوی دوستداران ما شتابنده تر می آید تا شتاب سیلاب از فراز تپه به پایین آن .
ـ امـام علی (ع ) : هر که ما خاندان را دوست دارد باید برای (مقابله با) فقر تن پوشی (محافظ) --- یا فرمود: --- برگستوانی آماده سازد.
ـ امـام صـادق (ع ) در وصـف دوستداران خود فرمود: و گروهی که در آشکار و نهان ما را دوست دارند.
بـرتـرنـد, از آب شیرین و گوارا نوشیده اند و تاویل و تفسیر قرآن را می دانند و از فصل الخطاب و سبب سببها آگاهند.
سـویـشـان بشتابد و سختی و تنگدستی آنان را فرا گیرد و دچار تزلزل شوند و به فتنه در افتند و یکی زخم بردارد ودیگری سرش بریده شود و در هر شهر دور دستی پراکنده باشند.
ـ امام علی (ع ) : اگر کوهی مرا دوست بدارد درهم فرو ریزد.
ـ سعد بن طریف : در خدمت امام باقر (ع ) بودم که جمیل ازرق وارد شد.
میان آوردند.
زدید به آنها گفتند.
خـدا سوگند که بلا و فقر و کشتار به سوی دوستداران ما شتابنده ترند از تاخت اسبان تاتاری و از سرازیر شدن سیلاب به صمر آن .
خود نمی دانستیم .

قرآن .
((و هـر که از خدا و پیامبرش اطاعت کند همراه با کسانی خواهد بود که خدا نعمتشان داده است , چون انبیا وصدیقان و شهیدان و صالحان .
ـ مـردی خدمت پیامبر (ص ) آمد و عرض کرد: ای رسول خدا! شما را از خودم و از فرزندانم بیشتر دوست دارم .
وقتی در خانه به یادتان می افتم طاقت نمی آورم مگر آن که بیایم و شما را ببینم .
می افتم می دانم که هر گاه شما وارد بهشت شوی در کنار پیامبران جای می گیری و من اگر به بهشت روم می ترسم شمارا نبینم .
اطاعت کند ...)) .
ـ مردی از پیامبر خدا (ص ) درباره قیامت پرسید.
کرد: چیز مهمی آماده نکرده ام جز آن که خدا و پیامبرش را دوست دارم .
دوستش داری .
ـ انـس بن مالک : عربی بادیه نشین آمد --- برای ما جالب بود که مردی بادیه نشین بیاید و از پیامبر چـیـزی سؤال کند ـو به پیامبر عرض کرد: ای رسول خدا! قیامت کی برپا می شود؟
در این هنگام وقت نماز شد پیامبر نمازش را خواند وسپس فرمود: کو آن مردی که از قیامت پرسید؟
مرد گفت : من هستم ای پیامبر خدا! حضرت فرمود: برای قیامت چه فراهم آورده ای ؟
عرض کرد: به خدا قسم چیز زیادی از نماز و روزه فراهم نیاورده ام جز آن که خدا و پیامبرش رادوست می دارم .
انـس مـی گـوید: من ندیده بودم که مسلمانان , بعد از شادی اسلام , به چیزی از این سخن شادتر شده باشند.
ـ مـردی نـزد پـیامبر (ص ) آمده عرض کرد: ای پیامبر خدا! مردی کسی را که نماز بگزارد دوست دارد و او جـز نمازواجب نمی گزارد و کسی را که صدقه بدهد دوست دارد خود جز صدقه واجب نمی پردازد و کسی را که روزه بگیرددوست دارد و او جز روزه ماه رمضان روزه ای نمی گیرد.
ـ پیامبر خدا (ص ) : بنده با کسی است که دوستش دارد.
ـ آدمی با کسی است که دوستش دارد.
ـ تو با کسی هستی که دوستش می داری .

ـ امـام علی (ع ) : بر امام واجب است که علمای فاسق و پزشکان نادان و کرایه کنندگان بی چیز و ورشکسته را بازداشت کند.
ـ امام باقر (ع ) : علی (ع ) کسی را که به دروغ شهادت می داد اگر غریبه بود او را به میان قبیله اش و اگر بازاری بود به بازار می فرستاد و می گرداند و سپس چند روزی زندانیش می کرد و بعد آزاد می ساخت .
ـ امـام صادق (ع ) : مرتد توبه داده می شود اگر توبه نکرد کشته می شود .. .
از زن مرتد نیز خواسته می شود توبه کند,اگر نپذیرفت زندانی می شود و آزار و اذیت می بیند.
ـ امام علی (ع ) : هرگاه زن از اسلام برگردد کشته نمی شود بلکه به زندان ابد محکوم می گردد.
ـ امیر المؤمنین (ع ) جز سه کس را سزاوار زندانی شدن نمی دانست : مردی که مال یتیم را خورده باشد, یا آن راغصب کرده باشد, یا کسی که امانتی بدو سپرده شده و او آن را از بین برده باشد.
ـ عـلـی (ع ) خـبـر دار شـد کـه ابن هرمه --- مسؤول بازار اهواز --- خیانتی کرده است , پس به رفاعه نـوشـت : چـون ایـن نامه مراخواندی ابن هرمه را از (مسؤولیت ) بازار کنار بگذار و او را بازداشت و زندانی کن و موضوع را به اطلاع مردم برسان .
سبب نزد خدای عزوجل تباه خواهی شد و من نیز تو را به بدترین وجه معزول خواهم کرد.
.
روز جمعه که شد وی را از زندان بیرون آور و سی و پنج تازیانه به او بزن و در بازارها بچرخانش .
داد کـه از وی چیزی گرفته است در کنار گواهیش او را سوگند نیز بده و مقداری را که مدعی است از درآمد ابن هرمه به وی بپرداز و دستور بده تا او را خوار و دست بسته مجددا به زندان برند و پاهایش را با ریسمان ببند ولی هنگام نماز آزادش گذار, چنانچه کسی برای او ظرف غذا یا آب یا لباس و یا فرشی آورد بگذار به او برساند و مانع مشو.
بـه کـسـانـی کـه مـمکن است دشمنی وکینه توزی را به وی تلقین کنند و یا به نجات و خلاصی امیدوارش سازند اجازه ملاقات با او را نده .
است آن کس را تازیانه بزن و زندانیش کن تا توبه کند.
دستور بده زندانیان را, بجز ابن هرمه , برای گردش به حیاط زندان بیاورند و اگر بیم آن داشتی که ابن هرمه تلف شوداو را نیز با دیگر زندانیان به حیاط زندان بیاور.
اگر دیدی تحمل یا توانایی دارد سی روز بعد نیز او را دوباره سی و پنج تازیانه بزن .
برای من بنویس که با بازار چه کردی و به جای این خائن چه کسی را انتخاب کرده ای .
قطع کن .

ـ امام صادق (ع ) : مردی را که ضامن جان مرد دیگری شده بود نزد امیرالمؤمنین (ع ) آوردند.
- -
- -
ـ اگـر مـردی برای مدت مشخصی ضامن کسی شود و در زمان مقرر او را تحویل ندهد بازداشت می شود مگر آن که آنچه را شخص ضمانت شده به عهده داشته است او بپردازد.

ـ امـام صـادق (ع ) درباره مردی که کسی راعمدا کشته و به حاکم شکایت شده و حاکم قاتل را به اولـیـای دم سپرده تا او را بکشند اما عده ای بر آنان حمله کنند وقاتل را از دست اولیای دم فراری دهـنـد, فـرمود: به نظر من کسی (کسانی --- خ ) که قاتل را از دست اولیای مقتول فراری داده باید زندانی شوند تا قاتل را بیاورند.
عـرض شـد: اگـر آنـها در زندان بودند و قاتل مرد چه حکمی دارد؟
فرمود : اگر قاتل بمیرد باید عاملان فرار همگی دیه را به اولیای مقتول بپردازند.

ـ امـام عـلی (ع ) : به منجمی فرمود: اگر به من خبر رسد که منجمی می کنی تا زمانی که قدرت دست من باشد تو را در زندان ابد خواهم افکند.
محمد نه منجم بود نه پیشگو.
ـ جز سه کس به زندان ابد محکوم نمی شوند: کسی که شخصی را نگه دارد تا دیگری وی را بکشد, زن مرتد تا توبه کند و سارقی که دست و پایش قطع شده باشد.
ـ امام صادق (ع ) : جز سه کس محکوم به زندان ابد نمی شوند: کسی که شخصی را نگه داشته باشد تادیگری او رابکشد, زنی که از اسلام برگشته است و سارقی که دست و پایش قطع شده باشد.
ـ امـام بـاقـر (ع ) :درباره مردی که به کسی دستور قتل دیگری را داده و او وی را به قتل رسانیده باشد, فرمود: قاتل کشته می شود و آن که دستور قتل داده در زندان نگاه داشته می شود تا بمیرد.
ـ امـام صـادق (ع ) : عـلـی (ع ) دربـاره دو مرد که یکی از آنها شخصی را نگه داشته و دیگری او را کـشـته است چنین داوری فرمود: قاتل کشته می شود و آن دیگری بازداشت می گردد تا در تنگنا بمیرد, همچنان که با نگهداشتن مقتول موجب مرگ او در تنگنا شده است .

ـ امـام عـلی (ع ) : این ظلم است که امام و پیشوا بعد از جاری کردن حد بر کسی او را در بازداشت نگه دارد.
ـ اگـر امام (پیشوا و حاکم جامعه اسلامی ) بعد از جاری کردن حد بر کسی او را زندانی کند ظلم کرده است .
ـ زندانی کردن کسی , بعد از پی بردن به حقیقت , ظلم است .

ـ امـام صـادق (ع ) : امام باید زندانیانی را که به جرم نپرداختن بدهکاری خود زندانی شده اند, ایام جمعه و عید, برای گزاردن نماز و دید و بازدید عید , به همراه عده ای مامور از زندان بیرون آورد و پس از تمام شدن نماز و دید و بازدید عید آنها را به زندان برگرداند.
ـ امام باقر (ع ) : علی (ع ) زندانیان بدهکار و متهم را روزهای جمعه برای ادای نماز از زندان بیرون می آورد و از اولیاشان ضمانت می گرفت تا به زندانشان برگردانند.
ـ امام علی (ع ) هر جمعه از زندانیان بازدید می کرد.
می ساخت و اگر مستحق حد نبود آزادش می کرد.

ـ امام علی (ع ) : برای هیچ اتهامی بازداشت نیست مگر در اتهام به قتل .
ـ امام صادق (ع ) : پیامبر (ص ) متهم به قتل را شش روز دربازداشت نگه می داشت .
دلیلی بر اثبات قاتل بودن او ارائه نمی دادند آزادش می کرد.
ـ بهز بن حکیم از پدرش از جدش نقل می کند که : پیامبر (ص ) مرد متهمی را زندانی کرد.

تباه شدن اعمال .
قرآن .
((و به اعمالی که کرده اند پردازیم و همه را چون ذرات خاک بر باد دهیم )).
((بـه تـو و پـیـامـبـران پـیـش از تو وحی شده است که اگر شرک بیاورید اعمالتان تباه شود و از زیانکاران خواهید بود)).
ـ امام صادق (ع ) درباره آیه ((و به اعمالی که کرده اند پردازیم ...)) فرمود: هان ! به خدا سوگند که کـرده هـای آنـان ازپـارچـه هـای کتان قبطی سفیدتر بود اما چون به حرامی بر می خوردند از آن خودداری نمی کردند.
ـ پـیـامـبـر خـدا (ص ) : مردمانی از امت خود را می شناسم که در روز قیامت حسناتی به سفیدی کوههای تهامه عرضه می کنند, اما خداوند همه آنها را پودر وپراکنده می کند.
چون پنهانی با محرمات الهی رو به رو شوند آنها را مرتکب گردند.
علامه مجلسی , رضوان اللّه علیه , در صفحه 197 جلد 71 بحار پیرامون احباط و خنثی شدن اعمال توضیحاتی داده است .

قرآن .
((ای پـیـامـبـر! بـه زنـان و دختران خود و به زنان مؤمنان بگوکه پوششهای خود را بر خود فروتر گیرند.
مهربان است )).
ـ امام علی (ع ) به فرزندش حسن (ع ) فرمود:برای اینکه دیده شان به نامحرمان نیفتد آنها (زنان ) را در پرده نگه دار, زیرا هر چه بیشتر در پرده باشند برای تو وآنها بهتر است و بیرون رفتن آنها بدتر از این نیست که اشخاص نامطمئن بر آنان وارد کنی .
مردی جز تو را نشناسند این کار را بکن .
ـ در نـقـلی دیگر آمده است --- : .. .
زیرا هر چه بیشتر در پرده باشند محفوظترند و بیرون رفتن آنها بـدتـر از ایـن نـیـست که اشخاص نامطمئن بر آنان وارد کنی و اگر توانی کاری کنی که جز تو را نشناسند این کار را بکن .
ـ مـن و پـیـامـبـر در یـک روز ابـری و بارانی در بقیع نشسته بودیم که زنی سوار بر الاغ از آن جا گذشت و دست الاغش در گودالی فرو رفت و زن به زمین افتاد.
زن شلوار به پا دارد.
پوشاترین جامه های شماست و زنان خود را در موقعی که بیرون می آیند با شلوار حفظ کنید.

ـ پیامبر خدا (ص ) : دو گروه از دوزخیان را[ هنوز ] من ندیده ام : گروهی که تازیانه هایی مانند دم گـاو در دست دارند و مردم را با آن می زنند, و (گروه دیگر)زنانی که پوشش دارند اما برهنه اند, کـجـراهـه می روند ((19)) و دیگران را نیز به کجروی تشویق می کنند, سرهایشان همچون کوهان شتر خراسانی فروهشته است .
که از فاصله چندان و چندان به مشام می رسد, استشمام نمی کنند.

1- روزهای سیزده , چهارده و پانزده هر ماه را ایام البیض گویند --- م .
2- در معنای این عبارت دو احتمال داده شده است : 1 --- منافقانه از مؤمن پیروی کند.
3- اراک یـا چـوج یـا درخت مسواک , درختچه ای است از تیره اراکیها که از شاخه های آن مسواک تهیه می شود --- م .
4- عمالقه یا عمالیق نامشان در عهد عتیق بارها آمده است .
عون آنان را شکست داد و داود نیز, و سرانجام نابود شدند.
سینا بوده است --- م (به نقل از ترجمه نهج البلاغه دکتر شهیدی ).
5- ((اصحاب الرس )) که نامشان در سوره های ((فرقان )) و ((ق )) آمده است , قومی بودند از ثمود که در کنار چاهی به نام رس می زیستند و پیامبر خود را هلاک کردند.
بودند.
6- چون اظهار ایمان و اسلام می کنند از کشتن آنها صرف نظر می کنیم --- م .
7- در متن حدیث ((القاذورة من الرجال )) آمده است که به معنای مردهای پلید و بد اخلاق , کسی کـه از شـدت بـد اخـلاقـی بـا مـردم نـمـی آمـیزد, کسی که غذای دیگران را نجس می داند و از آن نمی خورد, است .
8- ((جمل )) در لغت هم شتر و هم طناب کشتی .
9- الرجلة من النسا: زنی که خود را در هیات مردان درآورد.
10- این جمله از قرآن نیست و ظاهرا اشتباهی از راوی است .
11- ((جرد)) جمع ((اجرد)) به معنای کسی است که فقط قسمتهایی از بدنش مانند خط سینه تا ناف و ساقهای دست و پایش مو داشته باشد , مرد کم مو --- م .
12- ((مـرد)) جمع ((امرد)) به معنای جوانی است که تازه سبیلش دمیده و صورتش هنوز مو در نیاورده است --- م .
13- مراد رجال یا مردانی است که در آیه شریفه پیشگفته از آنان یاد شده است --- م .
14- ایـن حـدیـث با اندک تفاوت لفظی در تنبیه الخواطر: 2 / 197 آمده و در ادامه آن آمده است : عـرض کرد: ای پیامبر خدا! من پدر و مادری پیر دارم و می گویند به من دلبسته اند و میل ندارند من به جهاد روم .
15- یعنی جهادی کامل و سخت .
الثقلین : 4 / 22 از مجمع البیان .
16- اشـاره اسـت بـه بـعضی از منافقان که می گفتند اگر به جنگ با رومیان بیاییم ممکن است فریفته زنانشان شویم و به گناه افتیم پس ما را رخصت ده تا به جنگ نیاییم --- م .
17- فراموشی از راوی , یعنی عمرو بن عکرمه , است .
18- کنایه از این که هر کس نرمخو و مهربان باشد دوستانش زیاد شوند.
19- در متن حدیث تعبیرهای ((مائلات )) و ((ممیلات )) ذکر شده است .
روسری و مقنعه خود را کج و تا نیمه بر سر می نهند, یا: با آرایش و زیور بیرون می آیند و خود را به نـمـایـش می گذارند, ممیلات : زنانی که به دیگر زنان یاد می دهند مانند آنها رفتار کنند(در بی حجابی ), یا: با تبختر و کرشمه راه می روند.
گونه آرایش می کنند (زنان آرایشگر) --- م .

حرف الحا.
حج .
فلسفه حج .
فقرزدایی حج .
حج گناهان را پاک می کند.
آنچه حج بدان کامل و تمام می شود.
عاقبت ترک حج .
تعطیل کردن حج .
برتر از هفتاد حج .
حاجیان واقعی کم هستند.
آداب حج گزار.
آداب مراقبین .
آداب احرام بستن .
انواع حج .
ثواب کسی که در راه حج بمیرد.
حرمت حرم .
حضور امام غایب در موسم حج .
حجت .
نسبت دادن معرفت به خدا.
حجت رسا ویژه خداست .
نیروی شهریار حجت .
قاطع ترین و رساترین حجت .
حجیت راویان حدیث .
حجت (متفرقه ).
حدیث .
محدث .
ثواب کسی که چهل حدیث حفظ کند.
فهمیدن حدیث .
نقل کردن و فهمیدن .
فراوانی کسانی که در زمان حیات پیامبر بر او دروغ می بستند.
برحذر داشتن از دروغ بستن به پیامبر (ص ).
نهی از دروغ شمردن سخنی که دروغ بودن آن معلوم نیست .
ارائه اصول با ما و بدست آوردن فروع با شما.
درستی حدیث و سازگاری آن با قرآن .
درستی حدیث وسازگاری آن با فطرت .
درستی حدیث و سازگاری آن با حق .
جایز بودن نقل به معنای حدیث .
آنچه باید در نقل حدیث رعایت کرد.
دشواری فهم و تحمل برخی احادیث .
فراگیر بودن قرآن و سنت .
علت پوشیده داشتن برخی دانشهاواحکام .
علل اختلاف احادیث .
احادیث متشابه .
حدود.
هر چیزی حدی دارد.
دور کردن حدود و مجازاتها.
جاری کردن حدود.
به کار نبستن حدود.
شفاعت و وساطت کردن در حدودروا نیست .
درحد, کفالت (ضمانت تن )پذیرفته نمی شود.
در حد جای سوگند نیست .
نهی از تاخیر در اجرای حدود.
نهی از تجاوز کردن از حدود.
نقش جاری کردن حدود در پاک کردن گناه .
نهی از اهانت کردن به شخص حد خورده .
در صورت اعتراف مجرم به گناه امام اجازه دارد او را ببخشد.
مباح کردن خون .
کسی که حدخورده بارسوم بایدکشته شود.
جاری کردن حد در سرزمین دشمن .
تعزیر.
آداب جاری کردن حد.
جنگ .
عوامل جنگ افروز.
جنگ با حق ستیزان .
جنگیدن با مسلمان .
غافلگیر کردن دشمن .
تشویق به جنگ در راه خدا.
خداوند رزمندگان در راه خود رادوست دارد.
نهی از جنگیدن با این گروهها.
نکاتی که پیش ازشروع جنگ بایدرعایت کرد.
دعا در هنگام رو به رو شدن با دشمن .
پیشقراولان سپاه .
آموزشهای نظامی .
آداب جنگ .
جنگ نیرنگ است .
نهی از فرار از جنگ .
چه وقت فرار از جنگ رواست ؟ .
به کارگیری انواع جنگ افزارها در جنگ .
طولانی شدن جنگ .
نیروی دریایی .
شرکت زنان در جنگ .
محارب .
دار زدن .
بریدن دست و پا از چپ و راست .
تبعید.
نگاهبانان .
نگهبانی کردن از پیامبر.
اجل نیکو نگهبانی است .
آزادی و آزادگی .
همه مردم آزادند.
آزاده همیشه آزاده است .
خوی آزاد مرد.
آنچه آزادگی می آورد.
به جا آوردن شرایط آزادگی .
آزادگی (متفرقه ).
آزمندی .
آزمند.
آزمند خوار است .
حریص محروم است .
آزمند نیازمند است .
آزمند بدبخت است .
سیری ناپذیری آزمند.
آزمندی روزی را زیاد نمی کند.
تفسیر آزمندی .
ریشه آزمندی .
عوامل باز دارنده آزمندی .
آزمندی انسان نسبت به هر آنچه که از او باز دارند.
آن جا که آزمندی شایسته و نیکوست .
پیشه .
تحریف .
حرام .
اجتناب از محرمات .
دعوت عقل به دوری کردن از حرامها.
محرمات (1).
محرمات (2).
حرام خواری .
ثواب کسی که توانایی ارتکاب حرام را داشته باشد و آن را انجام ندهد.
حزب .
حزب خدا.
حزب شیطان .
هر حزبی به آنچه دارد دلخوش است .
دور اندیشی .
عاقبت اندیشی .
دور اندیشی و تصمیم گیری .
تفسیر دور اندیشی .
دور اندیش .
دور اندیش ترین مردم .
دور اندیشی (متفرقه ).
اندوه .
عوامل اندوه زا.
عوامل اندوه زدا (1).
عوامل اندوه زدا (2).
عوامل اندوه زدا (3).
عوامل اندوه زدا (4).
غم و شادی با هم هستند.
گره هر اندوهی گشوده می شود جز اندوه دوزخیان .
علت شادی و اندوهی که به ظاهر دلیل ندارند.
اندوه پسندیده .
حسابرسی .
تشویق به محاسبه نفس .
پیش از آن که به حساب شما رسیده شود خود به حساب خویش برسید.
ضرورت محاسبه هر روز نفس .
سختگیری در محاسبه نفس .
چگونگی حسابرسی .
ثمره محاسبه نفس .
نخستین چیزی که انسان درباره آن مورد سؤال قرار می گیرد.
آنچه مورد باز خواست قرار نمی گیرد (1).
آنچه مورد بازخواست قرار نمی گیرد (2).
آنچه مورد باز خواست قرار می گیرد (1).
آنچه مورد باز خواست قرار می گیرد (2).
آنچه حسابرسی روز رستاخیزرا آسان می سازد.
گروههای مردم در حسابرسی .
حسابرسی سخت و شدید.
کسانی که آسان حسابرسی می شوند.
کسانی که بدون حسابرسی به بهشت می روند.
کسانی که بدون حسابرسی به دوزخ می روند.
سریعترین حسابرس .
حسد.
حسود.
ناراحتی حسود از نعمتهای خدا.
حسود.
هر متنعمی محسود است .
حسادت و ایمان .
حسد و کفر.
زیانهای جسمانی حسادت .
حسادت و تقدیر.
نشانه حسود.
در موقع احساس حسد چه باید کرد؟ .
حسادت پسندیده .
دریغ .
دریغ خورترین مردمان .
نیکی .
تاثیر کار نیک پس از کار بد.
چند برابر شدن نیکیها.
بهترین کار نیک .
خوشحال شدن از کار خوب .
نیکی کردن .
نیکوکاری و محبت .
با احسان دلها به دست می آید.
خوبی کردن به کسی که بدی کرده است .
نیکوکار.
خداوند با نیکوکاران است .
تفسیر نیکوکاری .
هر که نیکی کند به خود کرده است .
نتایج نیکوکاری در دنیا.
نتیجه نیکوکاری مشرکان .
نمک نشناسی .
نیکی کردن (متفرقه ).
حافظه .
حفظ کردن در خردسالی .
آنچه حافظه را زیاد می کند.
کینه توزی .
کینه توز.
کینه در دل مؤمن نمی پاید.
آنچه کینه می آورد.
آنچه کینه را می برد.
تحقیر.
نهی از حقیر دانستن مردم .
بر حذر داشتن از تحقیر مؤمن .
حـق .
حق باطل را درهم می کوبد.
حق وعزت .
سنگینی حق .
تحمل کردن حق .
لزوم حق گویی هر چند به زیان خود.
گفتن حق در حال خشنودی و خشم .
حقگویی در برابر پیشوای ستمگر.
گفتن سخن حق به منظور باطل .
حق پذیری .
دریا دلی برای پذیرفتن حق .
رویگرداندن از حق .
کسی که حق سودش ندهد باطل زیانش رساند.
معیار شناخت حق .
عمار با حق است .
دمدمی مزاج .
حق دو جانبه است .
حق (متفرقه ).
حقوق .
حقوق خدای تعالی .
حقوق مردم نسبت به یکدیگر.
مقدم داشتن حقوق مردم .
مهمترین حقوق .
حقوق برادران .
حقوق مؤمنان بر یکدیگر.
کمترین حق مؤمن بر برادرش .
لزوم حق شناسی متقابل .
بر خود حق و حقوق واجب نکنید.
احتکار.
محتکر.
آن که چهل روز احتکار کند.
حکمت .
حکیم .
حکمت گمشده مؤمن است .
کارهایی که برازنده حکیم نیست .
تفسیر حکمت (1).
تفسیر حکمت (2).
تفسیر حکمت (3).
راس حکمت .
آنچه حکمت می آورد.
آنچه مانع کسب حکمت می شود (1).
آنچه مانع کسب حکمت می شود(2).
کسی که از حکمت بهره ای نمی برد.
آثار حکمت .
مراقبت از حکمت .
حکمتهای تازه ودلنشین .
سوگند خوردن .
نهی از سوگند خوردن به خدای سبحان .
پرهیز از سوگند دروغ .
پیامدهای سوگند دروغ .
کسانی که شکستن سوگندشان گناه و کفاره ندارد.
نحوه سوگند دادن ستمگر.
کسی که به دروغ بگوید : خدا می داند.
حلال .
دشواری به دست آوردن مال حلال .
استفاده از مال مؤمن جز با رضایت او حلال نیست .
بردباری .
تمرین بردباری .
بردبار.
آنچه بردباری می آورد.
دستاوردهای بردباری .
تفسیر بردباری .
بردباری و دانش .
بردباری در هنگام خشم .
بردبارترین مردم .
آفت بردباری .
بردباری خداوند پاک .
بردباری (متفرقه ).
ستایش .
ستایش از آن خداست .
سپاس و ستایش کردن خدا در همه حال .
حماقت .
صفات احمق .
همنشینی با احمق .
درمان احمق .
احمق ترین مردم .
جواب احمق .
حماقت (متفرقه ).
حمام .
نیاز.
بر آوردن نیازها.
محبوبترین مردم نزد خداسودمندترین آنها برای مردم است .
گام برداشتن برای رفع حاجت مؤمن .
روا ساختن حاجت مؤمن .
روا ساختن حاجت مؤمن برتر از حج است .
کسی که از برآوردن نیاز برادر خودامتناع کند.
کسی که خود را از دسترس مؤمن نیازمند دور نگه دارد.
کسی که برادر مؤمن خود را بپوشاند.
شتاب در برآوردن نیازها.
آداب حاجت خواهی .
حاجت خواهی از نوکیسه .
نیازمند شدن به بدان .
احتیاط.
برای دین خود احتیاط کن .
چاره .
زندگی .
آب و زندگی .
بهتر از زندگی .
زندگی حقیقی .
انواع زندگی .
حیوانات .
حقوق حیوانات .
زدن حیوانات .
ثواب مهربانی با حیوانات .
کیفر آزار دادن حیوانات .
کشتن به ناحق حیوانات .
نهی از به جان هم انداختن حیوانات .
شرم .
شرم در راس مکارم اخلاق است .
پیامدهای شرم .
شرم و ایمان .
شرم نکوهیده .
حیای خردمندانه و حیای نابخردانه .
نتیجه بی شرمی .
آدم بی شرم از هیچ کاری ابا ندارد.
شرم داشتن از خدا.
شرم داشتن از دو فرشته همراه آدمی .
شرم حقیقی .
اوج شرم .
شرم (متفرقه ).
فرجام .
ملاک کار عاقبت آن است .
موجبات نیک فرجامی .
موجبات بد فرجامی .
مواد مخدر.
مصرف مواد مخدر.
خدمت کردن .
خوارج .
قاسطین , ناکثین , مارقین .
ناکثین .
مارقین .
خبر دادن پیامبر از دو حکم .
احتجاج امام در موضوع حکمین .
خبر دادن امام از سرنوشت خوارج .
علت نامگذاری خوارج به حروریه .
کشته شدن عبداللّه بن خباب .
نظر امام درباره قاتلان ابن خباب .
پس از کشته شدن خوارج .
نهی امام از کشتن خوارج بعد از ایشان .
نهی از جنگیدن با خوارج در صورتی که با فرمانروای ستمگر مخالفت کنند.
زیانکاری .
آنان که خود را به زیان افکنده اند.
زیانکاران .
زیانکاری در دنیا و آخرت .
زیانکارترینان .
خشوع .
صفات خاشعان .
خشوع زیور اولیاست .
خاشع نمایی منافقانه .
مشاجره .
خطبه .
خط و خوشنویسی .
اخلاص .
دشوار بودن اخلاص .
کافی بودن کار اندک اما مخلصانه .
مخلص .
اخلاص موسی (ع ).
نقش اخلاص در پذیرفته شدن اعمال .
غیر مخلص .
دین خالص .
حقیقت اخلاص .
آنچه اخلاص می آورد.
موانع اخلاص .
آثار و پیامدهای اخلاص .
میان اخلاص و ریا.
اختلاف .
مردم امتی واحد بودند.
اگرخدا می خواست شما را یکپارچه می کرد.
امت اسلامی یکپارچه است .
تشویق به دور افکندن اختلاف .
پیامدهای اختلاف .
اختلاف کیفری الهی است .
معنای ((پراکندگی امت من رحمت است )).
معنای ((پراکندگی اصحاب من رحمت است )).
معنای جماعت و جدایی .
علت تفرقه و جدایی .
جانشینی .
جانشین خدا.
آفرینش .
منشا آفرینش .
نخستین آفریده خدای سبحان .
آفرینش جهان .
آفرینش آسمانها.
هفت آسمان .
آفرینش آسمانها و زمین در شش روز.
آسمان نزدیک .
ستون آسمان .
عرش و کرسی .
شکوه و عظمت آفرینش پنهان از دید ما.
خصوصیت جهان برین .
جهانها.
آفرینش نیکو.
آفریدگار.
دعوت عقل به دفع ضرر احتمالی .
ناتوانی خردها از انکار خدا.
هر پدیده قائم به غیر معلول است .
دلیل بر حدوث اجسام چیست ؟ .
اثبات وجود خدا.
اثبات وجود خدا.
اثبات وجود خدا.
اثبات وجود خدا.
آفرینش انسان از خاک .
صورتگری در زهدآنها.
آفرینش روح .
آفرینش جفتها.
جفت بودن اشیا.
روزی و خداشناسی .
تعیین حد و اندازه اشیا.
تعلیم انسان .
تنوع زبانها و رنگها.
پوشاک , سایه , خانه .
خواب .
گردش شب و روز.
آفرینش زمین .
آفرینش کوهها.
آفرینش آبها.
رام کردن دریاها.
آفرینش گیاهان .
فرستادن بادها.
آفرینش خورشید و ماه .
آفرینش آسمانها.
اثبات وجود خدا.
طبیعت و نسبت دادن آفرینش به آن .
خداشناسی حیوانات .
علت انکار خدا.

