‏سرشناسه : محقق كابلي، قربانعلي، - ۱۳۰۷
‏عنوان و نام پديدآور : استفتائات جديد حضرت آيه الله العظمي محقق كابلي (مدظله العالي)/ قربانعلي محقق كابلي
‏مشخصات نشر : قم : دارالهدي ، ۱۳۸۳.
‏مشخصات ظاهري : ص ۴۷۳
‏يادداشت : چاپ قبلي: دفتر آيت الله قربانعلي محقق كابلي، ۱۳۸۱
‏يادداشت : كتابنامه به‌صورت زيرنويس
‏موضوع : فقه جعفري -- رساله عمليه
‏موضوع : فتواهاي شيعه -- قرن ۱۴
‏رده بندي كنگره : ‏BP۱۸۳/۹/م‌۳۸الف‌۵ ۱۳۸۳
‏رده بندي ديويي : ‏۲۹۷/۳۴۲۲
‏شماره كتابشناسي ملي : م‌۸۴-۹۱۸۴
برگرفته از:
http://www.mohaqeq.org/fa/question/first.html

فاضلاب كه از كارخانه و منازل خارج مي شود [فاضلاب (گند آب)]
آبي كه ازكارخانه ها، حمام ها و خانه هاي مسكوني به صورت نهر و جويي با رنگ و بوي مخصوص جاري مي شود چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر علم و يقين به نجاست آن نيست پاك است اما احتياطاً اجتناب شود.
يكي بودن چاه تشناب و آشپزخانه [فاضلاب (گند آب)]
اگر چاه آشپزخانه با توالت (تشناب)يكي باشد جايز است؟
پاسخ دهنده: معظم له
مانعي ندارد اما احتياطاً ذرات نان نبايد در چاه توالت ريخته شود.

حكم نماز روي فرش كه با بول نجس شده [تطهير اشياء سخت و سنگين]
بنده در يكي از كشور هاي اروپاي مهاجرم، در اين اواخر به علت بيماري كه عايد حال يكي از اعضاي خانواده ام شده بود، تلفن كرديم به بيمارستان و از آنجا براي ما داكتر (طبيب ) و آمبولانس فرستادند.
وقتي داكتر به منزل رسيد شروع كرد به آزمايش هاي اوليه تا نوعيت بيماري را تشخيص بدهند؛ از جمله آزمايش ها آزمايش ادرار بود، كه در جريان آزمايش ادرار چند قطره بول روي يكي از فرش هاي خانه ريخت.
فرش اطاق ما مو كيت پد دار هست كه بلندي پد آن به اندازه يك سانتي متر هست (1cm) و اين فرش اطاق در كف اطاق سِريش شده و چسپيده است و صاحب خانه ما هم اجازه نمي دهد تا براي شستن فرش در روي ان آب بريزيم چون احتمال دارد آب از كف اطاق ما كه چوبي هست نفوذ كرده در منزل زير سرايت كند.
فرش را هم نمي توانيم از جايش برداريم و بيرون ببريم چون فرش در روي اطاق چسپيده و ثابت است.
لطفآ ما را رهنماي كنيد كه چگونه ممكن هست فرش را تطهير كنيم؟ اگر تطهير نكنيم وظيفه طهارت و نجاست منزل ما چگونه است؟ چند روزي هست كه همه اعضاي خانواده ام با شك و ترديد روي اين فرش زندگي مي كنند و نماز مي خوانند و كسي را هم پيدا نتوانستيم تا اين مسئله را از ايشان بپرسيم.
ضمناً شخص بيمار كه ادرارش روي فرش ريخته است بالغ مي باشد و سنش بالاي هفتاد است.
پاسخ دهنده: معظم له
بدون ريختن آب فرش قابل تطهير نيست، در فرض سؤال اگر نجاست بولي خشك شود، نماز خواندن با لباس و اعضاي بدن كه خشك هستند، روي آن فرش اشكال ندارد؛ تنها محل سجده بايد پاك باشد، كه اين كار با استفاده از مهر و جا نماز قابل حل است.
احتياط كنيد كه آب روي محل نجاست نريزيد و الا تماس آن با لباس و بدن خشك نيز موجب سرايت نجاست مي شود.
تطهير موكت چسپيده [تطهير اشياء سخت و سنگين]
آيا موكت چسبيده به زمين به وسيله آب لوله كشي (نل كشي) پاك مي شود يا نه؟ اگر پاك مي شود آيا فشار دادن و جمع كردن غساله آن با دستمال و مانند آن لازم است يا نه؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر آب جاري مانند آب شير (نل كشي) بر محل نجاست جريان پيدا كند و استيلاء پيدا كند بر عين نجس وآن را از بين برد نياز به فشار دادن ندارد.
تطهير وسائل كه فشار داده نمي شود [تطهير اشياء سخت و سنگين]
دربرخي از اشياء مانند جلد قرآن وكتب ديگر و لايه دروني كفش پارچه به كار برده شده است كه در هنگام شستن و تطهير فشار دادن آن امكان ندارد، تطهير و شستن آنها چگونه است؟
پاسخ دهنده: معظم له
در اشياي ياد شده فشار دادن پارچه لازم نيست اما كوشش شود كه با آب كثير شسته شود.

حكم جوهر خودكار در اعضاي وضو و... [متفرقه وضو]
به نظر حضرتعالي رنگ و جوهر خودكار (قلم) معمولي مانع از رسيدن آب در اعضاي وضو و غسل است يا خير؟
پاسخ دهنده: معظم له
مانع از رسيدن آب در پوست بدن نمي شود.
وضوي زن در مقابل ديد نامحرم [متفرقه وضو]
وضو گرفتن زنان در جايي كه نامحرم او را مي بيند در حالي كه مي توانند دور از نظر نامحرم وضو بگيرند چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
وضويشان صحيح است اما گناه كرده اند.
ديدن مانع از وضو در حين نماز [متفرقه وضو]
اگر در هنگام خواندن نماز در يكي از اعضاي وضو مانعي ديده شود وظيفه مكلف چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر احتمال مي دهد كه در هنگام وضو ملتفت بوده است و مانع را برطرف كرده و بعداً مانع حادث شده است وضو و نمازش صحيح است.
اگر جاي مسح تر باشد [متفرقه وضو]
اگر جاهاي مسح (جلو سر و پشت باها) تر باشد و وقت نماز هم تنگ باشد وظيفه مكلف چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
وظيفه مكلف تيمم است.
وضوي كسي كه در يك بازو دو دست دارد [متفرقه وضو]
اگر كسي در يك بازو دو تا دست داشته و دست اصلي را تشخيص داده نتواند حكم وضوء و مسح چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
شستن هردو دست و مسح با هر دو دست واجب است.

خشك شدن آب دست بر اثر گرما [مسح با رطوبت خارجي]
اگر بر اثرگرما رطوبت دردست انسان براي مسح سر و پا باقي نماند چكاركند؟
پاسخ دهنده: معظم له
از ريش خود آب بگيرد و اگر ريش ندارد از آبروهاي خود آب را بگيرد.
بستن شير آب تر پيش از مسح [مسح با رطوبت خارجي]
اگر كسي پيش از مسح، شير تر آب را ببندد و بعداً مسح كند وضويش صحيح است؟
پاسخ دهنده: معظم له
در صورتي كه با همان انگشتان كه شير را بسته است مسح كند وضويش باطل است.اما اگر بعد از ريختن آب بر دست چپ بلافاصله شير را ببندد، و بعد از كشيدن دست راست بر دست چپ مسح سرو پا را انجام دهد وضويش صحيح است.
بستن شير آب تر، پيش از مسح [مسح با رطوبت خارجي]
اگر كسي پيش از مسح، شير تر آب را ببندد و بعداً مسح كند وضويش صحيح است؟
پاسخ دهنده: معظم له
در صورتي كه با همان انگشتان كه شير را بسته است مسح كند وضويش باطل است.اما اگر بعد از ريختن آب بر دست چپ بلافاصله شير را ببندد، و بعد از كشيدن دست راست بر دست چپ مسح سرو پا را انجام دهد وضويش صحيح است.

شك در تطهير اعضاي وضو [شرايط صحت وضو]
اگر كسي بعد از وضو شك كند كه يكي ازاعضاء وضو كه نجس بود، پيش از وضو آن را تطهيركرده است يا نه چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر احتمال التفات به مانعيت نجاست در هنگام وضو بوده است صحيح است اما براي اعمالي كه طهارت لازم دارد عضو نجس بايد شسته شود.
اگر جهلا با آب نجس يا غصبي وضو بگيرد [شرايط صحت وضو]
كسي وضو مي گيرد و نماز مي خواند اما بعداً معلوم مي شود كه آب غصبي، يا نجسي، بوده است آيا نمازش صحيح است؟
پاسخ دهنده: معظم له
وضو با آب نجس مطلقا ًباطل است ولي وضو با آبي كه در واقع غصبي است اما شخص علم به غصبي نبودن آب دارد وبا آن وضو مي گيرد بعداً كشف مي شود كه علم به غصبي نبودن مطابق با واقع نبوده است وضوي كه گرفته صحيح است.

نماز با وضوي به نيت قرائت قرآن [نيّت]
كسي كه براي تلاوت قرآن وضو گرفته است مي تواند با همان وضو نما ز بخوا ند؟
پاسخ دهنده: معظم له
مي تواند نماز بخواند.

كفايت غسل از وضو [جايگزين شدن غسل از وضو]
اهل سنت قبل از هر غسلي وضو مي كنند آيا در مذهب شيعه نيز بايد قبل از غسل ها وضو بگيريم يا لازم نيست؟
ديگر اينكه آيا با غسل جنابت تنها مي توان نماز صبح را خواند يا اداي ساير نماز ها در صورت عدم پيش آمد مبطل وضو با همان غسل جايز است؟
پاسخ دهنده: معظم له
در غسل هاي واجب وضو لازم نيست، با همان غسل مي شود نماز خواند؛ مخصوصاًٌ غسل جنابت كه بعد از غسل و قبل از عارض شدن ناقض وضو، وضو گرفتن حرام است و تا زمانيكه يكي از مبطلات وضو سر نزند، نماز خواندن با غسل جايز است، و فرقي بين نماز صبح و غير آن نيست.
كفايت غسل از وضو [جايگزين شدن غسل از وضو]
آيا غسل هاي واجب و مستحب (غير از غسل جنابت) از وضو كفايت مي كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
بلي از وضو كفايت مي كند

اعمال كسي كه سن تكليفش اشتباه شده [نماز]
كسي پانزده سالش تمام بوده است اما پدر و مادرش مي گفته چهارده ساله است و خودش علائم بلوغ را نمي دانسته است معلوم مي شود كه پانزده سالش بوده است و برخي علائم و نشانه هاي بلوغ در او وجود داشته است اكنون وظيفه شخص ياد شده نسبت به يك سال نماز و روزه فوت شده اش چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
هر اندازه اي را كه يقين به فوتش دارد بايد انجام بدهد اما احوط اين است كه آن قدر نماز قضاي بخواند تاكمان به برائت ذمه اش پيدا كند.

وضوي جبيره بعد از بر طرف شدن عذر [وضوي جبيره]
كسي كه با غسل و يا وضوي جبيره اي نماز خوانده است، در صورت بر طرف شدن عذر وزائل شدن جبيره اثر غسل و يا وضوي جبيره اي براي نمازهاي آينده باقي است يا نياز به غسل و وضوي جديد دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر زخم خوب شده باشد و آب ضرر نداشته باشد نياز به غسل و وضوي جديد دارد.
وجوب جبيره با وجود زخم [وضوي جبيره]
اگر زخمي در اعضاي وضو باشد كه آب ضرر داشته باشد وضوي جبيره واجب است يا تيمم؟
پاسخ دهنده: معظم له
وضوي جبيره واجب است.ضميمه تيمم به وضو احوط است.

مسح پاي كسي كه دستش به پايش نمي رسد [وضوي معلولين و بيماران]
كسي كه به خاطر شكستگي پايش گج گرفته شده است ودر هنگام مسح وضو نمي تواند دستش را به پايش برساند وظيفه اش چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
بايد نايب بگيرد و - احتياطاً- تيمم هم بكند.
وضوي دست كه از مرفق قطع شده [وضوي معلولين و بيماران]
اگر دست از مرفق قطع شود شستن بالاي مرفق در وضو واجب است؟
پاسخ دهنده: معظم له
شستن بالاي مرفق واجب نيست.اگر چند كه احوط است.
شستن باقي عضو قطع شده [وضوي معلولين و بيماران]
اگر بعضي از اعضاي وضو قطع شده باشد شستن باقيماندة آن عضو واجب است؟
پاسخ دهنده: معظم له
شستن باقي واجب است.

نيابت براي انجام وضو [وضوي معسور ومعذور]
اگر وضو براي كسي عسر و حرج داشته باشد، براي وضو نايب بگيرد يا تيمم كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
در صورت امكان نايب بگيرد وگرنه تيمم كند

ريختن چندين بار آب در اعضا [دفعات شستن اعضاي وضو]
اگردر وضو چند بار آب روي دست ها بريزد و هر بارآب تمام نقاط دست را فرا نگيرد، و با دست هم نمالد آيا چنين وضويي صحيح است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر هر بار آب تمام دست را فرا نگيرد و با دست هم آب را به تمام عضو نرساند چند بار آب ريختن اشكالي ندارد اما احوط اين است كه پيش از دو بار نباشد.

وضو با كفش غصبي [مباح بودن آب و مكان]
وضوگرفتن با كفش هاي غصبي چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
وضو صحيح است اما تصرف در مال غصبي حرام است بنابراين در هنگام مسح پاها، نبايد پاها بركفش غصبي گذاشته شود.
شك در مباح بودن آب وضو [مباح بودن آب و مكان]
در صورت شك به رضايت صاحب آب، وضو گرفتن با چنين آبي چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
در غير نهرهاي بزرگ اظهر عدم جواز است مگر اين كه سيره مسلمين جاري باشد.

اعمال كسي كه سالها جنب بوده [غسلهاي واجب]
كسي چندين سال در حال جنابت، روزه گرفته ونمازخوانده؛ در حالي كه نميدانسته جنب بايد غسل كند، تكليفش چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
بايد نماز و روزه اش را قضا كند.
اعمال كسي كه غسل واجب به عهده اش بوده [غسلهاي واجب]
اگركسي مدت درازي غسل هاي واجب خود را فراموش كرده باشد و نماز و روزه را با همان حال انجام داده باشد روزه و نمازش قضا دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
نمازش به اتفاق علماء قضا دارد و روزه اش بنابر قول صحيح بايد قضا شود.

خوردن روزه بخاطر غرور يا ندانستن اهميت روزه [روزه]
عضي از جوان‌ها به خاطر غرور يا ندانستن اهميت روزه و يا به گمان اينكه كساني كه كار مي‌كنند مي‌توانند روزه‌شان را افطار كنند، چندين ماه رمضان روزه نگرفته‌اند. آيا روزه خواري اين‌ها افطار عمدي به شمار مي‌رود و كفاره و قضا دارد، يا قضاي آن كفايت مي‌كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر عمداً افطار كرده، يا جاهل مقصّر باشند قضا و كفاره دارد. اگر جاهل قاصر باشند قضاي تنها كفايت مي‌كند. اگر نمي‌توانند قضاي آن را بگيرند توبه و از خداوند طلب بخشايش كنند.
اجابت دعوت مؤمن و افطار روزه [روزه]
اگركسي روزه قضاي رمضان يا روزه استحبابي گرفته باشد اگر كسي او را قبل از ظهر دعوت به افطاركند آيا اجابت دعوت مؤمن مستحب است و يا روزه بگيرد؟
پاسخ دهنده: معظم له
درقضاء رمضان اگرتا رمضان آينده وقت براي گرفتن قضاء باقي است و هم چنين در روزه استحبابي اگر كسي او را دعوت به افطاركند اجابت دعوت او مستحب است.
روزه ي روز عاشورا [روزه]
روزه گرفتن در روز عاشوراء چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
مگروه است.
كسي با روزه گرفتن از كسب و كار مي ماند [روزه]
اگر كسي با روزه گرفتن مخصوصا در ايام تابستان نتواند به هيچ وجه كسب معاش كند و عائله اش گرسنه بماند يا دست به گدايي بزند در اين فرض روزه از او ساقط است يا نه؟
پاسخ دهنده: معظم له
چنين فرضي بعيد است لذا روزه بر او واجب است، بلي اگر روزه بر او حرجي باشد يا ضرر داشته باشد يا موجب خوف از مرض باشد در اين صورت ها روزه بر او واجب نيست.
حكم خوردن روزه در حضور مردم [روزه]
كساني كه عمد ا و بدون عذر شرعي در حضور مردم روزه خود را مي خورند،حكم آنها چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
در دفعة اول و دوم از طرف حاكم تعزير مي شوند و در دفعة سوم اگر باز افطاركنند حكم آنها قتل وكشتن است.
نماز و روزه كسي كه نمي دانسته مكلف شده [روزه]
كسي كه به بلوغ رسيده بوده است، پدر و مادرش نگذاشته است كه روزه بگيرد و نماز بخواند خودش هم نمي فهميده است كه روزه و نماز برايش واجب شده است يا نه بعداً معلوم شده است كه - در اين چند سال روزه اش را نگرفته است و نمازش را نخوانده است وظيفه اش چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
بايد قضايي نماز و روزه اش را انجام دهد.

مسح پشاني با تمام كفين در تيمم [احكام تيمّم]
در تيمم مسح پيشاني و دست ها با تمام كفين واجب است يا با قسمتي از كفين هم كفايت مي كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
با تمام كفين واجب است.
نماز خواندن بدون عذر با تيمم [احكام تيمّم]
اگركسي به خاطر ندانستن مساله بدون عذرنمازش را با تيمم بخواند قضا دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
بلي قضا لازم است.

تيمم به خاطر سوء ظن و بي ادبي [تيمّم بدل از غسل و وضو]
امكانات غسل جنابت براي مهمان محتلم فراهم است اما احتمال مي دهد كه اگر غسل كند ميزبان نسبت به ادب و اخلاق مهمان و اهل خانه خودش بدگمان شود، اگر تيمم كند لباس پاك براي نماز ندارد، در اين صورت وظيفه او چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
اين گونه احتمالات مجوز تيمم نمي شود و بايد غسل كند و با همان لباس نجس نماز بخواند اگر لباس پاك تهيه نتواند.

تكليف كساني كه در قطب زندگي مي كنند [اوقات نماز]
سلام اينجانب در شمال كشور نروز در ترومسو درنزديكي قطب شمال زندگي مي كنم، در اينجا تعادل در شب و روز نيست گاهي كامل شب و گاهي كامل روز هست راهنمائيم كنيد ساعت نماز را چگونه پيدا كنم وبراي روزه هم چكار كنم؟
پاسخ دهنده: معظم له
در فرض سؤال مهاجرت از چنين جاهاي واجب است، شما بايد بجايي برويد كه از نظر طلوع و غروب متعارف و معمولي باشد.
انجام نماز احتياط خارج از وقت [اوقات نماز]
اگركسي نماز عصر را در آخر وقت بخواند و نمازاحتياط هم بر او واجب شده باشد و در خارج وقت بخواند، نماز احتياط به عنوان ادا خوانده مي شود يا قضا؟
پاسخ دهنده: معظم له
ادا و قضا را معين نكند بلكه به نيت قربت مطلقه بخواند.اما به تاخير انداختن نماز به اين اندازه جايز نيست مگر اينكه عذر داشته باشد.
ملاك ادا و قضاي نماز در تنگي وقت [اوقات نماز]
اگركسي درتنگي وقت نمازعصر را طوري بخواند كه با سلام نمازعصر اذان مغرب شروع شود آيا اين نماز ادا مي شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر حتي يك ركعت آن را پيش از غروب خوانده باشد نماز ادا و صحيح است اما اگر هر چهار ركعت نمازعصر را بعد ازغروب و با نيت ادا خوانده باشد، احتياطاً قضاء هم بكند.
اولويت خواندن نماز ادا نسبت به قضا [اوقات نماز]
در صورتي كه وقت فضيلت نماز يوميه گذشته باشد، خواندن نماز يوميه مقدم است يا نمازقضا؟
پاسخ دهنده: معظم له
خواندن نماز يوميه مقدم است.
اگر در ركعت اول نماز صبح خورشيد طلوع كند [اوقات نماز]
اگر به خاطر تنگي وقت نمازصبح بدل از وضو ياغسل تيمم كند و درركعت اول، خورشيد طلوع كند نماز چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
تيمم و نمازهردو با طل است بايد قضاي نمازرا انجام دهد.
تعيين وقت نماز صبح در شبهاي مهتابي [اوقات نماز]
درسحرهاي ماه رمضان چه زماني براي صبح تعيين شده است، آيا شبهاي مهتابي وغير مهتابي فرق دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر موذن به وقت نماز آگاهي داشته با شد با شروع اذان نماز جايز است وگرنه بايد يقين به دخول وقت نماز حاصل شود، در باره حكم شبهاي مهتابي به توضيح المسالل به مسأله 3081 مراجعه شود.

نماز خواندن بالاي فرش ابريشمي [لباس نمازگزار]
نماز خواندن بالاي فرش ابريشمي خالص ويا مخلوط به ابريشم چي حكمي دارد آيا جايز است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اشكال ندارد.
نماز با لباسي كه لكه خون دارد [لباس نمازگزار]
اگرلباس خونيشسته شود اما لكه خون باقي بماند نماز با آن لباس صحيح است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر عرف بگويد خون شسته شده است، رنگ خون باقي مانده است نماز صحيح است.
نماز با كيسه اي ادرار [لباس نمازگزار]
كسي كه براي خارج شدن ادرار بطور دائم از سوند استفاده مي كند اگر با كيسه ادرار نماز بخواند صحيح است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر به اندازه نماز فرصت برداشتن كيسه باشد بايد برداشته شود و گرنه در حال ضرورت نماز صحيح است.
پوشيدن لباس سياه در نماز و غير آن [لباس نمازگزار]
1. آيا پوشيدن لباس سياه در نماز مكروه است ؟ 2. آيا پوشيدن لباس سياه در غير نماز و رفت و آمدهاي روزانه در اجتماع چطور ؟
پاسخ دهنده: معظم له
1ـ در فرض سؤال لباس سياه به جز عمامه و عبا در نمازمكروه است؛ 2ـ در غير نماز كراهتش ثابت نشده است.

تصرف در ملك مشترك بين صغار و كبار [مكان نمازگزار]
نماز خواندن و تصرفات در خانه اي كه مشترك بين صغار وكبار است با اجازه مادر و برادران كبير جايز است؟
پاسخ دهنده: معظم له
تصرفاتي كه به مصلحت صغار باشد با رضايت وصي و قيّم صغار جايز است ولي اگر به مصلحت صغار نباشد جايز نيست و برادران كبير و مادر حق ندارند اجازه تصرف در اموال صغار را به ديگران بدهند.
نماز خواندن در مكان كه خمسش داده نشده [مكان نمازگزار]
اگر خمس مكان نمازگزار پرداخت نه شده باشد نماز جايز است، آيا مجتهد ياوكيل اش مي تواند اجازه موقت يا دائم براي نماز بدهد؟
پاسخ دهنده: معظم له
مجتهد مي تواند اجازه بدهد اما وكيل نمي تواند و نمازهاي كه قبل از اجازه مجتهد در صورتي كه ميدانسته خمس اين مكان داده نشده باطل است.
نماز خواندن در خانه كسي كه اموالش غصبي است [مكان نمازگزار]
اگر مهمان بداند كه بعض از فرشها ولباسهاي ميزبان غصبي است نماز خواندن ومهمان شدن چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
در صورتي كه تمام اموال ميزبان يا فرش كه بر آن نماز مي خواند غصبي باشد نمازخواندن ومهمان شدن جايز نيست.
اولويت نسبت به جاي گرفته شده در مسجد [مكان نمازگزار]
آيا كسي مي تواند در مسجد جا نماز پهن كند ويا روي فرش سنجاق بزند به اين معني كه جاي من است و كسي ننشيند
پاسخ دهنده: معظم له
با پهن كردن جا نماز يا نصب سنجاق حق اولويت پيدا مي كند.

شهادت ثالثه و رابعه در اذان و اقامه [اذان و اقامه]
حكم شهادت ثالثه و رابعه در نماز و يا اذان و اقامه چيست؟ آيا موجب بطلان نماز و اذان و اقامه مي گردد يا خير؟
پاسخ دهنده: معظم له
شهادت به ولايت امير المؤمنين و ساير ائمه(ع) به قصد رجاء در اذان و اقامه اشكال ندارد.
خواندن اقامه جماعت همزمان با آذان مسجد [اذان و اقامه]
در زمان كه موذن اذان مي گويد در همان زمان امام جماعت اقامه مي خواند بطوركه بعد از تمام شدن اذان اقامه هم تمام مي شود آيا اين عمل صحيح است؟
پاسخ دهنده: معظم له
در اذان و اقامه ترتيب معتبر است در فرض مذكور ترتيب رعايت نشده لذا آن عمل اشكال دارد.
خواندن اذان و اقامه در نماز مستحبي [اذان و اقامه]
خواندن اذان و اقامه قبل از نماز مستحب است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اذان و اقامه اختصاص دارد به نمازهاي يوميه در غير آن جواز ندارد.
ترك اذان و اقامه در نماز يوميه [اذان و اقامه]
ترك اذان و اقامه در نمازهاي يوميه با وسعت وقت چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اذان در نمازهاي يوميه مستحب است ترك آن اشكالي ندارد اما اقامه بنا بر احتياط در وسعت وقت نبايد ترك شود.

حكم نماز با لباس كارگري [شرايط لباس نمازگزار]
بنده مدت دو سال نماز هاي يوميه خود را با لباس كارگري خوانده ام كه لباس هايم آلوده با چرك و بعضاً نجس هم بوده است؛ در اين صورت تكليف بنده را روشن كنيد كه آيا دوباره قضاي نمازهايم را بخوانم يا تكليف درست است؟
پاسخ دهنده: معظم له
نماز با لباس چرك اگر پاك باشد اشكال ندارد، هرچند سزاواراست كه انسان با ظاهر آراسته و تمييز در محضر خدا حاضر شود، در فرض سؤال هر مقدار از نمازهايي را كه مي دانيد با لباس نجس خوانده ايد بايد قضاء كنيد.
تطهير لباس كسي كه عمل جراحي شده [شرايط لباس نمازگزار]
كسي كه عمل جراحي شده است و لباسش به خون آلود و امكان تعويض و تطهير نيست آيا علاوه بر وضو تيمم هم بكند؟
پاسخ دهنده: معظم له
تيمم لازم نيست.

I have not paid Khoms for 3 years [خمس]
I have not paid Khoms for 3 years and I would like to do that now. I know my income for each year and the total for the 3 years that I have not paid. The money was deposited in a bank which paid me interest; the amount is known to me. I would like to know how to calculate the Khoms of my income for the past 3 years.
Also, each year I have made contributions to building of mosques and other charitable causes. Is it possible to count those contributions as Khoms while knowing that at the time I had not intended it to be Khoms?
Wassalam,
Hassan
پاسخ دهنده: معظم له
In His Name
if your know the amount of money and possessions so you must pay the khoms of those 3 years income.
But if you don'tknow or you have purchased furniture ofunpaid khoms money therfore you must reconcide wuth the Grand Ayatollah (mojtahed) or person whom has been appointed as a representative bu him.
the money that you contributed to the chartu or mosqes; if you did notpay instead of khoms it can not be accounted as khoms, so you must pay it again.
ماليات بجاي خمس [خمس]
آيا ماليات جايگزين خمس مي شود، يا خير؟
پاسخ دهنده: معظم له
ماليات جايگزين خمس نمي شود.
حج كسي كه حساب خمس ندارد [خمس]
بعضي از اشخاص كه از اوّل عمرشان حساب و كتابي نسبت به خمس ندارند و با همين وضع به حجّ تمتّع و عمره مفرده مي روند، حج اينها چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
صحت حج شان محل اشكال است.
معاشرت با كسي كه خمس نمي دهد [خمس]
آيا معاشرت باكسي كه سهم امام (ع ) را نمي پردازد ومهمان شدن و غذا خوردن در خانة او اشكال شرعي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر قطع معاشرت او را وادار به پرداخت خمس مي كند بايد قطع معاشرت شود وگرنه، مهمان شدن و غذا خوردن در خانه او جايز است.
صورتهاي مصالحه ي خمس اموال [خمس]
برخي از علماء خانه و اموال مهاجرين افغاني را مصالحه مي كنند آيا اين كار صحيح است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اين مسأله سه صورت دارد: 1- اگر لوازم خانه با پولي خريداري شده باشد كه سرسال خمسي آن پول نرسيده بوده است خمس ندارد.2- اگر لوازم خانه با پول خمسي خريداري شده باشد، لوازم خانه خمس دارد و بايد پرداخت شود.مصالحه صحيح نيست.3- اگر لوازم خانه با پولي خريداري شده باشد كه نمي داند خمس به آن پول تعلق گرفته است يا نه، تنها در اين صورت لوازم خانه مورد مصالحه قرار مي گيرد.به شرط اين كه مصالحه كننده وكيل مجتهد باشد يا اجازه ازمجتهد داشته باشد.
محاسبه خمس كسي كه سر سال نداشته [خمس]
كسي كه تا كنون خمس نداده است و مي خواهد خودش را ((بري الذمه)) كند بايد ازهمة اثاث خانه مانند فرش و لباس كهنه و نو، پول نقد، جهيزيه دختر و خواهرش و اموالي كه از آغاز بلوغ تا كنون مصرف كرده است ويا تلف شده است اخراج خمس كند و درصورت مصالحه با حاكم شرع آيا مصالحه با پول نقد تلف شده هم مي شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
به حاكم شرع رجوع كنيد تا همه را در نظرگرفته و مصالحه كند.
خمس حواله اي كه نرسيده [خمس]
پولي كه حواله داده شده است اگر - اصلا - به دست نيايد چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر يك سال در نزد صاحبش مانده باشد خمس دارد.
مصرف چوبي كه خمسش را ندارده [خمس]
كسي كه تعدادي چوب دارد و از دنيا مي رود، ورثه بدون اين كه خمس چوب ها را پرداخت كند از آن ها در خانه مسكوني خود استفاده مي كنند آيا به اين چوب ها خمس تعلق مي گيرد؟
پاسخ دهنده: معظم له
خمس در زمان حيات مالك تعلق گرفته است بايد پرداخت شود.
موارد مصرف سهم امام [خمس]
سهم امام را به چه كسي و به چه جايي مي توانم مصرف كنم.
پاسخ دهنده: معظم له
سهم امام را به دفتر مرجع تقليدتان تحويل دهيد.
قرار دادن طلب از شخص را بجاي خمس [خمس]
شخصي قرض دار است و يكي از طلب كارانش پولي را كه طلب داشته بنا دارد عوض سهم امام(ع) و سهم سادات براي بدهكارش پرداخت كند. آيا فرد غير سيد كه فقير و بدهكار باشد مي تواند از سهم سادات استفاده كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
مصرف و تصرف سهم امام(ع) و سهم سادات بدون اجازه حاكم شرع جائز نيست، موارد فوق را بايد از حاكم شرع اجازه گرفت.
خمس پول و اجناس جهيزيه [خمس]
آيا پول يا اجناسي را كه والدين جهت جهيزيه دختركنار مي گذارند خمس دارد ؟
پاسخ دهنده: معظم له
پولي نقد خمس دارد، اما جهيزيه را اگر براي دختر بخشيده باشد و او در آستانه ازدواج باشد خمس ندارد و اگر به دختر نابالغ هم بخشيده باشد خمس ند ارد .
خمس تخم و بذر [خمس]
حبوباتي كه براي تخم و بذر نگهداري مي شود اگر بر آن ها سال بگذرد خمس دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر يك سال گذشته باشد خمس تعلق مي گيرد.

كسي كه بعد از مدتي متوجه نجس بودن لباسش شده [نماز با لباس نجس]
كسي بعد ازمدتي متوجه مي شود كه درلباسش مني وجود دارد ومني هم ازخود اوست وظيفه شخص ياد شده نسبت به نمازهاي كه با اين لباس خوانده است چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگرقبلا مي دانسته كه لباسش نجس است آن مقداري راكه يقين دارد كه با اين لباس نمازخوانده است واجب است قضا كند و اگر نجاست لباسش را نمي دانسته نمازهايي كه با اين لباس خوانده صحيح است.
اگر از روي جهل با لباس نجس نماز خوانده [نماز با لباس نجس]
كسي كه مدت زيادي دسترسي به عالم ديني نداشته - باشد و بر اثر جهل به مسأله با لباس و بدن نجس نماز خوانده است آيا نمازهاي او قضا دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر وضو، غسل وتيمم را صحيح انجام داده باشد قضا ندارد.
عدم امكان تطهير لباس براي مهمان [نماز با لباس نجس]
اگر مهماني محتلم شود دست رسي به آب نداشته باشد در صورتي كه آب را از صاحب خانه بپرسد احتمال دارد درباره مهمان بدگمان شود و مورد اتهام قرار بگيرد.اگر با تيمم نماز بخواند لباس پاك ندارد و اگر عريان شود ساتر براي عورت ندارد.در اين صورت وظيفه اش چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
احتمالات ياد شده مانع از سؤال نمي شود زيرا احتلام امر طبيعي است و با همان لباس نماز بخواند.
نماز خواندن مهمان با لباس نجس [نماز با لباس نجس]
اگر براي مهمان محتلم غسل امكان داشته باشد اما تطهير لباس امكان نداشته باشد وظيفه چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
غسل كند و با همان لباس نماز بخواند.نمازش صحيح است.

رعايت نكردن ترتيب در غسل [غسل ترتيبي]
كسي كه درغسل واجب نخست تن و پس از آن سروگردن را مي شسته است باعتقاد اينكه غسل صحيح همين است اما بعد مي فهمد كه در اشتباه بوده است وظيفه چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
غسل و اعمال گذشته او باطل.قضاي نماز و روزه بر او واجب است

ديدن مانع كه شك دارد قبلا بوده يا بعد از غسل [وجود مانع از آب بعد ازغسل]
اگر كسي بعد از غسل متوجه شود كه مانعي از رسيدن آب به پوست بدن او وجود داشته است اما نمي داند كه مانع پيش ازغسل بوده است يا بعد ازغسل پيدا شده است دوباره غسل كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر احتمال مي دهد كه درهنگام غسل توجه والتفات به مانع داشته است غسل صحيح است.
مشاهده مانع از آب در غسل به از نماز [وجود مانع از آب بعد ازغسل]
اگر كسي غسل جنابت كند و نماز صبح را با آن بخواند اما ظهر متوجه شود كه مانعي از رسيدن آب در بدنش بوده است نمازش چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
قضاي نماز صبح را بعد از غسل انجام دهد.

عدم رعايت ترتيب در مسح پا [ترتيب و موالات]
طبق فتواي شما كه در مسح پاها ترتيب را احتياط واجبي مي دانيد اگر كسي مدتي از روي جهل به مساله ترتيب را مراعات نكرده باشد نمازهايش اعاده يا قضاء دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اعاده و قضا ندارد.

جريان قاعده تجاوز و فراغ [جريان قاعده فراغ و تجاوز در وضو]
آيا قاعده تجاوز در وضو، غسل و تيمم مانند نماز جاري مي شود؟ ج : قاعده تجاوز جاري نمي شود اما قاعده فراغ جاري مي شود
پاسخ دهنده: معظم له
اگر كس غسل كند و ديگري بر او آب بريزد اعانت بر غسل حساب مي شود؟ ج : اعانت حساب نمي شود.

آب ريختن كسي ديگر در غسل [اعانه (كمك كردن) درانجام غسل]
اگر كس غسل كند و ديگري بر او آب بريزد اعانت بر غسل حساب مي شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
اعانت حساب نمي شود.

حدث اصغر در حين غسل [خروج حدث در اثناء غسل]
اگر در هنگام غسل حدث اصغر صادر شود وظيفه غسل كننده چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
احتياطاً دوباره غسل كند و وضو هم بگيرد.

پرداخت زكات از قيمت محصول [زكات]
اگر به جو وگندم زكات تعلق بگيرد، مالك آن به جاي جو وگندم قيمت آن را به مستحق بدهد يا جنس ديگري غير ازجوگندم بدهدكفايت مي كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
اشكالي ندارد، كفايت مي كند.

كشته شدن در جنگهاي داخلي [شهيد]
در درگيري هاي گروه ها برخي از جنگجويان آنها كشته مي شوند و آنها را بدون غسل وكفن به عنوان شهيد دفن مي كنند آيا اين كار درست است؟
پاسخ دهنده: معظم له
كشته شده ها شهيد حساب نمي شوند.

كسي كه غسل مس ميت را فراموش كرده [مسّ ميّت]
اگر غسل مس ميت بركسي واجب باشد و بعد از مدتي شك كند كه غسل كرده است يا نه نمازهايش چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر بعد از واجب شدن غسل مس ميت يكي ازغسل هاي واجب مانند غسل جنابت را انجام داده باشد ازغسل مس ميت هم كفايت مي كند و نمازهايش صحيح است اما اگر يقين به انجام يكي از غسل هاي واجب ندارد اما احتمال مي دهد نمازهاي گذشته اش محكوم به صحت است اما براي نمازهاي آينده بايد غسل كند.
غسل مس ميت براي زني كه بچه مرده به دنيا آورده [مسّ ميّت]
اگر زني طفل مرده اي به دنيا آورد علاوه بر غسل نفاس، غسل مس ميت هم بر او واجب است؟
پاسخ دهنده: معظم له
بله، اما يك غسل به نيت هر دوكفايت مي كند و اگر نيت يكي را بنمايد نيز از هر دو كفايت مي كند.
كفايت غسل مس ميت از وضو [مسّ ميّت]
آيا غسل مس ميت از وضوكفايت مي كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
كفايت نمي كند.
شك در مس ميت قبل از غسل يا بعد از آن [مسّ ميّت]
گر كسي ميتي را مس كند و شك كند كه مس پيش ازتمام شدن غسل بوده است يا بعد ازغسل وظيفه اش چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
غسل واجب است.
شك در وجوب غسل مس ميت [مسّ ميّت]
اگر كسي شك كند كه پيش ازسرد شدن، ميت را مس كرده است يا بعد از سرد شدن، غسل بر او واجب است؟
پاسخ دهنده: معظم له
واجب نيست.
صفحه اصلي اخبار كتابخانه استفتاءات تصوير صوت فيلم تماس با ما

ميت كه كفن برايش يافت نشود [كساني كه كفن ندارند]
اگركفني براي ميت پيدا نشود وكسي هم نباشد كه او را كفن كند وظينه اش چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر حتي پوست حيوان حلال گوشت هم براي كفن ميت نباشد، با پوشاندن عورتين بدون كفن دفن مي شود.

اگر آب به اندازه سه غسل نباشد [تيمم ميت بخاطر عذر]
گر آب به اندازه يك غسل ميت بيشتر نباشد و دو غسل ديگر را كفايت نكند وظيفه چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
به جاي دوغسل ديگر بايد ميت تيمم داده شود.
اگر ميت زياد باشد [تيمم ميت بخاطر عذر]
اگر بر اثر زمين لرزه يا حادثه ديگر مرده ها زياد و وقت تنگ باشد و غسل دادن وكفن كردن مرده ها معطلي داشته باشد و در اين صورت مرده ها متعفن شوند وظيفه چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
مرده ها تيمم داده و دفن شوند.

موميايي كردن بدن مسلمان [احكام دفن]
آيا موميايي كردن بدن ميت مسلمان جايز است؟
پاسخ دهنده: معظم له
جايز نيست.

استخواني باقي مانده از ميت [حكم دفن اعضاي جداشده از ميّت]
اگر بر اثر آتش سوزي تنها استخواني ازميت باقي مانده باشد وظيفه چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
بايد همه احكام ميت (غسل،كفن، حنوط، نماز و دفن ) انجام شود.
حكم ميت كه متلاشي شده [حكم دفن اعضاي جداشده از ميّت]
اگر بر اثر بمباران و...بدن مرده اي متلاشي شود و اعضاي تيمم هم نداشته باشد وظيفه چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر قابل شستن با آب و حنوط نباشد، قطعات بدن مرده را دركفني پيجيده و نماز ميت بر او خوانده، دفن كنند.

رو به قبله كردن دو قلو بهم چسپيده [چگونگي دفن]
اگر دو بچه دو قلو كه پشت به پشت هم چسپيده اند و از دنيا بروند اگر صورت يكي را رو به قبله كنيم ديگري پشت به قبله مي شود. راه حل چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
در فرض سوال قرعه شود و بر طبق قرعه عمل شود اگر چه واجب نيست.
رو به قبله كردن مادر و فرزند فوت شده [چگونگي دفن]
اگر يك زن بميرد و بچه هم در شكم او بوده و مرده باشد و آن چه از نظر علمي ثابت شده ظاهراً بچه صورتش بسوي پشت مادر است لذا اگر صورت مادر بسوي قبله شود بچه صورتش به قبله نمي شود بلكه پشت به قبله مي شود اينجا وظيفه چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر فرزند مرده باشد صورت مادر به طرف قبله باشد كافي است.

زكات فطره دانشجويان ليليه (خوابگاه) [زكات فطره]
زكات فطره دانشجويان داخل و خارج كشور، كه در دانشگاهها تغذيه مي شوند، بر عهده خودشان است، يا دانشگاه؟
پاسخ دهنده: معظم له
فطره دانشجوي كه از دانشگاه تغذيه مي كند، نه برخودش واجب است نه بر دانشگاه؛ ولي احتياطا خودش بدهد.
زكات فطره روحاني در محل تبليغ [زكات فطره]
زكات فطره روحانيّون در ماه مبارك رمضان، كه جهت تبليغ به شهرها و بخش ها و روستاها سفر مي كنند، و غالباً در منزل يكي از اهالي محل سكونت دارند، و لكن هر شب براي افطاري به منزل اشخاص دعوت مي شوند، بر عهده كيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
فطره اين روحاني بر صاحب آن خانه است كه در آن خانه افطار مي كند و شب هم در آن خانه مي خوابد و اگر افطار در يك خانه و خوابش در خانه ديگر است، فطره اش برخودش است.
زكات فطره روحاني در محل تبليغ [زكات فطره]
زكات فطره روحانيّون در ماه مبارك رمضان، كه جهت تبليغ به شهرها و بخش ها و روستاها سفر مي كنند، و غالباً در منزل يكي از اهالي محل سكونت دارند، و لكن هر شب براي افطاري به منزل اشخاص دعوت مي شوند، بر عهده كيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
فطره اين روحاني بر صاحب آن خانه است كه در آن خانه افطار مي كند و شب هم در آن خانه مي خوابد و اگر افطار در يك خانه و خوابش در خانه ديگر است، فطره اش برخودش است.
پرداخت زكات فطره پدر كه در شهر ديگر است [زكات فطره]
من و بقيه خانواده بجز پدرم در كشور سويدن زندگي مي كنيم و پدرم در افغانستان است و درآمدي هم ندارد. آيا ما بايد زكات فطره پدر خانه را پرداخت كنيم و يا خودش پرداخت كند كفايت مي كند؟ اگر زكات فطره خود را جمع كنيم و در افغانستان براي نيازمندان روان كنيم درست است يا خير؟
پاسخ دهنده: معظم له
شما نمي توانيد زكات فطره پدر تان را پرداخت كنيد؛ مگر اينكه پدر تان شما را وكيل بگيرد كه زكات فطره او را پرداخت كنيد و اگر پدر تان فقير است زكات فطره بر او واجب نيست.
و اگر فقير در آن كشور نباشد مي توانيد زكات فطره تان را در افغانستان ارسال كنيد.
فطريه مهمان شب عيد فطر [زكات فطره]
اگر در شب عيد فطركساني را دعوت كنند كه بعد از صرف غذا به خانه هايشان بر گردند زكات فطره آنها بر ميزبان واجب مي شود و يا بر خودشان واجب است؟
پاسخ دهنده: معظم له
در فرض مذكور بر مهمانها واجب است كه زكات فطرة شان را بدهند چون عائله ميزبان محسوب نمي شوند اگر بنا داشته باشند چند شب بمانند در اين صورت كات فطره آنها بر ميزبان واجب است.
شهر ملاك در قيمت زكات فطره [زكات فطره]
كسي كه خودش در ايران و خانواده اش در افغانستان است، اگر بخواهد زكات فطره خانواده اش را پرداخت كند، به قيمت ايران پرداخت كند يا افغانستان؟
پاسخ دهنده: معظم له
فطره را به قيمت ايران كه در آن به سر مي برد پرداخت كند.
كساني كه توان پرداخت زكات فطره را ندارند [زكات فطره]
فقرا و جنگ زده هاي كابل كه اموال شان غارت شده است و توانايي پرداخت زكات فطره را ندارند چه وظيفه دارند؟
پاسخ دهنده: معظم له
زكات فطره بر فقراء واجب نيست.
چه كساني نان خور خانه حساب مي شود [زكات فطره]
حداقلّ مدّت زماني كه بايد شخصي ميهمان صاحبخانه باشد تا نانخور او محسوب شود، چند شبانه روز است؟
پاسخ دهنده: معظم له
حداقل شب عيد در خانه ميزبان افطار كند و شب هم در خانه ايشان بماند نانخور او حساب مي شود.
زكات فطره بچه كه در رحم است [زكات فطره]
آيا بچه در شكم مادر كه روح پيدا كرده است شامل فطريه ميشود يا خير وآيا چيزي بايد براي فطريه ماه رمضان او كنار گذاشت يا خير؟
پاسخ دهنده: معظم له
بچه تا به دنيا نيامده فطره اش واجب نيست.
تصرف در پول زكات فطره [زكات فطره]
پولي را بابت زكات فطره كنار نهاديم تا بعد بپردازيم. اما در هنگام پرداخت معادل آن را از دو برگ اسكناس ديگر پرداختيم. حكم تصرف در پولي كه بدواً كنار نهاده شده بود چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
در فرض سوال پولي كه به عنوان فطره كنار گذاشته مي شود بايد خود آن پول به فقير داده شود تعويض آن با جنس ديگر جايز نيست.
زكات فطره آدم بيهوش [زكات فطره]
اگر شخصي هنگام غروب شب عيدفطر بيهوش باشد آيا زكات فطره از او ساقط است؟
پاسخ دهنده: معظم له
بر آدم بيهوش زكات فطره واجب نيست
زكات فطره مهمان شب عيد [زكات فطره]
اگر كسي در شب عيد فطر مهمان داشته باشد آيا زكات فطره آنها بر عهده ميزبان است
پاسخ دهنده: معظم له
اگر در آن شب بماند و نان خور صاحب خانه حساب شود زكات فطره مهمان بر صاحب خانه است و اگر افطار كند و شب به خانه اش برگردد زكات فطره بر خود مهمان واجب است.
زكات فطره مهمان [زكات فطره]
هرگاه ميزبان مقلّد حضرتعالي باشد، كه فطريّه كسي كه فقط شب عيد را ميهمان اوست بر عهده ميزبان نمي داند، و ميهمان مقلّد مرجعي باشد كه فطريّه چنان شخصي را بر عهده ميزبان مي داند، تكليف فطريّه ميهمان چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
طبق قاعده فطره اين مهمان، نه بر ميزبان واجب است و نه بر خود مهمان؛ ولي احتياطاً خود مهمان فطره خود را بدهد.
فطره مهمان شب عيد فطر [زكات فطره]
اگر كسي تنها در افطار شب عيد فطر ميهمان ديگري باشد فطريه او به عهده خودش است يا صاحب خانه؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر شب در خانه ميزبان نماند زكات فطره به عهده خودش است و اگر بماند و عائله حساب شود فطره او به عهده ميزبان است.
مدت زماني كه فطره مهمان بر ميزبان واجب مي شود [زكات فطره]
در ساله عمليه شما آمده است اگر كسي پيش از غروب ميهمان كسي بشود ب صاحب خانه واجب است كه زكات فطره مهمان را بدهد سوال است كه اين مهمان چه مدت را در خانه صاحب خانه باشد كه ميهمان حساب شود آيا ماندن يك ساعت و نيم ساعت كفايت مي كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
حداقل از غروب شب عيد فطر تا روز عيد فطر در خانه ميزبان بماند و غذا مصرف كند.
فطره مهماني شب عيد فطر [زكات فطره]
شخصي در شب عيد فطر مهمان دعوت مي كند براي افطار بعد از صرف افطار همه بر مي گردن به خانه هايشان آيا زكات به صاحب خانه واجب است و يا خود ميهمانان؟
پاسخ دهنده: معظم له
در اين فرض فطره در خود ميهمان واجب است.

دفن زن توسط نا محرم [متفرقه ميت]
از آنجا كه لمس كردن بدن نامحرم حرام است اگر يك زن از دنيا رفت اگر مرد نامحرم در حال گذاشتن در ميان قبر بدن زن نا محرم را لمس كند حرام است يا چونكه از بالاي كفن است و امكان لذت بردن كم است مشكل ندارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر محرم وجود نداشته باشد توسط مرد نامحرم هم اگر از روي كفن ميت را در قبر قرار دهد كه دست با بدن ميت لمس نكند اشكال ندارد.
ريختن آب وگلاب بر قبر [متفرقه ميت]
آيا استحباب ريختن آب و گلاب يا كشيدن خط بر روي قبر ثابت شده است؟
پاسخ دهنده: معظم له
ريختن آب خوب است اما استحباب موارد ديگر ثابت نشده است.
موميايي كردن ميت [متفرقه ميت]
آيا موميايي كردن بدن ميت مسلمان جايز است؟
پاسخ دهنده: معظم له
جايز نيست

ريختن آب وگلاب روي قبر [قبرستان]
آيا استحباب ريختن آب و گلاب يا كشيدن خط بر روي قبر ثابت شده است؟
پاسخ دهنده: معظم له
ريختن آب خوب است اما استحباب موارد ديگر ثابت نشده است.

دفن زن و مرد نا محرم در يك قبر [دفن زن و مرد مسلمان دريك قبر]
آيا دفن زن و مرد نامحرم در يك قبر به خاطر ضرورت جايز است؟
پاسخ دهنده: معظم له
دفن مرد و زن نامحرم در يك قبر جايز است به شرط اين كه خلاف نظر واقف گورستان يا ولي ميت نباشد

سه غسل با يك نيت [نيت غسل ميت]
درغسل هاي سه گانه ميت يك نيت كفايت مي كند يا سه تا نيت شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
يك نيت كه همان ارتكاذ ذهني است كفايت مي كند.

مسلمان كه بدون تجهيز دفن شده [احكام نبش قبر]
اگر مسلماني با لباس خودش، بدون غسل، كفن، حنوط و نماز دفن شود وظيفه چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر بدن ميت متلاشي نشده باشد نبش قبركنند و احكامي كه درباره يك ميت مسلمان است اجراء شود واگر بدن بوگرفته نمازميت بر قبر اوخوانده مي شود اما غسل وكفن و حنوط ساقط مي شود.

تيمم كسي كه دستش به پيشانيش نمي رسد [تيمم پيشاني شخص عاجز]
كسيكه وظيفه اش تيمم است به خاطر شكسته كي دست براي مسح به پيشاني نمي رسد چه گونه تيمم كند؟ و در تيمم بايد دست بر خاك زده شود يا گذاشتن دست بر خاك كفايت مي كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
تنها با دست سالم مسح كند كافي است.و زدن دست بر محل تيمم شرط است، تماس تنها كفايت نمي كند.

كسي كه هنگام سبب نماز آيات آب برايش ضرر دارد [شرايط تيمّم كردن]
كسيكه آب ندارد يا آب برايش ضرر دارد، در هنگام خسوت وكسوت با تيمم نماز آيات را بخواند يا صبركند تا آب پيدا شود و قضايي نماز آيات را بخواند؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر نمازآيات به خاطر خسوت ياكسوت باشد واجب است كه با تيمم بخواند اما اگر به خاطر زلزله (زمين لرزه ) است بايد صبركند و نماز آيات را با وضو بخواند.
تيمم بر گرد و غبار در حالت اختيار [شرايط تيمّم كردن]
تيمم بر غبار فرش، پتو، لحاف، سجاده، و...در حال اختيار صحيح است؟
پاسخ دهنده: معظم له
در وسعت وقت و بودن خاك و زمين پاك، صحيح نيست.اما درتنگي وقت و يا نيافتن خاك و زمين پاك صحيح است.

انجام بيش از يك عمره براي شخص واحد [حج]
بعد از اعمال حج واجب از طرف خودش باشد و يا نايب باشد آيا ميتواند در طول 15 روز چندين عمره مفرده به جا آورد يا خير؟
پاسخ دهنده: معظم له
در ذيحجه كه يك عمره مفرده انجام داد نمي‌تواند ديگري را انجام دهد مگر در ماه محرّم. ولي به نيابت شخص ديگر مي‌تواند انجام دهد اگر چه در ذيحجه باشد ولي براي يك شخص دو عمره در يكماه نمي‌شود.
وظيفه مسافرت در بخش هاي توسعه يافته حرم [حج]
در مسجد الحرام و مسجد النبي (ص) براي مسافر در بخش هاي كه بعداً توسعه داده و صحن هاي اطراف مسجدين چگونه است آيا مخير است بين قصر و تمام و يا وظيفه قصر است؟
پاسخ دهنده: معظم له
وظيفه قصر است.
انجام حج با مال حرام [حج]
اگر به مكّه با پول حرام بروم سفر و زيارت مكّه معظّمه من چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر احرامي وقرباني ولباس نماز طواف از پول حرام نباشد حج صحيح است اگر چه تصرفاتش حرام است.
حج كسي كه ختنه اش ناقص است [حج]
كسي كه ختنه او به طور ناقص انجام شده و با اين حال حج به جا آورده تكليف او چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
حج او محل اشكال است اگر مي تواند خودش طواف و سعي را انجام دهد و اگر خودش قدرت نداردكسي را وكيل بگيرد كه به نيابت او طواف وسعي را انجامدهدف و اگر رأس حشفهديده شودهمانختنه كافي است ونياز به انجام طواف ندارد.
حج كسي كه پول داشته و الآن مصرف شده [حج]
اگر كارگري در ايران سه ميليون تومان كاركرده و يكجا پيش خود جمع نموده ، بعد از چند سال به افغانستان آمده براي خود زن اختيار كرده حالا تمام پولها را مصرف كرده است .سؤال اين است كه حج در ذمه اين آدم واجب شده است يا نه ؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر اين شخص در آن زمان مكه مي رفت و بر مي گشت براي خرج و نفقه خود احتياج به قرض پول پيدا نمي كرد در اين صورت مستطيع بوده و بايد حج انجام مي داده؛ اما اگر بعد از برگشت از مكه احتياج به قرض پيدا مي كرده است حج بر او واجب نبوده است.

تيمم با عضوي نجس [تيمم با اعضاي نجس]
اگر وظيفه تيمم باشد اما عضو يا اعضاء تيمم نجس باشد و امكان تطهير نداشته باشد تيمم صحيح است؟
پاسخ دهنده: معظم له
طهارت اعضا در صحت تيمم در صورت عدم امكان تطهير شرط نيست.و يا همان حال تيمم نمايد و نماز بخواند.

تيمم قبل از وقت [تيمم پيش از داخل شدن وقت]
كسي كه وظيفه اش تيمم است مي تواند پيش ازرسيدن وقت نمازتيمم كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
پيش از رسيدن وقت نماز تيمم براي نماز صحيح نيست.اگر براي واجبات يا مستحبات ديگر تيمم كند و وقت نماز فرارسد و عذرش باقي باشد مي تواند با همان تيمم نماز بخواند.

اگر جبيره كامل امكان نداشته باشد [تيمّم با دست و پيشاني زخمي]
اگر قسمتي از دو دست يا تمام صورتش سوخته به گونه اي كه شستن صورت يا گذاشتن پارچه براي مسح جبيره امكان نداشته با شد وظيفه اش چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگروضوي جبيره اي ممكن است، وضوي جبيره ودر صورت احتياج به غسل جبيره اي غسل جبيره اي انجام دهد، در صورتي كه وضو وغسل جبيره اي كامل امكان نداشته باشد به قدر امكان اكتفا كند و سپس تيمم كند.

وضو و غسل كسي كه مانع از آب در بدنش هست [تيمم با وجود مانع در اعضا]
كسي كه جراحي پلاستيك مي كند و اين عمل، مانع از رسيدن آب به بدن شود وظيفه چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
در صورت امكان رفع مانع كند و اگررفع مانع امكان ندارد بدل از غسل يا وضو تيمم كند.اگر آن مانع دراعضاء تيمم باشد بايد ميان وضو جبيره اي و تيمم جمع كند.
تيمم با وجود جبيره در اعضا [تيمم با وجود مانع در اعضا]
اگر پيشاني و پشت دست هاي كسي جبيره و باند باشد وظيفه اش چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
بايد تيمم كند وروي جبيره رامسح كند و نماز بخواند.پس از بهبودي، نمازهاي را كه با اين گونه تيمم خوانده است بنابر احتياط قضا كند.
تيمم با وجود مانع در كف دست [تيمم با وجود مانع در اعضا]
اگر دركف دست مانعي باشد كه رفع آن ممكن نيست چگونه تيمم كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
پشت دست بر زمين زده مي شود وبا آن پيشاني وپشت دست ديگر مسح مي شود احتياط اين است كه باكف دست هم مسح شود.
تيمم با وجود مانع [تيمم با وجود مانع در اعضا]
اگر درپيشاني يا پشت دست ها مانعي وجود داشته باشد كه رفع آن ممكن نيست وظيفه چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
احتياط واجب اين است كه با دست روي مانع مسح شود و بعد از زوال عذر،نماز، اعاده يا قضا شود.

تيمم كسي كه هر دوستش از مچ قطع شده [تيمم شخص عاجز]
اگر هر دو دست كسي ازمچ قطع شده باشد چگونه تيمم كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
نخست پيشاني را به نيت تيمم به زمين بزند و بعد از آن ذراع هاي هر دو دست را به زمين بزند و پيشاني را مسح كند بعد از آن با ذراع دست چپ پشت ذراع دست راست را و بعد از آن با ذراع دست راست پشت ذراع دست چپ را مسح كند.علاوه بر اين، اگرامكان داشته باشد نايب هم بگيرد.
وضو و تيمم كسي كه دستش شكسته [تيمم شخص عاجز]
كسي كه به خاطر شكستگي دستش به گردنش آويزان باشد چگونه وضو و تيمم كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر مي تواند خودش وضو جبيره اي انجام دهد وگرنه نائب بگيرد اگر باز از وضوگرفتن يا نائب گرفتن عاجز است بايد خودش تيمم كند و اگر نمي تواند بايد نائب بگيرد و اگر نائب گرفتن هم امكان ندارد بايد با يك دست صورت خودرا بشويد و يا با همان دست تيمم كند.
تيمم با يك دست فقط [تيمم شخص عاجز]
اگر دست راست كسي جبيره اي داشته ونتواند بر خاك بزند يا مسح كند آيا زدن بر خاك و مسح بادست چپ تنها كفايت مي كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر وظيفه اش تيمم است كفايت مي كند، اما احوط اين است كه در صورت امكان نائب هم بگيرد.
روش تيمم دادن شخص عاجز [تيمم شخص عاجز]
اگر كسي عاجز ازتيمم باشد كسي ديگري چگونه اورا تيمم دهد؟
پاسخ دهنده: معظم له
در صورت امكان با دست خود بيمار او را تيمم دهد واگر امكان ندارد با دست خود تيمم دهد.
كسي كه عاجز از انجام تيمم است [تيمم شخص عاجز]
اگر كسي عاجز از انجام تيمم باشد وظيفه اش چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
نائب بگيرد و عاجز را با دست هاي خودش تيمم بدهد اگر اين هم امكان ندارد خود نائب با دست هاي خود عاجز را تيمم بدهد.
تيمم با پشت دست [تيمم شخص عاجز]
اگر دركف دستها زخم باشد يا نجاست سرايت كننده باشد و ازاله آن هم ممكن نباشد چگونه تيمم كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
پشت دست ها را به زمين بزند بعد پيشاني را با پشت دست ها مسح كند بعد با پشت دست چپ پشت دست راست را مسح كند وآنكاه با پشت دست راست پشت دست چپ را مسح كند.
تيمم كسي كه هر دو دستش قطع شده [تيمم شخص عاجز]
اگر دو دست كسي از بالا ي مرفق يا از بازو قطع شده باشد چه گونه تيمم كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
پيشاني را به نيت تيمم به زمين بمالد، درصورت امكان نائب هم بگيرد.

اجير كردن كافر براي كار در مسجد [مسجد]
اگركافر كتابي كارگر مسجدي باشد كه بدنش با سنگ و خشت و ديگر مصالح ساختماني مسجد تماس پيدا مي كند و تر هم است چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اجيركردن كافر براي مسجد بعد از آن كه شرعآ مسجد گفته شود جايز نيست اما ساختن قطعات پيش ساخته مسجد به دست كافر اشكالي ندارد به شرط اين كه بعد از تكميل كار مسجد تمام جاهايي را كه دست و بدن كارگر كافر در حال ترك با آن تماس پيدا كرده است با آب جاري شسته شود.
برگزاري عروسي در مسجد يا حسينيه [مسجد]
برگزاركردن عروسي و مراسم مانند آن در مساجد و حسينيه ها چه حكمي دارد ؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر موجب توهين به مساجد و حسينيه ها نباشد، اشكالي ندارد.
مسجد ساختن به منظور جلب رأي مردم [مسجد]
اعمار مساجد و يا مساعدت به مساجد و حسينيه ها به منظور جلب حمايت و اخذ راي مردم اگر با پول حرام باشد چه حكم دارد ؟ و اگر با پول حلال باشد چه حكم دارد ؟ و نماز خواندن در چنين مسجد جايز است يا خير؟
پاسخ دهنده: معظم له
اعمار مساجد و حسينيه ها با پول حرام جواز ندارد و نماز خواندن در آن اشكال دارد اگر با پول حلال اعمار شود نماز خواندن در آن جايز است اگر چه هدف سازنده جلب قلوب مردم باشد.

