*بِسْمِ
اللهِ
الرَّحْمنِ
الرَّحِیم*
دعا
به چه معناست؟
و ما چه نیازی
به دعا داریم؟
دعا
در لغت،
به معنای ندا و صدا زد ن استدعوتُ فلان ا ؛ یعني او را صدا زدم.
وهمچنین
به معنای
درخواست
انجام كار و حاجت
خواستن است. اما
در اصطلاح
دینى به معناى
روى آوردن به
خداوند متعال
و درخواست از
او با حالت
خضوع مىباشد.
به بیان
دیگر دعا از
دیدگاه شرع
گفت و گو كردن با
حق تعالى به
نحو بیان
توحید و ثناى
الهى یا درخواست
بخشش و رحمت
از او یا طلب
بهره دنیایى
است .
خداوند
از طریق وحى،
الهام و اشراق
با انسان رابطه
برقرار مىكند
و آدمى از
طریق نیایش و
دعا به خداوند
تقرب مىجوید.
در اصطلاح،
فردی پست وپائین از فردی بالاتر از خود با حالت خضوع و سرافكندگي چیزی طلب كن د.
* دعا
یک نوع ارتباط
عاطفی بین
خالق و مخلوق
است.
چرا باید
دعا کنیم؟
دعا
نوعی اظهار
نیاز به خالق است
همان
گونه که بچه
نیاز به مادر
دارد
همانطور
که فقیر نیازبه
کمک دارد
همانطور
که عاجز و
معلول نیاز به
مدد دارد
انسان
در هر حال
نیاز به
خداوند دارد
چه
بخواهد چه
نخواهد
چه
بداند چه
نداند
* اگر
کسی خود را بینیاز
از خداوند
بداند طغیان
میکند . إِنَّ
الْإِنْسَانَ
لَيَطْغَى ﴿علق۶﴾
أَنْ
رَآهُ
اسْتَغْنَى ﴿علق۷﴾
حتی
پیامبران و
ائمه نیاز به
دعا دارند
فطرت
همه انسانها
براساس نیاز و
دعاست (حتی بت
پرستان ،
گاوپرستان و...)
حتی
فرعون میداند
که همه چیز در
دست خداست
داستان
:
در زمان
فرعون رود نیل
فرو نشست،
مردم مصر پیش
او آمده تقاضا
نمودند كه آب
رود را به
جریان اندازد.
فرعون گفت من
از شما راضى
نیستم. رفتند مرتبه
دوم آمده
درخواست
كردند باز
همان جواب را
داد. در مرتبه
سوم نیز به
همان جواب
آنها را برگردانید.
چهارمین بار گفتند.
فرعون!
حیوانات ما مى
میرد و
زراعتهایمان
خشك مى شود
اگر رود را به
جریان
نیندازى خداى
دیگرى انتخاب
مى كنیم .
فرعون
گفت همه در
بیابان جمع
شوید، خودش
نیز با آنها
بیرون شد ولى
در محلى كه نه
آنها او را مى
دیدند و نه
صدایش را مى شنیدند صورت
بر روى خاك
گذارده با
انگشت شهادت
اشاره نمود
شروع به
درخواست و دعا
مى كرد.
مى
گفت
پروردگارا
مانند بنده اى
خوار و ذلیل كه
بسوى آقاى خود
بیاید در
پیشگاه تو
آمده ام . مى
دانم كسى جز
تو قدرت ندارد
رود نیل را به
جریان آورد به
لطف و كرم
خویش آن را به
جریان انداز.
رود
نیل به طورى
جارى شد كه
پیش از آن
سابقه نداشت.
فرعون به
مصریان گفت من
رود را جارى
كردم و به این
وضع در آوردم.
همه به سجده
افتاده مراسم
پرستش را
تجدید نمودند.
فرشته ای به
صورت مردى پیش
فرعون آمد،
گفت پادشاها
بنده اى دارم كه
او را بر سایر
بندگان خود
امتیاز داده
ام اختیار
آنها را به او
سپرده كلید
خزائن و
اموالم در دست
اوست ولى آن
بنده با من
دشمنى مى كند.
كسى را كه من
دوست دارم با
او دشمن است .