ـ الحج :((حج )) 999.
ـ الحجة :((حجت )) 1019.
ـ الحدیث :((حدیث )) 1027.
ـ الحدود:((حدود)) 1043.
ـ الحرب :((جنگ )) 1061.
ـ المحارب :((محارب )) 1079.
ـ الحرس :((نگاهبانان )) 1089.
ـ الحریة :((آزادی و آزادگی )) 1095.
ـ الحرص :((آزمندی )) 1103.
ـ الحرفة :((پیشه )) 1113.
ـ التحریف :((تحریف )) 1117.
ـ الحرام :((حرام )) 1121.
ـ الحزب :((حزب )) 1129.
ـ الحزم :((دوراندیشی )) 1135.
ـ الحزن :((اندوه )) 1145.
ـ الحساب :((حسابرسی )) 1161.
ـ الحسد:((حسد)) 1181.
ـ الحسرة :((دریغ )) 1191.
ـ الحسنة :((نیکی )) 1195.
ـ الاحسان :((نیکی کردن )) 1201.
ـ الحفظ:((حافظه )) 1213.
ـ الحقد:((کینه توزی )) 1217.
ـ التحقیر:((تحقیر)) 1223.
ـ الحق :((حق )) 1227.
ـ الحقوق :((حقوق )) 1243.
ـ الاحتکار:((احتکار)) 1251.
ـ الحکمة :((حکمت )) 1257.
ـ الحلف :((سوگند خوردن )) 1271.
ـ الحلال :((حلال )) 1279.
ـ الحلم :((بردباری )) 1285.
ـ الحمد:((ستایش )) 1297.
ـ الحمق :((حماقت )) 1301.
ـ الحمام :((حمام )) 1311.
ـ الحاجة :((نیاز)) 1315.
ـ الاحتیاط:((احتیاط)) 1329.
ـ الحیلة :((چاره )) 1333.
ـ الحیاة :((زندگی )) 1337.
ـ الحیوان :((حیوانات )) 1343.
ـ الحیا:((شرم )) 1351.

قرآن .
((خداوند زیارت این خانه را بر کسانی که توانایی رفتن به آن را دارند واجب کرده است )).
((و مردم را به حج فراخوان تا پیاده یا سوار بر اشتران تکیده از راههای دور نزد تو بیایند)).
ـ امام علی (ع ) در وصیت خود به هنگام وفات فرمود: خدا را! خدا را! در حق خانه پروردگارتان , تا زنده اید آن را وا مگذارید که اگر رها شود, (از عذاب الهی ) مهلت داده نخواهید شد ((1)) .
ـ حج جهاد هر ناتوانی است .
ـ (ثواب ) یک درهم هزینه کردن در حج با هزار درهم برابری می کند.
ـ زائر حج و عمره میهمان خداست و خداوند به او آمرزش هدیه می کند.
ـ امـام صـادق (ع ) : هـرگـاه کـسی بخواهد حج رود و خود را برای این کار آماده سازد اما موفق به زیارت حج نشود (بداند که ) به سبب گناهی از این ثواب محروم شده است .
ـ امام باقر یا امام صادق (ع ) : ابراهیم مردم را به حج فرا خوانده گفت : ای مردم ! من ابراهیم خلیل اللّه هـسـتـم خـداوند شما را فرمان داده که این خانه را زیارت کنید, پس به زیارت آن بروید تمام کسانی که تا روز قیامت حج می رونداین ندای ابراهیم را پاسخ داده اند و نخستین کسی که دعوت او را لبیک گفت از مردم یمن بود.

ـ فـضـل بـن یـونس : ابن ابی العوجاخدمت امام صادق (ع ) آمد و با جمعی از هم مسلکانش نزد آن حضرت نشست و آن گاه گفت :ای ابا عبداللّه ! مجلسها در حکم امانتند و هر که سرفه ای دارد باید سرفه کند آیا اجازه می دهی سخن بگویم ؟
امام صادق (ع ) فرمود: هر چه می خواهی بگو.
ابن ابی العوجا گفت : تا کی این خرمن را می کوبید و به این سنگ پناه می برید و این خانه برافراشته با خشت وکلوخ را می پرستید و چون شتر رمیده بر گرد آن می دوید؟
هر که در این کار بیندیشد و ارزیابی کند پی می برد که این کار را یک آدم غیر حکیم و خام اندیش پایه گذاری کرده است تو که سردمدار و قله نشین این امری و پدرت بنیاد و نظام آن بود, جوابم رابده .
امـام صـادق (ع ) فـرمود : هر که خدا گمراهش کند و دیده دلش را کور سازد حق را ناگوار یابد وطـعـم شـیـرین آن را نچشد وشیطان دوستش گردد و او را به آبشخورهای هلاکت برد و دیگر بازش نگرداند.
ایـن خـانـه ای اسـت کـه خـداونـد خـلـق خود را به وسیله آن به پرستش واداشته تا با حضور در آن فـرمـانـبـری آنـان را بـیازماید از این رو آنها را به بزرگداشت و زیارت آن تشویق فرموده و آن راجـایـگـاه پـیـامـبـران و قـبـلـه نـمـازگـزارانـش کـرده اسـت این خانه شاخه ای از رضوان و خـشنودی خداست و راهی است که به آمرزش او می انجامد و بر بنیاد کمال استوار و مرکز عظمت است .
ـ امام رضا (ع ) : علت حج , وارد شدن بر خدای تعالی است و طلب کردن ثواب بسیار و بیرون آمدن از هـمه گناهان گذشته و شروع کردن زندگی آینده از نو همچنین است خرج کردن اموال و به رنج افکندن بدن و باز داشتن آن از خواهشها و لذتها (نیز) به منفعت رسیدن کسانی که درشرق و غرب عالمند, در دریا و خشکی اند, چه آنان که حج می کنند و چه آنان که حج نمی کننداعم از تاجر و وارد کـنـنـده کـالا و فروشنده و خریدار و پیشه ور و مستمند و نیز برآورده شدن نیازهای حومه نشینان و جاهایی که محل اجتماع مردم است تا سودهایی را که از آن آنهاست ببینند.
ـ امـام صـادق (ع ) : هـیـچ جایی نزد خدای تعالی محبوبتر از مسعی نیست , زیرا که هر گردنکش ومتکبری در آن جا خوار و ذلیل می شود.
ـ امام علی (ع ) : آیا نمی بینید که خدای سبحان مردمان را از زمان آدم --- صلوات اللّه علیه --- تاپایان جـهان با سنگهایی که نه سودی می رسانند نه زیانی و نه می بینند و نه می شنوند آزمایش کرد و آن سـنـگـهـا را خـانـه با حرمت خود ساخت و آن را جایگاه گرد آمدن مردم قرارداد سپس آن را در سـنـگـلاخـتـرین مکانها و بی گیاهترین نقاط زمین و تنگترین دره ها جای داد, در میان کوههای خشن و ریگهای داغ و چشمه های کم آب و آبادیهای دور از هم که نه شتری آن جافربه می شود, نه اسـبـی , نـه گـاوی و نه گوسفندی سپس خداوند آدم و فرزندان او را فرمود تا به سوی آن روی آورند پس , بیت الحرام سر منزل مقصود و باراندازشان گردید مردمان با تمام وجود از میان فلاتها و دشـتهای دور دست و از درون وادیها و دره های پر شیب و از جزیره های از هم پراکنده دریاها به آن جا روی می آورند تا به هنگام سعی از سرخواری و خاکساری شانه های خود را تکان دهند و لا اله الا اللّه گویان بر گردآن بچرخند و با موهای آشفته و پیکرهای گرد گرفته هروله کنان بشتابند جـامه های شخصی خود را به کناری انداخته با اصلاح نکردن موها قیافه زیبای خود را تغییر دهند ایـن آزمـونـی بزرگ و امتحانی سخت و آزمایش آشکار و خالصگردانی و پاکسازی مؤثری است که خداوندبزرگ آن را سبب رحمت خود و رسیدن به بهشتش قرار داده است .
اگـر خدای سبحان می خواست خانه با حرمت خود و مشعرهای ارجمند خویش را در میان باغها و جـویـبـارها و سرزمینهای هموار و پر درخت و پر میوه که خانه هایش به هم پیوسته و روستاهایش نـزدیک به هم است ,در میان گندمزارها و باغهای خرم و زمینهای پر گیاه و دشتهای پر آب و در وسط باغستانهای خرم و بهجت زا و جاده های آباد قرار می داد هر آینه به همان نسبت که آزمایش و امتحان ساده تر بود پاداش و جزا کم بود.
اگـر شـالـوده کـعـبـه و سنگهایی که در ساخت آن به کار رفته از زمرد سبز و یاقوت سرخ و نور وروشـنـایـی بود از رخنه شک و تردید در سینه ها(ی ظاهر بینان ) کم می کرد کوشش شیطان را ازدلـها بر کنار می زد و تلاطم تردید و وسوسه را از مردم دورمی ساخت اما خداوند بندگانش را با انـواع سـخـتـیـهـا مـی آزمـایـد و آنـان را بـا مجاهدتهای گونه گون به بندگی می گیرد و به گـرفتاریهای مختلف آزمایششان می کند, تا بدین وسیله کبر و خودپسندی را از دلهایشان بیرون کند و فروتنی و خاکساری را در جانهایشان بنشاند, درهای فضل ورحمتش را به روی آنان بگشاید و اسباب عفو خویش را بسانی در اختیارشان نهد.
ـ امام صادق (ع ) در پاسخ به سؤال هشام بن حکم از علت حج و طواف کعبه فرمود: خداوند متعال مـردمان را بیافرید و آنها را به پیروی از دین و آنچه مصلحت دنیاشان در آن است فرمان داد و نهی نـمود و حج را مایه فراهم آمدن مردم از شرق و غرب عالم و آشنا شدن آنها با هم (و آگاه شدنشان ازحال و روز یکدیگر) قرار داد و تا بازرگانانی که از شهری به شهری کالا می برند سود برند وکرایه دهـنـدگـان و شـتـرداران بـه فـایـده ای رسند و تا آثار پیامبر خدا(ص ) شناخته شود و خبرهای آن حضرت نقل و بازگو شود و از یادها نرود.
اگر هر قومی و مردمی ((فقط)) به شهر و سرزمین خود بسنده می کردند, نابود می شدند وشهرها ویـران مـی گـشت و در آمدها و سودها افت می کرد و خبرها پوشیده می ماند و کسی ازآنها آگاه نمی شد این است علت حج .
ـ امام علی (ع ) : خداوند زیارت بیت الحرام خود را که قبله مردمانش کرد, بر شما واجب گردانید آنـان هـمـانـنـد چارپایان (که برآب وارد شوند) به آن جا وارد می شوند و همچون کبوتران (که به آشـیـانـه خـود بـازمی گردند)مشتاقانه به آن جا روی می آورند خداوند آن خانه را نشانه ای برای فروتنی مردمان در برابرعظمت خویش واعترافشان به قدرت و عزت خویش قرار داد.
ـ امام صادق (ع ) : این خانه را پیوسته زیارت کنید که زیارتهای پیوسته شما از آن , ناخوشیهای دنیا و سختیها و هراسهای روز رستاخیز را از شما دور می کند.
ـ امام باقر (ع ) : حج آرامش بخش دلهاست .
ـ امام سجاد (ع ) : حج و عمره به جای آورید تا بدنهایتان سالم بماند و روزیها (و درآمدهایتان ) زیاد شود و ایمانتان استوار گردد وهزینه مردم و خانه خود را تامین کنید.
ـ امـام رضـا (ع ) : اگـر بـپـرسـد: چـرا فـرمان حج داده شده است ؟
در پاسخ گفته شود علتش واردشـدن بـر خـداونـد عـزوجـل و طـلب فزونی از اوست به علاوه آگاه شدن از مسائل دینی و رسـانـدن اخـبـار امـامـان (ع ) بـه هر سو و ناحیه ای چنان که خدای تعالی فرموده است : چرا از هر گروهی دسته ای کوچ نمی کنند تا در دین فقیه و آگاه شوند و تا آن که منافع خود را بیابند.

ـ امام صادق (ع ) : هر کس دوبار حج به جاآورد تا زنده است در خیر و خوبی به سر خواهد برد.
ـ هر کس سه بار حج به جا آورد, هرگزبه فقر گرفتار نیاید.
ـ پیامبر خدا (ص ) : حج فقر و تهیدستی را از بین می برد.
ـ امام صادق (ع ) : ندیده ام که چیزی همانند مداومت بر زیارت این خانه چنان سریع توانگری آورد و فقر را بزداید.
ـ پیامبر خدا (ص ) : حج کنید تا بی نیازشوید.
ـ امام صادق (ع ) در پاسخ به اسحاق بن عمار که عرض کرد: من خودم را آماده کرده ام که هرساله به حج بروم یا مردی از افراد خانواده ام را با هزینه خودم به حج بفرستم , فرمود: آیا بر این کار مصمم هستی ؟
عرض کردم : آری فرمود: اگر چنین کنی یقین داشته باش که ثروتت زیادخواهد شد و تو را نوید توانگری می دهم .

ـ امـام سجاد (ع ) : حق حج (بر تو) این است که بدانی بدان وسیله بر پروردگارت وارد می شوی و از گـنـاهانت به سوی آن می گریزی وبه وسیله آن توبه ات پذیرفته می شود و فریضه و تکلیفی را که خدا بر تو واجب کرده است ادامی کنی .
ـ امـام عـلـی (ع ) : بـه جـا آوردن حج و عمره ناداری را از بین می برند, گناهان را پاک می کنند وموجب رفتن به بهشت می شوند.

قرآن .
((حج و عمره را برای خدا کامل گردانید)).
ـ امام باقر (ع ) : تمامیت حج به ملاقات کردن با امام است .
ـ امام صادق (ع ) --- درباره آیه ((لیقضوا تفثهم )) --- : منظور ملاقات امام است .
ـ امـام عـلـی (ع ) : هـرگـاه بـه زیـارت خـانه خدا رفتید با (زیارت ) پیامبر خدا (ص ) حج خود را کـامـل کنید که ترک زیارت رسول خدا جفای به اوست , شما به این کار فرمان دارید و حج خود را بازیارت قبوری که خداوند حق و زیارت آنها را بر شما لازم کرده است کامل گردانید و از (برکت و جود) این قبرها روزی بطلبید.
ـ امـام صـادق (ع ) : هـرگـاه یـکـی از شما حج گزارد, باید حج خود را به دیدار از ما پایان دهد, زیرازیارت ما جزئی از حج است .
ـ امام باقر (ع ) : مردم فرمان دارند که بیایند و بر گرد این سنگها بگردند و پس از آن نزد مابیایند و نسبت به ما اظهار ولایت و دوستی کنند و هواداری شان را از ما اعلام نمایند.

قرآن .
((زیـارت کعبه برای کسانی که توانایی رفتن به آن راداشته باشند حق خداست بر مردم و هر کس کفر ورزد همانا خداوند از جهانیان بی نیاز است )).
ـ پـیـامـبـر خدا (ص ) : ای علی ! ده کس از این امت به خدای بزرگ کفر ورزیده است : و کسی که توانایی حج داشته باشد اما تا زنده هست حج نگزارد.
ـ هر کس در رفتن حج چندان تعلل ورزد تا مرگش فرا رسد, خداوند او را در روز رستاخیز یهودی یا نصرانی برانگیزد.
ـ امـام عـلـی (ع ) : هـر کس حج را به سبب مشکل و نیازی دنیوی ترک کند, تا زمانی که حاجیان رانبیند (حاجیان از حج برگردند یا خودش به حج رود) نیاز و مشکلش برطرف نشود.
ـ امـام صـادق (ع ) : هـرکـس بـمـیـرد و حـج نـگـزارده بـاشـد, اگـر نـه به سبب فقر شدید, یا بـیـمـاری بـازدارنـده از حج و یا ممانعت قدرتمندی از حج خودداری کرده باشد, باید که یهودی بمیرد اگرخواهد و یا نصرانی .
ـ درباره آیه ((هر کس در این سرای کور باشد در آخرت نیز کور است و گمراهتر)) فرمود: اوکسی اسـت کـه حـج , یـعـنـی حج واجب , را به تاخیر اندازد و بگوید: امسال حج می روم , سال دیگرحج می روم , تا آن که سرانجام مرگش فرا رسد.

قرآن .
((خداوند کعبه , بیت الحرام , را قوام کار مردم گردانید)).
ـ عـبـدالـرحـمن به امام صادق (ع ) عرض کرد: عده ای از این قصه گویان می گویند: اگر کسی یـک حـج بـه جـا آورد و سـپـس (به جای رفتن مکرر به حج ) صدقه بدهد و صله رحم به جا آورد کـاربهتری انجام داده است حضرت فرمود: دروغ می گویند اگر مردم این کار را بکنند این خانه به تعطیلی کشانده می شود حالی که خداوند این خانه را قوام کار مردم گردانیده است .
ـ امـام صـادق (ع ) : اگر مردم حج را به تعطیلی کشانند بر امام لازم است که آنها را, چه بخواهند وچه نخواهند, به رفتن حج مجبور کند, زیرا این خانه برای همین حج و زیارت بر پا شده است .

ـ امـام بـاقـر (ع ) : اگـر خـانـواده مسلمانی را سرپرستی کنم و گرسنگی آنها را برطرف نمایم و بـدن بـرهنه شان را بپوشانم و آبرویشان را در میان مردم حفظ کنم خوشتر دارم از این که آن قدر حج بگزارم تا شمار حجهایم به هفتاد رسد.

ـ عبدالرحمن بن کثیر: با امام صادق (ع )به حج رفتم هنگام عبور از راهی آن حضرت بر فراز کوهی رفت و از آن بالا به مردم نگریست و فرمود: چه بسیار است هیاهو و چه اندکند حاجیان !.
ـ ابـوبـصـیر : با امام صادق (ع ) در حج بودم در هنگام طواف به ایشان عرض کردم : فدایت شوم ای زاده رسول خدا! آیا خداوند این مردمان را می آمرزد؟
فرمود: ای ابابصیر! بیشتر آنهایی که می بینی بوزینه و خوکند عرض کردم : آنها را به من نشان بده ابو بصیر می گوید: امام سخنانی با خود گفت و آن گـاه دسـتـش را بـرچشمم کشید در این هنگام آنان (حاجیان ) را چونان بوزینگان و خوکان دیدم ! وحشت کردم امام دوباره دستش را به چشمم کشید و من آنها را مثل اول دیدم .

قرآن .
((حـج در مـاهـهای معینی است هر که در آن ماهها این فریضه را ادا کند [ بداند که ] در اثنای آن همبستری و گناه و جدال [ روا ] نیست )).
ـ امام باقر (ع ) : کسی که این خانه را زیارت کند, اگر سه خصلت در او نباشد, ارزش ندارد:ورعی که او را از معاصی خدای تعالی باز دارد, حلمی که با آن خشمش را مهار کند وخوشرفتاری با کسی که با وی همنشینی و مصاحبت دارد.
ـ امـام صـادق (ع ) : چـون احـرام بـستی تقوای خدا را در پیش گیر و یاد خدا بسیار گو و جز به خـیـرسـخـنـگـی مگو, زیرا همچنان که خدای تعالی فرموده از تمامیت حج و عمره این است که آدمـی زبـانـش را از جـز سـخن خیر نگه دارد خداوند عز و جل فرموده است : ((پس هر که در آن ماههااین فریضه را ادا کند [ باید بداند که ] همبستری و )).

ـ مصباح الشریعة : امام صادق (ع ) فرمود : چون خواستی حج کنی , پیش از آن که عزم رفتن کنی , دلـت را از هـر دلـبـسـتـگـی ومـشغله ای و از هر حجابی برای خدا خالی کن , همه کارهایت را به آفریدگارت واگذار و در تمام حرکات و سکناتت به او توکل کن و سر سپرده قضا و قدر و حکم او شـو و بـا دنیا و آسایش ومردمان بدرود گوی و حقوقی را که از مردم به گردن داری بپرداز و بر توشه راه و مرکب وهمسفران و نیرو و جوانی و مال و دارایی خود تکیه مکن که بیم آن می رود این هـمـه دشـمن ومایه وبال تو گردند, زیرا آن که مدعی خشنودی خدا باشد و با این حال به چیزی دیگر پشتگرم شودخداوند همان چیز را دشمن و مایه وبال و زحمت او گرداند, تا به او بفهماند که اگر خدا نگهدارنباشد وتوفیق ندهد نه او و نه هیچ کس دیگر را توان و چاره ای نیست .
چـنـان آمـاده شو که گویی امید برگشت نداری , همسفر و همنشینی خوش و نیکو باش ,اوقات فـرایض خداوند و سنتهای پیامبرش (ص ) وچیزهای دیگری را که رعایت آنها بر تو لازم است مانند ادب , بـردبـاری , شکیبایی , سپاسگزاری , مهربانی , بخشش و ایثار ره توشه خود به همسفران را در تمام اوقات پاس بدار.
آن گاه با آب توبه ای که گناهان را پاک می کند خود را شستشو ده و جامه صدق و صفا وخضوع و خشوع بر تن کن .
خـویشتن را از هر آنچه تو را از یاد خدا و طاعت او باز می دارد محرم ساز آن گاه که خدای عزوجل را مـی خوانی او رالبیک گوی , لبیکی خالص و پاکیزه و ناب و به دستگیره استوار او (عروة الوثقی ) چنگ زن .
هـمـان گـونـه کـه بـا مـسـلمانان بر گرد خانه خدا طواف می کنی , دلت را همراه فرشتگان بر گردعرش به طواف آر.
در هنگام هروله کردن از هوای نفس خویش بگریز و از همه نیرو و توانت دست بشوی .
آن گـاه که به سوی منی خارج می شوی , از بی خبری و لغزشهای خود نیز به درآی و آنچه رابر تو روا نیست و سزاوارش نیستی تمنا مکن .
در عرفات به خطاها و گناهان خود اعتراف کن و با خداوند بر وحدانیت و یگانگی اوتجدید پیمان کن .
در مزدلفه با اطمینان به خدا نزدیک شو.
آن گاه که بر کوه (مشعر) بالا می روی روحت را نیز به سوی ملا اعلی بفرست .
آن گاه که قربانی می کنی گلوی هوی و طمع را نیز ببر.
در هنگام رمی جمرات نیز به خواهشها و پستی ودنائت و کردارهای زشت ونکوهیده سنگ بینداز.
در هنگام تراشیدن سر, عیبهای آشکار و پنهانت را نیز بستر.
آن گاه که به حرم قدم می گذاری خود را, از این که دنبال خواهشت روی , در امان و پناه وکنف حمایت خداوند در آر.
با یقین به عظمت صاحب خانه و شناخت شکوه و شوکت و قدرت او خانه را زیارت کن .
از سر خشنودی به قسمت خداوند و خضوع در برابر عزت و قدرت او حجر الاسود رااستلام کن .
با طواف وداع با هرچه جز اوست بدرود گوی .
آن گـاه کـه بـر صفا می ایستی , جان و درون خود را برای آن روزی که به دیدار خدا می روی پاک گردان .
در مروه مروت داشته باش و با فانی کردن اوصافت تقوای خدا در پیش گیر.
بـر شـرایـطـی که در این حج خود نهاده ای و پیمانی که با خدایت بسته ای و تا روز رستاخیز آن را برگردن گرفته ای استوار و پا برجا باش .

ـ مـالـک بن انس : سالی با امام صادق (ع ) به حج رفتم وقتی مرکبش در محل احرام ایستاد هر چه سعی می کرد تلبیه بگوید صدایش در گلوبریده می شد و نزدیک بود از مرکبش به زیر افتد عرض کردم : ای پسر رسول خدا! لبیک بگوباید بگویی فرمود: ای پسر ابی عامر! چگونه جرات کنم بگویم : لبیک اللهم لبیک می ترسم خدای عز و جل در جوابم بگوید: لا لبیک و لا سعدیک !!.
ـ امـام صـادق (ع ) : اگـر انـسـان مـال حـرامـی بـه دست آورد و با آن به زیارت خانه خدا رود و تلبیه بگوید, (در جوابش ) ندا آید که : لا لبیک و لا سعدیک و اگر از راه حلال به دست آورده باشد نداآید که : لبیک و سعدیک .
ـ پـیـامـبـر خـدا (ص ) : هـر کـس بـا مال حرام حج کند و بگوید: لبیک اللهم لبیک , خداوند به او فرماید:لا لبیک و لا سعدیک , حجت از آن خودت باد!.
ـ امـام رضـا (ع ) : از آن رو مـردم بـه احـرام بـسـتن فرمان داده شده اند که پیش از وارد شدن به حـرم خـدا و حـوزه امـنـیـت او دلـهـایـشـان خـاشـع گـردد وبـه هـیچ چیزاز اموردنیا و زیورها ولذتهای آن دل نبندند و در آن حال و وضعی که دارند جدی و کوشا باشند و آهنگ او کنند و با تمام وجود رو به سوی او آورند.

ـ امـام صـادق (ع ) : حج بر دو گونه است :حج برای خدا و حج برای مردم کسی که برای خدا حج گـزارد خـداونـد بـهـشت را به او پاداش دهدو هر که برای مردم حج رود پاداش و ثوابش در روز قیامت به عهده همان مردم است .
ـ در باره نشانه های ظهور مهدی (عج ) فرمود: و حج رفتن و جهاد کردن برای غیر خدا رادیدی در آن زمان به هوش باش و از خدا نجات (و فرج ) را بطلب .
ـ هـرکـس بـرای خـدا حـج گزارد و قصدش ریاکاری و شهرت طلبی نباشد, به یقین خداوند او رابیامرزد.

ـ امـام صـادق (ع ) : هـرکس در راه رفتن به مکه یا برگشتن از آن بمیرد, روز قیامت از آن ترس و هراس بزرگ در امان باشد.
ـ هرکس در حال احرام بمیرد, خداوند او را لبیک گویان برانگیزد.
ـ هـرکـس در یـکـی از دو حـرم (مکه و مدینه ) بمیرد خداوند او را در زمره کسانی برانگیزد که از عذاب خدا در امانند و هرکس در فاصله میان دو حرم بمیرد, نامه اعمال اوگشوده نخواهد شد.

قرآن .
((و هرکس به آن درآید در امان است )).
ـ امام صادق (ع ) در باره آیه ((و هر کس به آن درآید در امان است )) فرمود: هر انسانی که وارد حرم شـود و به آن پناه برد از خشم خدا در امان است و هر حیوان و پرنده ای وارد آن شود نباید آن را رم داد یا آزارش رساند تا آن گاه که از حرم خارج شود.
ـ همچنین در تفسیر این آیه فرمود: اگر سارقی در جای دیگری غیر از مکه دزدی کند یانسبت به خـود مـرتـکـب جـنایتی شود و به مکه بگریزد تا زمانی که در حرم هست نباید دستگیرشود, اما از رفـتـنش به بازار باید جلوگیری شود و کسی با او خرید و فروش و مجالست نکند تا ازحرم خارج گردد آن گاه دستگیر می شود اما اگر آن کار را در حرم کرده باشد باید او را دستگیرکرد.
ـ پیامبر خدا (ص ) : بر هیچ یک از شما روا نیست که در مکه اسلحه با خود حمل کند.
ـ ایـن مـردم نـبـودند که مکه را محترم شمردند, بلکه خداوند آن را حرمت نهاد و از این رو تاروز قیامت محترم است سرکش ترین مردم بر خدا کسی است که در حرم مرتکب قتل شود ومردی که کسی را که قصد جان او را نداشته است بکشد و مردی که به کینه توزیهای جاهلیت دست یازد.
ـ ابـو هـریـرة : هـنـگـامـی که خداوند مکه را برای پیامبر خود فتح کرد آن حضرت در میان مردم بـرخـاسـت و حمد و ثنای الهی گفت و آن گاه فرمود: خداوند [ اصحاب ] فیل را از حمله به مکه بـازداشـت و پـیـامبر خود و مؤمنان را بر آن چیره گردانید این شهر فقط ساعتی از روز برای من حـلال شـده و سپس تا روز قیامت حرام ومحترم است , درختش را نباید برید و صیدش را نباید رم داد.

ـ امـام صادق (ع ) : مردم امام خود راگم می کنند, ولی آن حضرت در موسم حج حاضر می شود و مردم را می بیند اما آنها او رانمی بینند.

قرآن .
((و ما هیچ قومی را عذاب نمی کنیم تا آن گاه که بر ایشان پیامبری بفرستیم )).
((تا هر که هلاک می شود به دلیلی هلاک شود و هر که زنده می ماند به دلیلی زنده ماند)).
ـ امـام صادق (ع ) : خدای عز و جل به وسیله آنچه به مردم داده و به ایشان شناسانده است , بر آنان اقامه حجت کرده است .
ـ درباره آیه ((خدا قومی را که هدایت کرده است گمراه نکند, تا بر ایشان روشن کند که از چه چیز باید بپرهیزند)) فرمود: تا آنچه را مایه خشنودی و خشم اوست به آنان بشناساند.

قرآن .
((همانا برماست هدایت کردن )).
((بلکه خداوند بر شما منت می گذارد که به ایمان هدایتتان کرد)).
((اگـر از آنـان بـپـرسـی چه کسی آسمانها و زمین را آفریده است حتما می گویند: خداوند بگو: ستایش از آن خداست , اما اکثرآنان نمی دانند)).
ـ امام صادق (ع ) در پاسخ به این پرسش که : معرفت کار چه کسی است ؟
فرمود: کار خداوند است و بندگان در پدید آوردن آن نقشی ندارند.
ـ صـفـوان مـی گـویـد از امام رضا(ع ) پرسیدم : آیا بندگان در پدید آوردن معرفت نقش دارند؟
حضرت فرمود: نه پرسیدم : آیا دربرابر آن مزد و پاداشی دارند؟
فرمود: آری خداوند به فضل خود به آنها معرفت داده و به فضل خود آنها را هدایت فرموده است .
ـ عـبـدالاعـلـی مـی گـویـد از امـام صـادق (ع ) پـرسیدم : آیا در مردم ابزاری نهاده شده است تا بـدان وسـیـلـه بـه مـعـرفـت دسـت یـابـنـد؟
فرمود: نه عرض کردم : آیا به کسب معرفت مکلف شده اند؟
فرمود: نه بر خداست که بیان کند و خداوند بندگان را جز به اندازه توانشان تکلیف نکند و هیچ کس را جز به آنچه به وی داده است مکلف نسازد.

قرآن .
((بگو: حجت رسا ویژه خداست اگر می خواست همه شمارا هدایت می کرد)).
ـ امـام صـادق (ع ) در تـوضـیـح آیه ((بگو: حجت رسا ویژه خداست )) فرمود: خدای تعالی درروز قـیـامـت به بنده فرماید: بنده من ! آیا می دانستی ؟
اگر پاسخ دهد: آری خداوند به او فرماید:آیا به آنـچه می دانستی عمل کردی ؟
و اگر پاسخ دهد: نمی دانستم بدو فرماید: چرا نیاموختی تا(بدانی و) عمل کنی پس , او مجاب و محکوم شود این است آن حجت قاطع و رسا.
ـ حجت خدا پیش از خلق بوده و با خلق هست و بعد از خلق نیز خواهد بود.

قرآن .
((خـدا مـقـرر داشـتـه است که : به یقین من و پیامبرانم پیروزمی شویم , زیرا خدا توانا و پیروزمند است )).
ـ امام علی (ع ) : نیروی شهریار حجت بیشتر از نیروی شهریار قدرت است .

قرآن .
((پـیـامـبـرانی مژده دهنده و بیم دهنده تا زان پس مردم رابر خدا حجتی نباشد و خدا پیروزمند وحکیم است )).
ـ امـام عـلـی (ع ) : ای مـردم ! خدای سبحان را در زمین حجتی استوارتر از پیامبر ما محمد(ص ) وحکمتی رساتر از کتابش نیست .
ـ خدای تبارک و تعالی را در زمین حجتی و حکمتی رساتر و قاطع تر از کتابش نباشد.

ـ امـام مهدی (ع ) : در زمینه رخدادهایی که به وقوع می پیوندد به راویان حدیث ما مراجعه کنید, زیرا آنان حجت من بر شما هستند و من حجت خدایم .