فروش اموال غير قابل استفاده مسجد [اموال مسجد]
آيا فروش اشياء غير قابل استفاده مساجد و صرف در ساير احتياجات آن مسجد يا مسجد ديگر جايز است؟
پاسخ دهنده: معظم له
فروش اسباب ولوازم مسجد اگر بلااستفاده بماند فروش آن اشكال ندارد.
اجاره دادن و استفاده از اموال مسجد براي عروسي [اموال مسجد]
1ـ استفاده از امكانات مسجد و حسينيه براي عروسي و مانند آن چيست؟
2ـ اگر واقف جواز چنين استفاده ي را شرط كرده باشد يا عرف محل از وقف شامل چنين استفاده مي شده حكم چيست؟ مخصوصا اگر عروسي شامل لهو و لعب هم باشد.
3ـ حكم اجاره دادن وسايل مسجد و حسينيه چيست؟ اگر در هنگام وقف شرط شده باشد يا عرف محل وقف عام را بفهمد چنين كار جواز پيدا مي كند يا خير؟
پاسخ دهنده: معظم له
1ـ اگر لوازم مسجد وقف مسجد باشد استفاده در غير مسجد جائز نيست.
2ـ عرف در اين گونه موارد حكم نمي تواند، بلي اگر واقف وقف خاص مسجد نكرده استفاده از آن در كارهاي مباح اشكال ندارد؛ اما نه درعروسي هاي كه مشتمل بر كارهاي حرام باشد.
3ـ اگرواقف شرط اجاره دادن كرده باشد اجاره آن و مصرف منافع آن را در مسجد اشكال ندارد.
بيرون بردن مهر مسجد [اموال مسجد]
اگر كسي مهر را وقف مسجد نكند بلكه هديه به مسجد كند بيرون بردن آن مهرها چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
هديه در واقع همان وقف است اگر نيت هديه دهنده فقط براي مسجد يا حسينيه خاص باشد نياز به صيغه اي مخصوص ندارد و بيرون بردن آن جايز نيست.
استفاده از اموال مسجد براي غير آن [اموال مسجد]
آيا متولي مسجد و حسينيه مي تواند فرش و ظرف و...مسجد را براي عروسي، فاتحه، و...به امانت يا اجاره بدهد وكرايه اش را صرف مسجد كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر وقف خاص باشد جايز نيست
دادن فرش مسجد به مسجدديگر [اموال مسجد]
اگركسي فرشي را نذرمسجدي كند ومعلوم شود كه مسجد ياد شده نيازبه فرش ندارد آيا ناذر مي تواند فرش را به مسجد ديگري كه نياز به فرش دارد بدهد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر مسجد مورد نظر ناذر، نه الان ونه در آينده نياز به اين فرش دارد مي تواند به مسجد ديگري بدهد.
انتقال مهر از مسجد به مسجد ديگر [اموال مسجد]
اگرمسجدي مهر زيادي داشته با شد و مسجد ديگري نياز به مهر داشته باشد آيا متولي مسجد يا حاكم شرع مي تواند بخشي از مهرهاي ياد شده را به مسجد ديگري بدهند؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر وقف خاص همان مسجد باشد جايز نيست
مهر مسجد كه تبديل به خاك شده [اموال مسجد]
اگر مهركربلا براي مسجدي وقف شده باشد واين مهرها به صورت خاك در امده باشد كسي آن را ببرد دوباره مهر بسازد جايز است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر مهر به صورتي خاك قابل استفاده براي مسجد باشد بيرون بردن ان جايز نيست واگر قابل استفاده نباشد اشكالي ندارد.

وظيفه ما در برابر توهين كنندگان به مقدسات [امر به معروف و نهي از منكر]
مجازات كسي كه به مقدسات توهين كند چيست؟
به تفكيك مجازات توهين به خدا،پيامبر،ائمه و ... را بيان بفرماييد.
وظيفه ما در برابر توهين كنندگان چيست؟
پاسخ دهنده: واحد تحقيقات
وظيفه در مرحله اول نهي از منكر است، اگر تاثير نكرد، به مسئولين مربوطه اطلاع دهيد تا از مجراي قانوني اقدام شود.
حكم حضور در مجالس شبهه ناك [امر به معروف و نهي از منكر]
حكم حضور در مجالس كه در آن گناه هان كبيره يا صغيره انجام مي گردد چيست؟ اگر شركت در چنين مجالس را ضرورت شرعي يا عرفي ايجاب كند تكليف چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
جائز نيست مگر براي امر به معروف و نهي از منكر.
حكم تنبيه دانش آموزان [امر به معروف و نهي از منكر]
آيا تنبيه بدني و زدن دانش آموزان جايز است؟ اگر اين كار براي تربيت آنها و به اذن ولي او در حد كه موجب جراحت وكبودي هم نشود چه؟
پاسخ دهنده: معظم له
در صورت اجازه ولي دانش آموزان تنبيه بدني جايز است، بشرط كه موجب جراحت وكبودي نشود.
اعتبار نيت در انجام امر به معروف [امر به معروف و نهي از منكر]
آيا جهاد، و امر به معروف و نهي از منكرو عتق رقبه، مشروط به نيّت هستند يا خير؟ چنانچه باشند به دليل فقهي آن راهنمايي فرماييد.
پاسخ دهنده: معظم له
امر به معروف و نهي از منكر از واجبات توصليه است كه در صحت آن‌ها قصد قربت لحاظ نشده اگر چه ثواب بدون نيت و قصد قربت بر آنها مترتب نمي‌شود غرض از آن دو قطع فساد و اقامه فرائض است چنانچه در روايات اين باب تصريح شده است و اين غرض بدون قصد قربت هم حاصل مي‌شود و درصورت شك مقتضي اطلاق و اصول هم توصليت است.
امّا عتق رقبه درصحت آن قصد قربت لحاظ شده و روايات كثيره برآن دلالت دارد:
«عن ابي عبدالله? انه قال: لاعتق الاّ ما اريد به وجه الله تعالي»
در روايت ديگر از امام صادق? وارد شده: «لاعتق الاّ ماطلب به وجه الله عزوجلّ.»
ترك معاشرت به خاطر امر به معروف [امر به معروف و نهي از منكر]
اگر يك نفر پيرو مكتب اهل بيت(ع) نماز و روزه را عمداً ترك كند در حاليكه معتقد است معاشرت با آنها چگونه است
پاسخ دهنده: معظم له
اين گونه اشخاص را امر به معروف و نهي از منكر كنند اگرمنكر نماز و روزه نباشند و شهادتين بر زبان جاري كنند نجس نيستند و معاشرت با آنها اشكال ندارد مگر اينكه ترك معاشرت موجب هدايت او بشود كه در اين صورت بايد ترك معاشرت كند.
اجبار كردن به محاسبه خمس [امر به معروف و نهي از منكر]
كساني كه خمس نمي دهند مي توان با زور خمس آنان را حساب كرد؟
پاسخ دهنده: معظم له
بايد امر به معروف و نهي از منكر شوند، اگر نپذيرفتند در صورتي كه ملزم كردن آنان محذوري نداشته باشد با اجازه حاكم شرع مي توان آنها را مجبور كرد.
ترك صله رحم براي امر به معروف و... [امر به معروف و نهي از منكر]
صله رحم در اسلام واجب است.اگر آنها تارك معروف و مرتكب منكر باشد و امر به معروف و نهي از منكر هم تأثيري نداشته باشد آيا رفت و آمد با آنها ازباب صله رحم واجب است؟
پاسخ دهنده: معظم له
صله رحم منحصر به رفت و آمد نيست اگر معاشرت با رحم موجب فساد ديگران شود با نامه، تلفن و...صله رحم شود و ضمنا ازنصيحت و موعظه هم خودداري نشود.
تصدي ولايت و قضاوت از سوي حاكم جور [امر به معروف و نهي از منكر]
علماء فرموده اند كه تصدي ولايت يا قضاوت از سوي حاكم جور جايز نيست مگر اين كه مكره شود يا بتواند امر به معروف و نهي از منكركند آيا منظور از امر به معروف و نهي ازمنكر، نسبت به خود حاكم جور است يا حاكم و غير حاكم و امر به معروف و نهي از منكر اگر چه اندك و ناچيز باشد مجوز تصدي ولايت و قضاوت مي شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
منظور اين است كه قاضي يا والي احكام خدا را اجرا و با امر به معروف و نهي ازمنكر ازمنكرات جلوگيري كند اما اگر با تصدي قضاوت تمكن اندك و ناچيزي براي امر به معروف و نهي ازمنكر پيدا كند موجب جواز تصدي قضاوت و ولايت نمي شود.
دوري از كسي كه نماز يا روزه اش را ترك مي كند [امر به معروف و نهي از منكر]
كسي كه با وجود دانستن مسايل شرعي نماز و روزه اش را ترك كند.امر به معروف و نهي از منكر هم در او تاثيري نداشته باشد آيا معاشرت و غذا خوردن با او جايز است؟
پاسخ دهنده: معظم له
چون اعتقاد اسلامي دارد نجس نيست.از باب امر به معروف و نهي از منكر براي اين كه اصلاح شود بايد از او دوري شود.

وعده ي ويزا از سوي كانديدا [انتخابات]
عده اي از كانديداها درقبال دريافت راي ويزاي بعضي كشورها از جمله ايران را وعده مي دهند.راي دادن به اينها چگونه است واگر صلاحيت نداشته باشند زيارت رفتن با آن ويزا چه حكمي دارد
پاسخ دهنده: معظم له
بسمه تعالي
اگر آن افراد صلاحيت كانديد شدن را نداشته باشند راي دادن به آن افراد جواز ندارد چه در قبال راي دادن چيزي را وعده شود يا نه.
توضيح گرفتن پول از كانديدا [انتخابات]
از آنجاييكه دادن پول، زمين وغيره چيزهاييكه در برابر دادن آراي مردم معامله ميگردد براي مساجد، نوعي از رشوت تلقي ميگردد وبا توجه به فتواي شما معظم له، (
وقف زمين توسط كانديدا [انتخابات پارلمان]
كسي كه كانديد در شوراي ملي است براي مردم و علماي منطقه خودش مقداري زمين را مي دهد، تا يك باب مدرسه اعمار نمايند و زمين وقف مي شود آيا اين شرعاً چه حكم دارد؟
اشكال ندارد)
از شما درين مورد مشرحتر طالب حكم ميباشيم با توجه به اينكه اين نوع افراد كمك كننده ،هيچگونه قابليت، اهليت نداشته وصاحب اعتماد نيستند.
پاسخ دهنده: معظم له
اگر كانديدها در مقابل پول و زمين شرط نكنند كه حتماً به من راي بدهيد در اين صورت گرفتن پول و زمين اشكال ندارد و اگر آن افراد صلاحيت كانديد شدن را داشته باشد در مقابل راي دادن هم گرفتن پول و زمين اشكال ندارد.
رأي دادن به كسي كه از ارزشها دفاع نمي كند [انتخابات]
رأي دادن به نمايندگاني كه براي دفاع از اصول و معيارهاي اسلامي و ارزشي جامعه نمي انديشند و در برخي موارد به منافع شخصي وگروهي خود مي انديشند چه صورت دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
به چنين شخصي رأي دادن جايز نيست . بايد به كسي رأي دهند كه براي معيارها و ضوابط اسلامي تلاش نموده و خدمت گذار ملت مسلمان باشد.
رأي در برابر ساختن مسجد [انتخابات]
اگر يك كانديد راي مردم را در مقابل ساختن مسجد معامله كند چي حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر صلاحيت نداشته باشد جائز نيست.
مسجد ساختن به منظور جلب رأي مردم [انتخابات]
اعمار مساجد و يا مساعدت به مساجد و حسينيه ها به منظور جلب حمايت و اخذ راي مردم اگر با پول حرام باشد چه حكم دارد ؟ و اگر با پول حلال باشد چه حكم دارد ؟ و نماز خواندن در چنين مسجد جايز است يا خير؟
پاسخ دهنده: معظم له
اعمار مساجد و حسينيه ها با پول حرام جواز ندارد و نماز خواندن در آن اشكال دارد اگر با پول حلال اعمار شود نماز خواندن در آن جايز است اگر چه هدف سازنده جلب قلوب مردم باشد.
تقلب در انتخابات و غير آن حرام است [انتخابات]
تقلب انتخاباتي چه از طريق پرداخت رشوه انتخاباتي باشد و يا به هرشكل ديگر در صورتيكه حق ساير كانديدان ضايع گردد چه حكم دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
تقلب در شرع مطلقاً حرام است چه در انتخابات باشد و يا در غير آن؛ توصيه اينجانب به تمام ملت شريف افغانستان اين است كه در انتخاب افراد تحقيق كنند و با افراد خبره و متدين مشورت كنند و افراد مومن و متدين و شجاع و آشنا به مسائل روز، دلسوز به ملت و كشور، مدير و مدبر را انتخاب نمايند.
حرمت اسراف در تبليغات انتخاباتي [انتخابات]
مصارفات مالي بي رويه و غير معمول كه توسط برخي از كانديدان پولدار صورت مي گيرد در شرايطي كه مردم از شدت فقر و تنگدستي رنج مي برند چه حكم دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اسراف شرعا حرام است چه نماينده صلاحيت كانديدا داشته باشد يا نه مخصوصاً اگر صلاحيت نداشته باشد حرمت آن اشد است.
لزوم شركت در انتخابات [انتخابات]
شركت نكردن افراد در انتخابات كه سرنوشت جامعه اسلامي به آنان بستگي دارد چه حكم دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
شركت كردن در انتخابات ضرورت دارد و بايد مردم شركت كنند.
رأي دادن به افرادي كه سوء سابقه دارند [انتخابات]
آن عده كانديداني كه داراي سوابق سوء مي باشند ، دست شان به خون مردم آلوده است يا سرمايه هاي مالي از راه حرام و خيانت به دست آورده اند و يا داراي سوابق غير اخلاقي اند راي دادن به آنان چه حكم دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
به چنين افراد اگر توبه حقيقي آن ها ثابت نشده باشد نبايد راي داد.
رأي دادن به كساني كه صلاحيت ندارند [انتخابات]
آن عده كانديداني كه شايستگي و توانمندي وكالت را ندارند ، اما به دلايل مختلف وارد عرصه انتخابات شده اند كه جز ضايع كردن راي مردم سودي به حال جامعه نخواهد داشت . راي دادن به چنين كانديدان چه حكم دارد و تكليف مردم در اين مورد چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
راي دادن به چنين افراد جواز ندارد.
پرداخت پول جهت جلب رأي در انتخابات [انتخابات]
پرداخت پول و يا هرنوع مساعدت مالي ديگر براي مردم جهت اخذ راي آنان اگر به شرط دادن راي باشد آيا رشوه انتخاباتي محسوب مي گردد يا خير؟ اگر رشوه محسوب گردد چه حكم دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر صلاحيت نمايندگي نداشته باشد و بخاطر جلب توجه مردم كمك شود پول دادن و پول گرفتن و راي دادن هر دو اشكال دارد.
رأي جمع كردن تجار براي كانديدا [انتخابات]
امروزه برخي از كانديدان پارلمان از تجار پول مي گرند و به آنها وعده هاي مي دهند آيا رأي دادن به آنها جايز است؟ در صورت كه اين كار شان محرز شود آيا گفتنش به ديگران و آگاه نمودن آنان از عمل آنها اين افراد ضرورت دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر كانديدان صلاحيت نداشته باشندو افراد با صلاحيت ديگر باشنددر اين صورت نه گرفتن پول جواز دارد و نه رأي دادن به آنها درست است؛ بلكه وظيفه كليه مؤمنين رأي دادن به افراد با صلاحيت است.

موضع معظم له نسبت به كانديداي پارلمان [انتخابات پارلمان]
با سلام و احترامات حضور حضرت آيت الله العظمي محقق كابلي:
احتراما به استحضار معظم له مي رساند كه با توجه به اهميت انتخابات ولسي جرگه در افغانستان و حضور تعداد كثيري از مقلدان جناب عالي در افغانستان، اخيرا شبهاتي بين مقلدان و ارادتمندان معظم له بويژه در ولايت باميان پيش آمده است. بنابراين برخود دانستم تا از حضرت عالي اين شبهات را به گونه سوال بپرسم تا باشد اين شبهات رفع گردد.
1- شخصي به نام ****** كه خود را در حوزه ولايت باميان كانديد انتخابات ولسي جرگه نموده است. ايشان در پوسترها و اعلانات تبليغاتي خود به كرات از چهره معظم له استفاده نموده اند و در سخنراني هاي خود، خود را نماينده معظم له و كانديد مورد تاييد شما براي انتخابات معرفي نموده اند. آيا ايشان كانديد مورد تاييد شما در ولايت باميان مي باشند؟
2- آقاي احمدي بارها در سخنراني ها و صحبت هاي شخصي با افراد مختلف كانديدهاي رقيب را به كفر و دشمني با اسلام متهم نموده است. سوال اين است كه آيا جناب عالي با اين تهمت ها موافق هستيد؟
3- سوال سوم اين است كه آيا معظم له در ولايت باميان يا ديگر ولايت افغانستان در انتخابات آتي از شخص يا اشخاصي حمايت مي كنيد؟
خواهشمندم تا معظم له در زمينه اين سوالات روشني بياندازند چرا كه در اين برهه از زمان كوتاه باقي مانده به انتخابات باعث رفع شبهات مقلدان و ارادتمندان ايشان خواهد شد. اميدوارم كه هرچه زودتر و به ياري حق جواب اين سوالات را دريافت نمايم.
پاسخ دهنده: معظم له
من بار ها شفاهاً و كتباً بيان داشته ام كه از شخص و اشخاص خاصي در كانديداتوري انتخابات حمايت نكرده ام و گفته ام هيچ كس حق ندارد خود را منتسب به من نمايد؛ هر كس صلاحيت كانديد شدن دارد و بتواند براي كشور و ملت خدمت كند، مي تواند كانديد شود و مردم هم لازم است به افراد اصلح رأي دهند كه از حقوق تشيع و ملت مظلوم افغانستان دفاع كنند.
گرفتن پول از افراد كه صلاحيت نمايندگي را ندارد [انتخابات پارلمان]
در آستانه انتخابات پارلماني، بعضي از كانديداها، در حاليكه شايستگي قانوني و حقوقي وكالت را ندارند و اكثراً بي سواد اند؛ اما بخاطر جلب آراي مردم، با كمك به مساجد، مي خواهند برنده انتخابات شوند. از آنجايي كه آنها اكثراً داراي صلاحيت و شايستگي كافي نيستند و صرفاً به نسبت داشتن پول، مي توانند برنده شوند و از اين طريق حق ديگران (كساني كه داراي شايستگي بيشتري هستند) را ضايع مي كنند، آيا گرفتن پول در چنين مواردي جواز دارد؟ و آيا مسجدي كه با اين پول اعمار مي شود و باعث مي گردد، نمايندگي مردم به دست افراد نااهل بيافتد، داراي اشكال نيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
گرفتن چنين پولي درمقابل رأي به اين افراد با وجود افراد ديگر خيانت به كشور است و نبايد چنين پول هاي گرفته شود و نبايد مساجدي يا مسجدي با چنين پولهاي ساخته شود.
وقف زمين توسط كانديدا [انتخابات پارلمان]
كسي كه كانديد در شوراي ملي است براي مردم و علماي منطقه خودش مقداري زمين را مي دهد، تا يك باب مدرسه اعمار نمايند و زمين وقف مي شود آيا اين شرعاً چه حكم دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اشكال ندارد.
وظيفه مؤمنين و رأي دهندگان [انتخابات پارلمان]
با توجه به نزديك شدن انتخابات پارلمان (27 سنبله 1389) در افغانستان، و تعدد كانديدا (به طوري كه احتمال شكست بسياري وجود دارد)، برخي از كانديدان مسائل حزبي و مسائل طايفه اي را دامن زده و تعهداتي را در اين راستا از مردم گرفته اند. اكنون از حضور مرجع عاليقدر اين دو سؤال مطرح است: 1ـ تكليف شرعي مردم نسبت به حضورشان در پاي صندوقهاي رأي چيست؟ 2ـ آيا چنين تعهداتي مشروعيت داشته و عمل به آنها لازم است؟
پاسخ دهنده: معظم له
1ـ حضور مردم براي تعيين سر نوشت شان لازم و ضروري است؛ بايد افراد مؤمن، متعهد، ورزيده و شجاع را انتخاب نمايند، تا از حقوق ملت دفاع كنند و براي ترقي كشور وملت تلاش نمايند. 2ـ كسانيكه صلاحيت نمايندگي و فعاليت اجتماعي را در مجلس قانون گذاري ندارند، نبايد كانديد شود و تعهدات شان اعتبار شرعي ندارد.
وظيفه كانديداي پارلمان [انتخابات پارلمان]
با توجه به نزديك شدن انتخابات پارلمان (27 سنبله 1389) در افغانستان، و تعدد كانديدا (به طوري كه احتمال شكست بسياري وجود دارد)، برخي از كانديدان مسائل حزبي و مسائل طايفه اي را دامن زده و تعهداتي را در اين راستا از مردم گرفته اند. اكنون از حضور مرجع عاليقدر اين دو سؤال مطرح است: 1ـ آيا چنين تعهداتي مشروعيت داشته و عمل به آنها لازم است؟ 2ـ تكليف شرعي مردم نسبت به حضورشان در پاي صندوقهاي رأي چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
1ـ كسانيكه صلاحيت نمايندگي و فعاليت اجتماعي را در مجلس قانون گذاري ندارند، نبايد كانديد شود و تعهدات شان اعتبار شرعي ندارد. 2ـ حضور مردم براي تعيين سر نوشت شان لازم و ضروري است؛ بايد افراد مؤمن، متعهد، ورزيده و شجاع را انتخاب نمايند، تا از حقوق ملت دفاع كنند و براي ترقي كشور وملت تلاش نمايند.

پرداخت وجوه شرعي به غير از مجتهد خودش [اختلاف مراجع در فتوا]
آيا مقلد ملزم است كه و جوه شرعيه را به مرجع تقليد خودش بدهد يا آزاد است و مي تواند به مرجع تقليد ديگر ي نيز پرداخت نمايد در صورت اختلاف موارد مصرف وجوه شرعي از سوي دو مرجع وظيفه مكلف چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
در صورت اتحاد موارد مصرف وجوه شرعيه از سوي دو مرجع تقليد پرداخت وجوه شرعي به غير مرجع تقليد خودش اشكال ندارد، اما در صورت اختلاف، موارد اهم مصرف در نظر گرفته شود، اگر موارد اهم تشخيص داده نشود به مرجع تقليد خودش پرداخت كند.
اختلاف حكم دو مجتهد در يك زمان [اختلاف مراجع در فتوا]
درصورت صدور دو حكم مختلف در يك زمان از سوي دو نفر مجتهد جامع الشرائط وظيفه مكلف چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
حكم فقيه اعدل، افقه، ا صدق، و اورع مقدم است.
نائب كه فتواي مجتهدش با منوب عنه فرق دارد [اختلاف مراجع در فتوا]
كسي اجير يا نائب مي شود كه نماز، روزه، حج كسي ديگري را انجام بدهد، اعمال ياد شده را مطابق فتواي مرجع تقليد خود انجام دهد يا مرجع تقليد موجر و منوب عنه؟
پاسخ دهنده: معظم له
عبادات را طبق نظر و فتواي مرجع تقليد خود انجام بدهد.
وكلي كه فتواي مجتهدش با موكل فرق دارد [اختلاف مراجع در فتوا]
كسي براي انجام اعمال عبادي ويا غير عبادي وكيل مي شود،اگر وكيل و موكل ازدو مجتهد تقليد داشته باشند وكيل اعمال ياد شده را مطابق فتواي مرجع تقليد موكل انجام دهد يا مطابق فتواي مرجع تقليد خودش؟
پاسخ دهنده: معظم له
در عمل غير عبادي مانند عقد نكاح مثلا اگر وكيل اختلاف فتوي را بداند بايد مطابق با فتواي مرجع تقليد موكل انجام دهد و اگرنداند مي تواند مطابق با فتواي مرجع تقليد خودش انجام بدهد، ولي عمل به احتياط احوط است

نجس شدن دندان مصنوعي [تطهير دندان مصنوعي]
كسي كه دندان مصنوعي يا دندان پرشده دارد اگر دهانش نجس شود، تطهير ان ها نيز واجب است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر نجاست خارجي وارد دهان شود تطهير دندان مصنوعي و...بنابر احتياط واجب است.

اگر قرآن فرسوده قبل از تخمير نجس شود [قرآن كريم]
كارخانه هاي مقواسازي كه كاغذ هاي باطله،كتاب و قرآن را تخمير و تبديل به كارتن مي كند آيا اين كار جايز است.در صورت جواز آيا تطهير قرآن هاي آلوده به نجاست پيش از تخمير واجب است؟
پاسخ دهنده: معظم له
تطهير قرآن واجب، تخمير آن جايز اما توهين به قرآن و زير پا كردن آن حرام است.
تدريس استاد مرد براي زنان [قرآن كريم]
با توجه به عدم وجود نيروي متخصص براي آموزش قرآن كريم ويژه خواهران حضور برادران در كلاس خواهران جهت آموزشي قرآن كريم كه مستلزم شنيدن صداي نامحرم براي طرفين هست چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر به قصد لذت بردن و ريبه نباشد اشكال ندارد ولي بهتر است آموزش زنان توسطزن و آموزش مردان توسط مردان باشد.
دفن قرآن هاي پاره [قرآن كريم]
وظيفه مكلف در برابر قرآن پاره هاي كه قابل استفاده نيست چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
مكلف در حالي كه طهارت دارد بايد آنها را بشويد تا حروف قرآن محو شود و يا اين كه درجا يك دفن كند تا موجب هتك حرمت قرآن نشود.

جنب كه دسترسي به طهورين ندارد [وظيفه جنب فاقد آب و خاك]
اگر محتلم آب براي غسل و سنگ و ريگ براي تيمم ندارد وظيفه اش چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
برگرد و غبار فرش و لباس تيمم كند.اگر اين هم امكان نداشته باشد با همان حالت جنب نماز بخواند اما بعد از يافتن آب غسل كند وقضاي نمازش را بخواند.
وظيفه شخص جنب كه به آب وخاك دسترسي ندارد [وظيفه جنب فاقد آب و خاك]
اگر محتلم بداند كه دست رسي به آب براي غسل و خاك براي تيمم ندارد و تا ظهر بدون غسل و تيمم مي ماند وظيفه او در برابر نماز چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
درصورت فقدان خاك بايد برسنگ يا ريگ تيمم كند و نماز بخواند

كشيدن دست به بدن در غسل واجب [مستحبات غسل]
در غسل جنابت بعد از ريختن آب ماليدن دست هم شرط است؟
پاسخ دهنده: معظم له
شرط صحت غسل نيست، اما مستحب است.

گرانتر فروختن اجناس نسيه [خريد و فروش]
با توجّه به اينكه معمولا قيمت در معامله نسيه يا اقساط گرانتر است آيا فروش اجناس نسيه يا اقساط با قيمت بيشتر جائز است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اشكال ندارد.
ادعاي فروش معامله زمين بعد از فروش [خريد و فروش]
شخصي زمين ارثية پدرش را مي فروشد و در حين بيع مي گويدكه بعد از خودم ورثه هايم حق فسخ را ندارند.پسران فروشنده كه در هنگام معامله نبوده اند ادعا دارندكه پدرشان زمين را به پسرانش در مقابل يك باب منزل قبلا فروخته است و پدر نيز فعلا حيات دارد بيع مذكور چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
يع اول صحيح است مگر اينكه فرزندان دو شاهد عادل در دادگاه بياورند كه شهادت دهند بر اينكه پدر قبلا زمين را در مقابل يك منزل به پسرانش فروخته است.در اين صورت فروشنده خسارت وارده بر مشتري را بايد جبران نمايد، ولي اگر دو شاهد عادل گواهي دهندكه بعد از بيع اول پدر زمين را در مقابل منزل فروخته است.بيع دوم لغو وبي اثر است.
فروش ملك كه ادعا مي كند مال كسي ديگر است [خريد و فروش]
كسي زمين خود را درحضور علماء و مو سفيدان با ميل و رغبت خود مي فروشد و در قولنامه قيد مي كند كه زمين مال شخصي خودش است اما بعد از چند سالي كه قيمت گران مي شود ادعا مي كند كه زمين در واقع مال او نبوده است بلكه زمين را پدرش به مادرش هبه كرده و او به نواسه (فرزند بالغ ) اش هبه كرده است بنابراين زمين مال بايع نبوده است بلكه مال فرزند بايع است حكم اين مسأله چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر دو نفر عادل شهادت بدهندكه پدربايع زمين را به مادر بايع هبه و او به فرزند بايع هبه كرده است، هبه ثابت مي شود اما اگر پسر بايع صغير بوده باشد و پدرش ازباب ولايت او را فروخته باشد معامله صحيح است و به محض ادعا فسخ نمي شود.
فروش زمين به بيع شرط [خريد و فروش]
بنده زمين موروثي خود را به صورت بيع شرط فروخته ام كه هر وقت به سرزمين خود برگشتم پول مشتري را پرداخت نموده و زمين خود راتصاحب نمايم، اين بيع درست است و حق فسخ دارم؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر مدت براي خيار تعيين نشده است و حدي از نظر زماني ندارد، صحت آن محل اشكال است، و احوط اين است كه با مشتري مصالحه نمايد.

غسل ميت كه مماثل ندارد [شرايط غسل دهنده ي ميت]
اگر مماثلي ازجنس خود ميت يا محرمي براي ميت وجود نداشته باشد چگونه غسل داده مي شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
غسل ساقط مي شود.

نوشتن آيات و ادعيه بر كفن [نوشتن بر كفن]
آيا نوشتن آيات قرآن، دعا و نام هاي چهارده معصوم بركفن ميت جايز است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر مورد هتك حرمت قرار داده نشود جايز است ولي بهتر است آيات قران و...بر پارچه اي نوشته و بر بالاي سر و سينه ميت قرار داده شود.

اگر آب به اندازه سه غسل نباشد [غسل ميت]
گر آب به اندازه يك غسل ميت بيشتر نباشد و دو غسل ديگر را كفايت نكند وظيفه چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
به جاي دوغسل ديگر بايد ميت تيمم داده شود.

غسل عضو كه زن و مرد بودنش معلوم نيست [غسل عضو جدا شده]
عضوي از اعضاي ميت مسلماني پيدا شود اما فهميده نشود كه از زن است يا ازمرد چه كسي اورا غسل بدهد؟
پاسخ دهنده: معظم له
بنابراحتياط عضو ياد شده از بالاي لباس غسل داده شود فرقي نمي كند غسل دهنده زن باشد يا مرد و اقوي جواز غسل آن بدون لباس (حائل)است.

جلوگيري از عادت ماهيانه در رمضان [حيض (عادت ماهيانه)]
اگر زني براي جلوگيري از عادت ماهيانه، از قرص استفاده نمايد تا بتواند روزه بگيرد؛ آيا اين كار جايز است و روزه اي كه مي گيرد صحيح است ياخير؟
پاسخ دهنده: معظم له
استفاده از قرض براي جلوگيري از عادت ماهانه اگر موجب ضرر براي زن نباشد، اشكال ندارد.
حكم قرائت آيات سوره سجده دار توسط حائض [حيض (عادت ماهيانه)]
1ـ آيا حضور زنان حائض و جُنب در حسينيّه‌ها به هنگام عزاداري، و رفتن به گلزار شهداء و قرائت فاتحه بر مزار گذشتگان و شركت در جلسات قرآن جايز است؟
2ـ با توجّه به اين كه دعاي شريف كميل، مشتمل بر آيه‌اي از سوره سجده است (جمله «اَفَمَنْ كانَ مُؤْمِنآ كَمَنْ كانَ فاسِقآ لايَسْتوُون»[سوره سجده آيه 18)، آيا قرائت اين دعا براي زنان حائض جايز است؟
پاسخ دهنده: معظم له
بسمه تعالي
ج1: اشكال ندارد.
ج2: قرائت آيه مذكور، بر زنان حايض حرام نيست؛ ولي احتياط ترك آن است.
خون ديدن زني كه قرص استفاده مي كند [حيض (عادت ماهيانه)]
كسي كه قرض جلوگيري براي قطع عادت استفاده مي كند اگر لكه هاي ببيند آيا حكم حيض را دارد يا استحاضه است؟
پاسخ دهنده: معظم له
حكم استحاضه را دارد مگر اينكه خون مصادف با ايام عادت باشد كه در اين صورت اگر كمتر از سه روز و زياد تر از ده روز نباشد حكم حيض را دارد؛ كه به مقدار عادت سابقه حيض و زياد بر آن استحاضه است.
استفاده از قرض جلوگيري [حيض (عادت ماهيانه)]
آيا استفاده از قرض هاي جلوگيري براي قطع عادت ماهيانه در ماه رمضان و غير، همچنين براي دختران و زنان جواز دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر ضرر نداشته باشد اشكال ندارد.
سن يائسگي و آثار آن [حيض (عادت ماهيانه)]
اگر زني در سن يائيسگي خوني ببيند كه تماس شرايط حيض را داشته باشد، عادت ماهيانه محسوب مي شود، يا نه؟ اصولا سن يائيسه چيست و آثار آن چه مي باشد؟
پاسخ دهنده: معظم له
خون حيض حساب نمي شود و آثار يائسگي اين است كه اگر شوهرش طلاق دهد عده ندارد.
سن يائسگي در زنان غير قريشي پنجاه سال و در زنان قريشي (سيد) شصت سال مي باشد.
عادت شدن در بين شصت روز روزه كفاره ي [حيض (عادت ماهيانه)]
بر زني كه كفاره شصت روز روزه واجب است و بايد سي و يك روز متواليا روزه بگيرد در وسط عادت ماهانه بر او عارض شد آيا دوباره بايد روزه بگيرد يا نه؟
پاسخ دهنده: معظم له
فاصله شدن حيض اشكال ندارد ولي بعد از پاك شدن بايد بلافاصله دوباره شروع به روزه گرفتن نمايد.
زمان غسل حيض [حيض (عادت ماهيانه)]
در عادت ماهانه,براي انجام غسل بايد تا پاك شدن كامل لكه ها كه مدت 8يا9روزي طول مي كشد صبر كرد يا خير؟
پاسخ دهنده: معظم له
در فرض سؤال بايد تا زمانيكه از حيض كاملاً پاك نشده نبايد غسل حيض انجام دهد.

همكاري با كسي كه اهل خمس نيست [شركت]
حكم همكاري با شريكي كه خمس نمي دهد، چگونه است؟ آيا ما (كه اهل خمس و حساب وكتاب هستيم) مي توانيد به شراكت مان ادامه بدهيم؛ يا خير؟ در چنين شرايطي وظيفه امر به معروف و نهي از منكر بر ما تا چه اندازه واجب است؟
پاسخ دهنده: معظم له
شركت با چنين افراد اشكال ندارد؛ اگر شما امر به معروف و نهي از منكر بكنيد و خمس حصه ي خود را حساب نماييد كافي است.
ساخت خانه روي زمين مشترك [شركت]
برادرم بر زميني كه بين من و او مشترك بود خانه‌اي ساخته است و اكنون از من مي‌خواهد كه زمين را تقسيم كنيم حكم مسئله چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
برادرت بدون اجازه شما حق ساختن خانه نداشته است و اكنون حق تقسيم زمين خانه را ندارد. اگر در خانه بدون اجازه شما زندگي كرده است شما حق داريد كه اجرت المثل را از او مطالبه كنيد اما اگر بخواهيد از خانه استفاده كنيد بايد مصالحه كنيد و اجرت المثل كارش را بدهيد.
مالكيت منزل مشترك بين پدر و پسر [شركت]
در خانه‌اي كه پدر و پسر با هم زندگي مي‌كنند، مالك خانه و اموال پدر است يا پسر يا هر دو؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر هر دو خانه و اموال را به دست آورده باشند هردو مالكند و اگر يكي از آن‌ها به دست آورده باشد، همان مالك است.
استفاده شخصي از مال مشترك [شركت]
زميني است بين چند نفر ورثه بطور مشاع، آيا مي توان مشاع را يك نفر از وراث به تنهايي و بدون اجازه ديگر ورثه استفاده كند و از منافع آن زمين بهره ببرد؟ در فرض عدم جواز، آيا اگر چنين عملي از طرف يكي از وراث اتفاق افتاده باشد وفردي به تنهايي و بدون اطلاع و اجازه ديگر ورثه مقدار زيادي از درختان را كه بين برادران و خواهران بصورت مشاع است، زده و فروخته باشد، از نظر شرعي چه حكمي دارد?
پاسخ دهنده: معظم له
يكي از شركا در مال مشاع بدون اجازه ساير شركا حق استفاده ندارد و اگر استفاده كرده باشد ضامن اجرت المثل مي باشد و هر مقدار از سهم ديگران درخت ها را فروخته باشد بايد قيمت درخت ها را به صاحبانش پرداخت كند.
منافعي برادران كه مخصوص خودش هست [شركت]
چند برادري كه اموال مشترك و دخل و خرج مشترك دارند اگر برخي از اين برادران در آمد بيشتر، برخي كمتر داشته باشند آيا پيش از تقسيم اموال مشترك مي تواند هر كسي درآمد خود را براي خود نگهدارد يا اين كه بايد بالسويه در ميان برادران تقسيم شود.
پاسخ دهنده: معظم له
اگر درآمد از سرمايه مشترك باشد همه برادران در آن شريك هستند اما اگر درآمد بدون سرمايه باشد مانند اين كه يكي از برادران كارگري مي كند.و درآمدش از اين طريق است مي تواند براي خودش جمع كند.
سهم شريك از در آمد شريك ديگر [شركت]
كسي فوت مي كند و از او اموالي باقي نمي ماند.پسر بزرگ او قطعه زميني را با پول قرضي مي خرد و قرض را هم خودش اداء مي كند بدون اين كه از اموال مشترك پرداخت كند.اكنون برادركوچك ادعا دارد كه در زمين خريده شده من هم شريك هستم آيا اين ادعا درست است؟
پاسخ دهنده: معظم له
ادعاي برادركوچك درست نيست.

وظيفه زني كه در ماه رمضان خون مي بيند و روزه هم مي گيرد [احكام روزه زن حائض]
خانمي در ماه رمضان خون مي بيند، بعد از خون ريزي روزه مي گيرد اما دوباره خونريزي آغاز مي شود، ماه رمضان به همين ترتيب تمام مي شود، وقتي مي خواهد قضاي روزه را بگيرد باز گرفتار خونريزي مي شود.اين خون چه حكمي دارد و وظيفه اين خانم چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر عادت وقتيه دارد ايام عادت را حيض حساب كند و بقيه را استحاضه و به احكام زن مستحاضه عمل كند بعد ازايام حيض اگرچه خون قطع نشود بايد نماز بخواند و روزه بگيرد، در ماه هاي ديگر نيز به همين ترتيب عمل كند.

استحاضه دختران [استحاضه دختران]
دختراني كه شوهر نكرده اند استحاضه مي شوند؟
پاسخ دهنده: معظم له
دختر باكره ممكن است استحاضه شود مانند اينكه از سه روز كمتر و ده روز بيشتر خون بوبيند

زني كه عادت عدديه اش بهم خورده [صاحبان عادت عدديه]
خانمي چند سال عادت عدديه داشته است.اول هرماه سه روز خون مي ديده است بعد از آن سه.چهار.روز قطع مي شده است دوباره يك، يا يك روز و نيم، خون مي ديده است.حالا در هرماه دو روز، يا دو روز و نيم، خون مي بيند بعد از آن تا سه.چهار روز قطع مي شود.دوباره يك روز خون مي بيند، با توچه به اينكه در سن حايض شدن است حايض به شمارمي آيد يا مستحاضه؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر سه روزمتصل خون نيايد حيض نيست.

نزديكي در حال حيض [نزديكي در حال حيض]
شخص جاهل به مسأله اگر با زنش درحال حيض نزديكي كند چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
كفاره بر او واجب نيست.

بردن مهري كه وقف مسجد است [بيرون بردن موقوفه از محل آن]
اگر كسي مهر را وقف مسجد نكند بلكه هديه به مسجد كند بيرون بردن آن مهرها چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
هديه در واقع همان وقف است اگر نيت هديه دهنده فقط براي مسجد يا حسينيه خاص باشد نياز به صيغه اي مخصوص ندارد و بيرون بردن آن جايز نيست.

كفايت غسل از وضو [نزديكي از دبر]
با توجه به اينكه وطي از دبر بعضاً منشأ بيماري هاي گوناگوني مي شود آيا اين كار با رضايت يا بدون رضايت زوجه جواز دارد يا خير؟
كسي كه اين عمل را مرتكب شده و به اوج لذت جنسي هم نرسيده آيا غسل او از وضو كفايت مي كند يا نه؟
پاسخ دهنده: معظم له
وطي از دبر با رضايت زوجه كراهت شديد دارد و اگر دخول واقع شده باشد غسل كفايت از وضو مي كند.
وطي زوجه از دبر [نزديكي از دبر]
آيا وطي ازعقب در حال حيض و غير حيض براي شوهر جايز است؟
پاسخ دهنده: معظم له
درحال حيض احتياط - درترك است، درغير آن شديداً كراهت دارد.

جمع آوري پول از اهالي قريه براي ساخت مسجد [ساختن مسجد]
اگر اهالي قريه اي براي ساختن مسجد از همه اهالي به صورت مساوي پول جمع كنند و برخي از اهالي رضايت نداشته باشند ساختن چنين مسجدي جايز است و از نظر شرعي حكم مسجد را دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
پول گرفتن از اهالي به صورت اجبار جايز نيست.اما اگر كسي زمين مسجد را وقف كرده است يا با پول حلال خريده شده است نماز خواندن در آن اشكال ندارد و نيز اگر مصالح ساختمان غيركف مسجد با عين پول غصبي فراهم شده باشد نماز درآن مسجد جايز اما غصب حرام است واگر زمين مسجد غصبي باشد نماز در آن مسجد جايز نيست و از نظر شرعي حكم مسجد را ندارد.

ممانعت از فسخ رهن [رهن]
شخصي در افغانستان زميني را گرو مي گيرد، فعلا هر دو طرف در ايران بسر مي برند، صاحب زمين مي خواهد قرارداد را فسخ كند و پول رهن را به صاحبش در ايران برگرداند ولي طرف قبول نمي كند و مي گويد بايد پول را در افغانستان براي وكيلم بفرستي، پول را مي فرستد وكيلش نيز قبول نمي كند بعد از فسخ محصول زمين مال كيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
از همان تاريخي كه پول به وكيل مرتهن داده شده است و او نپذيرفته است،گرو فسخ شده است و اگر بذر وتخم ازصاحب زمين باشد حاصلات زمين نيز مال اوست و اگر از مرتهن باشد راهن حق اجره المثل را دارد.
اجاره گرفتن مورد رهن [رهن]
شخصي منزل يا تلفن ومغازة كسي را به عنوان رهن و بيع الشرط به مبلغ 200 هزارتومان مثلا مي گيرد، دوباره صاحب اولي منزل ياتلفن و يا مغازه، آن را از اين مشتري اجاره مي گيرد، مثلا ماهي10 هزار تومان به عنوان اجاره به مشتري كه صاحب پول است پرداخت مي كند شرعا گرفتن اين 10 هزار تومان چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
رهن با بيع شرط فرق دارد، در صورتيكه رهن باشد اجاره دادن صحيح نيست و پولي راكه به نام اجاره مي گيرد ربا و حرام است، مگر اينكه راهن اجازه اجاره بدهد، ولي اگر بيع شرط به گونه اي صحيح انجام شود اجاره دادن آن صحيح و پول آن حلال است.
صورت صحيح اجاره خانه [رهن]
معمول است كه خانه اي را به مبلغ زيادي رهن مي كنند ومبلغ كمي اجاره تعيين مي كنند.چنين رهن و اجاره اي چه حكمي دارد و صورت صحيح و مشروع اين قراردادهاي رهن و اجاره چگونه است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اين قراردادها ممكن است به دو صورت واقع شوند كه در يك صورت صحيح و در صورت ديگر باطل است كه براي هركدام مثالي ذكر مي شود.اما صورت صحيح : اگر صاحب خانه به مستاجر بگويد، اين خانه را (كه اجارة آن مثلا درماه سي هزارتومان است ) براي شما تا مدت يك سال ماهي سه هزار تومان اجاره مي دهم، مشروط به اينكه هفقصد هزار تومان مثلا قرض الحسنه بدهي، اين اجاره و قرض الحسنه صحيح است و خانه هم عرفا در رهن قرار دارد.اما صورت غير صحيح : عكس صورت قبلي است يعني قرض دهنده بگويد كه هفقصد هزار تومان براي صاحب خانه قرض مي دهد، اما مشروط به اينكه قرض گيرنده خانه اش را ماهانه مبلغ سه هزار تومان مثلا به وي اجاره بدهد، اين رباء قرضي وحرام است.

نماز وحشت بجاي نماز ميت [نماز ميت]
چنين نمازي بنابراحتياط باطل است.اما اگر ميت وصيت كرده باشد كه فلاني بر او نماز بخواند اما، ولي ميت اجازه ندهد، اجازه ولي ساقط مي شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
نماز وحشت اين چنيني مشروعيت ندارد اما بايد بر بالاي قبرش نماز ميت خوانده شود.

قضاي نماز پدر اگر پسر بزرگتر لال باشد [نمازهاي قضا پدر]
اگر پسر بزرگ لال باشد و پولي هم نداشته باشد كه براي خواندن نماز قضايي پدرش اجير بگيرد آيا نوبت به پسر دوم مي رسد؟
پاسخ دهنده: معظم له
وظيفه پسر بزرگ ساقط نمي شود.همان طوري كه نماز خود را مي خواند.نماز قضاي پدرش را بخواند.
قضاي اعمال توسط پسر كه با پدر اتمام حجت كرده [نمازهاي قضا پدر]
اگر پدري نماز نخواند و پسر بزرگش اتمام حجت كند كه نمازت را بخوان زيرا بعد ازمرگت من قضا نمي كنم اگر به حرف پسر بزرگش گوش ندهد باز بر پسر بزرگش واجب است كه نماز پدرش را قضا كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر پدر منكر وجوب نماز بوده باشد واجب نيست اما اگر منكر وجوب نبوده است بنابر احتياط واجب بايد قضا كند.
وصيت به برادر براي انجام اعمال [نمازهاي قضا پدر]
اگركسي وصيت كند به برادرش كه ده سال نماز رروزه برايش انجام دهد در حالي كه پسري ندارد و مالي از خود بر جاي نگذاشته است آيا بر برادرش (وصي) واجب است كه به وصيت عمل كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
در اين صورت بر وصي (برادر) موصي واجب نيست كه به وصيت عمل كند.
اگر پسر بزرگتر پيش از انجام اعمال فوت كند [نمازهاي قضا پدر]
اگر پسر بزرگ پيش از انجام قضاي نماز و روزه پدرش از دنيا برود آيا بر پسر دوم واجب است كه نماز و روزه پدرش را قضا كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
بر پسر دوم واجب نيست اما اگر بين فوت پدر و پسر بزرگ به اندازه اي فاصله بوده كه پسر بزرگ مي توانسته قضاء نماز و روزه پدر را انجام دهد و انجام نداده بنابر احتياط مستحب بر پسر دوم است كه قضاه را انجام دهد.
قضاي اعمال كه پدر غلط انجام داده [نمازهاي قضا پدر]
اگر پدر و مادر نمازهاي خود را غلط خوانده باشند قضاي نمازهاي ياد شده بر پسر بزرگ واجب است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر براي ياد گرفتن صحيح كوشش كرده باشند اما ياد نگرفته باشند قضا ندارد اما اگركوتاهي كرده باشند پسر بزرگ بايد قضا كند.
قضاي اعمال شخصي كه سكته كرده [نمازهاي قضا پدر]
كسي كه چندين بار سكته كرده است و توان حركت نداشته است آيا قضاي نمازهاي اين مدت هم بر پسر بزرگ واجب است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر بيمار حواس خود را از دست داده بوده است و اوقات نماز را تشخيص داده نمي توانسته است واجب نيست، اما اگر اوقات نماز را تشخيص داده مي توانسته است قضاي نمازهاي ياد شده واجب است.
اگر پسر بزرگتر در برابر اعمال پول بخواهد [نمازهاي قضا پدر]
آيا پسر بزرگ مي تواند درحال حيات پدرش به او بگويد كه نمازهاي فوت شده اش را قضا نمي كند مگر اين كه مبلغي پول به او بدهد.آياگرفتن چنين پولي براي پسر بزرگ جايز است؟
پاسخ دهنده: معظم له
خواندن نماز قضاي پدر بر پسر بزرگ واجب است و پول گرفتن در برابر انجام عمل واجب جايز نيست.
قضا اعمال كسي كه بعد از دخول وقت مرده است [نمازهاي قضا پدر]
اگركسي يك ساعت و يا نيم ساعت بعد از زوال بميرد قضاي نمازظهر و عصر آن روز بر پسر بزرگ است يا نه؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر مريض درعالم بيهوشي بوده است و به هوش نيامده است بر پسر بزرگ واجب نيست، اما اگر باهوش بوده و توان داشته است كه نماز بخواند اگر چه با تيمم و با اشاره چشم و ابرو اما نخوانده است بر پسر بزرگش واجب است كه قضا كند.
قضاي اعمال كه بر پسر بزرگتر واجب است [نمازهاي قضا پدر]
اگر پدر و مادر در طول زندگي خود نمازها و روزه هاي شان را انجام نداده باشند باز بر پسر بزرگ واجب است كه انجام دهد؟
پاسخ دهنده: معظم له
تا اندازه اي كه به عسرو حرج نيفتد بنا بر احتياط واجب است انجام دهد.
وصيت برقضاي اعمال بر غير از پسر بزرگتر [نمازهاي قضا پدر]
اگر پدر و مادر به كسي - غير از پسر بزرگ خود - وصيت كند كه نماز و روزه قضايي آنها را انجام دهد باز بر پسر بزرگ واجب است كه نماز قضايي بدر را بخواند؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر وصي به وصيت عمل كند لازم نيست كه پسر بزرگ دوباره آن را انجام دهد.
نماز كه از پدر كافر فوت شده [نمازهاي قضا پدر]
نمازهايي كه از پدر كافر فوت شده است بر پسر بزرگ مسلمانش واجب است؟
پاسخ دهنده: معظم له
واجب نيست.
اختلاف فتواي مرجع پدر و پسر بزرگتر [نمازهاي قضا پدر]
اگر پدر مقلد مجتهدي باشد و پسر بزرگ مقلد مجتهدي ديگر، پسر بزرگ قضاي نماز و روزه پدر را مطابق با فتواي كدام مجتهد انجام دهد؟
پاسخ دهنده: معظم له
پسر بايد بر طبق فتواي مرجع خود عمل نمايد.
قضاي اعمال پدري كه عمدا اعمالش را انجام نداده [نمازهاي قضا پدر]
پدري كه خودش نماز و روزه اش را عمدا انجام نميدهد، پسر بزرگش هم اتمام حجت مي كند كه بعد از مرگش قضاي نماز و روزه اش را انجام نخواهد داد.با توجه به ترك عمدي پدر و اتمام حجت پسر بزرگ قضاي نماز و روزه پدر بر پسر بزرگ واجب است؟
پاسخ دهنده: معظم له
در زمان حيات پدر بايد پدرش را امر به معروت و نهي از منكركند و بعد از فوت پدر تا اندازه اي كه به عسرو حرج نيفتد قضاي نماز و روزه پدرش را انجام دهد.
مراد از پسر بزرگتر كيست؟ [نمازهاي قضا پدر]
اگر پسر بزرگ در زمان حيات پدر از دنيا برود آيا قضاي نماز و روزه بر پسر دوم كه در هنگام مرگ پدرش پسر بزرگ به حساب مي آيد واجب است؟
پاسخ دهنده: معظم له
بله، مراد از پسر بزرگتر پسري است كه در هنگام موت پدر از بقيه بزرگتر باشد و بر او واجب است.
قضاي نماز پدري كه پسر بزرگتر لال است [نمازهاي قضا پدر]
اگر پسر بزرگ لال باشد و پولي هم نداشته باشد كه براي خواندن نماز قضايي پدرش اجير بگيرد آيا نوبت به پسر دوم مي رسد؟
پاسخ دهنده: معظم له
وظيفه پسر بزرگ ساقط نمي شود.همان طوري كه نماز خود را مي خواند.نماز قضاي پدرش را بخواند.
پسري كه نمي داند پدرش عبادت قضايي دارد يا نه؟ [نمازهاي قضا پدر]
كسي كه بدون اينكه وصيت كند از دنيا رفته است. پسر بزرگش نمي‌داند كه قضاي روزه و نماز بر عهده پدرش بوده يا نبوده است، وظيفه پسر بزرگ چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
قضاي نماز و روزه پدر بر او واجب نيست.
دليل وجوب قضا نماز پدر بر پسر [نمازهاي قضا پدر]
دلايل به جا آوردن نماز هاي قضاي پدر بر فرزند بزرگ چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
وجوب قضاي نماز پدر بر فرزند بزرگتر دليلش روايات است.

اعمال مسافري كه به وظيفه اش عمل نكرده [نماز مسافر]
شخصي كه در سفر وظيفه اش خواندن نماز قصر بوده جهلأ نماز را تمام مي خواند و يا وظيفه اش خواندن نماز تمام بوده است مثل دائم السفر ولي نماز را جهلاً قصرخواند.بعد ازتوجه به وظيفه اعاده و قضاء دارد يا نه؟
پاسخ دهنده: معظم له
خواندن نمازتمام عوض قصر مجزي است مگر اينكه قبل ازانقضاء وقت متوجه شود كه وظيفه اش قصر بوده دراين صورت اعاده واجب است و اگر عوض نماز تمام قصر بخواند اعاده و قضاء واجب است.مگر درصورتي كه قصد اقامه ده روز كرده باشد در اين صورت خواندن قصر عوض تمام مجزي است.
مسافرت كسي كه منزلش رهني است [نماز مسافر]
كساني كه خانه هاي رهني يا اجاره اي دارند و در طول هفته چندين بار مسافرت مي كنند وظيفه شان چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر قصد دارندكه چهار سال يا بيشتر درآن جا بمانند حكم وطن را دارد و اگر در هفته سه - چهار روز مسافرت مي كنند تاسه ماه يا بيشتر، چون دائم السفر به حساب مي آيند.در هر دو صورت نمازشان تمام و روزه شان واجب است.

خواندن نماز فردي در هنگام نماز جماعت [نماز جماعت]
خواندن نماز فرادي به هنگام اقامه نماز جماعت در صورتي كه هتك به نماز جماعت يا توهين به امام جماعت محسوب شود يا محسوب نشود فرق ميكند يا خير؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر توهين حساب شود اين كار حرام است و نمازش هم خالي از اشكال نيست.
اختلاف فتوايي بين امام و مأموم [نماز جماعت]
اگر اختلاف بين امام و ماموم در اجزا و شرائط به خاطر اجتهاد يا تقليد باشد اقتدا جايز است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر اختلاف در اركان نباشد جايز است.

جايگزيني نماز كودكي بجاي قضا [نماز قضا]
نماز هاي يوميه را كه بچه ها قبل از واجب شدن (سن تكليف) خوانده آيا مي تواند بعداً آنها را بجاي نماز قضاي واجب خود حساب كند يا خير؟
پاسخ دهنده: معظم له
آن نماز ها عوض نماز هاي واجب قضاء حساب نمي شوند.
كسي كه اعمال را بدون غسل واجب انجام داده [نماز قضا]
اگركسي مدت درازي غسل هاي واجب خود را فراموش كرده باشد و نماز و روزه را با همان حال انجام داده باشد روزه و نمازش قضا دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
نمازش به اتفاق علماء قضا دارد و روزه اش بنابر قول صحيح بايد قضا شود.
وجوب قضاي اعمال مادر مثل پدر [نماز قضا]
آيا قضاي نماز و روزه مادر هم مانند قضايي نماز روزه پدر بر پسر بزرگ واجب است؟
پاسخ دهنده: معظم له
بله، واجب است.
كسي كه در تمام وقت نماز بيهوش بوده [نماز قضا]
اگركسي براي انجام عمل جراحي بر او ازاول ظهر تا غروب بيهوش بوده باشد قضاي نماز ظهر و عصر بر او واجب است؟
پاسخ دهنده: معظم له
بله، واجب است.
اگر بعد از وقت بفهمد كه نمازش قضا شده [نماز قضا]
اگركسي يقين داشته باشد كه وقت باقي است و نمازش را بخواند اما بعداً معلوم شود كه نمازش قضا شده بوده است وظيفه اش چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر يك ركعت نماز ياد شده در داخل وقت خوانده شده باشد قضا ندارد اما اگر همه ركعات نماز در خارج از وقت و با نيت ادا خوانده شده باشد بايد قضا شود و اگر نيت ما في الذمه كرده باشد يا نيت قربت مطلقه كرده باشد قضا ندارد.
كسي كه مي تواند قضاي نمازش را فقط نشسته بخواند [نماز قضا]
كسي كه به خاطر بيماري يا پيري به سختي مي تواند بايستد و نمازهاي يوميه خود را بخواند و اميد به بهبودي خود ندارد مي تواند نمازهاي قضايي خود را نشسته بخواند؟
پاسخ دهنده: معظم له
بله، مي تواند نشسته بخواند.
قضاي عبادات كسي كه عقلش زائل شده [نماز قضا]
اگر كسي به خاطر شدت بيماري واجبات نماز و طهارت و نجاست را تميز داده نتواند قضايي نماز و روزه اش بر پسر بزرگترش واجب است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر عقلش را از دست داده باشد يا در اوقات نماز مغمي عليه باشد واجب نيست.
ملاك قضا در سفر و حضر [نماز قضا]
اگركسي اول وقت دروطن وآخروقت درسفر بود ونمازش قضا شد وهمچنين اگر اول وقت در سفر و آخر وقت در وطن بوده قضايي نماز قصر بر او واجب است يا تمام؟
پاسخ دهنده: معظم له
ملاك آخر وقت است اگر آخر وقت در وطن باشد قضاي نمازتمام و اگر در سفر باشد قضاي نماز قصر بر او واجب است.
قضاي اعمال كسي كه در وقت اعمال خواب بوده [نماز قضا]
كسي كه تمام وقت نماز و روزه را در خواب باشد قضاي نماز و روزه بر او واجب است؟
پاسخ دهنده: معظم له
بله، واجب است.
قضاي اعمال در حال بقاي عذر [نماز قضا]
كسي كه تواناي بر طهارت مائيه و قيام براي نماز را ندارد مي تواند با همين حالي نمازهاي قضاي اش را بخواند؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر علم يا اطمينان دارد كه عذرش رفع مي شود بايد صبركند اما اگر احتمال مي دهد كه تا آخر عمر عذر برطرف نشود مي تواند نمازهاي قضاي اش را بخواند.
اجير شدن كسي كه خودش نماز قضا دارد [نماز قضا]
اگر كسي خودش نماز قضايي داشته باشد مي تواند براي نماز ديگران اجير شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
مي تواند.
قضاي نماز شيعه اي كه مدتي سني شده [نماز قضا]
شيعه اي كه مدتي سني شده است و نمازخود را طبق مذهب اهل تسنن خوانده است اگر دوباره به مذهب تشيع برگردد نمازهاي خود را قضاء كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
نمازهاي كه طبق مذهب سني خوانده شده است بايد قضاء شود.
قضاي نماز در حالت بقاي عذر [نماز قضا]
نمازهاي كه در حال عذر قضا شده است مي توان قضايي آن را در حال عذر خواند؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر عذر بعد از مدتي رفع مي شود بايد صبركند اما اگر عذر طول مي كشد مي تواند بخواند.
قضاي نماز شخص فراموش كار [نماز قضا]
اگر كسي دچار فراموشي و بيماري دايمي شده باشد و نتواند نماز و روزه اش را درست انجام دهد قضا وكفاره دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
در صورتي كه توان ادا يا قضا را نداشته باشد و نمازش را به قدر توان خوانده باشد قضا ندارد اما در اين فرض روزه از او ساقط است، اگر تا رمضان آينده بيمار باشد.
قضاي نماز با تيمم [نماز قضا]
اگركسي به خاطر ندانستن مساله بدون عذرنمازش را با تيمم بخواند قضا دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
بلي قضا لازم است.
كفايت نماز قضا [نماز قضا]
آيا قضاي نمازكفايت از خود نماز مي كند، يا اينكه خود نمازرا خوانده بعد قضاي آن را بجا اورد؟
پاسخ دهنده: معظم له
قضا كفايت مي كند، و اگر خود نماز را در وقتش بطور صحيح خوانده باشد احتياج به قضا ندارد.