هر كه را من
نمى خواهم با
او دوستى مى
نماید. كیفر
چنین بنده اى
چیست ؟ فرعون
گفت بسیار
بنده ناپسند و
بدى است اگر
در اختیار من
باشد او را در
دریا غرق مى
كنم . گفت اگر
باید چنین شود
تقاضا دارم
قضاوت خود را
برایم بنویسد.
فرعون نوشت
سزاى بنده اى
كه با آقاى
خود مخالفت
كند، دوستانش
را دشمن بدارد
و با دشمنانش
دوست باشد فقط
غرق نمودن در
دریا است، به
دست او داد.
فرشته گفت خوب
است این نامه
را با مهر خود
امضاء كنید.
فرعون نوشته
را گرفت و
امضاء كرد. آن روز
كه خداوند
اراده كرد
فرعون و
فرعونیان را
غرق نماید،
فرشته همان
نامه را به
دستش داده گفت
اینك قضاوتى
كه درباره خود
كردى انجام مى
شود باید غرق
شوی.( علل
الشرایع، جلد
اول چاپ قم ، ص 55)
آثار
ترک دعا
دوری
از رحمت خدا
نزول
بلا
پیامبر
اکرم (ص) : کم دعا
کردن را موجب
نزول بلاها
معرفی کرده، توصیه
میفرمودند
که «بسیار دعا
کنید که دعا،
حتی قضای محتوم
(تقدیر قطعی
خداوند) را بر
میگرداند.
بی
اعتنایی خدا
نسبت به بندگان
دعا
كردن، لازم و
داراى فضيلت
بسيار و
برترين عبادت
است، ترك دعا
از روى تکبر
حرام و از
گناهان کبیره
است
قرآن
کریم:
قُلْ
مَا يَعْبَأُ
بِكُمْ
رَبِّي
لَوْلَا دُعَاؤُكُمْ
... (فرقان
۷۷)
بگو: اگر
دعاى شما
نباشد،
پروردگار من
براى شما وزن
و ارزشى قائل
نيست.
وَ
قالَ
رَبُّكُمُ
ادْعُونِي
أَسْتَجِبْ لَكُمْ
إِنَّ
الَّذِينَ
يَسْتَكْبِرُونَ
عَنْ
عِبادَتِي
سَيَدْخُلُونَ
جَهَنَّمَ داخِرِينَ
(60غافر)
و
پروردگارتان
گفت: «مرا
بخوانيد تا
براى شما اجابت
كنم. همانا
كسانى كه از
عبادت من سر
باز زده و
تكبّر مىورزند
به زودى با
سرافكندگى به
جهنّم وارد مىشوند.»
* سؤال:
خداوند
بزرگ با قلم
قضا و قدر،
آنچه را باید،
بر بندگان
مقرّر فرموده
و هیچ
تغییر ی در
سرنوشت انسان
از ابتدا ی
ولادت تا لحظۀ
مرگ معقول
نیست و آنچه
بر ارادۀ او گذشته،
همان خواهد شد
و دعا امر ی بي معنا و
مسألهای بي مفهوم و
كاری بدون
نتیجه
است. پس چرا باید
دعا كنیم ؟
* پاسخ:
1
- دعا كردن به
منظور اعلام
نیازهای بنده
به خداوند
نیست،
یعني
بنده در مقام
دعا نیازهای
خود را به
خداوند اطلاع
نمي دهد، چون
خداوند همه
چیز را مي داند
و به همه
موجودات عالم
و انسان ها و
اسرار دروني
آن ها علم
دارد.
در
آیات متعددی
از قرآن مجید
علم خداوند به
همه چیز و همه
موجودات عالم
و نیت های
دروني انسان
ها و آن چه را
انسان ها در
درون خودِ
پنهان مي كنند
یا آن رِا
آشكار مي
كنندِ، تذكر
داِده شده
ازِ
جمله:
... ذَٰلِكَ
لِتَعْلَمُوا
أَنَّ
اللَّهَ يَعْلَمُ
مَا فِي
السَّمَاوَاتِ
وَمَا فِي
الْأَرْضِ
وَأَنَّ
اللَّهَ
بِكُلِّ
شَيْءٍ عَلِيمٌ)المائده
/ ۹۷(
این
برای آن است
كه بدانید خدا
آن چه را در
زمین و آسمان
است مي داند و
خدا به همه
چیز دانا است .