قرآن .
((و کـسـانـی کـه دربـاره خـدا پـس از اجـابت [ دعوت ] اواحتجاج می کنند, نزد پروردگارشان حجتشان ناچیز است بر آنهاست خشم خدا و بر آنهاست عذابی سخت )).
((هـان ای اهل کتاب ! گرفتم که در آنچه بدان علم دارید مجادله تان روا باشد, چرا در آنچه بدان علم ندارید مجادله می کنید؟
درحالی که خدا می داند و شما نمی دانید)).
ـ امام صادق (ع ) : هر کس بر اساس شک یا گمان کار کند, کارش پوچ و هدر است , زیرا حجت خدا روشن و آشکار است .
ـ امام علی (ع ) : کسی که گفتارش راست است , حجتش قوی است .
ـ امام صادق (ع ) : خداوند به وسیله آنچه به مردم داده و شناسانده , بر آنان اقامه حجت کرده است .
ـ امام باقر (ع ) --- در پاسخ به سؤال از حجت خدا بر بندگان --- : این است که آنچه می دانند بگویندو از اظهار نظر پیرامون آنچه نمی دانند خودداری ورزند.
ـ امـام علی (ع ) : کسی که ضلالتی راهدایت پندارد و به سوی آن رود یا حقی را گمراهی انگارد و آن را فروگذارد و بدین سبب به هلاکت و نابودی درافتد, عذرش نزد هیچ کس پذیرفته نباشد.
ـ امـام صـادق (ع ) : هـیـچ بـنـده ای نیست مگر آن که خدا را بر او حجت است : چه در گناهی که مرتکب شده و چه در نعمتی که درشکرش کوتاهی کرده است .

ـ پیامبر خدا (ص ) : خداوند شاداب و خرم گرداند بنده ای را که گفتار مرا بشنود و آن را بفهمد و سپس از طرف من به دیگران برساند.
ـ امام باقر (ع ) : همانا حدیث و سخن مادلها را زنده می کند.
ـ اگر یک حدیث از فردی راستگو فراگیری , برای تو بهتر از تمام دنیاست .
ـ پـیامبر خدا (ص ) : با یکدیگر مذاکره (علمی ) و ملاقات کنید و حدیث بگویید, زیرا حدیث دلها را صیقل می دهد همانا دلها همچون شمشیر زنگار می گیرد و صیقل دهنده آنها حدیث است .
ـ امـام بـاقـر (ع ) : در طـلـب دانـش بـکـوشید, زیرا سوگند به آن که جانم در دست اوست اگر یـک حـدیث درباره حلال و حرام از فردی راستگو فراگیری , بهتر است از دنیا و همه زر و سیمی که داری .
ـ به خدا سوگند اگر یک حدیث درباره حلال و حرام از فردی راستگو بیاموزی برای تو بهتراست از آنچه خورشید بر آن طلوع و غروب می کند.
ـ پـیامبر خدا (ص ) : هرکس دو حدیث سودمند برای خود بیاموزد یا آنها را به دیگری آموزش دهد که از آن دو حدیث بهره مند شود, بهتر از شصت سال عبادت است .
ـ امام صادق (ع ) : جایگاه و منزلت مردم نزد ما را از اندازه روایاتی که از ما نقل می کنندبشناسید.
ـ پـیـامـبـرخـدا(ص ): هـرکـس بـه امـت من حدیثی رساند که به سبب آن سنتی بر پای شود یا در بدعتی رخنه افتد بهشت از آن او باشد.
ـ حفظ کردن (حدیث ) زیور روایت است و حفظ برهانها و دلایل زیور دانش .

ـ پـیـامـبر خدا (ص ) سه بار فرمود: خدایا !جانشینان مرا رحمت کن عرض شد: [ ای رسول خدا ! ] جـانـشـیـنان تو چه کسانی هستند؟
فرمود: آنها که بعد از من می آیند و احادیث و سنت مرا روایت می کنند و پس از من آنها را به مردم آموزش می دهند.
ـ سـه بـار فرمود: خدایا ! جانشینان مرا بیامرز عرض شد: ای رسول خدا! جانشینان شما چه کسانی هستند؟
فرمود: آنان که حدیث و سنت مرا ابلاغ می کنند و آن را به امت من آموزش می دهند.
ـ امـام صـادق (ع ) : آن که حدیث ما را روایت کند و بدان وسیله دلهای شیعیان ما را قوی واستوار گرداند از هزار عابد برتر است .
ـ آن که حدیث روایت کند و در دین فقیه و آگاه باشد بهتر است از هزار عابد که دین فهم وراوی حدیث نباشد.
ـ پـیـامـبـر خـدا (ص ) : هـر کـس بـه امـت مـن حدیثی برساند که به سبب آن سنتی برپا شود یا بدعتی آسیب بیند در بهشت است .

ـ پیامبر خدا (ص ) : هر کس از امت من چهل حدیث حفظ داشته باشد, خداوند در روز رستاخیز او را فقیه و عالم برانگیزد.
ـ هر کس از امت من به خاطر خدا و آخرت چهل حدیث حفظ کند, خداوند در روز رستاخیزاو را با پیامبران و صدیقان و شهیدان و صالحان محشور فرماید و آنان همدمان نیکی هستند.
ـ امام صادق (ع ) : هر کس چهل حدیث از احادیث ما درباره حلال و حرام حفظ کند خداوند درروز قیامت او را فقیه و عالم برانگیزد و عذابش نکند.
ـ پـیـامـبـر خـدا (ص ) : کـسـی کـه بـرای امت من چهل حدیث حفظ کند که در کار دینشان از آنهابهره مند شوند, خداوند در روز رستاخیز او را فقیه و عالم برانگیزد.

قرآن .
((تا آن را مایه اندرزتان گردانیم و گوش نگه دارنده اندرز, آن را فرا گیرد)).
ـ امام صادق (ع ) : یک حدیث بفهمی بهتر است از آن که هزار حدیث (نفهمیده ) نقل کنی .
ـ امـام بـاقـر (ع ) : مـقـام و مـنزلت شیعه رااز اندازه روایت و شناخت آنها بشناس شناخت , همان فهمیدن برای روایت است .
ـ پـیـامـبـر خـدا (ص ) : خـداونـد شـاداب و خـرم گرداند بنده ای را که سخن مرا بشنود و آن را خـوب فراگیرد و سپس به دیگران برساند, زیرا چه بسا کسانی که بار فقه را بر دوش می کشند اما فـقـیـه نـیـسـتـنـد و چه بسا کسانی که فقه را به افرادی منتقل می کنند که از خود آنان (انتقال دهندگان )بهتر می فهمند.
ـ خـداونـد شـاد و خـرم گـردانـد مردی را که حدیث ما را بشنود و آن را همان گونه که شنیده اسـت بـه دیـگران منتقل کند, زیرا بسا کسی که حدیثی به او رسیده آن را بهتر بفهمد از کسی که حدیث را شنیده است .
ـ امام علی (ع ) : بر شما باد به فهمیدن (احادیث ) نه روایت کردن .
ـ همت نابخردان نقل کردن است و همت دانایان فهمیدن .
ـ امام صادق (ع ) : غم دانایان فهمیدن است و غم نادانان نقل کردن .

ـ امام علی (ع ) : هرگاه سخن حق را شنیدیدبه اندیشه پایبندی آن را فرا گیرید نه به اندیشه نقل , که راویان کتاب بسیارند اما پایبندان بدان ,اندک .
ـ هـرگـاه خـبـری را شـنـیـدیـد آن را بـرای پـایبندی فراگیرید نه برای بازگویی , زیرا روایان علم بسیارند و پایبندان آن اندک .
ـ امـام بـاقـر (ع ) در نـامـه ای بـه سـعد الخیر نوشت : مردمان نادان از این که روایت حفظ داشته باشندشاد می شوند و دانشمندان از ترک پایبندی بدان اندوهگین می شوند.

ـ امـام علی (ع ) در پاسخ به سؤال از احادیث ساختگی فرمود: در میان مردم سخنان حق و باطل و راسـت و دروغ و نـاسـخ و منسوخ وعام و خاص و محکم و متشابه و آنچه در حافظه سپرده شده و آنچه راوی گمان برده حدیث است , وجود دارد در زمان پیامبر خدا (ص ) بر اوچندان دروغ بستند کـه خـطبه ای ایراد کرد و فرمود: ((هر که به عمد بر من دروغ بندد جایش دوزخ است )) حدیث را جز چهار کس نزد تونیاورند.
ـ در زمـان حـیـات پـیـامـبـر چندان به آن حضرت دروغ بستند که خطبه ای ایراد کرد و فرمود: ای مـردم ! کـسـانـی کـه بـر مـن دروغ مـی بندند زیاد شده اند, هر کس از روی عمد به من دروغ بنددجایش در آتش است با این حال بعد از پیامبر باز بر او دروغ بسته شد.

ـ پیامبر خدا (ص ) : هر کس از روی عمد به من دروغ بندد جایگاهش آتش است .
ـ هرکس از قول من حدیثی را که می داند دروغ است نقل کند دومین دروغگوست .
ـ هر کس به من دروغ بندد, در دوزخ برایش خانه ای ساخته شود که در آن بچرد.
ـ هر کس برای گمراه کردن مردم به دروغ از من نقل قول کند, جایگاهش در آتش است .
ـ بار خدایا! من بر آنان حلال و روا نمی دانم که بر من دروغ بندند.
ـ از بزرگترین گناهان کبیره این است که کسی سخنی را به من نسبت دهد که من نگفته ام .

قرآن .
((چـیـزی را دروغ شـمـردنـد که به آن احاطه علم نیافته بودند و هنوز از تاویل آن بی خبر بودند کسانی که پیش از آنان بودند نیز پیامبران را چنین به دروغ نسبت دادند بنگرکه عاقبت ستمکاران چگونه بوده است )).
- -
- -
ـ امـام بـاقـر یـا امـام صـادق (ع ) : اگـر یک نفر مرجئی یا قدری و یا خارجی از قول ما حدیثی به شـمـاگـفـت آن را دروغ مشمارید, زیرا شما نمی دانید, شاید سخن حقی در آن باشد و با تکذیب آن خدا را برفراز عرشش تکذیب کرده باشید.
ـ پیامبر خدا (ص ) : هر کس حدیثی از من به او برسد و آن را انکار کند, در روز رستاخیز من برضد او دادخـواهـی کنم پس هرگاه حدیثی از من به شما رسید که نمی دانید از من است یا نه بگویید: خدا بهتر می داند.
ـ هر کس حدیثی از من به او رسد و آن را دروغ بشمارد, هر آینه سه کس را تکذیب کرده است : خدا و رسول او و کسی که حدیث را برایش بازگو کرده است .

ـ امام رضا (ع ) : برماست که اصول رابیان داریم و بر شماست که فروع را استخراج کنید.
ـ امـام صـادق (ع ) : مـا وظـیـفـه داریـم اصـول را بـرای شـما بگوییم و شما موظفید فروع را از آنهااستخراج کنید.

ـ پیامبر خدا (ص ) : حدیث مرا با کتاب خدا بسنجید, اگر موافق آن بود آن حدیث از من است ومن آن را گفته ام .
ـ هر حقی حقیقتی دارد و هر امر درستی نوری , پس آنچه با کتاب خدا سازگار بود آن رابپذیرید و اگر مخالف کتاب خدا بود رهایش کنید.
ـ امام صادق (ع ) : هر حدیثی که با قرآن سازگار نباشد, ساختگی است .

ـ پیامبر خدا (ص ) : هرگاه از من حدیثی شنیدید که دلهایتان به (صحت ) آن گواهی داد, موها و پوست بدنتان آن را خوش داشت ودیدید که به شما نزدیک است بدانید که من به آن سخن از شما نـزدیـکترم (آن را من گفته ام ) امااگر از قول من حدیثی شنیدید که دلهایتان با آن آشنا نباشد و مـوهاو پوستهای بدنتان از آن گریزان گردد و دیدید که از شما دور است بدانید که دوری من از آن سخن بیشتر است تا دوری شما از آن .
ـ هرحدیثی که از قول آل محمد, صلوات اللّه علیهم , به شما رسید و دلهایتان در برابرش نرم شدو با آن احساس آشنایی کردید آن را بپذیرید و اگر دلهایتان از آن رمید و آن را بیگانه حس کردید آن را به خدا و پیامبر و عالم از خاندان محمد (ص ) موکول کنید.

ـ پـیـامبر خدا (ص ) : هر حدیثی که از من به شما می رسد اگر موافق حق بود من آن را گفته ام و اگر با حق سازگار نبود من نگفته ام , زیرا من هرگز جز حق نمی گویم .
برای شناخت درستی احادیث ملاکها و موازین دیگری نیز هست که در کتابهای مربوط ازآنها بحث شده است .

ـ امام صادق (ع ) : هرگاه حدیثی رادرست فهمیدی و معنایش را رساندی هرگونه که می خواهی آن را بیان کن .
ـ در پاسخ به سؤال از نقل حدیث به معنافرمود: اگر آن را درست فهمیدی اشکالی ندارد و مثل این است که بگویی : تعال و هلم (یعنی بیا), واقعد و اجلس (یعنی بنشین ).
ـ مـحـمـد بن مسلم : به امام صادق (ع ) عرض کردم : حدیثی را از شما می شنوم و آن را کم و زیاد می کنم فرمود: اگر معانی آن را برسانی اشکالی ندارد.
ـ پـیـامبر خدا (ص ) : پس و پیش کردن کلمات حدیث , در صورتی که معنایش را درست برسانی , اشکالی ندارد.
ـ کم و زیاد کردن حدیث , به شرط آن که (با این کار) حلالی را حرام یا حرامی را حلال نکنی و معنا را درست برسانی , اشکالی ندارد.

ـ پـیامبر خدا (ص ) : احادیثی از من را برای امتم بگویید که اندیشه آنها تحمل پذیرش آن را داشته باشد.
ـ ما فرمان داریم که با مردم در خور فهمشان سخن بگوییم .
ـ اگـر حـدیـثی را برای مردم بگویی که اندیشه شان آن را بر نتابد بیگمان برخی از آنها راگرفتار فتنه (و گمراهی ) خواهی کرد.
ـ هـر کـس حـدیـثـی بـشـنـود کـه تـفـسـیـرش رانـه خود او بفهمد و نه آن کس که حدیث را برایش نقل کرده است ,آن حدیث مایه گمراهی او وکسی است که آن را نقل کرده است .
ـ امـام عـلـی (ع ) : آیـا دوسـت داریـد خـدا و پـیـامـبرش دروغزن شمرده شوند؟
احادیثی را که مـردم مـی شـناسند برایشان بگویید و از گفتن آنچه نمی توانند بفهمند و انکار می کنند خودداری ورزیـد(در غـیـر ایـن صـورت حـدیث را انکار می کنند و انکار آن به منزله دروغگو شمردن خدا و پیامبرو امام است ).
ـ پـیـامـبـر خـدا (ص ) : هر گاه با مردم از پروردگارشان سخن گفتید چیزی نگویید که آنان را به وحشت اندازد و پذیرفتنش بر ایشان سنگین باشد.

ـ امـام صـادق (ع ) : هـمانا حدیث ما دشواروبسیار سنگین است وآن را جز فرشته مقرب , یا پیامبر مرسل , یابنده ای که خداوند دلش را باایمان آزموده و یا شهری نفوذ ناپذیر بر نمی تابد.
عمرومی گوید: به شعیب --- راوی حدیث --- گفتم : ای ابا الحسن ! منظور از شهر نفوذناپذیرچیست ؟
گفت : من هم از امام صادق (ع ) همین را پرسیدم , آن حضرت فرمود : دل پهناور واستوار.

قرآن .
((هیچ جنبده ای در روی زمین نیست وهیچ پرنده ای بابالهای خود در هوا نمی پرد مگر آن که چون شـمـا امـتـهـایـی هـسـتـنـد مـا در ایـن کـتاب هیچ چیز را فروگذار نکرده ایم وسپس همه نزد پروردگارشان گردآورده می شوند)).
((امروز دین شمارا کامل کردم )).
ـ ابو اسامه : در خدمت امام صادق (ع ) بودم و مردی از مغیریه نیز حضور داشت او پیرامون سنتها از امام سؤال کرد امام فرمود: هیچ چیزی نیست که انسانها به آن نیاز داشته باشند مگر آن که از سوی خـدا و پیامبرش درباره آن سنتی (دستوری ) رسیده است اگر چنین نبود باحجت هایی که آورده بـرمـا اقـامه حجت نمی کرد مغیری پرسید : خداوند با چه چیز بر ما اقامه حجت کرده است ؟
امام صادق (ع ) فرمود : این سخن خدا که می فرماید : ((امروز دین شما رابرایتان کامل کردم )).
ـ پـیـامـبـر خـدا (ص ) : هـیچ چیزی نیست که شمارا به بهشت نزدیک کند و از دوزخ دور سازد, مگراین که درباره آن امر و نهی کرده ام .

ـ امـام صـادق (ع ) : بـه ابـو بـصـیـر فـرمود : به خدا سوگند اگر در میان شما سه مؤمن راز دار می یافتم هرگز برخود روا نمی شمردم که حدیثی را از آنان پوشیده دارم .
ـ امـام بـاقر (ع ) : اگر من سه گروه ((2)) می یافتم که شایستگی آن را داشتند تا دانش (خود) را به ایشان بسپارم , هر آینه می گفتم آن چیزی را که با وجود آن نیازی نبود به بررسی حلال وحرام و آن چه تا روز قیامت رخ خواهد داد, پرداخته شود.
ـ امـام صـادق (ع ) : اگـر بیم آن نبود که به دست غیر شما بیفتد , کما این که قبلا کتابهای دیگر بـه دسـت غـیـر افـتاد , هرآینه به شما کتابی می دادم که تاقیام قائم --- عجل اللّه تعالی فرجه --- نیاز به احدی پیدا نمی کردید.
ـ کـسـی را نـمی یابم که برایش حدیث بگویم اگر به یکی از شما حدیثی بگویم هنوز آن شخص از مدینه خارج نشده آن حدیث نزد من آورده می شود (عده ای می آیند و می گویند شمااین حدیث را گفته اید؟
) ومن می گویم : آن را نگفته ام .

ـ امـام صـادق (ع ) : کـسی که می داند ما جز حق نمی گوییم باید همین شناختش درباره ما او را بـس باشد , پس اگر از ماسخنی شنید که با شناخت او از ما سازگار نیست باید بداند که آن سخن رابرای دفاع از او گفته ایم و او را ترجیح داده ایم .
ـ بـه ابـو عـمـرو کـنـانـی فـرمـود : ای ابا عمرو ! اگر برایت حدیثی گفتم یا فتوایی دادم و بعد دوبـاره آمـدی و در همان موضوع از من سؤال کردی ومن برخلاف سخن و فتوای قبلی خود به تو پاسخ و فتوا دادم به کدام گفته ام عمل می کنی ؟
عرض کردم : جدیدتر را می گیرم وآن دیگری را رهـامـی کـنـم فرمود : درست گفتی ای اباعمرو ! خداوند جز این نخواهد که نهانی عبادت شود بـدانـیـدبه خدا سوگند اگر این کار را بکنید برای من و خود شما بهتر است و خداوند برای ما و شمانسبت به دینش جز تقیه نخواسته است .

ـ امام رضا (ع ) : در اخبار ما نیز همچون قرآن محکم ومتشابه وجود دارد پس , اخبار متشابه به مارا بـه مـحکمات آن ارجاع دهید وبدون توجه به محکمات آن از متشابهاتش پیروی مکنید که گمراه می شوید.

قرآن .
((هـیـچ جـنبده ای در روی زمین نیست وهیچ پرنده ای بابالهای خود در هوا نمی پرد, مگر آن که امـتـهـایـی چـون شـمـا هستند ما در این کتاب هیچ چیز را فروگذار نکرده ایم وسپس همه نزد پروردگارشان گردآورده می شوند)).
ـ امـام باقر (ع ) : خداوند تبارک وتعالی برای هر چیزی حد ومرزی قرار داده وبرای نشان دادن آن مرز , نشانه ای گذاشته است و برای کسی که از آن حد فراتر رود حد معین کرده است .
ـ امـام صـادق (ع ) : هیچ چیزی نیست مگر آن که همانند این خانه من حد ومرزی دارد, هرچه در کوچه است جز همان وهرچه داخل خانه است متعلق به خانه می باشد.
ـ خـداونـد هیچ حلال و حرامی را نیافریده است مگر آن که مثل همین خانه من حد و مرزی دارد حتی دیه وارد آوردن خراش و جز آن و یک تازیانه و نصف تازیانه .
ـ عـلـی (ع ) حـلال وحرام اخبار را بیان می کرد وقرآن را آموزش می داد هر یک از این دو(حلال و حرام ) حد و مرزی دارد.
ـ ابـولبید بحرانی : مردی در مکه خدمت امام باقر (ع ) رسید و عرض کرد : ای محمدبن علی !شما مـی گـویـی هـیـچ چیز نیست مگر آن که حدی دارد ؟
امام باقر (ع ) فرمود : آری , من می گویم :هرچه خدا آفریده است , از کوچک و بزرگ , برایش حدی قرار داده است که اگر از آن حدبگذرد از حدی و مرزی که خدابرایش نهاده تجاوز کرده است .
عرض کرد : حد این سفره شما چیست ؟
فرمود : حدش این است که وقتی آن را می گشایی نام خدا را بـری وچـون آن را جـمع می کنی خدا را سپاس گویی وزیرش را بروبی عرض کرد:حداین کوزه شما چیست ؟
فرمود: حدش این است که از دهانه آن ونیز از جای شکستگی اش آب نخوری .
ـ پیامبر خدا (ص ) : هیچ چیز نیست که شمارا به بهشت نزدیک گرداند و از آتش دور کند مگراین که من درباره آن امر ونهی کرده ام .

ـ پـیـامـبـر خدا (ص ) : تا جایی که می توانیدمجازاتها و حدود را از مسلمانان دور کنید اگر برای مسلمانان محمل ومفری یافتید او را آزادکنید , زیرا اگر امام در بخشودن خطا کند بهتر است که در کیفر دادن گرفتار خطا شود.
ـ تا زمانی که می توانید گریزگاهی پیدا کنید , از جاری ساختن حدود بر بندگان خداخود داری ورزید.
ـ کیفرها را با شبهات دور کنید (با پیش آمدن تردید در مجرم بودن کسی از اجرای حد خودداری کنید).

ـ پـیـامـبـر خـدا (ص ) : جاری کردن یک حداز حدود الهی بهتر است از چهل شب بارش باران در سرزمینهای خدا.
ـ بر پا شدن یک حد (الهی ) در روی زمین پاکیزه تر از عبادت شصت سال است .
ـ امـام عـلـی (ع ) : اگـر حـدود خدای سبحان را پاس دارید فضل و برکت خود را که وعده داده شده است سریعا به شما ارزانی می دارد.
ـ و بر پاداشتن حدود برای اهمیت دادن به حرامهای خداست .
ـ امـام صـادق (ع ) --- در تـوضیح آیه ((در دین خدا شمارا نسبت به آن دو رافت و دلسوزی نگیرد)) فرمودـ: یعنی در جاری کردن حدود.
ـ در سفارشهای خود به کسی فرمود : برتو باد به اجرای حدود بر خویش و بیگانه وداوری بر اساس کتاب خدا در حال خشنودی وخشم , وتقسیم عادلانه (بیت المال ) میان سفید وسیاه .
ـ پیامبر خدا (ص ) : از لغزشهای کریمان در گذرید مگر آن جا که پای حدی از حدود خدا درمیان باشد.
ـ امـام علی (ع ) : حال که ناچارید از یکدیگر پیشی گیرید , پس در راه بر پاداشتن حدود خداوندو امر به معروف از هم سبقت گیرید.

ـ امـام صـادق (ع ) : زنی را که در میان قوم وقبیله خود شرافت و حرمتی داشت به جرم دزدی نزد پیامبر آوردند پیامبر فرمود دست او راقطع کنند عده ای از قریش نزد پیامبر آمدند و عرض کردند : ای پیامبر خدا! دست زن شریفی مثل او را به خاطر خطای کوچکی قطع می کنی ؟
.
فـرمود : آری , پیشینیان شما به سبب چنین کاری به نابودی افتادند آنها حدود و کیفرها رادرباره بیچارگان اعمال می کردند و باقدرتمندان واشراف خود, کاری نداشتند از این رو هلاک گشتند.
ـ امـام عـلـی (ع ) : هـیـچ کـس خوشبخت نشود مگر با اقامه حدودخداوند وهیچ کس به بدبختی نیفتدمگر به سبب فروگذاشتن آن حدود.
ـ مرد شکم گنده رنجوری را که زنا کرده بود نزد پیامبر آوردند رسول خدا یک چوب خوشه خرما که صد سر شاخه داشت آورد و به عنوان حد یک ضربه به او نواخت , زیرا خوش نداشت که حدی از حدود خدا به کار گرفته نشود.

ـ امـام صـادق (ع ) : از پدرش از پدرانش ازرسول خدا (ص ) نقل فرمود که : آن حضرت از شفاعت کـردن در حـدود نـهـی کرد امام (ع ) فرمود :هرکس برای اعمال نشدن حدی ازحدود الهی پادر میانی کند و در راه از کار انداختن حدود او بکوشد, خداوند متعالی در روزقیامت عذابش کند.
ـ پیامبر خدا (ص ) : به اسامه فرمود : ای اسامه ! در کار حد وساطت مکن .
ـ عـایـشـه : زنـی از بـنـی مـخـزوم کـالا بـه عاریت می گرفت وسپس انکار می کرد (که کالایی گـرفـته است ) پیامبر (ص ) دستور داد دست او را قطع کنند خانواده آن زن نزد اسامه رفتند و از اوخـواسـتـنـد نـزد پیامبر (ص ) وساطت کند اسامه نیز درباره آن زن با پیامبر (ص ) صحبت کرد پـیامبر(ص ) فرمود : ای اسامه ! نبینم درباره (جاری نشدن ) حدی از حدود خدا صحبت می کنی ! پیامبر(ص ) , سپس , به ایراد خطبه پرداخت وفرمود : پیشینیان شما از آن رو هلاک شدند که اگر در مـیان آنها نجیب زاده ای دزدی می کرد کاری به او نداشتند و اگر ضعیف وبیچاره ای دست به سـرقـت مـی زد دسـتـش را می بریدند سوگند به آن که جانم در دست اوست اگر فاطمه دختر محمد هم این کار را می کرد دستش را قطع می کردم آن گاه دست آن زن مخزومی را قطع کرد.
ـ نـقـل شـده اسـت کـه امـیر المؤمنین (ع ) مردی از بنی اسد را به منظور جاری کردن حدی بر اوبـازداشـت کـرد بـنی اسد نزد حسین بن علی (ع ) رفتند و از او خواهش کردند پادر میانی کند آن حـضـرت نـپـذیـرفـت پـس , نزد امیر المؤمنین رفتند و از ایشان خواهش کردند حد را جاری نـکـنـدحـضرت فرمود : هر چه از من بخواهید که مال من باشد البته به شما خواهم داد بنی اسد بـاخـوشحالی امیرالمؤمنین را ترک کردند پس , بر حسین (ع ) گذشتند و سخن امیرالمؤمنین (ع ) رابـرای آن حـضـرت بـازگـو کردند حسین (ع ) فرمود : اگر با رفیق خود کاری دارید برگردید شـایـدکـارش تـمام شده باشد آنان برگشتند و دیدند امیرالمؤمنین (ع ) حد را جاری کرده است گفتند :ای امیر المؤمنین ! مگر به ما قول ندادی ؟
حضرت فرمود : من به شما قول دادم که آنچه مال من باشد به شما بدهم و این حد از آن خداست و من مالک و اختیاردار آن نیستم .
ـ پـیامبر خدا (ص ) : هرکس با وساطت خود مانع جاری شدن حدی از حدود الهی شود پیوسته در خشم الهی به سر برد تا آن که وساطتش را پس بگیرد.
ـ امام علی (ع ) : شفاعت کردن در حدودی که مردم حق دارند در آنها وساطت کنند اشکالی ندارد بـه شرط آن که به امام ارجاع نداده باشند اما بعد از آن که حد به امام ارجاع داده شد هیچ شفاعتی پذیرفته نیست .

ـ امام علی (ع ) : در هیچ حدی از حدودضمانت وجود ندارد.
ـ امام صادق (ع ) : پیامبر خدا(ص ) فرمود:در هیچ حدی ضمانت پذیرفته نمی شود.
ـ امیر المؤمنین (ع ) چنین قضاوت فرمود که در حد ضمانت پذیرفته نمی شود.

ـ امام علی (ع ) : کسی که باید حد بخوردسوگند داده نمی شود.
ـ پیامبر خدا (ص ) : در حد نه وساطت پذیرفته است , نه ضمانت و نه سوگند.
ـ امـام صادق (ع ) : مردی کسی را نزد امیر المؤمنین (ع ) آورد و عرض کرد : این مرد به من تهمت زده اسـت او بـرای ادعای خود دلیلی نداشت , لذا عرض کرد , ای امیر المؤمنین او راسوگند بده حضرت فرمود : در حد سوگند وجود ندارد و در استخوان قصاص نیست .

ـ امـام عـلـی (ع ) : هـرگاه حد واجب شد,باید آن را به کار بست , در اجرای حدود تاخیر و انتظار کشیدن روا نیست .
ـ امـام بـاقـر (ع ) : سـه نـفـر شـهـادت دادند که مردی زنا کرده است امیر المؤمنین (ع ) فرمود : نفرچهارم کجاست ؟
گفتند : الان می آید امیر المؤمنین (ع ) فرمود : این سه نفر را حد بزنید , زیرا درحدود حتی یک لحظه انتظار کشیدن روا نیست .
ـ امـام عـلـی (ع ) : هـرگـاه در حـد پـای ((شـایـد)) و ((امیداست )) به میان آید حد به تعطیلی کشانده می شود.

قران .
((ایـنـهـا حـدود خـداسـت , از آنـهـا تـجـاوز مکنید وهرکس ازحدود خدا فراتر رود, آنان همان ستمکارانند)).
((وهرکس از حدود الهی تجاوز کند, هر آینه به خود ستم کرده است )).
((هـرکس از خدا و پیامبر او نافرمانی کند و از حدود او فراتر رود, خداوند او را به آتش ابدی برد و برایش عذابی خوارکننده باشد)).
ـ پیامبر خدا (ص ) : خداوند برای شماحدودی معین کرده است , از آنها تجاوز نکنید.
ـ امام باقر (ع ) : امیر المؤمنین (ع ) به قنبر دستور داد مردی را حد بزند قنبر از روی عصبانیت سه تازیانه بیشتر زد علی (ع ) قنبر را با سه تازیانه قصاص کرد.
ـ عبداللّه بن معقل : علی دستور داد مردی را تازیانه بزنند جلاد دو تازیانه بیشتر زد علی او رابا دو تازیانه قصاص کرد.
ـ پـیـامـبـر خـدا (ص ) : (در روز قـیامت ) حاکمی را که یک تازیانه از حد کاسته است می آورند او می گوید : پروردگارا ! از روی دلسوزی به بندگانت این کار را کردم خداوند به او می فرماید : آیا تـو به آنان از من دلسوزتری ؟
! آن گاه دستور داده می شود او را در آتش افکنند سپس کسی را که یک تازیانه بیشتر زده است می آورند او نیز می گوید : برای آن تازیانه ای بیشتر زدم تا از گناهانت باز ایستند پس فرمان می رسد که او را نیز در آتش افکنند.
ـ امـام بـاقـر (ع ) : دربـاره آیـه ((ایـنـهـا حـدود خـداسـت , از آنـهـا تـجـاوز نـکـنـید وهر کس ازحـدودخداتجاوزکندپس همانانندستمگران )) فرمود : خداوند بر زناکار خشم آورده و صدتازیانه بـرای او قـرار داده اسـت پـس هـرکس از روی خشم بیش از این بزند من نزد خداوند از اوبیزاری می جویم .

ـ پیامبر خدا (ص ) : هرکه گناهی کند و حدآن گناه بر او جاری شود, همان کفاره اوست .
ـ هرکه در دنیا گناهی مرتکب شود و به سبب آن مجازات گردد, خداوند دادگرتر از آن است که بنده خود را دوباره (در آخرت ) کیفر دهد.
ـ شمشیر بر هیچ جرم و گناهی نگذرد, مگر این که آن را پاک کند.
ـ سنگسار شدن کفاره گناهی است که (آن زن ) کرده است .
ـ امام علی (ع ) : هرگاه خداوند بنده مؤمنی را در این دنیا کیفر دهد بخشنده تر و بزرگوارتر ازآن است که روز قیامت نیز او را دوباره کیفر دهد.

