اخلاق اسلامی

نویسنده : آیت الله دستغیب

پیش از زوال نعمت، آن را بشناسیم

چند سال قبل، گوشهایم چرک کرده بود و چند روز چیزی نمی شنیدم، به ناچار نزد دکتر گوش رفتم، آن را پاک نمود، پس از آنکه شستشو کرد، نخستین صدایی را که شنیدم، شادی فوق العاده ای به من دست داد، گفتم خدایا! چه نعمتی بزرگ به من داده بودی و من التفات نداشتم. بدبختی آدمی در این است که تا نعمتی از او گرفته نشود، قدرش را نمی داند، امیدوارم شما منتظر نباشید نعمت را از شما بگیرند تا نعمت شناس شوید.
نعمت «زبان» که اگر نطق گرفته شود، معلوم می شود چه نعمتی است، چقدر باید با آن یاد خدا کنی، «الله اکبر» بگویی، تا آخر عمر خدا را فراموش نکنی، کفور نباشی، کار این بشر به جایی می رسد که گاهی منکر خدا می شود، مانند چهارپایان از نعمتهای خدا بهره می برد، بدون اینکه نعمت شناس باشد.(64)
خدایی که این همه نعمتهای داخلی و خارجی، مادی و معنوی عنایت فرموده، زمین و آسمان و کرات را مسخر بشر کرده است، نباید سپاسگزارش باشد؟ همین شکر تو را به مقامات و کمالات می رساند.
شنیده می شود که بعضیها می گویند: «خداوند به عبادت یا شکر ما نیاز ندارد»، این درست است اما تو نیاز داری و برای خودت هست: «انسان) هر کار (نیکی) را انجام دهد، برای خود انجام داده، و هر کار (بدی) کند، به زیان خود کرده است».(65) یعنی عملش به خودش باز می گردد خواه خوب باشد یا بد. اگر شاکر شد، در جهات انسانی افتاد، از ملائکه برتر می شود، خداوند سپاسگزار است، جزای نیک می دهد. و اگر نکردی، بر علیه خودت است و آخرش خدا می داند از کجا سردرآوری. امید است خداوند همه را یاری فرماید تا به منزل مقصود که لقاء الله است، برساند.

جلسه پنجم: حکمت الهی در سرتاسر بدن

(فلینظر الإنسن مم خلق خلق من ماء دافق یخرج من بین الصلب و الترائب إنه علی رجعه ی لقادر).(66)

راه آشنایی با مبدأ و معاد

«مبدأ و معاد» دو اصل اعتقادی اسلام است، بر انسان واجب است که مبدأ و خدای خود و بعد معاد و بازگشت خویش را بشناسد.
در آیات فوق، تدبر در نطفه و ابتدای تکوین انسان، مبرهن و روشن می گردد. «فلینظر» انسان باید بنگرد از چه آفریده شده تا هم خدای خود و هم بازگشت خویش را بشناسد که از قطره آبی، چه ساختمان عجیبی تشکیل شده است که سرتاسر، حکمت و مصلحت است به قدری که یک رگ، بدون حکمت و یک استخوان زیادی، آفریده نشده است، آنچه لازمه این ساختمان است، خداوند در آن قرار داده است، لذا انسان می فهمد که آفریننده این بدن، قدرتش بی نهایت است و حد ندارد، به قدری تواناست که از یک قطره آبی در ظلمات ثلاث، چنین ساختمان عظیمی آفریده که هزاران سال علما در تشریح و کیفیت آفرینش و خواص آن تحقیق دارند و اعتراف می کنند که هنوز بسیاری از آنها را نفهمیده اند.