« قُلْ
إِنْ
تُخْفُوا مَا
فِي
صُدُورِكُمْ
أَوْ
تُبْدُوهُ
يَعْلَمْهُ
اللَّهُ ۗ
وَيَعْلَمُ
مَا فِي
السَّمَاوَاتِ
وَمَا فِي
الْأَرْضِ ۗ
وَاللَّهُ
عَلَىٰ كُلِّ
شَيْءٍ
قَدِيرٌ)آل عمران / ۲۹(
بگو
اگر آن چه را
در سینه های
شماست پنهان
كنید یا آن را
آ شكار كنید،
خدا آن را مي
داند و او مي
داند آن چه را
در آسمان ها و
زمین است و
خدا بر هر
چیزی قدرت
دارد.
پس
بنابراین دعا
كردن بنده به
منظور اطلاع
دادن نیازهای
خود به خدا
نخواهد بود و
علت دیگری
خواهد داشت .
باید این
سؤال و امثال
آن در مورد
دعا تغییر یابد
و به شكل
دیگری گفته
شود. مثلا گفته شود،
علت و حكمت
دعا چیست؟!
ما
انسان ها به
چه منظوری
باید دعا
كنیم؟!
در حالي
كه خداوند
نیازهای
انسان ها را
مي داند، به
چه منظوری به
آن ها دستور
دعا داده
است؟!
در جواب
این نوع
سؤالات در
مورد دعا عرض
مي كنیم:
خداوند
عالم در مورد
زندگي انسان
ها و اداره زندگي
آن ها و تأمین
خواسته ها و
نیازهای آن ها،
در عالم نظامي
برقرار كرده
است.
در آن
نظام تعیین
شده از طرف
خداوند مقرر
شده است كه
بعضي از
نیازهای آن ها
بدون دعا و
درخواست، حتي
بدون اطلاع
انسان ها به
آن ها عطا مي شود
.
مثل
تغذیه انسان
در مرحله
جنیني و قبل
از تولد. در
این مرحله
دریافت غذا،
نه خود جنین
دخالتي دارد و
نه مادرش و
اصلا
جنین علمي
نسبت به موضوع
درخواست غذا و
تأمین آن
ندارد و حتي
گاهي مادر او
هم علمي نسبت
به این جریان
ندارد.
اما
به محض این كه
این جنین از
مادر متولد
شد، نحوه
تغذیه و تنفس
او تغییر مي
كند و آن
جریان متوقف
مي شود و نیاز
او به هوا و
اكسیژن آن با
عمل تنفس به
صورت غیر
ارادی و بدون
اختیار تأمین
مي شود و
نیازش به غذا
هم با اعلام نوزاد
از طریق گریه
كردن از طرف
مادر تأمین مي
شود .
حاصل
بحث تا این جا
این شد كه
بعضي از
نیازهای
وجودی انسان
از ناحیه پروردگار
او بدون دخالت
و خواسته خودش
تأمین مي شود
مثل نیاز به
اكسیژن، كه از
طریق عمل غیر اختیاری
تنفس محقق مي
شود .
اما
بعضي دیگر مثل
غذای نوزاد از
طریق نوعي درخواست،
تحقق مي یابد
یعني اعلام
گرسنگي و نیاز
به غذا از
طریق گریه و
نوعي از
درخواست در
سنین بالاتر
با احساس
گرسنگي و
اظهار آن به
والدین با الفاظ
قرار دادی
جریان خواهد
یافت.
در
مورد دعا به
معني عرفي هم
موضوع شبیه به
همین است، به
طوری كه
خداوند مي
تواند
نیازهای بندگانش
را بدون
درخواست آن ها
و دعا به
معنای متداول
تأمین كند.
همچنان كه در
بعضي جهات از
زندگي آن ها
همین نظام
برقرار است و
نیاز مخلوقات
از طرف خداوند
بدون دعا
تأمین مي شود.
اما بعضي
از نیازها هم
از طریق دعا و
درخواست بنده
در اختیار او
قرار مي گیرد .