ـ پیامبر خدا (ص ) --- دستور داد مردی راسنگسار کردند --- مردم گفتند : او آدم پلیدی است پیامبر فـرمـود : نـگو پلید است , زیرا به خداسوگند که او نزد خداوند از رایحه مشک خوشتر و پاکیزه تر است .
ـ مرد زناکاری را سنگسار کرد مردی به رفیق خود گفت : او مثل سگ کشته شد پیامبر با آن دو بر لاشه مرداری گذشتند , به آنان فرمود : با دندان خود تکه ای از این لاشه را برکنید عرض کردند : ای رسـول خـدا! درود خـدا بـرتـو , مرداری را گاز بگیریم ؟
فرمود : آنچه از برادرتان برگرفتید گندیده تر از این لاشه است .
ـ عـبـدالرحمن بن ابی لیلی : علی (ع ) برمردی حد جاری کرد مردم شروع کردند به دشنام دادن ولعن کردن او علی (ع ) فرمود : او ازاین گناه خود دیگر باز خواست نخواهد شد.
ـ زنـی که از زنا آبستن شده بود خدمت پیامبر خدا (ص ) آمد وعرض کرد : یا رسول اللّه ! من سزاوار حـد شـده ام آن را بر من جاری کن ! پیامبر خدا سرپرست آن زن را احضار کرد و فرمود :با او مدارا کن تا وضع حمل کند آن گاه نزد من بیاورش آن مرد چنین کرده پس پیامبر خدادستور داد جامه آن زن را رویـش کـشـیدند واو را پوشاندند سپس فرمود : سنگسارش کردندوآن گاه بر وی نماز خـواند عمر عرض کرد : یا رسول اللّه ! بر این زناکار نماز می خوانی ؟
پیامبرفرمود : هر آینه او چنان تـوبـه ای کـرد کـه اگـر توبه اش میان هفتاد نفر از مردم مدینه تقسیم شودهمه را در برگیرد آیا توبه ای برتر از این دیده ای که به خاطر خدای تعالی خودش را فدا کرد ؟
.

ـ سـارقـی را نـزد علی (ع ) آوردند و او به سرقت خود اعتراف کرد علی (ع ) به او فرمود: آیا از قرآن چـیـزی حـفـظ داری ؟
عـرض کـرد :آری , سوره بقره را حضرت فرمود : دستت را به سوره بقره بـخـشـیـدم اشـعث به امام گفت :حدی از حدود خدا را تعطیل می کنی ؟
حضرت فرمود : تو چه مـی دانی ؟
اگر بینه اقامه شود, امام حق عفو مجرم را ندارد اما اگر مردی اعتراف کند که دزدی کرده است اختیار با امام است که اورا ببخشد یا کیفر دهد.

ـ مـحـمـدبـن عیسی بن عبید : امام ابوالحسن عسکری (ع ) دستور قتل فارس بن حاتم قزوینی را صـادر فـرمـود و بـرای کـشـنـده او بـهـشـت راضـمـانـت کـرد جنید او را به قتل رساند فارس شیطان صفتی بود که مردم را به گمراهی می کشاند وبه کارهای بدعت آمیز فرا می خواند پس , از ابـوالحسن دستور آمد : این فارس ملعون به نام من مردم را گمراه می کند و به بدعت فرامی خواند خـونش برای هر که او را بکشد مباح است کیست که او را بکشد و مرا از شرش آسوده گرداند تا در عوض من نزد خداوند برایش بهشت راضمانت کنم ؟
.
ـ پیامبر خدا (ص ) : هرکس شمشیر بکشد خونش هدر است .
ـ جـابـر : رسـول خـدا (ص ) فـرمـود : چـه کسی کار کعب بن اشرف را می سازد ؟
زیرا که او خدا وپیامبرش را آزرده است محمدبن مسلمه گفت : ای پیامبر خدا ! می خواهی او را بکشم ؟
فرمود: آری عـرض کـرد : اجازه فرما که چیزهایی را که لازم است بگویم فرمود : بگو پس محمد نزدکعب رفـت و بـا او سخنانی گفت واز گذشته خود با وی سخن گفت و اظهار داشت : این مرد(یعنی پیامبر(ص )) خواسته خوبی کند اما مارا به رنج وزحمت انداخته است وقتی کعب سخنان محمد را شنید گفت : به خدا قسم که تو نیز از او (پیامبر) دلگیری .
مـحـمـدبـن مـسـلـمه با کعب وعده گذاشت که با حارث و ابی عبس بن جبر و عبادبن بشر نزد وی بیایند آنها نزد کعب آمدند و شب او را دعوت کردند و کعب نزد آنان رفت .
مـحـمـد بـه آن سـه نفر گفت : وقتی آمد من دستم را به طرف سر او دراز می کنم وقتی سرش رامحکم گرفتم شما حمله کنید.
کـعـب حـمـایل بسته نزد آنان آمد آنها گفتند : بوی عطر از تو به مشاممان می رسد کعب گفت :آری , فلانی را به همسری دارم که خوشبوترین زن عرب است محمد گفت : اجازه می دهی ازاین عـطـر بـبـویـم کـعب گفت : بله ,بو کن , محمد بدن او را بو کرد سپس گفت : اجازه می دهی باز هم ببویم ؟
در این هنگام محمد سر کعب را توانست بگیرد سپس گفت : حمله کنید و او را کشتند.
ـ پـیامبر خدا (ص ) : به مسلمانانی که گردش را گرفته بودند فرمود : ای مردم ! پس از من دیگر پـیـامبری نخواهد آمد وبعد از سنت من نیزسنتی وجود نخواهد داشت پس , هرکس چنین ادعایی کند ادعا و بدعت او هر دو در دوزخندوهرکس ادعای پیامبری کرد بکشیدش .

ـ امـام کاظم (ع ) : کسانی که به سبب ارتکاب گناهی کبیره دوبار حد بخورند بار سوم بایدکشته شوند.
ـ امام رضا (ع ) : علت آن که دربار سوم حد قتل (بر زانی و زانیه ) جاری می شود این است که تازیانه خـوردن را بـه چـیـزی نـمـی گـیـرنـد و بـه آن اهـمـیـتـی نـمی دهندچندان که گویی درکار زنـاآزادنـدوسـرخود علت دیگرش این است که کسی که خدا و حد را ناچیز و خفیف بشمارد کافر است وبه سبب کافر شدن مستوجب قتل می باشد.

ـ امـام علی (ع ) : در سرزمین دشمن بر هیچ کس حدی جاری نمی کنم تا زمانی که از آن جا خارج شود , زیرا ممکن است غیرتی شود و به دشمن بپیوندد.

ـ حـمـاد بن عثمان می گوید از امام صادق (ع ) درباره تعزیر پرسیدم , فرمود : پایین تر از حد است عـرض کـردم : کمتر از هشتادتازیانه ؟
فرمود : نه , بلکه کمتر از چهل تازیانه که حد برده می باشد عـرض کردم : چقدر است ؟
فرمود : بسته به نظر حاکم دارد که ببیند جرم فرد و توان بدنی او چه اندازه است .
ـ پیامبر خدا (ص ) : بیشتر از ده ضربه نباید زد مگر آن جا که پای حدی از حدود خدا در میان باشد .
ـ بـرای گـوشـمـالـی دادن بـیـشـتـر از سـه ضـربـه نباید بزنی اگر بیشتر بزنی در روز قیامت قصاص خواهی شد.
ـ بر هیچ مؤمن به خدا و روز واپسین روا نباشد که از ده تازیانه بیشتر بزند مگر آن که پای حدی در میان باشد.
ـ بـر هیچ حاکمی که به خدا و روز واپسین ایمان دارد روا نیست که بیش از ده تازیانه بزندمگر آن جا که حد باشد.
ـ امـام صـادق (ع ) : در پـاسـخ بـه ایـن سـؤال کـه انـدازه تـعـزیر چقدر است ؟
فرمود : بین ده تا بیست تازیانه .

ـ در مناقب آمده است : زمانی که امیرالمؤمنین (ع ) عمروبن عبدود را در چنگ خود گرفتار کرد او را نـکـشـت و انـدکـی درنگ کرد ,افراد زبان به نکوهش از علی گشودند حذیفه به دفاع از آن حـضـرت بـرخاست پیامبر (ص )فرمود: آرام باش ای حذیفه ! بزودی علی (ع ) علت درنگ خود را خواهد گفت .
علی (ع ) سپس عمرو را کشت وقتی برگشت , پیامبر (ص ) علت درنگش را جویا شد, عرض کرد: او مادرم را دشنام داد و به صورتم آب دهان انداخت و من ترسیدم اگر او را بکشم برای تسکین خودم باشد , لذا رهایش کردم تا خشمم فرو نشست , سپس او را به خاطر خدا کشتم .
جنگ .

امام حسین (ع ) : بدانید که جنگ شرش شتابنده است وطعمش زشت و نفرت انگیز, هرکس خود را برای آن آماده کند و ساز و برگش را فراهم آورد و پیش از فرا رسیدن هنگام جنگ پیکر خود را از زخـمـهای آن دردمند نکندجنگ را برده است , اما آن که پیش از رسیدن فرصت و زمان جنگ وآگـاه شـدن از تـوانایی جنگی خود به آن مبادرت ورزد مستحق همان است که سپاهیان خود را سودی نرساند وخویشتن را نیز به نابودی اندازد.
ـ امام علی (ع ) : بسا جنگی که سودش بیشتر از صلح است .

ـ امام علی (ع ) : اختلاف و ناسازگاری جنگ خیز است .
ـ لجاجت خیزشگاه جنگهاست .
ـ از لجاجت بیجا و نکوهیده بپرهیز که آن جنگها بر می افروزد.

ـ امـام عـلـی (ع ) : بـه جـان خـودم سـوگـندکه در جنگ با حق ستیزان و فرو رفتگان در ورطه گمراهی , هرگز سازشکاری و سستی روانمی دارم پس , ای بندگان خدا ! از خدای بپزهیزید و از (عذاب ) خدا به خدا بگریزید و در راه روشنی که فراپیش شما نهاده است پیش روید و به آنچه شما را بدان مکلف فرموده قیام کنیداگر در این دنیا پیروزی نصیب شما نشد , علی پیروزی در آن دنیا را برای شما ضمانت می کند.

ـ پیامبر خدا (ص ) : جنگیدن مسلمان بابرادر خود کفراست ودشنام دادن به او فسق .

ـ امـام عـلـی (ع ) : پـیش از آن که دشمن بر شما بتازد بر او یورش برید , زیرا به خدا سوگند هیچ ملتی در میان سرزمین خود مورد حمله قرار نگرفت , جز آن که به خاک مذلت افتاد.
ـ هـان ! مـن شـمـا را شب و روز و در آشکار و نهان به نبرد با این قوم فرا خواندم و به شما گفتم :پـیش از آن که آنان به شما یورش آورند, شما بر آنان بتازید, زیرا به خدا سوگند باهیچ مردمی در دل سرزمین خودشان جنگ نشد مگر آن که به خواری افتادند.

قرآن .
((ای کـسـانـی کـه ایمان آورده اید ! چیست که چون به شماگویند برای جنگ در راه خدا بیرون شـویـد کندی به خرج می دهید؟
آیا به جای آخرت به زندگی دنیا راضی شده اید؟
متاع این دنیا در برابر متاع آن سرا اندکی بیش نیست )).
((سـبـکـبـار و گـرانبار , بسیج شوید و با مال و جان خویش در راه خدا جهاد کنید این برای شما بهتراست اگر بدانید)).
ـ امـام عـلـی (ع ) : رحمت خدا بر شماباد !به پیکار با دشمن خود بیرون روید و کندی نکنید که با خـواری و خفت بر جای خواهید ماند وپست ترین چیز دنیا (فرومایگی و ذلت ) نصیبتان خواهد شد همانا سرباز رزمنده بیدار است وآن [ رزمنده ای ] که در خواب غفلت به سر برد بداند که دشمنش از او غافل نیست .

قرآن .
((خداوند کسانی را که در راه او در صفوفی همچون دیوارسربی می جنگند دوست دارد)).
ـ امـام عـلـی (ع ) : در خـطبه ای که در جنگ صفین ایراد کرد فرمود : ای مردم ! خدای بلند نام , شـمارا به تجارتی رهنمون شده که شما را ازعذاب می رهاند و به خیر و خوبی نزدیک می گرداند آن تـجـارت عـبـارت اسـت از ایمان به خدا ورسولش وپیکار کردن در راه او , ثواب آن (جهاد) را آمرزش گناهان قرار داده و خانه هایی پاکیزه در بهشتهای جاویدان والبته رضوان و خشنودی خدا بـرتـر است (از اینها) او کسی را که دوست دارد به شما معرفی کرده وفرموده است : ((خدا دوست دارد کـسانی را که می جنگند ))پس صفوف خود را همچون ساختمانی بر افراشته از سرب استوار کنید, زره پوشان را جلواندازید و بی زرهان را در صفوف عقب قرار دهید.

ـ امام علی (ع ) : با کسی که به دین چنگ آویخته است مجنگ , زیرا آن که با دین پنجه افکند درهم شکسته شود.
ـ با آن که حق را یار و پشتیبان خودگرفته است , مستیز که ستیزنده با حق شکست خورد.

ـ پـیـامـبـر خدا (ص ) : با مردم مدارا کنید و به آنها فرصت دهید و پیش از آن که به حق دعوتشان کـنـید بر ایشان متازید , زیرا که اگر مردمان روی زمین را , از شهرنشین و چادر نشین , مسلمان نزد من آورید خوشتر دارم تا زنان وفرزندانشان را (اسیر) نزد من آورید ومردانشان را بکشید.
ـ امـام علی (ع ) : در صفین فرمود : به خدا سوگند یک روز جنگ را به تاخیر نینداختم مگر ازاین رو که امید داشتم گروهی به من بپیوندند و به سبب من هدایت شوند و درپرتو من بیارامند , این را خوشتر دارم تا آنان را در حال که گمراهند بکشم .
ـ به فرزند خود حسن (ع ) فرمود : هرگز مبارز مطلب , اما اگر به مبارزه دعوت شدی بپذیر ,زیرا آن که به مبارزه فرا خواند سرکش است و سرکش به خاک افتد.

ـ پـیامبر خدا (ص ) : هرگاه به جنگ می رفت ,می گفت : خدایا ! تو پشتیبان و یاور منی ,از تو نیرو می گیرم و با یاری تو حمله می برم و با کمک تو می جنگم .
ـ از دعای امام علی (ع ) در آن هنگام که آهنگ رو یا رویی با سپاه معاویه در صفین کرد : خدایا ! ای پـروردگـار آسـمـان بـرافـراشـته اگرمارا بر دشمنمان پیروز گردانیدی از ستم و تجاوزگری بـدورمان دار و در راه حق استوارمان گردان و اگر آنان را بر ما چیره ساختی شهادت را روزیمان کن و از فتنه و گمراهی محفوظمان دار.
ـ امـام عـلـی (ع ) : در هنگام رویارو شدن با دشمن در جنگ می گفت : خدایا ! دلها به سوی تو پر کـشـیـده و گـردنـهـا سـوی تـو کـشـیـده شـده اسـت پـروردگـارا ! ازنـبـودن پـیـامبرمان و زیادی دشمنانمان وپراکندگی خواسته هایمان , به درگاه تو شکایت می آوریم .
ـ در روز صـفین چنین دعا کرد : ازنبودن پیامبرمان و فراوانی دشمنانمان واندک بودن شمارمان وسـخـتـگـیری زمان برما و سربرداشتن فتنه ها برضد ما, به تو شکایت می کنیم با پیروزی هرچه زودتـر و بـا آن نـصـرتـی کـه بـدان قـدرت حق را می افزایی و چیره اش می گردانی مارا در برابر دشمنانمان یاری رسان .
ـ هـرگـاه رهسپار جنگی می شد, پیش از آن که بر مرکب بنشیند نام خدا را می برد و می گفت --- :خـدا را بر نعمتها و فضلی که به ما بخشیده است سپاس می گوییم , پاک و منزه است خدایی که این (مرکب ) را رام ما ساخت وگرنه ما را توان آن نبود آن گاه رو به قبله می کرد و دستان خود را بـه آسـمـان بر می داشت وعرض می کرد : پروردگارا ! گامها به سوی تو روان است و پیکرها خود رابـرای تـو به رنج می افکنند و دلها به سوی تو پر می کشد و دستها به سوی تو برداشته شده است ودیدگان خیره توست .
ـ امام صادق (ع ) : امیرالمؤمنین هرگاه می خواست به جنگ رود این دعاها را می خواند : خدایا! تو این راه را به ما نشان دادی و خشنودیت را در آن قرار دادی و دوستانت را به سوی آن فراخواندی و آن را ارزشمندترین راه خود دانستی .
ـ امـام عـلـی (ع ) --- هـرگـاه بـا دشمن رویاروی می شد عرض می کرد --- : خدایا ! تو نگهبان و یاور من هستی و از آسیبها حفظم می کنی خدایا ! به کمک تو یورش می برم و با یاری تو می جنگم .

ـ امـام عـلی (ع ) --- در سفارش خود به زیادابن نضر فرمود --- : بدان که پیشقراولان سپاه چشمهای آن هستند وچشمان پیشقراولان , طلایه داران ایشانند پس , هرگاه از مرزهای سرزمین خود بیرون رفـتی و به دشمنت نزدیک شدی بیدرنگ طلایه داران را در هر سو و در پاره ای از دره ها و درخت زارها و کمینگاهها و در هرگوشه ای بگمار تا دشمن در کمین شما نباشد و ناگهان بر شما نتازد.

ـ امام علی (ع ) : در آموزش فنون جنگ وجنگجویی می فرماید : ای گروه مسلمانان ! خدا ترسی را جـامـه زیـرین خود کنید وردای آرامش را بپوشید و دندانهایتان را برهم بفشرید , زیرا که این کار تـاثیر شمشیرها را بر سرکمتر می کند , زره کامل بپوشید و پیش از بر کشیدن شمشیرها آنها را در نـیـامـشـان بـجـنبانید وخشمگنانه با گوشه چشم بنگرید و از چپ و راست نیزه بزنید و با تیزی شـمـشیرها ضربه زنید وبا پیش نهادن گامهایتان شمشیرها را به دشمن برسانید و بدانید که زیر نظر خدا هستید.
ـ زره پـوشان را در صف جلو و بی زرهان را در صفوف عقب قرار دهید و دندانها را بر هم بفشارید , کـه این کار تاثیر شمشیر را بر سر کمتر می کند , در اطراف نیزه ها پیچ و تاب خورید ,که با این کار در برابر نیزه ها بهتر می توان جا خالی کرد , دیدگانتان را فرو اندازید که این کاربیشتر قوت قلب و آرامـش دل می بخشد , صداهای خود را خاموش کنید که این کار در زدودن ترس و سستی مؤثرتر است .
- -
- -
ـ امـام بـاقـر یـا امـام صـادق (ع ) : اگـر یک نفر مرجئی یا قدری و یا خارجی از قول ما حدیثی به شـمـاگـفـت آن را دروغ مشمارید, زیرا شما نمی دانید, شاید سخن حقی در آن باشد و با تکذیب آن خدا را برفراز عرشش تکذیب کرده باشید.
ـ پیامبر خدا (ص ) : هر کس حدیثی از من به او برسد و آن را انکار کند, در روز رستاخیز من برضد او دادخـواهـی کنم پس هرگاه حدیثی از من به شما رسید که نمی دانید از من است یا نه بگویید: خدا بهتر می داند.
ـ هر کس حدیثی از من به او رسد و آن را دروغ بشمارد, هر آینه سه کس را تکذیب کرده است : خدا و رسول او و کسی که حدیث را برایش بازگو کرده است .

ـ امام رضا (ع ) : برماست که اصول رابیان داریم و بر شماست که فروع را استخراج کنید.
ـ امـام صـادق (ع ) : مـا وظـیـفـه داریـم اصـول را بـرای شـما بگوییم و شما موظفید فروع را از آنهااستخراج کنید.

ـ پیامبر خدا (ص ) : حدیث مرا با کتاب خدا بسنجید, اگر موافق آن بود آن حدیث از من است ومن آن را گفته ام .
ـ هر حقی حقیقتی دارد و هر امر درستی نوری , پس آنچه با کتاب خدا سازگار بود آن رابپذیرید و اگر مخالف کتاب خدا بود رهایش کنید.
ـ امام صادق (ع ) : هر حدیثی که با قرآن سازگار نباشد, ساختگی است .

ـ پیامبر خدا (ص ) : هرگاه از من حدیثی شنیدید که دلهایتان به (صحت ) آن گواهی داد, موها و پوست بدنتان آن را خوش داشت ودیدید که به شما نزدیک است بدانید که من به آن سخن از شما نـزدیـکترم (آن را من گفته ام ) امااگر از قول من حدیثی شنیدید که دلهایتان با آن آشنا نباشد و مـوهاو پوستهای بدنتان از آن گریزان گردد و دیدید که از شما دور است بدانید که دوری من از آن سخن بیشتر است تا دوری شما از آن .
ـ هرحدیثی که از قول آل محمد, صلوات اللّه علیهم , به شما رسید و دلهایتان در برابرش نرم شدو با آن احساس آشنایی کردید آن را بپذیرید و اگر دلهایتان از آن رمید و آن را بیگانه حس کردید آن را به خدا و پیامبر و عالم از خاندان محمد (ص ) موکول کنید.

ـ پـیـامبر خدا (ص ) : هر حدیثی که از من به شما می رسد اگر موافق حق بود من آن را گفته ام و اگر با حق سازگار نبود من نگفته ام , زیرا من هرگز جز حق نمی گویم .
برای شناخت درستی احادیث ملاکها و موازین دیگری نیز هست که در کتابهای مربوط ازآنها بحث شده است .

ـ امام صادق (ع ) : هرگاه حدیثی رادرست فهمیدی و معنایش را رساندی هرگونه که می خواهی آن را بیان کن .
ـ در پاسخ به سؤال از نقل حدیث به معنافرمود: اگر آن را درست فهمیدی اشکالی ندارد و مثل این است که بگویی : تعال و هلم (یعنی بیا), واقعد و اجلس (یعنی بنشین ).
ـ مـحـمـد بن مسلم : به امام صادق (ع ) عرض کردم : حدیثی را از شما می شنوم و آن را کم و زیاد می کنم فرمود: اگر معانی آن را برسانی اشکالی ندارد.
ـ پـیـامبر خدا (ص ) : پس و پیش کردن کلمات حدیث , در صورتی که معنایش را درست برسانی , اشکالی ندارد.
ـ کم و زیاد کردن حدیث , به شرط آن که (با این کار) حلالی را حرام یا حرامی را حلال نکنی و معنا را درست برسانی , اشکالی ندارد.

ـ پـیامبر خدا (ص ) : احادیثی از من را برای امتم بگویید که اندیشه آنها تحمل پذیرش آن را داشته باشد.
ـ ما فرمان داریم که با مردم در خور فهمشان سخن بگوییم .
ـ اگـر حـدیـثی را برای مردم بگویی که اندیشه شان آن را بر نتابد بیگمان برخی از آنها راگرفتار فتنه (و گمراهی ) خواهی کرد.
ـ هـر کـس حـدیـثـی بـشـنـود کـه تـفـسـیـرش رانـه خود او بفهمد و نه آن کس که حدیث را برایش نقل کرده است ,آن حدیث مایه گمراهی او وکسی است که آن را نقل کرده است .
ـ امـام عـلـی (ع ) : آیـا دوسـت داریـد خـدا و پـیـامـبرش دروغزن شمرده شوند؟
احادیثی را که مـردم مـی شـناسند برایشان بگویید و از گفتن آنچه نمی توانند بفهمند و انکار می کنند خودداری ورزیـد(در غـیـر ایـن صـورت حـدیث را انکار می کنند و انکار آن به منزله دروغگو شمردن خدا و پیامبرو امام است ).
ـ پـیـامـبـر خـدا (ص ) : هر گاه با مردم از پروردگارشان سخن گفتید چیزی نگویید که آنان را به وحشت اندازد و پذیرفتنش بر ایشان سنگین باشد.

ـ امـام صـادق (ع ) : هـمانا حدیث ما دشواروبسیار سنگین است وآن را جز فرشته مقرب , یا پیامبر مرسل , یابنده ای که خداوند دلش را باایمان آزموده و یا شهری نفوذ ناپذیر بر نمی تابد.
عمرومی گوید: به شعیب --- راوی حدیث --- گفتم : ای ابا الحسن ! منظور از شهر نفوذناپذیرچیست ؟
گفت : من هم از امام صادق (ع ) همین را پرسیدم , آن حضرت فرمود : دل پهناور واستوار.

قرآن .
((هیچ جنبده ای در روی زمین نیست وهیچ پرنده ای بابالهای خود در هوا نمی پرد مگر آن که چون شـمـا امـتـهـایـی هـسـتـنـد مـا در ایـن کـتاب هیچ چیز را فروگذار نکرده ایم وسپس همه نزد پروردگارشان گردآورده می شوند)).
((امروز دین شمارا کامل کردم )).
ـ ابو اسامه : در خدمت امام صادق (ع ) بودم و مردی از مغیریه نیز حضور داشت او پیرامون سنتها از امام سؤال کرد امام فرمود: هیچ چیزی نیست که انسانها به آن نیاز داشته باشند مگر آن که از سوی خـدا و پیامبرش درباره آن سنتی (دستوری ) رسیده است اگر چنین نبود باحجت هایی که آورده بـرمـا اقـامه حجت نمی کرد مغیری پرسید : خداوند با چه چیز بر ما اقامه حجت کرده است ؟
امام صادق (ع ) فرمود : این سخن خدا که می فرماید : ((امروز دین شما رابرایتان کامل کردم )).
ـ پـیـامـبـر خـدا (ص ) : هـیچ چیزی نیست که شمارا به بهشت نزدیک کند و از دوزخ دور سازد, مگراین که درباره آن امر و نهی کرده ام .

ـ امـام صـادق (ع ) : بـه ابـو بـصـیـر فـرمود : به خدا سوگند اگر در میان شما سه مؤمن راز دار می یافتم هرگز برخود روا نمی شمردم که حدیثی را از آنان پوشیده دارم .
ـ امـام بـاقر (ع ) : اگر من سه گروه ((2)) می یافتم که شایستگی آن را داشتند تا دانش (خود) را به ایشان بسپارم , هر آینه می گفتم آن چیزی را که با وجود آن نیازی نبود به بررسی حلال وحرام و آن چه تا روز قیامت رخ خواهد داد, پرداخته شود.
ـ امـام صـادق (ع ) : اگـر بیم آن نبود که به دست غیر شما بیفتد , کما این که قبلا کتابهای دیگر بـه دسـت غـیـر افـتاد , هرآینه به شما کتابی می دادم که تاقیام قائم --- عجل اللّه تعالی فرجه --- نیاز به احدی پیدا نمی کردید.
ـ کـسـی را نـمی یابم که برایش حدیث بگویم اگر به یکی از شما حدیثی بگویم هنوز آن شخص از مدینه خارج نشده آن حدیث نزد من آورده می شود (عده ای می آیند و می گویند شمااین حدیث را گفته اید؟
) ومن می گویم : آن را نگفته ام .

ـ امـام صـادق (ع ) : کـسی که می داند ما جز حق نمی گوییم باید همین شناختش درباره ما او را بـس باشد , پس اگر از ماسخنی شنید که با شناخت او از ما سازگار نیست باید بداند که آن سخن رابرای دفاع از او گفته ایم و او را ترجیح داده ایم .
ـ بـه ابـو عـمـرو کـنـانـی فـرمـود : ای ابا عمرو ! اگر برایت حدیثی گفتم یا فتوایی دادم و بعد دوبـاره آمـدی و در همان موضوع از من سؤال کردی ومن برخلاف سخن و فتوای قبلی خود به تو پاسخ و فتوا دادم به کدام گفته ام عمل می کنی ؟
عرض کردم : جدیدتر را می گیرم وآن دیگری را رهـامـی کـنـم فرمود : درست گفتی ای اباعمرو ! خداوند جز این نخواهد که نهانی عبادت شود بـدانـیـدبه خدا سوگند اگر این کار را بکنید برای من و خود شما بهتر است و خداوند برای ما و شمانسبت به دینش جز تقیه نخواسته است .

ـ امام رضا (ع ) : در اخبار ما نیز همچون قرآن محکم ومتشابه وجود دارد پس , اخبار متشابه به مارا بـه مـحکمات آن ارجاع دهید وبدون توجه به محکمات آن از متشابهاتش پیروی مکنید که گمراه می شوید.

قرآن .
((هـیـچ جـنبده ای در روی زمین نیست وهیچ پرنده ای بابالهای خود در هوا نمی پرد, مگر آن که امـتـهـایـی چـون شـمـا هستند ما در این کتاب هیچ چیز را فروگذار نکرده ایم وسپس همه نزد پروردگارشان گردآورده می شوند)).
ـ امـام باقر (ع ) : خداوند تبارک وتعالی برای هر چیزی حد ومرزی قرار داده وبرای نشان دادن آن مرز , نشانه ای گذاشته است و برای کسی که از آن حد فراتر رود حد معین کرده است .
ـ امـام صـادق (ع ) : هیچ چیزی نیست مگر آن که همانند این خانه من حد ومرزی دارد, هرچه در کوچه است جز همان وهرچه داخل خانه است متعلق به خانه می باشد.
ـ خـداونـد هیچ حلال و حرامی را نیافریده است مگر آن که مثل همین خانه من حد و مرزی دارد حتی دیه وارد آوردن خراش و جز آن و یک تازیانه و نصف تازیانه .
ـ عـلـی (ع ) حـلال وحرام اخبار را بیان می کرد وقرآن را آموزش می داد هر یک از این دو(حلال و حرام ) حد و مرزی دارد.
ـ ابـولبید بحرانی : مردی در مکه خدمت امام باقر (ع ) رسید و عرض کرد : ای محمدبن علی !شما مـی گـویـی هـیـچ چیز نیست مگر آن که حدی دارد ؟
امام باقر (ع ) فرمود : آری , من می گویم :هرچه خدا آفریده است , از کوچک و بزرگ , برایش حدی قرار داده است که اگر از آن حدبگذرد از حدی و مرزی که خدابرایش نهاده تجاوز کرده است .
عرض کرد : حد این سفره شما چیست ؟
فرمود : حدش این است که وقتی آن را می گشایی نام خدا را بـری وچـون آن را جـمع می کنی خدا را سپاس گویی وزیرش را بروبی عرض کرد:حداین کوزه شما چیست ؟
فرمود: حدش این است که از دهانه آن ونیز از جای شکستگی اش آب نخوری .
ـ پیامبر خدا (ص ) : هیچ چیز نیست که شمارا به بهشت نزدیک گرداند و از آتش دور کند مگراین که من درباره آن امر ونهی کرده ام .

ـ پـیـامـبـر خدا (ص ) : تا جایی که می توانیدمجازاتها و حدود را از مسلمانان دور کنید اگر برای مسلمانان محمل ومفری یافتید او را آزادکنید , زیرا اگر امام در بخشودن خطا کند بهتر است که در کیفر دادن گرفتار خطا شود.
ـ تا زمانی که می توانید گریزگاهی پیدا کنید , از جاری ساختن حدود بر بندگان خداخود داری ورزید.
ـ کیفرها را با شبهات دور کنید (با پیش آمدن تردید در مجرم بودن کسی از اجرای حد خودداری کنید).

ـ پـیـامـبـر خـدا (ص ) : جاری کردن یک حداز حدود الهی بهتر است از چهل شب بارش باران در سرزمینهای خدا.
ـ بر پا شدن یک حد (الهی ) در روی زمین پاکیزه تر از عبادت شصت سال است .
ـ امـام عـلـی (ع ) : اگـر حـدود خدای سبحان را پاس دارید فضل و برکت خود را که وعده داده شده است سریعا به شما ارزانی می دارد.
ـ و بر پاداشتن حدود برای اهمیت دادن به حرامهای خداست .
ـ امـام صـادق (ع ) --- در تـوضیح آیه ((در دین خدا شمارا نسبت به آن دو رافت و دلسوزی نگیرد)) فرمودـ: یعنی در جاری کردن حدود.
ـ در سفارشهای خود به کسی فرمود : برتو باد به اجرای حدود بر خویش و بیگانه وداوری بر اساس کتاب خدا در حال خشنودی وخشم , وتقسیم عادلانه (بیت المال ) میان سفید وسیاه .
ـ پیامبر خدا (ص ) : از لغزشهای کریمان در گذرید مگر آن جا که پای حدی از حدود خدا درمیان باشد.
ـ امـام علی (ع ) : حال که ناچارید از یکدیگر پیشی گیرید , پس در راه بر پاداشتن حدود خداوندو امر به معروف از هم سبقت گیرید.