امامت مسافر براي غير مسافر [شرايط امام جماعت]
آيا شخص مسافر مي تواند امام جماعت افرادي شود كه نماز آنها كامل است؟
پاسخ دهنده: معظم له
بنابر احتياط مسافر امامت نماز جمعه نكند؛ ولي امامت ساير نماز يوميه اشكال ندارد.
امامت جماعت زن [شرايط امام جماعت]
آيا زن مي تواند امام جماعت شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
بسمه تعالي
اگر واجد شرايط امامت جماعت باشد مي تواند براي زنها امامت كند؛ ولي امام جماعت شدن زن براي مردها جواز ندارد.
استفاده امام جماعت از بيت المال بدون مجوز [شرايط امام جماعت]
اگر امام جماعتي آشكارا و مستمرا از اموال بيت المال بدون اذن شرعي و قانوني لازم، سوء استفاده شخصي كرده و اين موضوع در نزد ماموم ثبوت يابد ،در اين فرض و با توجه به لزوم شرط عدالت در امام جماعت، اقتدا به او چه وضعيتي پيدا مي كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
بسمه تعالي
اگر بدون مجوز شرعي از بيت المال استفاده كنداقتداء به او درنماز جماعت جوازندارد.
اولويت اقتدا به روحاني در شرايط مساوي [شرايط امام جماعت]
ـ آيا در صورتي كه دسترسي به روحاني واجد شرايط نباشد امامت غير روحاني واجد شرايط امامت جماعت، جايز است؟ اگر دسترسي به روحاني واجد شرايط باشد، اما غير روحاني هم از نظر عدالت و تقوي با او برابر يا بهتر باشد چه؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر روحاني عادل و غير روحاني عادل هر دو وجود داشته باشند اولويت با روحاني است و بايد به روحاني اقتدا كنند.
امام جماعت كه عدالت را رعايت نمي كند [شرايط امام جماعت]
كسي كه عدالت را درباره دو زنش درباره لباس، خانه و...مراعات نمي كند مي توان به او اقتدا كرد؟
پاسخ دهنده: معظم له
به كسي كه از موازين شرعي تخلف كند اقتداه جايز نيست.
اقتدا به امام كه قبلا گناه كبيره انجام داده [شرايط امام جماعت]
امام جماعتي كه پيش ازامامت، گناهان كبيره را انجام مي داده است در صورتي كه پس از امامت اصرار بركبيره و صغيره نداشته باشد به او اقتدا مي شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
در صورت توبه كردن و عادل بودن اقتدا جايز است.
لزوم احراز عدالت امام [شرايط امام جماعت]
اثبات و پي بردن عدالت امام جماعت براي ماموم واجب است؟
پاسخ دهنده: معظم له
در اقتدا كردن به امام جماعت احراز عدالت لازم است.
اقتدا به اماميكه آب وضويش نجس بوده [شرايط امام جماعت]
اگر مأموم بداند كه آب وضوي امام نجس است اما خود امام عقيده به طهارت آن آب داشته باشد مي تواند به او اقتدا كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
نمي تواند.
امامت كسي كه نمازش را خوانده [شرايط امام جماعت]
امام جماعتي كه نمازش رادر جماعت خوانده است آيا مي تواند همان نماز را بار ديگر براي مأمومين ديگر كه نماز نخوانده اند بخواند؟
پاسخ دهنده: معظم له
بلي مي تواند.
امامت كسي كه وظيفه اش جبيره است [شرايط امام جماعت]
كسي كه وظيفه اش تيمم است يا وضو جبيره اي مي تواند امام جماعت شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
بلي مي تواند.
اقتدا به امام كه لباسش نجس است [شرايط امام جماعت]
اگر امام جماعت عقيده به پاكي لباسش داشته باشد اما مأموم علم و يقين به نجاست لباس امام داشته باشد، مي تواند به اواقتداء كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
اشكال ندارد.
امامت غير روحاني [شرايط امام جماعت]
امامت جماعت غير روحاني با وجود روحاني جايز است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر داراي شرائط باشد و موجب هتد حرمت روحاني نباشد جايز است.
امامت كسي كه انگشتش قطع شده [شرايط امام جماعت]
اگر انگشت دست كسي قطع شده باشد مي تواند امام جماعت شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
اشكال ندارد اما ترك امامت احوط است.
امامت شخص ناقص العضو [شرايط امام جماعت]
اگر دست يا پاك كسي ازمچ قطع شده باشد مي تواند امام جماعت شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
احتياطاً از امامت جماعت خودداري كند.
اقتدا به امام جماعت نا بينا [شرايط امام جماعت]
آيا كور مادر زاد ي يا كسي كه بر اثر حوادثي كور شده است جايز است امام جماعت شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
با داشتن ساير شرائط امام جماعت جايز است.
اقتدا با اطمينان به عدالت امام [شرايط امام جماعت]
دراقتداء به امام جماعت، علم به عدالت شرط است يا عدم علم به معصيت او كافي است؟
پاسخ دهنده: معظم له
در صورت اطمينان به عدالت يا يقين و اطمينان به حسن ظاهر امام جماعت، اقتداء به او جايز است اما عدم علم به معصيت كفايت نمي كند.

حاصل نشدن منفعت مورد نظر اجاره [اجاره]
اگر كسي ماشين شخص ديگر و يا خود او را اجاره كند كه وسايل او را تا فلان مقصد حمل نمايد ولي در بين راه به مانع برخورد كرد و نتوانست بار را به مقصد برساند، آيا اجير استحقاق اجرت را دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر غرض رساندن بار به مقصد بوده است و اجير آن را نرسانده باشد مستحق اجرت نيست.،و اگر غرض برداشتن بار بوده است تا هر مقدار راه كه بتواند ببرد، در اين صورت تا هركجا كه حمل كرده است به همان اندازه مستحق اجرت است.به عبارت ديگر: اگر اجاره به نحو وحدت مطلوب بوده باشد مستحق اجرت نيست و اگر به نحو تعدد مطلوب بوده باشد مستحق اجرت به مقدار عملش است.

اقتدا به جماعتي كه امام و مأمومين آنرا نمي شناسد [اقتدا به امام جماعت ناشناس]
اگر انسان نه امام را بشناسد ونه مأمومين را اقتدا جايز است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر از اقتداي علما و روحانيون - درصورتي كه اقتدا كرده باشند- يا غير آنان اطمينان به عدالت امام جماعت پيدا كند جايز است وگرنه اقتدا جايز نيست.

تصرف در عين مستأجره بعد از مدت [مدت اجاره]
شخصي خانه اي را به مدت يك سال اجاره مي كند.بعد از پايان مدت صاحب خانه حاضر به تمديد اجاره نيست، مستأجر هم نمي تواند خانه اي ديگر پيدا كند.باتوجه به عدم رضايت مالك تصرف در آن خانه چه حكم دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
تصرف در خانه بدون رضايت مالك حرام است.و تصرف كننده ضامن اجره المثل مي باشد.ولي در حد متعارف بايد صاحب منزل تا پيدا كردن خانه اي جديد، سكونت در منزل را با اجرت يا بدون اجرت اجازه بدهد.
اجاره با مدت نا معلوم [مدت اجاره]
اگر در قرارداد اجاره، مبلغ اجاره را در هر ماه معين نمايند.اما مدت اجاره معلوم نباشد.چنين اجاره اي صحيح است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر مدت اجاره اصلا معلوم نباشد اين اجاره باطل است.بجز ماه اول كه صحيح است.

اجرت عين كه منفعتش حاصل نشده [مبلغ اجاره]
اگر كسي حيواني را براي حمل بار از قريه اي به قريه اي ديگري در روز معيني اجاره نمايد و در اثر برف و بارندگي شديد نتوانست بار را برساند.مالك حيوان حق مطالبة اجرت را دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
حق مطالبة اجرت را ندارد.
مزد كارگري كه بي كار گذاشته شده [مبلغ اجاره]
اگر كسي كارگري را براي كار در خانه و يا محل كارش بياورد.ولي مصالح ساختماني و بنا حاضر نباشد و اين كارگر يك روز را بيكار بماند، آياكارگر حق اجرت دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر قبلا تعيين شده باشد مستحق همان است واگر معين نشده باشد مستحق اجره المثل است.
صورت صحيح اجاره خانه [مبلغ اجاره]
معمول است كه خانه اي را به مبلغ زيادي رهن مي كنند ومبلغ كمي اجاره تعيين مي كنند.چنين رهن و اجاره اي چه حكمي دارد و صورت صحيح و مشروع اين قراردادهاي رهن و اجاره چگونه است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اين قراردادها ممكن است به دو صورت واقع شوند كه در يك صورت صحيح و در صورت ديگر باطل است كه براي هركدام مثالي ذكر مي شود.اما صورت صحيح : اگر صاحب خانه به مستاجر بگويد، اين خانه را (كه اجارة آن مثلا درماه سي هزارتومان است ) براي شما تا مدت يك سال ماهي سه هزار تومان اجاره مي دهم، مشروط به اينكه هفقصد هزار تومان مثلا قرض الحسنه بدهي، اين اجاره و قرض الحسنه صحيح است و خانه هم عرفا در رهن قرار دارد.اما صورت غير صحيح : عكس صورت قبلي است يعني قرض دهنده بگويد كه هفقصد هزار تومان براي صاحب خانه قرض مي دهد، اما مشروط به اينكه قرض گيرنده خانه اش را ماهانه مبلغ سه هزار تومان مثلا به وي اجاره بدهد، اين رباء قرضي وحرام است.

اجاره به شرط قرض الحسنه [شرايط ضمن اجاره]
اگر موجر منزل را به مبلغ دوازده هزار افغاني اجاره دهد و در ضمن آن شرط كند كه دو لك (200000)افغاني مثلا تا يك سال قرض الحسنه به من بده ، آيا اين معامله جايز است ؟
پاسخ دهنده: معظم له
بله ، جايز است .
غش در اوصاف عين مستأجره [شرايط ضمن اجاره]
شخصي خانه اي سه اطاقه را اجاره مي كند.اما بعداً معلوم مي شود كه يكي از اين اطاق ها قابل استفاده نيست.آيا مستأجر حق فسخ دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر مستأجر قبلا علم نداشته باشد كه اطاق قابل استفاده نيست، خيار فسخ دارد و اگر راضي شد و فسخ نكرد، اجاره اطاق را نسبت به مجموع اجارة خانه، مي تواند از مالك مطالبه نمايد و يا از اجارة خانه كسر نمايد.
اجاره دادن عين مستأجره [شرايط ضمن اجاره]
كسي خانه اي را به صورت قرارداد مطلق وكلي اجاره مي كند.نه شرط شده است كه بايد شخص مستأجر از آن استفاده كند و نه تصريح به اين شده است كه مستأجر مي تواند به كسي ديگر اجاره دهد.آيا مستاجر حق دارد خانه را به كس ديگري اجاره دهد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر شرط مباشرت نشده باشد حق دارد اما به همان مبلغي كه اجاره كرده است نه بيشتر از آن، مگر اينكه كارهايي مانند تعمير و سفيد كاري روي خانه انجام داده باشد و يا در صورتيكه خانه را به غير جنسي كه اجاره گرفته است اجاره دهد.

اجاره سهم خود از ملك مشترك [اجاره ملك مشترك]
خانه يا باغي است مشترك ميان چند نفر، يكي از شركاء بدون رضايت ديگران مي تواند حصه اي خود را اجاره بدهد يا نه؟
پاسخ دهنده: معظم له
مي تواند اجاره دهد و مستأجر با ساير شركاء در انتفاع از آن خانه يا باغ شريك مي شود.

ثبوت خيار فسخ بافوت يكي از طرفين قرار داد [فوت موجر يا مستأجر]
با موت موجر و مستاجر اجاره باطل مي شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
باطل نمي شود.اما اگر در اجاره شرط مباشرت شده باشد كه فقط مستأجر حق استفاده را دارد، در اين صورت موجر خيار فسخ دارد.
فوت يكي از طرفين اجاره [فوت موجر يا مستأجر]
خانه يا زميني براي مدت دو سال اجاره داده مي شود.در اين مدت اگر مالك و يا مستأجر فوت كند اجاره باطل مي شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
تا زماني كه مدت اجاره سر نرسيده باشد، اجاره به صحت خود باقي است

خيار حيوان و مجلس در قرار داد اجاره [خيار در اجاره]
اگر حيواني براي حمل و باركشي و يا براي استفاده از شيرش اجاره شود آيا مانند بيع خيار حيوان و مجلس دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
در قرارداد اجاره خيار حيوان و مجلس نيست.

عوض شدن پارچه نزد خياط [ضمان در اجاره]
كسي پارچه اي را به خياط مي دهدكه براي او قبا بدوزد و ساير مايحتاج قبا را هم در اختيار خياط قرار مي دهد ولي خياط در اثر بي توجهي و سهل انگاري اشتباهاً آن پارچه رابعد از دوختن به كس ديگر مي دهد.آيا خياط ضامن پارچه است يا ضامن قبا؟
پاسخ دهنده: معظم له
ضامن قبا است، ولي اگر متمكن و قادر بر استرداد قبا نباشد، بايد قيمت قبا را براي مالك پارچه بدهد.ولي حق گرفتن اجره المثلي كه از قبل تعيين شده است دارد.
تلف يا معيب شدن عين مستأجره [ضمان در اجاره]
اگر كسي حيواني را براي مدتي اجاره نمايد و بعد از چند روز اين حيوان تلف شود و يا پايش بشكند و نتواند راه برود آيا اجاره باطل مي شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
مستأجر خيار فسخ دارد، چه اجاره را فسخ كند يا راضي شود در هر دو صورت مالك مستحق اجرت چند روز (كه حيوان بعد از اجاره سالم بوده است ) مي باشد.و اگر مالك اجارة تمام مدت را قبلاگرفته باشد بايد اجارة بعد از تلف شدن و يا معيوب شدن حيوان را به مستأجر برگرداند.

اجير شدن زن بدون اجازه شوهر [اجير شدن زنان]
آيا زن مي توان بدون اجازه شوهر اجير شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر منافات با حقوق شوهر نداشته باشد مي تواند اجير شود.اما در كارهاي كه با حقوق شوهر منافات داشته باشد، در صحت اجاره اذن شوهر لازم است.

تخلف از حكم مصلح [صلح]
اگر مدعي و مدعي عليه با رضايت شان براي مصلحين اختيار صلح بدهند بعد از آنكه مصلحين دعوا را اصلاحاً فيصله كردند آيا يكطرف دعوا مي‌تواند اين صلح را رد كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
بعد از فيصله مصلحين هيچ يكي از طرفين حق رد را ندارند.
اعتبار حكم مصلح [صلح]
اگر طرفين نزاع افرادي را به عنوان مصلح انتخاب كنند آيا اين صلح لازم است يا طرفين حق به هم زدن مصالحه را دارند؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر طرفين، به مصلحان اختيار داده باشند نافذ و لازم الاتباع است.
برئ الذمه شدن بدهكار با صلح [صلح]
كسي مبلغ صد هزار تومان ازكس ديگري بدهكار(قرض دار) است.اگر بدهكاركتابش را با طلبكار مصالحه كند به شرط اين كه طلبكار پولش را از او نخواهد اين مصالحه صحيح است؟
پاسخ دهنده: معظم له
بله، با مصالحه بدهكار بري الذمه مي شود.
معناي صلح [صلح]
آيا صلح ازعقود است ومعناي آن چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
صلح ازجملة عقود است ومعناي آن اين است كه دو نفر با هم بر سر چيزي مانند تمليك عين ومنفعت يا اسقاط دين وقرض يا استاط حق سازش كنند

اجر گرفتن براي تجهيز ميت [اجير شدن براي امور واجبه]
آياگرفتن اجرت درتغسيل، تكفين وتدفين اموات جايز است؟
پاسخ دهنده: معظم له
در مقابل انجام دادن اصل اين كارها جايز نيست.اما در برابر انجام دادن اين اعمال باكيفيت خاصي اشكال ندارد.مثل اينكه بگويد با آب گرم غسل داده شود.

وضو پيش از داخل شدن وقت [وقت وضو]
آيا وضو گرفتن پيش از وقت نماز جايز است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر وقت نماز نزديك باشد يا وقت نماز دور است اما به نيت اين كه با طهارت و وضو باشد وضو بگيرد نماز با آن جايز است
وضو گرفتن قبل از وقت [وقت وضو]
آيا يك يا نيم ساعت قبل از رسيدن وقت نماز مي توان به نيت نماز وضو گرفت؟
پاسخ دهنده: معظم له
به قصد آمادگي و تهيؤ براي نماز قربتاً الي الله اشكالي ندارد اما نبايد قصد وجوب شود، احوط اين است كه وضو قبل از وقت نماز دائماً به قصد قربت مطلقه انجام شود.
وضو به نيت نماز قبل از وقت [وقت وضو]
آيا يك يا نيم ساعت قبل از رسيدن وقت نماز مي توان به نيت نماز وضو گرفت؟
پاسخ دهنده: معظم له
به قصد آمادگي و تهيؤ براي نماز قربتاً الي الله اشكالي ندارد اما نبايد قصد وجوب شود، احوط اين است كه وضو قبل از وقت نماز دائماً به قصد قربت مطلقه انجام شود

كفايت غسل هاي مستحبي از وضو [كفايت غسل از وضو]
بغير از غسل جنابت با ساير غسل هاي واجب يا مستحبي مانند غسل مس ميت يا غسل جمعه و غيره مي شود به عوض وضو با أن نماز خواند؟
پاسخ دهنده: معظم له
تمام غسلهاي واجب (غير از غسل استحاضه متوسطه) و غسلهاي كه استحباب شان شرعاً ثابت شده مثل غسل جمعه و.. از وضو كفايت مي كنند.
كفايت غسل مستحب از وضو [كفايت غسل از وضو]
آيا تمام غسلهاي واجب و همچنين غسلهاي مستحبي كه با دليل معتبر ثابت شده (مثل غسل جمعه، غسل احرام، غسل شبهاي قدر و مانند آن) كفايت از وضو مي كند؟ يا خير؟
پاسخ دهنده: معظم له
تمام غسلهاي واجب و غسلهاي كه استحباب آنها توسط دليل معتبر ثابت شده كفايت از وضو مي كند.
كفايت غسلهاي واجب از وضو [كفايت غسل از وضو]
غسل هاي واجب و مستحب (غير از غسل جنابت ) از وضو كفايت مي كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
كفايت نمي كند

غرس نهال در حريم [حريم قريه و روستا]
كسي پيرامون زمين خود را احياء و نهال غرس كرده است اهالي قريه مي گويند حريم قريه تنگ شده است و ضرر به ما مي رسد آيا مطلق ضرر اهل قريه كفايت مي كند براي پس گرفتن حريم قريه يا ملاك عسر و حرج اهالي است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر احياي حريم موجب ضرر و مزاحمت اهالي شود براي پس گرفتن حريم كفايت مي كند.

واگذاري حضانة به مادر زن [حق حضانة]
مردي با كمال رضايت و اختيار و تعهد و قرارداد كتبي در حضور علماي منطقه حق ولايت دختر دو ماهه اش را به جد مادري دختر مي دهد و تصريح مي كند كه جد مادري اش در تمام امور دختر مانند بزرگ كردن، ازدواج و...ولايت دارد.جد مادري دختر، نواسه خود را بزرگ مي كند و تمام مصارف و نفقه و خوراك و پوشاي او را مي دهد حالاكه دختر ياد شده به سن پانزده سالگي رسيده است پدرش خواستار بازگشت وگرفتن دخترش شده است آيا چنين حقي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
در صورتي كه پدر دختر تمام مصارف و حق الزحمه جد مادري دختر را بدهد مي تواند دخترش را از جد مادري دختر بگيرد.
حضانة در عوض بذل مهر [حق حضانة]
كسي در جنگ كابل بدون وصيت كشته شده و از او يك دختر باقي مانده است مادر دختر ادعا مي كند كه چون مهريه اش را به شوهر مقتولش بخشيده است دخترم را با خودم مي برم.آيا مادر دختر چنين حقي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
حق حضانت دختر تا هفت سال با مادرش است وبعد ازهفت سالگي تا زمان بلوغ مي تواند دخترش را نگهدارد اما بعد از بلوغ حق انتحاب زندگي با خود دختر است كه با مادرش زندگي كند يا با اقوام پدرش.اما مادر حق نداردكه دختر را عوض مهريه اش بگيرد.
مخارج زني كه قبول حضانة كرده [حق حضانة]
اگر زن حاضر نشودكه فرزند مشتركش را به شوهرش بدهد آيا حق دارد كه نفقه و مخارج فرزند ياد شده را از شوهرش بگيرد؟
پاسخ دهنده: معظم له
حق حضانت فرزند پسر تا دوسال با مادراست و نفقه ومخارج اين دو سال را مي تواند از شوهرش بگيرد اما بعد از دو سال شوهر (پدر بچه) حق دارد كه پسرش را از مادرش جداكند و با خود ببرد.

حكم ازدواج بدلي (سر بدل) [شرايط عقد]
من يكي از بچه هاي افغانستان هستم كه در سويدن زندگي مي كنم.
سوال من اين بود كه اگر كسي در مورد ازدواجش سر بَدل باشد يعني پدر و مادر من دختر به خانوادي ديگري دادند و در بدل آن قرار است از آنها دختر بگيرند، حال سرال من اين است كه اگر كه من نخواهم ازدواج كنم در دين اسلام چه گفته؟ آيا مجبورم آن دختر را بپذيرم يا با پدر و مادرم مي توانم دراين كار مخالفت كنم.
پاسخ دهنده: معظم له
بسمه تعالي
در ازدواج رضايت پسر و دختر شرط است اگر پسر يا دختر راضي نباشد عقد باطل است.
همچنين در ازدواج دختران جوان (باكره) رضايت پدر يا جد پدري بنابر احتياط وجوبي شرط صحت عقد است.
بطلان عقد در صورت عدم رضايت دختر [شرايط عقد]
دختري هستم عقد كرده و حدود سه سال قبل پدرم بدون در نظر داشت رضايت من عقد مرا با مردي اجرا نموده است، كه من راضي به آن عقد نبوده و نه هستم، به خاطر همين تا كنون تن به عروسي با آن مرد نداده ام، پدر و مادرم بارها از نامزدم به طور صريح و جدي خواسته اند كه با طلاق اين عقد را فسخ كند ولي آن مرد حاضر به طلاق نيست.
آيا تا آخر عمر من همين طور بلاتكليف باشم يا راهي براي نجات من هست؟
لطفا شما تكليف مرا مشخص كنيد، اگر ممكن است طلاق غيابي ام را جاري كنيد، چون من به هيچ وجه حاضر به ازدواج با آن مرد نيستم.
بنده در حال حاضر در يكي از كشورهاي اروپايي مشغول تحصيل هستم.
پاسخ دهنده: معظم له
چنانچه شما در زمان اجراي عقد نكاح و بعد از آن،هيچگاه به آن عقد راضي نشده باشيد، آن عقد باطل است؛ شما مي توانيد با كسي ديگري با رضايت پدر ازدواج كنيد.

تقسيم خط هبه است [هبه]
كسي زمين هاي خود را براي پسرانش تقسيم كرده است و تقسيم خط هم نوشته اند آيا فرزندان او با همين تقسيم نامه صاحب زمين مي شوند يا علاوه بر تقسيم هبه هم لازم است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر زمين هاي تقسيم شده در زمان حيات پدر به قبض پسران رسيده باشد هبه معاطاتي تحقق يافته است و پسران او مالك شده اند اما اگر قبض و اقباض صورت نگبرفته باشد، زمين هاي ياد شده بايد طبق موازين ارث در بين ورثه تقسيم شود.
اثبات اعتبار هبه نامه [هبه]
كسي كه چند فرزند دارد از دنيا مي رود بعد از مرگ او برخي از ورثه هبه نامه اي را مي آورندكه مورث زمين، مايملك خود را پيشتر به آنها هبه كرده است و شاهدان هم شهادت مي دهندكه هبه نامه دو ساعت پيش ازمرگ او و در مرض موت نوشته شده است آيا اين هبه نامه اعتبار دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر هبه ثابت شود اگر چه در هنگام بيماري مرگ باشد و قبض و اقباض در زمان حيات واهب صورت گرفته باشد نافذ است.

تكليف فرزند بوجود آمده از كتابيه [ازدواج موقت]
من در سوئد زندگي مي كنم و با يك زن كتابي كه مسيحي ياد مي شود رابطه داشتم، من يك صيغه محرميت با آن زن خوانده بودم حال آن زن يك بچه از من دارد و آن زن مي خواهد بچه را داشته باشد.
مي خواستم بدانم كه وظيفه شرعي من چه است؟
پاسخ دهنده: معظم له
بسمه تعالي
ازدواج موقت با اهل كتاب جايز است و فرزند هم مال هر دو است.
تمديد زمان عقد موقت (صيغه) [ازدواج موقت]
من با يك دختري مسيحي ضيغه كردم?وقتي ضيغه ما تمام شده است و ما مي خواهم دوباره ضيغه شويم? بايد صيغه دوباره خوانده شود يا نيت كنيم درست است؟
پاسخ دهنده: معظم له
نيت و قصد تمديد كافي نيست؛ بايد دوباره عقد موقت را با تمام شرايطش بخوانيد.
شرايط جواز عقد موقت [ازدواج موقت]
با توجه به جواز نكاح موقت در شريعت اسلام، امروزه بعضا اين حكم وسيله هوسبازي افرادي درجامعه گرديده است؛ لطفا بفرماييد اين جواز نكاح مقوت به صورت عام هست يا قيد و شرط هم دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر به اجازه ولي دختر باشد اشكال ندارد، اكر زن باكره نباشد اجازه ولي شرط نيست و اين حكم حكمي عام است؛ مگر اينكه مفسده ي در كار باشد كه آن صورت جائز نيست.

حرمت ابدي به خاطر عقد زن شوهردار [متفرقه ازدواج و زنا شويي]
من با خانمي بدون آنكه بدانم شوهر دارد، ازدواج موقت كرده ام، البته نمي دانستم كه ازدواج با او حرام است.
اين خانم حدود 4 سال بود كه با خانوده پدرش زندگي مي كرد و نمي خواسته با شوهرش زندگي كند اكنون كه اين زن طلاق گرفته است آيا مي توانم با او ازدواج كنيم يا خير؟
پاسخ دهنده: معظم له
در صورتيكه نزديكي واقع شده باشد آن زن بر شما حرام ابدي شده و بعد از طلاق نمي توانيد با ازدواج كنيد.
ازدواج با زنان كفار كتابي [متفرقه ازدواج و زنا شويي]
آيا ازدواج مرد مسلمان با زن كتابي جايز است؟ يعني با چه شرايطي مرد مسلمان مي تواند با زنان كفار كتابي (يهودي ـ مسيحي) ازدواج كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
ازدواج مرد مسلمانبا زن كتابي به عقد موقت اشكال ندارد؛ ولي ازدواج دائمي با زنان كتابيه جايز نيست.
استثناءات منع خروج زن از منزل [متفرقه ازدواج و زنا شويي]
لطفا نظر مبارك را راجع به موارد كه خروج بدون اذن زنان از منزل در شريعت استثناء شده است، را بيان فرماييد؟
پاسخ دهنده: معظم له
بدون اجازه شوهر خروج زوجه جائز نيست؛ مگر براي كاري واجبي وهم چنين براي كارهاي عادي منزل كه طبعاً شوهر مانع از بيرون رفتن جهت انجام آنها نمي شود.
حدّ لذت بودن زن و شوهر از همديگر [متفرقه ازدواج و زنا شويي]
زن و شوهر به منظور لذت بردن از هم ديگر تا چه حد و مجاز به چه كارهاي هستند؟
پاسخ دهنده: معظم له
لذّت بردن زن و شوهر از همديگر حدّ معيّن ندارد.
جواز تعدد زوجات [متفرقه ازدواج و زنا شويي]
ايا كسي اگر زن دايمي (نكاح دايمي) داشت مي تواند صيغه موقت با زني ديگر نمايد ؟ ايا جايز بودن چهار زن در مورد نكاح دايمي است يا موقت ؟
پاسخ دهنده: معظم له
1ـ در فرض سؤال عقد موقت و دائم هر دو جائز است.
2ـ مرد تا چهار زن را مي تواند به عنوان همسر دائم، اختيار كند.
حكم حنابندان [متفرقه ازدواج و زنا شويي]
شب حنابندان عروس مصرف هاي زياد و عكس برداري هاي بي جا كه منجر به فساد مي شود. اين مسئله واجب است؟ اگر ترك شود چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
حنابندان نه واجب است و نه مستحب شرعي، اگر مفسده داشته باشد حرام است.
ازدواج با دختر سادات [متفرقه ازدواج و زنا شويي]
برخي از سادات ازدواج سيده را با عام جايز نمي دانند؛ آيا خمس به آنها تعلق مي گيرد، آيا معاشرت با آنها جائز است؟ يا خير؟
پاسخ دهنده: معظم له
هيچ دليلي بر حرمت ازدواج سيده با عام هم كفو وجود ندارد و هيچ فقيه هم فتواي بر حرمت چنين ازدواج نداده است؛ اگر سيدي اين حكم شرعي را انكار كند دادن خمس به آن جايز نيست.
ازدواج پسر مرد زاني با دختر زن زانيه [متفرقه ازدواج و زنا شويي]
در سن 30 سالگي در حاليكه متآهل بوده ام با زن شوهرداري زنا كردم كه با توبه نصوح اميد دارم خدا مرا ببخشد. از آنجا كه با هم نسبت دوري داريم آيا پسر من ميتواند در آينده با دختر آن خانم ازدواج كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
ازدواج پسر شما با دختر آن زن مانع ندارد.
ازدواج دختر زن بدكار [متفرقه ازدواج و زنا شويي]
آيا با دختري كه مادرش چند بار فعل زنا را انجام داده مي توان ازدواج كرد؟ البته دختر با حجاب و نجيب است. و زني كه فعل زنا را انجام داده به شوهرش طلاق مي شود؟ يا شوهر مي تواند با او نزذيكي كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
ازدواج با چنين دختري اشكال ندارد وشوهر زن زنا كار مي تواند با آن زن نزديكي كند.
ازدواج زن مسلمان با كتابي [متفرقه ازدواج و زنا شويي]
چرا ازدواج زن مسلمان با مرد مسيحي زنا محسوب ميشود؟اصلا دليلي علمي دارد؟ ويا ايات در اين قسمت جود دارد؟ درحاليكه من ايات مربوط به ازدواج را خواندم و چنين چيزي را نديدم! 2- ايا ميشود صرف بخاطر يك حديث چيزي را حرام دانست؟
پاسخ دهنده: معظم له
ازدواج زن مسلمان با مرد كافر مطلقاً حرام است چه عقد دائم باشد و يا عقد موقت و دليلش روايات معتبره است اگر چه آيات صراحتاً دلالت ندارند بر حرمت ازدواج زن مسلمان با مرد كافر، ولي يكي از ادله معتبره كه اكثر احكام شرعيه از آن استفاده مي شود روايات است نبايد آن را دست كم گرفت.
ازدواج در كشورهاي غير اسلامي [متفرقه ازدواج و زنا شويي]
من در فرانسه زندگي مي كنم و تا موقع ازدواجم نياز به يك زن دارم كه بتوانم خودم را ارضاي كنم،و چون زن مسلمان نيست نمي توانم ازدواج موقت كنم و از طرف ديگر مردم فرانسه نيز از ازدواج موقت چيزي نميدانند، و استمنا كردن هم گناه دارد،لطفا منو راهنمايي بكنيد.؟
پاسخ دهنده: معظم له
مرد و زن مسلمان بايد از طريق حلال شرعي ارضاي شهوت كند يا با زن مسلمان ازدواج كند و يا با زن هاي كتابيه عقد موقت كند در آن كشور ها هم مسلمان وجود دارد و هم زن هاي كتابيه و هم مي توانيد از كشور هاي اسلامي زن انتخاب كنيد.

اجير شدن يا عقد انسان نابالغ [شرايط عاقد]
آيا انسان نابالغ مي تواند براي خود زني را عقدكند يا همسرش را طلاق بدهد يا اجير ازجانب كسي بشود؟
پاسخ دهنده: معظم له
تزويج، عقد، طلان و اجير شدن صغير صحيح نيست.اگر اجير شده باشد اجرت المثل را مستحق است.
عاقد كه قصد انشاء نداشته [شرايط عاقد]
اگر عاقد معناي اخبار و انشاء را نفهمد ويا درهنگام خواندن عقد قصد انشاء را نداشته باشد عقد نكاح صحيح است؟
پاسخ دهنده: معظم له
در هر دو دو صورت محكوم به بطلان است.
عاقدي كه فرق اخبار و انشاء را نميداند [شرايط عاقد]
كساني كه اندكي توضيح المسائل خوانده اند اما فرق اخبار و انشاء را نمي دانند مي توانند عقد نكاح و صيغة طلاق كسي را بخوانند؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر فرق اخبار و انشاء را ندانند عقد و طلاق آنها صحيح نيست.

عاقد كه وكالتش محرز نيست [وكالت در عقد]
در مواردي كه وكيل گرفتن دختر محرز نباشد اما رضايت او محرز باشد عقد وكالتا خوانده مي شود يا فضولا؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر عقد فضولي جاري شود وعروس و داماد آن را قبول كنند صحيح است اما در عقد وكالتي بايد وكالت براي عاقد ثابت شود يا از طريق بينه و يا از طريق خود زوجين.

عقد زن و مردي كه مرتكب حرام شده [عقد نكاح]
زن و مردي مرتكب زنا مي شوند و زن حامله مي شود، اگر عقد نكاح بخوانند براي ازدواج اين عقد صحيح است و آيا فرزند نامشروع آنان به خاله و عمه اش محرم است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر زن شوهردار نبوده است و دخول درعدة طلاق رجعي واقع نشده است عقد صحيح و فرزند آنان براي خاله و عمه اش محرم است يعني آن اولاد كه از عقد متولد شده باشند، واما آن ولد كه از زنا متولد شده باشد احتياط در جميع جهات مراعات شود.
كسي كه يقين به بطلان عقدش دارد [عقد نكاح]
اگر كسي يقين پيدا كند كه عقد نكاح او و هسمرش باطل بوده است زيرا عاقد اهليت و صلاحيت و شرايط خواندن عقد را نداشته است وظيفه آنان چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
تا زماني كه زوجين اطمينان به صحت عقد دارند ويقين به بطلان پيدا نكرده اند، استمتاعات زناشويي جايز و فرزندان آنان حلال زاده است اما وقتي كه يقين به بطلان عقد پيدا كردند بدون خواندن عقد جديد استمتاعات زناشويي جايز نيست.

تكليف بچه اي كه با تلقيح مشترك به دنيا آمده [نسب اولاد]
اگرنطفه دو مرديا بيشتر را به زني تزريق كنند واو حامله شود و احتمال اينكه بچه از شوهر باشد منتفي باشد و يا اصلاً زن شوهر نداشته باشد، راه تشخيص پدر اين بچه چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
اصل آن كار شرعا حرام است اگر آن عمل حرام را مرتكب شده باشند و پدر بچه معلوم نباشد، با استفاده از آزمايشات مربوط به تشخيص هويت از قبلي دي ان اي و مانند آن كه توسط پزشك متدين و مورد اعتماد صورت گيرد، انجام مي شود و اگر تشخيص از اين طريق ممكن نباشد، يا مورد اطمينان واقع نشود، به قرعه عمل مي شود و نيز احتياط را رعايت نمايند.
فرزند زن و مردي كه قبل از عقد مرتكب حرام شده اند [نسب اولاد]
زن و مردي مرتكب زنا مي شوند و زن حامله مي شود، اگر عقد نكاح بخوانند براي ازدواج اين عقد صحيح است و آيا فرزند نامشروع آنان به خاله و عمه اش محرم است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر زن شوهردار نبوده است و دخول درعدة طلاق رجعي واقع نشده است عقد صحيح و فرزند آنان براي خاله و عمه اش محرم است يعني آن اولاد كه از عقد متولد شده باشند، واما آن ولد كه از زنا متولد شده باشد احتياط در جميع جهات مراعات شود.

زن و مردي كه در عده عقد خوانده اند [ازدواج در عده]
اگر مردي با زني كه در عده است از روي جهالت ازدواج كند و زن هم اظهار نكندكه درعده است اين عقد صحيح است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر زن و مرد هر دو جاهل به موضوع (عده ) يا جاهل به حكم (حرمت ) باشند و دخول محقق نشده باشد عقد باطل اما حرمت ابدي پيدا نمي كند اما اگر جاهل نباشند زن براي مرد حرام ابدي مي شود.

ازدواج موقت طلاق ندارد [طلاق در ازدواج موقت]
آيا عقد محرميت غير از عقد ازدواج است و نياز به طلاق دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
عقد محرميت همان عقد ازدواج موقت است كه نياز به طلاق ندارد و با انقضاي مدت، و يا بخشيدن مدت محرميت پايان مي يابد.

طلاق در عقد محرميت [عقد محرميّت]
آيا عقد محرميت غير از عقد ازدواج است و نياز به طلاق دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
"عقد محرميت" همان "عقد ازدواج موقت" است كه نياز به طلاق ندارد و با انقضاي مدت، و يا بخشيدن مدت محرميت پايان مي يابد.

اگر زن طلاق را قبول نكند [قبول در طلاق]
اگر مرد زن را طلاق بدهد و زن قبول نكند چطور است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اختيار طلاق به دست شوهر است و زن حق امتناع ندارد، طلاق صحيح است.

فروختن خانه براي اداي دين [قرض]
اگر بد هكار با رضايت خود خانه اش را بفروشد و قيمت آن را به طلبكارانش بدهد طلبكاران مي تواند آن را بگيرد؟
پاسخ دهنده: معظم له
چيزهايي كه استثناء شده است معنايش اين است كه طلبكاران، بدهكار را مجبور به فروختن آنها نكند تا بدهكار در تنگنا قرار نگيرد اما اگر خود بدهكار با رضايت خود خانة خود را بفروشد و بدهكاري خود را پرداخت كند، گرفتن آن براي طلبكاران مانعي ندارد.
مستثنيات دين مخصوص زمان حيات است [قرض]
آيا خانه كه از مستثنيات دين است مخصوص حال حيات مديون و بدهكار است يا بعد ازمرگ او را هم شامل مي شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
خانه ي بد هكاركه استثناء شده است مخصوص حال حيات اوست بعد از مرگ بد هكار اگر مال و سرمايه ديگري نداشته باشد خانه اش فروخته و به طلبكارا نش پرداخت مي شود
اگر مديون بيش از يك خانه داشته باشيد [قرض]
اگر بدهكار دوسه باب خانه داشته باشد و به همه آنها هم احتياج داشته باشد وظيفه اش چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر واقعا به همه آنها نيازداشته باشد همه آنها استثناء شده است.
خانه مديون كه مورد نيازش نيست [قرض]
اگر خانه ي مديون و بدهكار بيش از مورد نياز و احتياجش باشد وظينه اش چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
بايد مازاد بر احتياج خود را بفروشد و يا اين كه همه خانة خود را بفروشد و خانة كوچكتر مناسب حال خود بخرد و مازاد قيمت خانه را به طلبكاران خود بدهد.
مستثنيات دَين [قرض]
مستثنيات دين كه فروختن آنها براي پرداخت بدهكاري بر مديون واجب نيست كدامند؟
پاسخ دهنده: معظم له
خانه ي محل سكونت، لباس مورد نياز,زيورآلات در صورتي كه فراخور حالش باشد.مركب سواري مانند اسب يا ماشين سواري، فرش و ظروف و...البته همه اين ها در صورتي استثناء شده كه زايد بر شأن و موقعيت بدهكار نباشد.

پاسخ دهنده: معظم له
در فرض سؤال دست دادن با زن اجنبي مطلقا چه مسلمان و چه غير مسلمان حرام است.
البته با دستكش در صورت كه بدون قصد لذت باشد اشكال ندارد.
صحبت زن و مرد نا محرم در محيط كار [اختلاط زن ومرد]
حكم گفتگو با نامحرم در محيط كار در صورتي كه جهات شرعيّه مراعات شود، و به جز آن دو نفر شخص ثالثي نيز وجود داشته باشد، يا امكان ورود ديگري بدون اجاز? آنها باشد، و سخنان عادي و معمولي باشد، چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
ماندن يك زن و يك مرد نا محرم در خانه ي جائز نيست؛ مگر در مواردي كه شرعاً جائزباشد مانند گفتگوي هاي بسيار ضروري كه آن نيز بايد به مقدار ضرورت و بدون قصد ريبه ولذّت بوده و درب ورودي باز باشد.
بازي زن و مرد نامحرم در فيلم [اختلاط زن ومرد]
بازي نمودن مرد و زن اجنبي در نقش زن و شوهر در فيلم ها و تئاترها چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر زن شوهر دارد، بازي وي در نقش همسر مرد اجنبي جايز نيست؛ اما اگرزن شوهر ندارد، مرد مي تواند او را به عقد خود در آورد و با هم در نقش زن و شوهر بازي كنند، ولي نبايد اين فيلم ها براي مردان و زنان نامحرم نمايش داده شود.
دست دادن با زنان در احوالپرسي [اختلاط زن ومرد]
آيا دست دادن با زنهاي نامحرم به قصد احوالپرسي در صورتي كه دست زن در چادر پيچيده باشد جايز است؟
پاسخ دهنده: معظم له
دست دادن با پيرزن ها به اين صورت مهيج نيست اما از دست دادن با زنان جوان حتي از پشت چادر اجتناب شود.
ارتباط نامزاد قبل از عقد [اختلاط زن ومرد]
در صورتي كه عروس و داماد تنها نامزد شده باشد اما عقد و نكاح خوانده نشده باشد رفت و آمد داماد به خانة عروس ، نگاه كردن ، شوخي كردن و لمس كردن همراه با شهوت چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
لمس و نظر با شهوت حرام است .
شنا زنان و مردان در يك استخر [اختلاط زن ومرد]
شنا كردن در استخري كه زنان خارجي نيز در آن شنا مي كنند و ممكن است آنها دين دار باشند و يا بي دين در واقع زن و مرد مخلوط هستند و هيچي كسي به ديگري توجه نمي نمايند و شخصا براي خودم هيچ حالتي با ديدن آنها رخ نمي دهد. زنها عورتين خودرا پوشانده و رخت كنشان هم جداست. شنا در اين گونه استخرها چه حالت دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
در صورت اختلاط شنا جايز نيست.

استفاده از اموال موقوفه در غير آن [استفاده وقف در غير مورد]
آيا متولي مسجد و حسينيه مي تواند فرش و ظرف و...مسجد را براي عروسي، فاتحه، و...به امانت يا اجاره بدهد وكرايه اش را صرف مسجد كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر وقف خاص باشد جايز نيست

حكم محتلم شدن زنان [احتلام زنان]
آيا زن محتلم مي شود و در صورت احتلام غسل واجب است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر مني خارج شود غسل واجب است.

طلب آب جهت غسل از صاحب منزل [لزوم تحصيل آب]
اگر مهماني محتلم شود دست رسي به آب نداشته باشد در صورتي كه آب را از صاحب خانه بپرسد احتمال دارد درباره مهمان بدگمان شود و مورد اتهام قرار بگيرد.اگر با تيمم نماز بخواند لباس پاك ندارد و اگر عريان شود ساتر براي عورت ندارد.در اين صورت وظيفه اش چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
احتمالات ياد شده مانع از سؤال نمي شود زيرا احتلام امر طبيعي است و با همان لباس نماز بخواند.

حكم پول كه ائمه جماعات دريافت مي كنند [پول گرفتن براي امامت]
اينكه ائمه جماعات مساجد به جهت اقامه نماز حقوق ماهيانه دريافت مي كنند، در صحت نماز اشكال وارد ميكند يا خير؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر حقوق ماهيانه براي كرايه ماشين رفت و آمد و مانند آن باشد، اشكال ندارد، چنانچه كرايه به جهت اقامه نماز باشد، شرعاً جايز نيست.
گرفتن اجرت براي اقامه نماز [پول گرفتن براي امامت]
اجرت گرفتن براي امامت جماعت و بيان مسانل ديني جايز است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر امامت جماعت و بيان مسائل واجبي ديني در برابر اجرت باشد، نماز باطل و اجرت گرفتن جايز نيست، و اگر اجرت براي رفت و آمد امام جماعت يا تبرّعي باشد اشكال ندارد.

نماز جماعت با اهل تسنن [اقتدا به امام جماعت سنّي]
اگر كسي درمكه يا در مدينه به امامت اهل سنت نمازبخواند چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
در صورت تقيه قضاء واعاده ندارد.

عبادات پدر كه بر پسر بزرگتر واجب است [نماز قضاي ميت]
قضاي نماز و روزه والدين كه بر پسر بزرگتر واجب است آيا فقط نمازها و روزه هايي را در بر مي گيرد كه بر اثر عذر شرعي ترك كرده و موفّق بر قضاي آن نشده اند، يا نسبت به غير آنها نيز وظيفه دارند؟ اگر والدين نسبت به قضاي عبادات غير عذري شان نيز وصيّت كرده باشند عمل به آن لازم است يا نه؟
پاسخ دهنده: معظم له
مطلقا قضاء آن بر پسر بزرگتر واجب است؛ چه بخاطر عذر باشد چه عصياناً ترك كرده باشد؛ مگر اينكه وجوبش را انكار كند كه در اين صورت قضا واجب نيست.
اجيري كه خود نماز قضا دارد [نماز قضاي ميت]
اگر كسي خودش نماز قضايي داشته باشد مي تواند براي نماز ديگران اجير شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
بلي مي تواند.
قضاي نماز ميت بدون وصيت [نماز قضاي ميت]
رسم است معمولاً هركسي كه از دنيا مي رود، ورثه او اجير مي گيرند تا يك سال نماز و روزه براي اين ميت بجا اورد، بدون اين كه وصيت كرده باشد، يا بداند كه قضاي نماز و روزه به عهده دارد، آيا اين اجيرگرفتن لازم است يا نه، و نماز روزه تحت عنوان واجب داخل است يا مستحب؟
پاسخ دهنده: معظم له
در صورت عدم وصيت و عدم علم به قضاء نماز و روزه ميت، اجير گرفتن واجب نيست و در فرض شك احتياطاً مي تواند قضاء نمايد اگر چه اين احتياط واجب نيست.

قضاي اعمال كسي كه ده سال اختلال هواس داشته [وقت قضاي نماز]
كسي كه مدت ده سال اختلال حواس داشته است و نمازهاي خود را به صورت صحيح نمي خوانده است و به همين صورت از دنيا رفته است آيا بر پسر بزرگش واجب است كه نمازهاي ياد شده را قضا كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر اختلال حواس به اندازه اي بوده است كه اوقات نمازيوميه را تشخيص داده نمي توانسته است نماز و روزه اش قضا ندارد اما اگر وقت نماز را مي توانسته تشخيص بدهد و ترك كرده است بر پسر بزرگ واجب است كه قضا كند.
قضا اعمال كسي بي اختيار در سفر مانده [وقت قضاي نماز]
كسي كه خانه اش درقم است و به خاطر بيماري درتهران بستري مي شود و يك ماه يا بيشتر طول مي كشد و نمازش را نمي تواند بخواند، قضاي نمازقصر بر او واجب است يا نماز تمام؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر اقامه كرده بوده است بايد قضاي تمام را بخواند و اگر اقامه نكرده بوده است و نمي دانسته است كه چند روز مي ماند يك ماه را قصراً و از آن به بعد را اتمامأ قضا كند.

ترتيب در قضاي نماز و روزه [ترتيب نمازهاي قضا]
در انجام قضاي نماز و روزه ترتيب شرط است؟
پاسخ دهنده: معظم له
نمازهايي كه در اداء آنها رعايت ترتيب لازم است مانند نماز ظهر و عصر، مغرب و عشاء، در قضاء آنها رعايت ترتيب لازم است، اما درغير اين نمازها و نيز در قضاي روزه رعايت ترتيب شرط نيست.

وكالت پرونده نا حق [وكالت]
آيا پرونده اي كه به بنده به عنوان وكيل دعاوي پيشنهاد مي گردد و در ظاهر و بنابر ادله ظاهري قانوني حق جلوه مي كند و حال آنكه باطنش باطل باشد و اينجانب اطلاعي نداشته باشم قبول آن چه حكمي دارد؟ آيا بايد حتي پس از صدور حكم به او، حق الوكاله اش را به وي مسترد دارم؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر از ابتدا بدانيد كه دعواي موكل باطل است گرفتن اجرت در مقابل آن جواز ندارد و اگر ندانيد مي توانيد وكيل شويد.
وكالت برادر كوچك بر امور زندگي [وكالت]
دو برادري كه خانه و زندگي مشتركي دارند اما برادركوچك هوشيارتر و فهيم تر از برادر بزرگ است آيا برادركوچك مي تواند امور زندگي و دخل و خرج را به دست بگيرد؟
پاسخ دهنده: معظم له
در صورتي كه برادر بزرگ, برادركوچك را وكيل بگيرد تصرفات برادركوچك نافذ است.

جهر و اخفات نماز قضايي [جهر و اخفات در قضا]
آيا قضاي نماز در جهر و اخفات تابع خود نماز فوت شده است يا تابع زماني كه در آن خوانده مي شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
تابع اصل نماز است.اگر اصل نماز بايد به جهر و بلند خوانده شود، قضاي آن نيز به جهر و بلند خوانده شود، همچنين است در نمازهاي كه بايد به اخفات و آهسته خوانده شود.

تمام خواندن نمازهاي قصر [تمام خواندن نماز قصر]
اگر كسي به خاطر ندانستن مساله نمازهاي قصرش را تمام بخواند قضا لازم دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
قضا ندارد.

شرايط احراز وطن دوم [مسافري كه قصد اقامت كرده]
حكم وطن چيست؟ آيا كسي كه قصد داشته باشد براي مدت طولاني (مثلا يك سال يا بيشتر) در محلي سكونت داشته باشد، يا هفته اي حداقل سه روز در محلي باشد، آنجا براي او در حكم وطن محسوب مي شود كه نيازي به قصد اقامت ده روز نداشته باشد يا خير؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر كسي قصد كندكه بيشتر ازسه سال دريك شهر زندگي كند ويقين به سكونت در آن شهر در اين مدت دارد، حكم وطن پيدامي كند، وقتي از سفر بر مي گردد نياز به قصد اقامه ده روز ندارد.
نماز محصلين كه 4 سال مي ماند [مسافري كه قصد اقامت كرده]
طلابي كه ازكشورشان به كشوري ديگري براي تحصيل مي روند، چند سال دركشورمقصد بمانند تا حكم وطن پيدا كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگرقصد چهار سال يا بيشتر را داشته باشند حكم وطن را دارد.

ملاك كثير السفر بودن [دائم السفر]
ملاك در كثير السفر بودن چيست؟ آيا حداقل هفته سه روز رفت و آمد در فاصله شرعي كفايت مي كند يا داشتن شرايط ديگر نيز لازم است؟
پاسخ دهنده: معظم له
رفت و آمد سه روز در هفته اگر بيشتر از سه ماه طول بكشد، كافي است و شرايط ديگر ندارد
تكليف راننده (موتروان) [دائم السفر]
اينجانب تقي رانندگي (موتر واني) دارم در فصل تابستان طبق نوبت طرف ولايت غور و السوالي لعل و سر جنگل ميروم بعد از ده روز پس در هرات ميايم مدت بيست روز يا زياد تر الي رسيدن نوبت موتر در خانه خود هستم وقتيكه نوبت رسيد دوباره طرف ولايت فوق الذكر ميروم.
سوال 1 - نماز و روزه من قصر مي شود يا خير ?
سوال 2 - دائم السفر بودن برايم تحقق پيدا مي كند يا خير ؟
اميدوارم حكم شرعي دو سؤال فوق را توضيح داده بيان فرماييد
با احترام اسلام عليكم و رحمه الله
محمد ابراهيم 20 /6/ 1389
پاسخ دهنده: معظم له
اگر در مدت سه ماه و بيشتر سفرتان طول بكشد و غالباً ده روز در خانه و سفر يكجا نمانيد در حكم دائم سفر هستيد بايد در سفر روزه بگيريد و نمازتان هم تمام است.
كسي كه دائم بين تهران و ورامين رفت آمد دارد [دائم السفر]
كسي كه خانه اش در ورامين وكارش در تهران است.قصد ماندن دايم در ورامين را ندارد و در محل كارش قصد اقامت مي كند گاهي پيش از ده روز و گاهي يك روز در ميان به خانه اش مي رود.روزه اش در محل كار و خانه چه حكمي دارد.؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر نمي تواند ده روز در تهران يا ورامين بماند و اكثرا در تردد و رفت آمد مي باشد بايد روزه اش را بگيرد.و نماز را تمام بخواند.
رفت و آمد سر كاري كه 5 فرسخ است [دائم السفر]
كارگران افغاني كه در فاصله پنج فرسخي كاركشاورزي مي گيرند و رفت و آمد مي كنند روزه شان در محل كار و خانه چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگراين كارهميشكي است تا سه ماه طول مي كشد، حكم دايم السفر را پيدا مي كنند.نماز تمام و روزه واجب است.
كسي كه نمي تواند ده روز در محل اقامتش بماند [دائم السفر]
كسي كه چهار سال مقيم قم است اما به لحاظ شغلي نمي تواند ده روز درقم بماند - البته گاهي ده روز در قم مي ماند - حكم نماز و روزه شان چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر در جايي قصد اقامت نمي تواند دايم السفر به حساب مي آيد.
حكم نماز و روزه حواله دار [دائم السفر]
سي كه براي خريد پول (حواله داري) به ايران ميآيد در شهرها مي گردد و محل اقامت خاصي ندارد و نيزكساني كه شركت تجارتي تأسيس كرده اند و كارشان خريد و فروش پول و رفتن و آمدن در شهرها است نماز و روزه شان چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
كسي كه از افغانستان براي حواله داري و يا تجارت مي آيد تا مقصد اول (مثل مشهد)بنا بر احتياط جمع بين قصر وتمام نمايندو بعد از آن تمام بخواند چون دائم السفر مي باشند.
تردد بين محل كار و جاي كه 9 سال سكونت دارد [دائم السفر]
مدت 9 سال در ررامين سكونت دارم و از وطن خود افغانستان نيز اعراض نكرده ام.محل كارم شهرري يا تهران است.روزانه صبح سركار مي روم و مغرب بر مي گردم.حكم نماز و روزه ام چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
در ورامين و محل كار، روزه بگيريد و نماز را تمام بخوانيد.
كسي كه هفته يك بار از ورامين به تهران مي آيد [دائم السفر]
كسي كه هفته اي يك باراز ورامين به تهران مي رود حكم روزه و نمازش چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
چنانچه چهارسال در ورامين مانده باشد، و يا قصد ماندن چهار سال و بيشتر را داشته باشد در سفر نماز را شكسته بخواند.اما در ورامين كه محل سكونتش است، بدون قصد اقامه، نماز را تمام بخواند و روزه را بگيرد.
رفت و آمد چهار فرسخ در هر روز [دائم السفر]
كسي كه از خانه چهار فرسخ يا هشت فرسخ تا محل كارش مي رود و شب برمي گردد نماز و روزه اش چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر شغلش سه ماه يا بيشتر طول بكشد نمازش تمام و بايد روزه بگيرد.
كسي كه هفته يك روز مسافرت مي كند [دائم السفر]
كسي كه خانه اش در قم و محل كارش درتهران است و هفته اي يك بار به قم مي آيد نماز و روزه اش چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر مانند طلاب قصد بود و باش طولاني را در قم دارد، قم مقر ايشان در حكم وطن به حساب مي آيد.اگرمسافرت به تهران درطول سال باشد حكم دايم السفر را دارد، روزه بگيرد و نماز را تمام بخواند.
كسي كه چند روز در محل كارش مي ماند [دائم السفر]
اگر درميان خانه ومحل كاركسي هشت فرسخ فاصله داشته باشد شش - هفت روز در محل كار و سه - چهار روز در خانه اش باشد و تا يك سال ادامه داشته باشد حكم نماز و روزه اش چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
: اگر سه ماه تا يك سال ادامه دارد نمازش تمام و بايد روزه بگيرد
تاجري گاهي سفر مي كند [دائم السفر]
تاجري كه درهر ماه دو يا سه بار مسافرت مي كند نمازش چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر در هر ماه سفرش پيش از حضرش است نمازش تمام است مشروط بر اين كه ده روز در وطن نماند وگرنه در سفر اول احتياط در جمع ميان قصر و تمام است.
نماز حواله دار و تاجر [دائم السفر]
كسي كه حواله دار است و پول كارگران افغاني را به افغانستان مي برد گاهي يك ماه يا دو ماه در ايران معطل مي شود و بيشتر اوقات در سفر است نمازش قصر است يا دا‌ئم السفر به حساب مي آيد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر كار هميشگي اش اين باشد نمازش تمام است و اگر يك ماه يا دو ماه در وطن مي ماند، در سفر اول تا مقصد اول (مثلا مشهد) نمازش قصر است اما بعد از آن وقتي براي گرفتن حواله در شهرها مي گردد نمازش تمام است.
نماز كار گري كه كار ثابت ندارد [دائم السفر]
رخي ازكارگران افغاني مقيم ايران هر روز مسافت شرعي ميان خانه و محل كارشان را مي پيمايند، يا كارهاي سيار مانند جوشكاري و بنايي دارند نمازو روزه شان چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر سه ماه يا بيشتر در اين مسافت شرعي رفت و آمد دارند و نيز - كساني كه در جايي اقامه نمي كنند و هميشه درگردش هستند بايد روزه و نمازشان را تمام بخوانند.

تكليف مهاجرين در اردوگاه ها [مهاجرين و بي جا شدگان]
مهاجريني كه در ايران وديكركشورها زندگي مي كنند.اقامت شان در آن كشورها در اختيار خودشان نيست نماز و روزه شان چه حكمي دارند؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر قصد ماندن ده روز را مي توانند نمازشان تمام است و اگر نمي توانند تا يك ماه نمازشان قصر اما بعد از آن تمام است.
رفت و آمد بين محل كار و محل اقامت [مهاجرين و بي جا شدگان]
تعدادي از مهاجرين افغاني دركويته پاكستان در خانه هاي كرايه اي زندگي مي كنند و محل كارشان از خانه هشت فرسخ فاصله دارد.اين كارگران ده روز يا بيشتر در محل كارشان اقامت مي كنند.وقتي به خانه شان برمي گردند دو، سه روز بيشتر نمي مانند حكم نماز و روزه شان چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
در صورتي كه قصد ماندن چهار، پنج سال يا بيشتر را دركويته پاكستان دارند.حكم وطن دارد و اگر تصميم دارند به محض تحقق امنيت برگردند تا قصد اقامت نكرده اند نمازشان قصر است.
مهاجرت به كشورهاي كفر [مهاجرين و بي جا شدگان]
مدت 25 سال در ايران زندگي كرده ام فعلا ايران نمي گذارد و در افغانستان هم جايي ندارم غير ممكن است مي خواهم كه به كشور هاي خارجي مثلاً كانادا، استراليا يا كشور هاي اروپايي بروم و تابعيت آن كشور بشوم و بچه ها و نوادگانم همه در كلاس هاي غير اسلامي تربيت مي شوند و خوي و خواص آن كشور را بر مي دارند و حجاب اسلامي هم رعايت نمي شود لذا رفتنم از نظر شريعت اسلام چه صورت دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
در فرض سوال رفتن در آن كشور هاي كه احتمال انحراف يا تنزل عقيده بدهيد به هيچ وجه جايز نيست.
مهاجري كه نمي داند تاكي مي ماند [مهاجرين و بي جا شدگان]
مهاجرين افغاني كه چند سال يا چند ماه درايران درحال تردد به سر مي برند و نمي دانند چه وقت آنان را اخراج مي كنند حكم نماز و روزه شان چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
تا زماني كه ازمحل اقامتشان سفر نكرده اند نمازشان تمام و بايد روزه بگيرند اما وقتي سفركردند اقامت باطل و نماز و روزه شان قصر مي شود.
مهاجري كه شش ماه در روستايي مي ماند [مهاجرين و بي جا شدگان]
مهاجرين افغاني كه شش ماه يا كمتر در روستاهاي ايران زندگي مي كنند.نماز و روزه شان چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
نمازشان تمام و روزه بگيرند.
پناهنده ي كه از اردوگاهش خارج مي شود [مهاجرين و بي جا شدگان]
كساني كه روزها از اردوگاه ساوه براي كار به ساوه و اطراف آن مي روند و شب به اردوگاه باز مي گردند نماز و روزه شان چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر اين آمد و شد حداقل براي پيش از سه ماه است نمازشان تمام است و بايد روزه بگيرند.
مهاجرين كه كار ثابت ندارد [مهاجرين و بي جا شدگان]
برخي ازكارگران افغاني مقيم ايران هر روز مسافت شرعي ميان خانه و محل كارشان را مي پيمايند، يا كارهاي سيار مانند جوشكاري و بنايي دارند نمازو روزه شان چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر سه ماه يا بيشتر در اين مسافت شرعي رفت و آمد دارند و نيز - كساني كه در جايي اقامه نمي كنند و هميشه درگردش هستند بايد روزه و نمازشان را تمام بخوانند.

شهر تهران بلاد كبيره است [بلاد كبيره]
تهران كنوني ازبلاد كبيره است؟
پاسخ دهنده: معظم له
بلي بلاد كبيره است، اگر دريك محله و منطقه تهران قصد اقامت شود تا از تهران خارج نشود نماز تمام و روزه واجب است.
طلبه ي كه جمعه ها كار مي كند [بلاد كبيره]
طلبه اي كه در قم درس مي خواند و براي كار اندكي مادي و تفريحي هر جمعه به تهران مي رود آيا نمازش در ايام هفته شكسته است يا تمام؟
پاسخ دهنده: معظم له
درمسافرت به تهران نماز قصر مي شود ولي اگر سفر او داراي غرض عقلايي نباشد مصرف سهم مبارك امام (عليه السلام) اشكال دارد.

حكم و ثمره اعراض از وطن [اعراض از وطن]
1ـ حكم نماز و روزه در وطن سابق كه از آنجا اعراض كرده باشد، چيست؟
2ـ با وجود تسهيلات زيادي كه در مسافرتها ايجاد شده، حتي در عصر و زمان ما كه سفر براي غالب مردم مشكلات روحي و جسمي آنچنان ندارد، فلسفه قصر نماز و روزه واقعا چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
1ـ اگر از وطن اعراض كرده باشد وقتي به آنجا بر مي گردد نماز و روزه اش قصر است؛ مگر اينكه قصد ماندنده روز كند.
2ـ در سفر مطلقا چه موجب زحمت و مشقت باشد چه به آساني مسافرت كند نماز و روزه قصر است و فلسفه احكام الهي را غير از شارع مقدس كسي ديگر نمي داند.
حكم اعراض عملي از وطن [اعراض از وطن]
اعراض عملي چيست؟ اگر شخصي قصد بازگشت به وطن سابق را جهت سكونت مستمر داشته باشد، ولي عملا مدت طولاني گذشته (مثلا پنج سال يا بيشتر و كمتر) و هنوز باز نگشته، آيا اعراض عملي حاصل شده و در صورت برگشت به آنجا نماز و روزه اش شكسته مي شود، يا خير؟ اگر به صورت پراكنده در اين مدت (حدود سه چهار ماه) در آنجا سكونت داشته باشد حكم فرق مي كند يانه؟
پاسخ دهنده: معظم له
اعراض عملي كفايت نمي كند اگر كسي قصد بر گشت به وطن و محل زندگي اش را دوباره دارد؛ ولو چندين سال مسافرت كرده باشد، وقتي بر مي گردد نياز به قصد اقامت ده روز ندارد.
مهاجري كه 13 سال در ايران است [اعراض از وطن]
مهاجريني كه به مدت سيزده سال در ايران زندگي مي كنند و از وطن شان اعراض نكرده اند هر روز فاصله و مسافت شرعي ميان خانه و محل كارشان را مي روند و مي آيند حكم نماز و روزه شان چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر هميشه وهر روزمسافت ياد شده را طي مي كنند نمازشان تمام و روزه واجب است.