در
آموزش های
دیني توجه
انسان ها به
این موضوع معطوف
شده است به
طوری كه در
دعای مشهور
ماه رجب « یا
مَنْ
اَرْجُوهُ
لِكُلِّ
خَیْرٍ…»)۱( كه بعد از
نمازها
خوانده مي شود
آمده است: « یا مَنْ
یُعْطی مَنْ
سَئَلَهُ یا مَنْ
یُعْطی مَنْ
لَمْ
یَسْئَلْهُ وَمَنْ
لَمْ
یَعْرِفْهُ تَحَنُّناً
مِنْهُ
وَرَحْمَهً » یعني ای
آن كه عطا مي كني
به كسي كه از
تو درخواست
كند، و
ای آن كه به
كسي هم
كه از تو
درخواست
نكرده و تو را
نمي شناسد از
روی مهرباني و
رحمت عطا مي
كني .
از
این دعای شریف
بر مي آید كه
خداوند عالم
به بندگانش دو
نوع نعمت عطا
مي كند. یكي
نعمت هایي كه با
دعا و درخواست
به آن ها عطا
مي شود.
دیگری
نعمت هایي كه
بدون درخواست
به آن ها عطا
مي شود .
در
ابتدای
این بحث
اشاره كردیم
به این كه
دعای بنده به
منظور اطلاع
دادن چیزی به
خداوند نیست
یعني بنا،بر
این نیست كه
یک بنده با عمل
دعا، نیازهای
خود را به
خداوند اطلاع
دهد .
بلكه در
اثر دعا ظرفیت
روحي یک بنده
برای دریافت
رحمت بیشتری
از خداوند،
افزایش پیدا
مي كند .
ما
اینجا رحمت
خداوند را به
رودخانه ای
تشبیه مي كنیم
كه با حجم
عظیمي از آب
به طور دائم
در جریان است
و جریان آن
هرگز قطع نمي
شود، اما میزان
بهره برداری انسان
ها از آب
فراوان آن
رودخانه
متناسب با ظرفي
است كه همراه
خود آورده
اند.
در
اثر دعا ظرفیت
بنده برای
دریافت رحمت
خداوند تغییر
مي كند، فلذا
اگر در اثر
دعا، بنده تغییری
نكند، خواسته
او تأمین
نخواهد شد.
یعني عدم
استجابت دعا
از ناحیه بنده
است .
یک
فایده عظیم
دعا برقراری
ارتباط بین
بنده و پروردگارش
در مرتبه ای
متعالي است! و
گاهي ارزش این
ارتباط و حاصل
آن بسیار
بیشتر از
فواید حاجتي
است كه بنده
آن را از
خداوند
درخواست مي
كند، یعني خود
عمل دعا و
ارتباط با
خداوند از طریق
دعا مطلوب تر
از چیزی است
كه بنده از
پروردگارش آن
را تقاضا مي
كند. و هر قدر استجابت
یک دعا بیشتر
به تأخیر
بیافتد، سود
بنده بیشتر
خواهد بود، به
شرط استمرار
در دعا و نا
امید نشدن از
استجابت آن.
2-
همه انسِانها
در مِشكلات و
بلاهای دنیا
به تكیه گاه و
یاری كننده ای
دارند .
أَ
ِمیرُاَلْمُؤْمنینَ
عَلَیْه
اَلسَّلاَمُ :
اَلدُّعاَءُ
تُرْسُ
اَلمُؤْمِنِ
دعا سپر مؤمن
است.)اصول
كافي / ترجمه
مصطفوی ؛ ج , 4ص 214 (
3-
دعا موجب
میشِود قضا و
قدر الهي دفع
شود.
عمر بن
یزید گوید: از
حضرت ابي
الحسن كاظم
علیه السلام
شنیدم كه
ميفرمود:
همانا
دعا بر
ميگرداند آن
چه را مقدر شده
و آن چه را
مقدر نشده،
عرض كردم:
مقدر شده را دانستم
مقدر نشده
كدام هست؟
فرمود:
تا این كه
تقدیر در مورد
آن نشود.
شرح: یعني
دعا جلو تقدیر
را ميگیرد و
بداء حاصل
گردد.
حضرت
صادق علیه
السلام فرمود:
دعا
برگرداند
قضائي كه از
آسمان نازل
گردیده و به
سختي ابرام
شده )و محكم
گردیده ( است.