ـ امـام صـادق (ع ) : زنی را که در میان قوم وقبیله خود شرافت و حرمتی داشت به جرم دزدی نزد پیامبر آوردند پیامبر فرمود دست او راقطع کنند عده ای از قریش نزد پیامبر آمدند و عرض کردند : ای پیامبر خدا! دست زن شریفی مثل او را به خاطر خطای کوچکی قطع می کنی ؟
.
فـرمود : آری , پیشینیان شما به سبب چنین کاری به نابودی افتادند آنها حدود و کیفرها رادرباره بیچارگان اعمال می کردند و باقدرتمندان واشراف خود, کاری نداشتند از این رو هلاک گشتند.
ـ امـام عـلـی (ع ) : هـیـچ کـس خوشبخت نشود مگر با اقامه حدودخداوند وهیچ کس به بدبختی نیفتدمگر به سبب فروگذاشتن آن حدود.
ـ مرد شکم گنده رنجوری را که زنا کرده بود نزد پیامبر آوردند رسول خدا یک چوب خوشه خرما که صد سر شاخه داشت آورد و به عنوان حد یک ضربه به او نواخت , زیرا خوش نداشت که حدی از حدود خدا به کار گرفته نشود.

ـ امـام صـادق (ع ) : از پدرش از پدرانش ازرسول خدا (ص ) نقل فرمود که : آن حضرت از شفاعت کـردن در حـدود نـهـی کرد امام (ع ) فرمود :هرکس برای اعمال نشدن حدی ازحدود الهی پادر میانی کند و در راه از کار انداختن حدود او بکوشد, خداوند متعالی در روزقیامت عذابش کند.
ـ پیامبر خدا (ص ) : به اسامه فرمود : ای اسامه ! در کار حد وساطت مکن .
ـ عـایـشـه : زنـی از بـنـی مـخـزوم کـالا بـه عاریت می گرفت وسپس انکار می کرد (که کالایی گـرفـته است ) پیامبر (ص ) دستور داد دست او را قطع کنند خانواده آن زن نزد اسامه رفتند و از اوخـواسـتـنـد نـزد پیامبر (ص ) وساطت کند اسامه نیز درباره آن زن با پیامبر (ص ) صحبت کرد پـیامبر(ص ) فرمود : ای اسامه ! نبینم درباره (جاری نشدن ) حدی از حدود خدا صحبت می کنی ! پیامبر(ص ) , سپس , به ایراد خطبه پرداخت وفرمود : پیشینیان شما از آن رو هلاک شدند که اگر در مـیان آنها نجیب زاده ای دزدی می کرد کاری به او نداشتند و اگر ضعیف وبیچاره ای دست به سـرقـت مـی زد دسـتـش را می بریدند سوگند به آن که جانم در دست اوست اگر فاطمه دختر محمد هم این کار را می کرد دستش را قطع می کردم آن گاه دست آن زن مخزومی را قطع کرد.
ـ نـقـل شـده اسـت کـه امـیر المؤمنین (ع ) مردی از بنی اسد را به منظور جاری کردن حدی بر اوبـازداشـت کـرد بـنی اسد نزد حسین بن علی (ع ) رفتند و از او خواهش کردند پادر میانی کند آن حـضـرت نـپـذیـرفـت پـس , نزد امیر المؤمنین رفتند و از ایشان خواهش کردند حد را جاری نـکـنـدحـضرت فرمود : هر چه از من بخواهید که مال من باشد البته به شما خواهم داد بنی اسد بـاخـوشحالی امیرالمؤمنین را ترک کردند پس , بر حسین (ع ) گذشتند و سخن امیرالمؤمنین (ع ) رابـرای آن حـضـرت بـازگـو کردند حسین (ع ) فرمود : اگر با رفیق خود کاری دارید برگردید شـایـدکـارش تـمام شده باشد آنان برگشتند و دیدند امیرالمؤمنین (ع ) حد را جاری کرده است گفتند :ای امیر المؤمنین ! مگر به ما قول ندادی ؟
حضرت فرمود : من به شما قول دادم که آنچه مال من باشد به شما بدهم و این حد از آن خداست و من مالک و اختیاردار آن نیستم .
ـ پـیامبر خدا (ص ) : هرکس با وساطت خود مانع جاری شدن حدی از حدود الهی شود پیوسته در خشم الهی به سر برد تا آن که وساطتش را پس بگیرد.
ـ امام علی (ع ) : شفاعت کردن در حدودی که مردم حق دارند در آنها وساطت کنند اشکالی ندارد بـه شرط آن که به امام ارجاع نداده باشند اما بعد از آن که حد به امام ارجاع داده شد هیچ شفاعتی پذیرفته نیست .

ـ امام علی (ع ) : در هیچ حدی از حدودضمانت وجود ندارد.
ـ امام صادق (ع ) : پیامبر خدا(ص ) فرمود:در هیچ حدی ضمانت پذیرفته نمی شود.
ـ امیر المؤمنین (ع ) چنین قضاوت فرمود که در حد ضمانت پذیرفته نمی شود.

ـ امام علی (ع ) : کسی که باید حد بخوردسوگند داده نمی شود.
ـ پیامبر خدا (ص ) : در حد نه وساطت پذیرفته است , نه ضمانت و نه سوگند.
ـ امـام صادق (ع ) : مردی کسی را نزد امیر المؤمنین (ع ) آورد و عرض کرد : این مرد به من تهمت زده اسـت او بـرای ادعای خود دلیلی نداشت , لذا عرض کرد , ای امیر المؤمنین او راسوگند بده حضرت فرمود : در حد سوگند وجود ندارد و در استخوان قصاص نیست .

ـ امـام عـلـی (ع ) : هـرگاه حد واجب شد,باید آن را به کار بست , در اجرای حدود تاخیر و انتظار کشیدن روا نیست .
ـ امـام بـاقـر (ع ) : سـه نـفـر شـهـادت دادند که مردی زنا کرده است امیر المؤمنین (ع ) فرمود : نفرچهارم کجاست ؟
گفتند : الان می آید امیر المؤمنین (ع ) فرمود : این سه نفر را حد بزنید , زیرا درحدود حتی یک لحظه انتظار کشیدن روا نیست .
ـ امـام عـلـی (ع ) : هـرگـاه در حـد پـای ((شـایـد)) و ((امیداست )) به میان آید حد به تعطیلی کشانده می شود.

قران .
((ایـنـهـا حـدود خـداسـت , از آنـهـا تـجـاوز مکنید وهرکس ازحدود خدا فراتر رود, آنان همان ستمکارانند)).
((وهرکس از حدود الهی تجاوز کند, هر آینه به خود ستم کرده است )).
((هـرکس از خدا و پیامبر او نافرمانی کند و از حدود او فراتر رود, خداوند او را به آتش ابدی برد و برایش عذابی خوارکننده باشد)).
ـ پیامبر خدا (ص ) : خداوند برای شماحدودی معین کرده است , از آنها تجاوز نکنید.
ـ امام باقر (ع ) : امیر المؤمنین (ع ) به قنبر دستور داد مردی را حد بزند قنبر از روی عصبانیت سه تازیانه بیشتر زد علی (ع ) قنبر را با سه تازیانه قصاص کرد.
ـ عبداللّه بن معقل : علی دستور داد مردی را تازیانه بزنند جلاد دو تازیانه بیشتر زد علی او رابا دو تازیانه قصاص کرد.
ـ پـیـامـبـر خـدا (ص ) : (در روز قـیامت ) حاکمی را که یک تازیانه از حد کاسته است می آورند او می گوید : پروردگارا ! از روی دلسوزی به بندگانت این کار را کردم خداوند به او می فرماید : آیا تـو به آنان از من دلسوزتری ؟
! آن گاه دستور داده می شود او را در آتش افکنند سپس کسی را که یک تازیانه بیشتر زده است می آورند او نیز می گوید : برای آن تازیانه ای بیشتر زدم تا از گناهانت باز ایستند پس فرمان می رسد که او را نیز در آتش افکنند.
ـ امـام بـاقـر (ع ) : دربـاره آیـه ((ایـنـهـا حـدود خـداسـت , از آنـهـا تـجـاوز نـکـنـید وهر کس ازحـدودخداتجاوزکندپس همانانندستمگران )) فرمود : خداوند بر زناکار خشم آورده و صدتازیانه بـرای او قـرار داده اسـت پـس هـرکس از روی خشم بیش از این بزند من نزد خداوند از اوبیزاری می جویم .

ـ پیامبر خدا (ص ) : هرکه گناهی کند و حدآن گناه بر او جاری شود, همان کفاره اوست .
ـ هرکه در دنیا گناهی مرتکب شود و به سبب آن مجازات گردد, خداوند دادگرتر از آن است که بنده خود را دوباره (در آخرت ) کیفر دهد.
ـ شمشیر بر هیچ جرم و گناهی نگذرد, مگر این که آن را پاک کند.
ـ سنگسار شدن کفاره گناهی است که (آن زن ) کرده است .
ـ امام علی (ع ) : هرگاه خداوند بنده مؤمنی را در این دنیا کیفر دهد بخشنده تر و بزرگوارتر ازآن است که روز قیامت نیز او را دوباره کیفر دهد.

ـ پیامبر خدا (ص ) --- دستور داد مردی راسنگسار کردند --- مردم گفتند : او آدم پلیدی است پیامبر فـرمـود : نـگو پلید است , زیرا به خداسوگند که او نزد خداوند از رایحه مشک خوشتر و پاکیزه تر است .
ـ مرد زناکاری را سنگسار کرد مردی به رفیق خود گفت : او مثل سگ کشته شد پیامبر با آن دو بر لاشه مرداری گذشتند , به آنان فرمود : با دندان خود تکه ای از این لاشه را برکنید عرض کردند : ای رسـول خـدا! درود خـدا بـرتـو , مرداری را گاز بگیریم ؟
فرمود : آنچه از برادرتان برگرفتید گندیده تر از این لاشه است .
ـ عـبـدالرحمن بن ابی لیلی : علی (ع ) برمردی حد جاری کرد مردم شروع کردند به دشنام دادن ولعن کردن او علی (ع ) فرمود : او ازاین گناه خود دیگر باز خواست نخواهد شد.
ـ زنـی که از زنا آبستن شده بود خدمت پیامبر خدا (ص ) آمد وعرض کرد : یا رسول اللّه ! من سزاوار حـد شـده ام آن را بر من جاری کن ! پیامبر خدا سرپرست آن زن را احضار کرد و فرمود :با او مدارا کن تا وضع حمل کند آن گاه نزد من بیاورش آن مرد چنین کرده پس پیامبر خدادستور داد جامه آن زن را رویـش کـشـیدند واو را پوشاندند سپس فرمود : سنگسارش کردندوآن گاه بر وی نماز خـواند عمر عرض کرد : یا رسول اللّه ! بر این زناکار نماز می خوانی ؟
پیامبرفرمود : هر آینه او چنان تـوبـه ای کـرد کـه اگـر توبه اش میان هفتاد نفر از مردم مدینه تقسیم شودهمه را در برگیرد آیا توبه ای برتر از این دیده ای که به خاطر خدای تعالی خودش را فدا کرد ؟
.

ـ سـارقـی را نـزد علی (ع ) آوردند و او به سرقت خود اعتراف کرد علی (ع ) به او فرمود: آیا از قرآن چـیـزی حـفـظ داری ؟
عـرض کـرد :آری , سوره بقره را حضرت فرمود : دستت را به سوره بقره بـخـشـیـدم اشـعث به امام گفت :حدی از حدود خدا را تعطیل می کنی ؟
حضرت فرمود : تو چه مـی دانی ؟
اگر بینه اقامه شود, امام حق عفو مجرم را ندارد اما اگر مردی اعتراف کند که دزدی کرده است اختیار با امام است که اورا ببخشد یا کیفر دهد.

ـ مـحـمـدبـن عیسی بن عبید : امام ابوالحسن عسکری (ع ) دستور قتل فارس بن حاتم قزوینی را صـادر فـرمـود و بـرای کـشـنـده او بـهـشـت راضـمـانـت کـرد جنید او را به قتل رساند فارس شیطان صفتی بود که مردم را به گمراهی می کشاند وبه کارهای بدعت آمیز فرا می خواند پس , از ابـوالحسن دستور آمد : این فارس ملعون به نام من مردم را گمراه می کند و به بدعت فرامی خواند خـونش برای هر که او را بکشد مباح است کیست که او را بکشد و مرا از شرش آسوده گرداند تا در عوض من نزد خداوند برایش بهشت راضمانت کنم ؟
.
ـ پیامبر خدا (ص ) : هرکس شمشیر بکشد خونش هدر است .
ـ جـابـر : رسـول خـدا (ص ) فـرمـود : چـه کسی کار کعب بن اشرف را می سازد ؟
زیرا که او خدا وپیامبرش را آزرده است محمدبن مسلمه گفت : ای پیامبر خدا ! می خواهی او را بکشم ؟
فرمود: آری عـرض کـرد : اجازه فرما که چیزهایی را که لازم است بگویم فرمود : بگو پس محمد نزدکعب رفـت و بـا او سخنانی گفت واز گذشته خود با وی سخن گفت و اظهار داشت : این مرد(یعنی پیامبر(ص )) خواسته خوبی کند اما مارا به رنج وزحمت انداخته است وقتی کعب سخنان محمد را شنید گفت : به خدا قسم که تو نیز از او (پیامبر) دلگیری .
مـحـمـدبـن مـسـلـمه با کعب وعده گذاشت که با حارث و ابی عبس بن جبر و عبادبن بشر نزد وی بیایند آنها نزد کعب آمدند و شب او را دعوت کردند و کعب نزد آنان رفت .
مـحـمـد بـه آن سـه نفر گفت : وقتی آمد من دستم را به طرف سر او دراز می کنم وقتی سرش رامحکم گرفتم شما حمله کنید.
کـعـب حـمـایل بسته نزد آنان آمد آنها گفتند : بوی عطر از تو به مشاممان می رسد کعب گفت :آری , فلانی را به همسری دارم که خوشبوترین زن عرب است محمد گفت : اجازه می دهی ازاین عـطـر بـبـویـم کـعب گفت : بله ,بو کن , محمد بدن او را بو کرد سپس گفت : اجازه می دهی باز هم ببویم ؟
در این هنگام محمد سر کعب را توانست بگیرد سپس گفت : حمله کنید و او را کشتند.
ـ پـیامبر خدا (ص ) : به مسلمانانی که گردش را گرفته بودند فرمود : ای مردم ! پس از من دیگر پـیـامبری نخواهد آمد وبعد از سنت من نیزسنتی وجود نخواهد داشت پس , هرکس چنین ادعایی کند ادعا و بدعت او هر دو در دوزخندوهرکس ادعای پیامبری کرد بکشیدش .

ـ امـام کاظم (ع ) : کسانی که به سبب ارتکاب گناهی کبیره دوبار حد بخورند بار سوم بایدکشته شوند.
ـ امام رضا (ع ) : علت آن که دربار سوم حد قتل (بر زانی و زانیه ) جاری می شود این است که تازیانه خـوردن را بـه چـیـزی نـمـی گـیـرنـد و بـه آن اهـمـیـتـی نـمی دهندچندان که گویی درکار زنـاآزادنـدوسـرخود علت دیگرش این است که کسی که خدا و حد را ناچیز و خفیف بشمارد کافر است وبه سبب کافر شدن مستوجب قتل می باشد.

ـ امـام علی (ع ) : در سرزمین دشمن بر هیچ کس حدی جاری نمی کنم تا زمانی که از آن جا خارج شود , زیرا ممکن است غیرتی شود و به دشمن بپیوندد.

ـ حـمـاد بن عثمان می گوید از امام صادق (ع ) درباره تعزیر پرسیدم , فرمود : پایین تر از حد است عـرض کـردم : کمتر از هشتادتازیانه ؟
فرمود : نه , بلکه کمتر از چهل تازیانه که حد برده می باشد عـرض کردم : چقدر است ؟
فرمود : بسته به نظر حاکم دارد که ببیند جرم فرد و توان بدنی او چه اندازه است .
ـ پیامبر خدا (ص ) : بیشتر از ده ضربه نباید زد مگر آن جا که پای حدی از حدود خدا در میان باشد .
ـ بـرای گـوشـمـالـی دادن بـیـشـتـر از سـه ضـربـه نباید بزنی اگر بیشتر بزنی در روز قیامت قصاص خواهی شد.
ـ بر هیچ مؤمن به خدا و روز واپسین روا نباشد که از ده تازیانه بیشتر بزند مگر آن که پای حدی در میان باشد.
ـ بـر هیچ حاکمی که به خدا و روز واپسین ایمان دارد روا نیست که بیش از ده تازیانه بزندمگر آن جا که حد باشد.
ـ امـام صـادق (ع ) : در پـاسـخ بـه ایـن سـؤال کـه انـدازه تـعـزیر چقدر است ؟
فرمود : بین ده تا بیست تازیانه .

ـ در مناقب آمده است : زمانی که امیرالمؤمنین (ع ) عمروبن عبدود را در چنگ خود گرفتار کرد او را نـکـشـت و انـدکـی درنگ کرد ,افراد زبان به نکوهش از علی گشودند حذیفه به دفاع از آن حـضـرت بـرخاست پیامبر (ص )فرمود: آرام باش ای حذیفه ! بزودی علی (ع ) علت درنگ خود را خواهد گفت .
علی (ع ) سپس عمرو را کشت وقتی برگشت , پیامبر (ص ) علت درنگش را جویا شد, عرض کرد: او مادرم را دشنام داد و به صورتم آب دهان انداخت و من ترسیدم اگر او را بکشم برای تسکین خودم باشد , لذا رهایش کردم تا خشمم فرو نشست , سپس او را به خاطر خدا کشتم .

ـ امام حسین (ع ) : بدانید که جنگ شرش شتابنده است وطعمش زشت و نفرت انگیز, هرکس خود را برای آن آماده کند و ساز و برگش را فراهم آورد و پیش از فرا رسیدن هنگام جنگ پیکر خود را از زخـمـهای آن دردمند نکندجنگ را برده است , اما آن که پیش از رسیدن فرصت و زمان جنگ وآگـاه شـدن از تـوانایی جنگی خود به آن مبادرت ورزد مستحق همان است که سپاهیان خود را سودی نرساند وخویشتن را نیز به نابودی اندازد.
ـ امام علی (ع ) : بسا جنگی که سودش بیشتر از صلح است .

ـ امام علی (ع ) : اختلاف و ناسازگاری جنگ خیز است .
ـ لجاجت خیزشگاه جنگهاست .
ـ از لجاجت بیجا و نکوهیده بپرهیز که آن جنگها بر می افروزد.

ـ امـام عـلـی (ع ) : بـه جـان خـودم سـوگـندکه در جنگ با حق ستیزان و فرو رفتگان در ورطه گمراهی , هرگز سازشکاری و سستی روانمی دارم پس , ای بندگان خدا ! از خدای بپزهیزید و از (عذاب ) خدا به خدا بگریزید و در راه روشنی که فراپیش شما نهاده است پیش روید و به آنچه شما را بدان مکلف فرموده قیام کنیداگر در این دنیا پیروزی نصیب شما نشد , علی پیروزی در آن دنیا را برای شما ضمانت می کند.

ـ پیامبر خدا (ص ) : جنگیدن مسلمان بابرادر خود کفراست ودشنام دادن به او فسق .

ـ امـام عـلـی (ع ) : پـیش از آن که دشمن بر شما بتازد بر او یورش برید , زیرا به خدا سوگند هیچ ملتی در میان سرزمین خود مورد حمله قرار نگرفت , جز آن که به خاک مذلت افتاد.
ـ هـان ! مـن شـمـا را شب و روز و در آشکار و نهان به نبرد با این قوم فرا خواندم و به شما گفتم :پـیش از آن که آنان به شما یورش آورند, شما بر آنان بتازید, زیرا به خدا سوگند باهیچ مردمی در دل سرزمین خودشان جنگ نشد مگر آن که به خواری افتادند.

قرآن .
((ای کـسـانـی کـه ایمان آورده اید ! چیست که چون به شماگویند برای جنگ در راه خدا بیرون شـویـد کندی به خرج می دهید؟
آیا به جای آخرت به زندگی دنیا راضی شده اید؟
متاع این دنیا در برابر متاع آن سرا اندکی بیش نیست )).
((سـبـکـبـار و گـرانبار , بسیج شوید و با مال و جان خویش در راه خدا جهاد کنید این برای شما بهتراست اگر بدانید)).
ـ امـام عـلـی (ع ) : رحمت خدا بر شماباد !به پیکار با دشمن خود بیرون روید و کندی نکنید که با خـواری و خفت بر جای خواهید ماند وپست ترین چیز دنیا (فرومایگی و ذلت ) نصیبتان خواهد شد همانا سرباز رزمنده بیدار است وآن [ رزمنده ای ] که در خواب غفلت به سر برد بداند که دشمنش از او غافل نیست .

قرآن .
((خداوند کسانی را که در راه او در صفوفی همچون دیوارسربی می جنگند دوست دارد)).
ـ امـام عـلـی (ع ) : در خـطبه ای که در جنگ صفین ایراد کرد فرمود : ای مردم ! خدای بلند نام , شـمارا به تجارتی رهنمون شده که شما را ازعذاب می رهاند و به خیر و خوبی نزدیک می گرداند آن تـجـارت عـبـارت اسـت از ایمان به خدا ورسولش وپیکار کردن در راه او , ثواب آن (جهاد) را آمرزش گناهان قرار داده و خانه هایی پاکیزه در بهشتهای جاویدان والبته رضوان و خشنودی خدا بـرتـر است (از اینها) او کسی را که دوست دارد به شما معرفی کرده وفرموده است : ((خدا دوست دارد کـسانی را که می جنگند ))پس صفوف خود را همچون ساختمانی بر افراشته از سرب استوار کنید, زره پوشان را جلواندازید و بی زرهان را در صفوف عقب قرار دهید.

ـ امام علی (ع ) : با کسی که به دین چنگ آویخته است مجنگ , زیرا آن که با دین پنجه افکند درهم شکسته شود.
ـ با آن که حق را یار و پشتیبان خودگرفته است , مستیز که ستیزنده با حق شکست خورد.

ـ پـیـامـبـر خدا (ص ) : با مردم مدارا کنید و به آنها فرصت دهید و پیش از آن که به حق دعوتشان کـنـید بر ایشان متازید , زیرا که اگر مردمان روی زمین را , از شهرنشین و چادر نشین , مسلمان نزد من آورید خوشتر دارم تا زنان وفرزندانشان را (اسیر) نزد من آورید ومردانشان را بکشید.
ـ امـام علی (ع ) : در صفین فرمود : به خدا سوگند یک روز جنگ را به تاخیر نینداختم مگر ازاین رو که امید داشتم گروهی به من بپیوندند و به سبب من هدایت شوند و درپرتو من بیارامند , این را خوشتر دارم تا آنان را در حال که گمراهند بکشم .
ـ به فرزند خود حسن (ع ) فرمود : هرگز مبارز مطلب , اما اگر به مبارزه دعوت شدی بپذیر ,زیرا آن که به مبارزه فرا خواند سرکش است و سرکش به خاک افتد.

ـ پـیامبر خدا (ص ) : هرگاه به جنگ می رفت ,می گفت : خدایا ! تو پشتیبان و یاور منی ,از تو نیرو می گیرم و با یاری تو حمله می برم و با کمک تو می جنگم .
ـ از دعای امام علی (ع ) در آن هنگام که آهنگ رو یا رویی با سپاه معاویه در صفین کرد : خدایا ! ای پـروردگـار آسـمـان بـرافـراشـته اگرمارا بر دشمنمان پیروز گردانیدی از ستم و تجاوزگری بـدورمان دار و در راه حق استوارمان گردان و اگر آنان را بر ما چیره ساختی شهادت را روزیمان کن و از فتنه و گمراهی محفوظمان دار.
ـ امـام عـلـی (ع ) : در هنگام رویارو شدن با دشمن در جنگ می گفت : خدایا ! دلها به سوی تو پر کـشـیـده و گـردنـهـا سـوی تـو کـشـیـده شـده اسـت پـروردگـارا ! ازنـبـودن پـیـامبرمان و زیادی دشمنانمان وپراکندگی خواسته هایمان , به درگاه تو شکایت می آوریم .
ـ در روز صـفین چنین دعا کرد : ازنبودن پیامبرمان و فراوانی دشمنانمان واندک بودن شمارمان وسـخـتـگـیری زمان برما و سربرداشتن فتنه ها برضد ما, به تو شکایت می کنیم با پیروزی هرچه زودتـر و بـا آن نـصـرتـی کـه بـدان قـدرت حق را می افزایی و چیره اش می گردانی مارا در برابر دشمنانمان یاری رسان .
ـ هـرگـاه رهسپار جنگی می شد, پیش از آن که بر مرکب بنشیند نام خدا را می برد و می گفت --- :خـدا را بر نعمتها و فضلی که به ما بخشیده است سپاس می گوییم , پاک و منزه است خدایی که این (مرکب ) را رام ما ساخت وگرنه ما را توان آن نبود آن گاه رو به قبله می کرد و دستان خود را بـه آسـمـان بر می داشت وعرض می کرد : پروردگارا ! گامها به سوی تو روان است و پیکرها خود رابـرای تـو به رنج می افکنند و دلها به سوی تو پر می کشد و دستها به سوی تو برداشته شده است ودیدگان خیره توست .
ـ امام صادق (ع ) : امیرالمؤمنین هرگاه می خواست به جنگ رود این دعاها را می خواند : خدایا! تو این راه را به ما نشان دادی و خشنودیت را در آن قرار دادی و دوستانت را به سوی آن فراخواندی و آن را ارزشمندترین راه خود دانستی .
ـ امـام عـلـی (ع ) --- هـرگـاه بـا دشمن رویاروی می شد عرض می کرد --- : خدایا ! تو نگهبان و یاور من هستی و از آسیبها حفظم می کنی خدایا ! به کمک تو یورش می برم و با یاری تو می جنگم .

ـ امـام عـلی (ع ) --- در سفارش خود به زیادابن نضر فرمود --- : بدان که پیشقراولان سپاه چشمهای آن هستند وچشمان پیشقراولان , طلایه داران ایشانند پس , هرگاه از مرزهای سرزمین خود بیرون رفـتی و به دشمنت نزدیک شدی بیدرنگ طلایه داران را در هر سو و در پاره ای از دره ها و درخت زارها و کمینگاهها و در هرگوشه ای بگمار تا دشمن در کمین شما نباشد و ناگهان بر شما نتازد.

ـ امام علی (ع ) : در آموزش فنون جنگ وجنگجویی می فرماید : ای گروه مسلمانان ! خدا ترسی را جـامـه زیـرین خود کنید وردای آرامش را بپوشید و دندانهایتان را برهم بفشرید , زیرا که این کار تـاثیر شمشیرها را بر سرکمتر می کند , زره کامل بپوشید و پیش از بر کشیدن شمشیرها آنها را در نـیـامـشـان بـجـنبانید وخشمگنانه با گوشه چشم بنگرید و از چپ و راست نیزه بزنید و با تیزی شـمـشیرها ضربه زنید وبا پیش نهادن گامهایتان شمشیرها را به دشمن برسانید و بدانید که زیر نظر خدا هستید.
ـ زره پـوشان را در صف جلو و بی زرهان را در صفوف عقب قرار دهید و دندانها را بر هم بفشارید , کـه این کار تاثیر شمشیر را بر سر کمتر می کند , در اطراف نیزه ها پیچ و تاب خورید ,که با این کار در برابر نیزه ها بهتر می توان جا خالی کرد , دیدگانتان را فرو اندازید که این کاربیشتر قوت قلب و آرامـش دل می بخشد , صداهای خود را خاموش کنید که این کار در زدودن ترس و سستی مؤثرتر است .
- -
- -
ـ در قـسـمـتـی از نـامـه خـود به فرماندهان سپاهش می فرماید : از بنده خدا علی بن ابی طالب امـیـرمـؤمـنـان بـه نـیـروهای مسلح : اما بعد, بر والی است که به سبب نعمتهای فراوانی که بدو رسـیـده رفـتارش نسبت به مردم تغییر نکند اگر چنین کردم بر خداست که شمارا نعمت ارزانی دارد وبر شماست که از من فرمان برید و هرگاه شمارا فرا خواندم درنگ نکنید و در انجام کارهای درسـت کـوتـاهـی نورزید و در راه حق درگرداب سختیها فرو روید , اما اگر در این کارها بامن راسـت و صادق نباشید هیچ کس در نظر من خوارتر از آن نباشد که کجراهه می رود دراین وقت او را کـیـفـری سـهمگین خواهم داد و او از کیفر من رهایی نخواهد یافت شما نیز از فرماندهان خود همین پیمان را بگیرید.
ـ در قـسـمتی از سخنان آن حضرت در میدان جنگ صفین آمده است : هرکدام شما که درهنگام رویارویی با دشمن در دل خویش احساس دلیری داشت و در برادر خود ترس و خوفی دید, باید به سـبـب بـرتـری و دلـیـری کـه خـداونـد ارزانـیـش داشـتـه اسـت ـل د رد ن مـشـد اب ی یورایور ازبـرادرخـویـش دفاع کندهمان گونه که ازخویشتن دفاع می کند , زیرا که اگر خدا می خواست او رانیز همچون وی دلیر می آفرید.

ـ امـام علی (ع ) : با دشمن نجنگید تا اوجنگ را آغاز کند , زیرا شما بحمداللّه حجت دارید و این که شـما آنان را بگذارید تا آغازگر جنگ باشند حجت دیگری است در دست شمادر برابر آنان اگر به اذن خـداونـد دشـمـن شـکـست خورده و فراری شد پشت کرده را نکشید و به آن که در چنگتان گرفتار آمده است صدمه نزنید وکار زخمی را نسازیدوزنان را با آزار و اذیت برنیانگیزید.
در نقل دیگری از این خبر آمده است : (( عورتی را کشف نکنید وکشته ای را مثله ننمایید)).
ـ پـیـامـبـر خـدا (ص ) : سـالـخـوردگـان فرتوت وکودکان خردسال وزنان را نکشید , در غنایم خـیـانـت نـکـنـید وغنایم خود را سر جمع کنید ورفتاری شایسته و نیکو داشته باشید که خداوند نیکوکاران را دوست دارد.
ـ چـه شـده اسـت کـه نـسـل کـشـی مـی کـنید ؟
مگر نه این که بهترینهای شما فرزندان همین مشرکان هستند ؟
سوگند به آن که جان محمد در دست اوست هیچ نفسی به دنیا نمی آید مگر بر فطرت وسرشت توحید تا آن که زبانش آن را آشکار کند.
ـ امام علی (ع ) : رسول خدا (ص ) از مسموم کردن شهرهای مشرکان نهی فرمود.
ـ پیامبر خدا (ص ) : فرستادگان و گروگانها را نباید کشت .
ـ امـام سـجـاد (ع ) : اگر اسیری گرفتی که قدرت راه رفتن نداشت و تو وسیله ای برای حمل او نداشتی او را نکش وآزادش کن , زیرانمی دانی که حکم امام درباره او چیست ؟
.
ـ پیامبر خدا (ص ) : هیچ انسان و حیوانی را مثله نکنید.
ـ امـام صـادق (ع ) : رسـول خـدا (ص ) هـرگـاه مـی خـواست سپاهی را گسیل دارد, آنها را فرا مـی خـوانـدو در بـرابر خود می نشاند و می فرمود : به نام خدا و با یاری خدا و در راه خدا و بر آیین پیامبر خدارهسپار شوید , در غنایم خیانت نکنید , دست به مثله کردن نزنید , نیرنگ به کار نبرید , پیرمردرفتنی و کودک خردسال و زن را نکشید و درختی را قطع نکنید مگر ناچار شوید.