نماز خواندن شيعه بر جنازه سني و بالعكس [نماز بر جنازه مخالف]
آيا نمازخواندن شيعه بر ميت سني طبق فقه اهل سنت و نمازخواندن سني برميت شيعه طبق فقه تشيع جايز است و اين نوع نمازميت صحيح است؟
پاسخ دهنده: معظم له
نماز خواندن شيعه ازباب تقيه بر ميت سني طبق فقه اهل سنت اشكالي ندارد و اگر ازباب تقيه نباشد، شيعه بايد طبق فقه شيعه بر ميت سني نماز بخواند اما دعاي پس از تكبير پنجم را نگويد و با چهار بار تكبير نماز را ختم كند.اگر در حال ضرورت، سني طبق فقه اهل تسنن برميت شيعه نمازبخواند ويا طبق فقه شيعه بر ميت شيعه نماز بخواند اشكال ندارد و اگر پيش از دفن ميت شيعه، نمازگزار شيعه پيدا نشد بالاي قبر ميت شيعه، مصلي شيعه نمازبخواند.

يك نماز براي چند ميت [نماز بر ميت متعدد]
آيا در حال اضطرار يا درحال اختيارجايز است بر چند ميت مرد و زن يك نماز خوانده شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
خواندن يك نماز براي چند ميت در حال اختيار هم جايز است به شرط اين كه ضماير دعاهاي نماز جمع آورده شود.

نماز بر ميت خنثي مشكله [نماز بر خنثي]
نماز بر ميت خنثي مشكله از نظر ضماير مذكر و مونث چگونه خوانده شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
به اعتبار ميت حاضر مي توان ضماير مذكر آورده شود.

جواز ملكيت مباحات براي نا بالغ [حجر (ممنوع التصرف)]
آيا انسان نابالغ مي تواند مباحات را حيازت كند و آن را مالك شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
بله، مي تواند حيازت كند و به قصد تملك مالك شود.
معامله نا بالغ به صورت ذمه يا نسيه [حجر (ممنوع التصرف)]
انساني كه شش ماه بعد به بلوغ مي رسد اگر معامله اي در ذمه به نسيه يا سلم انجام بدهدكه وقت پرداخت آن در زمان بلوغش باشد صحيح است؟
پاسخ دهنده: معظم له
انسان نابالغ همان گونه كه نسبت به اموالش محجور است نسبت به ذمه اش هم محجور است.
تصرفات مالي انسان نا بالغ [حجر (ممنوع التصرف)]
آيا انسان نابالغ در صورتي كه قيمت، رهن و اجاره اجناس را تشخيص بدهد مي تواند تصرف كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
تصرفات كسي كه به بلوغ نرسيده است در اموالش مطلقا ًنافذ نيست اگر چه داراي تميز و رشد وتصرف به نفع و صلاح او باشد.
معناي حجر [حجر (ممنوع التصرف)]
معناي حجر چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
كسي كه از تصرف در اموال خود به خاطر صغارت (صغير بودن)، سفاهت(كسي نفع و ضررش رانفهمد)، افلاس(كسي كه بديهي اش بيشتر از دارايي اش باشد) و مانند اينها از نظر شرعي منع شود او را محجور مي گويند

شاهد خير بر كسي كه خود كشي كرده [تكبير چهارم]
اگركسي (خودكشي)كرده باشد جايز است كه در نماز ميت ا و دعاي (اللهم انا لا نعلم...) خوانده شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر ميت شيعه باشد اشكالي ندارد زيرا منظور از اين دعا ولايت اميرا لمومنين (ع ) ا ست.

نماز ميت كه بدون اذن خوانده [اذن ولي در نماز ميت]
نماز ميتي كه بدون اجازه ولي خوانده مي شود صحيح است يا نه و اقتدا به چنين نمازي جايز است؟
پاسخ دهنده: معظم له
چنين نمازي بنابراحتياط باطل است.اما اگر ميت وصيت كرده باشد كه فلاني بر او نماز بخواند اما، ولي ميت اجازه ندهد، اجازه ولي ساقط مي شود.

اجير شدن كسي كه قرائتش اشكال دارد [نماز استيجاري]
كسيكه تجويد قرائتش درست نيست اگر اجير شود نمازش صحيح است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر قرائتش صحيح نباشد نبايد اجير شود.
قرداد مستحبات در عبادت استيجاري [نماز استيجاري]
اجير مي تواند - اختياراً- اذان و اقامه را ترك كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
راجع به خواندن اذان و اقامه و ديگر مستحبات نماز بايد طبق قرارداد بين ورثه و اجير عمل شود.درصورتي كه هنگام قرارداد در اين باره چيزي گفته نشده باشد بايد به عرف منطقه عمل شود.اگر خواندن اذان و اقامه متعارف است بايد خوانده شود.وگرنه لازم نيست.
اجير شدن كسي كه قرائتش صحيح نيست [نماز استيجاري]
سي كه قرائت اش درست نيست اگر اجير شود نمازش صحيح است؟
پاسخ دهنده: معظم له
چنين كسي نبايد اجير شود.
رعايت ترتيب يوميه در نماز استيجاري [نماز استيجاري]
آيا جايز است درنماز استيجاري اول پنج تا نمازصبح بعد پنج تا نمازظهر و عصر بعد پنج تا نماز مغرب و عشا خوانده شود تا مجموع آن نماز پنج روز به حساب آيد؟
پاسخ دهنده: معظم له
احوط اين است كه نمازهاي يوميه به ترتيب خودش خوانده شود يعني ازصبح شروع وبه عشاء ختم شود.
اجير شدن كسي كه خودش عبادت قضايي دارد [نماز استيجاري]
كسانيكه روزه و نماز قضايي دارد مي تواند اجيركس ديگري شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر باعث ترك نماز و روزه خود اجير شود اجتناب شود و اگر نشود مانعي ندارد.
اجيري كه در انجام عبادات كسي ديگر را اجير كرده [نماز استيجاري]
شخصي براي انجام عبادات ميتي اجير شده و بنا داشته خودش انجام دهد، اما نتوانسته و اجرت را به كس ديگري داده تا او اين عبادات را از طرف ميت انجام دهد، آيا كفايت مي كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر شرط مباشرت يا قرينه بر مباشرت نباشد نائب گرفتن كافي است.
ترتيب نماز قضاي شخص با نماز استيجاري [نماز استيجاري]
اگر كسي تعداد نمازهاي قضا شده اش را نداند و از سوي ديگر براي خواندن نمازكسي ديگري به مدت چند سال اجير شده است.اولا از بابت قضاي نمازهاي خودش چه وظيفه اي دارد و ثانيا قضاي نمازهاي خودش مقدم است يا نما ز استيجاري؟
پاسخ دهنده: معظم له
درقضاء نمازهاي خودش نمي تواند به حداقل اكتفا كند، حد متوسط و ميانه را انجام دهد مثلأ اگر شك دارد كه يكسالي يا دو سال نماز قضا به عهده دارد، يكسال و نيم بخواند (نمي تواند به يكسال كه حداقل است اكتفا كند) اما اينكه اول كدام را بخواند، به كيفيت و زمان اجاره بستگي دارد كه هنگام شروع و ختم آن را چگونه تعيين كرده باشند.
كسي كه مقدار نماز استيجاري را فراموش كرده [نماز استيجاري]
كسي كه براي انجام دادن نماز و روزه ميتي اجير شده است و مقداري از نماز و روزه را انجام داد و مقداري را انجام نداده است و حالا فراموش كرده است كه چه مقدار را انجام داده و چه مقدار را انجام نداده است وظيفه اش چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر انجام نماز وروزه را درظرف زماني خاص تعهدكرده باشد و زمان هم تمام نشده باشد بايد آن قدر نماز بخواند و روزه بگيرد كه يقين به فراغ ذمه اش پيدا كند امااگرزمان معين به پآيان رسيده است بدون اجازه مستاجر نمي تواند باقي مانده را در خارج از وقت معين انجام دهد.واگردسترسي به مستاجر ندارد بايد از حاكم شرع اجازه بگيرد.

عارض شدن عذر بعد از افطار عمدي [مبطلات روزه]
اگر خانمي اوّل روز عمداً روزه خود را افطار كند و در وسط روز حيض يا نفاس يا مرضي بر او عارض شد آيا كفاره بر او واجب است يا نه؟
پاسخ دهنده: معظم له
احتياط در وجوب كفاره است ولي بعيد نيست كه كفّاره بر او واجب نباشد.
روزه كسي كه كارش گرد و غبار دارد [مبطلات روزه]
از باب ضرورت مشغول كاري هستم كه در آن كار، گرد و غبار درگلويم مي رود و از طرفي هم ترك آن كار برايم عسر و حرج دارد چون نان زن و بچه ام بستگي به آن كار دارد، راه براي صحت روزه ام چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
راه صحت اين است كه يا در شب كاركنيد و يا در هر روز تا سر چهار فرسخي مسافرت كنيد وآنجا افطاركنيد و سركار برگرديد و روزه ات را بخوريد وبعدا قضاء آن روزهارابگيريد.
آمدن خلط در دهان روزه دار در حال نماز [مبطلات روزه]
اگر درروزماه مبارك رمضان خلط سر يا سينه در فضاي دهن برسد و در عين حال انسان مشغول نماز باشد كه بيرون انداختن آن موجب بطلان نماز مي شود وظيفه چيست؟ البته از طرفي هم وقت نماز تنگ شده باشد.
پاسخ دهنده: معظم له
انداختن خلط موجب قطع نماز نمي شود.بايد آن را به آهستگي به گوشة دستمال يا لباس ديگر بگيرد يا به زمين بريزد.
فرو بردن سر در آب از روي سهو يا جهل [مبطلات روزه]
اگر كسي سهوأ يا جهلا براي گرفتن ماهي سر را زير آب ببرد روزه اش صحيح است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر- سهوا - سر را زير آب برده است روزه اش صحيح است و اگر نمي دانسته است كه فرو بردن سر درآب مبطل روزه است جمع بين قضا وكفاره احوط است، و اقوي در جاهل قاصر عدم كفاره است.
روزه ي كه با غسل باطل گرفته شده [مبطلات روزه]
روزه هايي كه با غسل باطل گرفته شده باشد چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر نمي دانسته است كه غسلش باطل است، قضاي روزه احوط است.

خارج شدن يا رسيدن بعد از ظهر به حد ترخص [روزه مسافر]
اگر كسي پيش از ظهر از محل اقامت خود مسافرت اما بعد از ظهر از حد ترخص خارج شود ويا درهنگام ورود پيش ازظهر به حد ترخص وبعد ازظهر به محل اقامت خود برسد روزه اش چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
در هر دو صورت جمع ميان روزه و قضاي آن احوط است.
روزه داري كه بعدا بفهمد رفت و آمدش بيش ازشرعي بوده [روزه مسافر]
اگر كسي نداندكه ازمحل زندگي تا محل كارش مسافت شرعي است يا نيست و روزه اش را بگيرد بعداً معلوم شود كه مسافت شرعي نبوده است روزه اش صحيح است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگرقصد قربت كرده باشد روزه اش صحيح است.
روزه كسي كه بدون قصد ده روز در جايي مانده [روزه مسافر]
كسي كه در دماوند خانه اش مي باشد و در ماه رمضان به تهران مسافرت مي كند يك روز يا بيشتر در خانه اش روزه مي گيرد بعد به تهران مسافرت مي كند دوباره به خانه بر مي گردد و روزه مي گيرد باز به تهران بر مي گردد و اين عمل چندين بار تكرار مي شود حكم نماز و روزه اش در خانه اش چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر در دماوند چهار سال يا بيشتر مانده باشد قضا ندارد و اگركمتر مانده باشد و بدون قصد اقامت ده روز، روزه گرفته باشد، روزه اش قضا دارد.
كارگر سر جوك كه گاهي بيش از 8 فرسخ مي رود [روزه مسافر]
كارگري كه صبح ها سر جوك (فلكه) براي كار مي رود، بعضي وقت ها رفتن و برگشتن به اندازه هشت فرسخ مي رسد و برخي اوقات نمي رسد نماز و روزه اش چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر صاحب كار بگويدكه فاصله چهار يا هشت فرسخ است نماز قصر و روزه افطارمي شود و اگر فاصله و مسافت را نداند روزه را بگيرد و نمازرا تمام بخواند واگربدون قصد به هشت فرسخي برسد در بازگشت نماز قصر و روزه افطار مي شود.
مسافرت كسي كه مدتي در محلي زندگي مي كند [روزه مسافر]
كسي كه به مدت پنج - شش سال در محلي زندگي مي كند اما گاهي درماه رمضان هشت فرسخ مسافرت مي كند يعني صبح بر سركار مي رود و شب بر مي گردد نماز و روزه اش چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
در فرض سؤال نماز و روزه ايشان در سفر قصر است.
روزه در مسافرت [روزه مسافر]
در سفر مي توان روزه مستحبي گرفت؟
پاسخ دهنده: معظم له
در سفر روزه جايز نيست مگر سه روز روزه در مدينه يا اين كه نذر كرده باشد كه در سفر روزه بگيرد.
به وطن رسيدن مسافر كه سهوا افطار كرده [روزه مسافر]
كسي در ماه رمضان در مسافرت - سهوا - افطار مي كند اگر پيش ازظهر همان روز به محل اقامت خود برگردد مي تواند نيت روزه كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
نمي تواند نيت روزه كند

روزه استيجاري كسي كه خودش روزه قضا دارد [روزه استيجاري]
كسي كه قضاء رمضان بر او واجب است آيا مي تواند تبرعاً براي ميتي روزه بگيرد يا نه؟
پاسخ دهنده: معظم له
در فرض سوال روزه تبرعّي براي ميت نمي تواند بگيرد.
اجير شدن شخص نا بالغ [روزه استيجاري]
پسر مميز و غير بالغ روزه استيجاري بگيرد يا نه؟
پاسخ دهنده: معظم له
احتياط اين است كه روزه استيجاري اوكافي نباشد.
اجير شدن كسي كه روزه قضا دارد [روزه استيجاري]
آيا كسي كه قضاء روزه بر او واجب است مي تواند روزه استيجاري بگيرد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر تا رمضان اينده وقت براي روزه قضاي و روزه استيجاري كافي با شد مي توا ند روزه ا ستيجاري بگيرد.
افطار روزه استيجاري بعد از ظهر [روزه استيجاري]
كس اجير شده است كه در يك زمان معين روزه بگيرد آيا اجير مي تواند روزه زماني معين را بعد از ظهر افطاركند و اگر افطاركرد كفاره دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
افطار جايز نيست.اگر افطاركرد كفاره ندارد و اگر بخواهد روز ديگري را به جاي روز معين روزه بگيرد بايد با موافقت مستاجر باشد.
اجير شدن كسي كه قضاي روز بر او واجب است [روزه استيجاري]
كسي كه قضاي روزه رمضان به گردنش است مي تواند روزه استيجاري بگيرد؟
پاسخ دهنده: معظم له
در صورت وسعت وقت براي قضاه مي تواند بگيرد.

حكم عارض شدن عذر بعد از عذر [روزه قضا]
كسي كه بر اثر عذر شرعي نتواند روزه بگيرد، و همان عذر يا عذر شرعي ديگر بلافاصله پس از آن عذر حاصل شود و تا ماه رمضان سال بعد ادامه پيدا كند آيا روزه هايش قضا و كفاره دارد، يا خير؟ اگر بعد از برطرف شدن عذرش قضاي روزه هايش را نگرفته باشد چه؟
پاسخ دهنده: معظم له
در فرض سؤال اگر عذر ديگري كه بعد از غذر قبلي عارض شود؛ عذر اختياري نباشد مثل مسافرت و مانند آن؛ در اين صورت قضا و كفاره ندارد.
ولي احتياطاً براي هر روز 750 گرم طعام مانندگندميا نان يا خرما به فقير فديه بدهد؛ البته اين احتياط وجوبي است.
اگر عذر اختياري باشد مانند مسافرت قضا نيز بر او واجب است.
قضاي روزه كسي كه در مسافرت ماه رمضان فوت كرده [روزه قضا]
شخصي ازاول ماه رمضان مسافر بوده و در اثناء ماه رمضان در سفر فوت مي كند آيا بر ورثه واجب است كه قضاء روزه ها را بگيرند؟
پاسخ دهنده: معظم له
بلي قضاء آن بر پسر بزرگ ميت واجب است.
كسي كه با اعتماد به گفته داكتر روزه نگرفته [روزه قضا]
اگر دكتر براي مريض بگويد روزه براي تو ضرر دارد و مريض هم به قول طبيب اعتماد كرده، روزه خود را افطارركرد اما بعداً معلوم شدكه دكتر اشتباه كرده و روزه براي او ضرر نداشته است اكنون كه چند سال از اين قضيه مي گذرد قضاء وكفاره بر اين مريض واجب است يا نه؟
پاسخ دهنده: معظم له
قضاء واجب است اماكفاره واجب نيست.
مسافرت كسي كه روزه قضا دارد در تنگي وقت [روزه قضا]
كسي كه مثلا ده روز قضاء ماه رمضان بر او واجب است وتا ماه رمضان بعد هم بيشتر از ده روز باقي نمانده است آيا مي تواند مسافرت كند و يا واجب است بنشيند و قضاء روزه اش را بگيرد؟
پاسخ دهنده: معظم له
ترك مسافرت واجب است و بايد قضاء ماه رمضان را بگيرد.
قضاي روزه كسي كه بعد از دو سال مريضي فوت كرده [روزه قضا]
كسي كه دو ماه رمضان يعني دو سال متصل مريض بوده و از دنيا رفته است آيا قضاء آن روزه ها بر فرزندان يا اگر فرزند بزرگ درحين مرگ داشته است واجب است يا نه؟ و آيا فديه اش از اصل مال خارج مي شود يا از ثلث مال او؟
پاسخ دهنده: معظم له
قضاء واجب نيست واگر وصيت نكرده باشد فديه هم واجب نيست ولي موافق احتياط است.
قضاي روزه كسي كه چند سال مريض بوده [روزه قضا]
شخص مريضي كه هر روز چندين مرتبه بايد قرص بخورد و نمي تواند روزه بگيرد اگر بعد از چند سال خوب شود آيا روزه هاي گذشته را بايد قضاءكند؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر تا سال آينده مرضش طول بكشد و قدرت برگرفتن روزه پيدا نكند بعد از يك سال قضاء بر او واجب نيست و براي هرروزيك مد طعام (750)گرم به فقير بايد بدهد.
عدم شرطيت مولات در قضاي رمضان [روزه قضا]
در قضاي روزه ماه رمضان توالي و موالات مانند اصل روزه ماه رمضان شرط است؟
پاسخ دهنده: معظم له
توالي درقضا شرط نيست.
شك در مقدار روزه قضا [روزه قضا]
كسي كه مي داند روزه اش را خورده است اما مدت آن را نمي داند مثلا نسبت به ده تا پانزده روزگمان و نسبت به بيست روز شك دارد وظيفه اش چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
بنابر احتياط پانزده روز را قضا كند.
قضاي روزه ي كه به گفته كسي ديگر افطار كرده [روزه قضا]
كسي كه اهليت صدور فتوا را نداشته است به كارگري گفته است كه چون شما كار مي كنيد روزه بر شما واجب نيست شخص ياد شده بدون اين كه تحقيق كند افطارمي كند.حكمش چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر براي آن كارگر يقين حاصل شده است، فقط قضا دارد وگرنه هم قضا دارد و هم كفاره دارد.
روزه زني كه بگمان عادت افطار كرده [روزه قضا]
زني كه عادت وقتيه دارد، در روز اول ماه رمضان خون مي بيند به گمان اين كه حايض است روزه اش را افطار مي كند اما بعد از آزمايش روشن مي شود كه خون به خاطر حامله گي و ضعف بدني بوده است.آن يك روزرا كه افطار كرده است حكمش چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
قضا دارد، اما كفاره ندارد.
قضا روزه دختري كه در سن تكليف كوچك است [روزه قضا]
اگر دختر به نه سالگي برسد و روزه گرفتن برايش سخت و خستگي آورباشد و مسايل نماز را نداند، كسي هم به او ياد ندهد وظيفه پدر و مادرش چيست؟ و اگر همين دختر فوت كند قضاي نماز و روزه اش بر چه كسي واجب است؟
پاسخ دهنده: معظم له
پسر و دختر بعد از پآيان پانزده و نه سالكي موظف هستند كه نماز و روزه و...را انجام بدهند.اگر روزه حرجي باشد بعد از رفع حرج اگر قضاي آن را بگيرند بريء الذمه خواهند شد.البته پدر و مادر بايد به فرزندان خود مسايل و احكام را ياد بدهند و امر به انجام آن بكنند مگر اين كه حرجي باشد و اگر فوت كنند قضا بر ورثه واجب نيست.
نگرفتن قضا روزه تا رمضان بعدي [روزه قضا]
اگر قضاي روز? رمضان را تا رمضان آينده نگيرد، آيا معصيت كرده است يا نه؟
پاسخ دهنده: معظم له
قضاي رمضان را واجب است تا رمضان ديگر بگيرد اگر عمدا از روي سهل انگاري نگيرد معصيت كرده لذا بايد كفاره بدهند.
روزه مستحبي كسي كه قضا بر گردنش است [روزه قضا]
كسي كه روزه واجب بر عهده اش است مي تواند روزه مستحبي بگيرد؟
پاسخ دهنده: معظم له
نمي تواند.

روزهاي كه قبل از رمضان روزه اش ثواب دارد [روزه مستحبي]
قبل از ماه مبارك رمضان در كدام روز اگر روزه بيگيريم ثوابش زياد است؟ ممكن است لطفاً روزش را برايم بگويد؟
پاسخ دهنده: معظم له
هر روزي از ماه رجب وماه مبارك شعبان روزه گرفته شود ثواب زياد دارد مخصوصا 13 و 27 رجب و سوم و پانزدهم شعبان و همچنين سه روز آخر ماه مبارك شعبان را اگر با روزه گرفتن بماه مبارك رمضان وصل كند خيلي ثواب دارد.
روزه مستحبي در سفر [روزه مستحبي]
در سفر مي توان روزه مستحبي گرفت؟
پاسخ دهنده: معظم له
در سفر روزه جايز نيست مگر سه روز روزه در مدينه يا اين كه نذر كرده باشد كه در سفر روزه بگيرد.

اعتكاف مسافر و مهاجر [اعتكاف]
آيا مسافر يا مهاجرين مي تواند معتكف شوند؟
پاسخ دهنده: معظم له
مسافر نمي تواند معتكف شود مگر اين كه قصد اقامه ده روز كند و يا در مواضع كه روزه در آن مواضع صحيح است اعتكاف نمايد.
اعتكاف بچه مميز [اعتكاف]
آيا اعتكاف بچّه مميّز صحيح است؟
پاسخ دهنده: معظم له
: بله صحيح است بنابر اين كه عبادات اطفال، شرعيه باشد.
اجازه ولي در اعتكاف [اعتكاف]
آيا در اعتكاف زن و فرزند، اجازه شوهر و ولي لازم است؟
پاسخ دهنده: معظم له
: در اعتكاف زن شرط است ولي در فرزند كبير شرط نيست مگر اين كه موجب ايذاء پدر شود.
سابقه اعتكاف [اعتكاف]
آيا سنّت اعتكاف اختصاص به شريعت مقدّسه اسلام دارد؟ يا اين كه در شرايع و اديان سابق نيز وجود داشته است؟
پاسخ دهنده: معظم له
در امم سابقه هم بوده ولي ممكن است از نظر كميت و كيفيت با هم فرق داشته باشد، چنانكه در آيات شريفه اعتكاف در شرايع سابقه بيان شده است.
تقرب به خدا با اعتكاف [اعتكاف]
اعتكاف چه فلسفه اي دارد؟ لطفاً به برخي از فضايل آن اشاره فرماييد.
پاسخ دهنده: معظم له
اعتكاف في نفسه عبادت است، و از نظر مكاني خانه خدا، و از نظر زماني غالباً در ماه رمضان و ماه رجب واقع مي شود، معتكف، روزه دار و مشغول دعا و ثناء است و در نتيجه انسان را به خدا نزديك مي كند.

ضمان خسارت عسكري نرفتن ديگري [ضمان]
شخصي فاقد زمين و مسكن مدتي را در منطقه اي با دهقاني و رعيتي روزگار مي گذراند و با ضمانت شخصي كه ملك و زمين دارد، براي عسكري و سربازي ثبت نام مي كند و متعهد مي شود كه به مدت دو سال سربازي كند.قبل از اينكه, حكومت وي را براي عسكري جلب كند، مفقود مي شود و صاحب ملك و زمين خسارات مالي زيادي را از سوي حكومت متحمل مي گردد.وقتي كه آن، شخص پيدا مي شود، صاحب زمين مي تواند خسارات مالي خود را از او بگيرد؟
پاسخ دهنده: معظم له
نمي تواند بگيرد، مگر اينكه شخص فاقد زمين شخص مالك زمين را ضامن براي حكومت قرار داده باشد در اين صورت خسارت را ضامن است.
ضمان خرمن كه فرد نابالغ سوزانده [ضمان]
اگر بچه اي سه چهارساله اي خرمن، گندم يا هيزم كسي را بسوزاند.تاوان آن بر عاقله است يا ولي بچه؟
پاسخ دهنده: معظم له
اسحاق بن عمار بطريق موثق از علي (عليه السلام) نقل مي كند كه : ((عمد الصبيان خطا يحمل علي العاقله )) يعني كارعمدي اطفال حكم خطا را دارد وبر عهدة عاقله مي باشد.
خسارت حيواني كه بچه نابالغ تلف كرده [ضمان]
اگر بچه اي نابالغي حيواني را بكشد يا وطي كند، آيا خسارت حيوان بر ولي بچه است يا برعاقله؟(عاقله يعني خويشاوندان نزديك پدري جاني مانند برادران، عموها و عموزاده ها)
پاسخ دهنده: معظم له
خسارت بر عاقله است (خويشاوندان نزديك پدري جاني مانند برا درا ن، عموها و عموزاده ها.
ضمانت صاحب خانه گاز گرفتن سكش را [ضمان]
اگر سگ صاحب خانه، مسافر يا يكي از همسايگانش را گاز بگيرد و مجروح كند و ياكشته شود، آيا صاحب سگ ضامن است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر با اذن صاحب خانه وارد شده باشد، صاحب سگ (كه صاحب خانه نيز هست ) ضامن است واگربدون اذن وارد شده باشد ضامن نيست و اما اگر در بيرون منزل گاز بگيرد.چنانچه در روز باشد صاحب سگ ضامن است و اگر در شب باشد ضامن نيست.
ضمان پولي كه وديعه گذاشته شده [ضمان]
اگر كسي پولي يا جنسي را نزد ديگري وديعه بگذارد و اين پول و يا جنس را دزد ببرد.آيا شخص امين وديعي ضامن است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر وديعي درحفظ وديعه و امانت افراط و تفريط نكرده باشد ضامن نيست، مانند اينكه در نگهداري مال امانتي دقت و احتياط لازم را كرده باشد و در جاي مناسبي نگهداشته باشد.اما دزدان مسلح بيايند و دست و پاي او را ببندند و قدرت دفاع را از او سلب نمايند و مال را ببرند.

شرط خروج از اعتكاف در نيت [نيت اعتكاف]
آيا معتكف مي تواند به هنگام نيّت اعتكاف شرط كند كه هر زمان خواست از اعتكاف خارج شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
بله مي تواند آن شرط را بكند.
اعتكاف نذري جهت رفع نياز [نيت اعتكاف]
اگر كسي نذر كند براي حصول حاجت دنيوي يا معنوي معتكف شود، نذر او چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اشكال ندارد.
خطا در نيت اعتكاف [نيت اعتكاف]
اگر از روي اشتباه، براي اعتكاف واجب، نيّت استحباب نمايد (يا بالعكس)، تكليف چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
اشكال ندارد.
زمان نيت اعتكاف [نيت اعتكاف]
زمان نيّت اعتكاف چه وقت است؟ آيا مي توان اوّل شب نيّت كرد؟
پاسخ دهنده: معظم له
قبل از طلوع فجر و در اول شب دهم مي تواند نيت كند كه در مدت سه روز در اين مسجد اعتكاف مي كنم.
قصد وجوب و استحباب در اعتكاف [نيت اعتكاف]
آيا در اعتكاف واجب و مستحب، قصد وجوب يا استحباب لازم است؟
پاسخ دهنده: معظم له
قصد قربت كفايت مي كند.
اعتكاف بدون قصد عبادت [نيت اعتكاف]
آيا در اعتكاف، توقّف در مسجد بدون قصد عبادت كافي است؟
پاسخ دهنده: معظم له
بدون قصد اعتكاف و نيت روزه كفايت نمي كند، براي اينكه اعتكاف عبادت است و قصد قربت در آن معتبر است.

قضاي اعتكاف نذري در روز معين [زمان اعتكاف]
اگر زمان معيّني را براي اعتكاف نذر كند; ولي آن اعتكاف را به جهت فراموشي يا نافرماني يا اضطرار ترك نمايد، آيا قضا بر او واجب است؟
پاسخ دهنده: معظم له
بله قضا بر او واجب است.
نذر يك ماه اعتكاف در ماه ناقص [زمان اعتكاف]
اگر اعتكاف يك ماه را نذر كند و ماه ناقص باشد، آيا تكليف او ساقط مي شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
بله ساقط مي شود و مگر اين كه قصد سي روز را كرده باشد.
شروع يك ماه اعتكاف [زمان اعتكاف]
اگر كسي اعتكاف يك ماه را نذر كند، آيا شب اوّل هم جزء همان ماه است؟
پاسخ دهنده: معظم له
شب اول داخل نيست.
سه روز از كي شروع مي شود [زمان اعتكاف]
منظور از روز، در اعتكاف از كي تا كي است؟
پاسخ دهنده: معظم له
از موقع طلوع فجر تا موقع غروب شرعي.
اعتكاف بيشتر از سه روز [زمان اعتكاف]
آيا بيشتر از سه روز مي توان اعتكاف كرد؟ بطوري كه آن زياده بخشي از يك روز يا قسمتي از يك شب باشد.
پاسخ دهنده: معظم له
بله مي تواند اعتكاف نمايد.
بهترين زمان براي اعتكاف [زمان اعتكاف]
اعتكاف در كدام يك از ماههاي رجب و رمضان افضل است؟
پاسخ دهنده: معظم له
ماه رمضان به خصوص دهه آخر آن افضل از ماه رجب است.
در چه زمانهاي اعتكاف جايز است [زمان اعتكاف]
آيا اعتكاف در تمام ايّام سال جايز است، يا اختصاص به ماه رجب المرجّب و ماه مبارك رمضان دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اختصاص به ماه رجب و ماه رمضان ندارد اگرچه افضل در اين دو ماه است؛ در هر زمانيكه روزه گرفتن صحيح است اعتكاف هم صحيح است.

معتكفي كه جايي كسي را غصب كرده [مكان اعتكاف]
اگر شخصي جاي كسي را كه معتكف بوده غصب كند، فرموده اند اعتكاف او باطل است. حال اگر جاهل يا عامد بوده و اكنون پشيمان شده و جاي خود را عوض كرده، آيا اعتكاف او صحيح است؟ و در صورت عمد آيا كفّاره دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر شخصي جاي كسي را كه معتكف بوده غصب كند، فرموده اند اعتكاف او باطل است. حال اگر جاهل يا عامد بوده و اكنون پشيمان شده و جاي خود را عوض كرده، آيا اعتكاف او صحيح است؟ و در صورت عمد آيا كفّاره دارد؟
اعتكاف در مسجد الحرام [مكان اعتكاف]
شخصي قصد اعتكاف در مسجدالحرام را دارد; آيا مي تواند قبل از اذان صبح در تنعيم مُحرِم شود و بقيّه اعمال را در حال اعتكاف انجام دهد؟ با توجّه به اين كه محلّ سعي جزء مسجد نيست.
پاسخ دهنده: معظم له
در صورت اعتكاف در مسجد الحرام از محرم شدن خودداري كند تا موجب خروج از مسجد جهت سعي نشود.
اعتكاف در مكان خاص از مسجد [مكان اعتكاف]
محلّ خاصّي از مسجد را براي اعتكاف خود معيّن نمايد، آيا لازم است خود را مقيّد به آن نمايد؟
پاسخ دهنده: معظم له
لازم نمي شود.
اعتكاف در مكان كه شك در مسجد بودنش هست [مكان اعتكاف]
اعتكاف در مكانهايي كه شك داريم جزء مسجد است يا نه، چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
از اعتكاف در آن مكان ها خودداري شود.
وحدت مسجد در اعتكاف [مكان اعتكاف]
آيا در اعتكاف، وحدت مسجد شرط است؟ اگر دو مسجد به هم پيوسته و متّصل باشد چطور؟
پاسخ دهنده: معظم له
تواند در هر كدام از آن مساجد اعتكاف كند.
اگر مساجد متعدد باشد [مكان اعتكاف]
آيا در اعتكاف، وحدت مسجد شرط است؟ اگر دو مسجد به هم پيوسته و متّصل باشد چطور؟
پاسخ دهنده: معظم له
مي تواند در هر كدام از آن مساجد اعتكاف كند.
اعتكاف با نذر در مكان خاص [مكان اعتكاف]
آيا مي توان نذر كرد كه در شهر خاصّي معتكف شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر در شهري چند تا مسجد جامع باشد، تكليف چيست؟ بلي مي تواند نذر كند.
اعتكاف در مسجد ادارات [مكان اعتكاف]
اعتكاف در مساجد دانشگاه ها و ادارات چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر مسجد جامع باشد كه افراد دانشگاهي و اهل ادارات و غيره در آن نماز بخوانند اعتكاف صحيح است و الاّ جواز ندارد.
اعتكاف در حولي (حياط) مسجد [مكان اعتكاف]
اعتكاف در حولي (حياط) مسجد چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر مسجد جامع باشد و حياط مسجد هم در حكم مسجد باشد اعتكاف در حياط هم جايز است و اگر حياط مسجد نباشد اعتكاف در آن جواز ندارد.

اعتكاف به نيابت از ميت [اعتكاف نيابتي]
آيا مي توان اعتكاف را به نيابت از ميّت يا حيّ انجام داد؟
پاسخ دهنده: معظم له
مي تواند به نيابت ميت اعتكاف انجام داد ولي نيابت از حي محل اشكال است.

فرق بين محرمات احرام و اعتكاف [شرايط اعتكاف]
آيا هر آنچه بر محرم حرام است، بر معتكف نيز حرام مي باشد؟
پاسخ دهنده: معظم له
كليت ندارد و بعضي چيزها بر محرم حرام است ولي بر معتكف حرام نيست مثل پوشيدن لباس دوخته و ازاله موي و عقد نكاح و...
اعتكاف سه نا پيوسته [شرايط اعتكاف]
آيا در تحقّق اعتكاف، سه روز ناپيوسته كافي است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اتصال شرط است.
قطع اعتكاف مستحبي [شرايط اعتكاف]
آيا اعتكاف مستحبّي را مي توان قطع كرد؟
پاسخ دهنده: معظم له
قبل از روز سوم مي تواند قطع كند بعد از آن بدون ضرورت قطعش جواز ندارد.
اعتكاف در لباس يا مكان غصبي [شرايط اعتكاف]
اگر آجر و خاك مسجد يا لباس معتكف غصبي باشد، اعتكاف چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
در اعتكاف اشكال ندارد ولي در موقع نماز مكان و لباس نماز گذار مباح باشد.

انجام امور دنيايي براي معتكف [اعمال معتكف]
آيا ممارات و مجادله در امور دنيوي و ديني، براي معتكف جايز است؟
پاسخ دهنده: معظم له
جواز ندارد.
خريد و فروش معتكف [اعمال معتكف]
خريد و فروش در صورت ضرورت و عدم ضرورت، براي معتكف چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
در صورت ضرورت جايز است در غير ضرورت جواز ندارد.
اعمال معتكف در شب و روز [اعمال معتكف]
آيا در اموري كه بر معتكف حرام است، تفاوتي بين شب و روز هست؟
پاسخ دهنده: معظم له
تفاوت بين شب و روز نيست.
خروج معتكف براي اداء دين [اعمال معتكف]
اگر معتكف مديون باشد و براي پرداخت دِين از مسجد خارج شود، اعتكافش چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر پرداخت دين در مسجد امكان نداشته باشد خروج از مسجد جهت اداء دين اشكال ندارد ولي از راه كوتاه و اقرب برود و موجب خروج از حالت اعتكاف نشود.
روزه معتكف كه مسافر است [اعمال معتكف]
شخصي نذر كرده در ايّام خاصي در مسجدي معتكف شود كه نياز به مسافرت دارد، و نذر كرده در فرض مسافرت هم روزه بگيرد، آيا نذرش منعقد شده است؟ آيا اعتكاف او صحيح است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر هردو نذرهمزمان باشد منعقد نشده است و اگر با فاصله بوده نذر به اعتكاف محقق مي شود و نذر دوم باطل است.
روزه استيجاري شخص معتكف [اعمال معتكف]
كسي كه معتكف مي شود، آيا مي تواند روزه هاي اين سه روز را به عنوان نذر، يا استيجار، يا كفّاره حساب كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
بله مي تواند حساب كند.

معتكفي كه مرتكب فعل حرام شده [مبطلات اعتكاف]
اگر معتكف مرتكب فعل حرامي شود كه روزه را باطل نمي كند، اعتكافش چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
بعضي از محرمات موجب بطلان اعتكاف نمي شود.
باطل شدن روزه شخص معتكف [مبطلات اعتكاف]
اگر روزه شخص معتكف باطل شود، آيا اعتكاف او هم باطل مي شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
بلي باطل مي شود.
استفاده از بوي خوش براي معتكف [مبطلات اعتكاف]
استشمام بوي عطر و گل، با نيّت لذّت جويي از بوي خوش، براي معتكف چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
جواز ندارد.
خروج از محل اعتكاف بخاطر فراموشي [مبطلات اعتكاف]
اگر كسي از روي فراموشي محلّ اعتكاف را ترك كند، اعتكافش چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر بدون عذر شرعي ترك كرده باشد اعتكاف او باطل مي شود.
خروج معتكف از مسجد [مبطلات اعتكاف]
اگر كسي به جهت ضرورت از مسجد خارج شود و خروج او طولاني گردد، اعتكافش چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر از حالت اعتكاف عرفا خارج شود، اعتكافش باطل مي شود.
ترك اعتكاف بخاطر ضرورت [مبطلات اعتكاف]
اگر كسي اعتكاف را نذر كند و مشغول اعتكاف شود; ولي در ايّام اعتكاف مريض شود، يا ضرورتي پيش آيد (مثل فوت نزديكان)، مي تواند اعتكاف را بر هم بزند؟ و اگر بر هم بزند، كفّاره دارد؟ در اعتكاف مستحبّي چطور؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر مريض شود كه نتواند اعتكاف را ادامه دهد يا ضرورتي ديگر كه مانع از بقا شود مي تواند اعتكاف را به هم زند ولي فوت نزديكان موجب جواز برهم زدن نمي شود.

طلاق زن معتكف [متفرقه اعتكاف]
اگر زني را كه معتكف است، طلاق رجعي دهند، تكليفش چيست؟ و اعتكافش چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر شوهر اجازه ماندن در مسجد را ندهد بايد از مسجد خارج شود و برود به خانه شوهر وعده طلاق نگهدارد و اگر شوهر اجازه دهداعتكافش صحيح است.
لمس همسر توسط معتكف [متفرقه اعتكاف]
لمس وتقبيل همسر، براي معتكف جايز است؟
پاسخ دهنده: معظم له
از روي التذاذ جواز ندارد.
خروج از محل اعتكاف براي اداي شهادت و غيره [متفرقه اعتكاف]
آيا معتكف مي تواند براي انجام اموري مثل اداي شهادت، تشييع جنازه، نماز ميّت از مسجد خارج شود؟ براي ضروريّات عرفي يا امور شرعي واجب يا مستحب چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
بله، براي اين امور خارج شدن اشكال ندارد و همچنين در موارد كه ضرورت عرفي صدق كند و يا ضرورت و رجحان شرعي صدق كند خارج شدن جايز است.
اعتكاف روز چهارم نذري [متفرقه اعتكاف]
اگر اعتكاف چهار روز را نذر كند و پيوستگي آن چهار روز را شرط ننمايد و روز چهارم را بر خلاف نذرش عمل كند و از اعتكاف خارج شود، وظيفه اش چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر عمدا خارج شود كفاره نذر را بدهد.
نذر اعتكاف در مسافرت [متفرقه اعتكاف]
شخصي نذر كرده در ايّام خاصي در مسجدي معتكف شود كه نياز به مسافرت دارد، و نذر كرده در فرض مسافرت هم روزه بگيرد، آيا نذرش منعقد شده است؟ آيا اعتكاف او صحيح است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر هردو نذرهمزمان باشد منعقد نشده است و اگر با فاصله بوده نذر به اعتكاف محقق مي شود و نذر دوم باطل است.
اعتكاف نذري [متفرقه اعتكاف]
اعتكاف به واسطه نذر، عهد، قسم، شرط ضمن عقد و اجاره چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
به واسطه اين امور واجب مي شود.
غسل معتكف در مسجد [متفرقه اعتكاف]
انجام غسل در مسجد براي معتكف چه حكمي دارد؟ آيا بين غسل جنابت و غسل هاي مستحبّي ديگر فرقي وجود دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر غسل در مسجد امكان داشته باشد و موجب تلوث و اهانت به مسجد نشود و موجب توقف نگردد در مسجد غسل كند و الا مي تواند خارج شود جهت غسل كردن، در اين جهت فرق بين غسل واجب و مستحب نيست.

استفاده از داروهاي تقويتي در ماه رمضان [متفرقه روزه]
اگر كسي براي اينكه بتواند در ماه رمضان روزه بگيرد، از آمپول هاي تقويتي استفاده كند، آيا چنين كاري جايز است يا خير و روزه اش چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
در شبهاي استفاده از آن آمپولها اشكال ندارد؛ ولي در روز از آن خود داري شود.
روزه اي روز عيد [متفرقه روزه]
كساني بوده اند كه يوم جمعه كه روز عيد فطر بوده روزه راافطار نكرده اند روزه درچنين روز چه حكم دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر اول ماه در نزد او ثابت شده و افطار نكرده روزه در آن روز حرام است و باطل.
افطار يوم الشك كه رمضان بوده [متفرقه روزه]
اگر يقين كند كه اوّل رمضان است و عمداً افطار كرد بعد معلوم شد كه آخر شعبان بوده آيا كفاره بر او واجب است يا نه؟
پاسخ دهنده: معظم له
قضأ و كفّاره بر او واجب نيست.
ورود وسائل پزشكي از دهان روزه دار [متفرقه روزه]
اگر براي معاينه، وسايل پزشكي از دهان وارد شكم بيمار روزه دار شود روزه ا ش باطل مي شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
خوردن و آشاميدن صدق نمي كند.مبطل روزه نيست.
روزه كساني كه در فنلاند زندگي مي كنند [متفرقه روزه]
با سلام خدمت ايت الله العظمي محقق كابلي
من يكي از مقلدان شما مي باشم و يك مسئله شرعي داشته و اميدوارم كه با كمك شما اين مسئله حل گردد.
من در كشوري به نام فينلند سكونت دارم. اين كشور در قسمت شمالي كره زمين واقع شده است.اينجا در زمستان روزها بسيار كوتاه ودر تابستان روزها بسيار بلند است.مثلا در زمستان ساعت 7:5 صبح اذام صبح داده ميشود و ساعت 15 يعني 3 بعدازظهر اذان شام داده ميشود و چون ما سر كار ويا مدرسه هستيم و در اينجا در اين مكانها امكان و موقعيت نماز خواندن را نداريم بنابراين نمازمان قضامي شود.و برعكس در تابستان ساعت3 - 2:5 صبح اذان صبح داده ميشود واذان شام ساعت 24 - 23 يا همان 12 شب داده ميشود كه براي نماز خواندنمان خيلي مشكل ايجاد ميشود و از همه مشكلتر روزه گرفتن در تابستان است كه حدودا ما بايد 19 - 18 ساعت روزه بگيريم كه قادر به اين كار نيستيم.و من باخبر شده ام بعضي از مراجع تقليد به مقلدان خود اجازه داده اند كه در اين مواقع از اوقات شرعي ديگر كشورها مثلا عربستان يا ايران پيروي كنند.
جواب شما در مورد اين مسئله چيست؟ ايا ما ميتوانيم فقط در اين مورد از ديگر مراجع تقليد پيروي كنيم؟
يك مسئله ديگر:شرايط تعويض مرجع تقليد چيست؟
با تشكر . خدانگهدار
پاسخ دهنده: معظم له
در فرض سوال وظيفه تان نماز خواندن و روزه گرفتن مي باشد و بر طبق اوقات كشور هاي همجوار نمي توانيد وظائف ديني تان را انجام دهند؛ زيرا عمل طبق كشور ديگر در صورتي است كه چند روز يا چند ماه شب يا روز باشد. ولي اگر آنجا در حكم وطن باشد مي توانيد هر روز در ماه رمضان مسافرت كنيد بعد از بيست و دو و نيم كيلومتر افطار كنيد و برگرديد.
اگر قدرت مسافرت در هر روز نداشته باشيد و روزه گرفتن براي تان امكان نداشته باشد و يا مشقت شديد داشته باشد دراين صورت مي توانيد افطار كنيد و كفاره عمد كه براي هر روز شصت مد طعام (45 كيلوگرم گندم يا آرد) به 60 فقير كفاره بدهيد و قضا آن را هم بعداً بگيريد و اين مسئله فتوي است و حق رجوع نداريد و ساير فقها هم ظاهراً در چنين صورتي اجازه عمل كردن بر طبق اوقات ساير كشورها را نمي دهند.

فروش امانت بعد از در خواست مالك [امانت]
كسي امانتي نزد ديگري مي گذارد و اجازه فروش آن را نيز به او مي دهد.بعد نامه مي نويسد كه اگر آن مال امانتي را نفروخته ايد به آورندة نامه بدهيد حامل نامه چندين بار مراجعه مي كند ولي امين جنس را تحويل نمي دهد و مي فروشد.مالك حق مطالبة اصل مال خود را دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
صاحب مال حق مطالبه جنس ويا قيمت فعلي آن را دارد.
اگر گرگ گوسفندان را از نزد چوپان بدرد [امانت]
بعضي از قريه ها درافغانستان چوپان مي گيرند.اگرگرگي به رمه و(گله) حمله كند و چند تاگوسفند را بدرد آيا چوپان ضامن است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر چوپان تعدي (گوسفندان را در محل هجوم گرگ و درندگان بردن) و تفريط (خوابيدن چوپان و محافظت نكردن از رمه ) نكرده باشد ضامن نيست و گرنه ضامن است.
ضمان مالي كه نزد سفيه امانت گذاشته شده [امانت]
اگر كسي مال خود را در نزد سفيه به امانت بگذارد و سفيه امانت را تلف كند چه كسي ضامن است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر مال امانت بر اثر افراط و تفريط سفيه تلف شده باشد خود سفيه ضامن است اما اگر بدون افراط و تفريد تلف شده باشد ضامن نيست.
ادعاي امين راجع به سرقت امانت [امانت]
كسي مالش را به عنوان امانت در نزدكس ديگري مي گذارد اما بعد از مدتي امين ادعا مي كند كه خانه ام مورد دستبرد قرارگرفته است و اموال من به علاوه مال شما دزديده شده است البته معلوم هم نيست كه حرف امين راست باشد.آيا امين ضامن مال امانت است يا نه؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر صاحب مال او را امين مي دانسته است و مال هم بدون تعدي وتفريط تلف شده باشد امين، ضامن نيست.

استعمال قطره دارويي در روزه [استعمال داروها]
اگر قطره بخاطر تداوي در دهان بريزد و آن قطره با آب دهان مستهلك شود آيا مي تواند آب دهان را فرو ببرد يا نه؟
پاسخ دهنده: معظم له
بنابراحتياط واجب آب دهن را بيرون بريزد و فرو نبرد.
جويدن ساقز (آدامس) در روزه [استعمال داروها]
آيا روزه دار مي توا ند آدامس (ساقز) بجود؟
پاسخ دهنده: معظم له
جويدن آدامس اگر طعم داشته باشد آبش را فرو نبرد و احوط اين است كه روزه دار از جويدن آدامس مطلقاً خودداري نمايد.
استفاده از اسپري و گازهاي طبّي [استعمال داروها]
شخصي مبتلا به تنگي نفس است.دكتر يك نوع داروي مايع به صورت پودرگاز (اسپري)به او مي دهدكه در حلق خود فشار دهد تا راه نفسش باز شود اين عمل در روز چندين مرتبه تكرار مي شود، آيا روزه اين مريض باطل مي شود يا نه؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگرپودر مذكور قبل از رسيدن به حلق تبديل به هوا و اكسيژن بشود روزه را باطل نمي كند و اگر خود پودر به حلق برسد مبطل روزه است.
تزريق پيچكاري و سرم در روزه [استعمال داروها]
آيا تزريق آمپول و سرم مبطل روزه است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر تقويتي نباشد مبطل نيست. ولي آمپول (پيچكاريهاي) تقويت احتياطا در غير زمان روزه (بعد از افطار تا صبح) انجام گردد.
استفاده از قطره چشم در روزه [استعمال داروها]
قطره اي كه در چشم ريخته مي شود اگر به حلق برسد مبطل روزه است؟
پاسخ دهنده: معظم له
در صورتي كه به حلق برسد - احتياطاً - بعد از افطار ريخته شود
استعمال آمپول (پيچكاري)هاي تقويتي [استعمال داروها]
آيا تزريق آمپول (پيچكاري)هاي تقويتي (نيرو زا)، بي حسي و درماني روزه را باطل مي كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
آمپول مبطل نيست اما احتياط اين است كه آمپول هاي تقويتي بعد از افطار تا اذان صبح تزريق شود

حكم مسواك زدن در حال روزه [مسواك زدن در روز]
حكم كسي كه در ماه رمضان در روز و در حال روزه مسواك مي زند چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
اصل مسواك زدن اشكال ندارد؛ البته بشرط كه آب دهان و آب كه جهت آبكشيدن دندانها در دهان مي كنند وارد حلق نشود و الّا باعث بطلان روزه مي گردد.
استفاده از خمير دندان در روزه [مسواك زدن در روز]
روزه د ار مي توا ند با خميردندان مسواك بزند؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر اطمينان داردكه به حلق نمي رسد اشكال ندارد

شرط تحقق جنابت زن بدون دخول [جنابت]
شرط جنب شدن زن چيست آيا بدون دخول اگر ملاعبه اي صورت گيرد و آبي از زن بيرون آيد آيا جنابت بر زن صدق مي كند؟ اگر درماه رمضان باشد روزه زن باطل مي شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر در هنگام خارج شدن آب خوشش بيايد و بعد از آن سست شود جنب به حساب مي آيد و اگر مقدمات جنب شدن را خود فراهم كرده باشد روزه اش باطل، قضا وكفاره بر او لازم است.
كسي كه شك دارد غسلش قبل اذان انجام شده يا نه؟ [جنابت]
اگركسي در ماه مبارك رمضان محتلم شود و غسل را - عمد ا - به تاخير بيندازد تا وقت تنگ شود و مساله را نداند و تيمم هم نكند.بعد ازغسل شك كند كه غسل پيش از اذان تمام شده است يا در هنگام اذان آيا روزه اش صحيح است؟
پاسخ دهنده: معظم له
غسل و روزه صحيح است قضا وكفاره ندارد.
خارج شدن رطوبتي كه نداند مني است يانه؟ [جنابت]
آب و رطوبتي كه از انسان خارج مي شود و اوصاف جنابت را ندارد اما مردد ميان مني، بول و رطوبت ديگر است روزه و نماز با آن چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر علامت هاي مني را ندارد، نماز و روزه صحيح است.
(مراجعه كنيد به توضيح المسائل مسأله 390 (غسلها ـ غسلهاي واجب ـ جنابت)
http://www.mohaqeq.org/fa/masael

زمان نيت روزه استيجاري [نيت روزه]
نيت صوم استحبابي تا غروب توسعه دارد و در صوم واجبي بايد قبل از زوال نيت كرد آيا در صوم استيجاري هم مي تواند بعد از زوال نيت كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
در صوم استيجاري بايد قبل ازطلوع فجر نيت كند.
كسي كه نيت كرده اگر يوم الشك بود مسافرت كند [نيت روزه]
اگر كسي در شب آخر ماه رمضان نيت كند كه اگر فردا رؤيت هلال ثابت شد مسافرت نمي كنم واگر ثابت نشد مسافرت مي كنم آيا اين اندازه نيت براي مسافرت وافطار فردا كفايت مي كند يا نه؟
پاسخ دهنده: معظم له
بلي اين اندازه نيت براي جواز افطار اگر مسافرت كند كافي است.
قضا روزه كسي كه قصد افطار كرده [نيت روزه]
اگر كسي قصد افطاركرد ولي افطار نكرد آيا قضاء وكفاره بر او واجب است يا نه؟
پاسخ دهنده: معظم له
قضاء واجب است اماكفاره واجب نيست.
كسي قبل از ظهر رسيده و نيت نكرده [نيت روزه]
اگر مسافر قبل از ظهر روز رمضان به وطن خود برسد يا به محل اقامت خود اما نيت روزه را فراموش كند تكليفش چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
نيت تفصيلي لازم نيست نيت اجمالي كافي است يا اگر از شب نيت داشته كه اگر فردا قبل از ظهر به وطن يا محل اقامتم رسيدم روزه مي گيرم كافي است.
نيت روزه براي كسي كه عازم سفر است [نيت روزه]
اگر كسي از شب قصد دارد فردا مسافرت كند آيا از طلوع فجر تا وقت مسافرت لازم است نيت روزه كند؟.
پاسخ دهنده: معظم له
نيت روزه با نيت سفرجمع نمي شود ولي تا ازحد ترخص خارج نشده امساك واجب است.
نيت روزه رمضان يكجا و كفايت سحري از نيت [نيت روزه]
اگر كسي از اول ماه رمضان نيت روزه كند، علاوه برآن هر شب نيت روزه لازم است؟
پاسخ دهنده: معظم له
خوردن سحري كفايت مي كند.لازم نيست هر شب نيت كند.
كفايت سحري خوردن از نيت روزه [نيت روزه]
آيا خوردن سحري در نيت روزه كفايت مي كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
بلي، كفايت مي كند.
كسي كه اول ماه نيت روزه كرده و يك روز نيت نكند [نيت روزه]
اگر كسي از ابتداي ماه مبارك رمضان - اجمالأ - نيت روزه كند و يكي از روزهاي آن را از طلوع فجر تا غروب در خواب بماند روزه اين روز صحيح است؟
پاسخ دهنده: معظم له
روزه صحيح است.قضا ندارد.
انصراف از روزه در رمضان [نيت روزه]
آيا مجرد انصراف از روزه باعث بطلان روزه مي شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
استمرار نيت در صحت روزه معتبر است اگر از نيت روزه انصراف پيدا شد باطل مي شود.
قصد خوردن و آشاميدن در روزه [نيت روزه]
آيا قصد خوردن و آشاميدن روزه را باطل مي كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
به محض قصد، روزه باطل مي شود.

كسي كه در حال روزه واجب محتلم شود [محتلم شدن در روز رمضان]
گر در روزماه مبارك رمضان چشم جوان به اجنبي بيفتد و محتلم شود، فورا تيمم كند و بعد از آن خود را به آب برساند و غسل كند روزه اش چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
روزه اش صحيح است.

باقي ماندن بر جنابت از روي نداني [باقي ماندن بر جنابت]
كسي كه جاهل بوجوب غسل جنابت يا جاهل به مبطل بودن جنابت در شب براي روزه فردا باشد و در همين حال روزه بگيرد آيا قضا و كفاره بر او واجب است يا نه؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر شخص جنب علم به خروج مني قبل از طلوع فجر داشته فقط قضاء بر او واجب است.
كسي كه فقط براي غسل يا سحري وقت دارد [باقي ماندن بر جنابت]
شخصي جنب است وقتي ازخواب بيدارمي شودكه به مقدارغسل يا به مقدار خوردن سحري وقت دارد كدام يك مقدم است آيا غسل كند و بدون سحري روزه بگيرد يا سحري بخورد و با تيمم روزه بگيرد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر بدون خوردن سحري مي تواند بدون عسر و حرج روزه بگيرد بايد غسل كند و روزه بگيرد و الا سحري بخورد و در ضيق وقت تيمم كند و روزه بگيرد.
كسي كه با اعتماد به ساعت در حال جنابت خوابيده [باقي ماندن بر جنابت]
اگر شخص جنب عادت بيدار شدن ندارد و لكن اعتماد به ساعت زنگي كرده و خيال كرده كه به زنگ ساعت بيدارمي شود و غسل مي كند و لكن تا صبح بيدار نشد آيا روزه اش صحيح است يا نه؟ و آيا قضاء وكفاره بر او واجب است يا نه؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر اطمينان به بيدار شدن داشته يا احتمال عقلايي مي داده كه بيدار مي شود وتصميم غسل را درشب داشته قضاء بر او واجب است وكفاره واجب نيست.
اگر در اثناي غسل آذان صبح شود [باقي ماندن بر جنابت]
شخصي در شب جنب شد وتيمم نكرد وحمام رفت و در اثناه غسل اذان صبح شد آيا قضاء وكفاره بر او واجب است يا نه؟
پاسخ دهنده: معظم له
روزه اش صحيح است قضاء وكفاره بر او واجب نيست.
تأخير عمدي در غسل جنابت [باقي ماندن بر جنابت]
اگر كسي غسل جنابت را در شب آن قدر تاخير بيندازدكه فقط براي تيمم وقت باقي باشد و تيمم كرد و روزه گرفت آيا روزه اش صحيح است يا نه؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر عمدا غسل را به تاخير انداخته احتياطاً قضاء آن روزرا هم بگيرد.
باقي ماندن بر جنابت از حرام [باقي ماندن بر جنابت]
اگر كسي در شب ماه رمضان از حرام جنب شود و عمدأ - تاصبح غسل نكند و روزه اش را هم بخورد كفارة جمع بر او واجب است؟
پاسخ دهنده: معظم له
به خاطر باقي ماندن بر جنابت يك كفاره واجب است اگر چند از حرام باشد.
اگر بخاطر خجالت يا نبود حمام غسل نكند [باقي ماندن بر جنابت]
اگر كسي درماه رمضان چند روزجنب بماند و به خاطر نبودن حمام در خانه يا خجالت نتواند قبل از فجر غسل كند آيا تيمم بدل از غسل كفايت مي كند روزه اش صحيح است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر به خاطر خجالت كشيدن غسل را ترك و تيمم كند احتياط واجب دادن كفاره است.و اگر حمام در خانه نباشد اما در بيرون از خانه باشد مانند حمام شهرها و عمدأ غسل را ترك كند قضا وكفاره هر دو واجب است و اگر حمام - اصلا - نباشد و غسل با آب سرد مضر يا حرجي باشد وظيفه اش تيمم است روزه اش قضا و كفاره اي ند ا رد.
روزه با تيمم بخاطر سردي يا شرم از ميزبان [باقي ماندن بر جنابت]
اگر مهماني محتلم شود به خاطر نبودن حمام يا سردي هوا يا خجالت از ميزبان چند روز با تيمم روزه بگيرد و نماز بخواند آيا براي هر نماز و براي هر روز، روزه تيمم لازم است؟
پاسخ دهنده: معظم له
خجالت از ميزبان مجوز تيمم نمي شود بايد غسل كند مگر اين كه آب سرد مضر باشد كه درآن صورت تيمم جايز است.
تأخير انداخت غسل در ماه رمضان [باقي ماندن بر جنابت]
كسي درماه مبارك رمضان محتلم مي شود، غسل را - عمدأ - تا غروب به تاخير مي اندازد.روزه اش صحيح است؟
پاسخ دهنده: معظم له
روزه اش صحيح است.
روزه مستحبي كسي كه بعد طلوع فجر محتلم شده [باقي ماندن بر جنابت]
اگركسي بعد از طلوع فجر محتلم شود و- فورا - غسل كند بعد از غسل مي تواند نيت روزه مستحبي يا استيجاري كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
روزه مستحبي اشكالي ندارد.