حضرت
رضا علیه
السلام فرمود:
علي بن
الحسین علیه
السلام
فرموده: همانا
دعا و بلاء تا
روز قیامت با
هم رفاقت كنند،
و همانا دعاء
برگرداند
بلاء را كه به
سختي ابرام
شده است.
4
- ارتباط با
خداوند
مهمترین
فلسفه دعا
ارتباط و
عشقبازی با
معبود است.
امام صادق
علیه السلام:
شما
را سفارش مى
كنم به دعا
كردن، زیرا با
هیچ چیز به
مانند دعا به
خدا نزدیک نمى
شوید و دعا كردن
براى هیچ امر
كوچكى را، به خاطر
كوچک بودنش
رها نكنید،
زیرا حاجتهاى
كوچک نیز به
دست همان كسى
است كه
حاجتهاى بزرگ
به دست اوست(.كافى)ط-الاسلامیه(
ج 2
، ص 467 ، ح 6)
تمامي
عبادات به
خصوص دعا
دارای چندین
اثر عمومي و
خصوصي است.
آثار عمومي
دعا، معنویت،
نورانیت، صفا
و قربي است كه
در قلب و روح
انسان ایجاد
مي شود و آثار
خصوصي آن
تأثیرات
معنوی و یا
مادی خاص است
كه در اثر
ارتباط موثر
با خداوند
حاصل مي شود.
۱ - همانگونه
كه در تعریف
دعا آمد، دعا
درخواست فرد
مادون از ما
فوق خود بصورت
عاجزانه است
لذا باید گفت
كه دعا باعث
مي شود دعا
كننده، كبر و غرور
را كنار زده و
متواضعانه در
مقابل خداوند
زانو بزند،
خود را كوچک و
ناچیز و
خداوند را بزرگ
وعظیم بداند
واین باعث مي
شود كه غرور و
خودبیني كه
یكي از صفات
رذیله است از
وجود فرد خارج
شود.
۲ - از دیگر
آثاردعا
كردن، دوری از
یأس و ناامیدی
است.
فرد دعا
كننده با دعا
كردن احساس مي
كند كسي هست
كه او را یاری
كند و نگذارد
به پرتگاه
بیوفتد. كسي
كه واقعا دعا ار
درک كرده باشد
و اعتقاد كامل
و راسخ به
ایجاد رابطه
بین خودش و
خدایش داشته
باشد مطمئنا یأس و
ناامیدی در او
راه ندارد.
۳ - كسب
اعتماد به نفس
از دیگر آثار
دعا كردن است،
فرد دعا كننده
با دعا كردن
نیرو و قدرتي
را پشت سرخود
احساس میكند
كه او را به
جلو مي راند،
احساس تنهایي
از وجودش خارج
مي شود و وجود
خدا را درونش
احساس مي كند
لذا با اعتماد
به نفس بیشتری
به فعالیت مي پردازد.
4 - چون
استجابت دعا
بي قید و شرط
نیست بلكه
خلوص نیّتّ و
صفای دل و
توبه از
گناهان از
شرایط دعا
محسوب مي شود،
فرد دعا كننده
درصدد توبه از
گناهان بر مي
آید و در
خودسازی و پاک
كردن خود از
ناخالصي ها
تلاش بیشتری
مي كند
بنابراین دعا
باعث مي شود
كه شخص در
تربیت خویشتن
گام بردارد
واین یكي از
بزگترین
آثاردعا محسسوب
مي شود.
۵ - دعا
باعث ایجاد
آرامش دروني
ونشاط باطني
مي شود زیرا
دعا كننده
احساس مي كند
نیرو و قدرتي وجود
دارد تا او را
در سختي ها و
گرفتاریها كمک
كند، امورات
شخصي او را
آسان و مشكلات
او را رفع
نماید لذا دیگر
از حوادث
ناگوار و
گرفتاریها
هراسي نخواهد داشت
و همین باعث
طمأنینه و
آرامش دروني
مي شود.
۶ - از آنجا كه
دعا كردن خود
عبادت است
باعث تقرب به
درگاه الهي و
تقویت نور
معرفت مي شود
به عبارت دیگر
فرد دعا كننده
با دعا كردن،
خشنودی خدا و
رضایت او را
جلب مي كند و
در خود نور
تقوا ایجاد
كرده و سطح
معرفت خود را
بالا مي برد.