ـ ابـن عـبـاس : پیامبر خدا (ص ) یکی ازاصحاب خود را مامور کشتن یک نفر یهودی کرد او عرض کـرد : ای رسـول خـدا ! در صـورتی ازعهده این کار بر می آیم که دستم را باز بگذارید پیامبر خدا (ص ) فرمود : اصولا جنگ حیله ونیرنگ است , هرکار می خواهی بکن .
ـ پیامبر خدا (ص ) : جنگ نیرنگ است .
ـ هرچه به نظرت می رسد بگو , زیرا جنگ نیرنگ است .
ـ دشمن را از جنگ با ما منصرف کن , که جنگ مکر و نیرنگ است .
ـ عـدی بـن حـاتـم : روزی کـه امیر المؤمنین (ع ) در صفین با معاویه رو به رو شد با صدای بلند که یارانش بشنوند فرمود : به خدا قسم معاویه و یاران او را می کشم سپس در پایان این جمله آهسته گـفـت : ان شا اللّه من که نزدیک آن حضرت بودم عرض کردم : ای امیر مؤمنان ! شمابرای گفته خود سوگند خوردید و سپس ان شا اللّه گفتید , منظورتان چه بود ؟
!.
حـضرت فرمود: همانا جنگ مکر و نیرنگ است من در نظر مؤمنان هرگز دروغگو نیستم خواستم یـاران خـود را عـلـیـه سـپاه معاویه برانگیزم تا دچار سستی نشوند بلکه به پیروزی امیدبندند به خواست خدای بزرگ فردا موضوع را به آنها خواهم گفت .
ـ امام باقر (ع ) : علی (ع ) می فرمود : اگر پرنده مرا برباید خوشتر است نزد من تا به پیامبر سخنی را نـسـبـت دهـم کـه نـفـرمـوده اسـت شنیدم پیامبر خدا (ص ) در جنگ خندق می فرمود : جنگ یعنی خدعه ونیرنگ و می فرمود : هرچه می خواهید بگویید.
ـ در جـنـگ احزاب میان علی (ع ) وعمرو بن عبدود سخنانی گذشت علی به او فرمود: ای عمرو ! (در بـزدلـی تـو) هـمـین بس نیست که من به جنگ تن به تن باتو آمده ام وتو که شهسوارعربی با خـودت کمک آورده ای ؟
عمرو برگشت که پشت سر خود را نگاه کند امیر المؤمنین (ع )بیدرنگ چنان ضربه ای بر دو ساق پای او وارد آورد که از پیکرش جدا شدند و گرد و غباری به هوا برخاست آن حـضـرت در حـالـی کـه بر اثر ضربت عمرو خون از فرقش می ریخت و ازشمشیرش نیز خون مـی چکید نزد رسول خدا(ص ) برگشت رسول خدا (ص ) فرمود : ای علی !فریبش دادی ؟
عرض کرد : آری , ای رسول خدا ! جنگ نیرنگ است .

قرآن .
((جز آنها که برای ساز و برگ نبرد باز می گردند یا آنهاکه به یاری گروهی دیگر می روند , هرکس که پشت به دشمن کند مورد خشم خدا قرار می گیرد وجایگاه او جهنم است وجهنم بد جایگاهی است )).
ـ امـام عـلی (ع ) : به یارانش در جنگ صفین فرمود: پیاپی یورش برید واز گریختن شرم کنید , که گریز از میدان جنگ ننگی است جاویدان در میان اعقاب و روزگاران آینده وموجب آتش در روز حسابرسی با رضایت خاطر بجنگید و شادمان و سبک جان به سوی مرگ گام بردارید.
ـ سـوگند به خدا که اگر از شمشیرهای این جهان بگریزید از شمشیرهای آخرت جان سالم به در نـخـواهـیـد بـرد , شـمـا بزرگان ومهتران عرب هستید , پس از گریختن شرم کنید که فرار از میدان نبرد جامه ننگ پوشیدن است و به آتش رفتن .
ـ گریزی که در پی آن بازگشت باشد و شکستی که در پی اش حمله , بر شما سخت وناگوارنیاید , حق شمشیرها را بگزارید.
ـ به خدا سوگند اگر از شمشیر این دنیا بگریزید, از شمشیر آن جهان نخواهید رهید شمااشراف و بـزرگـان عرب هستید همانا فرار از جنگ موجب خشم خداوند و خواری و ننگ جاویدان است به زنـدگـی گـریزنده هرگز چیزی افزوده نگردد و چیزی مانع مرگش نشودکیست که همچون تـشنه ای که به آب می رسد به سوی حق رود؟
بهشت زیر لبه های نیزه هاست امروز نهانها آزموده و آشـکـار مـی شـونـد به خدا سوگند که من به رویا رویی آنان بیش از آن اشتیاق دارم که آنها برای رسیدن به خانه های خود مشتاقند.
ـ از سـفـارشـهـای جـنگی آن حضرت به یارانش --- : ترس و هراس از جنگیدن با کسانی که سزاوار جـنـگند و در راه گمراهی متحد شده اند , مایه گمراهی در دین و از دست دادن دنیا باخواری و خفت است در هنگام فرا رسیدن پیکار , گریختن از میدان جنگ موجب دوزخی شدن است خدای تعالی می فرماید : ((ای کسانی که ایمان آورده اید ! هرگاه با کافران رویا روی شدید پشت نکنید و نگریزید)).
ـ امـام رضـا (ع ) : خداوند فرار از میدان جهاد را حرام کرده است , چون باعث ضعف دین و خفیف شدن پیامبران و پیشوایان عادل (ع )است .
ـ امام علی (ع ) : من هرگز از میدان جنگ نگریخته ام و احدی به رزم من نیامده مگر این که زمین را از خون او سیراب کرده ام .
ـ پـیامبرخدا(ص ): ای ابوذر! پروردگارت عزوجل , به وجود سه نفر بر فرشتگانش می بالد : مردی کـه در جـایـی تـنـهـا بـاشـد و (به وقت اذان )اذان بگوید و نماز بخواند پروردگارت به فرشتگان می فرماید: ببینید بنده من نماز می خواند وهیچ کس جز من او را نمی بیند پس هفتاد هزار فرشته به زمین فرود آیند و پشت سر او به نمازایستند وتا فردای آن روز برایش آمرزش می طلبند.
و مردی که شب هنگام در تنهایی برخیزد و نماز گزارد و سجده کند و درحال سجده خوابش برد پـس , خـدای تـعـالـی فرماید : به بنده من بنگرید که روحش نزد من است و بدنش در طاعت من سـجده کنان و مردی که در میدان جهاد باشد و همرزمانش بگریزند و او همچنان پایداری ورزد و بجنگد تا کشته شود.

قرآن :.
((ای پـیـامبر ! مؤمنان را به جنگ برانگیز اگر از شمابیست تن باشند و در جنگ پایداری کنند بر دویـسـت تن غلبه خواهند یافت و اگر صد تن باشند بر هزار تن از کافران پیروز می شوند زیرا آنان مردمی عاری از فهمند)).
ـ امام صادق (ع ) : هرکس در جنگ از برابر دو مرد بگریزد , کارش گریختن به شمار می آید و اگر در جنگ از برابر سه نفر بگریزدکارش گریختن به شمار نمی آید.
ـ پیامبر خدا (ص ) : گریختن به موقع پیروزی است .
ـ امام علی (ع ) : گریختن به جا برابر با پیروزی به موقع است .
ـ خـداونـد جنگیدن را بر این امت واجب فرمود و مقرر داشت که هر یک مرد با ده مشرک بجنگد , مـی فـرماید : ((اگر از شما بیست تن باشند که پایداری ورزند بردویست نفر پیروز شوند )) خدای سبحان سپس این آیه را نسخ کرد و فرمود : ((اینک خداوندبار شما را سبک گردانید )) ازآن پس وظـیـفـه مؤمنان در جنگ این شد که اگر تعداد مشرکان بیشتر از دو مرد در برابر یک مرد باشد فرار کننده از جنگ فراری محسوب نمی شود.

قرآن .
((تا می توانید در برابر آنان نیرو فراهم آورید)).
ـ امام علی (ع ) : مشرکان را با هر وسیله ممکن , از آهن و سنگ و آب و آتش و جز اینها , باید کشت آن حضرت فرمود که رسول خدا(ص ) اهل طائف را به منجنیق بست امام (ع ) فرمود : اگر در قلعه بـه هـمـراه مـشرکان گروهی از مسلمانان نیز وجود داشتند و مشرکان از خروج آنان جلوگیری کردند و آنان را دربرابر خود سپر تیر نکردند به سوی مشرکان تیر اندازی کنید و به مسلمانان اگر به زور در داخل قلعه نگهداری شده اند هشدار دهید و تا می توانید به آنها آسیبی نرسد و چنانچه به یکی از آنهاتیر زدید باید دیه اش پرداخت شود.
ـ حـفص بن غیاث : از امام صادق (ع ) پرسیدم آیا جایز است در شهری که مردم آن حربی هستند و داخل آن زن و کودک و پیرمرد و اسرای مسلمان و تجار به سرمی برند , آب انداخت و آن را به آتش کـشـیـد یـا آن را به منجنیق بست تا مردمش کشته شوند ؟
فرمود : این کار را باید با آنان کرد و به خـاطـر وجـود چـنین افرادی نباید از مردمان حربی شهردست کشید و مسلمانان در قبال آنها نه دیه ای به گردن دارند نه کفاره ای .

ـ امـام عـلی (ع ) در قسمتی از نامه جوابیه خود به معاویه می فرماید : اما این که گفته ای ((جنگ عـرب را در کـام خود فرو برده و جز نیمه جانی از او باقی نگذاشته است )) بدان که هرکس در راه حق فرو خورده شود, رهسپار بهشت گردد و هرکه در راه باطل از بین رود راهی دوزخ گردد.

ـ پـیامبر خدا (ص ) : هرکس برای خدا و به خاطر دفاع از مسلمانان قدم به دریا گذارد خداوند به تعداد هر قطره ای از دریا برایش ثواب وحسنه بنویسد.
ـ کسی که موفق نشده در رکاب من بجنگند , در دریا به جنگ رود.
ـ شهدای جنگ دریایی نزد خداوند برترند از شهدای جنگ زمینی .

ـ امـام باقر (ع ) یا امام صادق (ع ) : رسول خدا(ص ) زنان را همراه خود به جنگ برد تا مجروحان را مداوا کنند از غنیمت چیزی میان آنها تقسیم نکرد, اما به آنان (چیزهایی ) بخشید.

قرآن .
((سـزای کـسـانـی که با خدا و رسول او جنگ می کنند و درزمین به فساد می کوشند آن است که کـشـتـه شـونـد یـا بـردار گردند یا دستها و پاهایشان یکی از چپ و یکی از راست بریده شود یا از سرزمین خود تبعید شوند)).
((هـر کس کس دیگر را نه به قصاص قتل کسی یا ارتکاب فسادی بر روی زمین بکشد, چنان است که همه مردم را کشته باشد)).
ـ امـام عـلـی (ع ) : دزد محارب (دزدی که مسلحانه دست به دزدی زند) را بکش و نگران نباش , خونش به گردن من .
ـ امام باقر (ع ) : اگر مردی به خانه ات وارد شد و قصد تجاوز به زن و اموالت را داشت اگرتوانستی , در ضـربـه زدن بـه او پـیشدستی کن , زیرا چنین دزدی محارب با خدا و پیامبر اوست ,پس او را بکش و اگر پیامدی برایت داشت به عهده من .
ـ هرکس شبانه با خود سلاح حمل کند محارب است مگر آن که کسی باشد که نتوان به اومشکوک شد.
ـ پیامبر خدا (ص ) : هرکس (علیه دیگران ) شمشیر برکشد خونش هدر است .
ـ امـام عـلی (ع ) درباره مردی که خانه قومی را به آتش کشیده و بر اثر آن , خانه و اثاث آن سوخته بود چنین داوری کرد که : تاوان خانه واثاث آن را بپردازد وسپس کشته شود.
ـ امـام باقر (ع ) : هر که در یکی ا ز شهرها شمشیر بر کشد و کسی را زخمی کند باید قصاص شودو از آن شهر تبعید گردد اما اگر کسی در جای دیگری غیر از شهر سلاح برکشد و دست به ضرب و جرح و ربودن اموال زند ولی کسی را به قتل نرساند, محارب است و کیفرش کیفرمحارب و اختیار با امام است که اگر خواست او را بکشد و به دار آویزد و یا دست و پایش راقطع کند و فرمود : اگر بجنگد و بکشد و اموال را غارت کند امام باید به کیفر سرقتی که کرده دست راست او را قطع کند وسپس او را تحویل اولیای مقتول دهد که مال (مسروقه ) را از اوبگیرند و سپس وی را بکشند.
ابـو عبیده به امام عرض کرد : خدایت نیکو گرداند ! اگر اولیای مقتول او را بخشیدند چه حکمی دارد ؟
امـام باقر (ع ) فرمود : اگر آنها گذشت کنند امام باید او را بکشد زیرا محارب است و دست به قتل و دزدی زده است .
ابـو عـبـیده عرض کرد : اگر اولیای مقتول بخواهند از او دیه بگیرند و آزادش کنند آیا حق چنین کاری را دارند ؟
فرمود : نه , باید کشته شود.
ـ سورة بن کلیب از امام صادق (ع )پرسید مردی از منزل خود به قصد مسجد یا کار دیگری بیرون مـی آیـد ومـردی از روبـه رو یاپشت سر می آید و او را می زند و لباسهایش را می گیرد (چه حکمی دارد ؟
) حـضـرت فرمود :علمای ناحیه شما در این باره چه می گویند ؟
عرض کردم : می گویند ایـن یـک اخـتـلاس آشـکـاراسـت و (چنین کسی محارب نیست بلکه ) محارب کسی است که در سـرزمـینهای مشرک نشین باشد حضرت فرمود : حرمت و احترام کدام یک بیشتر است : سرزمین اسـلام یـا سـرزمـین شرک ؟
عرض کردم : سرزمین اسلام فرمود : اینها مصداق این آیه هستند که می فرماید : ((همانا سزای کسانی که با خدا و پیامبر او می جنگند )).
ـ از اهـل بـیـت (ع ) روایـت شده است که محارب کسی است که سلاح بر کشد و راه را نا امن کند ,خواه در شهر باشد یا بیرون از شهر.
ـ در جاده جلولا عده ای راهزن به حاجیان و دیگر رهگذران حمله کردند و سپس گریختندخبر به مـعـتصم رسید , به کارگزار خود در جلولا نوشت : اینچنین امنیت راهها را برقرار می کنی ؟
کنار گـوش امـیـر الـمـؤمنین راهزنی می شود و راهزنان می گریزند ؟
! آنها را تعقیب و دستگیرکن و گرنه دستور می دهم هزار تازیانه به تو بزنند و سپس در همان جا که راهزنی شده به دارت آویزند.
کـارگزار در تعقیب راهزنان بر آمد و آنها را دستگیر کرد و به بند کشید سپس موضوع را به اطلاع مـعـتصم رساند معتصم فقیهان و ابن ابی داود را جمع کرده درباره حکم راهزنان از آنهاپرسید ابو جـعـفـر مـحـمـدبن علی الرضا (امام جواد) (ع ) نیز حضور داشت آنها در جواب معتصم گفتند : خـداونـد قـبلا درباره آنها حکم کرده است آن جا که می فرماید : ((همانا سزای کسانی که باخدا و می جنگد)).
معتصم رو به ابو جعفر کرده پرسید : درباره پاسخی که اینها دادند چه می گویید؟
حضرت فرمود : امیر المؤمنین شنید که این فقیهان و قاضی چه گفتند معتصم گفت : شما هم نظرتان رابگویید حضرت فرمود : اینها در فتوایی که دادند بیراهه رفتند امیر المؤمنین باید ببیند که راهزنان مرتکب چـه کـاری شده اند اگر فقط راه را نا امن کرده اند و کسی را نکشته ومالی رانبرده اند دستور دهد آنـها را به زندان افکنند این است معنای تبعید کردن آنان به علت ایجاد ناامنی در راه و اگر جاده را نا امن کرده وکسی را نیز کشته اند دستور به قتل آنها باید داد و اگر درجاده نا امنی ایجاد کرده وکـسـی را کـشـته اند و مالی را برده اند باید دستور داد دست و پای آنها رااز چپ و راست ببرند و سپس به دارشان آویزند.
ـ امـام بـاقـر (ع ) : جـنـگ دو حـکم دارد :اگر هنوز آتش جنگ شعله ور است و سلاحها بر زمین گـذاشـته نشده و جنگجویان سرگرم پیکارند , هر اسیری که در این حال گرفته شود تصمیم با امام است که او را گردن زند یا دست وپایش را یکی از چپ و یکی از راست ببرد.
امـا اگـر جـنـگ تـمـام شـده و رزمـنـدگـان از پیکار دست شسته اند , اسیرانی که در این حال گـرفته شوند تصمیم با امام است که اگر خواست بر آنان منت نهاده آزادشان کند , یا فدیه بگیرد ورهایشان سازد و یا آنان را به بندگی گیرد.
ـ جـمـیـل بـن دراج از امـام صادق (ع )پرسید کدام یک از کیفرهای نامبرده در آیه ((همانا سزای کـسـانی که با خدا و پیامبر او می جنگند)) در حق این محاربان باید اعمال شود ؟
حضرت فرمود : تـصـمـیـم بـا امـام است اگر خواست کیفرقطع را به کار می گیرد , یا دار زدن را , یا کشتن را و یاتبعید کردن را.
ـ امام صادق (ع ) : در پاسخ به سؤال مردی از آیه ((همانا سزای کسانی که )) فرمود : تصمیم باامام است که کدام کیفر را انتخاب کند عرض کردم : پس امام در انتخاب هریک از کیفرها اختیار کامل دارد ؟
فرمود : نه , بلکه با در نظر گرفتن نوع جنایت تصمیم می گیرد.
ابـن عباس درباره آیه ((همانا سزای کسانی که با خدا وپیامبرش می جنگند )) گفته است : هرکه در قـلـمرو اسلام سلاح برکشد و راه را ناامن کند وآن را در اختیار بگیرد امام و پیشوای مسلمانان مـخـیر است که او را بکشد , یا به دارش آویزد , یادست وپایش را ببرد او درباره ((یا اززمین تبعید شوند)) گفته است : یا از سرزمین اسلام به دار الحرب (سرزمین کافران ) بیرون رانده شوند.

ـ نقل شده است که محاربی را نزدامیرالمؤمنین (ع ) آوردند آن حضرت دستور داد او را زنده بر دار کـنـنـد بـرای این کار چوبی را روبه قبله بر افراشت و آن مرد محارب را به گونه ای که پشتش به چوبه دار و رویش به سمت مردم و قبله بود به دار آویخت جسد او سه روز بر دار بود پس از سه روز امام دستور داد آن را پایین آورده بر وی نماز خواند و دفنش کرد.
ـ پیامبر خدا (ص ) : شخص به دار آوخته را بیش از سه روز روی چوبه دار نگه ندارید.

ـ امـام صـادق (ع ) : عـده ای از بـنـی ضـبـه (در حـالـی که بیمار و رنجور بودند) نزد پیامبر خدا (ص )آمـدنـد رسـول خـدا (ص ) بـه آنـهـا فـرمـود : نزد من بمانید , وقتی بهبود یافتید شما را با سـپـاهـی مـی فـرسـتم عرض کردند : ما را در خارج مدینه جای بده پیامبر آنها را با شتری از بیت الـمـال بـیـرون مدینه فرستاد وقتی حالشان خوب شد و جان گرفتند سه نفری را که همراه شتر بودندکشتند و شتر را با خود بردند.
خبر به پیامبر خدا (ص ) رسید آن حضرت علی (ع ) را برای دستگیری آنها روانه کرد آنان دردره ای نـزدیک یمن سرگردان بودند و نمی توانستند از آن خارج شوند علی (ع ) آنها را دستگیرکرد و نزد پیامبر خدا (ص ) آورد این آیه ((همانا سزای کسانی که با خدا و رسولش می جنگند ))برپیامبر نازل شد پیامبر (ص ) کیفر قطع دست و پا از چپ وراست را درباره آنها اعمال کرد.

ـ امـام رضـا (ع ) در پـاسـخ به سؤال از آیه ((یا از زمین تبعید شوند)) و این که کیفیت تبعید و حد ومرز آن چیست ؟
فرمود : از شهری که در آن جنایت کرده به شهر دیگری تبعید شود و به مردم آن شـهر اطلاع داده شود که آن شخص تبعیدی است و نباید باوی مجالست و معامله کنند و به اوزن دهـنـد و بـا او هـمـسـفـره شوند یک سال با او چنین رفتار می شود اگر در این مدت از آن شهر به شهری دیگر رفت , به مردم آن شهر نیز باید چنین دستورهایی داده شود تا یک سال به سر آید.
ـ امام صادق (ع ) --- نیز در همین باره فرمود --- : نباید با او معامله شود , یا به او پناه داد و یا صدقه داد (کمک مالی نمود).
ـ درباره آیه ((همانا کیفر کسانی که باخدا و پیامبرش می جنگند و در زمین به فساد می کوشند این است که کشته شوند )) فرمود :تبعید محارب با تبعید معمولی فرق می کند حاکم به نسبت جرمی کـه او مرتکب شده است درباره اش حکم کند اگر تبعید او از شهری به شهری دیگر باشد از طریق دریـا بـه تبعید برده وروی دریا برده می شود (ومی ماند) , زیرا تبعید او از شهری به شهر دیگر باید معادل با قتل و دارزدن و قطع دست و پا باشد , و این کیفری است در سطح بریدن دست و پا و دار زدن .
ـ در پـاسـخ به سؤال از تبعید محارب فرمود : از شهر تبعید می شود امیر المؤمنین (ع ) دو مرد رااز کوفه به جای دیگر تبعید کرد.
ـ در پـاسخ به سؤال از تبعید فرمود : از سراسر کشور اسلام تبعید می شود اگر در نقطه ای ازخاک اسلام یافت شد باید کشته شود و در امان نیست تا آن که به سرزمین شرک بپیوندد.
2.

ـ از سهل بن حنظلیه نقل شده است که در روز جنگ حنین با پیامبر خدا (ص ) حرکت کردند و راه زیادی را پیمودند تا آن که شب شدپیامبر فرمود : ((امشب چه کسی از ما نگهبانی می کند ؟
)) انس بن ابی مرثد غنوی عرض کرد :من , ای رسول خدا.
پیامبر فرمود : پس , سوار شو او بر اسب خود نشست و نزد پیامبرخدا (ص ) آمد رسول خدا (ص ) به او فرمود : بالای این دره برو مبادا امشب از طرف تو غافلگیر شویم .
ـ روایـت شده است که چون آیه ((و خداوند تو را از مردم حفظ می کند)) نازل شد, پیامبر (ص )به عـده ای از اصـحـاب خـود , مـانـنـد سـعـد و حـذیـفـه , که از او محافظت می کردند فرمود : به خانه های خود بروید , زیرا خدای تعالی مرا از گزند مردم مصون کرد.
ـ عـایـشـه : از پـیـامـبـر (ص ) هـمـیـشه محافظت می شد تا آن که آیه ((و خداوند تو را از مردم حـفـظمـی کـنـد)) نـازل شـد و پـیـامبر سرش را از چادر بیرون کرد وفرمود : ای مردم ! بروید , خداوندمحافظت مرا به عهده گرفت .

ـ امـام صـادق (ع ) : عـلـی (ع ) غـلامـی داشـت بـه نـام قنبر که ایشان را بسیار دوست می داشت هـرگـاه علی (ع ) بیرون می رفت قنبر با شمشیر خود در پی آن حضرت روانه می شد شبی قنبر را دیدفرمود : چه می خواهی قنبر ؟
عرض کرد : آمده ام که پشت سر شما حرکت کنم ای امیر مؤمنان !مـردم را که می شناسی ! من بر جان شما بیمناکم حضرت فرمود : وای بر تو ! آیا از اهل آسمان مرا مـحافظت می کنی یا از اهل زمین ؟
! عرض کرد : از اهل زمین فرمود : مردم روی زمین نمی توانند به من آسیبی برسانند مگر آن خدای عز و جل از آسمان بخواهد , پس برگرد قنبربرگشت .
ـ امام علی (ع ) عرض شد : از شما محافظت نکنیم ؟
حضرت فرمود : اجل هر انسانی او رامحافظت می کند.
ـ در روز جنگ صفین علی بن ابی طالب (ع ) مشغول آرایش دادن گردانهای خود بود معاویه رو به روی آن حـضـرت بر اسب خود سوار بود و علی (ع ) سوار بر اسب رسول خدا (ص ) رجزمی خواند و زوبـیـن رسـول خدا (ص ) در دستش بود و شمشیرش ذوالفقار را حمایل کرده بود یکی از یارانش عرض کرد : مواظب باش ای امیر المؤمنین ! می ترسیم این معلون بی خبر به تو حمله کند حضرت فرمود : درست است که او پایبند دینش نیست و شقی ترین ستمگران وملعونترین یاغیان بر امامان رهـیافته است اما محافظت اجل کافی است هر انسانی را دو فرشته نگهبان است که از او محافظت مـی کـنـنـد مـن نیز چنینم هرگاه اجلم فرا رسد شقی ترین اشقیامحاسنم را از خون سرم رنگین خواهد کرد.
ـ یعلی بن مرة : علی (ع ) شبها برای خواندن نماز مستحبی به مسجد می رفت ما برای محافظت از او رفـتـیـم وقـتـی نمازش را تمام کردنزد ما آمد و فرمود : چرا این جا نشسته اید ؟
گفتیم : برای محافظت از شما فرمود : آیا از اهل آسمان مرا محافظت می کنید یا از اهل زمین ؟
عرض کردیم : از مـردمـان روی زمـیـن فرمود : درزمین هیچ اتفاقی نیفتد مگر آن که در آسمان مقدر شود بر هر انـسانی دو فرشته گمارده شده اندکه از او دفاع و محافظت کنند تا آن که تقدیرش فرا رسد چون تقدیرش رسید او را با آن تنهاگذارند مرا از جانب خداوند سپری استوار است وچون اجلم فرا رسد آن سـپـر کـنار رود (بدانید)هیچ کس طعم ایمان را نچشد مگر آن که بداند که آنچه به او رسیده نمی توانست نرسد و آنچه به او نرسیده نمی توانست برسد.

ـ امام صادق (ع ) : پنج خصلت است که درهرکس یکی از آنها نباشد خیر و بهره زیادی در او نیست : اول : وفـاداری , دوم : تـدبیر , سوم :شرم و حیا , چهارم : خوش خویی و پنجم --- که چهار خصلت دیگر را نیز در خود دارد --- : آزادگی .
ـ امام باقر (ع ) : یزید بن معاویه به قصدحج وارد مدینه شد و در پی مردی از قریش فرستاد و او آمد یزید به او گفت : آیا اعتراف می کنی که تو بنده منی , اگر بخواهم می فروشمت و اگر بخواهم تو را به بردگی می گیرم ؟
آن مردگفت : به خدا سوگند ای یزید ! تو در میان قریش از من نژاده تر و والاتبارتر نیستی و پدرت نیز ,چه در زمان جاهلیت و چه در زمان اسلام , از پدر من برتر نبود در دیـنـداری نیز از من برتر وبهتر نیستی پس چگونه به خواست تو گردن نهم ؟
یزید گفت : به خدا سوگند اگر اعتراف نکنی تو را می کشم مرد گفت : کشتن من بالاتر ومهمتر از کشتن حسین بن علی (ع ), فرزند رسول خدا ,نیست یزید دستور داد او را کشتند.

ـ امام علی (ع ) : ای مردم ! آدم نه بنده ای زایید و نه کنیزی مردم همه آزادند.
ـ بنده دیگران مباش که خداوند پاک تو را آزاد آفریده است .
ـ مباد که طمعکاری تو را به بندگی گیرد, حالی که خداوند تو را آزاد آفریده است .
ـ بنده دیگری مباش که خدا تو را آزاد آفرید چه خوبیی است آن خوبی که جز با بدی بدست نیابد و چه آسانیی است آن آسانی که جز با سختی به چنگ نیاید؟
.

ـ امـام صادق (ع ) : آزاده در همه حال آزاده است اگر بلا و سختی به او رسد شکیبایی ورزد واگر مصیبتها بر سرش فرو ریزند او را نشکنند هرچند به اسیری افتد و مقهور شود و آسایش رااز دست نـهـاده بـه سـخـتـی و تنگدستی افتد چنان که یوسف صدیق امین , صلوات اللّه علیه , به بندگی گرفته شد و مقهور و اسیر گشت اما این همه به آزادگی او آسیب نرساند.
ـ امام علی (ع ) : انسان آزاده , هر سختی و گزندی بیند , باز آزاده است .
ـ آزاده , آزاده است هر چند سختی و مرارت بیند , وبنده , بنده است هرچند تقدیر یاریش کند.

ـ امام علی (ع ) : گشاده رویی خصلت آزادمرد است .
ـ خوشرویی خوی هر آزاده ای است .
ـ حیا وعفت از خصلتهای ایمان است این دو سرشت آزادگان و خوی نیکان است .
ـ زیبایی آزاده مرد به دوری کردن از عیب و ننگ است .
ـ امام باقر (ع ) : گروهی خداوند را از روی سپاسگزاری می پرستند و این پرستش آزادگان است .
ـ امـام عـلـی (ع ) : هـر کـه بـه وعـده نـیـکـی و احـسـانـی که در گذشته داده است عمل کند آزادگی اش کامل است .
ـ آزادگی از کینه توزی و نیرنگ منزه است .
ـ آزاده هیچگاه بنده نگردد مگر آن دم که کسی گرهی از کار او بگشاید.
ـ از موفقیت آزاده این است که مال را از راه حلال به دست آورد.
ـ دارایـی خود را در آنجا که حق است ببخش و با آن دوستانت را یاری رسان که جامه بخشندگی برتن آزاده مرد زیبنده تر است .

ـ امام علی (ع ) : هرکه خواهشهای نفس را فرو گذارد آزاده است .
ـ امام صادق (ع ) : دیندار خواهشها را کنار گذاشت و آزاده شد.
ـ امـام عـلـی (ع ) : آن کـه نـفـس خـود را خرید و آزادش کرد چون کسی نیست که نفس خویش رافروخت و برده اش ساخت .
ـ بنده قانع آزاد است و آزاد طمعکار , بنده .
ـ هرکه به دنیا پشت کند نفس خویش را آزاد کرده و خدایش را خشنود ساخته است .
ـ دنـیا سرای گذر است و مردم در آن دو دسته اند : مردی که نفس خود را فروخت و آن رااسیر و برده کرد و مردی که نفس خویش را خرید و آزادش ساخت .
ـ مـسـیـح (ع ) : چـه سـودی بـرده اسـت آن کـه خـود را به همه دنیا بفروشد و سپس آنچه را به بـهـای نفس خویش خریده است برای دیگران به ارث گذارد ؟
چنین کسی خود راتباه کرده است خوشا به حال کسی که نفس خویش را رهانید و آن را بر همه دنیا برگزید.

ـ امام علی (ع ) : هر که شرایط بندگی را به جا آورد سزاوار آزادی شود و هر که در احکام و شرایط آزادگی کوتاهی ورزد, به بندگی بازگرفته شود.

ـ امام علی (ع ) : مبادا کاری کنی که آزاده ای را از تو گریزان کند , یا قدر تو را بکاهد , یا شر و بدی برایت به بار آورد , یا در روزرستاخیز بار گناهی بر دوشت باشد.
ـ با نیکی کردن آزاد مرد را می توان مالک شد.
ـ بهترین نیکی آن است که به آزادگان برسد.
ـ گاه باشد که در حق آزاده ستم شود.
ـ آزادگان را پاداشی جز احترام و بزرگداشت نسزد.
ـ آن که مردم را به وحشت اندازد از آزادگی بدور است .
ـ بهترین گنجها خوبی و احسانی است که به آزادگان سپرده می شود و دانشی است که نیکان فرا می گیرند.
ـ هر گاه (بنده ای را) مالک شدی آزاد کن .
ـ آیـا آزاد مـردی نـیست که این خرده غذای لابه لای دندانها را برای اهلش واگذارد ؟
بدانیدکه جانبهای شما جز بهشت نیست , پس آن را جز به بهشت مفروشید.
2.

قرآن .
((همانا انسان آزمند آفریده شده است هرگاه بدی به اورسد بیتابی می کند)).
ـ امام علی (ع ) : چه زیبنده است که انسان آنچه را شایسته نیست نخواهد.
ـ آزمندی رنجی جاویدان است .
ـ آزمندی فرجامی نکوهیده دارد.
ـ آزمندی سوزنده تر از آتش است .
ـ آزمندی جوانمردی را لکه دار می کند.
ـ آزمندی قدر و منزلت آدمی را می کاهد و روزیش را زیاد نمی کند.
ـ آزمندی مرکب رنج است .
ـ آزمندی انسان را به عیبهای زیادی در می افکند.
ـ آزمندی سوار خود را می کشد.