كسي كه فوت كرده معلوم نيست .... [سر سال خمسي]
كسي كه به مدت شش ماه در ايران كاركرده است و بدون وصيت فوت كرده است، معلوم نيست كه سر سال خمسي اش در افغانستان چه وقت است با توجه به اين كه در افغانستان فرزندان صغير دارد، مي توان خمس پولش را حساب كرد؟
پاسخ دهنده: معظم له
چون ورثه صغير دارد خمس پولش حساب نمي شود.
كسي كه بدون داشتن سر سال خمس داده [سر سال خمسي]
كسي كه چهار ميليون تومان پول نقد دارد مبلغ دو ميليون و هفتصد هزار تومان آن را براي قيمت ماشين سواري ومبلغ يك ميليون وصد هزار تومان آن را براي رهن خانه داده است باقيمانده چهار ميليون موجود است.در سال 1373 مصالحه كرده است.سر سال خمسي هم ندارد اما هر سال خمس داده است.آيا به اين چهار ميليون خمس تعلق مي گيرد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر مبلغ ياد شده را درمدت چند سال به دست آورده است خمس دارد و هر مبلغي كه به عنوان خمس تا كنون پرداخت كرده است ازخمس كم مي شود.اگر شان و موقعيتش اقتضاء مي كند كه ماشين شخصي داشته باشد ارباح سال خريد ماشين خمس ندارد و اگر موقعيتش اقتضاء نمي كند همان ارباح سال خريد ماشين هم خمس دارد.
سال خمسي كسي كه پولش مصرف مي شود [سر سال خمسي]
كسي كه با اجازه پدر و مادرش از افغانستان به ايران مي آيد و درآمدش بيش از مصرفش است اگر درآمدش را به افغانستان بفرستد پولي برايش باقي نمي ماند كه به سرسال برسد آيا تعيين سرسال برايش لازم است؟
پاسخ دهنده: معظم له
واجب است كه سر سال داشته باشد و روزي كه بر سر كار مي رود همان روزرا سرسالش حساب كند و هر مبلغي كه به سر سالش برسد خمس دارد و بايد پرداخت كند.
زمان خمس هيزم (چلمه) و... [سر سال خمسي]
مناطقي كه از فضله حيوانات به جاي هيزم براي سوخت استفاده مي كند يعني زمستان فضله را جمع تابستان خشك و زمستان دوم مصرف مي كنند و همچنين خريد و فروش مي كنند آيا خمس دارد و از چه زماني خمس تعلق مي گيرد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر اول برج حمل(مثلا) سرسال خمسي شان همان (چلمه)تر را قيمت گذاري وخمس آن را پرداخت كنند كفايت مي كند دوباره خمس ندارد.
تعلق خمس به اموال مهاجرين [سر سال خمسي]
آيا خمس به اموال مهاجرين افغاني در ايران تعلق مي گيرد؟ زيرا برخي مي گويند خمس بر اينها واجب نيست چون مشكلات وگرفتاري و مخارج خانه و بازگشت به وطن و...دارند.
پاسخ دهنده: معظم له
اگر منافع كسب مهاجرين به سرسال خمسي آنان برسد خمس تعلق مي گيرد.فرقي بين مهاجر و غير مهاجر نيست.
خمس پول كارگري [سر سال خمسي]
اگر كسي مبلغي پول افغاني كه ازكارگري در ايران به دست آورده است به افغانستان بفرستد خمس آن را در اين جا (ايران ) پرداخت كند يا در افغانستان،وقتي كه برگشت؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر تاخير در اداي خمس نمي شود در افغانستان و اگر سر سال رسيده باشد در ايران پرداخت كند.

خمس پول رهن منزل [منافع كه خمس ندارد]
2ـ نظر مبارك در مورد خمس پول رهن منزل چيست؟ آيا تا زماني كه در رهن است خمس ندارد؟ يا اينكه اگر بعد از رهن تا پايان سال خمسي هزينه نشود خمس به آن تعلق مي گيرد؟
اصولا آيا به پول رهن منزل خمس تعلق نمي گيرد يا فقط پرداختش واجب نيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
پول رهن خانه در صورتي كه اگر آن را بدهد مجبور مي شود براي رهن خانه پول قرض كند دادن خمسش واجب نيست و اين گونه افراد تا زماني كه نياز به خانه رهني داشته باشد با شرط كه ذكر شد خمس آن پول واجب نيست.
خمس مصارف حج در سال حج [منافع كه خمس ندارد]
پدري به فرزندش يك حج وصيت نموده و فرزند بعد از سال‌ها قدرت پيدا كرده كه حج پدر را انجام دهد حال بفرماييد پول اين حج اگر از پول وسط سال خمسي باشد خمس دارد يا خير؟
پاسخ دهنده: معظم له
در اين فرض خمس آن پول واجب نيست.
خمس مصارف حج در سال استطاعت [منافع كه خمس ندارد]
فقيري كه پولي به دست مي‌آورد و به حج مي‌رود آيا بر اين شخص خمس واجب است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر پيش از رسيدن سر سال به مكّه برود، خمس واجب نيست.
كسر بدهي واجب النفقه ها از دارايي [منافع كه خمس ندارد]
بعضي از مهاجريني كه در ايران مشغول كارند، فرزندان يا بستگان واجب النفقة شان در افغانستان در تنگدستي به سر مي برند و مبلغي را قرض مي گيرند در حالي كه توان پرداخت آن را ندارند آيا كساني كه نفقه آنان را مي دهند مي توانند مبلغ مذكور را در سر سال تخمينآ يا تعيينا كسر و خمس باقي را حساب كنند؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر واجب النفقه زن يا فرزندكوچك باشد به مقدار نفقه كسر و خمس باقي حساب مي شود.اگر پدر يا مادركارگران براي نفقه خود قرض كرده باشند كارگران مهاجر مي توانند پيش ازرسيدن سر سال قرض شان را اداكنند و اگر ادا نكنند در سر سال خمسي مبلغ بدهكاري پدر و مادركسر نمي شود.
خمس ميراث و هبه [منافع كه خمس ندارد]
آياخمس به ميراث وهبه هم تعلق مي گيرد؟
پاسخ دهنده: معظم له
خمس به ميراث تعلق نمي گيرد وهمچنين به هبه اگر تا سر سال باقي نماند اگر باقي بماند خمس آن پرداخت شود.
خمس پول ازدواج و مسكن يا حج [منافع كه خمس ندارد]
آيا پولي كه جوانان جهت ازدواج يا خريد مسكن پس انداز مي كنند يا براي حج مي پردازند كه سالها در بانك مي ماند خمس دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
پولي كه جهت ازدواج يا خريد مسكن پس انداز مي كند در سر سال بايد خمسش را بپردازد، مگر اينكه ازجهت نداشتن زن يا مسكن ، مبتلا به حرج باشدكه در اين صورت خريدن مسكن و ازدواج مقدم بر تخميس مي باشد و اما پول حج راكه در بانك واريزكرده باشد اگر تخميس آن موجب فوت استطاعت شود در سر سال تخميس آن واجب نيست .

خمس زمين هاي احياء شده [منافع كه خمس دارد]
زمين هايي كه مخارج صاحبش راكفايت نمي كند صاحب زمين اطراف آن را توسعه مي دهد اما باز هم كفايت نمي كند آيا آن مقداري كه به سبب توسعه بر اصل زمين افزوده شده است خمس دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر خمس آن را بدهد احوط است ولي بنابر اقوي خمس آن واجب نيست.

ميزان ضرورت اذن شوهر براي زن [ازدواج و زنا شويي]
1. اگر شوهري همسرش را از صله رحم به ويژه ديدار والدين منع كند، تكليف زن چيست؟ آيا مي تواند بدون اجازه شوهر به ديدن آنها برود؟
2. آيا همين اندازه كه زن بداند شوهرش براي بيرون رفتن از منزل راضي است، كفايت مي كند يا اينكه بايد از او اجازه بگيرد؟
پاسخ دهنده: معظم له
ج1: بدون اجازه شوهر نمي تواند به ديدن پدر و مادر و ساير فاميلين برود؛ همچنين شوهر نبايد مانع ديدن همسرش از ديدن پدر و مادرش شود.
ج2: بايد اجازه بگيرد و اگر شوهر اجازه كلي داده باشد، لازم نيست در هر مورد اجازه مجدد بگيرد.
ازدواج آسان و به موقع [ازدواج و زنا شويي]
سختگيري والدين در امر ازدواج بسا باعث مي شود كه دختران و پسران تا سنين بالا بدون ازدواج باقي بمانند و احيانا مفاسد بر آن مترتب مي شود، متمني است در اين زمينه دستور اسلام را بيان فرماييد؟
پاسخ دهنده: معظم له
دستور اسلام اين است كه كفو دختر اگر خواستگار بيايد جواب منفي از جهت امور مالي ندهند و از سعادت مرد اين است كه دخترش در خانه پدر عادت نشود و در حديث آمده است كه سعادتمند آن زني است كه در عين داشتن وجاهت مهرش كم باشد.
ممانعت از باهم بودن نامزد [ازدواج و زنا شويي]
اگر كسي دختريرا عقد نمايدف آيا پدر و مادر دختر مجاز هستند زن و شوهر قانوني (عروس وداماد) را از هم دور نگه دارند و نگذارند آن دو با هم به تفريح و مسافرت بروند و در كنار هم باشند.
پاسخ دهنده: معظم له
در فرض سوال پدر و مادر حق ندارند در امور زندگي خصوصي زن و شوهر دخالت نمايند مگر اينكه قبل از عروسي باشد و پدر و مادر، مسافرت آنان را به مصلحت آن ها نبينند كه در اين صورت بايد به حرف آن ها گوش دهند.

خمس جهيزيه كه كم كم تهيه مي شود [چيزهاي كه خمس دارد]
در مواردي كه تهيه جهيزيه مورد نياز است (مثلا دختر در آستانه ازدواج است، يا تهيّه آن جز به صورت تدريجي ممكن نيست) آيا خمس دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
در فرض سؤال اگر دختر رد طول سالهاي كه جهزيه را تهيه مي كند از آن جهزيه استفاده مي كند ولو براي دو سه بار مانند عروسي ها وجشن ها و مهماني ها و امثال آن در اين صورت خمس به آنها تعلق نمي گيرد.
خمس زمين احياء شده [چيزهاي كه خمس دارد]
كسي كه زمين مواتي را احياء و زراعت مي كند آيا خمس به آن تعلق مي گيرد.در صورت تعلق خمس از اصل زمين پرداخت يا از قيمت آن، از زمان احياء بدهد يا بعد از آن؟
پاسخ دهنده: معظم له
درپرداخت خمس از اصل زمين يا قيمت آن مخير است.هر مبلغي كه الان قيمت دارد پرداخت شود.
خمس پول مصارف ازدواج [چيزهاي كه خمس دارد]
كسي در مدت يك سال ازكارگري پولي به دست مي آورد و از سوي ديگر ازدواج را براي خود ضروري مي داند آيا لازم است خمس پول خود را پرداخت كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر در بين سال ازدواج و مصرف كند خمس ندارد اگر مصرف نكرده است بايد خمس آن را پرداخت كند اما ربحي كه در سال ازدواج عايد شده ومصرف ازدواج گرديده است خمس ندارد.
خمس اموالي كه قبلا از فقيري خريده [چيزهاي كه خمس دارد]
كسي از افغانستان به ايران مي آيد بر اثر تلاش وكوشش وكار براي خود وسايل خانه مي خرد و اندكي پول به افغانستان مي فرستد اما اكنون بدهكار است.آيا وسايل خانه و پولي كه به افغانستان فرستاده است خمس دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
هر پولي كه به مدت يك سال در نزد صاحبش بماند خمس دارد.اگر يك سال نماند، ظرف و...بخرد ويا به افغانستان بفرستد و قبل از رسيدن سر سال مصرف شود، خمس ندارد.
خمس قالي كه در نيم بافت است [چيزهاي كه خمس دارد]
كسي درخانة خود قالي مي بافد پس از آن كه سر سال خمسي مي گذرد قالي ياد شده بافته مي شود صاحب قالي آن را مي فروشد و براي خانواده اش لباس و لوازم مورد نياز ضروري خانه را مي خرد.آيا به قيمت قالي خمس تعلق مي گيرد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر خمس تار و پود آن پرداخت شده باشد خمس ندارد و اگر نشده باشد قالي نيم بافته در سرسال خمسي قيمت گذاري مي شود و خمس آن پرداخت مي شود نه قيمت قالي بافته شده وكامل.
خمس پول رهن منزل [چيزهاي كه خمس دارد]
كسي دوازده سال پيش خمس مالش را تصفيه و از همان پول تصفيه شده خانه اي را به مبلغ يكصد هزار تومان درست كرده است و بعد از آن حساب نداشته است.خانة ياد شده را به مبلغ سيصد هزار تومان مي فروشد قيمت خانه را به علاوه پول ديگري كه داشته است و مبلغي هم قرض گرفته است در حدود هشتصد هزار تومان خانه رهن كرده است آيا به پول رهن خانه خمس تعلق مي گيرد؟
پاسخ دهنده: معظم له
مبلغ صد هزار تومان از هشتصد هزار تومان پول رهن چون تخميس شده، خمس ندارد.اما مبلغ هفتصد هزار تومان باقي مانده را هر وقت از راهن گرفت بايد خمسش را حساب كند.
اموال ميت كه خمس دارد [چيزهاي كه خمس دارد]
آيا خمس به همه اموال - منقول وغيرمنقول - ميت تعلق مي گيرد؟ مانند: 1- درختان مثمر و غير مثمركوچك و بزرگ.2- گندم، آرد و علوفه حيوانات.3- چوب هايي كه در خانه مسكوني و طويله حيوانات به كار رفته است.4- فرش و ظرف خانه.5- حيوانات (گا و، گوسفند، ا لاغ و اسب سواري).6- لباس هاي كهنه و نو ميت.7- هيزمي كه ازصحرا يا از باغ فراهم شده است؟
پاسخ دهنده: معظم له
از اموال ياد شده موارد دوم و هفتم و از مورد پنجم تنها به بره، بزغاله وگوساله كه در بين سال به دنيا آمده باشد خمس تعلق مي گيرد.

محاسبه خمس به جاي ويزيت پزشك [مصرف خمس]
آيا پزشك مي تواندخمس خود را به بيماران محرومش پرداخت نمايد و يا به عنوان خمس از آنها حق ويزيت وياحق عمل جراحي نگيرد ياكمتر بگيرد؟
پاسخ دهنده: معظم له
در صورت كه با اجازه مجتهد جامع الشرايط باشد جايز است.
حكم كساني كه منتسب به سادات اند [مصرف خمس]
كساني كه مادر آنها سيد است يعني از جهاتي حكم سيّد دارند، و از جهاتي ندارند. آيا مي توانند خمس بگيرند، يا خير؟
همچنين آيا مي توانند از لباس مخصوص سادات استفاده كنند و خود را منتسب به پيامبر(ص) و حضرت زهرا(ع) نمايند يا خير؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر پدر شان سيد نباشد سيد گفته نمي شود و مستحق خمس نمي باشد.
محاسبه هزينه تحصيل سيد بجاي خمس [مصرف خمس]
كسي از ارباح كسب خود براي پسرش همسري آورده است و اكنون بدهكار است همين شخص از ابتداي تحصيل علوم ديني پسر يكي از سادات مصارف او را پرداخت كرده است.آيا مصارفي كه براي اين طلبة سيد پرداخت كرده است بدل از خمس حساب مي شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر پولي كه خرج عروس شده است يك سال در نزد پدر داماد بوده است خمس دارد و اگر يك سال نمانده است خمس ندارد.مخارج و مصارف طلبة سيد را اگر به قصد خمس پرداخت كرده باشد در صورتي كه از خمس بدهكار باشد كفايت مي كند.اما اگر،(محضا لله ) پرداخت كرده است بدون نيت خمس،كفايت نمي كند.
پرداخت خمس به سيد ابن السبيل [مصرف خمس]
اگر انسان براي پرداخت خمس به سيد فقير ابن سبيل دسترسي به مجتهد يا نماينده اش نداشته باشد و يا اين كه دسترسي نياز به فرصت و وقت داشته باشد وظيفه اش چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر سيد ابن سبيل يا مضطر باشد جايز است كه به اندازه رفع احتياجش به او پرداخت شود و بعداً اجازه گرفته شود.
دادن خمس به فرزندان ناتني كه سيد است [مصرف خمس]
كسي همسر سيده داردكه از شوهر قبلي اش كه فوت شده است دختري نه ساله و دو پسر هفت و هشت ساله دارد.آيا فرزند اين زن مستحق خمس هستند؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر پدر فوت شده فرزندان اين زن سيده هم سيد باشد و دخترش نه سال را كامل كرده باشد گرفتن خمس برايش جايز است اما براي پسران جايز نيست زيرا به بلوغ نرسيده اند مگر اين كه ولي و قيّم منصوب ازطرف حاكم شرع خمس را بگيرد و براي آنها مصرف كند.
مصرف سهم امام در زمان اشتغال به كار [مصرف خمس]
طلابي كه سه ماه مشغول تحصيل و نه ماه مشغول كارند آيا مي توانند در طول سال از سهم امام (ع ) مصرف كنند؟
پاسخ دهنده: معظم له
در ا وقات كار از دستمزد خودشان و در هنگام تحصيل از سهم امام (ع) استفا ده كنند.
برداشتن مستحق از پول مشترك به عنوان خمس [مصرف خمس]
چند برادري كه زمين و داراي شان كاملا تقسيم شده است اما مصارف زندگي شان مشترك است يكي از برادران طلبه و ديگران كارگرند، آيا طلبه مي تواند از پولي كه ازگارگري برادرانش به دست آمده است و مشترك است به عنوان سهم امام (ع ) يا سهم سادات بر دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگرپول مورد خمس مشترك باشد نمي تواند بر دارد و اگر مشترك نيست با اجازه مرجع تقليد مي تواند بر دارد.

روش محاسبه خمس بذر و دانه [متفرقه خمس]
كسي كه امسال مقدارپنجاه سير تخم و بذرجو وگندم مي كند و خمس آن را مي دهد، در سال آينده صد سير و در سال سوم يكصد و پنجاه سير تخم و بذر مي كند، منتها ازتخم اضافه بر تصفيه شده خمس بدهد يا اين كه تخمي راكه تصفيه كرده است هم بدهد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر تخم را پيش از رسيدن به سر سال خمسي پاشيده است خمس ندارد و اگر تا سر سال باقي مانده است بايد خمس آن را بدهد.
پرداخت پول به عنوان خمس قبل از سر سال [متفرقه خمس]
كسي كه سرسال دارد اما پيش از رسيدن سرسال پول نقدي يا غير نقدي به سادات فقير به نيت خمس مي دهد چنين كاري دربين سال جايز است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر از اول از مجتهد اجازه بگيرد كفايت مي كند.
دادن خمس به سادات كه به عام دختر نمي دهند [متفرقه خمس]
برخي از سادات ازدواج سيده را با عام (هزاره) جايز نمي دانند؛ آيا خمس به آنها تعلق مي گيرد، آيا معاشرت با آنها جائز است؟ يا خير؟
پاسخ دهنده: معظم له
هيچ دليلي بر حرمت ازدواج سيده با عام هم كفو وجود ندارد و هيچ فقيه هم فتواي بر حرمت چنين ازدواج نداده است؛ اگر سيدي اين حكم شرعي را انكار كند دادن خمس به آن جايز نيست.
معاشرت با كسي كه خمس نمي دهد [متفرقه خمس]
كسي كه اهل پرداخت خمس نيست و يا زكات مالش را نمي پردازد، رفت و آمد و معاشرت و استفاده از اموالش چه صورت دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر يقين ندارد آن مالي كه مورد استفاده قرارگرفته متعلق خمس و يا زكات است ، اشكال ندارد.

خمس اموال صغير كه به بلوغ رسيده [شرايط تعلق خمس]
كسي كه دركودكي پدرش را از دست مي دهد وقتي كه به بلوغ مي رسد خمس تمام اموالش (لوازم خانه، گا و، گوسفند و...) را پرداخت كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
اموالي كه از پدر به ارث رسيده است خمس ندارد و چيزهايي را كه خودش دربين سال خريده است هم خمس ندارد اما اگركاركرده است وپولش به مدت يك سال در نزدش مانده است خمس به آن تعلق مي گيرد و اگر فرش و ظرفي با آن پول بخرد بايد خمسش را حساب كند.
خمس كسي كه مي خواهد سرسال بگيرد [شرايط تعلق خمس]
كسي صغير بوده است بعد ازبلوغ باكار وكوشش سرمايه اي پيدا مي كند و مي خواهد سر سال تعيين و خمس خود را پرداخت كند آيا از همه اموال خود خمس حساب كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
خمس پول نقدي را پرداخت كند اما درباره خمس لوازم خانه بايد براي مصالحه به حاكم شرع رجوع كند.
جبران پول خمس داده شده از درآمد سال [شرايط تعلق خمس]
كسي مبلغ دوصد هزار تومان پول تصفيه شده از خمس داشته است.اين مبلغ مصرف مي شود آيا مي تواند از ارباح كسب سال آينده مبلغ ياد شده را كنار بگذارد.و خمس باقيمانده را بدهد؟
پاسخ دهنده: معظم له
احوط اين است كه چنين كاري نمي تواند.
مصالحه ي خمس وسايل منزل [شرايط تعلق خمس]
برخي از علماء خانه و اموال مهاجرين افغاني را مصالحه مي كنند آيا اين كار صحيح است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اين مسأله سه صورت دارد: 1- اگر لوازم خانه با پولي خريداري شده باشد كه سرسال خمسي آن پول نرسيده بوده است خمس ندارد.2- اگر لوازم خانه با پول خمسي خريداري شده باشد، لوازم خانه خمس دارد و بايد پرداخت شود.مصالحه صحيح نيست.3- اگر لوازم خانه با پولي خريداري شده باشد كه نمي داند خمس به آن پول تعلق گرفته است يا نه، تنها در اين صورت لوازم خانه مورد مصالحه قرار مي گيرد.به شرط اين كه مصالحه كننده وكيل مجتهد باشد يا اجازه ازمجتهد داشته باشد.
پرداخت خمس به صورت ماهيانه [شرايط تعلق خمس]
آيا مي توان خمس را در پآيان هر ماه پرداخت كرد؟
پاسخ دهنده: معظم له
مانعي ندارد، ولي اين تخميس بر ضرر مالك مي باشد زيرا مؤنه و مصرفش از پول مخمس مي شود.
محاسبه خمس اساس منزل [شرايط تعلق خمس]
كسي كه تصميم دارد خمس اموال خانه اش را حساب كند ملاك قيمت گذاري، قيمت هنگام خريد اموال است يا قيمت هنگام محاسبة خمس؟
پاسخ دهنده: معظم له
قيمت هنگام محاسبه و اخراج خمس است.اگركسي اصولا خمس نداده است بايد قيمت روز خريد بعضي اموال را حساب كند زيرا اموال و اشياي مورد خمس در اثر استفاده،كهنه و قيمت آن ارزان شده است.

دادن زكات به كسي كه ادعاي فقير بودن مي كند [مصرف زكات]
اگركسي ادعاكندكه فقير است پرداخت زكات به او جايز است؟ و اگر فقير نبوده باشد، موجب برائت ذمه مي شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
كسي كه پيش از اين فقير نبوده است با ادعاي او، فقرش ثابت نمي شود مگر اين كه ازگفتار او اطمينان حاصل شود.اگر انسان نداندكه كسي كه ادعاي فقر مي كند پيش از اين هم فقير بوده است يا نه در اين صورت موجب برائت ذمه مي شود.
زكات دادن پدر به فرزند فقير [مصرف زكات]
آيا پدر مي تواند زكات اموال خود را به فرزند فقير و بدهكار خود بدهد؟
پاسخ دهنده: معظم له
پدر نمي تواند زكات خود را به فرزند خود بدهد اما مي تواند از زكاتش بدهكاري او را پرداخت كند.
اولويت فقرا در مصرف زكات [مصرف زكات]
آيا زكات براي ساختن پل، مدرسه وكسي كه مخارج سالانة خانواده اش را ندارد پرداخت مي شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
زكات كسي كه فقير است به خودش نمي رسد اما براي ساختن پل، مدرسه و فقرا مصرف مي شود در شرايطي كه قحطي و خشك سالي مي باشد فقرا بر ساختن مدرسه و پل مقدم است.

زكات محصولات كه با هم به حد نصاب مي رسند [شرايط وجوب زكات]
شخصي دو همسر و دو قطعه زمين دردو قريه دارد به محصول هر قطعه زمين زكات تعلق نمي گيرد اما به محصول هر دو قطعه زمين كه در دو قريه است زكات تعلق مي گيرد آيا پرداخت زكات واجب است؟
پاسخ دهنده: معظم له
بله، چون به مجموع محصولات زكات تعلق مي گيرد.
زكات محصولات كه مالك پيش از پرداخت فوت كند [شرايط وجوب زكات]
پيش از درو و برداشت گندم، و جو، مالي آن از دنيا مي رود اما از او چند فرزند مي ماند كه مجموع گندم يا جو اگر براي آنان تقسيم شود به حد نصاب زكات نمي رسد با توجه به اين مسأله زكات گندم و جو ياد شده واجب است پرداخت شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
زكات به جو وگندم وقتي تعلق مي گيرد كه - عرفا - به آن ها جو و گندم گفته شود اگر در اين هنگام مالي آن ازدنيا برود زكات بر او واجب است و اگر پيش از آن از دنيا برود وگندم و جو درميان فرزندان (ورثة) او تقسيم شود و سهم آنان به حد نصاب نرسد زكات واجب نيست.

خريد و فروش محصولي كه زكات به آن تعلق گرفته [متفرقه زكات]
كسي مقدار صد كيلوگندم متعلق زكات را از ديگري مي خرد آيا اين معامله صحيح است، زكات آن به كردن بايع است يا مشتري؟
پاسخ دهنده: معظم له
صحت معامله نياز به اجازه حاكم شرع دارد اگر حاكم شرع اجازه ندهد معامله نسبت به مقدار زكات باطل است.اگر حاكم شرع اجازه بدهد، مشتري قيمت مقدارزكات را بايد به حاكم شرع بدهد واگر به بايع داده باشد مي تواند پس بگيرد وبه حاكم شرع بدهد.
تصرف مالك در اموال زكات نداده [متفرقه زكات]
مالك در اموال زكاتي خود مي تواند تصرف كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
پيش از پرداخت زكات در همه اموال نمي تواند تصرف كند اما در مقدار زايد بر زكات تصرف اشكال ندارد.

نجاست بي نماز [تارك الصلاة]
مي گويند( كسي كه نماز نمي خواند كافر است.) آيا نجس هم است؟
پاسخ دهنده: معظم له
نجس نيست.

طلاق زن در غيابش [طلاق]
مردي ادعا مي كند كه زنش ازلحاظ شكل ظاهري خوب نيست وزياد دروغ هم مي گويد و مي خواهد كه زنش را طلاق بدهد با توجه به اين كه خانمش درافغانستان مي باشد و اكنون هيچگونه وكيل مدافعي ندارد آيا مي شود به گفته هاي شوهر بسنده كرد و طلاق را جاري نمود؟ گرچه طلاق به دست مرد ميباشد دراين قسمت اگر حقي از آن خانم ضايع گردد چه مي شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
طلاق آن زن اشكال ندارد؛ در صورت طلاق بايد حقوق آن زن از قبيل مهريه و نفقه ي بين عده اش را برايش بدهد.
طلاق در صورت عدم دادن نفقه [طلاق]
مردي كه معتاد است و قادر بتامين خرج عيال خود نيست و قادر به همخوابي هم نيست آيا زن ميتواند طلاق بگيرد يا خير؟
پاسخ دهنده: معظم له
در فرض سوال به شوهر اعلام شود كه خودش با رضايت خود همسرش را طلاق دهد. اگر نفقه نداد و طلاق هم نداد در اين صورت اگر دو نفر عادل شهادت بدهند در نزد حاكم شرع به امتناع شوهر از نفقه و طلاق، حاكم شرع مي تواند زن را طلاق دهد.

طلاق زني كه مرتد شده است [احكام مرتد]
من در اروپا زندگي مي‌كنم،زن بنده از مسلماني به دين مسيحيت در آمده، من خيلي نصيحتش كردم (حدود سه ماه)ولي برنگشت به اسلام.
مي‌خوام ازش جدا بشم، آيا احتياج به طلاق نامه است،يا كه همين كه مرتد شده نكاح باطل ميشود و همه چي تمام است؟
پاسخ دهنده: معظم له
بسمه تعالي
اگر واقعاً از اسلام خارج شده و به دين مسحيت در آمده است، نياز به طلاق ندارد.
ازدواج با زن كه مرتد شده [احكام مرتد]
من در خارج از ايران زندگي مي‌كنم و با خانومي آشنا شده‌ام كه از شوهرش كه در ايران است سه ساله كه طلاق گرفته است ولي نتوانسته كه طلاق نامه را بگيرد(چون خودش سوئد است).ولي اين خانم از دين مسلماني به دين مسيحيت در آمده، آيا بنده كه مجرد هستم مي توانم با اين خانم ازدواج موقت كنم؟
پاسخ دهنده: معظم له
بسمه تعالي
در فرض سوال كه آن زن از دين اسلام خارج و مرتد شده است، ازدواج دائمي با او جايز نيست ولي در صورتي كه ارتداد آن زن قطعي باشد نياز به طلاق و طلاق نامه نيست، چون با ارتداد زوجيت قبلي باطل مي شود؛ لذا ازدواج موقت اشكال ندارد.
وظيفه شوهري كه زنش مرتد شده [احكام مرتد]
اگر زن دائمي مرد مسلمان بدون اجازه شوهرش مسيحي شود آيا ازدواج باطل مي شود
پاسخ دهنده: معظم له
زن چه با رضايت شوهر و يا بدون رضايت شوهر، هرگاه مرتد شود، شوهر از زن جدا مي شود، در صورت ارتداد زن زندگي او با شوهر مسلمانش جايز نيست؛ مگر اينكه توبه كند.

شهادت زنا زاده [شرايط شاهد]
با توجه به اين كه شهادت ولد الزنا پذيرفته نمي شود؛ اگر فردي نسبت به يك طرف (زاني يا زانيه) زنا زاده بوده و نسبت به طرف ديگر چنين عنواني به جهت شبهه يا جهات صدق نكند آيا شهادت چنين فردي معتبر است؟ آيا حكم مساله در صورت وجود شبهه در طرف مرد و توطئه توسط زن نابكار (زانيه) تفاوتي نمي كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
شهادت والد الزنا مطلقاً صحيح نيست.
شهادت صبي در قتل يا جرح [شرايط شاهد]
اگر شهادت صبي مميز در جنايت مورد پذيرش باشد، آيا اين شهادت لزوماً بايد عليه صبيان حاضر در محل جنايت باشد يا اين كه شامل شهادت صبيان عليه افراد بالغ نيز مي گردد؟
پاسخ دهنده: معظم له
در فرض سوال شهادت صبيان اگر واجد شرايط باشند فقط در مورد قتل قبول است اما در جرح محل اشكال است.

نائب گرفتن براي حج در زمان حيات [نيابت در حج]
اگر كسي استطاعت بدني ندارد و اميد به استطاعت بدني هم تا آخر عمر ندارد آيا لازم است خودش در زمان حيات خود نائب بگيرد؟ درصورت لزوم آيا استنابه از ميقات كفايت مي كند يانه؟ و در فرض مذكور اگر بعد از انجام حجّ توسط نائب استطاعت بدني حاصل شد وظيفه چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
ج: 1) واجب است در زمان حياتش نائب بگيرد.
ج: 2) استنابة از ميقات كفايت مي‌كند.
ج: 3) در صورتيكه استطاعت بدني و مالي حاصل شود بنا بر احتياط واجب، مباشرة حجّ را انجام دهد.
نيابت كسي كه وقوف اضطراري دارد [نيابت در حج]
آيا كسي كه وظيفه او وقوف اضطراري است مثل زنان و پير مردان مي توانند نائب شوند ياخير؟
پاسخ دهنده: معظم له
كسي كه نمي توانيد وقوف در عرفات و مشعر را به صورت معمول به انجام برساند، نمي توانند نائب شوند.
نيابت كسي كه حج واجب دارد [نيابت در حج]
آيا كسي كه مستطيع است مي تواند از كسي ديگر نيابت كند؟ اگر در صورت عدم توجه به مسئله نائب شده و در حين عمل و بعد از انجام عمره تمتع يا بعد از مراسم حجّ متوجه شود وظيفه او چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
حجّ نيابتي صحيح است، ولي اجير مستحق اجرة المسمّي نمي شود، بلكه مستحق اجرة المثل است.
هزينه كسي كه بجاي پدرش حج مي رود [نيابت در حج]
كسي كه خود مستطيع نيست ولي پدرش ثبت نام كرده و الآن فوت كرده فيش بانكي او را به نام خود كرده و به نيابت او حج انجام مي دهد مخارج اعمال بعدي از جمله فراهم كردن ارز به عهده كيست؟ آيا از ثلث مال او مي تواند بگيرد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر پدر مستطيع بوده و ثبت نام كرده، مي تواند از اصل مال بردارد.
نايب گرفتن نايب حج به خاطر عذر [نيابت در حج]
كسي وكيل مي‌شود تا از طرف شخصي حج انجام بدهد آن شخص از افغانستان تا ايران ميايد ولي به علت ناتواني پيري رفتن به حج براي او مقدور نميشود اكنون ميخواهد پسر خود را به حج بفرستد جائز است يا نه؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر حج براي ميت باشد بايد وصي يا ورثه ميت راضي برفتن پسر اين شخص به حج باشد و اگر حج براي آدم عاجز باشد خود مستطيع اگر راضي باشد اشكال ندارد.
نيابت كسي كه خودش حج واجب دارد [نيابت در حج]
شخصي كه خودش مستطيع است آيا مي‌تواند از طرف ميتي حج نيابتي انجام دهد؟
پاسخ دهنده: معظم له
نه خير شخص مستطيع نمي‌تواند نائب حج براي كسي ديگر بشود.
مالكيت اموال كه براي حج وصيت شده [نيابت در حج]
كسي وصيت مي كند كه زمين هايش چهارتقسيم شود، سه قسمت مال ورثه و يك قسمت مال وارثي كه براي مورث حج انجام مي دهد.يكي از فرزندان او حج براي او انجام مي دهد اما بقيه ورثه مي گويند تو تنها مخارجي را كه در سفر حج كرده اي حق داري اما زمين مشترك است در بين همه ورثه؟
پاسخ دهنده: معظم له
سهمي راكه موصي براي حج تعيين كرده است مال كسي است كه به حج رفته است ديگران حق ندارند.
نايبي كه موفق به انجام حج نشده [نيابت در حج]
كسي وصيت كرده است كه ورثه برايش نايب بگيرد و حج انجام دهد، در آن زمان ورثه مبلغ پنجاه هزارتومان به كسي مي دهدكه نيابتا ازطرف ميت حج انجام دهد.نايب دوبار اقدام به انجام حج مي كند اما با مانع روبه رو مي شود و نمي تواند به مكه مشرف شود بعد از آن نايب از دنيا مي رود و به ورثه اش وصيت مي كند كه مبلغ ياد شده را به بازماندگان منوب عنه برگرداند اما ورثة منوب عنه ازگرفتن پول خودداري مي كنند.در اين صورت وظيفه ورثه نايب و منوب عنه چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
اين مسأله دو صورت دارد: 1- اگر نايب متعهد شده باشد كه در برابر مبلغ پنجاه هزار تومان حج را انجام مي دهد بدون اين كه زمانش را قيدكند حج بر عهدة او واجب شده است و بايد ورثه نايب از ماتركش مصارف حج ياد شده راكنار بگذارند.2- اگر نايب شرط كرده باشد كه اقدام مي كند اما اگركدام مانعي پيدا شد پول را به ورثه منوب عنه بر مي گرداند در اين صورت حج بر نايب واجب نيست و ورثة منوب عنه تنها حق گرفتن مبلغ پنجاه هزارتومان ياد شده را از ورثه نايب دارد.
نايب گرفتن براي حج نيابتي [نيابت در حج]
مادري وصيت مي كند كه فرزند بزرگش برايش حج انجام دهد اما هزينة آن را همه فرزندانش پرداخت كند پسر بزرگ در افغانستان بوده است و قادر به انجام حج نبوده است او به برادركوچكش كه در ايران است سفارش مي كند كه حج براي مادرش انجام دهد برادركوچك از طرف مادر حج مي كند آيا مادر بري الذمه مي شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
فرزند كوچك اگر حج را به نيابت از مادرش انجام دهد، مادر بري الذمه مي شود.
تأخير در انجام حج نيابتي [نيابت در حج]
كسي درمرض موت برادرش را براي حج نايب مي گيرد وشرط مي كندكه در سال آينده بايد به حج برود قطعه اي زمين به اومي دهدكه هزينه سفر حج كند نايب (برادرش ) تا هفت سال بعد از مرگ منوب عنه (برادرش ) زنده بود اما به حج نرفت.او هم در فرض موت پسر بزرگش را نايب مي گيردكه حج براي برادرش انجام دهد پسر بزرگ او هم تا هفت سال به حج نمي رود سرانجام پسر خود منوب عنه تصميم مي گيردكه براي پدرش حج انجام دهد اما پسر عمويش (نايب دوم) چون دستي در حكومت وقت داشته است او را از راه بر مي گرداند و مانع رفتن او مي شود و به جاي او برادركوچك خود را براي انجام حج ياد شده نايب مي گيرد.اين نايب هم بعد از پانزده سال حج را انجام مي دهد.حالا سؤال اين است : اولا: اين حج كه بعد از پانزده سال تاخير، انجام شده است منوب عنه اصلي را بري الذمه مي كند؟ ثانيا: محصول زمين كه به عنوان هزينة حج به نايب داده شده بود مال ورثه منوب عنه است يا نايب؟ ثالثا: اصل زمين مال ورثه منوب عنه است يا نايب؟
پاسخ دهنده: معظم له
اولا: حج از منوب عنه ساقط شده است.ثانيا: محصول زمين مال كسي است كه بذر و تخم از او بوده است اما اجره المثل زمين به ميت بر مي گردد.(براي ميت مصرف كند) ثالثا: زمين مال منوب عنه است و توليت آن به حاكم شرع است او مي تواند هزينة حج ميقاتي به نايب سوم بدهد و بقيه آن را در راه هاي نيك به نيابت از ميت مصرف كند.
عدول از حج بلدي به ميقاتي [نيابت در حج]
س1: كسي براي انجام حج وصي بلدي مي گيرد اما بعد ازفوت موصي، ورثه او با انجام حج بلدي مخالفت مي كنند.با توجه به اين كه ثلث ماترك ميت بيشتر از هزينة حج بلدي است اگر وصي حج ميقاتي انجام دهدكفايت مي كند؟ س2: با توجه به سؤال پيشين اگر وصي حج ميقاتي انجام دهد، مي تواند هزينه حج بلدي را از ورثه بگيرد؟ س3: با توجه به دو سؤال قبل در صورت مخالفت ورثه با انجام حج بلدي اگر وصي حج بلدي انجام دهد مي تواند هزينه و اجرت حج بلدي را از ورثه بگيرد؟
پاسخ دهنده: معظم له
ج1: ميت نسبت به حج بري الذمه مي شود اماكساني كه بر سر راه حج بلدي مانع ايجاد كرده اند، معصيت كرده اند. ج2: نمي تواند بگيرد. ج3: بله، حق دارد هزينه حج بلدي را از ورثه بگيرد.

كفايت حج بذلي از حجة الاسلام [استطاعت]
اگر كسي به اندازه پول حجّ به شخصي بذل كند كه به مكه برود با اينكه شرائط استطاعت را ندارد، و غيبت او در ايام حجّ موجب اخلال در معاش و زندگي او هم نمي شود آيا چنين حجّ مجزي از حجة الاسلام هست يانه؟
پاسخ دهنده: معظم له
بلي از حجة الاسلام كفايت مي كند.
حكم تفويت استطاعت مالي [استطاعت]
كسي كه استطاعت مالي براي انجام حجّ دارد ولي پسرش هم نياز به ازدواج و خانه دارد كدام يكي مقدم است؟
اگر فرضاً پول را براي پسرش صرف كند، ايا حجّ بر او مستقر مي شود يا خير؟
پاسخ دهنده: معظم له
تفويت استطاعت براي مستطيع جائز نيست، گرچه سبب تفويت ازدواج پسر باشد، اگر چنين كند عصيان نموده و حجّ نيز درذمه اش مستقر مي شود.
حج زني كه مهرش را بخشيده [استطاعت]
اگر مهر معيّن به اندازه پول استطاعت باشد براي زن و پس از خواندن عقد نكاح دائمي و زفاف زن مهريه‌ي خود را به شوهرش ببخشد حج به عهده‌اش نمي‌ماند؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر مرد قدرت بر پرداخت داشته و به آساني حاضر به پرداخت مهريه باشد حج بر زن مستقر مي‌شود و لو مهريه را ببخشد.
استطاعت زني كه بدون همراه نمي تواند حج برود [استطاعت]
اگر زني نياز به همراه داشته باشد و همراه هم مزد مي گيرد و او توانايي پرداخت مزد را ندارد آيا مستطيعه است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر اين زن بدون همراه نمي تواند به مكه برود و پول رفت و برگشت دو نفر را به مكه ندارد، بر اين زن حج واجب نيست.
حج خانمي كه مهريه اش چند برابر استطاعت است [استطاعت]
مهريه خانمي چند برابر استطاعت اوست آيا بعد از فوت زن بر ورثه لازم است كه قبل از تقسيم تركه مخارج حج را كسر كنند؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر شوهر قدرت به پرداخت اين مهريه را داشته باشد و نيز حاضر به پرداخت اين مهريه به خانم خود بوده، اين خانم بايد به حج برود و اگر قبل از رفتن به حج فوت كند از مالش براي او حج انجام شود.
نيت خدمه كاروان حج [استطاعت]
خدمه اي كه در كاروان به حج مي روند با توجّه به عدم استطاعت مالي خود، حج را چگونه انجام دهند آيا بايد نيّت واجب كنند؟
پاسخ دهنده: معظم له
اين افراد بايد نيت حج واجب كنند؛ چون حج بر آنها واجب مي شود.
زمان استقرار حج با ارثيه پدر [استطاعت]
از شخصي دو پسر و دو دختر باقي مانده از تاريخ فوت پدر پنجاه، شصت سال مي‌گذرد يك دختر را برادران راضي به هبه زمينش ميكنند ديگري را راضي نمي‌كنند اين دختر از ارث پدر اگر بفهمد كه مستطيع شده يا نه مال موروثي پدر از تاريخ فوت پدر بايد قيمت شود يا ارزش فعلي آن اموال؟ آيا خواهري را كه راضي كرده حج بر ذمه آن خواهر هم در صورت استطاعت از آن اموال استقرار پيدا كرده يا نه؟
پاسخ دهنده: معظم له
از تاريخي حساب ميشود كه دختران از اموال موروثي بي نياز شده باشد مثلاً اگر در هنگام فوت پدر اين دختر شوهر داشته از همان زمان از ميراث پدر بي نياز بوده حج بر ذمه‌اش واجب شده است اگر دختران با ميراث باقي مانده از پدر استطاعت مالي پيدا كرده و ساير شرايط حج در آنها وجود داشته و بعد از برگشتن از حج در مشقت زندگي قرار نگيرند حج در ذمّه آنها استقرار پيدا كرده است.
استطاعت با اموال مشترك [استطاعت]
كسي كه چند فرزند دارد، سرمايه و اموال‌شان مشترك است اما اختيار تمام سرمايه با خودش (پدر) است. آيا سرمايه مال پدر به حساب مي‌آيد كه مستطيع مي‌شود يا مال فرزندان و پدر كه در اين صورت هيچ كدام مستطيع به شمار نمي‌آيند؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر فرزندان اموال خود را به پدر هبه كرده باشند يا اجازه حج را به پدر داده باشند پدر خانواده مستطيع است و حج بر او واجب است، اما اگر هبه نكرده‌اند بايد اموال هر كدام به اندازه استطاعت برسد تا حج بر آن‌ها واجب شود.
مستطيع شدن با پول ترياك [استطاعت]
كسي كه از پول ترياك به حج مي‌رود آيا حج او صحيح است؟ آيا خمس بر او واجب است؟
پاسخ دهنده: معظم له
حج صحيح است و در سر سال خمس بر او واجب مي‌شود.
استطاعت [استطاعت]
كسي كه خانه و لوازم ضروري خانه داشته باشد چه مبلغ پول داشته باشد تا مستطيع به شمار آيد؟
پاسخ دهنده: معظم له
علاوه بر ضروريات خانه آن مبلغ پول داشته باشد كه مخارج رفت و برگشت، مصارف اهل و عيال و اداره زندگي‌اش را بعد از بازگشت به طور معمول ادامه بدهد و آبرويش نريزد.
حج كسي كه قبلا مستطيع شده [استطاعت]
كسي كه پنج سال پيش مستطيع شده وبه حج نرفته است واكنون كه مخارج سفر حج زياد شده است و توانايي انجام حج را ندارد وظيفه اش چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
چون حج بر او واجب شده است بايد انجام دهد حتي با پول قرض.
مستطيع كه اموالش عصبي است [استطاعت]
چند قطعه زمين به كسي ارث ميرسد اما مردم منطقه شهادت مي دهندكه زمين هاي ياد شده را پدرش (مورث ) از مردم گرفته است با اين فرض آيا كسي كه اكنون ذواليد است مالك زمين و مستطيع براي حج به حساب مي آيد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر دو نفر مؤمن ظاهر الصلاح شهادت مي دهندكه زمين ها را پدر اين شخص غصب كرده است اين شخص مالك زمين و مستطيع براي حج نيست.
حفظ استطاعت واجب است [استطاعت]
اگر شوهر پيش ازموسم حج ((مهريه)) همسرش را به او بدهد آيا اين زن با گرفتن مهريه اش كه استطاعت براي حج پيدا كرده است مي تواند آن را به پدرش تمليك كند و يا اين كه حفظ آن مبلغ براي رفتن به حج واجب است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر بداندكه با مهريه اش مي تواند حج انجام دهد وپولي غير ازمهريه ندارد حفظ آن پول براي انجام حج واجب است.
استطاعت كسي كه به تنهاي حج نمي تواند [استطاعت]
زني كه از نظر مالي استطاعت پيدا كرده است اما نمي تواند به تنهايي به حج برود و توانائي نداردكه يكي از محارم را با خود ببرد،وظيفه اش چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر يكي ازمحارم اش مستطيع وعازم حج شد بايد با او به حج بر ود و الا حج بر او واجب نيست.
مصرف پول مخارج حج براي ساخت مسجد [استطاعت]
كسي كه مستطيع است و در منطقه اي زندگي مي كند كه مسجد وجود ندارد، آيا مي تواند پول حجّ را براي ساختن مسجد مصرف نمايد؟
پاسخ دهنده: معظم له
در فرض سؤال انجام حج واجب است و نمي تواندپول حج را در مسجد مصرف كند.
فوت مستطيع قبل از موسم حج [استطاعت]
مستطيع اگر پيش از موسم حج مالش را به كسي هبه كند يا از دنيا برود حجش ساقط مي شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
در سال استطاعت و قبل از موسم اگر فوت كند حج از او ساقط مي شود اما حق هبه مالش را ندارد زيرا حج بر عهده اش واجب شده است.

حج با وجوهات ديگر حجاج [شرط اجازه در حج]
روحانيي كه از سهمين تعدادي از حاجيان حج كرده است در صورتي كه از سادات و غير سادات باشد حجّش صحيح است؟
پاسخ دهنده: معظم له
البته اگر مرجع تقليد اجازه بدهد صحيح است.
اجازه شوهر در حج واجب [شرط اجازه در حج]
اگر براي رفتن زن به سفر حج حضور شوهر يا اجازه اي او الزامي باشد و شوهر نتواند به حج برود يا اجازه ندهد؛ استطاعت زن چگونه است؟
پاسخ دهنده: معظم له
در انجام حج واجب اجازه شوهر لازم نيست، در امر واجب اطاعت خداوند بر اطاعت شوهر مقدم است.
اجازه شوهر براي رفتن به حج [شرط اجازه در حج]
اگر زن مستطيع شود اما شوهر اجازه رفتن به حج ندهد، وظيفه اش چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
كسب اجازه شوهر لازم نيست.مي تواند بدون اجازه به حج برود/

حج زني كه مهريه اش به قدر استطاعت بوده [استطاعت مالي]
اگر مهر معيّن به اندازه پول استطاعت براي زن باشد و پس از خواندن عقد نكاح دائمي و زفاف زن مهريه ي خود را به شوهرش ببخشد حج به عهده اش نمي ماند؟ يا بايد حج انجام دهد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر مرد قدرت بر پرداخت داشته وبه آساني حاضر به پرداخت مهريه باشد حج بر زن مستقر مي شود ولو مهريه را ببخشد.
كفايت حج با پول قرض از حجة الاسلام [استطاعت مالي]
اگر كسي مقداري از مخارج را قرض كند ولي وضع كار و معيشتش جوري باشد كه بسهولت بعد از مراجعت از سفر مكه مي تواند آنرا ادا كند آيا با چنين حجي حجة الاسلام از او ساقط مي‌شود يانه؟
پاسخ دهنده: معظم له
گرچه قرض كردن براي حج واجب نيست، در فرض سؤال اگر حج با شرايط انجام دهد، حجة الاسلام ساقط مي شود.
حج زني كه مهريه اش را به شوهر بخشيده [استطاعت مالي]
مهريه اي خانمي به اندازه استطاعت است، اگر اين مبلغ را به شوهرش هبه كرد حج به عهده او استقرار پيدا مي‌كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
در فرض سؤال حج بر زن واجب است و اگر براي شوهر هبه كند حج در ذمّه زن باقي مي‌ماند.
زمان استقرار حج به عهده زن با مهريه اش [استطاعت مالي]
مقدار مهريه اي خانمي به اندازه استطاعت براي حج معين شده، آيا به محض كه به عهده شوهر واجب شد كه مهريه را بدهد استطاعت براي صاحب مهريه پيدا مي‌شود يا اينكه تا اين مبلغ به دست زن قرار نگرفته استطاعت حاصل نمي‌شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
ماداميكه شوهر مهريه را پرداخت نكند زن مستطيعة نمي‌شود.
حج زني كه مهريه اش به مقدار استطاعت است [استطاعت مالي]
زني مهريه‌اش كه به اندازه استطاعت معين كرده، و شوهرش هم قبول نموده ولي بعداً يا شوهر تمرّد كرد مهريه را نداده يا اينكه قدرت بر پرداخت نداشت آيا در اين صورت حج به عهده اين خانم استقرار دارد يا خير؟
پاسخ دهنده: معظم له
در فرض سؤال زن مستطيعه نمي‌باشد، و حج در ذمّه او استقرار پيدا نمي‌كند.
گشت ترياك براي بدست آوردن استطاعت [استطاعت مالي]
كسي كه روزگاري مستطيع بوده است اما به حج نرفته است اما اكنون هزينه آن را ندارد مگر كه زمين خود را ترياك بكارد تا بتواند به حج رود وظيفه‌اش چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
نخست پول قرض كند به مكّه برود براي پرداخت بدهكاري خود ميتواند كشت ترياك كند در صورتيكه از طريق ديگر امكان نداشته باشد.
انجام حج با پول قرض [استطاعت مالي]
1ـ زني كه نصف خانه( خانه اي كه در آن زندگي مي كند )به نام اوست آيا براي رفتن به حج مستطيع هست يا نه ؟
2ـ آيا كسي ميتواند جهت رفتن به حج قرض بگيرد .و در صورت انجام فريضه حج با پول قرضي آيا در زمان استطاعت تكليف به قوت خود باقي است يا اينكه همين حج كفايت ميكند؟
پاسخ دهنده: معظم له
ج1ـ اگر اين زن شوهر دارد كه نفقه اش بر شوهرش واجب است ومالك نصف خانه هست بايد آن نصف را بفروشد و به مكه برود مگر اينكه شوهرش نتواند براي اين زن خانه ديگر تهيه كند كه در اين صورت اين زن مستطيع نمي باشد.
ج2ـ اگر بعد ازبرگشت ازحج مي تواند به آساني قرض را اداء كند اين حج صحيح است و از حجة الاسلام كفايت مي كند.
حج كسي كه ارثيه اش كفايت حج نمي كند [استطاعت مالي]
مستطيعي بدون اين كه حج انجام دهد از دنيا مي رود، اموالي كه از او مانده است كفايت مخارج سفر را نمي كند اما اگر زمينش را بفروشند مي توانند حج انجام دهند آيا بر ورثه واجب است كه زمين او را بفروشند يا قرض كنند و حج انجام دهند؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر ميت وصيت بر حج بلدي كرده باشد بر ورثه واجب است كه حج بلدي براي ميت انجام دهند خواه زمين را بفروشند و خواه قرض كنند.اما اگر وصيت بر حج بلدي نكرده است مي توانند حج ميقاتي انجام دهند.
هديه مخارج حج از پول خمس نداده [استطاعت مالي]
تمام مخارج حج را شوهرم بر عهده گرفته است، ولي مي دانم كه اهل خمس نيست و من از خود مالي ندارم، تكليف من در ارتباط با هزينه رفت و برگشت، ارز، لباس احرامي و قرباني چيست؟ خمس اينها بر عهده كيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر بدانيد كه آن پولها متعلق خمس است تصرف در آن پولها بدون پرداخت خمس جواز ندارد و اگر سر سال خمسي ندارد شما مي توانيد مصرف حج را باحاكم شرع مصالحه كنيد.

استطاعت كسي كه پسرش به سن ازدواج است [موانع انجام حج]
كسي كه استطاعت مالي براي حج دارد و پسرش به سن ازدواج رسيده باشد گرفتن زن براي پسرش واجب است يا رفتن به حج؟
پاسخ دهنده: معظم له
رفتن به حج واجب است، ولو ازدواج پسرش به تأخير افتد.
حج خانمي كه بچه شير خوار دارد [موانع انجام حج]
آيا خانمي كه به لحاظ مالي و بدني و راه مستطيع است ولي طفل شيرخواري دارد كه با غير او آرام نمي گيرد مستطيع است؟
پاسخ دهنده: معظم له
بايد بچه شيرخوار را همراه خود ببرد، مگر اينكه خطري جان بچه را تهديد كند و كسي ديگر هم نباشد تا از او نگهداري كند، كه در اين صورت اگر استطاعت آن زن تا سال بعد باقي باشد بايد سال بعد به حج برود.
حج كسي كه در سفر حج فوت كرده [موانع انجام حج]
كسي كه مستطيع باشد بطرف حج رفت ولي در بين راه فوت كرده حج اين چه حكم دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر بعد از احرام و دخول در محدوده حرم فوت كند حج از ذمه او ساقط مي‌شود.
حج كسي كه بعد از عمره تصادف كرده [موانع انجام حج]
كسي كه بعد از انجام عمره تمتّع تصادف مي‌كند و در بيمارستان بستري مي‌شود آيا اين شخص براي اعمال حج تمتّع نايب لازم دارد، اگر لازم دارد، آيا كسي كه خودش حج واجب انجام مي‌دهد مي‌تواند نايب او شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
شخص مورد نظر حكم محصور از حج را دارد، اگر از سال هاي قبل مستطيع بوده و اقدام نكرده است ويا استطاعت تا سال آينده باقي مي‌ماند در هر دو صورت واجب است كه در سال آينده حج انجام دهد در صورتي كه امسال امكان نداشته باشد، اگر امكان دارد مُحرم شود به مقدار واجب درك وقوفين كند و ساير اعمال را خودش انجام دهد و اگر نمي‌تواند نايب بگيرد.
حج كسي كه بعد از عمره فوت كرده [موانع انجام حج]
كسي كه عمره تمتع را انجام داده و در مكّه فوت مي‌كند آيا براي انجام حج تمتّع نايب لازم دارد يا انجام عمره از حجة الاسلام كفايت مي‌كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
نائب لازم نيست، كفايت مي‌كند.
حج زنان كه اموال موروثي خود را هبه كرده [موانع انجام حج]
زناني كه مسايل شرعي را نمي دانند و زمين هاي موروثي خود را به ذوي الارحام شان هبه مي كنند و حال اين كه از نظر شرعي با داشتن زمين موروثي مستطيع به حساب مي آيند آيا هبه چنين زميني از نظر شرعي صحيح است؟
پاسخ دهنده: معظم له
هبه صحيح است اما حج واجب بر عهده زنان ياد شده مي ماند و احوط اين است كه موهوب له، از طرف آنها نايب ميقاتي براي حج بگيرد.
ماترك ميتي كه هم بدهكار است و هم حج واجب دارد [موانع انجام حج]
كسي كه هم بدهكار است و هم حج واجب بر عهده اش است از دنيا برود و ماترك او براي پرداخت بدهكاري و انجام حج كفايت نكند وظيفه ورثه اش چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
در اين صورت پرداخت بدهكاري مقدم است.اگر ورثه تبرعا از طرف ميت حجي انجام دهند ميت بري الذمه مي شود، اگرچه حج ميقاتي باشد.
رفتن حاجي به غار حرا [موانع انجام حج]
عرفه و غار حراء خارج از مكه است يا نه؟
پاسخ دهنده: معظم له
رفتن به آنجا اشكال ندارد.
خروج از مكه قبل از انجام حج [موانع انجام حج]
آيا حاجي بعد از اتمام عمره و قبل از حج مي تواند از حرم و مكه خارج شود؟ اگر خارج شود چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر مطمئن باشد كه وقت احرام حج بر مي گردد اشكال ندارد.
ترك حج واجب بخاطر نگهداري از مادر [موانع انجام حج]
كسي از افغانستان همراه با مادر پيرش براي زيارت كربلاي معلا حركت مي كند در مسير راه تجارت مي كند و وقتي به كربلا مي رسد استطاعت حج پيدا مي كند و موسم حج هم فرا مي رسد اما به خاطر تنهايي مادر و پيري او نمي تواند او را تنها بگذارد و به حج برود.وقتي به افغانستان بر مي گردد ديگر توان مالي ندارد كه به حج برود آيا حج بر او واجب شده است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اين مسأله دو صورت دارد: 1- اگر امكان داشته است كه مادرش را دركربلا يا نجف در خانه يكي از دوستان، خويشا وندان يا هموطنان بگذارد و خودش به حج برود، ترك حج واجب به خاطر مادر جايز نيست.2- اگر حج رفتن اين شخص باعث فوت مادرش مي شده است حج به ذمة او تعلق نگرفته است.

سقط جنين نا مشروع [احكام اولاد]
1ـ آي سقط نين حاصل از رابطه نا مشروع جايز است.
پاسخ دهنده: معظم له
ج1: سقط جنين جواز ندارد.

تأخير حج به خاطر پرهيز از كمك به ظالمين [تأخير حج]
به گواهي تاريخ در تمام تاريخ زيارت بيت الله الحرام و بسياري از مراقد ائمه(عليهم السلام) غالباً مستلزم پرداخت وجوهي به ظالمين بوده است. كه امروزه واضح تر است و آن اينكه عربستان در دست وهابيت است و رفتن به حج و عمره باعث كمك به دشمنان دين مي گردد آيا بهتر نيست كه حد اقل براي مدتي زيارت خانه خدا و زيارت مراقد ائمه (عليهم السلام)تعطيل شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر شخص مستطيع حج باشد رفتن به حج واجب است و تأخير آن جواز ندارد.
حج كسي كه بعد از پنج سال فقير شده [تأخير حج]
كسي كه پنج سال پيش مستطيع بوده و در ثبت نام حج شركت كرده، ولي الآن فقير شده آيا حج بر چنين شخصي واجب است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر در اولين سال استطاعت مي توانسته به مكه برو و نرفته حج بر او مستقر شده بايد به مكه برود ولو با پول قرض باشد.
تأخير عمدي در انجام حج [تأخير حج]
كسي كه مستطيع بوده است عمدا به حج نرفته است ويا نتوانسته است برود بعد از آن كه از دنيا مي رود ((ماترك)) او براي حج بلدي كفايت مي كند آيا حج ميقاتي او را بري الذمه مي كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
حج ميقالي كفايت مي كند.

وصيت ديوانه بر انجام حج [وصيت به حج]
كسي كه به تاييد چهل نفر از اهالي قريه مبتلا به جنون بوده است و در همان حال براي خواهرزاده اش وصيت مي كند كه از طرف او حجي به جا آورد.خواهرزاده اش پس از فوت ماماي (دايي) خود زمين مرهونه دايي خود را با پرداخت رهن از مرتهن مي گيرد حالا سؤال اين است : 1- با توجه به جنون موصي آيا وصيت او براي انجام حج نافذ و قابل قبول است؟ 2- آيا خواهرزاده اش مي تواند مصارف سفر حج را از زمين ياد شده بگيرد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر ماماي (دايي) اين شخص در زمان استطاعت عقل داشته است ورثه براي انجام حج از طرف او نايب بگيرند اما اگر از اول جنون داشته و تا زمان مرگ برطرف نشده است، حج بر ذمه او مستقر نشده است.
وصيت به حج از ثلث مالي كه بيشتر از هزينه حج است [وصيت به حج]
اگر كسي درحال احتضار وصيت كند كه ازثلث مالش برايش حج انجام داده شود اگرثلث مال ازهزينه حج بلدي بيشتر باشد زيادي مال، مال نايب است يا ورثه يا براي خود موصي ميت مصرف شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر ثلث مال حج بلدي راكفايت مي كند بايد حج بلدي براي ميت انجام داده شود و باقيماندة مال براي خود ميت مصرف شود.
وصيت به انجام حج نيابتي [وصيت به حج]
كسي كه مستطيع بوده است وصيت مي كند كه فلان قطعه زمين فروخته شود و براي او نايب گرفته شود براي حج.با توجه به اين كه قيمت زمين هزينه حج بلدي را هم كفايت مي كند آيا حج ميقاتي او را بري الذمه مي كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
بايد طبق وصيت عمل شود.اگر وصيت به حج بلدي كرده است، حج بلدي انجام شود.

قرض به شرط اجاره منزل [معاملات ربوي]
گر مبلغي را مستأجر براي موجر قرض دهد و در ضمن شرط كند كه منزلت را در مدت يكسال به دوازده هزار تومان برايم اجاره بده ، اين معامله جايز است.
پاسخ دهنده: معظم له
اين معامله ربوي و باطل است .
باز گرداندن مال مأخوذ به ربا [معاملات ربوي]
كسي از روي جهل و نا آگاهي در معامله اي ربوي مبلغي را زيادي مي گيرد، حالا كه بنا است زيادي را به صاحبش برگرداند، بدون اينكه پرداخت كننده زيادي را از گيرنده دريافت كند آيا ذمه اي طرفين بري مي شود يا حتما زيادي را برگرداند؟
پاسخ دهنده: معظم له
در صورتيكه به ناحق مال شخص را گرفته باشد بدون پرداخت، ذمه اش بري نمي شود، مگر اينكه ذيادي را هبه و ابرا كند.

