عابدی که در زمین فرو رفت
مروی است که عابدی سرگرم نماز بود، دو کودک، خروسی را گرفته و بالهایش را می کندند و اذیتش می کردند، عابد آنقدر نمازش را طول داد که بالاخره بچه ها خروس را کشتند، عابد به خاطر فریادرسی نکردن از خروس به زمین فرو رفت.
افراط در خشم که بحث ما در آن است و خیلی هم برای عموم لازم است به چیست؟ افراط در خشم موجب تباهی دنیا و آخرت شخص است لذا باید همگان آن را بدانیم و در مقام عمل آنچه دانستیم به نحو احسن پیاده کنیم.
پیغمبر(ص) هرگز خشم شخصی نداشت
افراط در خشم به حسب مورد و کیفیت است. اما افراط در «مورد» آن است که آدمی خشم بیجا کند در جایی که عقل و شرع اجازه خشم نمی دهد، در مجلس قبل گفتم مثل اینکه در برابر امور غیر اختیاری، خشمگین شود، خلاف عقل و شرع است، همچنین در مورد خلاف توقعهایی که واقع می شود، اصلا چرا توقع داشته باشی که وقتی بر خلاف میلت واقع می شود، عصبانی شوی؟
در حالات رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم چنین رسیده است(108) هیچ وقت پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم خشم نفسانی نداشت و برای جهات شخصی خودش اگر خلاف میلی می دید، خشمگین نمی شد، همیشه خشمش الهی بود، برای خدا بود و در برابر کفر، فساد و گناه خشمگین می شد نه خلاف میلهای شخصی خودش.
معامله علی(ع) با دشنام دهنده و عمروبن عبدود
روش امامان ما علیهم السلام نیز چنین بوده است، این شعر مشهور که منسوب به امیرالمؤمنین علی علیه السلام است شنیده اید:
ولقد امر علی اللئیم یسبنی - فمضیت ثمة قلت لا یعنینی
«بر شخص پستی گذشتم که مرا دشنام می داد، من رد شدم و گفتم مرا اراده نکرده (و با من نبوده) است».
همه شنیده اید که در جنگ با «عمروبن عبدود» آب دهان به صورت مبارکش انداخت، حضرت او را در آن وقت نکشت بلکه مقداری حرکت کرد و بعد سرش را جدا کرد، پس از آنکه از حضرت، علتش را پرسیدند فرمود: «ترسیدم اگر همان وقت سرش را ببرم روی خشم نفسانی باشد که باطل است، اگر کافری را می کشم باید برای خدا بکشم».