ـ امام باقر (ع ) : حکایت آزمند به دنیا, حکایت کرم ابریشم است هرچه بیشترابریشم بر خود می تند , با بیرون آمدن ازپیله بیشتر فاصله می گیرد تا آن که سرانجام دق مرگ می شود.
ـ امام علی (ع ) : آدم حریص همواره در رنج است .
ـ انسان حریص خود را برای چیزی به رنج می افکند که برایش زیانبار است .
ـ بسا حریصی که آزمندی او را از پای در آورد.
ـ آزمند شرم ندارد.

ـ امام علی (ع ) در پاسخ به این پرسش که : کدام خواری بدتر است ؟
فرمود : آزمندی به دنیا.
ـ امام صادق (ع ) : چه زشت است برای مؤمن که میل و خواهشی خوارکننده داشته باشد.
ـ امام علی (ع ) : آزمندی روزی را زیاد نمی کند , بلکه ارزش آدمی را خوار می سازد.
ـ آزمند , بنده مطامع است .
ـ آزمند , اسیری زبون است که از بند اسارت هرگز نرهد.
ـ آزمندی خواری و رنج است .
ـ آزمندی آدمی را زبون و نگونبخت می کند.
ـ هیچ چیز چون آزمندی نفس را زبون نکند و چیزی چون بخل آبرو را نبرد.

ـ مـصـبـاح الـشریعة : پیامبر خدا(ص ) فرمود : آدم حریص همیشه محروم است وافزون بر محروم بودن , در هرکاری که می کندنکوهیده است چگونه محروم نباشد در حالی که از بند خدا گریخته است ؟
.
ـ امام صادق (ع ) : آزمند از دو خصلت محروم شده و در نتیجه دو خصلت را با خود دارد : ازقناعت مـحـروم اسـت و در نتیجه آسایش را از دست داده است , از رضایت و خرسندی محروم است و در نتیجه یقین را از کف داده است .
ـ امام علی (ع ) : روزی قسمت شده است , حریص محروم است .

ـ امام علی (ع ) : آزمند نیازمند است اگر چه مالک همه دنیا باشد.
ـ امـام حـسـن (ع ) در پـاسـخ بـه پـدر بـزرگـوارش کـه پرسید : فقر چیست ؟
فرمود : آزمندی وسیری ناپذیری .
ـ امام علی (ع ) : آزمندی فقر آور است .
ـ حرص زدن نیازمندی به بار می آورد.
ـ آزمندی نشانه نیازمندی است .
ـ هر آزمندی نیازمند است .

ـ امام علی (ع ) : آزمندی نشانه نگونبختان است .
ـ آزمندی دومین بدبختی است .
ـ آزمندی وسیری ناپذیری نگونبختی و خواری می آورند.
ـ در آزمندی بدبختی و رنج است .
ـ حرص زیاد آزمند را بدبخت و خوار می سازد.
ـ آن که حریص شد خود را در بدبختی و رنج افکند.
ـ آن که زیاد حرص زند شقاوتش بسیار شود.
ـ شقی ترین شما آزمندترین شماست .

ـ امام صادق (ع ) : دو آزمندند که هرگز سیر نمی شوند: آزمند دانش و آزمند ثروت .
ـ خـداونـد هیچ دری از دنیا را به روی بنده ای نگشود مگر آن که دری از آزمندی را نیز به روی او گشود.
ـ امام علی (ع ) : همانا دنیا آدمی را بکلی سرگرم خود می سازد و دنیاپرست به چیزی از آن نرسد, مـگـر آن کـه باب حرص و شیفتگی به آن بر رویش گشوده شود و به آنچه از این دنیادست یافته بسنده نمی کند تا در پی چیزی که به دست نیاورده است نرود.
ـ امـام صـادق (ع ) : امـیـر الـمـؤمنین , صلوات اللّه علیه , می فرمود : ای آدمیزاد ! اگر از دنیا به قدرکفایت خواهی همان کمترین دنیا تو را بس باشد و اگر بیش از کفایت خواهی همه دنیا هم تو رابس نباشد.
ـ امام علی (ع ) : آزمند بسنده نمی کند.

ـ امام علی (ع ) : آزمندی روزی را زیادنمی کند بلکه قدر و منزلت را خوار می سازد.
ـ پـیـامـبـر خـدا (ص ) : آن کـه حـرص نـزند روز خود را از دست نمی دهد وآن که حرص زند به آنچه روزیش نیست نمی رسد.
ـ امـام حـسین (ع ) : نه عفت و مناعت مانع روزی می شود و نه حرص زدن روزی بیشتر می آورد , زیرا روزی تقسیم شده و اجل حتمی است و حرص زدن طلب گناه است .
ـ امام علی (ع ) : آزمندی قدر مرد را می کاهد و روزی او را هم زیاد نمی کند.

ـ امـام عـلـی (ع ) : در پـاسخ به این پرسش که : آزمندی چیست ؟
فرمود : به دست آوردن کم با از دست دادن زیاد.

ـ پیامبر خدا (ص ) : ای علی ! بدان که ترسویی و بخل و آزمندی یک سرشتند و ریشه آنها بدگمانی (به خدا) است .
ـ امام علی (ع ) : دست رد زدن به سینه آزمندی ریشه سیری ناپذیری و طمعها را قطع می کند.
ـ بنای آزمندی و بخل شدید بر شک و کم اعتمادی به خدا استوار است .
ـ آزمندی زیاد ناشی از نیروی سیری ناپذیری و سستی دین است .

- -
- -
ـ امام صادق (ع ) به ابوبصیر فرمود :آیا اندوهگین نمی شوی ؟
آیا غم دلت را نمی گیرد ؟
آیا دردمند نمی شوی ؟
عرض کردم : به خدا سوگند چرا فرمود : هرگاه چنین حالاتی به تو دست داد, مرگ و تـنهایی قبر را به یاد آور وآن زمانی را که تخمهای چشمت آب گشته بر گونه هایت جاری شود و بـنـدهایت از هم بگسلد و گوشت بدنت خوراک کرمها شود و پیکرت پوسیده گرددو از دنیا جدا شوی اینها تو را به کار و عمل بر می انگیزند و از حرص زیاد به دنیا بازت می دارند.

ـ پیامبر خدا (ص ) : همانا آدمیزاد به آنچه که از او باز دارند آزمند است .
ـ اگـر آنـهـا را از رفتن به حجون ((3)) نهی کنم برخی از ایشان , با آن که نیازی به آن جا ندارند ,خواهند رفت .

ـ امام باقر (ع ) : هیچ حرصی چون رقابت برای رسیدن به درجات عالیه نیست .
ـ امام صادق (ع ) : مؤمن در دین خود نیرومند است و در فهم دین حریص .
ـ امـام علی (ع ) : تو که برای به دست آوردن آنچه رسیدنش به تو ضمانت شده است (یعنی روزی ) حرص می زنی , در انجام آنچه بر تو واجب شده است نیز حریص باش .

ـ پیامبر خدا (ص ) هرگاه به کسی نگاه می کرد و از او خوشش می آمد , می فرمود : شغلی هم دارد ؟
اگـر مـی گفتند : نه می فرمود : ازچشمم افتاد عرض می شد : چرا ای رسول خدا؟
! می فرمود : زیرا اگر مؤمن شغل و حرفه ای نداشته باشد دین خود را وسیله امرار معاشش می کند.
ـ خدای تعالی بنده مؤمن پیشه ور وشاغل را دوست دارد.
ـ امام علی (ع ) : به تجارت پردازید, که آن شما را از آنچه در دست مردم است بی نیاز می گرداند و خدای عز و جل بنده پیشه وردرستکار را دوست دارد.
ـ امام صادق (ع ) از شغل یکی از اصحاب خود پرسید , عرض کرد : فدایت شوم , من تجارت راکنار گذاشته ام , فرمود : چرا ؟
عرض کرد : منتظر این امر (روی کار آمدن دولت و حکومت شما) هستم حـضـرت فـرمود : این از شما تعجب است , ثروتتان از بین می رود از تجارت دست مکش و فضل و بـرکـت خدای را بجوی , حجره خود را بگشای و بساط کسب و کارت را پهن کن و از پروردگارت روزی بطلب .

قرآن .
((بعضی از جهودان کلمات خدا را به معنا دگرگون می کنند)).
((و اهل کتاب چون پیمان را شکستند لعنتشان کردیم و دلهایشان را سخت گردانیدیم کلمات را از معنای خود منحرف می سازند)).
((گوش به دروغ می سپارند و برای گروهی دیگر که خود نزد تو نمی آیند سخن چینی می کنند و سخن خدا را دگرگون می سازند)).
((آیـا طـمـع مـی داریـد کـه بـه شـمـا ایمان بیاورند و حال آن که گروهی از ایشان کلام خدا را مـی شـنیدند و با آن که حقیقت آن رامی فهمیدند تحریفش می کردند و از کار خویش آگاه بودند ؟
)).
((و ایـن کـتاب را به راستی بر تو نازل کردیم , تصدیق کننده و حاکم بر کتابهایی است که پیش از آن بوده اند)).
((ما خود قرآن را نازل کرده ایم و خود نگهبانش هستیم )).
علامه طباطبائی در المیزان می نویسد : از توضیحاتی که دادیم روشن شد که قرآنی که خداوند بر پـیـامـبـرش (ص ) نـازل کرده و آن را به ((ذکر)) توصیف کرده , به همان صورت نازل شده حفظ گـردیده است , باصیانت و محافظت الهی , همان گونه که خداوند درقرآن به پیامبر خود وعده داده است , از کم و زیاد شدن و تغییر مصون مانده است .
خـلاصـه برهان چنین است که : خداوند قرآن را بر پیامبر خود نازل کرد و در آیات فراوانی ازآن با اوصـاف خـاصـی یاد نموده است اگر در چیزی از این اوصاف کاهش یا افزایشی پدیدمی آمد یا در لفظ و یا ترتیب قابل توجه آن تغییری رخ می داد آثار این ویژگیها و اوصاف قطعااز بین می رفت اما قرآن موجود همه آثار و نشانه های این اوصاف بر شمرده شده را به کاملترین و زیباترین وجه ممکن داراسـت بـنـا بر این , تحریفی که سبب شده باشد چیزی ازصفات قرآن از بین رفته باشد درآن به وجود نیامده است قرآنی که در دست ماست عینا همان قرآنی است که بر پیامبر نازل شده است به فـرض کـه چیزی از قرآن افتاده یا در اعراب یاحروف و یاترتیب آن تغییری رخ داده باشد باید این افـتـادگـی و تـغـیـیـر در مـواردی باشد که برویژگیهای قرآن مانند اعجاز و نبودن اختلاف و نـاسـازگـاری در آن و هـدایـت و نـورانـیت و ذکربودن آن و برتریش بر دیگر کتابهای آسمانی و ویـژگـیـهـای دیگری از این قبیل , تاثیر ولطمه ای وارد نکرده باشد , افتادگیها وتغییراتی مانند ساقط شدن آیه تکراری , یا اختلاف در نقطه یا اعراب و موارد دیگری از این است .
اخبار فراوانی که از پیامبر (ص ) --- ازطرق عامه و خاصه --- در خصوص لزوم رجوع به قرآن درهنگام فـتـنـه هـا و برای حل مشکلات وارد شده است , نیز حدیث ثقلین که از طرق عامه وخاصه به تواتر رسـیـده اسـت و می فرماید : من در میان شما دو امر گرانبها می گذارم یکی کتاب خدا ودیگری عـترتم همچنین اخبار فراوانی که از پیامبر(ص ) و ائمه اهل بیت (ع ) درباره لزوم سنجیدن اخبار با قرآن وارد شده است , همگی نشانگر آن است که در قرآن تحریفی صورت نگرفته است .

ـ امـام عـلـی (ع ) : زیـرکـی مـؤمـن بـه دوری کـردن او از حـرامـهـا و شتابش به سوی مکارم و بزرگواریهاست .
ـ حرمتها را نیکو پاس بدار و به جوانمردان روی آر.
ـ اگر خواهان مکارم و بزرگواریها هستی از حرامها دوری کن .
ـ از بهترین مکارم اخلاق دوری کردن از حرامهاست .

ـ امـام عـلـی (ع ) : اگـر خدای سبحان هم ازنارواها نهی نمی کرد, بر خردمند لازم بود که از آنها دوری کند.
ـ خود داری از حرامها خوی خردمندان و خصلت بزرگواران است .

قرآن .
((بـگو : بیایید تا آنچه را که پروردگارتان بر شما حرام کرده است , برایتان بخوانم : این که به خدا شرک نیاورید)).
((هـمـانا مردار و خون و گوشت خوک و آنچه را که هنگام ذبح نام غیر خدا بر آن بخوانند بر شما حرام کرد , اما کسی که ناچارشود به شرط آن که از حد نگذراند و بی میلی جوید , گناهی مرتکب نشده است , که خدا آمرزنده و بخشاینده است )).
((حرام شد بر شما مردار و خون و گوشت خوک و هر حیوانی که به هنگام کشتنش نام دیگری جز اللّه را بـر آن بـگـویند وآنچه خفه شده باشد یا به سنگ زده باشند یا از بالا در افتاده باشد یا به شاخ حـیوانی دیگر بمیرد یا درندگان از آن خورده باشند مگر آن که ذبحش کنید ونیز هرچه بر آستان بتان ذبح شود و آنچه به وسیله تیرهای قمار قسمت کنید)).
((مادرانتان و دخترانتان و خواهرانتان بر شما حرام شده است )).

قرآن .
((بـگو : پروردگارمن زشتکاریها را چه آشکار باشند و چه پنهان و نیز گناهان و افزونی جستن به ناحق را حرام کرده است نیز حرام است چیزی را شریک خدا سازید که هیچ دلیلی بر وجود آن نازل نشده است , یا درباره خدا چیزهایی بگویید که نمی دانید)).
((چیزهای پاکیزه را بر آنها حلال می کند و چیزهای ناپاک را حرام )).
ـ امـام عـلـی (ع ) : خـدای سـبـحان انسان را از هیچ چیزی نهی نفرموده جز آن که او را از آن بی نیازکرده است .

ـ پیامبر خدا (ص ) : هرکس یک لقمه حرام بخورد نماز چهل شبش پذیرفته نشود.
ـ خدای عز و جل بهشت را بر بدنی که از مال حرام تغذیه شود حرام کرده است .
ـ کسی که گوشتش از حرام بروید, به بهشت نمی رود آتش به او سزاوارتر است .
ـ هرگاه لقمه حرام به اندرون بنده وارد شود, تمام فرشتگان آسمانها و زمین او را نفرین کنند.
ـ عـبـادت کردن با وجود حرام خواری مانند ساختن بنایی است بر روی شن ((و به قولی : برروی آب )).
ـ امام علی (ع ) : بد خوراکی است خوراک حرام .
ـ امام باقر (ع ) : هرگاه انسان مالی ازحرام به دست آورد نه حجی از او پذیرفته شود , نه عمره ای و نه صله رحمی و حتی در ازدواج و زناشویی او تاثیر سؤ می گذارد.
ـ پـیامبر خدا (ص ) : دور افکندن یک دانگ ((4)) حرام , نزد خدا برابر است با هفتاد هزار حج پاک و پذیرفته .
ـ امـام صـادق (ع ) دربـاره آیـه ((و بـه اعـمـالی که کرده اند پردازیم وهمه را چون ذرات خاک بر باددهیم )) فرمود :به خدا سوگندگرچه اعمالشان سفیدتر از کتان مصری بود اما چنان بودند که هرگاه با حرامی روبه می شدند آن را فرو نمی گذاشتند.
ـ پـیامبر خدا (ص ) : رها کردن یک دانگ حرام نزد خدای تعالی , دوست داشتنی تر است از صدحج که از مال حلال صورت گیرد.
ـ فرو گذاشتن یک لقمه حرام , نزد خدا محبوتر است از خواندن هزار رکعت نماز مستحبی .
ـ امام علی (ع ) : خرمایی از نامرغوبترین نوع آن تناول کرد و روی آن آب نوشید و دستی به شکمش زد و فرمود : هرکس آتش وارد شکم خود کند خداوند او را (از رحمت خود) دورسازد.
ـ امـام کـاظـم (ع ) : اهل صفه میهمان رسول خدا (ص ) بودند آنها خان ومان خود را رها کرده به مـدیـنه هجرت کرده بودند پیامبر خدا(ص ) آنان را که چهل مرد بودند در صفه مسجد اسکان داد آن حضرت هر صبح و شام نزد ایشان می رفت و بر آنان سلام می داد روزی بر صفه نشینان وارد شد, دید یکی کفش خود را پینه می کند , دیگری لباسش را وصله می زند و عده ای هم جامه های خودرا از شـپـش پـاک مـی کـنندپیامبر خدا (ص ) هر روز یک مد (تقریبا یک چارک ) خرما به آنها می داد مردی از میان آنهابرخاست و عرض کرد : ای رسول خدا ! خرمایی که به ما می دهی معده های ما را سوزاندپیامبر(ص ) فرمود : بدانید که اگر می توانستم دنیا را خوراک شما کنم این کار را می کردم اما کسانی از شما که پس از من زنده بمانند صبح و شام غذای سیر خواهند خورد هرکدام صبح یک پـیـراهـن خـواهـیـد پـوشـیـد و شـب پیراهنی دیگر و خانه هایتان را , همانند کعبه , بر افراشته و آراسته خواهید کرد.
مردی برخاست و گفت : ای رسول خدا ! من مشتاق چنان روزی هستم ! کی فرا خواهدرسید؟
.
فـرمود : این زمان شما بهتر از آن زمان است شما اگر شکمهای خود را از حلال پر کنید هیچ بعید نیست که از حرام نیز آن را پر نمایید.

ـ پیامبر خدا (ص ) : هرکس این امکان برایش پیش آید که با زن یا کنیزی به حرام نزدیکی کند اما از تـرس خـدا دسـت به این کار نزند,خداوند عز و جل آتش را بر او حرام گرداند و او را از آن هراس بزرگ ایمن دارد و به بهشتش برد.
ـ هـر مـردی بـتواند کار حرامی انجام دهدو آن را فقط به خاطر ترس از خدا فرو گذارد خداوند , پیش از آخرت , در همین دنیا بهتر از آن را به وی عوض دهد.

قرآن .
((هرکه با خدا و پیامبر او و مؤمنان دوستی کند, بداندکه حزب خداوند پیروز است )).
((خدا از ایشان خشنود گشت و آنان از خدا خشنود شدند اینان حزب خدایند بدانید که حزب خدا رستگار و پیروز است )).
ـ امـام عـلـی (ع ) : آیا خوش داری که از حزب پیروز خدا باشی ؟
از خدای سبحان بترس و درهمه کارهایت خوب عمل کن , زیرا که خداوند با تقوا پیشگان و نیکوکاران است .
ـ مـایـیـم آن بـزرگـان والاتبار , پرچمهای ما پرچمهای پیامبران است وحزب ما حزب خداست و گروه یاغی تجاوزگر حزب شیطان است .
ـ پیامبر خدا (ص ) : هرکه دوست دارد بر کشتی نجات بنشیند و به دستگیره محکم چنگ زند وبه ریسمان ناگسستنی خداوند بیاویزد , پس از من با علی دوستی ورزد و با دشمنش دشمنی کندو از امامان هدایتگرنسل او پیروی کند , زیرا که آنان جانشین و وصی من هستند حزب آنان حزب من است و حزب من حزب خدای عزوجل است وحزب دشمنان آنان همان حزب شیطان است .
ـ امام صادق (ع ) : ما و شیعیانمان حزب خداییم و حزب خدا پیروز است .
ـ در زیـارت امام حسین (ع ) می خوانیم : دلهای شیعیان آنان و حزب خودت را درفرمانبرداری از ایشان و یاری دادنشان و دوستیشان استوار گردان .
ـ امام علی (ع ) : به ریسمان خداو دستگیره او چنگ زنید و از حزب خدا و پیامبر او باشید و عهد و پیمانی را که با خدا بسته ایدپاس دارید , که اسلام غریبانه آغاز شد و بزودی غریب خواهد ماند.
ـ خـوشـا نـفسی که وظیفه خود را به پروردگارش ادا کرد آنان که خوف روز رستخیز شب هنگام چـشمانشان را بیدار نگهداشته و پهلوهایشان را از بستر نرم دور ساخته و لبهایشان به ذکرخداوند می جنبد و از بسیاری استغفار گناهانشان زدوده شده است آنان حزب و گروه خداوندند و بدانید که حزب خدا پیروزند.

قرآن .
((شـیـطـان بـر آنان چیره شده است و نام خدا را از یادشان برده است ایشان حزب شیطانند آگاه باشید که حزب شیطان زیانکارانند)).
((همانا شیطان دشمن شماست , پس شما نیز او را دشمن دارید , جز این نیست که او حزب خود را فرا می خواند تا ازدوزخیان باشند)).
ـ امـام عـلـی (ع ) : ای مـردم ! جز این نیست که فتنه ها به سبب پیروی از خواهشهای نفسانی آغاز مـی شـود اگر حق خالص و یکدست بوداختلافی پیش نمی آمد اما اندکی از حق و مشتی از باطل گـرفته و درهم آمیخته می شوند در این جاست که شیطان بر دوستداران خود چیره می شود, اما آنان که نیکی (و لطف ) خداوندپیشاپیش شامل حالشان شده نجات یابند.
ـ امـام حـسـیـن (ع ) --- در کـربـلا وقـتـی چشمش به سپاهیان کوفه افتاد که سیل آسا به سویش سـرازیـرشـده و از انـبـوهـی چـون شـب تـار سـیـاه می نمایند سخنانی ایراد کرد و فرمود --- : چه خـوب پروردگاری است پروردگار ما و چه بد بندگانی هستید شما , به فرمانبری از خدا اعتراف کـردیـدو بـه پـیامبر محمد ایمان آوردید و اینک کمر به قتل فرزندان و عترت او بسته اید هر آینه شیطان بر شما چیره شده و یاد خدای بزرگ را از ذهن شما برده است .
ـ امـام عـلی (ع ) : اما اندوه و تاسف من ازاین است که بیخردان و نابکاران کار این امت را به دست گـیرند و مال خدا را دست به دست گردانند وبندگان او را به بندگی خود گیرند و با صالحان بستیزند وتبهکاران را دار و دسته خودکنند.
ـ قـسـمتی از خطبه آن حضرت که باشنیدن خبر بیعت شکنان ایراد فرمود --- : هان ! شیطان دارو دسـته خود را برانگیخته و سپاهش رابسیج کرده است , تا ستم در جای خود برقرار ماند و باطل به جایگاه خود بازگردد , به خداسوگند ناروایی نبود که به من نسبت ندهند و میان من و خودشان به انصاف رفتار نکردند.
ـ هان ! شیطان دارو دسته خودرا بسیج کرده و نیروهای سواره و پیاده خود را از هر سو فراخوانده است , اما من بصیرت خود را دارم .
ـ قـسـمـتـی از خـطـبـه آن حـضـرت در تـوصـیف منافقان --- : آنان گروه شیطان و شعله آتش جهنم هستند آنان دار ودسته شیطانند وبدانید که پیروان شیطان بازنده و زیانکارند.

قرآن .
((هر حزبی به آنچه که دارد دلخوش است )).
دور اندیشی .

ـ امام علی (ع ) : دور اندیشی زیرکی است .
ـ دور انـدیشی فن است , ثمره دور اندیشی سالم ماندن (از آسیبها) است , کسی که دوراندیشی او را پیش نبرد , ناتوانی و درماندگی او را عقب نگه دارد.
ـ امـام هادی (ع ) : افسوسهای ناشی از کوتاهی کردن را به یاد آور , دور اندیشی دیرین را فراچنگ می داری .
ـ امام علی (ع ) : آن که دور اندیش باشد احتیاط کند و آن که دور اندیشی را رها کند بی باک شود.
ـ امام صادق (ع ) : دور اندیشی چراغدان گمان است .

ـ امام صادق (ع ) : مردی خدمت پیغمبرخدا(ص ) آمد و عرض کرد: ای رسول خدا به من سفارشی کن , پیامبر فرمود : اگر به تو سفارشی کنم به آن عمل می کنی ؟
پیامبر سه بار این سخن را فرمود و آن مـرد هـر سـه بـارجـواب داد : آری , ای رسـول خـدا پس رسول خدا (ص ) به او فرمود : به تو سفارش می کنم که هرگاه خواستی کاری کنی در عاقبت آن بیندیش , اگر کار درستی بود آن را انجام ده و اگر نادرست و گمراه کننده بود از آن خود داری کن .
ـ از سفارشهای آدم (ع ) به فرزندش شیث (ع ) : هرگاه قصد کاری کردید در عاقبت آن بیندیشید, زیرا که من اگر در عاقبت کار خود می اندیشیدم آن به سرم نمی آمد که آمد.
ـ امـام عـلـی (ع ) : هـر کـس بـدون عـاقـبـت انـدیـشـی در کـارهـا دست به کاری زند, خود را گرفتارسختیها ومصائب کند.
ـ هر کس دست به کاری زند بی آن که در عواقب آن بیندیشد , خود را در مهلکه گرفتاریها اندازد .
ـ امام جواد (ع ) : هرکس نداند کاری را از کجا آغاز کند, از به سر انجام رساندن آن درماند.
ـ امام صادق (ع ) : عاقب اندیشی دلها را بارور می سازد.
ـ امام علی (ع ) : اندیشیدن پیش از کار تو را از پشیمانی ایمن می دارد.
ـ هـرکه عاقبت اندیش باشد ازگرفتاریها دور ماند , هرکه در عواقب امور بیندیشد از مهلکه ها در امان ماند.
ـ هرگاه در کرده هایت بیندیشی , در هرکاری نیک فرجام شوی .
ـ پیش از کار بیندیش , تا به سبب کاری که می کنی سرزنش نشوی .
ـ خردمندترین مردم عاقبت اندیش ترین آنهاست .

ـ امـام عـلـی (ع ) : فـکـر کن تا دور اندیش شوی وچون همه جوانب کار برایت روشن شد آن گاه تصمیم قطعی بگیر.
ـ بدان که پایداری در تصمیم و اراده از دور اندیشی است .
ـ پیروزی با دور اندیشی و اراده پایدار به دست می آید.
ـ عزم درست از دور اندیشی است , عزم استوار از دور اندیشی است .
ـ هر که دور اندیشی اش کم باشد,عزمش سست است .
ـ هر که عزم خود را آشکار سازد دور اندیشی اش باطل و بی اثر گردد.
ـ در عزم و تصمیمی که با دور اندیشی همراه نباشد خیری نیست .

ـ امـام حـسـن (ع ) : در پاسخ به پدربزرگوارش که پرسید : دور اندیشی چیست ؟
فرمود : این که منتظر رسیدن فرصت خود باشی وچون فرصت دست داد بشتابی .
ـ امـام بـاقـر (ع ) : بـه پـیامبر خدا (ص ) عرض شد : دور اندیشی چیست ؟
فرمود : مشورت کردن باصاحبنظران و پیروی کردن از نظر آنها.
ـ امام عسکری (ع ) : دور اندیشی و احتیاط اندازه ای دارد که اگر از آن فراتر رود بز دلی است .
ـ امام علی (ع ) : از دور اندیشی است که از خدا تقوی داشته باشید و از عصمت و بیگناهی است که بـه خدا مغرور و گستاخ نشوید(گستاخ نشدن به خدا و غافل نبودن از عذاب او موجب مصونیت از گناه است ).
ـ امام حسن (ع ) : با بد بینی خود را ازمردم نگه داشتن همان دور اندیشی است .
ـ امـام عـلی (ع ) : دور اندیشی این است که آنچه را مکلفی نگهداری و آنچه را از دوش تو برداشته شده است واگذاری .
ـ دور اندیشی نگهداری تجربه است .
ـ دور اندیشی عاقبت نگری است و رایزنی با خردمندان .
ـ دور اندیشی همان فرمان بردن از خداست و نافرمانی کردن نفس .
ـ ریشه دور اندیشی باز ایستادن درهنگام شبهه است .
ـ پیروزی با دور اندیشی به دست آید و دور اندیشی با رایزنی و رای با راز داری .

ـ امام علی (ع ) : دور اندیش کسی است که فریبندگی دنیا او را از کار برای آخرتش باز ندارد.
ـ دور اندیش کسی است که دوست خوب برگزیند , زیرا آدمی به دوست خود سنجیده می شود.
ـ دور اندیش خود رای نیست .
ـ دور اندیش کسی است که تجربه هااو را آزموده کرده باشد و دشواریهای زمانه پالوده و آبدیده اش .
ـ دور اندیش کسی است که خود را به پیکار با نفسش مشغول دارد و آن را اصلاح گرداند ونفس را از خواهشها و لذتهایش باز بدارد و زمام آن را در اختیار گیرد.
ـ دور اندیش کسی است که همواره سرگرم پیکار با نفس خویش باشد و همه همتش صرف دینش شود وهمه تلاشش برای آخرتش باشد.
ـ دور اندیش را در هر کاری که می کند فضلیت و افتخاری است .
ـ خرد دور اندیش او را از هرگونه پستی باز می دارد.
ـ در راه حق کسی جز دور اندیش خردمند پایداری نورزد.
ـ دور اندیش در گرفتاریها سرگشته نمی شود.
ـ دور اندیش کسی است که آزار نرساند.
ـ دور اندیش کسی است که بارهای گران و رنج آور را از دوش خود بیفکند.
ـ دور اندیش کسی است که با روزگار خود مدارا کند.
ـ دور اندیش کسی است که دنیا را ازبهر آخرت رها کند.
ـ دور اندیش کسی است که از اسراف و تبذیر دوری کند.
ـ دور اندیش کسی است که برخورداری از نعمت و ثروت او را از کار برای آخرت باز ندارد.
ـ دور اندیش کسی است که چون نعمتی به او رو کند شکرش را به جای آورد وهرگاه نعمتی به او پشت کند شکیبایی ورزد و آن را از یاد ببرد.
ـ دور اندیش کسی است که در هنگام بر افروخته شدن آتش خشم کیفر دادن رابه تاخیر اندازد و به محض دست دادن فرصت ممکن برای جبران کردن احسان بشتابد.
ـ دور اندیش کسی است که آنچه در دست دارد ببخشد وکار امروزش را به فردا نیفکند.

ـ پیامبر خدا (ص ) : دور اندیش ترین مردم کسی است که بیش از هرکس برخشم خویش چیره آید.
ـ زیـرکـتـریـن شـمـا کـسـی اسـت کـه بـیـشـتـر از دیگران به یاد مرگ باشد ودور اندیش ترین شماآماده ترینتان برای آن است .
ـ امام علی (ع ) : دور اندیش ترین شما پارساترین شماست .
ـ دور اندیش ترین مردم کسی است که کار دنیای خود را به چیزی نگیرد.
ـ دور اندیش ترین مردم کسی است که از فرط احتیاط خود را ناتوان پندارد.
ـ دور اندیش ترین مردمان کسی است که شکیبایی و عاقبت اندیشی جامه زیرین و زبرین اوباشد.
ـ دور اندیش ترین مردم کسی است که به وعده خود عمل کند و کار امروزش را به فردا نیفکند.
ـ صلح جویی با مخالفان و مدارا بادشمنان کمال دور اندیشی است .
ـ احتیاط کردن نهایت دور اندیشی است .
ـ احتیاط کردن برترین دوراندیشی است .
ـ شکیبایی در برابر دشواریهای روزگار از برترین دور اندیشیهاست .

ـ امام علی (ع ) : اعتماد کردن پیش از آزمودن خلاف دور اندیشی است .
ـ آفت دور اندیشی از دست دادن کار (وفرصت ) است .
ـ با درست اندیشی دور اندیشی قدرت می گیرد.
ـ آن که بیازماید دور اندیش تر شود.
ـ امام رضا (ع ) : کسی که بخواهد دور اندیشی کند اما محتاط و برحذر نباشد خود را مسخره کرده است .
ـ امام علی (ع ) : پیروی از انگیزه های زشتکاری فرجام کارها را تباه می کند.
اندوه .