خريد و فروش چك و سفته به همان مبلغ [خريد و فروش چك]
آيا فروختن چك و سفته به همان مبلغ جايز است؟
پاسخ دهنده: معظم له
به همان مقدار كه در چك و سفته لحاظ شده معامله اشكال ندارد.
فروش چك مدت دار به كمتر از مبلغ مندرج [خريد و فروش چك]
فروش چك مدت دار و در وجه حامل به پول نقد و به كمتر ازمبلغ مندرج در چك از سوي صاحب اصل چك يا كسيكه چك حامل را از ديگري گرفته باشد، جايز است؟
پاسخ دهنده: معظم له
ظاهر اين كار خريد و فروش است، ولي در واقع همان رباء و قرض است و جايز نيست اما فروختن چك به صاحب اصلي آن كه از اوگرفته شده است به كمتر از مبلغ مندرج در آن اشكال ندارد.
فروش چك ضمانتي [خريد و فروش چك]
چك مدت دار را كه سند بدهكاري كسي است ، آيا جايز است براي غير بدهكار به مبلغ كمتر نقد بفروشد يا نه؟
پاسخ دهنده: معظم له
جايز نيست چون مألش اين است كه برايم صد هزارنقد بدهيد و بعد از شش ماه مثلا صدو پنجاه هزار بگيريد و ربا قرضي در اينجا تحقق پيدا مي كند.
خريدن چك به كمتر از مبلغ آن [خريد و فروش چك]
شخصي صد هزار تومان را به چهارصد هزار افغاني به شخص ديگري مي فروشد، و شخص اول دوباره چك چهارصد هزار افغاني را به صد هزار تومان و ياكمتر مي خرد (اين فرد اول چك صد هزار توماني يا نود هزار توماني را مالك است و در اختيار دارد) و شخص دوم همان چك صد هزار توماني و يا كمتر را به پانصد و يا ششصد هزار افغاني مي خرد، اين نوع خريد و فروش چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
فروختن ده هزارتومان نقد مثلا به چهارصد هزارافغاني تا يك سال صحيح است، و فروختن چك چهارصد هزار افغاني به سيصد هزار افغاني نقد و يا به پنجاه هزارتومان نقد نيز صحيح است، اما به قرض صحيح نيست، يعني اگر ثمن و مثمن هيچكدام نقد نباشد باطل است، و چك مدت دارحكم پول نقد را ندارد.

مبادله كلدار به افغاني [احكام صرّافي]
در بعضي مناطق پول نقد را به پول نقد خريداري مي كنند مثلا 50 هزار كلدار پاكستاني را در مدت سه، چهار روز به پنجاه هزار افغاني مبادله مي شود و يا اينكه 50 هزار افغاني در چند ماه بعد به شصت هزار افغاني خريداري مي گردد. آيا اين مبادله ربا و حرام است و يا اشكال ندارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
مبادله پول افغاني به كلدار پاكستان به هر مبلغ كه با هم معامله كنند اشكال ندارد ولي پول افغاني به پول افغاني با زياده جواز ندارد.
معاوضه پول افغاني به تومان [احكام صرّافي]
خريد و فروش پول افغاني به تومان به صورت نقدي 8 برابر، و به صورت نسيه به 18 برابر به مدت يك سال چه حكم دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
فروختن تومان به پول افغاني به هر قيمت جايز است،بشرط اينكه ترديد در انشاء نباشد ونگويداگر نقد دادي هشت برابر واگر نسيه دادي هجده برابر بلكه نقد يا نسيه را معين نموده انشاءكند
دالري كه قيمت آن سر موعد پرداخت نشده [احكام صرّافي]
در زمان آزادي خريد و فروش دلار در جمهوري اسلامي ايران، يكي از مهاجرين ده هزار دلار را به شخصي به صورت نسيه مي فروشدكه مشتري بعد از يك سال قيمت دلار را بايد پرداخت نمايد اما مشتري در موعد مقرر قيمت را نمي پردازد و 6 ماه از موعد مقرر مي گذرد، و ارزش دلار نيز در ايران بالا مي رود، حال با توجه به اينكه هنگام معامله، خريد و فروش دلار آزاد بوده است، و الان آزاد نيست آيا بايع قيمت زمان خريد را از مشتري بگيرد، يا قيمت فعلي دلار يا خود دلار را؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر معامله با رضايت طرفين فسخ شده باشد، غير از دلار حق ندارد چيز ديگري را بگيرد، و اگر فسخ نكنند همان قيمت از قبل تعيين شده را استحقاق دارد، ولي مشتري از جهت تأخير در پرداخت و تنزل قيمت تومان، موجب ضرر بايع شده است، و به عنوان مصالحه رضايت بايع را بايد به دست آ ورد.
فروختن پول افغاني به تومان [احكام صرّافي]
شخصي صد هزار تومان را به چهارصد هزار افغاني به شخص ديگري مي فروشد، و شخص اول دوباره چك چهارصد هزار افغاني را به صد هزار تومان و ياكمتر مي خرد (اين فرد اول چك صد هزار توماني يا نود هزار توماني را مالك است و در اختيار دارد) و شخص دوم همان چك صد هزار توماني و يا كمتر را به پانصد و يا ششصد هزار افغاني مي خرد، اين نوع خريد و فروش چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
فروختن ده هزارتومان نقد مثلا به چهارصد هزارافغاني تا يك سال صحيح است، و فروختن چك چهارصد هزار افغاني به سيصد هزار افغاني نقد و يا به پنجاه هزارتومان نقد نيز صحيح است، اما به قرض صحيح نيست، يعني اگر ثمن و مثمن هيچكدام نقد نباشد باطل است، و چك مدت دارحكم پول نقد را ندارد

فروش ملك به بيع شرط نا معلوم [معاملات غبني (ضرر دار)]
شخصي مقداري از زمين زراعتي خود رابه عنوان بيع شرط مي فروشد و شرط مي كند كه هر موقع قدرت مالي پيدا كردم زمين مذكور مال خودم باشد، مشتري نيز مي پذيرد.اما بعد از30سال مشتري مذكور زمين را به شخص ديگري مي فروشد و در ضن عقد او نيز شرط مي كند كه هر وقت مالك اول زمين، تمكن مالي پيدا نمايد زمين خود را پس مي گيرد، مشتري دوم نيز اين شرط را مي پذيرد و اهالي محل شاهد اين قضيه مي باشند، اما فعلاكه وارثين مالي اصلي قدرت مالي پيدا كرده اند، مشتري دوم ادعا دارد كه زمين را به عنوان بيع قطعي خريده است.اين شرط در ضمن عقد با اين كيفيت موجب ابطال بيع دوم نمي شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر شرط مذكور در ضن عقد ذكر شده باشد مثلا بايع گفته باشدكه زمين را به فلان مبلغ به شما فروختم مشروط به اينكه هر وقت پول پيداكردم حق فسخ داشته باشم و مشتري قبول كرده باشد، اين بيع غرري و باطل است، ولي اگر در ضمن عقد شرط نشده باشد و بعد از عقد بايع گفته باشد، هر وقت پول پيدا كردم زمين را فسخ مي كنم و مشتري قبول كرده باشد، اين شرط باطل است ولي بطلانش به بيع سرايت نمي كند وبيع محكوم به صحت مي باشد.
فسخ معامله بيع شرطي بعد از زمان خيار [معاملات غبني (ضرر دار)]
شخصي زمين يا خانة خود را علي الظاهر به بيع قطعي مي فروشد و تا 5 سال براي خود حق خيار فسخ قرارمي دهد، مهلت اعمال حق فسخ تمام مي شود و فروشنده فسخ نمي كند با توجه به اينكه زمين به اندازه نصف يا ثلث زيرقيمت واقعي خود فروخته شده است اكنون بايع بعد از پايان مدت خيار مي خواهد فسخ كند اما مشتري قبول نمي كند آيا بيع لازم شده است؟
پاسخ دهنده: معظم له
در صورتيكه در زمان مهلت خيار فسخ نكرده باشد، بيع لازم شده است.اگر مشتري خود راضي به فسخ نشود و اقاله نكند، بايع حق فسخ را ندارد.
فروش ملك به مبلغ كمتر از قيمت واقعي [معاملات غبني (ضرر دار)]
شخصي خودش در ايران زندگي مي كند، و منزلي دركابل دارد، و در ايران آن را به شخص ديگري به مبلغ 3 ميليون پول افغاني مي فروشد،بعد از 2 ماه از قيمت واقعي منزل آگاه مي شود كه 8 ميليون افغاني ارزش دارد، آيا بايع در معاملة مذكور مغبون شده است و در صورت مغبون شدن و جواز فسخ، آيا مشتري حق مطالبة سود را در طي اين چند ماه از بابت 3 ميليون پولش كه نزد بايع بوده است دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
بايع مغبون است و حق نسخ دارد، اما مشتري حق مطالبة سود را ندارد.

فسخ معامله نسبت به سهم وارث غائب [فروش مال مشترك]
مردي كه چهار دختر و چهار پسر دارد از دنيا مي رود.دختران به خانه شوهر مي روند و پسران زمين هاي پدرشان را به چهار قسمت تقسيم مي كنند.يكي از برادران قسمت و سهميه خود را مي فروشد اما بعد از چند سال كه ارزش پول كاهش پيدا مي كند و زمين گران مي شود يكي از خواهران خود را تحريك مي كند كه زمين را از مشتري پس بگيرد زيرا در آن زمين دختران مورث هم حق دارند در حالي كه خواهر بايع داراي عروس و داماد شده است و تاكنون هيچ ادعايي را نداشته است.حكم اين مسأله چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر دختران زمين ها را به برادران خود نه بخشيده باشند و فروش آن را امضاء نكرده باشند نمي توانند نسبت به سهم خود زمين فروخته شده را فسخ كنند نه همه زمين فروخته شده را.
فروختن سهم خود و شريك [فروش مال مشترك]
كسي مال مشترك خود و شريكش را فضولتا مي فروشد و شريكش راضي نمي شود و بايع فضولي را وكيل مي گيرد كه اموال فروخته شده را از مشتري باز پس بگيرد آيا اين وكالت صحيح است؟
پاسخ دهنده: معظم له
وكالت صحيح است و بايع وكيل مي تواند سهميه شريكش را از مشتري پس بگيرد.
تقسيم زميني كه وارث فروخته [فروش مال مشترك]
شخصي بخشي از زمين خود را مي فروشد و بعد ازمدتي فوت مي كند وبعد از چند سال وراث اختلاف پيدا مي كنند، و تصميم بر تقسيم مجدد زمين ها مي گيرند.آيا حق تقسيم مقدار فروخته شده را دارند؟
پاسخ دهنده: معظم له
حق تقسيم آن مقداري راكه پدر فروخته است ندارند.
فروش زمين مشترك بدون رضايت شريك [فروش مال مشترك]
شخصي زمين مشتركي را بدون رضايت شريكش فروخته است، و شخص دوم نيز به ديگري و او نيز به ديگري فروخته است، آخرين مشتري سالهاست كه از زمين استفاده مي كند.اين معاملات چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر شريك اجازه نداده باشد همه آن معاملات باطل است نسبت به سهم شريك، واگر در برابر ديد شريك فروخته است، و او هم از اين معامله منع نكرده باشد، و فروش مورد رضايتش بوده باشد، همه معاملات انجام شده صحيح است.

اگر تقسيم ملك مشترك عادلانه نباشد [تقسيم اموال مشترك]
زميني در بين سه برادر به طور غير عادلانه تقسيم شده است آيا چنين تقسيمي صحيح است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر از اول به تقسيم رضايت نداده باشند مي‌توانند دوباره به طور عادلانه تقسيم كنند. اما اگر از اول راضي بوده‌اند ديگر حق اعتراض ندارند.
قطعي شدن تقسيم سهام شركت [تقسيم اموال مشترك]
تقسيم اموال مشتري در چه صورتي لازم العمل است كه شركاء حق تقسيم كردن مجدد را نداشته باشد؟
پاسخ دهنده: معظم له
شركا بعد از علم پيدا كردن و مساوي بودن سهام و موافقت با تقسيم با قرعه يا بدون قرع در صورتي كه غبني در ميان نباشد نمي توانند تقسيم را باطل اعلام كنند.

در آمد برادراني كه اموالشان مشترك است [مصارف و در آمد شركت]
در افغانستان چند برادر در يك خانواده زندگي مي‌كنند تمام اموال و زمين حتي خرج و مخارج روزانه شان مشترك است، يكي از آن برادران در ايران كار كند براي خودش زمين شخصي خريداري كند مالك مي‌شود يا اينكه برادرها ديگر نيز به آن زمين شريك است.
پاسخ دهنده: معظم له
صاحب پول مالك زمين است و ساير برادران درآن شريك نمي‌باشد.

حكم چت كردن با جنس مخالف [اينترنت]
چت كردن: با جنس مخالف چه حكمي دارد؟ اگر مقدمه ازدواج باشد يا احتمال هيچگونه خطري فساد وجود نداشته باشد در اين صورت حكم چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
جائز نيست مگر اينكه يقين به عدم ابتلاء به حرام باشد كهدراين صورت اشكال ندارد.
خريد و فروش الآت اينترنت [اينترنت]
با توجّه به اينكه اينترنت قابل استفاده صحيح و ناصحيح است و مطالب خوب و بد دارد، به تعبيري جزء ابزار مشترك هست؛ چنانچه از آن استفاده هاي مشروع كنند، چه حكم دارد و خريد و فروش ابزار آن چه صورت دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
در فرض سؤال بيع و شراء آن جايز است و نيز استفاده مشروع از آن بلا اشكال است.
چت كردن با نا محرم [اينترنت]
چت كردن با نامحرمان در دنياي مجازي چه حكمي دارد ؟
پاسخ دهنده: معظم له
مطلق چت كردن حرام نيست ولي هرگونه ارتباط عاشقانه بين مرد و زن نامحرم شرعا حرام مي باشد؛ زيرا اينگونه ارتباط ها خالي از مفسده نيست.

هبه ي لازم بين زوجين [هبه لازم]
دختري درضمن عقد نكاح با شوهرش شرط مي كند كه به شرطي راضي به ازدواج مي شوم كه طلاهاي كه براي من خريده اي برايم هبه كني.داماد هم قبول مي كنداما بعد ازيك سال اختلاف پيدا مي شود و از همديگر جدا مي شوند.آيا طلاهاي كه به دختر هبه شده است مال اوست؟
پاسخ دهنده: معظم له
هبه يكي از زوجين به ديگري بنابر احتياط هبه لازمي است و شوهر نمي توا ند برگرداند.
ادعاي هبه بودن ارثيه [هبه لازم]
در برخي از مناطق هزاره جات رسم است كه كسي كه از دنيا مي رود در هفتم يا چهلم دخترانش را جمع مي كنند و درباره ارث و ميراث گفتگو مي كنند.دختران شخص فوت شده ارث زمين خود را يا مي گيرند و يا به برادران خود هبه مي كنند اما مواردي پيش مي آيدكه بر اثر اختلاف بعد از بيست وگاهي شصت يا هفتاد سال فرزندان دختر يا نواسة او سهم ارث مادر يا مادر بزرگ خود را مي خواهند حكم مسأله چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر برادران يا اولاد آنان نتوانستند هبه و يا اعراض خواهر را ثابت كنند بايد طبق موازين ارث از نو تقسيم شود.

اگر عوض در هبه معوضه محقق نشود [هبه معوضه]
شخصي زمين هاي خود را به نواسه هاي دختر خود هبه مي كند و به دامادش (پدر نواسه ها) به خاطر همين زمين ها نيابت زيارت مي دهد.داماد به زيارت مي رود اما از طرف كس ديگري نايب مي شود و براي پدر زنش زيارت نمي كند و از دنيا مي رود نواسه هاي صاحب زمين هم نمي توانند زيارت كنند آيا نواسه حق تصرف زمين ها را دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر نوه كبير شده باشد ازطرف جد خود به زيارت برود و اگر صغير باشد و فوريت در زيارت قيد نشده باشد بعد ازكبير شدن برود اما اگر فوريت قيد شده باشد وصي متوفي از مال او نايب بگيرد و اگر وصي ندارد حاكم شرع از مال متوفي نايب بگيرد.
هبه معوضه با عوض مدت دار [هبه معوضه]
كسي در بيماري مرگ زمين خود را وقف حسينيه و يا هبه ي باعوض مي كند و مي گويد بعد از مرگ او براي قضاي نماز، روزه و زيارت و...مصرف شود اين نوع هبه و وقف چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
وقف بعد ازموت نمي شود اما هبه كردن به كسي كه عوض را بعد از مرگ واهب انجام بدهد و قبض كرده باشد صحيح است.

ادعاي هبه بعد از فروش ملك [متفرقه هبه]
كسي زمين خود را درحضور علماء و مو سفيدان با ميل و رغبت خود مي فروشد و در قولنامه قيد مي كند كه زمين مال شخصي خودش است اما بعد از چند سالي كه قيمت گران مي شود ادعا مي كند كه زمين در واقع مال او نبوده است بلكه زمين را پدرش به مادرش هبه كرده و او به نواسه (فرزند بالغ ) اش هبه كرده است بنابراين زمين مال بايع نبوده است بلكه مال فرزند بايع است حكم اين مسأله چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر دو نفر عادل شهادت بدهندكه پدربايع زمين را به مادر بايع هبه و او به فرزند بايع هبه كرده است، هبه ثابت مي شود اما اگر پسر بايع صغير بوده باشد و پدرش ازباب ولايت او را فروخته باشد معامله صحيح است و به محض ادعا فسخ نمي شود.
تصرفات مانع رجوع از هبه [متفرقه هبه]
كسي كه مالي به اوبخشيده شده است، بعد از دريافت، آن مال را بفروشد و يا به ديگري ببخشد.يا نوعي تصرفي را در آن انجام دهد مانند اينكه پارجه ي بخشيده شده را لباس بدوزد.آيا با انجام اين نوع تصرفات بقاءعين موهوبه صدق مي كند تا بخشنده حق رجوع داشته باشد يا درحكم تلف است؟
پاسخ دهنده: معظم له
تصرفاتي مانند: بخشيدن و فروختن و نيز مانند تبديل پارچه به لباس يا حتي رنگ كردن پارچه يا مانند آردكردن گندم و پختن نان از آرد و امثال اين تغييرات حكم تلف را دارد.اما اگر تصرف مانند پوشيدن لباس و يا سوار شدن مركب و امثال آن باشد كه عرفا مي گويند مال بخشيده شده عينا باقي است.در اين گونه تصرفات واهب حق رجوع دارد.
رجوع از هبه ي غير معوضه [متفرقه هبه]
اگر كسي قربه الي الله و به قصد ثواب، مالي را به فقيري كه ازارحام او نيست هبه ي غير معوضه كند، درصورت بقاء عين هبه شده، مي تواند رجوع كند و هبه را بهم بزند؟
پاسخ دهنده: معظم له
هبه كننده حق رجوع ندارد.
ملك كه به كودك هبه شده [متفرقه هبه]
كسي يك قطعه زمين زراعتي خود را به عنوان شيربها به پدر زنش داده بوده است.پدرزن ياد شده چند سال بعد همان زمين را به نواسه خود هبه مي كند اما نواسه اش دركودكي مي ميرد اكنون كودك ياد شده يك خواهر و پدر و مادر دارد زمين مال كدام اين سه نفر است؟
پاسخ دهنده: معظم له
زمين ياد شده مال پدر و مادركودك از دنيا رفته است خواهر او حقي ندارد.

گرفتن ارثيه پدر بعد از فوت برخي ورّاث [ارث دختران]
كسي كه چهار پسر و دو دختر دارد از دنيا مي رود.پسرها زمين هاي پدري را تقسيم مي كنند و دختران چيزي نمي گويند اما وقتي برادران از دنيا مي روند خواهران از ورثه برادران سهميه ميراث خود را از زمين هاي ياد شده مي خواهند آيا اين ادعا درست است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر دختران سهمية خود را نبخشيده باشند مي توانند از فرزندان برادران خود بگيرند.

لازم بودن عقد صلح [عقد صلح]
آيا صلح ازعقود لازمه است يا ازعقود جايزه؟
پاسخ دهنده: معظم له
عقد صلح درصورتي كه شرايط معتبره را داشته باشد ازعقود لازمه است.

حكم ذبيحه ناصبي [ذباحه (حلال كردن حيوانات)]
ناصبي كيست و ذبيحه آنان چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
ناصبي كسي است كه به حضرت علي(ع) و ساير ائمه(ع) دشمني و كينه داشته باشد و ذبيحه آنان حرام است.
حكم گشتارگاه كه فقط هنگام روشن كردن دستگاه نام خدا برده مي شود [ذباحه (حلال كردن حيوانات)]
كارگراني در كشور استراليا در كشتارگاه مرغداري مشغول كارند. مرغها در اين كشتارگاه توسط دستگاه ذبح مي‌شوند. ولي براي اجراي ذبح شرعي صبح كه دستگاه روشن مي‌شود يك نفر نام خدا را به زبان مي‌آورد و تاظهر دستگاه به همان ذكر كار مي‌كند. بعد از ظهر دو باره كار به همين منوال تكرار مي‌شود. علماء اهل سنت خوردن اين گوشت‌ها را جايز دانسته اند. تكليف ما در اين قضيه چيست؟ با توجه به اينكه امكان ذبح بادست هم براي كارگران آن كشتارگاه امكان دارد آيا خوردن اين گوشت‌ها براي آنان جايز است؟ آيا كاردر اين كشتار گاه اشكال دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
خوردن آن گوشتها حرام و اكل ميته مي‌باشد، كار كردن در آنجا چون موجب نجاست بدن و لباس مي‌شود اگر در وقت نماز تطهير بتواند اشكال ندارد.
حكم جنين كه در شكم ذبيحه است [ذباحه (حلال كردن حيوانات)]
بعد از سر بريدن گوسفند گاهي در شكم او جنيني ديده مي‌شود، آيا خوردن آن جايز است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر با ذبح گوسفند، بره او مرده باشد آن بره بالتبع گوسفند حلال است و اگر زنده باشد، با ذبح حلال مي شود.
طهارت گوشت هاي وارداتي [ذباحه (حلال كردن حيوانات)]
آيا گوشت هاي يخ زده اي كه در افغانستان و در بين مردم بعضاً استفاده ميشوند اعم از گوشت مرغ ،گوسفند و ... از نظر شرعي قابل خوردن هستند يا نه؟ قابل تذكر است كه يك تعداد از اين گوشت ها از هرات به ديگر ولايت ها فرستاده ميشوند و يك تعدادشان مشخص نيست كه از كجا وارد ميشوند.
پاسخ دهنده: معظم له
اگر در داخل افغانستان آن حيوانات ذبح شود و يا ازكشورهاي اسلامي واردشود محكوم به حليت و طهارت است واگر از كشورهاي غير اسلامي وارد شود و ذبح شرعي احراز نشودمحكوم به حرمت ونجاست است. مگر اينكه احراز شود ذبح شرعي شده.

مصالحه در طلاق رجعي [شرايط صلح]
اگر زن و شوهري مصالحه كنند كه شوهر در طلاق رجعي، حق رجوع نداشته باشد اين مصالحه صحيح و الزام آور است؟
پاسخ دهنده: معظم له
مصالحه ياد شده صحيح نيست.

اخياراتي كه در صلح هستند [خيار در صلح]
درعقد صلح همه اقسام خيار وجود دارد يا برخي ازآنها؟
پاسخ دهنده: معظم له
غير از خيار مجلس، حيوان و تاخير, ساير خيارات وجود دارد.

مصالحه روي زمين برادر غائب [مصالحه فضولي]
كسي باغي دارد كه راه عبور و مرورش از بالاي زمين خودش دور است.اما اگر از بالاي زمين همسايه برود نزديك مي شود.برادرهمساية صاحب زمين مي گويد فلان مبلغ پول بده با هم مصالحه مي كنيم ومن برادرم را راضي مي كنم كه به شما راه عبور و مرور از بالاي زمينش را بدهد آيا اين مصالحه صحيح است؟
پاسخ دهنده: معظم له
مصالحه ياد شده فضولي است و اگر همساية صاحب زمين آن را امضا و قبول كند صحيح است.

وكيل گرفتن وكيل مطلق [وكيل بر وكيل]
اگركسي، ديگري را وكيل در اجراي صيغه عقد نكاح يا فروش خانه اش بكند و درباره جواز يا عدم جواز وكيل در توكيل سخني نگويد آيا وكيل مي تواند به جاي خودش كس ديگري را براي انجام كارهاي ياد شده وكيل بگيرد؟
پاسخ دهنده: معظم له
تا زماني كه موكل براي وكيل در توكيل اجازه نداده است وكيل نمي تواند ديگري را وكيل بگيرد.

عزل وكيل بعد از وكالت [عزل و انصراف]
مالك باغي, كسي را براي فروختن باغش وكيل مي كند اما وكيل خودش اين كار را انجام نمي دهد بلكه كس ديگري را وكيل مي گيرد براي فروختن باغ.صاحب باغ از فروش باغش منصرف مي شود اما وكيل ادعا مي كند كه اختيار از كف صاحب باغ رفته است و نمي تواند ازفروش باغ خود منصرف شود حكم اين مسأله چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر صاحب باغ وكيل اول را به طورمطلق وكيل نكرده باشد، وكيل نمي تواندكس ديگري را وكيل بگيرد اما اگر صاحب باغ وكيل اول را به طور مطلق وكيل گرفته باشد و اجازه وكيل در توكيل داده باشد مي تواند پيش از فروش باغ وكيل دوم را از وكالت عزل كند زيرا وكالت از عقود جايزه است بنابراين صاحب باغ مي تواند از فروختن باغ خود جلوگيري كند.

دادن وجوهات به وكلاء بعد از فوت مجتهد [وكالت بعد از فوت موكل]
كساني كه ازمرجعي تقليد دارند بعد از فوت آن مرجع تقليد مقلدين شان مي توانند وجوهات شرعيه خود را به وكلاء آن مرجع بد هند يا نه؟
پاسخ دهنده: معظم له
بعد ازفوت مرجع تقليد وكلاء او از وكالت عزل مي شوند و نمي شود به آنها وجوهات داد مگر اينكه از طرف مرجع حي كه به اجازه او باقي مانده وكيل بوده باشند.

هداياي عروسي كه بهم خورده است [هديه]
دختر و پسري شيريني خوري مي كنند و دوستان هدايايي مي آورند، ولي وقتي نامزدي بهم مي خورد يا يكي از پسر ودختر مي ميرند، حكم مصرف هداي چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
هداياي فاميل عروس مال عروس و هدايايي كه از طرف فامين داماد است مال داماد است.

برداشتن پول گله از مال پدر دختر [احكام گله و جهيزيه]
اگر پدر دختر پولي را از داماد به عنوان گَلَه گرفته باشد بعد داماد حق تقاص دارد يا نه؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر داماد آن مال را مهر دختر قرار نداده باشد يا نبخشيده باشد به اكراه و اجبار از داماد گرفته باشد داماد ميتواند تقاص كند.
حكم گرفتن گَلَه [احكام گله و جهيزيه]
آيا گرفتن وجه به عنوان گله جايز است يا خير چه حكمي دارد؟ در صورت حرمت آيا گيرنده آن مالك مي شود يا خير؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر به عنوان بخشش بدهد هم دادنش جايز است و هم گيرنده مالك مي شود و اگر بدون رضايت داماد پول بگيرد گرفتن آن جواز ندارد و پدر دختر هم مالك نمي شود.
جهيزيه زوجه فوت شده [احكام گله و جهيزيه]
آيا به طور كلي ودرهر صورت پس از فوت زوجه،جهيزيه او جزء ما ترك حساب ميشود؟
پاسخ دهنده: معظم له
در فرض سوال اگر جهيزيه از مال شوهر مانند گله مثلا تهيه كند مال شوهر است و اگر از مال پدر عروس باشد جز ماترك عروس است.

فسخ عقد به خاطر برداشتن سينه [تحقيق قبل از عقد]
زني كه سينه‌اش با عمل جراحي برداشته شده و خانواده‌اش در هنگام عقد اين مسأله را براي داماد بيان نكرده است آيا شوهر حق فسخ دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
شوهر حق فسخ ندارد.
صحبت دختر و پسري كه قصد ازدواج دارند [تحقيق قبل از عقد]
من دختري هستم 19 ساله و خيلي به مسائلي كه روزه را باطل مي كند حساس، قرار است من بعد از ماه رمضان با پسري عقد بنمايم و تمامي كارها انجام شده است ايا من مي توانم با ايشان با زبان روزه تلفني صحبت بكنم چون ميگويند بايد بيشتر اشنا شويم.
پاسخ دهنده: معظم له
اگر صرفاً بخاطر شناخت همديگر به قدر ضرورت وبدون كه مهيج شهوت همديگر باشد، اشكال ندارد؛ اما صحبت هاي عشقي ومهيّج جائز نيست.
آزمايش خون قبل از عقد [تحقيق قبل از عقد]
آيا شرعاً لازم است قبل ازخواندن عقد دختر و پسر آزمايش خون بدهند.
پاسخ دهنده: معظم له
در فرض سوال آزمايش لزوم شرعي ندارد مگر اينكه يكي از طرفين نسبت به بعضي امراض مشكوك باشد كه در اين صورت آزمايش خوب است و يا پزشك متخصص دستور آزمايش بدهد.

ميزان كسب رضايت والدين [ولايت (سر پرستي)]
اگر والدين با مسائل مهم و سرنوشت ساز فرزند بدون دليل كافي مخالفت كنند؛ آيا جلب رضايت آنان لازم است؟
پاسخ دهنده: معظم له
در فرض سؤال مخالفت اشكال ندارد؛ ولي سعي كند موجب ايذاء و نا راحتي پدر و مادر را فراهم نسازد.
صغير كه ادعاي كند ولي نفقه نداده [ولايت (سر پرستي)]
صغير و مجنون در همه احكام مساوي هستند.اما اگر جنون بعد از بلوغ دامنگير مجنون شود ولي او حاكم شرع است، اگر چه احتياط در توافق و همكاري پدر، جد يا وصي آنها با حاكم شرع است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اين نزاع اثر عملي ندارد.
اولياء مجنون [ولايت (سر پرستي)]
آيا ولي مجنون همان كساني است كه بر صغير ولايت دارند يا تفاوت دارند؟
پاسخ دهنده: معظم له
صغير و مجنون در همه احكام مساوي هستند.اما اگر جنون بعد از بلوغ دامنگير مجنون شود ولي او حاكم شرع است، اگر چه احتياط در توافق و همكاري پدر، جد يا وصي آنها با حاكم شرع است.
مضاربه با اموال صغير [ولايت (سر پرستي)]
آيا ولي صغير مي تواند با اموال او مضاربه كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
بله , اگر عامل امين ومورد اطمينان باشد اما اگر مال صغير را به غير امين و غير مطمئن بدهد ضامن است.

حكم كسي كه 10 سال روزه نگرفته [كفاره]
سلام من حدود 10سال است كه روزه نگرفته ام اگر توبه كنم اكنون حكم شرعي و تكليف من چگونه است؟
پاسخ دهنده: معظم له
چنانچه روزه نگرفتن شما به خاطر عذر شرعي بوده، اكنون بايد آن روزه ها را قضا كنيد و براي هر سال 22/5 (بيست و دو و نيم) كيلو گندم (طعام) فديه بدهيد.
و اگر عمداً و بدون عذر شرعي افطار كرده ايد؛ هم قضا دارد و هم كفاره كه بايد براي هر روز 45 كيلو گندم به عنوان كفاره براي شصت فقير بدهيد.
كفاره نزديك در روز ماه رمضان [كفاره]
با سلام من يك جوانم كه تازه ازواج كردم ودرروز بيست پنج ماه رمضان بعداز اذان صبح با همسرم نزدكي كردم
آيا غير ازقضاء كفاره هم بدهم يانه كفاره عادي يا كفاره جمع كه شصت روز به من تعلق ميگيرد .
باتشكر
پاسخ دهنده: معظم له
هم قضا دارد و هم كفاره عمد كه 60 مسكين را اطعام كند و يا 60 مسكين را هر كدام يك مد طعام بدهد و يا 60 روز روزه بگيرد.
دادن قيمت كفاره به 60 فقير [كفاره]
كسي كه در روزه ماه مبارك رمضان بدون عذر شرعي افطار كرده اگر بخواهد كفاره بدهد آيا مي‌تواند قيمت آنرا به فقير بدهد؟
پاسخ دهنده: معظم له
در فرض سوال،كفّاره اطعام شصت مسكين يا دادن شصت مد طعام به شصت مسكين است ودادن پول كفايت نمي‌كند.
پرداخت نقدي كفاره روزه [كفاره]
كسي كه به جهت عذر شرعي نتواند روزه بگيرد و بايد يك مد طعام براي هر روزكفاره بدهد، اگر به جاي گندم پول نقد بدهدكفايت مي كند و همچنين در كفارة افطار عمدي؟
پاسخ دهنده: معظم له
در هر دو مورد پول نقد كفايت نمي كند.
كفاره كسي كه بخاطر مريضي روزه نگرفته و قضا نكرده [كفاره]
اگر كسي به خاطر مريضي نتوانست ماه رمضان روزه بگيرد و تا سال بعد هم نتواند قضايش را بگيرد آيا دو تا فديه بر او واجب است يكي جهت افطار روزه بخاطر مريضي ويكي بخاطر نگرفتن قضاء آن يا يك فديه كفايت مي كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
يك فديه (كفاره) كفايت مي كند.
دادن كفاره به افراد واجب النفقه [كفاره]
آيا كفاره روزه را مي شود به افراد واجب النفقة خود بدهد؟
پاسخ دهنده: معظم له
چون دركفاره دادن طعام واجب است لذا به واجب النفقه داده نمي شود.
كفاره روز هاي عادت زن مريض [كفاره]
اگركم نور شدن چشم موقتي باشد كه بعد از افطار يا بعد از رمضان به حال عادي برگردد و ضرر بر چشم نباشد روزه بر او واجب است.
پاسخ دهنده: معظم له
بلي بايد كنارة ايام عادت را بدهد.
كفاره روزه استيجاري [كفاره]
در روزه استيجارياگر بعد از ظهر افطاركند كفاره بر او واجب است يا نه؟
پاسخ دهنده: معظم له
كفاره بر او واجب نيست ولي احتياط درترك افطار در بعد از ظهر است.
كفاره تعدد جماع در رمضان [كفاره]
گركسي درروز ماه رمضان چند بار به همسرش نزديكي كندكناره جمع بر او واجب است؟
پاسخ دهنده: معظم له
تعدد جماع موجب تعدد كفاره مي شود نه جمع.اگر كسي درروز وماه رمضان زناكندكفاره جمع بر او واجب است.
كفاره باقي ماندن بر جنابت از حرام [كفاره]
اگر كسي در شب ماه رمضان از حرام جنب شود و عمدأ - تاصبح غسل نكند و روزه اش را هم بخورد كفارة جمع بر او واجب است؟
پاسخ دهنده: معظم له
به خاطر باقي ماندن بر جنابت يك كفاره واجب است اگر چند از حرام باشد.
كفار روزه نگرفتن بخاطر جنابت [كفاره]
به خاطر باقي ماندن بر جنابت يك كفاره واجب است اگر چند از حرام باشد.
پاسخ دهنده: معظم له
به خاطر بقاي بر جنابت يك كفاره واجب است باعث و باني هركه باشد.
روزه مستحبي بجاي كفاره [كفاره]
اگركفاره ي روزه قضايي آن قدر باشد كه مكلف از انجامش نا اميد شده باشد مي تواند روزه مستحبي بگيرد؟
پاسخ دهنده: معظم له
روزه مستحبي نمي تواند بگيرد.
شرط بودن كفاره براي قبول روزه قضا [كفاره]
آيا در قبول روزه قضايي، دادن كفاره روزه شرط است يا هر كدام عمل (علي حده ) است؟
پاسخ دهنده: معظم له
ممكن است شرط قبولي باشد اما شرط صحت نيست.كسي كه كفاره ي روزه دارد مي تواند روزه قضايي بگيرد و صحيح است.
مقدار كفاره تأخير [كفاره]
كسي كه به خاطر بيماري نتوانسته است روزه بگيرد و حتي قضاي آن را نيز تا روزه سال آينده نتوانسته است بگيرد، پول هم ندارد كه كفاره اش را پرداخت كند.كفاره تأخير چه مقدار است؟
پاسخ دهنده: معظم له
كفارة روزه هر روز يك مد (750 گرم)است كه كفاره سي روز سي مد (بيست و دو و نيم كيلوگرم) مي شود.
زني كه تا رمضان بعد قضا روزه اش را نگرفته [كفاره]
اگر زن حامله نتواند روزه بگيرد بايد روز يك مد طعام بدهد اگر تسامحاً وتساهلاً تا رمضان بعدي قضاي آن را نگرفت آيا دوكفّاره واجب است يا يك كفّاره؟
پاسخ دهنده: معظم له
بلي براي هر روز دو تامدّ طعام بدهد يكي به عنوان فديه يكي به عنوان كفّاره.
سقوط كفاره با اجراي قصاص [كفاره]
در مورد قتل عمد يا ساير گناهاني كه قصاص حكم مي‌شود آيا كفاره هم پرداخته مي‌شود يانه؟ يا اگر قصاص صورت گرفت كفاره منتفي مي‌شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
با اجراء قصاص كفّاره ساقط نمي‌شود.
كسي كه يوم الشك را عمدا افطار كرده [كفاره]
اگر يقين كند كه اوّل رمضان است و عمداً افطار كرد بعد معلوم شد كه آخر شعبان بوده آيا كفاره بر او واجب است يا نه؟
پاسخ دهنده: معظم له
قضأ و كفّاره بر او واجب نيست.
خانمي كه قبل از عادت روزه اش را افطار كرده [كفاره]
اگر خانمي اوّل روز عمداً روزه خود را افطار كند و در وسط روز حيض يا نفاس يا مرضي بر او عارض شد آيا كفاره بر او واجب است يا نه؟
پاسخ دهنده: معظم له
احتياط در وجوب كفاره است ولي بعيد نيست كه كفّاره بر او واجب نباشد.
كسي كه به گفته دكتر روزه اش را خورده [كفاره]
شخصي مريضي را دكتر گفته است كه روزه برايت ضرر دارد و او هم به حرف دكتر روزه‌اش را افطار كرده است بعد معلوم شده كه دكتر اشتباه كرده و روزه براين شخص ضرري نداشته است حال قضا و كفاره بر او واجب است يا نه؟
پاسخ دهنده: معظم له
فقط قضأ واجب است و كفاره واجب نيست.
زمان دادن كفاره معذور [كفاره]
كسي كه در اثربيماري يا عذر ديگر روزه ماه رمضان را افطار كرده و تا رمضان آينده قدرت روزه گرفتن را ندارد يا دارند ولي مسامحه مي‌كند و بايد كفاره بدهد آيا مي‌تواند بعد از ماه رمضان كفاره بدهد يا بايد صبر كند تا رمضان آينده؟
پاسخ دهنده: معظم له
بايد صبر كند اگر قدرت بر گرفتن روزه پيدا كرد بايد روزه بگيرد و اگر نتوانست روزه بگيرد و روزه سال بعد آمد آن وقت كفاره جهت ترك و تأخير واجب است يعني اگر روزه امسال را گرفته نتوانست و به سال بعد متصل شد بايد كفاره تاخير يكسال را بدهد.
شرايط مصرف كفاره توسط فقير [كفاره]
كفّاره كه به فقير مي‌دهد آيا لازم است كه فقير آن را صرف در اكل بكند يا مي‌تواند آنرا بفروشد يا هبه كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
فقير بعد از تملّك ميتواند آن را بفروشد يا هبه كند يا بمصرف ديگر غير از اكل برساند.

اگر بعضي موارد كفاره ممكن نباشد [كفاره جمع]
در كفاره جمع اگر قادر به اداء بعضي از موارد نباشد مانند عتق رقبة وظيفه چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
اطعام مساكين وگرفتن دو ماه روزه كافي است.
كفاره قتل عمدي مخالف [كفاره جمع]
آيا در قتل عمدي سنّي(عامّه) كفّاره جمع واجب مي‌باشد يا يك كفّارة؟
پاسخ دهنده: معظم له
بنا بر احتياط كفّاره جمع واجب است.
اگرانجام كفاره جمع ممكن نباشد [كفاره جمع]
در كفاره جمع اگر قادر به اداء بعضي از موارد نباشد مانند عتق رقبة وظيفه چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
اطعام مساكين وگرفتن دو ماه روزه كافي است.

زمان پرداخت كفاره رمضان [متفرقه كفاره]
كسي كه در اثربيماري يا عذر ديگر روزه ماه رمضان را افطار كرده و تا رمضان آينده قدرت روزه گرفتن را ندارد يا دارند ولي مسامحه مي‌كند و بايد كفاره بدهد آيا مي‌تواند بعد از ماه رمضان كفاره بدهد يا بايد صبر كند تا رمضان آينده؟
پاسخ دهنده: معظم له
بايد صبر كند اگر قدرت بر گرفتن روزه پيدا كرد بايد روزه بگيرد و اگر نتوانست روزه بگيرد و روزه سال بعد آمد آن وقت كفاره جهت ترك و تأخير واجب است يعني اگر روزه امسال را گرفته نتوانست و به سال بعد متصل شد بايد كفاره تاخير يكسال را بدهد.
كسي كه كفاره اش را جهلا نقدي داده [متفرقه كفاره]
كسيكه در اثر جهل كفاره روزه خود را بجاي طعام پول نقد به فقير داده است آيا كفايت كرده يا نه؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر طرف را وكيل كرده كه با آن پول از طرف اين شخص طعام بخرد و خودش قبض كند كافي است و اگر وكيل نكرده بايد دوباره طعام بپردازد.
تكرار كفاره به تكرار مفطر [متفرقه كفاره]
اگر در يك روز چند مرتبه افطار كرده يك كفاره كافي است يا كفاره به عدد افطار تكرار شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر افطار به خوردن و آشاميدن باشد وافطار به آب و غذاهاي حرام نباشد يك كفّاره كافي است. امّا اگر به جماع باشد بايد به عدد جماع كفاره تكرار شود. هم چنين اگر افطار به استمناء باشد نيز حكم جماع را دارد.
دادن كفاره روزه ميت به اولادش [متفرقه كفاره]
آيا مي شود كفاره روزه ميت را به اولاد فقير ميت بدهند؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر اولاد ميت فقير باشند دادن كفارة ميت براي آنها اشكال ندارد.
كفاره خوردن تربت در روزه [متفرقه كفاره]
اينجانب در روزماه رمضان مقداري از تربت مقدس كربلا خوردم آيا افطار به حرام كرده ام تاكفاره جمع بر من واجب باشد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر براي استشفاء بوده افطاربه حرام نيست فقط يك كفاره و قضاه بر تو واجب است نه كفاره جمع.
كفاره افطار به دستور فرمانده [متفرقه كفاره]
كسي كه براي جنگيدن در جنگ هاي داخلي افغانستان چهار فرسخ از محل زندگي اش دور نشده است به دستور فرمانده افطاركرده است آيا كفاره دارد و اگركفاره دارد به گردن فرمانده است يا خود افطاركننده؟
پاسخ دهنده: معظم له
امتثال امر فرمانده واجب نبوده است بايد كفاره روزه اش را خودش بدهد.
كفاره قتل مهدور الدّم [متفرقه كفاره]
هرگاه شخصي مهدورالدمي را مثل زاني محصن، سابّ النّبي? و محارب را بكشد، آيا بر كشنده كفّاره قتل واجب است؟
پاسخ دهنده: معظم له
كفّاره واجب نيست مگردر صورت اول كه بدون اذن امام كشته باشدو اگر با اذن حاكم شرع جامع الشرايط كشته باشد كفّاره ندارد.
قاتلي كه به خصال كفاره عمل نكند [متفرقه كفاره]
هرگاه قاتل از عمل به خصال كفارات، امتناع ورزد ضمانت اجراي آن چيست؟ آيا حاكم مي‌تواند وي را حبس يا تعزير نمايد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر تعزير موجب اصلاح و تأديب قاتل شود حاكم شرع مي‌تواند او را تعزير كند و الاّ تعزير او جواز ندارد.
دادن كفاره نقدي بخاطر جهل به حكم [متفرقه كفاره]
كسيكه در اثر جهل كفاره روزه خود را بجاي طعام پول نقد به فقير داده است آيا كفايت كرده يا نه؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر طرف را وكيل كرده كه با آن پول از طرف اين شخص طعام بخرد و خودش قبض كند كافي است و اگر وكيل نكرده بايد دوباره طعام بپردازد.
كفار ارتكاب مكرر مبطلات [متفرقه كفاره]
اگر در يك روز چند مرتبه افطار كرده يك كفاره كافي است يا كفاره به عدد افطار تكرار شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر افطار به خوردن و آشاميدن باشد وافطار به آب و غذاهاي حرام نباشد يك كفّاره كافي است. امّا اگر به جماع باشد بايد به عدد جماع كفاره تكرار شود. هم چنين اگر افطار به استمناء باشد نيز حكم جماع را دارد.
خوراكي بودن كفاره [متفرقه كفاره]
اطعام مساكين چه گونه است حتماً بايد به مسكين طعام داد يا ممكن است گندم يا وجه آن را پرداخت؟
پاسخ دهنده: معظم له
بايد به آنها طعام بخوراند يا گندم و مانند آن را به آنها بدهد.
تعداد كفاره ي كه مي شود به يك فقير داد [متفرقه كفاره]
اگر فقير افراد تحت تكفّل داشته باشد آيا مي‌شود به تعداد اين افراد كفاره يك يا چند روز را بفقير پرداخت نمود يا فقط كفاره يك روز را ميشود به فقير داد؟
پاسخ دهنده: معظم له
مي‌شود به عدد افراديكه نان خور و واجب النفقه او هستند به هريك هفتصد و پنجاه گرم گندم يا آرد بدهد.
دادن قيمت كفاره بجاي كفاره [متفرقه كفاره]
كسي كه در روزه ماه مبارك رمضان بدون عذر شرعي افطار كرده اگر بخواهد كفاره بدهد آيا مي‌تواند قيمت آنرا به فقير بدهد؟
پاسخ دهنده: معظم له
در فرض سوال،كفّاره اطعام شصت مسكين يا دادن شصت مد طعام به شصت مسكين است ودادن پول كفايت نمي‌كند.

استفاده شخصي از اموال دولتي [احكام مسائل جديد]
سوار نمودن همسر و بستگان با خودرو پلاك دولتي به هنگام ماموريت اداري يا غير آن،در ساعات اداري و يا خارج از آن و بدون جواز مكتوب قانون چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
بر خلاف مقررات و بدون مجوز اين كار جواز ندارد.
استفتاده از عطر براي زنان در بيرون [احكام مسائل جديد]
حكم عطر زدن براي خانمها در خارج از منزل، چنانچه مقدار كمي براي از بين بردن بوي عرق و مانند آن بزنند چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
در فرض سؤال اگر به مقداري كمي باشد كه مردان نامحرم استشمام نكند اشكال ندارد.
اعتبار هيپنوتزم و... [احكام مسائل جديد]
استفاده از هيپنوتيزم براي مقاصد طبّي و مانند آن يا براي كشف امور پنهاني، يا خبر از گذشته و آينده و حال چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اين امور اعتبار شرعي ندارد.
سرود خواني دختر و پسر در گروه مختلط [احكام مسائل جديد]
گروههاي سرود متشكل از پسران و دختران به شكل نامناسب به اجراء برنامه مي بردازند. آيا تشكيل چنين گروه ها و شركت در محافلي كه آنها اجراء برنامه مي كنند. جاب عكس و ترويج آن توسط برخي مطبوعات ، يا پخش آن از تلويزيون چه صورت دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
امور فوق الذكر حرام است و مفاسد آن واضح و آشكار مي باشد.
نقاشي نقش ذي روح [احكام مسائل جديد]
نقاشي ذي روح چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
نقاشي ذي روح مطلقاًحرام است اگر چه برخي ازعلماء قائل به تفصيل شده اند.
نقش صورت انسان در فرش [احكام مسائل جديد]
فيلمبرداري و عكاسي تمام بدن انسان و نقاشي حيوانات و نقاشي صورت انسان بر قالين از نظر شرعي چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
فيلمبرداري و عكاسي از تمام بدن انسان و حيوانات در صورتي كه مستلزم حرامي نباشد اشكال ندارد اما نقاشي انسان و حيوانات بر قالين اشكال دارد و نبايد مرتكب شد.
پول دادن به طالع بين [احكام مسائل جديد]
طالع بيني چه حكمي دارد ؟ و آيا طالع بيني حكم معامله را دارد و مي توان براي آن پول پرداخت كرد؟
پاسخ دهنده: معظم له
طالع بيني مشروعيت ندارد، پول دادن و پول گرفتن در مقابلش جائز نيست؛ چون ترويج خرافات وكلاهبردار است.

حكم استفاده از سيمكارت هاي تصويري (رايتل) [رسانه ها]
سيستم جديد ارتباطي به نام «رايتل» به بازار آمده است.
اين سيستم همانند تلفن همراه (موبايل) است با اين تفاوت كه تصوير مخاطب را مي توان ديد و...؛ با توجه به گستردگي استفاده از اين سيستم و ديدن تصوير ديگران در آن رجامند است حكم استفاده، خريد و فروش و در آمد حاصله از آن را مرقوم فرماييد.
پاسخ دهنده: معظم له
طبق گزارش آگاهان از كاربرد اين فناوري و با در نظر داشت دستورات ديني، مذهبي و شرايط حاكم در كشورهاي اسلامي، استفاده از اين سيمكارت ها كه مفاسد آن بيش از منافعش هست، لازم به نظر مي رسد كه مؤمنين از خريد و فروش آن خود داري كنند؛ مگر افراد كه مطمئن هستند خود و اعضاي خانواده شان، هيچگونه استفاده حرام و سوء از آن نمي كنند.
نگهداري و استفاده از ماهواره [رسانه ها]
با توجه به اين كه غالب برنامه هاي ماهواره فاسد است، و اثرات منفي در پي دارد، و در هر خانه اي وارد شود غالباً از آن سوء استفاده خواهد شد، (هرچند امروزه برنامه هاي مفيد و علمي نيز در آن زياد شده است) نظر شما در مورد استفاده از اين وسيله سمعي بصري چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر از برنامه هاي مفيدو علمي وحلال آن استفاده كننداشكال ندارد ولي اگر نتوانند جلو فرزندان را از برنامه هاي فاسد آن بگيرند، خريدن و نگهداري آن جواز ندارد.
گوش دادن و نگاه به مطالب تمسخرآميز [رسانه ها]
شنيدن يا ديدن مطالبي كه پشت سر ديگران، چه با طنز و چه جدي، در روزنامه ها و تلويزيون مطرح ميشود براي بيننده يا شنونده چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
گوش دادنبهعيب ديگران جائز نيست؛ اما خواندن مطالب طنز در جرائد و روزنامه ها اشكال ندارد؛ ولي بهتر است اجتناب شود.
ديدن فيلم هاي خارجي [رسانه ها]
ديدن فيلم هاي خارجي كه زنان بي حجاب در آن ها بازي كرده اند و از تلويزيون جمهوري اسلامي ايران بخش مي شود چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر فيلم شهوت برانگيز و يا ديدن آن لذت برانگيز باشد جايز نيست .
دروغ گفتن براي تهيه ي خبر [رسانه ها]
حكم دروغ گفتن جهت تهيه خبري كه به سود جامعه باشد چه حكمي دارد ؟ با تشكر از زحمات شما
پاسخ دهنده: معظم له
در فرض سؤال دروغ جايز نيست؛ مگر درجايي كه اصلاح بين دو نفر باشد يا دفع ضرر مهم از خودش يا از مالش باشد.

باز با آلات قمار [قمار]
الف) حكم بازي با پاسور، بيليارد و تخته نرد اگر از آلت قمار بودن خارج نشده باشد به طوري كه در نزد توده مردم محل به عنوان يك وسيله ورزشي يا تفريحي شناخته نشود، يا خارج شده باشد؛ بازي با آن بدون برد و باخت چگونه است؟
ب) با توجه به اين كه شطرنج امروزه به عنوان يك نوع ورزش شناخته شده و آلت قمار محسوب نمي شود، با اين فرض بازي آن بدون برد و باخت مالي و شركت در مسابقات آن يا تماشاي بازيگرانش، چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
از بازي كردن به آنها مطلقا خودداري شود چه بردباخت باشد يا نه؛ مگر اينكه عرفا از آلت قمار بودن خارج شده باشدو برد و باخت نيز در ميان نباشد.
مساعدت و تشويق قمار باز [قمار]
تماشا، تشويق و يا مساعدت بازيكنان با آلات قمار چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
جائز نيست.

بازي با آلات قمار براي تفريح [آلات قمار]
بازي با آلات قمار به انگيزة تفريح نظير پاسور، شطرنج و غيره چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
احتياط وجوبي در ترك استعمال شطرنج و هر نوع آلت قمار است .
ساخت و نگهداري آلات قمار [آلات قمار]
كسي كه آلات و ابزار قمار مي سازد وكساني كه بدون برد و باخت مالي با شطرنج ،كرسمبل ، پاسور (پر) وكمساي بازي مي كنند چه حكمي دارند؟
پاسخ دهنده: معظم له
آلات و ابزار قمار بايد نابود شود و حفظ نگردد.

حكم نماز و روزه در خانه ي كه گِل آن غصبي است [غصب]
كسي كه خاك وگِل خانه خود را از زمين ديگران آورده و خانه ساخته است در حالي كه صاحب خاك و گِل راضي نيست، نماز خواندن و روزه گرفتن در آن خانه چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
نماز در آن خانه باطل است چون غصبي است اما روزه‌اش اشكال ندارد.
اثبات غصبيت زمين [غصب]
چند قطعه زمين به كسي ارث ميرسد اما مردم منطقه شهادت مي دهندكه زمين هاي ياد شده را پدرش (مورث ) از مردم گرفته است با اين فرض آيا كسي كه اكنون ذواليد است مالك زمين و مستطيع براي حج به حساب مي آيد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر دو نفر مؤمن ظاهر الصلاح شهادت مي دهندكه زمين ها را پدر اين شخص غصب كرده است اين شخص مالك زمين و مستطيع براي حج نيست.

بازي شطرنج براي تقويت حافظه [شطرنج]
بازي شطرنج بدون برد و باخت و به انگيزة تقويت حافظه و براي سرگرمي چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
احوط ترك آن است .
بازي شطرنج [شطرنج]
بازي با شطرنج كه در عصر حاضر تقريباً از حالت قمار خارج شده و در بيشتر اماكن جهت سرگرمي است (و البته در بعضي از اماكن ممكن است قمار شود) چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
چون نهي بالخصوص دارد بايد اجتناب كنند.

پسر عمه و خاله محرمند؟ [محارم]
آيا براي يك مرد و يا يك زن پسر عمه و خاله اش از جمله ارحام محسوب مي گردند؟ يا خير.
پاسخ دهنده: معظم له
بلي پسر و دختر عمه و خاله از ارحام هستند، هرچند از محارم نيستند؛ ولي دستورات صله رحم شامل آنها نيز مي شود.
تلقيح و حكم فرزند متولد از آن [محارم]
1. حكم تلقيح نطفه بيگانه چيست و فرزند حاصل از اين عمل چه حكمي دارد؟
2. اگر نطفه زن و شوهري گرفته، و در خارج رحم تركيب، سپس به رحم زني ديگر (جانشين مادر) تلقيح گردد و طفل متولد شود فرزند متعلق به كيست (صاحبان نطفه يا مادر جانشين) و با مادر جانشين و شوهر و محارم او محرم مي شود يا خير؟
پاسخ دهنده: معظم له
ج1. جواز ندارد و بچه هم مال صاحب نطفه است.
ج2. اين عمل شرعا جواز ندارد؛ اگر اين كار را كرد بچه مال صاحبان نطفه هست و راجع به مادر جانشين هم احتياط شود.
محرميت خواهر زاده [محارم]
آيا كسي مي تواند خواهرزادگان شوهر دار يا بي شوهر خود را ببوسد؟
پاسخ دهنده: معظم له
بوسيدن خواهر زادگان شوهر دار و بي شوهر اشكالي ندارد در صورت كه مهيج شهوت نباشد.
محرميت عروس با پدر شوهر (خُسور) [محارم]
آيا پدر شوهر مي تواند صورت عروس خود را ببوسد؟
پاسخ دهنده: معظم له
بوسيدن دست پدر شوهر از سوي عروس و بوسيدن صورت عروس از سوي پدر شوهر بدون قصد التذاذ اشكال ندارد. اگر پدر شوهر، جوان و بوسيدن صورت عروس در معرض تهييج شهوت باشد احتياطاً از آن اجتناب شود.

اگر نهي از منكر سبب نگاه به نامحرم باشد [نگاه كردن]
1. وظيفه مردم در قبال بد حجابي و مفاسد موجود در جامعه چيست؟
2. اگر نهي از منكر باعث نگاه به زنان كم توجه و آرايش كرده شود، آيا باز هم واجب است؟
پاسخ دهنده: معظم له
ج1: وظيفه مردم امر به معروف و نهي از منكر كردن است.
ج2: اگر عمداً و از روي شهوت نگاه نكند اشكال ندارد؛ ولي نگاه عمدي بخاطر نهي از منكر و غير آن جواز ندارد.
نگاه به زنان نامحرم در تلويزيون و مانند آن [نگاه كردن]
نگاه به زنان نامحرم در تلويزيون چنانچه موجب فساد و انحراف نشود و نيز نگاه كردن به عكس ها برهنه يا نيمه عريان ، چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر از روي التذاذ نباشد وموجب فساد نگردد، اشكال ندارد؛ ولي مقتضاي احتياط اجتناب از نگاه كردن در فقره دوم سؤال است.
نگاه كردن به صحنه هاي ورزشي [نگاه كردن]
نگاه كردن زنان به صحنه هاي ورزشي، مثل شنا وكشتي كه مردها نيمه عريان مي باشد چه صورت دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
نگاه كردن زنان به چنين صحنه هايي جايز نيست و نگاه كردن به فيلم آنها در صورتي كه مهيج باشد حرام است .
نگاه نا محرم به عكس ورزشكاران [نگاه كردن]
تبليغات بيش از حد ورزش ، بسياري از مردم از جمله دختران را به سوي فوتبال و جمع آوري عكس هاي فوتباليستها و نصب آنها در منازل كشانده و اثرات نامطلوبي از نظر تحصيلي و الگويي داشته است و در برخي موارد موجب بروز منكراتي شده است ، ارشاد حضرت عالي در اين زمينه چيست ؟
پاسخ دهنده: معظم له
اين امور چون خالي ازتهييج وتحريك و مفسده نيست بايد جدا ازآنها پرهيز شود.
حدود حجاب در بين محارم [نگاه كردن]
در ميان كساني كه دايي (ماما) عمو، عموي مادري، عموي پدري، خاله پدري و مادري و عمه پدري و مادري است . حدود حجاب اسلامي چه اندازه است؟
پاسخ دهنده: معظم له
افراد ياد شده از محارم اند و حدود حجاب در ميان محارم تنها پوشاندن عورت است و بنابراحتياط از زانو تا ناف بايد پوشانده شود.

شرط بندي در ورزش [شرط بندي]
شرط بندي درمسابقات ورزشي مثل اينكه بگويند اگر شما برنده شديد يك وعده غذا مي دهيم و اگر من برنده شدم شما غذا بدهيد مثلا، آيا جايز است يا نه ؟
پاسخ دهنده: معظم له
اين شرط بندي واجب الوفا نيست پس نمي توان برنده بازنده را اجباركند.
بازي شير بز [شرط بندي]
بازي ((شير - بز)) چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر برد و باخت مالي در ميان نباشد اشكالي ندارد.

ترويج و تشويق كف زدن [كف زدن (دست زدن)]
آيا ترويج كف زدن و تشويق كف زنان جايز است ؟
پاسخ دهنده: معظم له
حرام نيست . اما ترويج تكبير و صلوات بهتر است .
كف زدن در مكان هاي محترم [كف زدن (دست زدن)]
كف زدن در مكان هاي مقدس و بيوت مراجع تقليد چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
حرام نيست .
كف زدن در اعياد [كف زدن (دست زدن)]
كف زدن در جشن و سرور مواليد ائمه (ع ) چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
كف زدن حرام نيست . اگر چه گفتن تكبير افضل و ارجح است.

حكم گوش دادن به آهنگ ها [متفرقه رقص و موسيقي]
از نظر شما حكم گوش دادن به آهنگ چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
گوش دادن به آهنگ مطرب كه متناسب به مجالس لهو ولعب است جواز ندارد.
حضور عاقد در عروسي كه همراه با حرام است [متفرقه رقص و موسيقي]
در مراسم عروسي كه رقص و موسيقي اجرا مي‌شود از روحاني براي خواندن عقد و دعا دعوت مي‌كنند، اگر روحاني نرود، عقد خوانده نمي‌شود و متوليان مراسم عروسي از او ناراحت مي‌شود و اگر برود مجلس، مجلس رقص و موسيقي و ساز است وظيفه روحاني چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
شركت خود را مشروط به حفظ شؤون و شعاير اسلامي بكند، اگر پذيرفتند برود و اگر نپذيرفت نرود. رضاي خالق را بر خشم مخلوق ترجيح بدهند.
خريد و پخش نوار و عكس ها مبتذل [متفرقه رقص و موسيقي]
خريد و فروش و توزيع و تكثير نوارهاي ترانه از خوانندگاني طاغوتي و عكسهاي مبتذل و مستهجن چه صورت دارد و آيا پولي كه از اين راه بدست مي آورند و همچنين كسب درآمد از راه خريد و فروش مواد مخدر چه صورت دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
همه حرام است و موجب فساد در جامعه مي باشد.
جشن تكليف با رقص و كف زدن [متفرقه رقص و موسيقي]
برپا نمودن جشن تكليف با رقصيدن وكف زدن چه صورت دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
رقصيدن بنا بر احتياط واجب مطلقا حرام است . بايد جشن تكليف مشتمل بر تعليم نونهالان به اصول دين و فروع وتعليم مسائل طهارت و نجاست و وضو وغسل وتيمم باشد.
گوش دادن به موسيقي [متفرقه رقص و موسيقي]
يا شركت در مجالس جشن و عروسي كه موسيقي و ترانه در آن نواخته مي شود جايز است ؟
پاسخ دهنده: معظم له
استماع آن مثل نواختن حرام است .
فرق غنا و موسيقي [متفرقه رقص و موسيقي]
غنا وموسيقي با هم فرق دارد يا نه ؟ آيا بعضي اقسام آن حلال مي باشد؟
پاسخ دهنده: معظم له
غنا و موسيقي كه با ترجيع صدا و مطرب باشد كه غالبا در مجالس عيش و نوش نواخته مي شود حرام است . نامگذاري آن به موسيقي موجب حليت نيست.
رقص زن براي شوهر [متفرقه رقص و موسيقي]
آيا رقص و آواز خواندن زن براي شوهرش در صورتي كه نامحرم نبيند و نشنود جايز است ؟
پاسخ دهنده: معظم له
بله ، مانعي ندارد.