۷ - دعا بخصوص
ادعیه هایي كه
وارد شده اند
به ما آموزه
های تربیتي و
اخلاقي را مي
آموزند، دعاهایي
كه از سوی
ائمه اطهار)ع(
وارد شده،
همگي مشتمل بر
مجموعۀ عظیمي
از معارف بلند
الهي و عمیق
ترین آموزه
های توحی دی،
عرفاني و
فلسفي است كه
خود دارای
آثار تربیتي و
سازنده مي
باشند.
وآثار
بسیار دیگر كه
با كمي تحقیق،
بررسي و دقّتّ
مي توان به
آثار مثبت دعا
در زندگي فردی
و اجتماعي پي
برد، آثاری
همچون دور شدن
از شیطان،
اطمینان خاطر
و آرامش درون،
همنشیني با خداوند،
زیاد شدن
بركت، دور شدن
از برزخ و
جهنم، لایق
بهشت شدن،
شادی خداوند،
آمرزش گناهان
و.....
*
نكته:
برخي
افراد خیال مي
كنند همین كه
بنشینند و دعا
كنند و در این
زمینه با
اصرار از
خداوند چیزی
بخواهند، مي
توانند
خداوند را
مجاب كنند و به
خواسته خود برسند.
این تصور درست
نیست. رسیدن
به هر خواسته
ای راه خود را
دارد و باید
از مسیر طبیعي
خودش بدان دست
یافت.
البته در
كنار تلاش
فردی و
اجتماعي
موضوع دعا هم
سفارش شده است
و باعث جلب
عنایت و كمک
خداوند مي
شود.
به عبارت
دیگر باید
برخواست و دعا
كرد نه اینكه
نشست و دعا
كرد.
دعا
كردن نشستني
نیست. دعا
برای كسي مفید
است كه در
مسیر قرار
دارد و عملا
تلاش مي كند و
نهایت سعي خود
را برای رسیدن
به اهداف خود
در زندگي انجام
مي دهد. چنین
كسي بسیار
موفق خواهد
بود و برای او
رسیدن به
خواسته ها و
استجابت
دعاها دور از
انتظار نیست.
جلا
پیدا کردن روح
و دل ، الا
بذکر الله
تطمئن القلوب
حدیث :
دعا قلب مؤمن
را زنده میکند.
تقرب بدرگاه
الهی
امام
على عليه
السلام :التَّقرُّبُ
إلَى اللّه ِ
تعالى
بمَسألَتِهِ
، و إلَى
الناسِ
بِتَركِها .
نزديك
شدن به خداوند
سبحان با
درخواست و
مسئلت كردن از
او [ممكن] است و
نزديك شدن به
مردم، با ترك
درخواست از
آنان.
جلب
رحمت الهی
مولانا
علی علیه
السلام
الدُّعاءُ
مِفتاحُ
الرَّحمَةِ
وَ مِصباحُ الظُّلمَةِ
...........
وقتی
انسان دعا
میکند چند
حالت محتمل
است:
زود
اجابت میشود
مانند :
صلوات
بر پیامبر ص
دعای
امام زمان ع
در حق مردم
دعای
پدر و مادر در
حق فرزند و
نفرین آنها
نفرین
مظلوم در حق
ظالم
اجابت
نمی شود (حتی
از اولیاء
خدا)
دعای
نوح ع نسبت به
فرزندش
دعای
ابراهیم ع
نسبت به عموش
فرزند
پیامبر ص
فرزندان
حضرت زهرا س
برای شفای
مادر
.
بعضی
دعاها با هم
تعارض دارد
.
دعای
شخص توانمند
به امور خود یا
دعای کسی که
فقط دعا میکند
و خودش تلاش
نمیکند.
حدیث:
امام
رضا علیه
السلام
فرمودند:
مَن
سَألَ اللهَ
التَّوفیقَ
وَ لَم
یَجتَهِد،
فَقَدِ
استَهزَءَ
بِنَفسِهِ؛
هر کس
از خداوند،
توفیق بطلبد
ولی تلاش
نکند، خودش را
مسخره کرده
است.