ـ امام علی (ع ) : اندوه نیمی از پیری است .
ـ اندوه بدن را آب می کند.
ـ اندوه دومین پیری است .
ـ مسیح (ع ) : آن که اندوه بسیار خورد تنی بیمار داشته باشد.
ـ امام صادق (ع ) : اندوهها ناخوشیهای دلند, همچنان که بیماریها ناخوشیهای تن .
ـ امام علی (ع ) : غم و اندوه بدن راضعیف و لاغر می سازد.
ـ اندوه بدن را متلاشی می کند.
ـ اندوه بیماری روان است .
ـ پیامبر خدا (ص ) : از غمدوستی به خداپناه برید.

ـ امام صادق (ع ) : دنیا خواهی غم و اندوه می آورد و پشت کردن به دنیا مایه آسایش دل و بدن است .
ـ پیامبر خدا (ص ) : هر که چشمش به دست مردم باشد اندوهش دراز و افسوسش پایدار شود.
ـ بسا خواهش ولذتی که دمی بپاید اما اندوهی دراز بر جای گذارد.
ـ امـام علی (ع ) : هر که بر کسی خشم گیردکه توان آسیب رساندن به وی را ندارد اندوهش دراز گردد و خود را عذاب دهد.
ـ ستمگری ندیدم که به ستمدیده ماننده تر باشد مگر حسود : او جانی خسته دارد و دلی سرگشته و اندوهی پیوسته .
ـ هر که در عمل کوتاهی کند به اندوه گرفتار آید.
ـ از بیتابی کردن بپرهیز , که آن امید را قطع می کند و عمل را ضعیف می گرداند و اندوه می آورد.
ـ آن کـه جامه عشق به دنیا را بر تن کند دلش از غمها پر گردد و برصفحه دلش برقصندهمچون رقصیدن کف و خاشاک سیلاب در هنگام گذر از پیچ و خم دره ها خواهشی (دنیوی )اندوهگینش می کند و خواهشی دیگر او را سرگرم خود می سازد و سر انجام گلویش گرفته می شود.
ـ امام صادق (ع ) : وقتی آیه ((اگر بعضی از مردان و زنانشان را به چیزی بهره ور ساخته ایم تو بدان نگاه مکن و غم آن را مخور و در برابرمؤمنان فروتن باش )) نازل شد, پیامبر خدا(ص ) فرمود: کسی کـه بـه دلـداری خـدا دلـخـوش وصـبورنباشد , جانش بر دنیا حسرتها خورد وهرکه چشمش به داراییهای دیگران باشد , اندوهش بسیار شود و نا راحتیش بهبود نیابد.
ـ پیامبر خدا (ص ) : کسی که به دنیا بچسبدمن سه چیز را برای او قطعی می دانم : فقری که هیچ گاه به بی نیازی نمی انجامد , گرفتاریی که هرگز از آن خلاصی نیست و غم و اندوهی که هرگز به پایان نمی رسد.

قرآن .
((بدانید که دوستان خدا را هراسی نیست واندوهگین نمی شوند)).
ـ امام علی (ع ) : اندوههای دل خویش رابا نیروی صبر و شکیبایی و یقین راستین بزدای .
ـ چه نیکو غم زدایی است یقین .
ـ چه نیکو غم زدایی است توکل کردن به تقدیر (الهی ).
ـ امام صادق (ع ) : اگر همه چیز به قضاو قدر است پس اندوه چرا ؟
!.
ـ امـام کـاظـم (ع ) : آن کـه غم خورد شایسته غم و اندوه است , پس مؤمن باید که به خدا و آنچه ازخدا می رسد خرسند باشد.
ـ امام صادق (ع ) : هر که برای دنیا غم خورد از پروردگار خویش ناخشنود شود.
ـ خـداوند --- از روی عدالت و حکمت و علم خود --- آسایش و شادمانی را در یقین و خشنودی از خدا قرار داد و غم و اندوه را در شک وناخشنودی (ازخدا) , پس از خدا راضی باشید و در برابر فرمان او گردن نهید.
ـ پـیـامـبـر خـدا (ص ) : خداوند --- از روی حکمت و لطف خویش --- آسایش و شادمانی را در یقین و خرسندی قرار داد و غم و اندوه را درشک و ناخشنودی (از خدا).
ـ امام حسین (ع ) : در زیر دیوار یکی از شهرها لوحی پیدا شد که در آن نوشته بود : من خداهستم و جـز مـن خـدایی نیست و محمد پیامبر من است در شگفتم از کسی که به مرگ یقین داردچگونه شادی می کند؟
و در شگفتم از کسی که به تقدیر یقین دارد چگونه غم می خورد؟
.
ـ امـام بـاقـر (ع ) : مـحـمـد بـن مـسـلم بن شهاب زهری با حالتی افسرده و غمگین خدمت علی بن الحسین (ع ) آمد امام سجاد(ع ) به او فرمود : چرا غمگینی ؟
عرض کرد : غمها و اندوهها پیاپی بر مـن وارد مـی شـونـد , زیرا از آنان که به نعمتهای من حسادت می ورزند و چشم طمع به مال من دوخـتـه انـد و کسانی که به آنان امیددارم و کسانی که به آنان خوبی می کنم و انتظار مرا برآورده نـمـی کـنند رنج می برم علی بن الحسین (ع ) به او فرمود : زبانت را نگه دار تا برادرانت را از دست ندهی .
ـ امام علی (ع ) : هر گاه بیتابی شدت گرفت باید به خدا پناه برد.
ـ امـام کـاظم (ع ) : بدان که خداوند از غمزدگان به اندازه غم و اندوهشان گره غم نگشود بلکه به اندازه مهر و رافت خود غمشان را زدود.

قرآن .
((تا بر آنچه از دست داده اید اندوه مخورید و برای آنچه به شما داده است شاد مشوید خداوند هیچ متکبر فخر فروشی را دوست ندارد)).
ـ ابـن عـبـاس : بـعـد از سـخـن پـیامبر خدا(ص )از هیچ سخنی به اندازه نامه ای که علی بن ابی طالب (ع ) برای من نوشت بهره مند نشدم او به من نوشت : اما بعد , آدمی برای نرسیدن به آنچه به او نـمـی رسـید اندوهگین می شود و از رسیدن به آنچه نمی شد به او نرسد شاد می شود پس , آنجا شـادی کـن کـه به چیزی از آخرت خودرسیده ای باشی و آن جااندوهگین شو که چیزی از آخرت خـود را از دسـت بـدهی اگر به چیزی از دنیای خود رسیدی شادی مکن و اگر چیزی از آن را از دست دادی اندوهگین مشو هم و غم خود را برای پس ازمرگ به کار گیر , والسلام .
ـ امـام علی (ع ) : از دو حال خارج نیست :یا چیزی هست که در گذشته به من نرسیده و در آینده نیز امیدی به رسیدن آن ندارم و یا چیزی هست که تازمانش نرسد من به آن نخواهم رسید هرچند برای رسیدن به آن از نیروی اهل آسمانها و زمین مدد جویم چه شگفت آور است کار این انسان , از رسـیدن به چیزی که حتما به او می رسید شاد می شود وبرای از دست دادن چیزی که هرگز به او نـمـی رسید اندوهناک اگرمی اندیشید دیده بصیرتش باز می شد و می فهمید که برای او از پیش برنامه ریزی شده است و به آنچه آسان می رسد بسنده می کرد و در پی آنچه شدنی نیست نمی رفت و دلـش از آنـچـه بدشواری به دست می آید آسوده می شد : پس , به خاطر کدام یک از این دو چیز عمر خویش راصرف کنم ؟
.
ـ پـیامبر خدا (ص ) : ای مردم ! دنیا سرای غم است نه سرای شادی , سرای دشواری است نه سرای آسودگی پس , هر که آن را شناخت باامیدی شاد نشد و با سختی و عسرتی اندوهگین نگشت .
ـ امـام حـسـن (ع ) : آنـچـه را از دنیا طلبیده ای و بدان نرسیده ای به منزله آن پندار که هرگز در اندیشه آن نبوده ای .
ـ امام علی (ع ) : زمانه دو روز است : روزی با توست ودیگر روز بر تو اگر با تو باشد, سرمست مشو و اگر برتو باشد دلگیر نشو.
ـ پیامبر خدا (ص ) : دنیا دست به دست می شود آنچه از دنیا نصیب تو باشد اگر ناتوان هم باشی به تـو می رسد وآنچه به زیان تو باشد به زور نمی توانی آن را از خود دور کنی هر که از آنچه ازدستش رفـتـه امید برکند تنش آسوده باشد و هرکه به آنچه خداوند روزیش کرده خرسند گرددشادمان باشد.
ـ امـام عـلـی (ع ) : بـرای آنـچـه از دست رفته است اندوه به دلت راه مده که تو را از آنچه می آید بازمی دارد.

ـ امـام صـادق (ع ) : هـرگـاه ازسوی حکومت یا دیگران اندوهی به تو رسید جمله ((لاحول ولاقوة الابـاللّه )) (هـیچ قوت وقدرتی مگر به اتکای خدا نیست ) را فراوان بگو , که آن کلید گشایش است وگنجی از گنجهای بهشت .
ـ پیامبر خدا (ص ) : جمله ((لاحول ولا قوة الا باللّه )) نود و نه درد را شفا می دهد که ساده ترین آنها اندوه است .
ـ امام صادق (ع ) : هرگاه غمها بر توفرود آمد بر تو باد به گفتن جمله ((لاحول ولا قوة الا باللّه )).
ـ پیامبر خدا (ص ) : جمله ((لاحول ولاقوة الا باللّه , لاملجا ولا منجی من اللّه الا الیه )) (هیچ جنبش و نـیـرویـی مـگر به اتکای خدا نیست وپناه و گریزی از خدا جز به سوی اونیست ) امت مرا از غم و اندوه در امان می دارد.
ـ هر که زیاد استغفار کند خداوند گره غمهای او را بگشاید و از هر تنگنایی بیرونش برد و ازآن جا که گمانش را هم نمی برد روزیش رساند.

ـ امام صادق (ع ) : یکی از پیامبران از غم و اندوه به درگاه خداوند شکوه کرد , خداوند به او دستور داد انگور تناول کند.
ـ چـون آب فروکش کرد و استخوانهای مردگان نمایان گردید و نوح (ع ) آن صحنه را دیدبسیار بیتاب شد واندوهگین گشت پس , خدای تعالی به او وحی کرد که انگور سیاه بخور تاغمت زدوده شود.
ـ امام علی (ع ) : شستن جامه ها غم و اندوه را می برد.
ـ امام صادق (ع ) : هر کس در خود اندوهی بیابد و علت آن را نداند , سر خود را بشوید.

ـ پیامبر خدا (ص ) : هیچ خانه ای نیست که در آن شادی باشد جز این که در پی آن غمی بدان رسد.
ـ با هر شادی غمی است .
ـ امام علی (ع ) : هر نوشی را نیشی است .

قرآن .
((وگـفـتـنـد : سـپاس خداوندی را که اندوه ما را زدود , هماناپروردگار ما آمرزنده و شکر پذیر است )).
((هـر گاه , که خواهند از آن عذاب , از اندوهی بیرون آیند بار دیگر آنان را بدان باز گردانند که : بچشید عذاب آتش سوزنده را)).
ـ پیامبر خدا (ص ) : هیچ اندوهی نیست که زدوده نشود, مگر اندوه دوزخیان .

ـ ابـوبـصیر : با یکی ا ز یارانمان خدمت امام صادق (ع ) رسیدیم به آن حضرت عرض کردم :فدایت شـوم یـابن رسول اللّه ! من (گاه ) بدون آن که بدانم دلیلش چیست غمگین و اندوهناک می شوم ! امـام صادق (ع )فرمود : آن غم و شادی از ما به شما می رسد زیرا اگر اندوهی یا سروری به ما رسد بر شما نیزوارد می شود چون ما و شما از نور خدای عزوجل هستیم .
ـ جـابر جعفی : در حضور امام باقر (ع ) دلم گرفت عرض کردم : فدایت شوم , گاهی اوقات بدون آن کـه مصیبتی یا گرفتاریی به من رسد اندوهگین می شوم چندان که همسرم ودوستم آن را در چـهـره ام می خوانند فرمود : آری , ای جابر ! خدای عز و جل مؤمنان را از طینت بهشتی آفرید و از نـسیم روح خویش در آنها جاری ساخت , از این روست که مؤمن برادر تنی مؤمن است پس هرگاه به یکی از آن ارواح درشهری اندوهی رسد آن روح دیگر اندوهگین شود, زیرا از جنس اوست .
ـ روایـت شـده است که از عالم (ع ) سؤال شد: فردی غمگین می شود بی آن که علت اندوه خودرا بـدانـد ؟
فـرمـود : اگـر انـدوهـی به او رسد بداند که برادرش غمی دارد همچنین است اگر بی دلیل شاد شود پس , در ادای حقوق برادران از خدا مدد می جوییم .

ـ امام سجاد (ع ) : خداوند دلهای حزین را دوست دارد.
ـ امام علی (ع ) : بسا اندوهگینی که غمش او را به شادمانی همیشگی بکشاند.
ـ پیامبر خدا (ص ) : خدای عز و جل با چیزی همانند اندوه طولانی عبادت نشده است .
ـ امـام بـاقـر (ع ) : در کتاب علی (ع ) خواندم که مؤمن صبح و شبش را به اندوه می گذراند وجز این به صلاح او نیست .
ـ امام صادق (ع ) : مؤمن صبح و شبش را به اندوه می گذراند و جز این به صلاح او نیست .
ـ داود (ع ) عـرض کرد: الهی ! فرمانم دادی که صورت و بدن و پاهایم را با آب بشویم , دلم را با چه بشویم ؟
فرمود: با غمها و اندوهها.
ـ امام صادق (ع ) : خداوند به عیسی بن مریم (ع ) وحی فرمود : آن گاه که هرزگان می خندند تو بامیل اندوه چشمانت را سرمه کن .
ـ امـام عـلـی (ع ) : هـر کـه در دنـیـا بـر نفس خویش اندوه بسیار خورد خداوند در روز قیامت او راشادمان گرداند و در سرای ماندگاری جایش دهد.
ـ پیامبر خدا (ص ) --- در پاسخ به این پرسش که : خدا کجاست ؟
ـ : نزد شکسته دلان .
ـ امـام صـادق (ع ) : حزن و اندوه همواره با عارفان است به سبب کثرت واردات غیبی بردلهایشان وافـتـخـار بـسیارشان بر بودن در زیر پوشش کبریا اگر اندوه لحظه ای از دلهای عارفان کنار رود دست به استغاثه بر می دارند و اگر در دلهای دیگران نهاده شود آن را خوش ندارند.
ـ امام علی (ع ) : هیچ کس سرمه ای چون سرمه اندوه به چشم نکشید.
ـ روایت شده است که خدای تعالی می فرماید : ای آدمیزاد ! هر روز روزی تو می رسد و توباز غم به دل راه می دهی و از عمرت کاسته می گردد اما اندوهی به خود راه نمی دهی چندان می جویی که تو را به طغیان وا می دارد حالی که آنچه داری کفایتت می کند.
ـ امام صادق (ع ) : اگر مرگ حق است , دیگر شادی چرا؟
.
ـ امام باقر (ع ) به جابر جعفی فرمود : ای جابر ! من غمگینم و دلم مشغول است عرض کردم :اندوه و دلـمشغولی شما چیست ؟
فرمود : ای جابر ! هرکس که دین ناب و زلال خداوند به دلش راه یابد او را از هر چه جز اوست باز دارد.
- -
- -
ـ امـام صـادق (ع ) : کـسـی کـه بـرای مـا نـگـران باشد و به خاطر ستمی که بر ما برود غمگین , نفس کشیدنش تسبیح است و غمخواریش برای ما عبادت .
2.

قرآن .
((وگفتند : پروردگار ما ! پیش از روز حسابرسی , دررسیدگی به نامه اعمال ما تعجیل کن )).
ـ پیامبر خدا (ص ) : هلا ! اینک شما در روزی هستید که هنگام عمل است و حسابرسی در آن نیست و زودا که به روزی در روید که روز حسابرسی است نه جای عمل .
ـ امام علی (ع ) : حسابرسی پیش از کیفر است , پاداش بعد از حسابرسی (به اعمال ).
ـ پـیـامـبـر خـدا (ص ) --- از سـفـارشـهـای آن حـضـرت بـه مـعاذ بن جبل --- : تو را به تقوای خدا سفارش می کنم ونگرانی از روز حسابرسی .
ـ سـوگـنـد بـه آن کـه جـانـم در دسـت اوست حتی به حساب دو گوسفند که به یکدیگر شاخ زده باشند رسیدگی خواهد شد.
ـ امام علی (ع ) : خداوند برای هرکاری پاداشی قرار داده است و برای هرچیزی حسابی .

قرآن .
((ای کـسانی که ایمان آورده اید ! از خدا بترسید وهرنفسی بنگرد که برای فردا چه پیش فرستاده است از خدا بترسید که خدا به آنچه می کنید آگاه است )).
ـ امـام عـلی (ع ) : به حساب اعمال نفس خود رسیدگی کنید و از آن بخواهید که وظایف خود را انـجـام دهـد و از آنـجا که رفتنی است برای آن جا که ماندنی است بهره برگیرد پیش از آن که بر انگیخته شوید توشه بردارید و خود راآماده کنید.
ـ نفسهای خودرا با حسابرسی به بندکشید و با مخالفت کردن با آن زمامش را در اختیار گیرید.
ـ امـام سجاد (ع ) : ای فرزند آدم ! تا زمانی که خود واعظ خویش باشی و به محاسبه (اعمال نفس ) خویش پردازی پیوسته در خیر وخوبی به سر خواهی برد.
ـ امام علی (ع ) : تو به حساب نفس خودت رسیدگی کن , زیرا دیگران را حسابرسی جز توهست .
ـ در زبـور آمـده اسـت : ای پسر آدم ! دنیارا برای شما نشانه هایی بر آخرت قرار دادم وقتی یکی از شـمـا مردی را به مزدوری می گیرد وسپس حسابش را از او می طلبد عضلات بدنش به لرزه در می آید , ولی از کیفر آتش نمی ترسدحالی که بسیار نافرمانی می کنید.
ـ پـیامبر خدا (ص ) : زیرکترین زیرکان کسی است که نفس خویش را حسابرسی کند و برای بعد از مـرگ کـار کـنـد و کودن ترین کودنهاکسی است که نفس خویش دنباله روهوسش کند و از خدا آرزوها طلبد.

قرآن .
((آنـچـه در آسـمانها و زمین است از آن خداست اگر آنچه درون خود دارید آشکار سازید یا پنهان داریـد خـداونـد به حساب آن می رسد , پس هرکه را خواهد ببخشد و هرکه را خواهدعذاب کند و خدا بر هر کاری تواناست )).
ـ پـیـامبر خدا (ص ) : پیش از آن که موردحسابرسی قرار گیرید, خود به حساب نفستان برسید و پـیـش از آن کـه سـنجیده شوید, خودنفستان را در ترازوی سنجش بگذارید وبرای آن حسابرسی بزرگ آماده شوید.
ـ امام صادق (ع ) : از نفسهای خود حساب بکشید پیش از آن که به حساب شما رسیده شود,زیرا در قـیامت پنجاه ایستگاه است و توقف در هر ایستگاهی هزار سال به درازا می کشد امام (ع )سپس این آیه را تلاوت کرد: ((در روزی که مدت آن پنجاه هزار سال است )).
ـ پـیـامـبـر خـدا (ص ) : پـیش از آن که حسابرسی شوید به حساب نفس خود برسید و پیش از آن کـه عـذاب شـویـد نفستان را آماده کنید و پیش از آن که برده شوید ره توشه سفر بردارید , که آن جـاایـسـتـگـاه عدالت است و به حق داوری می شود واز واجبات ووظایف پرسیده می شود آن که پیشاپیش هشدار داد معذور است .
ـ ای ابـاذر ! پـیش از آن که حسابرسی شوی تو خود به حساب خویش برس , که این کار حسابرسی فـردای (قیامت ) تو را آسان می سازد , پیش از آن که اعمالت سنجیده شود خود اعمالت را بسنج و بـرای آن حـسـابـرسی بزرگ , روزی که بر خدا عرضه می شوی و هیچ امر پوشیده ای بر او پوشیده نیست , آماده شو.

ـ امام علی (ع ) : چه سزاوار است که انسان ساعتی از روز را فقط به حسابرسی نفس خود اختصاص دهد و ببیند که در شبانه روز چه کارهایی به سود یا زیان خود انجام داده است .
ـ امام صادق (ع ) : بر هر مسلمانی که نسبت به ما معرفت دارد لازم است در هر روز و شب کارخود را بر نفسش عرضه دارد و به حساب نفس خود برسد اگر دید کار خوبی انجام داده است به دنبال بیشتر از آن باشد و اگر دید کار بدی از او سرزده است استغفار کند تا در روز رستاخیزسرشکسته و رسوا نشود.
ـ هرگاه به بستر خود رفتی در این باره بیندیش که چه خوراکی به معده خود فرستاده ای و درآن روز چه کارهایی کرده ای و به یاد آور که می میری و تو رامعادی و رستخیزی است .
ـ امـام کـاظـم (ع ) : از ما نیست کسی که هر روز به حساب خود رسیدگی نکند و ببیند که اگر کـارنیکی انجام داده است از خداوند توفیق انجام بیشتر آن را بخواهد و خدا را بر آن سپاس گوید واگر کار بدی انجام داده است از خدا آمرزش بخواهد و توبه کند.

ـ پیامبر خدا (ص ): بنده , مؤمن نباشد مگرآن گاه که سخت تر از حسابرسی شریک از شریکش و آقا از بنده اش , از نفس خود حساب بکشد.
ـ آدمی در زمره تقوا پیشگان نباشد مگر آن گاه که سخت تر از حسابرسی شریک از شریکش ,از خود حـساب کشد و بداند که از کجا خورده است , از کجا آشامیده است , ازکجا پوشیده است ,از حلال یا از حرام ؟
.

ـ امام علی (ع ) در پاسخ به سؤال از نحوه محاسبه نفس فرمود : چون شب را به صبح رساند و سپس روز را بـه شب , به سراغ نفس خویش رود و بگوید : ای نفس ! امروز را گذراندی و دیگر هرگز بر نـمـی گردد خداوند از تو خواهدپرسید که آن را چگونه سپری کردی ؟
در آن روز چه کردی ؟
آیا خـدا را یاد کردی یا سپاس وستایشش گفتی ؟
آیا حق برادر مؤمنی را پرداختی ؟
آیا بارغمی از دل او بـرداشـتـی ؟
آیـا در نـبـود او از زن و فـرزنـدانـش نـگهداری کردی ؟
آیا وقتی درگذشت به بـازمـانـدگـان او رسـیـدگـی کـردی ؟
آیـا با استفاده از مقام و موقعیتت از غیبت برادرمؤمنی جـلوگیری کردی ؟
آیا مسلمانی را یاری رساندی ؟
چه کاری برای او کرده ای ؟
آن گاه کارهایی کـه کـرده است بر می شمرد , اگر کار خیری از وی سر زده باشد خدا را سپاس گوید و به شکرانه تـوفـیـقی که به وی عنایت کرده خدا را به بزرگی یاد کند و اگر دید گناهی یاتقصیری از اوسر زده است از خدای عز و جل آمرزش بخواهد و تصمیم بگیرد که دیگر آن را تکرار نکند.

ـ امام علی (ع ) : هرکس پیوسته به حساب نفس خود برسد از سالوسی او در امان ماند.
ـ هـرکـه بـه محاسبه نفس خود پردازد به عیبهایش آگاه شود و به گناهانش پی ببرد وگناهان راجبران کند و عیبها را برطرف سازد.
ـ ثمره محاسبه اصلاح نفس است .
ـ هـرکـه بـه حساب نفس خود برسد سودبرد و هر کس از آن غافل ماند زیان کند و هرکس بترسد ایمن ماند.
ـ به حساب نفس خود برسید تا از تهدیدهای خدا در امان مانید و به نویدهای او دست یابید.
ـ هرکه نفس خود را حسابرسی کند نیکبخت شود.

ـ پیامبر خدا (ص ) : نخستین چیزی که بنده درباره آن پرسش می شود محبت ما خاندان است .
ـ امام صادق (ع ) : هنگامی که بنده در برابر خداوند , جل جلاله , بایستد نخستین پرسشی که از او مـی شـود درباره نمازهای واجب ,زکات واجب , روزه واجب , حج واجب و ولایت ما اهل بیت است اگر با اعتراف به ولایت ودوستی ما از این دنیا برود, نماز و روزه و زکات و حجش پذیرفته می شود .

ـ پـیـامـبـر خدا (ص ) : روز قیامت از هرنعمتی باز خواست می شود, مگر آنچه در راه خدای تعالی صرف شده باشد.
ـ انسان از هر نعمتی که داشته است باز خواست می شود مگر آنچه در جهاد یا حج مصرف شده باشد .
ـ امام علی (ع ) : هر کس در هنگام خوردن طعام نام خدا را بگوید, درباره نعمت آن خوراک هرگز مورد سؤال قرار نخواهد گرفت .

ـ امـام صـادق (ع ) : سـه چـیـز اسـت کـه بـنده مؤمن درباره آنها باز خواست نمی شود غذایی که مـی خـورد, لـبـاسـی که می پوشد , همسر پاک ومددکاری که به وسیله او از آلوده شدن به گناه محفوظ ماند.
ـ امام باقر (ع ) : سه چیز است که بنده درباره آنها باز خواست نمی شود : تکه پارچه ای که به وسیله آن خود را می پوشاند , تکه نانی که با آن سد جوع می کند و خانه ای که او را از گرما و سرما محفوظ می دارد.

قرآن .
((سپس به یقین درآن روز از نعمت باز خواست می شوید)).
ـ امـام صادق (ع ) درباره آیه ((در آن روزاز نعمت سؤال می شوید)) فرمود : این امت درباره نعمت وجود رسول خدا (ص ) وسپس اهل بیت (ع ) که خداوند به آنان داده است , بازخواست می شوند.
ـ نیز در ذیل همین آیه فرمود : ما جز آن نعمتیم .
ـ نـیـز دربـاره هـمـیـن آیـه فرمود : خداوند بزرگوارتر از آن است که از مؤمنی درباره خوردن و آشامیدنش باز خواست کند.
ـ ابـوخالد کابلی : خدمت امام باقر (ع ) رسیدم دستور داد ناشتایی آوردند من نیز با آن حضرت غذا خوردم هرگز غذایی به آن پاکیزگی و خوشمزگی نخورده بودم وقتی از خوردن دست کشیدیم فـرمـود : ای ابو خالد ! غذایت --- یا فرمود : غذای ما --- را چگونه یافتی ؟
عرض کردم :قربانت گردم هـرگـز غـذایـی بـه ایـن پاکیزگی و خوشمزگی ندیده ام , اما این آیه از کتاب خدا به یادم آمد : ((سـپـس آن روز از نـعمت باز خواست می شوید)) امام باقر (ع ) فرمود : آنچه درباره اش از شما باز خواست می کند عقیده حقی است که شما دارید.

ـ پـیـامـبر خدا (ص ) : در روز قیامت بنده قدم از جای خود بر ندارد تا آن گاه که از چهار چیز باز خـواسـت شـود : از عـمرش که در چه راهی صرف کرده است , از جوانیش که در چه راهی به سر آورده است , از مالش که از کجا آورده ودر کجا خرج کرده است و از دوستی ما خاندان .
ـ امـام صـادق (ع ) : از جمله اندرزهای لقمان به پسرش این بود : بدان که فردا چون دربرابر خدای عز و جل بایستی از چهار چیز بازخواست شوی : جوانیت که در چه راهی به سر آوردی , عمرت که در چه راهی صرف کردی , مال و دارائیت که از کجا آوردی و در چه راهی خرج کردی , پس برای آن هنگام مهیا شو و پاسخی آماده کن .
ـ دربـاره آیـه ((گـوش و چـشـم و دل هـمگی بازخواست خواهند شد)) فرمود :از گوش درباره شنیده هایش سؤال می شود و از چشم درباره دیده هایش و از دل درباره آنچه بدان وابسته شده .

قرآن .
((آنان که آنچه را خدا به پیوستن آن فرمان داده است پیوند می دهند و از پروردگارشان می ترسند و از سختی حسابرسی بیم دارند)).
ـ امـام صـادق (ع ) : صله رحم حسابرسی روز قیامت را آسان می کند سپس این آیه را تلاوت کرد : ((آنان که آنچه را خدا به پیوستن آن فرمان داده است پیوند می دهند و از پروردگارشان می ترسند و از سختی حسابرسی بیم دارند)).
ـ پـیامبر خدا (ص ) : دو چیز است که آدمی آنها را ناخوش دارد : مرگ را ناخوش دارد, درحالی که مرگ مایه آسودگی مؤمن از فتنه و گمراهی است تنگدستی را ناخوش دارد, در حالی که دارایی اندک حسابرسی را کمتر و ساده تر می کند.
ـ به آنچه به تو داده شده قناعت کن , تاکار حسابرسی برتو آسان شود.
ـ امـام صادق (ع ) : اگر توانستی از دنیا چیزی به دست نیاوری که درباره آن باز خواست شوی این کار را بکن .
ـ پیامبر خدا (ص ) : اخلاقت را نیکوگردان خداوند حساب تو را سبک می کند.

ـ پـیامبرخدا(ص ) --- درباره آیه ((سپس کتاب را به کسانی که برگزیدیم به ارث دادیم )) فرمود --- : کسانی که پیش تاختند بدون حسابرسی واردبهشت می شوند و کسانی که میانه روی کردند اندکی مـورد حـسـابرسی , قرار می گیرند و آنان که به خود ستم کردند , در تمام مدت محشر نگهداشته می شوند.
ـ امـت مـن بـه سه قسمت تقسیم می شوند:یک سوم بدون حساب و عذاب به بهشت می روند یک سـوم انـدکی حسابرسی می شوند و سپس وارد بهشت می شوند و یک سوم دیگر گداخته و خالص می شوند.
ـ امـام عـلـی (ع ) : در آن روز مـردم چند گروهند : برخی از آنان مختصری حسابرسی می شوند وشـادمـان نـزد خـانـواده خـود برمی گردند , برخی بدون حسابرسی وارد بهشت می شوند , زیرا هـیـچ آلودگی دنیوی ندارند , کسی در آن جا حسابرسی می شود که در این جا به دنیا آلوده شده بـاشـد ,بـعـضـی هـم درباره گودی زیر هسته خرما و پوست نازک بین خرما و هسته آن (درباره کمترین جزئیات اعمالشان ) باز خواست و به عذاب آتش شعله ور گرفتار می شوند.

قرآن .
((بـرای آنـان کـه دعـوت پروردگارشان را پذیرفتند پاداش نیکویی است وکسانی که دعوت او را نـپذیرفته اند , اگر هر آنچه را که بر روی زمین است و همانند آن را داشته باشند , فدادهند , آنان به سختی باز خواست خواهند شد و مکانشان جهنم است و بد جایگاهی است )).
((و آنان که آنچه را خداوند به پیوند دادن آن فرمان داده است پیوند می دهند و از پروردگارشان می ترسند و از سختی حسابرسی بیم دارند)).
ـ امـام صـادق (ع ) دربـاره آیـه ((و از سـختی حسابرسی بیم دارند)) فرمود : بدیها و خوبیهایشان به طور دقیق و همه جانبه حسابرسی می شود.
ـ بـه مـردی که یکی از برادرانش از اوشکوه کرده بود فرمود: چرا فلان برادرت از تو شکایت دارد ؟
عرض کرد : آیا از این که تمام حق خود را از او خواسته ام شکایت دارد؟
.
حضرت با عصبانیت نشست و آن گاه فرمود : خیال می کنی از این که تمام حقت را از اوخواسته ای کار بدی نکرده ای ؟
آیا وقتی خدای تبارک و تعالی می فرماید : ((و از سختی حسابرسی می ترسند)) تـرسـشان از این است که خدا به آنها ستم کند ؟
نه به خدا قسم ! ترس آنهاجز از حسابرسی کامل و دقـیق نیست که خداوند آن را حسابرسی سخت نامیده است , پس هرکه تمام حق خود را (مته به خشخاش گذارد) بخواهد بد کرده است .