فال بيني و پيشگويي [رمالي و دعا نويسي]
زنان يا مرداني دركنار خيابانها و يا پاده روها نشسته و براي مردم فال مي گيرند و ازگذشته و آينده خبر مي دهند، آيا كار آنها مشروعيت دارد و پول دادن به آنها جايز است و پول گرفتن آنها چه صورت دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
كهانت و اخبار از مغيبات حرام است و پول دادن وگرفتن مشروعيت ند ارد .
پول گرفتن براي تعويذ نويسي [رمالي و دعا نويسي]
كساني هستندكه تعويذ، دعانويسي و رمالي را پيشه كرده اند. مثلا براي رفع حسد ازگاو و ... تعويذ مي دهند و در برابر آن از مردم و حاجتمندان پول مي گيرند. آيا گرفتن اجرت جايز است ؟
پاسخ دهنده: معظم له
اصل دعانويسي از قرآن وكتب معتبر براي شفأ بيماران و حل مشكلات مانعي ندارد. وگرفتن اجرت در برابر آن جايز است .
اثبات دزدي به قول رمال [رمالي و دعا نويسي]
كساني هستند كه به قول خودشان خبر از غيب مي دهند مثلا اگر چيزي دزديده شده باشد سارق و مكان اموال مسروقه را نشان مي دهند و در بعضي موارد مطابق با واقع مي شود آيا صاحب اموال مسروقه مي تواند خانة متهم را بازرسي كند ؟
پاسخ دهنده: معظم له
خبر دادن آنان حجت شرعي نيست و اثبات حق نمي كند. مگر اين كه صاحب اموال مسروقه يقين پيدا كند.

حكم احضار ارواح و ارتباط با آنها [سحر و جادو]
آيا احضار روح و ارتباط با ارواح عقلا ممكن هست يا خير؟ اگر ممكن است آيا اين كار با توجه به مفاسد كه ممكن است به بار بياورد از نظر شرع جايز است يا خير؟
پاسخ دهنده: معظم له
امكان دارد، ولي در صورت امكان مفسده از اين كار خودداري شود.
سحر و ياد گيري آن [سحر و جادو]
آيا سحر و جاود حقيقت دارد؟ آيا همه آنچه از اوهام وخيالات را كه مردم سحر وجاود مي ناميد درست؟
پاسخ دهنده: معظم له
سحر و جاود حقيقت دارد ومؤثر است و شرعا آموختن و به كار بردن آن حرام است؛ مگر اينكه براي ابطال سحر از خود و ديگران باشد كه در در اين صورت ياد گرفتن آن به قدر ضرورت اشكال ندارد.

چشمه اي كه در ملك مشترك احياء شده [احياء موات (آباد كردن زمينهاي مخروبه)]
زمين‌هاي دو طرف درّه مال دو نفر است. قسمتي از آن به گورستان منطقه تعلق دارد بر اثر سيلاب از كف دره چشمه‌اي پيدا شده است يكي از شركاء چشمه را كنده و اكنون ادعاي مالكيت چشمه را دارد، چشمه و زمين‌هاي اطراف گورستان چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر چشمه را به قصد احيا كار كرده باشد چشمه مال احيا كننده است. تصرف در زمين‌هاي اطراف قبرستان موقوفه جايز نيست. اگر قبرستان موقوفه نباشد غير از حريم قبرستان را مي‌توانند احيا كنند.
چشمه اي كه در ملك كسي ديگر واقع شده [احياء موات (آباد كردن زمينهاي مخروبه)]
چشمه اي بوده است كه اهالي منطقه از آب آن استفاده مي كرده اند اما محل چشمه ازكس ديگري بوده است كه در اطراف چشمه نهال غرس كرده است و اكنون آب به قريه نمي رسد آيا اهالي قريه درخت هاي ياد شده را مي تواند قطع كنند؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر صاحب زمين چشمه را حفركرده باشد يا همراه با زمين از ديگري خريده باشد مالك آن است و اهالي قريه حق استفاده از آب آن را ندارند.اما اگر چشمه از مباحات اوليه است حق اولويت براي كساني است كه اول از آن چشمه استفاده مي كرده اند.اگر اهالي از اول استفاده كرده اند وحق سبق دارند درخت هارا قطع مي توا نند.
مزاحمت به سبب احياء موات [احياء موات (آباد كردن زمينهاي مخروبه)]
كسي پيرامون زمين خود را احياء و نهال غرس كرده است اهالي قريه مي گويند حريم قريه تنگ شده است و ضرر به ما مي رسد آيا مطلق ضرر اهل قريه كفايت مي كند براي پس گرفتن حريم قريه يا ملاك عسر و حرج اهالي است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر احياي حريم موجب ضرر و مزاحمت اهالي شود براي پس گرفتن حريم كفايت مي كند.
استفاده از چشمه هاي عام [احياء موات (آباد كردن زمينهاي مخروبه)]
چشمه ها و آب هايي كه در برخي كوه هاي عام وجود دارد كه مال صاحب علفزار است يا بدون صاحب اند؟ آياكسي مي تواند در پيرامون چشمه ها، زمين كشا ورزي درست كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
هركسي كه بيشتر از ديگران زمين درست كرده است حق اولويت دارد و اگر آب اضافه و زياد شد ديگران هم مي توانند از آن استفاده كنند
فروش علفچر و هيزم آن [احياء موات (آباد كردن زمينهاي مخروبه)]
در بعضي از مناطق افغانستان، علف هاي كوه ها براي مصارف زمستان گوسفندان وگاوها جمع آوري مي شود و حدود علفزار هر خانه و منطقه هم از قديم الايام مشخص و تقسيم شده است؛ اگر علف اين كوه ها فروخته شود آيا هيزم آن نيز تابع علف است؟
پاسخ دهنده: معظم له
كوه عام پيش از احيا مال كسي نيست تا آن را بفروشد تنها مي تواند استفاده كند و اگر حريم قريه باشد ايجاد مزاحمت براي اهل قريه جايز نيست.

خريد و فروش مجلات ضد دين [جرائد]
خريد و فروش برخي از روزنامه ها و مجلاتي كه با استفاده از آزادي، برخي احكام اسلام را زير سوال برده و يا به مقدسات انقلاب اسلامي جسارت كرده و يا بي بند و باري و فساد را ترويج مي كند چه صورت دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
طبع و نشر و خريد و فروش آنها جايز نيست وثمن آنها براي فروشنده سحت است . مؤمنين از خريدن آنها اجتناب كنند تا اعانت به اثم نكرده باشند.

فروختن سهم خود و ديگري [فروش ملك مشترك]
شخصي5 فرزند دارد ودرحال حيات تمام اموال و املاك خود را به 6 حصه تقسيم مي كند. 5 حصه را به فرزندان خود مي دهد و يك حصه را براي خود باقي مي گذارد، بعد از مدتي سه فرزند از پدرجدا مي شوند و دو فرزند همراه پدر خود زندگي مي كنند و پدر حصه اي خود را به اين دو فرزند همراه خود هبه مي كند و يكي از اين دو فرزند حصه اي پدرش را بدون اذن پدر مي فروشد، و فعلا پدر و برادر به آن معامله رضايت ندارند، معاملة مذكور چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
معامله نسبت به سهمية برادرباطل است و سهمية بايع را اين برادركه شريك است مي تواند به عنوان حق شفعه بگيرد و قيمتش را بدهد.

حد مجاز امر به معروف و نهي از منكر [شرايط امر به معروف و]
با توجه به اينكه امر به معروف و نهي از منكر مراتبي دارد علماء و طلاب و مؤمنين تا كدام مرتبه‌اش ميتوانند امر به معروف و نهي از منكر كنند مثلاً زدن و بدست قانون دادن را هم اجازه دارند يا نه؟
پاسخ دهنده: معظم له
علماء و مبلغين امر به معروف و نهي از منكر را لسانا انجام دهند ولي زدن وتعزير احتياج به دستور مجتهد جامع الشرائط دارد.
ترك مراودت به منظور نهي از منكر [شرايط امر به معروف و]
مردي سه چهار بار زنش را طلاق داده است و هر بار بعد ازپايان عده حتي در مرتبه سوم و چهارم بدون ((محلل ))، رجوع كرده است.با اين كه چندين بار به اوگفته شده است كه زنش حرام ابدي شده است اما او اعتنايي به مسايل شرعي ندارد.معاشرت و رفت و آمد با چنين كسي چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
به خاطر امر به معروف و نهي ازمنكر معاشرت با چنين شخصي نشود تا شايد ازفسق علني اجتناب كند.
جواز امر به معروف در صورت وجود ضرر [شرايط امر به معروف و]
اگر امر به معروف ضرر داشته وجوب آن برداشته مي شود يا حتي جواز هم برداشته مي شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر ضرر به اندازه اي باشد كه تحمل آن شرعا جايز نيست جواز هم بردا شته مي شود.
شرايط امر به معروف و نهي از منكر [شرايط امر به معروف و]
شرايط امر به معروف و نهي ازمنكر چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
1- خود امر كننده به معروف و نهي كننده از منكر، معروف ها و منكرها را بشناسد.
2- كسي كه امر به معروف و نهي از منكر مي شود اصرار بر ادامه عمل خود داشته باشد اما اگر كسي معروفي را ترك كند و منكري را انجام بدهد و بعداً پشيمان شود و توبه كند امر و نهي او، امر به معروف و نهي ازمنكر نيست.
3- احتمال تأثير وجود داشته باشد.
4- ضرر و مفسده اي براي خود امر كننده به معروف و ن
نهي كننده ي از منكر و مسلمانان ديگر نداشته باشد.
كساني كه بايد امر به معروف كنند [شرايط امر به معروف و]
آيا امر به معروف و نهي ازمنكر بر همه مكلفين واجب است يا بر قشر خاص از آنها؟
پاسخ دهنده: معظم له
هر مكلفي كه واجد شرايط امر به معروف و نهي از منكر باشد، بر او واجب كفايي است كه امر و نهي نمايد. ولي امر و نهي عملي متوقف است بر دستور مرجع و فقيه جامع الشرايط.

وظيفه مردم نسبت به بد حجابي [حجاب]
1. وظيفه مردم در قبال بد حجابي و مفاسد موجود در جامعه چيست؟
2. اگر نهي از منكر باعث نگاه به زنان كم توجه و آرايش كرده شود، آيا باز هم واجب است؟
پاسخ دهنده: معظم له
ج1: وظيفه مردم امر به معروف و نهي از منكر كردن است.
ج2: اگر عمداً و از روي شهوت نگاه نكند اشكال ندارد؛ ولي نگاه عمدي بخاطر نهي از منكر و غير آن جواز ندارد.
شرايط رأي دادن به زنان [حجاب]
در رساله هاي منسوب به آيت الله محقق كابلي در كابل و شايد هم به كثرت در دسترس مومنين است و اين فتوا صريحا در آن موجود است كه ايشان راي دادن به
خانم هاي كمتر از 60 سال را ناجايز مي دانند نظر شما را در مورد خواهانيم
ما با نقادان فراواني بر سر اين گونه مسايل مواجهيم لطفا موضع معظم له را در اين خصوص به گوش همگان به وضوح برسانيد .والسلام
پاسخ دهنده: معظم له
كار در امور اجتماعي محدوديت سنّي ندارد.
بلكه بر هر زن مسلماني حفظ حجاب اسلامي در همه جا واجب است، مخصوصا خانم هايي كه كارمندهستند، و همچنين رأي دادن بزني كه مراعات حجاب اسلامي را بكند در هر سني اشكال ندارد.
حد حجاب در حضور محارم [حجاب]
حد حجاب زنان در مقابل محارم چه مقدار است، آيا زنان و دختران مي توانند در برابر محارم خويش نيمه عريان يا با سر و گردن و مقداري از سينه و دستها و پاهاي نپوشانده ظاهر شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
بهتر است زنهاي جوان و دختران بزرگ بيشتر از حدّ معمول بدن خود را حتي براي محارم جوان خود نيز ظاهر ننمايند.
مقدار حجابي كه بايد رعايت شود [حجاب]
1. آيا از نظر شرع پوشش كف و پشت پاي زنان واجب است؟
2.آيا پوشاندن تمام بدن به جز گردي صورت و دست ها تا مچ براي زنان به هر نوع لباس غير زينتي كافي است؟ يا رعايت شرايط ديگر در حجاب واجب لازم است ؟
پاسخ دهنده: معظم له
اين اندازه كشف حجاب فقط در نماز معفو است، امّااگر در معرض ديد نامحرم باشد همان مقدار نيز بايد پوشانده شود.
مگر اينكه مورد التذاذ مردان نامحرم نباشد.
دختر بچه هاي بي حجاب [حجاب]
بعضي از مادران دخترش را پيش از سن بلوغ بدون حجاب ويا نيمه عريان در مجالس و خيابانها مي برد، آيا به وظيفه اسلامي خويش عمل كرده است ؟
پاسخ دهنده: معظم له
ظيفه مادر اين است كه دخترش را قبل از بلوغ به حجاب اسلامي عادت دهد تا اينكه حجاب بعد از بلوغ برايش سنگيني نكند.
پوشيدن لباس تنگ براي زنان [حجاب]
بعضي اظهار مي دارند كه خانمها، كت و دامن بپوشند و دوچرخه سوار شوند و ورزش نمايند مانعي ندارد، آيا اين نظر درست است ؟
پاسخ دهنده: معظم له
ترويج اموري كه مبدأ نشر فساد در جامعه يا موجب بي عفتي زنان و دختران شود جايز نيست . پوشيدن لباس زينت كه حجم مفاتن بدن زن را نپوشاند، كافي نيست .
خنده بلند زنان و دختران [حجاب]
خنديدن زنان و دختران با صداي بلند در خيابان وكوچه و بازار چه صورت دارد ؟
پاسخ دهنده: معظم له
چون در معرض شنيد نامحرمان است جواز ندارد.
برخورد زن با نامحرم با چهره خندان [حجاب]
آيا برخورد زن با چهره خندان و متبسم با مردان در هنگام خريد و يا صحبت با آنها جايز است ؟
پاسخ دهنده: معظم له
چنين برخورد، چون مهيج و منشا ريبه است جايز نيست و از آية مباركه قران : (و لا يخضعن بالقول , فيطمع الذي في قلبه مرض ) حرمت آن استفاده مي شود.
پوشيدن چادر سياه [حجاب]
آيا پوشيدن چادر سياه براي زن كراهت دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
كراهت ندارد. بهترين ساتر براي زنان چادر مشكي (سياه) است . چادر بهتر مفاتن بدن را مي پوشاند، لهذا حجاب برتر است .
پوشيدن جوراب بدن نما [حجاب]
پوشيدن جوراب بدن نما و لباسي كه ساتر تمام بدن نيست دركوچه و خيابان براي زن چه صورت دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
حرام است و همچنين است خارج شدن با آرايش در محضر اجانب .
ضرورت حجاب [حجاب]
آيا وجوب حجاب بر زن از ضروريات دين اسلام است يا نه ؟
پاسخ دهنده: معظم له
اصل وجوب حجاب از ضروريات دين مقدس اسلام است پس زنان مو و بدنشان را از نامحرم ستركنند و صورت اگر مهيج شهوت باشد نيز ستركنند. ولي ستركفين واجب نيست .

خالكوبي حيوانات در بدن [معاصي و گناهان]
كساني كه در بدن شان تصوير زنان، حيوانات وحشي، اشعار مبتذل، خالكوبي مي كنند اولا چنين كاري شرعا جايز است يا حرام، و ثانيا آيا نماز خواندن با چنين تصويري صحيح است؟
پاسخ دهنده: معظم له
كشيدن تصوير حيوانات مطلقاً حرام است، در بدن باشد ياغير آن، و نماز خواندن در جائي كه تصوير انسان باشد و يا بدني كه تصوير انسان دارد مكروه است.
نماز با عرق استمناء [معاصي و گناهان]
آيا عرق كسي كه استمنا مي كند نجس است يا خير؟
پاسخ دهنده: معظم له
آن عرق پاك است ولي از نماز خواندن با آن خودداري كند.
فروش مشروبات الكلي براي كفار [معاصي و گناهان]
سلام عليكم!
من مقلد جناب حضرت ايت اله العظمي هستم.
رستورانتها در كشور هاي اروپا نظر به قانون شان بايد به مراجعين كه مشروبات الكلي بخواهند داده شود.
اينجانب رستورانت دارم. تكليف شرعي من نسبت فروش مشروبات الكلي چيست؟
آيا اجازه دارم بفروشم واز پول آن ميتوانم مصرف بنمايم ؟
پاسخ دهنده: معظم له
در فرض سؤال فروش مشروبات الكلي جائز نيست و گرفتن پول در مقابل آن حرام است.
تفاوت معصيت در خفا و مرءآ [معاصي و گناهان]
انجام دادن فعل حرام در خفا با علني از نظر حرمت فرق دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
بلي مرتكب حرام در خفا مستحق عقاب است ولي انجام دادن در محضر مردم عتابش از جهت اشاعه فاحشه شديد است .
شركت در مجالس معصيت [معاصي و گناهان]
شركت كردن در مجالس عروسي كه مقرون با لهو و لعب است و شركت نكردن باعث دشمني و خصومت با اقوام و فاميل است ، چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اول نهي ازمنكر نمايد اگر موثر نشد شركت نكند، اگر چه باعث قطع مراوده شود.

حكم ريش تراشي [تراش (كَل) كردن ريش]
1ـ تراشيدن ريش تا حدي كه فقط قسمت چانه باقي بماند، كه گاه به آن ريش پروفسوري گفته مي شود، از نظر شرع چه حكمي دارد؟
2ـ آيا نوجوانان كه محاسن آنها به صورت نامنظّم روئيده مي توانند ريشش را بتراشند تا به صورت كامل درآيد؟
پاسخ دهنده: معظم له
جواب1: همان اندازه كه صدق ريش گذاشتن كند كافي است.
جواب2: تراشيدن ريش حرام است ولو ابتدايي باشد.
آرايش براي مردان [تراش (كَل) كردن ريش]
آرايش براي مردان جايز است؟
پاسخ دهنده: معظم له
مطلق آرايش اگر ريش خود را نتراشد اشكال ندارد.
اجرت گرفتن براي تراش ريش [تراش (كَل) كردن ريش]
اجرت گرفتن بر تراشيدن ريش حرام است يا نه ؟
پاسخ دهنده: معظم له
بنابر احتياط واجب حرام است . بناء شخص تراش كننده مرتكب دو خلاف شده است : 1 - نفس تراشيدن 2 - گرفتن اجرت بر آن .
تراشيدن ريش [تراش (كَل) كردن ريش]
آيا تراشيدن ريش جايز است يا حرام ؟
پاسخ دهنده: معظم له
احتياط واجب درترك تراشيدن ريش است .

خريد و فروش طلا براي داماد [استعمال طلا و نقره]
خريد و فروش حلقه يا ساعت يا زنجير طلا خانواده ي عروس براي داماد تهيه مي كند چه صورت دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
چون زينت نمودن داماد به آنها حرام است نبايد خانوادة عروس چنين اشياءرا تهيه نمايند.

شعبده بازي و تماشاي آن [شعبده بازي]
شعبده بازي و دعوت از شعبده باز و تماشاي آن چه صورت دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
احتياط واجب ترك آن است مطلقاً.

شعبده بازي و تماشاي آن [شعبده بازي]
شعبده بازي و دعوت از شعبده باز و تماشاي آن چه صورت دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
احتياط واجب ترك آن است مطلقاً.

تماشا و بازي در فيلم هاي بد حجاب [سينما و بازيگري]
بازي نمودن مرد و زن در فيلم كه زن حجاب را مراعات نمي كند و با اينكه مهيج شهوت است ، چه صورت دارد؟ آيا تماشاي آن جايز است ؟
پاسخ دهنده: معظم له
بازي نمودن و يا تماشاي فيلمهايي كه مهيج شهوت باشد حرام است .
بازي مرد با زن نامحرم در فيلم [سينما و بازيگري]
آيامرد ميتواند درفيلم بازي كندكه زن نامحرم نقش همسراوراداردوجلوي دوربين به او حرفهاي عاشقانه بزند؟
پاسخ دهنده: معظم له
در فرض سؤال بازي در چنين فيلمهايي حرام است و جواز شرعي ندارد.

نهالي كه در زمين ديگر ريشه دوانيده [حريم (محدوده اطراف)]
در زمان حيات پدر در فاصله زمين (ميان تير) نهال غرس شده است بعد از آنكه پدر فوت مي‌كند، دو برادر زمين‌هاي خود را تقسيم مي‌كنند. زمين مال يكي و درخت‌ها مال ديگري مي‌شود. درخت‌هاي ياد شده ريشه در زمين برادر دوانده و بر زمين او سايه انداخته است. صاحب زمين به اين مسئله راضي نيست. حكم شرعي مسئله چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر در هنگام تقسيم قرار شده كه درختان مال يكي و زمين مال ديگري باشد صاحب زمين حق منع ندارد. البته اگر ريشه‌هاي درختان به جاهاي ديگر برسد، صاحب زمين حق دارد آن‌ها را قطع كند يا با گرفتن اجرت المثل از صاحب درخت اعلام رضايت كند.
سايه اي نهالي كه ضرر زننده است [حريم (محدوده اطراف)]
كسي نهال درمحدودة زمين خود غرس مي كند اما سايه نهال ها به زمين و زراعت كس ديگري ضرر و زيان مي رساند آيا صاحب زمين متضرر و زيان ديده، حق داردكه صاحب نهال ها را مجبور به قطع آنها بكند؟
پاسخ دهنده: معظم له
بله، اگر شاخه هاي نهال ها فضاي زمين غير را اشغال كرده باشد مي تواند صاحب نهال ها را مجبوركندكه شاخة نهال ها را قطع كند.
چشمه اي كه از زمين ديگري درآمده [حريم (محدوده اطراف)]
چشمة آب كسي بر اثر سيلاب خراب و آب آن قطع مي شود اما آب از بالاي زمين كس ديگري بيرون مي آيد آيا آب چشمة جديد مال صاحب چشمة قديم است يا مال صاحب زمين است؟
پاسخ دهنده: معظم له
صاحب چشمة قديم بايد همان محل قديم چشم ه را حفركند يا جاي ديگري از زمين خود را براي پيدا كردن آب چشمه حفركند اما اگر نتوانست آب چشمه را پيداكند احوط اين است كه با صاحب زميني كه چشمة جديد درآن جاري شده است مشتركا از آب آن استفاده كنند
مقدار حريم نهر آب [حريم (محدوده اطراف)]
حريم نهر آب ازنظر وسعت و فضا چه اندازه است؟
پاسخ دهنده: معظم له
به اندازه رفع احتياجات مانند جاي انداختن گل و لاي نهر و رفت و آمد مالكان آن.
ساختن خانه در حريم قريه [حريم (محدوده اطراف)]
آيا كسي مي تواند در حريم قريه خانه بسازد؟
پاسخ دهنده: معظم له
ساختن خانه در حريم قريه اگر موجب شودكه اهل قريه در مضيقه بيفتند حكم غصب را دارد و اهالي مي توانند خانه را خراب كنند
فروش علفچر و هيزم آن [حريم (محدوده اطراف)]
در بعضي از مناطق افغانستان، علف هاي كوه ها براي مصارف زمستان گوسفندان وگاوها جمع آوري مي شود و حدود علفزار هر خانه و منطقه هم از قديم الايام مشخص و تقسيم شده است؛ اگر علف اين كوه ها فروخته شود آيا هيزم آن نيز تابع علف است؟
پاسخ دهنده: معظم له
كوه عام پيش از احيا مال كسي نيست تا آن را بفروشد تنها مي تواند استفاده كند و اگر حريم قريه باشد ايجاد مزاحمت براي اهل قريه جايز نيست.
فروختن علفچر [حريم (محدوده اطراف)]
ر بعضي از مناطق افغانستان، علف هاي كوه ها براي مصارف زمستان گوسفندان وگاوها جمع آوري مي شود و حدود علفزار هر خانه و منطقه هم از قديم الايام مشخص و تقسيم شده است.آيا خريد وفروش علفزارهاي ياد شده و تصرف ديگران در حدود علفزارهاي ديگران بدون اجازه جايز است؟
پاسخ دهنده: معظم له
فروختن علفزارها جايز نيست و اگر علفزارها حريم قريه باشد ايجاد مزاحمت براي ديگران جايز نيست

مقدار مستحب در داشتن محاسن [آداب و سنن]
حداقل و حد اكثر در گذاشتن محاسن و ريش از نظر شرع مقدس چه مقدار است؟
پاسخ دهنده: معظم له
مستحب است به مقدار يك قبضه گذاشته شود.
حكم عريضه نويسي براي ائمه (ع) و... [آداب و سنن]
اعتبار و سند عريضه نويسي براي امام زمان(عج) تا چه اندازه است آيا اين نوع خرافات نيست؟ آيا راه ديگر براي جايگزيني اين امر وجود ندارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
نوشتن عريضه ياتلفن زدن براي ضريع ائمه(ع) و امام زادگان اعتبار شرعي ندارد.
حكم سفرهاي زيارتي در حال خطر [آداب و سنن]
اگر سفر به عتبات عاليات خطراتي در بر داشته باشد يا حكومت اسلامي آن را منع كرده باشد چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
در صورت احتمال خطر، اگر خطر معتنابه عقلائي داشته باشد، سفر حرام است.
اعتبار و تأثير ختم انعام [آداب و سنن]
آيا ختم انعام كه باتلاوت سوره مباركه انعام (كه از مهمترين سوره هاي قرآن است) وعمل به آن، مي تواند باعث حلّ مشكلات گردد، سنديت دارد؟
اگر هنگام تلاوت سوره چيزي به آن از دعا و روضه افزوده شود وتوسلي انجام گردد چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
تمام سوره هاي قرآن داراي اثر است و اضافه كردن دعا و روضه مزيد بر ثواب وتوسل است.
اعمال كسي كه ختنه كامل نشده [آداب و سنن]
در استفتاءات حضرتعالي آمده: كسي كه كامل ختنه نشده باشد حج وي درست نيست، اشخاصي كه در دهات (روستاها) زندگي مي كرده بخاطر نبود امكانات و نبود دكتر بدست دلّاك ها كامل خته نشده، در اين صورت كه كامل ختنه نشده باشد و ساير عبادت از قبيل روزه و نماز چه خواهد شد، اگر به خاطر شرم و حيا نتواند حشفه ها را بردارد باقي عمر وي چه مي شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
در فرض سؤال نماز و روزهاش صحيح است و اگر مقدار از حشفه معلوم باشد حتنه صحيح است؛ بلي اگر حشفه اصلا معلوم نباشد ختنه صحيح نيست.
بستن كروات (نيكتايي) [آداب و سنن]
آيا بستن كراوات و يا پاپيون ، جايز است ؟
پاسخ دهنده: معظم له
چون ترويج فرهنگ غير مسلمين است اشكال دارد.

دليل منع از كشت و توليد مواد مخدر [اعتياد]
باسلام و ارادت نظر حضرت عالي در باره موادمخدر چيست؟ و فتوي شما بر اساس كدام ادله فقهي بيان شده است
پاسخ دهنده: معظم له
كشت مواد مخدر به خاطر مفاسد اجتماعي كه دارد جواز ندارد، و فروش آن اگر براي اعتياد مسلمانها نباشد اشكالي ندارد.
استعمال دخانيات و مخدرها [اعتياد]
نظر مبارك در مورد استعمال دخانيات و مخدر هاي مانند نصوار، با توجه به ضررهاي مالي و جسمي كه دارد و بسيار از كارشناسان طبي و... ضرر آنها را تأييد كرده اند؛ چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر كسي علم يا اطمينان به ضرر عقلايي مي دهد استعمال دخانيات ونسورا بر او حرام است؛ اما اگر ضرر جزئي و غير معتنابه باشد اشكال ندارد.
اعتياد به مواد مخدر [اعتياد]
اعتياد به ترياك و بقيه مواد مخدر چه صورت دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
مضر بودن آنها از واضحات است . بناء احتياط واجب در ترك استعمال مي باشد.

سكريت (سيگار) كشيدن [استعمال دخانيات]
كشيدن سكريت در صورتيكه مضر براي خودش يا ديگران باشد چه صورت دارد ؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر ضرر معتنابه باشد بايد اجتناب كند.

صورت مجاز پول دادن به مأمورين [رشوه]
رشوه دادن وگرفتن مطلقاً حرام است . يا در بعضي موارد جايز است ؟
پاسخ دهنده: معظم له
رشوه دادن و گرفتن در مورد قضا مطلقا ًحرام است و براي غير قاضي مثل مأمورين حكومتي نيز در هنگام انجام وظيفه جايز نيست پول ازكسي بگيرد ولي در خارج از وقت اداري اگر براي انجام كار مباح پول بگيرد رشوه محسوب نمي شود و جايز است . به عنوان حق الزحمه محسوب مي گردد.
پول دادن جهت زودتر انجام شدن امور [رشوه]
پول دادن از سوي مراجعه كننده به كارمندان با تجربه و كاردان شركت و يا سازماني براي پيگيري و زودتر انجام دادن كارها در مجاري قانوني چه حكمي دارد ؟ آيا رشوه دادن محسوب مي گردد ؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر در مجاري قانوني باشد اشكال ندارد و رشوه حساب نمي شود

حكم تلقيح اسپرم شوهر بعد از فوتش [احكام پزشكي (داكتري)]
اسپرم زوج با رضايت او و به طريق اصول پزشكي گرفته شده تا به زوجه او تلقيح شود، امّا قبل از اين كار از دنيا رفته است.و پس از فوت شوهر تلقيح صورت گرفته، و فرزند به دنيا آمده است. آيا اين عمل جايز است؟ آيا حكم مساله در صور زير تفاوت ميكند؟
1.بعداز وفات شوهر وقبل از انقضاي عده.
2.بعداز وفات شوهر وبعد از انقضاي عده.
3.بعداز وفات شوهر وبعد از ازدواج صاحب تخمك با مرد ديگري واستفاده از اسپرم شوهر متوفاي خود.
پاسخ دهنده: معظم له
بسمه تعالي
ج1: اگر مقدماتش حرام نباشد اشكال ندارد، يعني توسط خود خانم تلقيح صورت گيرد.
ج2: جواز ندارد، علي الاحوط.
ج3: جواز ندارد؛ مگر با اجازه شوهر جديد.
حكم شبيه سازي [احكام پزشكي (داكتري)]
نظر حضرتعالي در مورد شبيه سازي انسان چيست؟
آيا به فرض امكان، اين كار جايز است؟ آيا تحقيقات در اين زمينه مجاز است يا خير؟
پاسخ دهنده: معظم له
از شبيه سازي به خطار محذورات و مفاسدكه دارد خودداري شود.
حكم تغيير جنسيت و ظاهر ساختن آن [احكام پزشكي (داكتري)]
حكم تغيير جنسيت و ظاهر ساختن جنسيت واقعي (در افراد دو جنسي كه يك جنس آنها غلبه دارد) چيست؟ تغيير جنيست صوري و كاذب چه آيا جايز است يا خير؟
پاسخ دهنده: معظم له
اين كار چون مستلزم مس يا نظر به عورتين است، لذا حرام است؛ مگر اينكه توسط يكي از زوجين صورت گيرد كه در اين صورت مانعي ندارد.
تلقيح نطفه در خارج رحم [احكام پزشكي (داكتري)]
در موارد ضرورت اگر نطفه زن و شوهري را در خارج از رحم با هم تركيب كنند، و در رحم شخص ثالثي (مادر جانشين) قرار دهند چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اين كار شرعا جواز ندارد.
مراجعه مرد به پزشك زن [احكام پزشكي (داكتري)]
مراجعه مرد به پزشكي زن درصورتيكه مستلزم لمس و نظر باشد چه صورت دارد ؟
پاسخ دهنده: معظم له
جايز نيست مگر در صورتي كه پزشك مرد موجود نباشد و يا قدرت بر علاج نداشته باشد كه در اين صورت از جهت ضرورت جائز است .
مراجعه زن به داكتر زن براي نازا كردن [احكام پزشكي (داكتري)]
آيا براي زن جايز است ازجهت عقيم شدن و اينكه باردار نشود به پزشك زن مراجعه كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
چون عمل مذكور موجب نظر و لمس عورت مي باشد، جايز نيست .
مراجعه زنان به داكتر مرد [احكام پزشكي (داكتري)]
آيا بر زنان جايز است به پزشك (داكتر) مرد مراجعه كنند، با وجود پزشك زن ؟
پاسخ دهنده: معظم له
جايز نيست . و بر فرض عدم پزشك زن يا عدم قدرت او بر علاج از جهت ضرورت مراجعه به پزشك مرد جايز است .

خريد و فروش سگ تزئيني [نگهداري حيوانات]
خريد و فروش سگ تزئيني چه حكمي دارد ؟
پاسخ دهنده: معظم له
سگ حيوان نجس است و اسباب زينت نمي تواندباشد تنهاخريد و فروش سگ گلّه ياسگ نگهبان خانه وباغ و زراعت اشكال ندارد؛ خريد وفروش بقيه سگها جائز نيست.
آوردن سك در خانه و موتر [نگهداري حيوانات]
سگ بازي و آوردن آن به خانه، موتر و مغازه چه صورت دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
چون سگ نجس العين است و موجب نجاست محل مي شود لهذا بايد از آن اجتناب كنند.

فحش دادن به مؤمن [فحش و دشنام]
فحش دادن و فحاشي اگر از طرف مسلمان باشد چه صورت دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
فحش و سباب مومن حرام است.

سقط جنين كه بقاي آن ضرر دارد [سقط جنين]
اگر جنيني در مراحل ابتدايي باشد، و به صورت انسان كامل در نيامده باشد، و باقيماندن جنين در آن حالت و سپس تولد ناقص آن به تصديق اهل اطلاع متدين باعث عسر و حرج شديد براي پدر و مادر گردد آيا پايان دادن به حاملگي جايز است؟ اگر سقط جنين جائز است آيا ديه هم دارد يا خير؟
پاسخ دهنده: معظم له
سقط جنين مطلقا جايز نيست؛ مگر در صورتيكه بقاء جنين قبل از چهار ماهگي (كه روح دميده نشده) طبق نظر و تشخيص متخصصين ثابت شود كه باقي ماند آن موجب تلف مادر مي شود در اين صورت سقط جايز است؛ ولي ديه به عهده مباشر سقط است.
اما بعد از دميده شدن روح اصلا سقط جنين جواز ندارد.
سقط جنين قبل از دميدن روح و بعد از آن [سقط جنين]
درباره سقط جنين قبل از دميدن روح و بعد از آن چه مي فرماييد؟
پاسخ دهنده: معظم له
مطلقاً حرام است و ديه دارد و تفصيل آن در توضيح المسائل مساله (3021) مذكور است و اگر روح دميده باشد بر علاوه ديه كفاره نيز دارد و كفاره قتل عمد را كه همان كفاره جمع است انجام دهد. ------- ضميمه مسئله 3021 توضيح المسائل ____________ (مسأله 3021): اگر انسان كاري كند كه زن حامله سقط كند، و آن سقط آزاد و محكوم به اسلام باشد چنانچه چيزي كه سقط شده نطفه باشد، ديه اش بيست مثقال شرعي طلاي سكه دار است، كه هر مثقال آن 18 نخود مي باشد، و اگر علقه يعني خون بسته باشد، چهل مثقال. و اگر مضغه يعني پاره گوشت باشد، شصت مثقال و اگر استخوان شده باشد، هشتاد مثقال و اگر گوشت آورده ولي هنوز روح در او دميده نشده، صد مثقال. و اگر روح در او دميده شده، چنانچه پسر باشد ديه او هزار مثقال و اگر دختر باشد، ديه او پنجصد مثقال شرعي طلاي سكه دار است، و در جميع اين صور اگر عوض هر يك مثقال طلا، ده درهم نقره بدهد كافي است.

اثبات رؤيت هلال با اعلام رسانه ها [رؤيت هلال]
ما در كشور بنگلديش در حال تحصيل هستيم.ميخواستم بدانم ايا ما مي توانيم با اعلان عيد از طرف اين كشوركه يك كشور سني است عيد بگيريم يا حكم ديگري دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
در صورت كه رؤيت هلال براي شما ثابت نشود نمي توانيد با اعلان آنها و رسانه هاي ديگر عيد بگيريد، يعني رؤيت هلال با اعلان كه اطمينان آور نيست ثابت نمي شود؛ فقط در صورتي كه رؤيت هلال براي شما بواسطه ديدن ماه يا شهادت عدلين كه ماه را ديده اند ثابت شود، مي توانيد عيد بگيريد.
همچنين اگر نزد مراجع تقليد رؤيت هلال ثابت شود، مقلدين او مي توانند از باب اطمينان به رؤيت هلال، عيد كنند.
اثبات هلال ماه شوال 1432 [رؤيت هلال]
سلام
دولت در افغانستان روز دو شنبه (10 اسد 1390) را اول رمضان علام كرده كه روزه است، ما هم روزه گرفتيم حال اگر روز چهار شنبه 9 سنبله مطابق با 31 اوت 2011 عيد شود روزه ما پوره (30 روز كامل) مي شود اما اگر سه شنبه 8 سنبله (شهريور 1390) مطابق با 30 اوت 2011 ميلادي عيد شود يك روز ما كمبود مي شود 29 روز مي شود ، ايا كمبود را بگيرم ، كفاره دارد يا ندارد ، قضاي دارد ؟
پاسخ دهنده: واحد تحقيقات
از آنجا كه هلال ماه رمضان، شب دو شنبه 10 اسد 1390 براي معظم له ثابت نشده و روز سه شنبه 11 اسد 1390 اول رمضان بوده است، لذا روز سه شنبه 8 سنبله عيد نخواهد بود و روزه آن روز واجب است.
چهار شنبه 9 سنبله (شهريور1390) يوم الشك است كه در صورت اثبات شرعي هلال مي توان افطار و اعمال عيد را انجام داد و الا پنج شنبه عيد خواهد بود.
رؤيت هلال با تلسكوپ و غيره [رؤيت هلال]
اگر ماه را با دوربين يا تلسكوپ و يا سائر آلات و وسايل ببيند اين رؤيت اعتبار دارد يا حتماً با چشم عادي ماه را ببيند؟
پاسخ دهنده: معظم له
به نظر اينجاب ديدن ماه چه با چشم عادي وچه با وسائل امروزي مانند دوربين و تلسكوپ و غيره باشد فرق نمي‌كند بشرطي كه دو شاهد عادل شهادت بر رؤيت ماه بدهند و بگويند كه ما ماه را ديديم و لو با دوربين يا تلسكوپ باشد يا تعداد زيادي از مردم بگويند كه ماه را با دوربين يا وسائل ديگر ديديم و اگر به حد شياع برسد براي ديگران هم حجت است واگر به حد شياع نرسد يا دونفري كه ماه را ديده‌اند و لو با وسائل امروزي عادل نباشند اين ديدن براي خودشان حجت است اما براي ديگران اعتبار ندارد.
ثبوت رؤيت هلال مناطق كوهستاني [رؤيت هلال]
در مناطق كوهستاني هزاره جات رؤيت هلال اول ماه مبارك رمضان و يا اول شوال مشكل است و اكثر مردم وسائل خبري و اطلاعاتي ندارند و روز اول رمضان و شوال ثابت نمي‌شود نميدانند در آن روز روزه بگيرند يا نه؟
پاسخ دهنده: معظم له
در اول رمضان اگر رؤيت هلال نشود روزه گرفتن واجب نيست مگر اينكه سي روز از اول رؤيت هلال شعبان بگذرد كه در اين صورت روزه واجب است و اگر رؤيت هلال شوال نشود روزه واجب است مگر اينكه سي روز از اول رمضان بگذرد.
اثبات عيد با حكم مرجع تقليد [رؤيت هلال]
اگر حلول شوال وعيد فطر بر مرجع تقليد محرز شده باشد تكليف مقلدين آن مرجع چيست
پاسخ دهنده: معظم له
اگر آن مرجع تقليد حكم كند كه فردا مثلاً عيد است براي مقلدين و غير مقلدين حجت است و بايد عيد كنند اگر حكم نكرده باشد ولي براي غير آن مرجع تقليد اطمينان يا علم به رويت هلال پيدا مي شود باز حجت است، اگر اطمينان پيدا نشود نمي تواند عيد كند.
اثبات رؤيت هلال براي ساكنين كشور هلند [رؤيت هلال]
اول ماه و آخر ماه رمضان را در كشور هلند چگونه تشخيص دهيم؟ (با توجه به اينكه اينجا غالباً هوا ابري بوده و رويت ماه ممكن نمي باشد)
پاسخ دهنده: معظم له
در هر جاي دنيا كه اول ماه ثابت شود براي كشوري مثل هلند ثابت مي شود به شرطي كه آن جايي كه ماه ديده شده اقلاً در مقداري از شب با كشور هلند شريك باشد.
معناي هم افق بودن و رؤيت هلال [رؤيت هلال]
منظور از «هم افق بودن» در مسئله‌ي رؤيت هلال چيست؟ دو منطقه با شرايطي هم افق ناميده مي‌شوند؟
پاسخ دهنده: معظم له
در فرش سوال هم افق بودن آن است كه موقع طلوع و غروب آفتاب در دو منطقه يا دو كشور بيشتر در يك زمان باشد. اما اينجانب اتحاد افق را در ثبوت رويت هلال شرط نمي دانم.
ثبوت رؤيت هلال به قول غير امامي [رؤيت هلال]
در كشور پاكستان دو نفر از علماي شيعه و دو تن از اهلِ سنّت و چهار نفر از اهل حديث (وهّابي ها) را براي رؤيت هلال انتخاب نموده اند. اين كميته از طرف دولت وقت انتخاب شده است، نه از طرف مجتهد جامع الشّرايط; در اواخر هر ماه، كميته مذكور در شهر لاهور پاكستان تشكيل مي شود و رؤيت هلال از زبان رييس كميته (كه از اهل تسنّن است) به وسيله راديو و تلويزيون، به اطّلاع مردم مي رسد، آيا به مجرّد اطّلاع و اعلام رييس اين كميته، روزه را مي توان افطار كرد؟
پاسخ دهنده: معظم له
ملاك اطمينان بر رويت است. ولو از حرف وهابي يا حتي از حرف كافر اطمينان بر رويت پيدا كند كافي است.
اتحاد افق در رؤيت هلال [رؤيت هلال]
اگر اوّل ماه شوّال در مشهد رؤيت شود كه با افغانستان نيم الي يك ساعت تفاوت افق دارد آيا اوّل ماه در افغانستان هم ثابت مي شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
به نظر اين جانب در هرجا از كره زمين ماه رويت شود براي تمام نقاط ديگر كه حداقل در مقداري از شب با محل رويت شريك باشد ثابت مي شود چه در مشرق باشد و چه در مغرب فرق ندارد.
ثبوت عيد و رمضان با ثبوت آن در كشور همسايه [رؤيت هلال]
جناب عالي كه وحدت افق را شرط نمي‌دانيد اگر در ايران اول ماه ثابت شود در افغانستان هم اول ماه ثابت مي‌شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
مردم افغانستان در صورت اطمينان به رؤيت هلال ماه شوّال در ايران مي‌توانند عيد كنند.
روز گرفتن يا عيد كردن با اعلام رؤيت هلال در كشور ديگر [رؤيت هلال]
در بعضي از مناطق افغانستان وقتي كه هوا باراني يا ابري است استهلال و رؤيت ماه رمضان و شوال ممكن نيست. اگر مراجع تقليد در جمهوري اسلامي ايران رؤيت هلال را اعلام كنند آيا مردم افغانستان هم مي‌توانند عيد كنند؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر يقين يا اطمينان به رؤيت ماه در جمهوري اسلامي ايران پيدا كنند مي‌توانند امساك يا افطار كنند.
معناي اتحاد و اختلاف افق [رؤيت هلال]
مراد ازتوافق و اختلاف افق چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
هر شهري كه وقت نماز آن با وقت نماز شهر ديگر دريك زمان يا با اندكي تفاوتي باشد اتحاد در افق دارند.بر خلاف كابل و تهران كه وقت نمازشان يك ساعت تفاوت دارد بنابراين افق شان هم اختلاف دارند.ولي وحدت و اختلاف افق در اثبات و عدم اثبات رؤيت هلال تاثيري ندارد، مثلا در ايران بين شرق و غربش يك ساعت فاصله است درحاليكه در سراسر ايران در يك روز عيد مي شود.
اثبات عيد براي مقلدين امام در افغانستان با اعلان عيد در ايران [رؤيت هلال]
كساني كه تقليد از امام خميني دارند اگر سي روزتمام را روزه بگيرند ودر ايران عيد شود اما در افغانستان رؤيت هلال نشود روزه روز سي ام كه اول شوال و روزعيد در ايران است در افغانستان صحيح است يا نه؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر در اول رمضان رؤيت هلال شده است و سي روزگذشته باشد روزة روز سي و يكم حرام است.اگر در اول ماه رمضان ماه را نديده باشند تا شوال ثابت نشده است روزه حرام نيست و اگر در روز سي ام در ايران عيد شود مقلدين امام خميني (ره ) در افغانستان - احتياطاً - در آن روز سفر و افطاركنند.
عيد كردن با اعلان راديو [رؤيت هلال]
كساني كه طبق اعلام راديوي ايران و اعلام مقام معظم رهبري روز سيام رمضان را اول شوال و عيد قرار داده است، روزه آن روز قضا وكفاره دارد يا نه؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر از اعلام راديوي ايران يقين يا اطمينان به رويت هلال حاصل شود واجب است عيدكنند و اگر شك داشته باشند عيد نمي توانند و اگر افطاركنند قضا وكفاره دارد و با حكم حاكم شرع هم مي توانند عيدكنند.
اتحاد و اختلاف افق تهران ـ كابل [رؤيت هلال]
آيا ايران و افغانستان (خصوصاكابل و مناطق مركزي) در افق اتحاد دارند يا اختلاف؟
پاسخ دهنده: معظم له
اختلاف در افق و وقت نماز دارند اما اين اختلاف درهلال ماه رمضان و عيد فطر اثر ندارد.اگر در ايران عيد شد در افغانستان هم عيد مي شود در صورت اطمينان پيدا كردن به رؤيت هلال در ايران.
اثبات ماه با رؤيت هلال در عربستان و... [رؤيت هلال]
اگر رسانه هاي عربستان، تركيه و...كه معمولاً يك روز پيش تر از ايران و افغانستان روزه مي گيرند و عيد مي كنند - خبر بدهند كه دركشورهاي ياد شده رؤيت هلال شده است وظيفه مقلدين شما چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
با ادعاي رؤيت هلال در آن كشورها رويت هلال در افغانستان و ايران ثابت نمي شود.
اثبات رؤيت هلال با اعلان راديو [رؤيت هلال]
ا توجه به اختلاف افق ايران و افغانستان اگر در ايران هلال ديده شود در افغانستان مي توانند عيد كنند؟ آيا با اعلان راديو ايران در افغانستان رؤيت هلال ثابت مي شود و آيا با حكم حاكم شرع بر اين كه فلان روز عيد است، عيد فطر ثابت مي شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
وحدت افق رويت هلال معتبر نيست.اگر حاكم شرع حكم كند، عيد ثابت مي شود اما اگر راديوي ايران اعلام كند كه در نزد حاكم شرع رويت هلال ثابت شده است در صورتي افطار مي توانند كه اطمينان حاصل شود بر رؤيت هلال در ايران.

ازدواج با فردي از فرقه «اهل حق» [ازدواج با فرقه هاي ديگر]
آقايي به خواستگاري من آمده است كه باتوجه شناخت چندين ساله از نظر اخلاقيات عالي مي باشد اما او بگفته خودش او اهل حق بوده به خدا و ائمه و پيامبر و قران اعتقاد دارد و بگفته خود در زمان جنگ تحميلي خيلي از قبيله آنها بدستور امام بجنگ رفتند و در مقابل تجاوزات جنگيدند خلاصه اينكه فقط نماز نمي خواند و بجاي آن نذري دارند ولي تمامي اصول اخلاقي ايشان مطابق با موازين قراني است آيا ازدواج با ايشان درست است؟اگر حتما قصد ازدواج با ايشان داشته باشم آيا راهكاري وجود دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
بسمه تعالي
ازدواج با آنها مخصوصاً در صورتيكه تارك نماز هم باشد اشكال دارد.
با شخصي ازدواج كنيد كه شيعه دوازده امامي و مؤمن و متدين باشد.
ازدواج با پيروان فرقه اسماعيليه [ازدواج با فرقه هاي ديگر]
برخي از اسماعيليه هاي كه پيرو پسر بزرگتر امام جعفر صادق(ع) يعني اسماعيل هستند و تا 49 نسل از فرزندان آنان را دنبال كرده و اكنون "كريم آقا خان" را به عنوان امام خويش مي دانند؛ شيعيان از ازدواج با پيروان اين فرقه تنفر دارند حتي حاضرند با سني ها ازدواج كنند ولي با اينها حاضر به ازدواج نيست لطفا بيان كنيد حكم ازدواج با اينها چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
اسماعيليه برخي شان در حق حضرت علي(ع) غلو مي كنند و آن حضرت را در مقام الوهيت مي دانند، كه اينها در حكم كافرند و نجس مي باشند؛ و برخي ديگر كه تا امام ششم را قبول دارند و معتقد به اصول دين هستند اينها در حكم مسلمانند و ازدواج با آنها جايز است؛ مگر اينكه بر اثر ازدواج با آنها احتمال انحراف عقيده براي خود يا فرزندان فرد شيعه وجود داشته باشد، كه در اين صورت شرعا ازدواج با آنها جواز ندارد.
ازدواج مرد شيعه با دختر از اهل سنت [ازدواج با فرقه هاي ديگر]
ازدواج مردان شيعه با دختران و زنان اهل سنت و بر عكس آن چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر خوف بر مذهب و عقيده انسان نباشد اشكال ندارد.
ازدواج سادات با غير سادات [ازدواج با فرقه هاي ديگر]
1ـ ازدواج سادات با غير سادات از نظر شرعي چگونه است؟ آيا در زمان حضرات معصومين(عليهم السلام) و در طول تاريخ اسلام اتفاق افتاده است؟
2ـ ازدواج سادات با غير سادات اگر در منطقه اي بر اثر عدم آگاهي مردم از حكم شرعي آن باعث خطر درگيري شود آيا باز هم جايز است؟
پاسخ دهنده: معظم له
1ـ ازدواج سادات با غير سادات از نظر كتاب، سنت، اجماع و نيز سيره هيچ اشكالي ندارد؛ بايد اين خرافات خلاف شرع كه مي گويند جائز نيست، از بين برود.
2ـ اگرخطر درگيري باشد نبايد اين چنين ازدواجي صورت بگيرد؛ ولي مروّجين اينگونه خرافات در زمره بدعت گذاران در دين محسوب مي شوند.
ازدواج زن شيعه با مرد سني [ازدواج با فرقه هاي ديگر]
شما گفتيد كه مرد سني با زن شيعه مي تواند ازدواج كند، حالا فردا اولاد اين ها بايد كدام مذهب را انتخاب كند؟ اگر احتمال سني شدن خود يا فرزندان زن وجود داشته باشد چه؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر زن خوف اينكه خودش و يا فرزندانش از مذهبش منحرف مي شود در اين صورت ازدواج زن شيعه با مرد سني جواز ندارد.
ازدواج فرد شيعه با سني [ازدواج با فرقه هاي ديگر]
آيا مرد شيعه مي تواند با زن سني ازدواج كند؟ و بر عكس آن؟ فرق نكاح اهل سنت با اهل تشيع در چيست؟ يعني آيا فرقي هم دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
1ـ مرد شيعه مي تواند زن سني بگيرد؛ اما بر عكس آن، اگر خطر انحراف در اولادهايش نباشد جائز است هرچند مكروه مي باشد.
2ـ نكاح آن ها با شيعه فرق دارد، ولي نكاح شان براي خودشان مانند نكاح شيعه براي خود شيعه صحيح است و در صحت هيچ فرقي ندارد.
ازدواج دختر و پسر شيعه با سني [ازدواج با فرقه هاي ديگر]
آيا دختر شيعه دوازده امام را مي توان به عقد مرد حنفي در آورد و بر عكس ازدواج مرد شيعه جعفري و دوازده امام با دختر كه پيرو فقه حنفي يا مالكي و ديگر فرق مذهبي هست چطور؟ لطف نظر مبارك را مرقوم فرماييد.
پاسخ دهنده: معظم له
در فرض سؤال دادن دختر به غير امامي جائز است،امّا به شرطي كه احتمال انحراف نسبت به اولادشان نباشد. پس نفس ازدواج حرمت ندارد، امّا كراهت دارد ولي گرفتن دختر از آنها اشكالي ندارد.

وقف كردن پول [وقف]
به نظر حضرتعالي وقف پول با توجه به ماهيت اعتباري، و گستردگي دايره روايات وقف چيست؟ و دليل تان چه مي باشد؟
پاسخ دهنده: معظم له
پول قابل وقف نمي باشد؛ چون وقف آن است كه خود عين باقي بماند و منفعت آن مصرف مورد وقف شود.
تغيير كاربرد موقوفه [وقف]
اگر موقوفه اي در حال و آينده نيازي به استفاده از آن مكان مطابق نيّت واقف نباشد آيا مي توان آن را جهت ساير كارهاي عام المنفعه، تغيير كاربري داد؟ اگر قابل استفاده براي كار عام المنفعة ديگر نباشد آيا مي شود آن را فروخته و مكان ديگري خريده و از آن در جهت كارهاي عام المنفعه استفاده كرد يا خير؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر در مورد وقف قابل استفاده نباشد با اجازهواقف ويا متوليدرمورد ه اقرب به مورد وقف است مصرف شود.

خريد و فروش شراب [شراب و شراب خواري]
سلام.
من در رابطه با حكم خريد و فروش مشروب سوال داشتم، چون در اينجا (انگلستان ـ لندن) دوستان مسلمان شيعه هستند كه دوكان زدند و مشروب ميفروشن پس ما از شما ميخواهيم كه ما را راهنماي كنيد لطفاً.
تشكر
ما در لندن زندگي ميكنيم.
پاسخ دهنده: معظم له
خريد و فروش مشروبات مست كننده شرعا جايز نيست و در آمد كه از آن طريق بدست مي آورد مالك نمي شود.
نجاست فرد شرابخوار [شراب و شراب خواري]
درباره كسي كه مشروب خورده گفته مي‌شود تا 40 روز نجس است اين گفته سند مذهبي دارد يا نه؟
پاسخ دهنده: معظم له
در فرض سؤال منظور از نجاست آن قذرات باطني است نه نجاست ظاهري چنانكه در بعضي از روايات مي گويد تا چهل روز عبادت شراب خوار قبول نمي شود يعني دعايش مستجاب نمي گردد.

به چه كساني شهيد گفته مي شود؟ [اصطلاحات فقهي]
آيا در مكتب اسلام تنها به كسي كه در راه خدا كشته مي شود شهيد گفته مي شود يا نه شهيد كلمه عام است براي همه كساني كه كشته مي شوند اطلاق مي گردد؟
آيا كسي كه براي دفاع از كشور خود كشته مي شود ولو انگيزه خدايي نداشته باشد باز هم شهيد گفته مي شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
شهيد كه غسل و كفن از او بر داشته مي شود كسي است كه در جنگ با كفار در معركه قتال شهيد شده باشد.
كساني ديگر كه از آنها تعبير به شهيد شده اند، به خاطر داشتن درجه شهداء است، نه احكام شهداء.
اما كساني كه انگيزه ديني نداشته باشند، شهيد گفته نمي شود.
وظيفه مقلدين در قبال احتياط واجب ها [اصطلاحات فقهي]
در ازدواج موقت كه نظر شما مبني بر اين است كه دختر باكره بنابر احتياط واجب با اجازه پدر يا جد پدري باشد، آيا ما مي توانيم به فتواي مرجع ديگري كه نظرشان در اين زمينه چيزي ديگر است رجوع كنيم؟
پاسخ دهنده: معظم له
ج1: در مورد ازدواج دختر باكره فتواي اينجانب شرط بودن اذن ولي است؛ مگر اينكه مانع دسترسي و تحصيل اذن پدر وجود داشته باشد، يا پدر بدون دليل و عذر شرعي از ازدواج دختر با همكفش ممانعت كند كه در اين صورت اذن پدر ساقط مي شود.
ج2: در مسائل احتياط مقلدين مي توانند به مرجع جامع الشرايط با رعايت اعلم فالاعلم رجوع كنند.
معني اعراض از وطن و حكم آن [اصطلاحات فقهي]
زادگاه وجايگاه اجدادي من ولايت پروان ولسوالي سرخ پارسا دره تركمن قريه خدري است درآنجا حدود 3 جريب زمين زراعتي هم داريم كه فعلا يكي ازدوستانم بالاي آن كشت وزراعت ميكند و به ما چيزي بابت آن نميدهد
فعلا در كابل زندگي مي كنيم همه زندگي ما دركابل است، در آنجا فقط بخاطرهواخوري يا فاتحه و عروسي ميرويم، ديگركاري آنجا نداريم.
سوال من اين است وقتي من بخاطرهواخوري فاتحه ويا هم بخاطرعروسي به زادگاهم ميروم، نماز وروزه ام چي حكمي دارد؟
فعلا كه درآنجازندگي نمي كنيم در آينده هم تاكدام مشكل خيلي جدي پيش نيايد قصدرفتن به آنجا رانداريم ،امااگرشرايط جنگي شد مثل گذشته ها شايد برويم.
ديگر اينكه من كلمه "اعراض" را كه در رساله و استفتاءات آمده را خوب ندانستم؛ لطفاواضح نماييد.
پاسخ دهنده: معظم له
1ـ در فرض سؤال اگر از وطن اعراض نكرده ايد نماز تمام و بايد روزه بگيريد، ولي اگر اعراض كرده ايد به اين معني كه در آينده قصد زندگي در آنجا را نداشته باشيد؛ در اين صورت حكم مسافر را داريد.
2ـ اعراض از وطن يعني اينكه انسان تصميم بر روي گرداني از وطن و ترك اقامت مستمر در آنجا را داشته باشد، كه سبب مسافر بودن انسان در وطن سابق و قصر نماز و روزه اش در آنجا مي گردد.
مراد از مؤمن در آيه 92 سوره نساء [اصطلاحات فقهي]
مراد از مؤمن كه در سوره نساء آيه92 {وَ م?ا كا?نَ لِمُؤْمِنٍ أَنْ يَقْتُلَ مُؤْمِناً إِلاَّ خَطَأً وَ مَنْ قَتَلَ مُؤْمِناً خَطَأً فَتَحْريرُ رَقَبَةٍ مُؤْمِنَةٍ وَ دِيَةٌ مُسَلَّمَةٌ إِلي أَهْلِه...} كه چند بار تكرار شده است خصوص شيعه است يا اعم از شيعه وسنّي؟
پاسخ دهنده: معظم له
اعم از شيعه و سنّي است.
معناي حجر [اصطلاحات فقهي]
معناي حجر چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
كسي كه از تصرف در اموال خود به خاطر صغارت (صغير بودن)، سفاهت(كسي نفع و ضررش رانفهمد)، افلاس(كسي كه بديهي اش بيشتر از دارايي اش باشد) و مانند اينها از نظر شرعي منع شود او را محجور مي گويند
معناي صلح [اصطلاحات فقهي]
آيا صلح ازعقود است ومعناي آن چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
صلح ازجمله ي عقود است ومعناي آن اين است كه دو نفر با هم بر سر چيزي مانند تمليك عين ومنفعت يا اسقاط دين وقرض يا اسقاط حق سازش كنند
معني قرح و جرح [اصطلاحات فقهي]
تفا وت " قرح " و" جرح " چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
در اثر.تفاوت چندان ندارد.قرح "دمل ودانه " جرح "زخم چاقو وكارد يا امثالي آن را مي گويند.
معني مطابقت با واقع و احتياط [اصطلاحات فقهي]
در رساله هاي عمليه آمده است كه اعمال، بدون تقليد باطل است مگراينكه اين اعمال مطابق با واقع يا مطابق با فتواي مجتهد جامع الشرائط كه وظيفه او تقليد از اين مجتهد بوده انجام گرفته باشد، مطابقت عمل با واقع چگونه تشخيص داده مي شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
مطابقت با واقع با رجوع به رساله هاي عمليه موجود كه همه حكم به صحت آن كرده باشند و يا موافق با احتياط باشد، تشخيص داده مي شود.