(پس
اینچنین نیست
که الا و بلا
هر دعایی
مستجاب شود)
داستان
:
حضرت
موسیبن
عمران مریض
شد. بنیاسرائیل
به عیادتش
آمدند،
بیماری او را
تشخیص داده و
گفتند: اگر به
وسیله فلان
گیاه خود را معالجه
کنی، بهبودی
خواهی یافت.
موسی(ع) گفت: دارو
استعمال
نخواهم کرد تا
خداوند بدون
دوا مرا شفا
عنایت کند.
مدتی مریضی او
ادامه یافت تا
اینکه به او
وحی شد که به
عزت و جلالم
سوگند شفایت
نمیدهم، مگر
اینکه خود را
به وسیله همان
دارویی که بنیاسرائیل
گفتند مداوا
کنی. بعد از
این موسی(ع) آنان
را خواست و
گفت: همان
دارو را
بیاورید تا استفاده
کنم. طولی
نکشید که حضرت
بهبودی یافت. اما
از اینکه
ابتدا به
خداوند چنین
گفته بود در
دل بیمناک
بود. خطاب
رسید: موسی
خیال داری با
توکل خود حکمت
و اسرار خلقت
من را از بین
ببری، بجز من
چه کسی در
ریشه گیاهان
این فواید
باارزش را
قرار داده
است؟ (1)
_________________
1- جامعالسعادات،
محمدمهدی
نراقی، ج 3، ص 277
بعضی
دعاها اشتباه
است
مانند
: اینکه
مرا امتحان
نکن یا چه
امتحانی بکن ،
مریض نشدن ، از
دنیا نرفتن
.............
علت
اجابت نشدن
دعا
1- صلاح و
مصلحت نیست
...
وَعَسَىٰ
أَنْ
تَكْرَهُوا
شَيْئًا
وَهُوَ خَيْرٌ
لَكُمْ ۖ
وَعَسَىٰ
أَنْ
تُحِبُّوا شَيْئًا
وَهُوَ شَرٌّ
لَكُمْ ۗ
وَاللَّهُ يَعْلَمُ
وَأَنْتُمْ
لَا
تَعْلَمُونَ ( 216
بقره)
و
چه بسا چيزى
را ناخوش
داريد، در
حالى كه خير شما
در آن است و چه
بسا چيزى را
دوست داريد،
در حالى كه
ضرر و شرّ شما
در آن است. و
خداوند (صلاح
شما را) مىداند
و شما نمىدانيد.
داستان
حضرت موسی ع و
فقیر
حضرت موسی
عليه السلام
فقيری را ديد
كه از شدت
تهيدستی ،
برهنه روی ريگ
بيابان
خوابيده است .
چون نزديك آمد
، او عرض كرد :
ای موسی ! دعا
كن تا خداوند
متعال معاش
اندكی به من
بدهد كه از بی
تابی ، جانم
به لب رسيده
است
.
موسی
برای او دعا
كرد و از آنجا
(برای مناجات
به كوه طور)
رفت . چند روز
بعد ، موسي
عليه السلام از
همان مسير باز
می گشت ديد
همان فقير را
دستگير كرده
اند و جمعيتی
بسيار در گردش
اجتماع نموده
اند
.
پرسيد :
چه حادثه ای
رخ داده است ؟
حاضران
گفتند : تا به
حال پولي
نداشته تازه
گي مالي بدست
آورده و شراب
خورده و عربده
و جنگجويی
نموده و شخصی
را كشته است .
اكنون او
را دستگير
كرده اند تا
به عنوان قصاص
، اعدام كنند !
خداوند در
قرآن مي
فرمايد :
اگر خدا
رزق را براي
بندگانش وسعت
بخشد ، در زمين
طغيان و ستم
مي كنند.
ولو بسط
الله الرزق
لعباده في
الارض
(شوری-۲۷)
پس موسی عليه السلام به حكمت الهی اقرار كرد ، و از جسارت و خواهش خود استغفار و توبه نمود . (حکایتهای گلستان)
2- بعلت
گناه
اعمال
حرام مانند: غیبت
. تهمت . دروغ .
غنا ،کسب و
کار و لقمه
حرام
اللهم
اغفرلی
الذنوب التی
تجس الدعاء
داستان
:
در
زمان حضرت
موسى عليه
السلام در بنى
اسرائيل به
جهت نيامدن
باران قحطى شد
مردم خدمت
حضرت موسى
رسيدند و
گفتند: براى
ما نماز
استسقاء (نماز
باران) بخوان.
