روش پیغمبر و ائمه در توقع نداشتن
شما نباید توقع داشته باشید که مردم خدمتگزار شما باشند بلکه خودتان را خدمتگزار مردم بدانید و هیچگونه امتیازی نخواهید، همان روش پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم و ائمه اطهار علیهم السلام را دنبال کنید.
مروی است که در یکی از غزوات، وقتی اصحاب می خواستند طعام تدارک نمایند، گوسفندی کشتند و هر کس دنبال کاری رفت، رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم هم دنبال جمع آوری چوب و هیزم رفت، عرض کردند: ما خدمتگزار شما هستیم یا رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم شما گوشه ای استراحت بفرمایید ما خودمان هیزم جمع می کنیم، مضمون روایت شریف این است که فرمود: «من از خدای خود خجالت می کشم که خودم را بر شما امتیاز بدهم».
حضرت سجاد علیه السلام وقتی می خواست برای حج عمره برود با قافله ای می رفت که اهل مدینه نباشد، قبلا تحقیق می فرمود که اهل قافله او را نشناسند، آنگاه همراهشان می رفت و خودش را با آنان یکی قرار می داد که هیچگونه امتیازی برایش قایل نشوند. در یکی از این سفرها شخصی حضرت را شناخت و عرض کرد: ای فرزند پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم چرا خودتان را معرفی نمی فرمایید که به شما خدمت کنند. حضرت او را از معرفی کردن خودش منع فرمود.
حضرت رضا(ع) و مرد ناشناس در حمام
در کتاب «محجة البیضاء» در حالات حضرت رضا علیه السلام نقل نموده است در خراسان هنگامی که ولیعهدی تحمیلی هم داشت، در حمام وارد شد شخصی قبلا آمده بود و حضرت را نمی شناخت، گفت: ای مرد! آیا پشت مرا کیسه می کشی؟ حضرت فرمود: آری، آنگاه کیسه را گرفت و به پشت آن شخص کشید. حمامی وارد شد تا خواست به آن شخص اعتراض کند، حضرت به او اشاره فرمود که ساکت باشد و آقا را معرفی ننماید.
توقع سلام و احترام نداشته باشیم
غرض این است که مخصوصا اهل علم باید توقعات خودشان را کم کنند، نخواهند که مردم خدمتگزارشان باشند، توقع کوچکی کردن از دیگران نداشته باشند. (البته وظیفه مردم به جای خود. آنان باید احترام کنند، تشویق کنند، اما صحبت این است که ما نباید انتظار داشته باشیم به ما احترام کنند و اگر احترام نکردند، خشمگین شویم ناراضی گردیم.) مثلا نباید توقع سلام داشته باشیم؛ بلکه روش رسول خدا صلی الله علیه و اله و سلم را که ابتدا سلام می کرد، ترک نکنیم. همانطور که یکی از آنها ابتدا به سلام کردن است به کوچک و بزرگ، نشستن بر روی خاک و هم ردیف سوار کردن شخص پیاده دومی و سومی آن است».
پس امروز مواردی از خشم بیجا را مورد بحث قرار دادیم. خشمهای بی مورد مثل خشم در برابر امور غیر اختیاری که از اشخاص سر می زند و غرضی در کار نیست. و مورد دیگر، خشم در برابر خلاف توقعهایی است که انسان دارد.