حضرت موسى
عليه السلام
برخواست كه با
قوم خود براى دعاى
باران بروند و
بيشتر از
هفتاد هزار
نفر بودند
هرچه دعا
كردند باران
نيامد.
حضرت
موسى عليه
السلام عرض
كرد: خدايا
چرا باران نمى
آيد، مگر قدر
و منزلت من
نزد تو از بین
رفته؟
خطاب
رسيد: نه،
ليكن ميان شما
يک نفر است كه
چهل سال مرا
معصيت مى كند.
به او بگو از جمعيت
خارج شود تا
باران رحمتم
را نازل كنم.
موسى
عليه السلام
عرض كرد: الهى
صداى من ضعيف است،
چگونه به
هفتاد هزار
جمعيت برسد؟
خطاب
شد: اى موسى تو
بگو من صداى
تو را به مردم
مى رسانم حضرت
موسى به صداى
بلند صدا زد: اى
كسى كه چهل
سال است معصيت
خدا را مى كنى
از ميان ما
برخيز و بيرون
رو كه خداوند
به جهت شومى و
بدى تو باران
رحمتش را از
ما قطع كرده.
آن مرد
عاصى برخواست
نگاهى به
اطراف كرد،
ديد كسى بيرون
نرفت. فهميد
خودش بايد
بيرون برود با
خود گفت چه
كنم اگر
برخيزم و از
ميان مردم
بروم كه مردم
مرا مى بينند
و مى شناسند و
رسوا مى شوم و
اگر نروم كه
خدا باران نمى
دهد همانجا
نشست و از روى
حقيقت توبه
كرد و از كرده
خود پشيمان
شد. يكدفعه
ابرها آمده و
به هم متصل شد
و چنان بارانى
آمد كه تمام
سيراب شدند.
موسى
عرض كرد: الهى
كسى كه از ميان
ما بيرون نرفت
چگونه شد كه
باران آمد؟
خطاب
شد: سقيتكم
بالذى منعتكم
به به
شما باران
دادم، به سبب
آن كسى كه شما
را منع كردم و
گفتم از ميان
شما بيرون
برود.
موسى
عليه السلام
عرض كرد:
خدايا! اين
بنده را به من
بنما.
خطاب شد:
اى موسى آن
وقتى كه مرا
معصيت مى كرد رسوايش
نكردم، حال كه
توبه كرده او
را رسوا كنم؟
حاشا، من
نمامين و سخن
چينان را دشمن
مى دارم، خود
نمامى كنم؟
منبع:
قصص الله یا
داستان هایی
از خدا،
تالیف، احمد و
قاسم میرخلف
زاده
... اوفوا
بعهدی اوف
بعهدکم...(بقره 40)
3. ظلم و
حق الناس
خداوند
تبارک و تعالی
به حضرت عیسی
بن مریم (علیهالسّلام)
وحی فرستاد که
به بنی
اسرائیل بگو:
هنگامی
که مظلمه و
حقی از
بندگانم را بر
گردن داشته
باشید ، قطعاً
دعای احدی از
شما را مستجاب
نمیکنم.
* قرض
دارد نمیدهد
راههای
استجابت دعا
1- توبه
و استغفار
2- شکر
نعمت (لان
شکرتم
لازیدنکم)
3- توسل يَا
أَيُّهَا
الَّذِينَ
آمَنُوا
اتَّقُوا اللَّهَ
وَابْتَغُوا
إِلَيْهِ
الْوَسِيلَةَ
وَجَاهِدُوا
فِي
سَبِيلِهِ
لَعَلَّكُمْ
تُفْلِحُونَ
4- دعای
دسته جمعی
5- زمانی
که در آسایش
هستیم خدا را
فراموش نکنیم
(خدا فقط برای
زمان گرفتاری
نیست)
* اگر بنا
به مصلحت دعا
مستجاب نشود
ثواب
دعا را برای
شخص مینویسند
خداوند
چیزی بهتر از
خواسته اش
برایش مقدر میکند
بلایی
از او دفع
میشود
ذخیره
روز قیامت
میشود.