مسيحي شدن صرفاً زباني [اعتقادي]
من تبعه افغانستان مذهبم الحمدلله شيعه هست
و به دليل مشكلات فراوان از افغانستان مهاجر كشور دانمارك شدم، بنده به خاطره مشكلاتي كه در افغانستان دارم نمي توانم زندگي كنم، تنها راهي كه براي من باقي مانده اين هست كه به طور مصلحتي و به دون هيچ گونه علاقه و دل چسبي و به طريق زباني ( مسيحي ) شوم ،
از نظره شما من مي توانم اين كار را انجام بدم؟
پاسخ دهنده: معظم له
بسمه تعالي
صرف گفتن به زبان اشكال ندارد به شرطي كه عملاً به دين مسيحيت عمل نكند.
مسيحي شدن به خاطر نتيجه پناهنگي [اعتقادي]
با سلام خدمت جناب عالي
من خودم در كشور سويدن زندگي مي كنم بنده 2 سوال دارم
اول اينكه بعضي از بچه هاكه در اينجا به خاطر پناهندگي جواب منفي گرفتن و يا هنوز جواب نگرفتن و مي خواهند كه به خاطر كه جواب مثبت صرف به خاطر پناهندگي بگيرند به دولت اينجا مي گويند كه ما مسيحي شديم و جان ما در كشور ما در خطر است آيا اين از نظر شرعي اشكال دارد يا نه ؟ البته نه اينكه خدا نا خواسته واقعا مسيحي شده باشند فقط به خاطر اينكه جواب پرونده پناهندگي مثبت بگيرند اين حرف را مي زنند.
دوم اينكه ما كه در اينجا در كمپ زندگي مي كنند بعضي جنس هاي دزدي را در اينجا بفروش مي رسانند و ما كه نمي دونيم كه اين جنس ها مال كي است ايا مي توانيم خريد كنيم اين جنس ها را يا نه ؟
پاسخ دهنده: معظم له
بسمه تعالي
ج1) در غير ضرورت و خطر ادعاي مسيحي شدن جايز نيست.
ج2) اگر احتمال دزدي از مسلمان ها باشد جايز نيست در غير اين صورت اشكال ندارد.
چرا نسل پيامبر از يك پسرش ادامه نيافت [اعتقادي]
چراخداوند به پيامبرش دو تا فرزند نداد يك دختر و يك پسر كه از طريق پسرش امامت را پيش مي برد؟
پاسخ دهنده: معظم له
خداوند خودش مصلحت را در اين ديده كه ائمه (ع) را از نسل حضرت علي(ع) و فاطمه زهرا(س) قرار دهد و اولاد دختري هم اولاد است.
شمع روشن كردن به ياد اموات [اعتقادي]
روشن كردن شمع در شب هاي جمعه به ياد شهداء و اموات جواز ديني دارد؟ آيا كدام فايده معنوي به اموات و روشن كنندگان (احياء) نصيب مي شود يا خير؟
پاسخ دهنده: معظم له
شمع روشن كردن در شبهاي تاريك براي استفاده ديگران ثواب دارد و اشكال شرعي نيز ندارد؛ در غير شبهاي تاريك شمع روشن كردن مدرك شرعي و ثواب ندارد.
دعوت اقارب به كشورهاي غير اسلامي [اعتقادي]
آيا دعوت نامه فرستادن و كمك كردن خانواده، دوستان، اقارب و جوانان مسلمان از كشورهاي اسلامي به كشورهاي كفار به عنوان پناهنده، به منظور توسعه و راحتي زندگي آنها جايز است يا خير؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر نتوانند اعمال ديني و مذهبي شان را در كشورهاي مقصد آزادانه انجام دهند و يا موجب انحراف و گمراهي دعوت شوندگان شود، اين كار جايز نيست و الاّ اشكال ندارد.
معني وحدت وجود [اعتقادي]
معني وحدت وجود چيست؟اگر كسي معتقد باشد: «خداوند عين موجودات اين جهان است، و خالق و مخلوق و عابد و معبودي وجود ندارد. همانطور كه بهشت و دوزخ نيز عين وجود اوست» آيا مي شود گفت انكار مسلمات دين كرده است؟ اگر كسي ملتزم به لوازم آن، كه انكار مسلمات دين است شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
وحدت وجود كه خالق ومخلوق را عين هم بداند باطل است.
سابقه شيعه وسني [اعتقادي]
اول كدام مذهب به وجود آمد؟ شيعه و يا سني؟ بزرگترين اختلاف ميان شيعه و سني در چي است؟ آيا شيعه مي تواند سني شود؟ يا سني مي تواند شيعه شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
در فرض سؤال مذهب شيعه اول بوده است كه پيداش آن به عصر رسالت باز مي گردد طبق احاديثي كه محدثان شيعه وسني آنرا نقل كرده اند پيامبر اكرم(ص) هواداران وپيروان علي(ع) را به اين نام ناميده است. جلال الدين سيوطي ازجابر بن عبد الله انصاري وعبدالله بن عباس روايت كرده است كه پيامبر اكرم(ص) در تفسير آيه ي« ان الذين آمنوا وعملوالصالحات اولئك هم خير البريه»(سوره بينه/7) به علي(ع) اشاره كرد وفرمود: او و شيعيانش در روز قيامت رستگار خواهند بود(الدر المنثور8/538).
ابن اثير ازپيامبر اكرم(ص) روايت كرده است كه خطاب به علي(ع) فرمود:« ستقدم علي الله انت وشيعتك راضين ومرضيين...» تو وشيعيانت روزقيامت بارضايت وخوشنودي بر خداوند وارد مي شويد.(النهايه4/106)
درجاي ديگر ازپيامبراكرم(ص) نقل شده كه حضرت علي(ع) به پيامبر وارد شد پيامبر(ص) فرمود:« اتاكم اخي» برادرم آمد. سپس رو به كعبه نموده فرمود: سوگند به خدا وند« ان هذا وشيعته هم الفائزون يوم القييامة» علي وشيعيان او درروز قيامت رستگارانند.(المناقب، فصل نهم،ص111، حديث 120)
با توجه به احاديث پيامبر اكرم(ص) شيعه در زمان آن حضرت وجود داشته.
اما سني بعد از رحلت پيامبر(ص) برسر قضيه خلافت بوجود آمد و بزرگترين اختلاف ميان شيعه و سني در خلافت پيامبر اكرم(ص) است كه بعد از وفات پيامبر(ص) بوجود آمد.
شيعه نمي تواندسني شود اما عكس آن جائز است.

حكم كمك به دوستان جهت رسيدن به كشورهاي غير اسلامي [اخلاقي و اجتماعي]
آيا آوردن و يا كمك كردن به خانواده، دوستان، اقارب و جوانان مسلمان براي رسيدن به كشورهاي غير اسلامي، به عنوان پناهنده و زندگي دايمي در چنين كشورهاي جايز است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر نتوانند اعمال ديني و مذهبي شان را انجام دهند و يا دچار انحراف و گمراهي شوند، بردن شان جايز نيست و در صورت انحراف دعوت كننده نيز مقصر خواهد بود؛ ولي اگر احتمال انحراف وجود نداشته باشد اشكالي ندارد.
كسب رضايت والدين جهت تحصيل در حوزه [اخلاقي و اجتماعي]
با توجّه به اينكه روحانيّون واجد شرايط موجود پاسخگوي نيازهاي داخل و خارج كشور نيستند، و كمتر كساني امروزه به دروس حوزي تمايل دارند و بيشتر سعي مي كنند كرس زبان و غيره بيروند و تحصيل علوم ديني براي كساني كه آمادگي دارند شكل واجب عيني به خود گرفته، آيا تحصيل رضايت والدين جهت ورود به حوزه علميّه لازم است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر ورود بدون رضايت پدر و مادر به حوزه موجب ايذاء واذيت آنها(والدين) نشود، اشكال ندارد.
فحش معلم و والدين به كودك [اخلاقي و اجتماعي]
در مواردي كه والدين به فرزندان و يا معلمين به دانش آموزان عباراتي از قبيل «نفهم، بي شعور،....» را به كار مي برند، آيا مرتكب معصيت مي شوند؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر از باب نصيحت باشد حرام نيست و اگر از باب توهين و تحقير باشد جواز ندارد.
احترام مادري كه بد اخلاق [اخلاقي و اجتماعي]
من مادري دارم كه او را با تمام وجود دوست دارم و تمام سعي خودم را ميكنم كه به او احترام بگذارم، اما ايشان جوري با من رفتار ميكند كه اگر من به ايشان شبيه نبودم يقين ميكردم كه من فرزند ايشان نيستم اما مادرم به محض اين كه از دستم عصباني ميشود مرا ميزند و جلوي همه تحقيرم ميكند، سرزنشم ميكند و بر سرم داد ميزند، تهمت و زخم زبان مي زند، هميشه به من ميگويد من ازتو بدم ميايد و از تو كينه دارم من واقعا نميدانم چه كار كنم؟ وقتي جوابشان را ميدهم از خودم متنفّر ميشوم و ميگويم الآن خدا از من عصباني است و اعمالم قبول نيست و وقتي هم كه چيزي نميگويم عصبي ميشوم و با بقيّه بد اخلاقي ميكنم، خواهش ميكنم من را راهنمايي كنيد كه من با مادرم چه جوري رفتار كنم؟
پاسخ دهنده: معظم له
احترام مادر واجب است كار نكنيدكه مادر اذيت شود و صبر و حوصله در مقابل ساير اهل خانه هم داشته باشيد.
اردوهاي ورزشي [اخلاقي و اجتماعي]
مرجع عاليقدر! همانطور كه مستحضريد، در شرايط فعلي ورزشكاران كشورما، هر از چندگاهي در قالب اردو (تيم) هاي ورزشي در كشورهاي مختلف مسافرت مي كنند؛ با مردم و فرهنگي هاي مختلف با عقايد گوناگون روبرو مي شوند؛ لطف كنيد وهدايات لازم را به طور خلاصه بيان فرماييد.
پاسخ دهنده: معظم له
ورزشكاران عزيز بايد نهايت اهتمام به نماز و خوردن خوراكي هاي حلال داشته باشند، سفرهاي ورزشي به هيچ وجه نبايد موجب ترك نماز و اكل حرام شود؛ اگر بدانند در سفري نمازشان ترك مي شود و يا مبتلا به خوردن حرام مي شوند، آن سفر را ترك كنند.

مقدار حريم نهر [اندازه هاي شرعي]
حريم نهر آب ازنظر وسعت و فضا چه اندازه است؟
پاسخ دهنده: معظم له
به اندازه رفع احتياجات مانند جاي انداختن گل و لاي نهر و رفت و آمد مالكان آن.

همكاري با سازمان هاي محرمانه [احكام قضايي و جزايي]
اگر شخصي درموقعيتي قرار گيرد كه با بخش هاي محرمانه خارجي ها، فعاليت انجام دهد، و مطمئن باشد كه همكاري وي ضرري به جامعه مسلمانان ندارد؛ پولي كه از اين راه دريافت مي كند چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر كارش مفسده ي براي خودش و جامعه اسلامي در شرايط فعلي و آينده نداشته باشد اشكالي ندارد؛ چنانچه موجب تقويت كفار شود ـ چه در حال و چه در آينده ـ و يا براي مسلمانان ضرر فعلي يا بالقوه داشته باشد، همكاري و در يافت پول جواز ندارد.
حكم پرداخت هديه و رشوه [احكام قضايي و جزايي]
حكم هديه و پاداشي اگر باعث شود كه حقي را باطل يا باطلي حق كند چيست؟ اگر كسي مجبور باشد براي گرفتن حقّ خود چيزي بپردازد دادن و گرفتن چنين هديه اي براي اعطا كننده و گيرنده چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
پرداخت هديه به عنوان فوق جواز ندارد، اگر گرفتن حق متوقف به پرداخت هديه و رشوه شود اشكال ندارد.
رد مظالم وموارد لزوم آن [احكام قضايي و جزايي]
لطفا معني دقيق رد مظالم و جاهاي واجب شدن آن و موارد مصرف آن را شرح و تبيين فرماييد؟
پاسخ دهنده: معظم له
ردّ مظالم آن مالي است كه كسي آن مال را از مردم غصب كرده يا پيدا كرده است، يا اينكه كسي را زده و جرحي بر او وارد كرده است كه اكنون صاحب آن ديه و آن مال را نمي داند يا دسترسي به طرف ندارد؛ بايد با اجازه حاكم شرع براي فقراء بدهد؛ اما اگر صاحب مال را مي شناسد كه بايد مال را به صاحبش بر گرداند.
اثبات زنا با علم قاضي [احكام قضايي و جزايي]
آيا زنا اگر چه به عنف باشد با علم قاضي قابل اثبات جهت حد قتل است و اگر توبه و پشيماني خود را بلافاصله اعلام نموده باشد باز مستوجب حد قتل است يا خير؟
پاسخ دهنده: معظم له
با علم قاضي بدون اقرار و اقامه بينه، زنا ثابت نمي شود و احكام زنا كه قتل باشد مترتب نمي شود.

اعتبار نرخ نامه حكومت [احكام داد و ستد ]
1ـ آيا در صورت تأخير مشتري از مهلت پرداخت ثمن بايع مي تواند قيمت را اضافه كند و از مشتري پول بيشتر بگيرد؟
2ـ نرخ سود را در بازار مسلمين چه كسي تعيين مي كند؟ آيا نرخي را كه حكومت تعيين مي كند لازم الاجرا است يا خير؟ در صورت كه نرخي را تعيين نكرده باشند تا چه اندازه سود كردن در معامله مجاز هست؟
پاسخ دهنده: معظم له
جواب1: در صورتي كه تأخير ثمن شرط نشده باشد، بايع فقط حق خيار فسخ دارد؛ اما حق گرفتن پول اضافي را ندارد.
جواب2: اگر نرخ را حكومت تعيين كند همان نرخ لازم الاجراء است؛ اگر تعيين نكرده باشد اختيار دست صاحب جنس است؛ امّا تا حدي كه اختلال در نظام پيش نيايد و از حدّ معمول بيشتر نباشد.
حكم شهريه كساني كه تبليغ مي روند [احكام داد و ستد ]
برخي از طلاب كه در حوزه هاي علميه مشغول به تحصيل هستند به خاطر برخي از امور، از جمله: تبليغ، صله رحم و انجام كارهاي ديگر به مدت دو يا چند ماه به كشور هاي خود مسافرت مي نمايند. آيا جايز است در مدت مسافرت از وجوهات شرعي استفاده نمايند؟ با علم به اين مطلب كه ايشان در خارج از حوزه هاي علميه منبع در آمد مالي ندارند.
پاسخ دهنده: معظم له
تابع مقررات دفاتر مراجع معظم تقليد مي باشند و اينجانب كساني را كه از دفتر اينجانب شهريه مي گيرند براي مدت سه ماه اگر براي تبليغ و ارشاد مسافرت كنند اجازه مي دهم.

حكم جلوگيري از انعقاد نطفه [احكام خانواده (فاميل)]
آيا جلوگيري از انعقاد نطفه با استفاده از هر وسيله مشروعي كه بي ضرر باشد، و باعث نقص مرد يا زن نشود جايز است يا خير؟ اگر مستلزم نظر و لمس نامشروع باشد و از سوي ديگر ضرورت فردي يا اجتماعي اين امر را تقاضا كند تكليف چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
در فرض سؤال جلوگيري به طور موقت، از راه مشروع اشكال ندارد؛ ولي عقيم كردن به طور دائم يا به طوري كه مستلزم مقدمات حرام باشد جائز نيست.
حكم مراودات دختران و پسران [احكام خانواده (فاميل)]
گفتگو ومراودات دختر و پسر در صورتي كه به قصد ازدواج باشد ، با رعايت شرايط و ضوابط شرعي تا چه حد مجاز هست؟
پاسخ دهنده: معظم له
اشكال ندارد. به شرطي كه مهيج شهوت نباشد.

كساني مسافر يا در حكم مسافر هستند [مسافرت براي فرار از روزه]
كار گراني كه در هواي گرم كار مي كند و روزه گرفتن براي آنها دشوار است، آيا مي تواند خودش را مسافر كند و به اين طريق روزه اش را افطار نمايد . در صورت صحيح بودن مسافرت، چگونه مسافرت كند تا در طول يك ماه مسافر محسوب گردد. فرض سؤال در جاي است كه محل كاري او، وطنش نمي باشد بلكه شهري ديگري است مثلا وطنش تبريز بوده و فعلا در تهران كار مي كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر بين وطن و محل كار به مدت سه ماه رفت و آمد كند به طوريكه در هفته سه بار رفت و آمد صورت گيرد و يا بيشتر اوقات در سفر باشد در اين صورت دائم السفر است، كه نماز تمام و روزه بايد بگيرد، همچنين اگر در غير از وطن قصد اقامت ده روز كند نيز روزه واجب و نماز تمام است.
در فرض سؤال اگر شرايط فوق را ندارد، در صورتيكه هر نه روز يك بار مسافرت كند و قصد اقامت ده روز ننمايد، مسافر محسوب مي شود؛ البته به شرط كه در اين محل چهار سال يا بيشتر زندگي و كار نكرده باشد و الّا همه روزه بايد تا مسافت شرعي مسافرت كند، تا مسافر حساب شود.
كسي كه به خاطر فرار از روزه مسافرت كرده [مسافرت براي فرار از روزه]
اگر كسي براي فرار از روزه به اندازه مسافت شرعي برود و افطاركند بعد از آن به محل اقامت خود برگردد چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر به اندازه بيست و دو نيم كيلومتر برود، افطاركند و برگردد؛ ديگر آن روز روزه نيست، خوردن و آشاميدنش بعد از بازگشت در محل كار و زندگي اشكال ندارد.

مراد از بخار كه مبطل روزه است [قرار گرفتن در بخار ]
آيا بخار غليظ كه بنابر احتياط موجب بطلان روزه است كدام بخار است؟
پاسخ دهنده: معظم له
مراد بخاري است كه مشتمل بر ذرات و اجزاء صغارآب است و شبيه دود است.
كفاره بخاطر رفتن به حمام بخار [قرار گرفتن در بخار ]
گر آدم روزه دار در حمامي كه بخار آن نفس را تند مي كند برود و نداند كه بخار مبطل روزه است چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
احتياطاً - دهان و بيني را ببندد و اگر جاهل مقصر باشد دادن كفاره احوط است.

اعتبار وصيت شخص ديوانه [وصيت]
كسي كه به تاييد چهل نفر از اهالي قريه مبتلا به جنون بوده است و در همان حال براي خواهرزاده اش وصيت مي كند كه از طرف او حجي به جا آورد.خواهرزاده اش پس از فوت ماماي (دايي) خود زمين مرهونه دايي خود را با پرداخت رهن از مرتهن مي گيرد حالا سؤال اين است : 1- با توجه به جنون موصي آيا وصيت او براي انجام حج نافذ و قابل قبول است؟ 2- آيا خواهرزاده اش مي تواند مصارف سفر حج را از زمين ياد شده بگيرد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر ماماي (دايي) اين شخص در زمان استطاعت عقل داشته است ورثه براي انجام حج از طرف او نايب بگيرند اما اگر از اول جنون داشته و تا زمان مرگ برطرف نشده است، حج بر ذمه او مستقر نشده است.
وصيت مادر برزگ نسبت به ازدواج نوه ها [وصيت]
آيا وصيت مادر بزرگ نافذ و واجب است كه يكي از نوه هايم را به عقد نوه ديگرم در آوريد.
پاسخ دهنده: معظم له
اين وصيت واجب التنفيذ نمي باشد نوه ها هنگامي كه بالغ باشند خودشان تصميم مي گيرند، البته دختر با موافقت وليش كه پدر و جد مي باشد تصميم مي گيرد.
واگذاري زميني به شخص غير از موصي له [وصيت]
پدري در حين فوت بعنوان وصيت يكي از زمين هاي زراعتي خويش را تسليم همسرش مي كند كه تا زنده هست از آن استفاده كند و بعد از مرگش بين ورثه تقسيم شود آيا مادر مي تواند اين زمين را به يكي از وراث واگذار كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
در فرض سوال اگر ورثه راضي نباشند نمي تواند به كسي ديگر واگذار كند چون فقط براي خودش وصيت كرده است.

افطار بخاطر كم نور شدن چشم [كساني كه نبايد روزه بگيرند]
گر بخاطر روزه گرفتن چشم انسان كم نور شود ضرر محسوب مي شود يا نه؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگركم نور شدن چشم موقتي باشد كه بعد از افطار يا بعد از رمضان به حال عادي برگردد و ضرر بر چشم نباشد روزه بر او واجب است.
روزه كسي كه دوسال بيمار است [كساني كه نبايد روزه بگيرند]
كسي كه به مدت دو سال بيمار است.اگر روزه بگيرد حالت ضعف پيدا مي كند آيا روزه گرفتن بر او واجب است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر روزه سبب ايجاد شدت و طولاني شدن بيماري يا ضعف مفرط شود وظيفه اش افطار است اما ضعف غير مفرط مجوز افطار نمي شود.
روزه بيماري كه يكسال تمام بيمار است [كساني كه نبايد روزه بگيرند]
اگر بيماري تا يك سال ادامه داشته باشد قضاي روزه ساقط مي شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
بلي، ساقط مي شود.
ملاك ضرري كه مجوز افطار است [كساني كه نبايد روزه بگيرند]
براي بيماران و زنان حامله، ملاك براي جواز افطار، احتمال ضرر است يا يقين به ضرر؟
پاسخ دهنده: معظم له
در صورت خوف به ضرر افطار جايز است.يقين به ضرر شرط نيست.
كسي كه بخاطر پيري روزه برايش ضرر دارد [كساني كه نبايد روزه بگيرند]
كسي كه به خاطر پيري با تكيه به ديگران وضو مي گيرد و نشسته نماز مي خواند و توان روزه گرفتن را ندارد اما اصرار به روزه داشته باشد چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
در صورتي كه روزه گرفتن مشقت داشته باشد يا خوف بيماري باشد بايد افطاركند.

حكم سيگار ونصوار در روزه [حكم نصوار در روزه]
آيا كشيدن سيگار و نصوار جايز است يا نه؟ آيا نصوار روزه را باطل ميكند يا خير؟
پاسخ دهنده: معظم له
دليل بر كراهت يا حرمت آنها نداريم مگر اينكه ضرر داشته باشد كه در اين صورت بايد ترك شود و بنابر احتياط واجب نصوار روزه را باطل مي‌كند.
نصوار كشيدن كه آب آن به حلق نرسد [حكم نصوار در روزه]
ساني كه به كشيدن نصوار عادت دارند و نصوار را زير زبان مي گذارند به طوري كه نصوار يا آب دهان كه مخلوط با نسوار است به حلق فرو نمي رود و بعد از چند دقيته دور مي اندازند مانند مادري كه براي بچه اش نان مي جود - با اين وصف كشيدن نصوار مبطل روزه است يا نه؟
پاسخ دهنده: معظم له
بنابراحتياط ازكشيدن نصوار در هنگام روزه اجتناب شود.
اگر نصوار نكشد مشكل است [حكم نصوار در روزه]
گر ترك نصوار درروزه مشكل باشد اما به حد حرج نرسد چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
ترك نصوار احوط است.
كشيدن نصوار اگر به حلق نرسد [حكم نصوار در روزه]
اگر نصوار به حلق نرسد اما اثر داشته باشد مبطل روزه است؟
پاسخ دهنده: معظم له
ترك نصوار احوط است.
نصوار كشيدن در روزه [حكم نصوار در روزه]
آيا نصواركشيدن در ماه رمضان روزه را باطل مي كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
احتياط واجب در اجتناب است.

روزه شخص ترياكي [استعمال مواد مخدر در روزه]
كسي كه درهنگام سحري ترياك مي كشد و روزه هم مي گيرد چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
روزه اش صحيح است.

بيماري كه بر خاطر خطاي پزشك افطار كرده [روزه بيماران]
شخصي مريضي را دكتر گفته است كه روزه برايت ضرر دارد و او هم به حرف دكتر روزه‌اش را افطار كرده است بعد معلوم شده كه دكتر اشتباه كرده و روزه براين شخص ضرري نداشته است حال قضا و كفاره بر او واجب است يا نه؟
پاسخ دهنده: معظم له
فقط قضأ واجب است و كفاره واجب نيست.
اعتبار تشخيص پزشك در ضرر داشتن روزه [روزه بيماران]
كسي كه ناراحتي و بيماري كليه دارد، پزشك بر اساس معاينه و عكس او را از گرفتن روزه منع كرده است اكنون وظيفه‌ي شرعي او چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
تشخيص پزشك ماهر معتبر است.
روزه كسي كه بولش همراه با خروج مني است [روزه بيماران]
اگر كسي مبتلا به مرضي است كه همراه بول قطرات مني از او خارج مي شود وظيفه اش در روزه ماه رمضان چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
در فرض سوال تا مي تواند از بول كردن جلوگيري كند اما اگر به حد ضرربرسد جلوگيري از بول واجب نيست و قضاء آن روزها را بايد بگيرد و اگر تا رمضان آينده اين مرض طول بكشد قضاء واجب نيست.
روزه كسي كه زخمي معده دارد [روزه بيماران]
كسي كه به مدت دو سال گرفتار بيماري زخم معده است طبق سفارش پزشك اگر روزه بگيرد احتمال دارد از بين برود وظيفه اش چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر قضاي روزه را هم گرفته نمي تواند، روزه از او ساقط است اما روز يك (مد) طعام بايدكفاره بدهدكه كفاره يك ماه آن سي مد مي شود.
روزه بيماري كه افطار برايش فرق نمي كند [روزه بيماران]
كسي كه مريض باشد و شديدا تب و درد داشته باشد و احتمال ندهدكه روزه برايش ضرر داشته باشد زيرا افطار و عدم افطار برايش يكسان باشد، آيا روزه اش صحيح است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر روزه باعث شدت يا طولاني شدن بيماري نباشد روزه اش صحيح است.
روزه كسي كه اگر آب نخورد برايش ضرر دارد [روزه بيماران]
بنده مدت سه سال است كه دچار قطع نخاع شدم بنا به دستور دكتر بايد آب زياد مصرف كنم اگر نه كوليه ومثانه ام افونتش زياد مي شود
آيا بنده مي توانم روزه بگيرم ؟
اگرروزه بگيرم وضرر داشته باشد حكم روزه كرفتنم چيست ؟
بنده چكار بايد بكنم ؟
بااحترام
پاسخ دهنده: معظم له
اگر علم به ضرر روزه داشته باشيد يااحتمال ضرر بدهيد نبايد روزه بگيريد.

شرايط ضرر موجب افطار روزه [روزه زن بار دار يا شير ده]
مادراني كه بچه اش را شير مي دهد، اگر ضرري متوجه خودش يا بچه اش شود روزه اش را افطار مي كند؛ ميزان اين ضرر تا چه اندازه است كه موجب افطار مي گردد. و از كجا بايد تشخيص داد.
پاسخ دهنده: معظم له
تشخيص مرض و يا ضرر بعهده خود مادر يا دكتر متخصص مورد وثوق است، كه اگر بگويد روزه براي مادر و يا فرزندش ضرر دارد؛ مي توانيد افطار كند و براي هر روز يك مد طعام به عنوان كفاره افطار پرداخت كرده، بعداً قضاي آن را بعد از ماه رمضان بگيرد؛ ميزان ضرر كه موجب افطار مي شود، ضرري است كه عرفاً قابل توجه باشد نه ضرر جزئي كه قابل تحمل و جبران است.
روزه زني كه در صورت روزه شير بچه اش را كفايت نمي كند [روزه زن بار دار يا شير ده]
خانمي است كه بچه دو ماهه دارد و چند وقتي پيش هم بچه اش شكمش خوب كار نمي كرده وقتي به دكتر رفته اند، گفته شده كه بخاطر كم شيري و ضعف مادر است، كه بايد مادر بهتر تغذيه شود؛ حال سؤال اين است كه با توجه به احتمال ضعف و كمي شير مادر روزه گرفتن براي اين خانم چه صورت دارد؟ اگر روزه نگيرد وظيفه اش چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر روزه براي مادر يا براي بچه ضرر دارد نبايد روزه بگيرد؛ بايد براي هر روز 750 گرم گندم به فقير بدهد.
كفاره روزه زني باردار [روزه زن بار دار يا شير ده]
اگر زن حامله نتواند روزه بگيرد بايد روز يك مد طعام بدهد اگر تسامحاً وتساهلاً تا رمضان بعدي قضاي آن را نگرفت آيا دوكفّاره واجب است يا يك كفّاره؟
پاسخ دهنده: معظم له
بلي براي هر روز دو تامدّ طعام بدهد يكي به عنوان فديه يكي به عنوان كفّاره.
روزه زني كه كودكش شير ديگر دارد [روزه زن بار دار يا شير ده]
اگر زني شيرده عوض شير خود به بچه اش شير خشك يا شير حيوانات بدهد يا زن ديگري پيدا شود و به شير دادن بچه حاضرشود آيا مي تواند افطاركند و بچه را شير دهد يا بچه را شير خشك يا تحويل زن شيرده ديگركند و روزه بگيرد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر شير خشك يا شير حيوانات يا شير زن ديگر به بچه ضرر نداشته باشد بايد مادر احتياطاً روزه بگيرد و به بچه اش شير ندهد.
افطار زن باردار يا شير ده به احتمال ضرر [روزه زن بار دار يا شير ده]
اگر زن شيرده يا حامله احتمال ضرر براي خود يا فرزندش بدهد.بدون اين كه دكتري به افطارر روزه سفارش كرده باشد مي تواند افطاركند؟
پاسخ دهنده: معظم له
در صورتي كه خوف ضرر باشد بايد افطارركند.
گفته ي دكتر در ضرر داشتن شير دادن [روزه زن بار دار يا شير ده]
اگر دكتري به زن شيرده يا حامله بگويد كه روزه برايش ضرر دارد اما خودش احتمال ضرر ندهد روزه اش صحيح است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر بداند كه روزه براي او و فرزندش ضرري ندارد.روزه اش صحيح است.

تكليف دختران از سيزده سالگي [روزه دختران كوچك]
سن تكليف براي دختر چند است؟
پاسخ دهنده: معظم له
طبق نظر مشهور فقهاء تمام كردن نه سال قمري است ولي به نظر اينجانب اگر دختر در ماه رمضان قدرت بر روزه گرفتن نداشته باشد ويا حرجي باشد و عادت ماهانه زنانه هم نشود تا سيزده سال قمري به تكليف نمي رسد.
دختر بچه اي كه به خاطر ندانستن روزه نگرفته [روزه دختران كوچك]
دختر بچه اي كه تازه نه سالش تمام مي شود غالبا در اين سن جاهل به احكام صوم است.لذا چه بسا روزه نمي گيرد تا بعد از مدتي متوجه مي شوند آيا در اين صورت كفاره و قضاء دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر وجوب صوم را مي دانسته اما وجوب كفاره را نمي دانسته هم قضاء و هم كفاره واجب است اما اگر وجوب صوم را نمي دانسته و اعتقاد داشته كه روزه بر او واجب نيست در اين صورت فقط قضا بر او واجب است.
روزه دختران كه روزه برايشان سخت است [روزه دختران كوچك]
دخترهايي كه از نظر سني (ده سال يا بيشتر) به تكليف رسيده اند اما ازنظر جسمي كوچك هستند و توان روزه گرفتن را ندارند چه حكمي دارند؟
پاسخ دهنده: معظم له
در صورت ضرر و حرج افطاركنند و هر وقتي توان پيداكردند قضاي آن را بگيرند.

تكليف كسي كه قبل از سن بلوغ علائم بلوغ را داشته [سن بلوغ]
با سلام آرزوي سلامتي براي حضرت آيت الله العظمي محقق كابلي(دام عزه)
من جوان 17 ساله اي هستم كه 2سال قبل از 15سالگي قمري خود علايم بلوغ را در خودم داشتم، ولي من از 15 سالگي نماز و روزه ام را انجام دادم، آيا من بايد در سن 13 سالگي نماز و روزه ام را ميگرفتم ؟
(البته در آن زمان كسي به من نگفته بود كه در صورت داشتن علايم بلوغ بايد واجباتم را انجام دهم)
لطفا تكليفي شرعي اين مسئله را براي من روشن فرماييد؟
(اگر امكان دارد اين سوال و پاسخش را در خود سايت قرار دهيد چون ايميلم بسته شده)
پاسخ دهنده: معظم له
بسمه تعالي
از روزي كه علائم بلوغ را در خود ديده ايد بايد نماز و روزه را انجام مي داديد حالا كه انجام نداده ايد بايد آن را قضا كنيد، چنانچه در آن زمان مي دانستيد كه نماز و روزه بر شما واجب شده و انجام نداده ايد، مرتكب گناه كبيره شده ايد، كه علاوه بر قضاي نماز و روزه بايد كفاره افطار عمدي ماه مبارك رمضان را هم بدهيد.
روزه دختران كه توان روزه گرفتن ندارند [سن بلوغ]
نظر مبارك را راجع به سن بلوغ دختران چيست؟ لطفا بفرماييد آيا دختران با تمام شدن نُه سال قمري بالغ مي شوند يا داشتن قدرت بر واجب شرط است اگر در ماه رمضاني نتواند روزه بگيرد و تا رمضان بعدي نتواند قضاي آن را انجام دهد تكليف چيست؟
در فرض كه نه ساله مكلف نشود تصرفات مالي آنها و ازدواج آنان چه صورت خواهد داشت؟
پاسخ دهنده: معظم له
در فرض سؤال اگر دختري بعد از اكمال نُه سال قدرت بر روزه نداشته باشد، احتياطاً بعداً قضاي آن را بگيرد؛ اما در رابطه با تصرفات مالي هم بايد تا سن 13 سالگي يا ديدن حيض،احتياط شود.
اگر بعدا بفهمد كه به بلوغ رسيده بوده [سن بلوغ]
اگر كسي نداند كه به بلوغ رسيده است و روزه اش را نگيرد اما بعدا معلوم شود كه به بلوغ رسيده بوده است روزه اش قضا وكفاره دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
قضا دارد اما كفاره ندارد.

كفايت غسل مستحب از غسل استحاضه [غسل استحاضه]
اگرزني مستحاضه كثيره است و براي نماز شام و خفتن غسل نكرده ولي براي احياء شب قدر و خواندن دعا و قرآن غسل كرده آيا روزه فردايش صحيح است يا نه؟
پاسخ دهنده: معظم له
بنابراحتياط واجب آن روز را روزه بگيرد و بعداً قضاء آن روز را هم بگيرد.

اماله كردن در روزه [اماله كردن]
گر كسي مجبور شودكه در روز ماه رمضان خود را اماله كند آيا روزه اش باطل مي شود يا نه؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر اماله با چيزي روان و مايع باشد روزه اش باطل مي شود و قضاء آن روز بر او واجب است اگر چه براي معالجه باشد.

حكم عجله در افطار يا نماز اول وقت [وقت روزه]
در مورد وقت افطاري
اهل سنت مي گويند كه همين كه صداي اذان شنيده شد افطار بايد كرد؛ از من كه سوال شد من به جواب ايشان گفتم كه اول كلمه دوم نماز سوم روزه، يعني بعد از اداي نماز شام (مغرب)بايد افطار كرد
حتي از دوستاني كه از جمله اهل تشيع خود ما هست شنيدم كه در وقت افطار بايد عجله كرد !!
نظر شما را در مورد خواهانم ؟
پاسخ دهنده: معظم له
در صورتي كه غروب شرعي ثابت شود مي توان افطار كرد، فرقي نمي كند كه بعد از ثابت شدن غروب شرعي اول نماز بخواند يا افطار كند، يعني در مسئله تقديم و تأخير افطار از نماز تفاوت نيست كه اول نماز خوانده شود يا افطار كند؛ هرچند نماز اول وقت فصيلتش بسيار زياد است.
وظيفه مؤمنين در كشور نروژ [وقت روزه]
در كشور نروژ، جايي كه شش ماه روز و شش ماه شب است مسلمانان روزه و ساير تكاليف خود را چگونه انجام بدهند؟
پاسخ دهنده: معظم له
بايد اوقات فرايض كشور‌هاي همسايه را در نظر بگيرند كه از نظر ساعت شبانه روزي حالت عادي دارد.
اعتماد به ساعت در وقت روزه [وقت روزه]
آيا به اعتماد به ساعت مي توان افطاركرد يا سحري خورد و اگركشف خلاف شد قضاء بر او واجب است يا نه؟
پاسخ دهنده: معظم له
نگاه كردن به ساعت حكم نگاه به افق ندارد در صورت كشف خلاف بايد قضاء آن روزرا بگيرد.

حكم محروم كردن از ارثيه [احكام ارث]
محروم كردن بعضي از ورثه از ارث، يا محروم كردن دختر از ارث، در شرع مقدّس اسلام چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
شرعا پدر و مادر حق دارد كهتمام اموال و يا بعضي از اموال خويش را براي بعضي از ورثه هبه كنند و بعضي ديگر از ورّاث را از ارث محروم كنند؛ گرچه بهتر است كه مورث بعض ورثه را از ارث محروم نكند.

غذا درست كردن براي روزه خوار [رستوراني و مهماندارها]
هتل ها و قهوه خانه هايي كه براي روزه خواران چاي و غذا مي دهند آيا جائز است يا نه؟ و درآمد آنها از اين راه حلال است يا حرام؟
پاسخ دهنده: معظم له
هتل ها و قهوه خانه هايي كه براي روزه خواران چاي و غذا مي دهند آيا جائز است يا نه؟ و درآمد آنها از اين راه حلال است يا حرام؟

وجوب خوراكي بودن كفاره [گيرندگان كفاره]
اطعام مساكين چه گونه است حتماً بايد به مسكين طعام داد يا ممكن است گندم يا وجه آن را پرداخت؟
پاسخ دهنده: معظم له
بايد به آنها طعام بخوراند يا گندم و مانند آن را به آنها بدهد.
تصرفات فقير در گندم كفاره [گيرندگان كفاره]
كفّاره كه به فقير مي‌دهد آيا لازم است كه فقير آن را صرف در اكل بكند يا مي‌تواند آنرا بفروشد يا هبه كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
فقير بعد از تملّك ميتواند آن را بفروشد يا هبه كند يا بمصرف ديگر غير از اكل برساند.
دادن كفاره به تعداد افراد واجب النفقه فقير [گيرندگان كفاره]
اگر فقير افراد تحت تكفّل داشته باشد آيا مي‌شود به تعداد اين افراد كفاره يك يا چند روز را بفقير پرداخت نمود يا فقط كفاره يك روز را ميشود به فقير داد؟
پاسخ دهنده: معظم له
مي‌شود به عدد افراديكه نان خور و واجب النفقه او هستند به هريك هفتصد و پنجاه گرم گندم يا آرد بدهد.
دادن كفاره به افراد كمتر از 60 نفر [گيرندگان كفاره]
آيا مي شود كه كفاره 27 روز، روزه ماه مبارك رمضان را به هشت نفر از اقارب داد؟
پاسخ دهنده: معظم له
كفاره اطعام 60 مسكين را نمي شود داد.ولي كفاره يك مد طعام را كه عوض هر روز مي دهد مي شود به 8 نفر، حتي به يك نفر فقير هم مي توان كفارة 27- روز را (يعني 27 - مد - طعا م) داد.
شرط تعدد در اطعام فقرا [گيرندگان كفاره]
آيا دركفارة عمد ماه رمضان مي شود يك فقير را چند مرتبه اطعام كند مثلا كفارة يك ماه را به ده نفر فقير، شش مرتبه غذا بدهد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اطعام ده نفر را مكرركافي نيست.بايد به شصت نفر غذا بدهد.

روزه در زادگاه [وطن]
كسي دريك جاي زمين و خانه دارد ولي زندگي در آنجا ندارد روزه‌اش چه گونه است؟ آيا روزه بگيرد يانه؟
پاسخ دهنده: معظم له
در فرض سؤال اگر در آنجا به دنيا آمده و مدّتي رشد و نمو كرده باشد و از آنجا اعراض نكرده باشد آنجا وطن او است هر وقتي به آنجا بر ميگردد نماز و روزه‌اش تمام است و لوقصد ماندن ده روز را در آنجا نداشته باشد.

روزه كسي كه از سر چوك به نقاط مختلف مي رود [دائم السفر]
كارگري كه صبح‌ها سرفلكه(چوك) مي‌رود، براي رسيدن به سركار گاهي چهار فرسخ يا بيشتر و كمتر، مسير طي مي‌كنند و شب‌ها به خانه باز‌مي‌گردند حكم نماز و روزه‌اش چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر در هفته سه بار يا بيشتر مسافرتي دارد كه رفت و برگشت هشت فرسخ مي‌شود و اين شغل سه ماه يا بيشتر طول بكشد دايم السفر به شمار مي‌رود و نماز و روزه‌اش قصر و افطار نمي‌شود.
اگر در هفته دو روز مسافت ياد شده را طي مي‌كند، بين اتمام و قصر جمع كند.
اگر در هفته يك روز مسافت ياد شده را طي مي‌كند، حكم مسافر را دارد و نماز و روزه‌اش قصر و افطار مي‌شود.

كسي كه سه ماه به محلي رفت و آمد مي كند [تردد بين دو محل]
هشت سال است كه در منطقه ورامين زندگي مي‌كنيم و در هر سال سه ماه پنبه مي‌چينيم كه بين مزرعه پنبه و خانه ما بيش از چهار فرسخ فاصله است بنا بر اين حكم نماز و روزه ما چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
محل سكونت براي شما وطن به حساب مي‌آيد. در سفر اول بنابر احتياط بين قصر و تمام جمع كنيد. در سفر‌هاي بعدي روزه بگيريد و نماز را تمام بخوانيد چون دايم السفر هستيد.
كسي كه بين قم و تهران رفت و آمد مي كند [تردد بين دو محل]
اينجانب خانه ام در تهران ومحل كارم در قم است و در هر هفته دو سه روز در قم و بقية هفته درتهران هستم يا به عكس و بعضي اوقات اتفاق مي افتدكه در قم قصد ماندن ده روز مي كنم آيا نماز و روزه ام در قم و تهران قصر است يا تمام؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر مثلا سه سال يا بيشتر مسكن شما درتهران وكار شما در قم بوده، تهران و قم هر دو تا مقر شما محسوب است كه نماز و روزه شما تمام است و اگر در اثناء راه نمازبخوانيد قصركنيد و در اين صورت قصد ماندن درقم به مدت ده روز ضرر ندارد و اگر مقر شما مدت سه سال در قم باشد و سه ماه يا بيشتر هفته سه روز و مازاد در تهران تردد كنيد حكم دايم السفر را داريد، و در تهران و قم واثناء راه وظيفه شما تمام است وروزه هم بگيريد و اگر درتهران ده روز با قصد و درقم ده روزبا قصد يا بدون قصد بمانيد درسفر اول جمع بين قصر و تمام كنيد وبعد ازسفر اول نماز را تمام و روزه را بگيريد.
رفت وآمد همه روزه در فاصله 4 فرسخ [تردد بين دو محل]
كسي كه هر روز فاصلة چهار فرسخي ميان خانه و محل كارش را رفت و آمد مي كند حكم روزه اش در سفر و حضر چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر اين رفت و آمدتا سه ماه طول بكشد بايد روزه بگيرد.
كسي كه چند روز تهران و چند روز در قم مسافر مي كند [تردد بين دو محل]
كسي كه چهارده سال ساكن قم است اگريك هفته درميان دو- سه روزدر قم بيايد و باقي هفته را در تهران باشد و اين آمد و شد - بخاطر تحصيل در دانشگاه - تا پنج سال آينده ادامه داشته باشد، تهران وطن به حساب مي آيد و اين شخص دايم السفر است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر پنج روز در تهران و دو روز در قم باشد در تهران چون كثيرالسفر است نمازتمام و روزه اش واجب است و در قم به خاطر اين كه حكم وطن دارد نماز و روزه اش تمام است.

توقف مسافر در محل كارش [بازگشت از مسافرت]
مسافري در بازگشت به خانه خود، چند روزي در محل كارش توقف مي‌كند آيا در محل كار حكم مسافر را دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
محل كار دايمي حكم وطن را دارد.
اگر در حين مسافرت به محل كارش برسد [بازگشت از مسافرت]
كسي كه خانه‌اش در روستا و محل كارش در شهر است و از خانه به قصد سفر حركت كند آيا مي‌تواند در محل كارش افطار كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
نمي‌تواند افطار كند و محل كار دايمي حكم وطن را دارد.
مسافري كه به شهر خود رسيده و خانه اش در روستا است [بازگشت از مسافرت]
كسي كه از سفر برمي‌گردد به شهر خود مي‌رسد اما خانه‌اش در روستايي است كه دوـ سه ساعت از اين شهر فاصله دارد آيا در شهر ياد شده نماز قصر و روزه افطار است؟
پاسخ دهنده: معظم له
معيار قصر و افطار نشنيدن اذان و نديدن ديوار‌هاي روستا است شهر وطن به حساب نمي‌آيد.
افطار كسي كه قبل از ظهر به وطنش رسيده [بازگشت از مسافرت]
اگر كسي مسافرت كند و بعد از قطع مسافت قصد افطاركند اما افطار نكرده و قبل از ظهر نيت روزه نكرد بلكه در وطن خود افطاركرد آيا قضاء وكفاره بر او واجب است يا نه؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر حكم را مي دانسته يعني مي دانسته كه نبايد افطاركند و لكن عالما عامدا افطاركند هم قضاء وهم كفاره بر او واجب است اما اگرجاهل به حكم بوده فقد قضاء بر او واجب است.
انصراف از مسافرت بعد از افطار در سفر [بازگشت از مسافرت]
اگر كسي در ماه رمضان از شب نيت سفر داشته باشد و بعد از طلوع فجر مسافرت كند و بعد از رسيدن به حد ترخص - افطاركرد و قبل از قطع مسافت شرعيه قصد برگشت به وطن كرد اگر قبل از ظهر يا بعد از ظهر به وطن رسيد وظينه اش چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
از زماني كه از قصد خود برگردد بايد از مفطرات روزه امساك كند و در وطن خود هم امساك كند وبعدا قضاء آن را هم بگيرد.

گفتن اذكار غير معروفه در ركوع وسجود [سجده]
گفتن ذكر الحمد لله و سبحان الله رب السموات و الارض و سبحان الله من جميع الاوهام در سجده و ركوع نماز واجب جايز است؟
پاسخ دهنده: معظم له
از خواندن ذكر مورد سؤال در ركوع و سجود خود داري شود و به ذكر وارده در ركوع و سجده اكتفاء شود.
سجده بدون مهر گذاشتن [سجده]
از كودكي عادت كرده ام كه در طهارت كردن هميشه پاهايم را بشورم و در نماز خواندن مهر نگذارم آيا نماز و طهارت من درست است؟
پاسخ دهنده: معظم له
در فرض سؤال اگر عوض مسح پاها را شسته باشيد وضوي شما باطل بوده است، بايد نمازهاي كه با اين وضو خوانده ايد قضا كنيد؛ همچنين اگر بر چيزهاي كه سجده بر آنها جائز نيست سجده كرده باشيد نمازهاي خود را قضا كنيد.

كسي كه در شستن پا عادت كرده [شستن پا در وضو]
از كودكي عادت كرده ام كه در طهارت كردن هميشه پاهايم را بشورم و در نماز خواندن مهر نگذارم آيا نماز و طهارت من درست است؟
پاسخ دهنده: معظم له
در فرض سؤال اگر عوض مسح پاها را شسته باشيد وضوي شما باطل بوده است، بايد نمازهاي كه با اين وضو خوانده ايد قضا كنيد؛ همچنين اگر بر چيزهاي كه سجده بر آنها جائز نيست سجده كرده باشيد نمازهاي خود را قضا كنيد.

دست دادن نا محرم با اهل فرهنگ بيگانه [دست دادن به نامحرم]
من پسري هستم 21 ساله و ساكن لندن. وضعيت ما مسلمانان در اين كشور چيست. چون در اينجا سلام و احوال پرسي به سبك غربيها(دست دادن) بين مرد و زن متداول است. آيا اگر هيچ نيت ديگري جز آداب اجتماعي نباشه،من كه در فرهنگ ديگري هستم،اشكال داره با غير هم جنس دست بدهم؟
پاسخ دهنده: معظم له
دست دادن زن و مرد اجنبي و نا محرم به همديگر حرام است؛ فرهنگ غير اسلامي نمي تواند حرام خدا را حلال كند.
دست دادن به نامحرم [دست دادن به نامحرم]
در كشوري كه ما زندگي ميكنيم ,زياد ترويج اسلام نشده است و مردم دست ندادن رابه حساب بي احترامي و خودخواهي مي گذارند
مي خواستم بپرسم كه ايا دست دادن با مرد نا محرم در صورتي كه هيچ فساد,شهوت و نيت بدي وجود نداشته باشد جايز است؟
پاسخ دهنده: معظم له
دست دادن زن و مرد نا محرم به همديگر حرام است چه قصد لذت داشته باشند چه اين قصد را نداشته باشند.

نوشتن رمان و داستان هاي تخيلي [نويسندگي]
كسانيكه داستان مي نويسند و رمان و اساس كار شان هم ذهن خود شان و تخيل و واقعيت كار اين ها آيا سودي در آن دنيا دارد؟ نويسنده هاي كه واقعيت هاي جامعه را بيان مي كنند و علاقه به آگاهي جامعه دارند.
پاسخ دهنده: معظم له
اين گونه نوشته ها (كتاب و داستان ـ رمان) فائده اي براي عالم آخرت انسان ندارد مگر اينكه جنبه ي امر به معروف و نهي ازمنكر داشته باشد؛ آن هم در صورتي كه قصد قربت و رجاء ثواب داشته باشد براي نويسنده ثواب داده مي شود . ان شاء الله.

كسي كه بگمان عسر و حرج روزه اش را خورده [افطار عمدي]
بعضي ماه‌هاي رمضان كه در هنگام كار و گرماي هوا واقع مي‌شود، براي برخي افراد گرفتن روزه خيلي دشوار است. گمان كرده‌اند كه در اين صورت مضطر و معذورند و روزه‌شان را خورده‌اند وظيفه‌ي شرعي شان چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر عقيده به جايز بودن افطار نداشته‌اند قضا و كفاره واجب است وگرنه فقط قضا واجب است.
افطار روزه به خاطر خوب كار كردن [افطار عمدي]
كسي در ماه رمضان در خانه پدر زنش كار مي‌كرده است. از يك سو به دليل شدت و سختي كار و ضعف بدني و از سوي ديگر به دليل آداب و رسوم محلي كه خستگي و ضعف و خوب كار نكردن داماد را در خانه پدر زن، مايه شرمندگي و سرشكستگي مي‌دانند ـ اضطراراً ـ روزه‌اش را خورده است آيا كفاره دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
در فرض سؤال افطار عمدي است هم قضا و هم كفاره دارد. آداب و رسوم محلي عذر شرعي به حساب نمي‌آيد.

استفراغ كردن در حال روزه [استفراغ (قي) كردن]
آيا استفراغ روزه را باطل مي‌كند، يانه؟ و اگر باطل كرد روزه خورده مي‌شود يانه؟ اگر خورده شود قضا دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر استفراغ بدون اختيار باشد روزه را باطل نمي‌كند. و اگر عمدي باشد و ضرورت براي استفراغ باشد فقط قضا دارد.

عادت شدن زن بعد از ظهر رمضان [حيض و نفاس]
اگر خانم‌ها بعد از آذان ظهر يا عصر عادت شوند روزه آن روزش باطل است يا خير؟
پاسخ دهنده: معظم له
در هر زماني از روز كه زن حائض بشود روزه‌اش باطل مي‌شود چه قبل از ظهر باشد و چه بعد از ظهر.

شرطيت اذن پدر در ازدواج دختران [اذن پدر ]
در ازدواج موقت كه نظر شما مبني بر اين است كه دختر باكره بنابر احتياط واجب با اجازه پدر يا جد پدري باشد، آيا ما مي توانيم به فتواي مرجع ديگري كه نظرشان در اين زمينه چيزي ديگر است رجوع كنيم؟
پاسخ دهنده: معظم له
ج1: در مورد ازدواج دختر باكره فتواي اينجانب شرط بودن اذن ولي است؛ مگر اينكه مانع دسترسي و تحصيل اذن پدر وجود داشته باشد، يا پدر بدون دليل و عذر شرعي از ازدواج دختر با همكفش ممانعت كند كه در اين صورت اذن پدر ساقط مي شود.
ج2: در مسائل احتياط مقلدين مي توانند به مرجع جامع الشرايط با رعايت اعلم فالاعلم رجوع كنند.
سقوط اذن پدر در ازدواج دختر [اذن پدر ]
اگر دختري بدون اذن پدر به عقد موقت يا دائم كسي درآيد؛ جلب رضايت پدر لازم است، يا خير؟ اگر اجازه پدر را حاصل نكند يا پدر اجازه ندهد باقي مانده مدت يا ادامه زندگي اين دختر و شوهرش چگونه است؟
پاسخ دهنده: معظم له
بله اجازه پدر در ازدواج دختر باكره بنابر احتياط لازم واجب است؛ مگر اينكه امكان دست رسي به پدر و يا جد پدري نباشد و يا پدر از ازدواج دختر با همكفوش بخاطر گرفتن پول وگله ممانعت كند، كه در اين صورت اجازه پدر ساقط مي شود.
صورت كه اذن پدر دختر لازم نيست [اذن پدر ]
اگر به گفته بزرگترهاي فاميل خواستگار كفو و متناسب دختر باشد و پدر دختر بدون دليل معقول مخالفت كند آيا اذن او ساقط مي شود و اين دختر مي تواند بدون كسب اجازه اي پدر با پسر مورد علاقه اش (كه كفوش است) ازدواج كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر بدون دليل شرعي از ازدواج با هم كفو خودداري كند دراين صورت اجازه پدر در صحت عقد نكاح لازم نيست.
معيار باكره بودن و شرطيت اذن پدر [اذن پدر ]
آيا ازدواج دختر باكره بدون كسب اجاز? ولي دختر جايز است، يا خير؟ اصولاً باكره به چه دختري گفته مي شود؟ آيا منظور از باكره دختري است كه قبلا شوهر نكرده است يا وجود عضو بكارت معيار باكره و ثيبه بودن است؟
پاسخ دهنده: معظم له
در ازدواج دختر باكره (دختري كه بكارتش از طريق دخول زائل نشده باشد) اجازه پدر و يا جد پدري لازم است.
عقد موقت دختر باكره [اذن پدر ]
آيا مي توان دختر باكره رشيده را به عقد موقت در آورد؟
پاسخ دهنده: معظم له
عقد دختر باكره بايد با رضايت خود دختر و پدر يا جد پدري باشد، اگر پدر و جد چدري نداشته باشد رضايت خود دختر كافي است.

روزه در كشورهاي كه روزشان طولاني است [اوقات شرعي]
بنده در كشور نوروژ زندگي مي كنم. امسال ما 21 ساعت روزه مي گيريم اما توان 21 ساعت روزه گرفتن را تا آخر ماه نداريم.
طبق فتواي شما هجرت هم برايم ممكن نيست كه در كشور ديگر نقل مكان كنم.
ديگراينكه توان مالي خوب هم ندارم.
بنده مي توانم روزه را به افق ايران و يا افغانستان بگيرم؟
پاسخ دهنده: معظم له
بسمه تعالي
به نظر اينجانب شهرهاي كه طي 24 ساعت شب و روز دارند، روزه گرفتن مؤمنين بر اساس اوقات شرعي كشورهاي ديگر جايز نبوده و شرعاً دليل ندارد.
چنان كه بارها نوشته ام و در پايگاه اطلاع رساني نيز اعلام كرده ايم، حكم مؤمنين كه در مدت 24 ساعت، ساعاتي را به عنوان شب و ساعاتي را به حيث روز دارند،تكليف شان اداي فرايض در اوقات معين خودشان است.
اگر كساني نمي توانند اعمال شان را در وقت معين آن انجام دهند ، مثلا به خاطر طولاني بودن روزها، روزه گرفتن برايشان دشوار است، كساني كه محل كار و اقامت شان وطن محسوب نمي شوند، يعني كمتر از چهار سال مقيم آن شهراست، مي توانند هر نُه روز يكبار مسافرت كنند و در برگشت قصد اقامت ننمايند و تا نه روز ديگر چون مسافر حساب مي شوند گرفتن روزه بر مسافر واجب نيست، كه در اين صورت بايد بعداً قضاي آن را بگيرد، اما كساني كه شهر محل اقامت و كارشان وطن محسوب مي شوند مي توانند هر روز بيست و دو و نيم كيلومتر مسافرت كنند و در آنجا افطار كرده و برگردند و آن روز را بعدا قضا نمايند.
اگر كساني هستند كه اين كار ها و راه حل هاي شرعي مذكور برايشان امكان ندارد و نيز نمي توانند روزه شان را بگيرند يا ديگر اعمال عبادي شان را انجام دهند وظيفه دارند، از آن شهر به جاهاي مهاجرت كنند كه بتوانند دستورات ديني شان را انجام دهند.
چنانچه هيچ يك امكان ندارد يعني قادر به گرفتن روزه، يا مسافرت و مهاجرت نيست، از باب عذر مي توانند روزه شان را افطار كنند و بعداً قضاي آن را بجا آورند.
اوقات شرعي براي كشورهاي نزديك قطب [اوقات شرعي]
با سلام
من در ك‌شور فنلاند زندگي مي كنم. از انجا كه كشور فنلاند در جايي واقع شده است كه اوقات شرعي خاصي ندارد به فرض مثال هم اكنون غروب افتاب حدودا ساعت30: 10 شب مي باشدو همچنين اوقات شرعي مختلفي موجود مي باشد.حكم شرعي در اين باره در ماه مبارك رمضان چگونه مي باشد. با ارزوي قبولي طاعات و عبادات
پاسخ دهنده: معظم له
بسمه تعالي
اگر روز و شب دارد ولو در فصول سال مختلف است، بر طبق آن اوقات نماز و روزه خود را انجام دهند و اگر انجام عبادات امكان نداشته باشد، از چنين جاهاي مسافرت و يا مهاجرت نمايند.
تكليف مؤمنين كشورهاي نزديك قطب [اوقات شرعي]
با سلام
بنده سال اولي است كه در سوئدن زندگي ميكنم و اولين ماه رمضان را در اينحا را در اينجا ميگذرانم
محل زندگي بنده يكي از شهر هاي شمالي سوئدن است و در حال حاضر شب واقعي نداريم و فقط هوا كمي تاريك ميشود در واقع ما در اينجا بين نماز شام و صبح طبق راهنمائي سايت مسجد امام علي استكهم فقط 2 ساعت يا كمتر فلصله ميگزاريم
حالا ميخواستم بدانم با توجه به نزديك شدن ماه مبارگ رمضان ما بايد 22 ساعت را روزه بگيريم يا شرايط ديگري دارد.
پاسخ دهنده: معظم له
بسمه تعالي
در فرض سؤال راجع به نماز مشكل نداريد امّا راجع به روزه، اگر قدرت داريد روزه بگيريد و اگر نمي توانيد مسافرت كنيد و قصد اقامت ده روزه نكنيد؛ اگر قدرت روزه گرفتن نداريد و نيز نمي توانيد مسافرت كنيد در اين صورت به كشورهاي كه شب و روز معتدل دارد هجرت نماييد.
اوقات شرعي شمال نروژ [اوقات شرعي]
من يكساله كه در شمال نروژ زندگي مي كنم اينجا ساعت ?? تاريك مي شود و من ساعات نماز رو از سايت مسلم دات نو [كه يك سايت سني است] مي گيرم مي خواستم بپرسم وقت نماز شيعه و اهل سنت فرق مي كند يا خير چون من نماز مغرب رو ساعت ?? شب مي خوانم ولي هوا تاريك نشده مشكلي است يا خير؟ با تشكر
پاسخ دهنده: معظم له
در فرض سؤال مهاجرت ازچنين جاهاي واجب است؛ بايد درجاهاي زندگي كنيدكه امور ديني ومذهبي را بتوانيد به طور معمول ومتعارف انجام بدهيد؛ نمي شود بخاطر امور دنيوي در جاي زندگي كرد كه واجبات ديني را نتواند در اوقات شرعي خودش انجام داد.

محدوده اختيارات ولي فقه [ولايت فقيه]
حدود اختيارات ولي فقيه را به طور خلاصه بيان كنيد
پاسخ دهنده: معظم له
همان نيازهاي را كه مردم به امام (ع ) در هنگام حضور دارند، به ولي فقيه جامع الشرائط در زمان غيبت نيز دارند، برخي از وظائف ولي فقيه در زمان غيبت : عبارت است از: 1 - در صورت فراهم شدن شرائط وظيفه ولي فقيه ايجاد حكومت اسلامي و گسترش عدالت اجتماعي و اجراء احكام اسلامي است.2 - فتوا دادن.3 - قضاوت با واسطه يا بي واسطه.2 - تصدي امور حسبيه مانند تصرف در اموال صغار،مجانين، غائبين، نصب متولي براي اوقات، نصب قيّم در صورت نياز، اخذ وجوهات شرعيه و مصرف آن.5- ايجاد مراكز آموزش و برورش وگسترش فرهنگ اسلامي.6 - تقويت بنيه اقتصاد جامعه از طريق استخراج معادن و حفركاريزها، براي رفاه و آسايش عمومي.

استفاده از توالت كه براي افراد خاص است [احكام تخلي]
استفاده از توالت مدارس براي غير طلبه يا طلبه اي كه ساكن در آن نيست چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر علم به وقف عام بودن مدرسه ندارد جايز نيست.
تخلي در ملك ديگري [احكام تخلي]
بول كردن بر زمين كس ديگري بدون اجازه اش چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر مي داند صاحب زمين راضي نيست، جايز نيست.

اگر تشخيص قبله ممكن نباشد [مستحبات و مكروهات تخلي]
گر تشخيص قبله براي كسي ممكن نباشد و صبر هم حرج يا ضرر داشته باشد وظيفه اش چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
به هر سمتي كه رو كند اشكالي ندارد.
استبراء و استنجا رو به قبله [مستحبات و مكروهات تخلي]
اگر كسي فقط درحال استبراء يا استنجاء روبه قبله شود حرام است؟
پاسخ دهنده: معظم له
بهتر است كه در حال اختيار از رو و پشت كردن به قبله اجتناب كند.
وظيفه ولي نسبت به استقبال و استدبار كودك [مستحبات و مكروهات تخلي]
آيا بر ولي كودك واجب است كه او را رو به قبله يا پشت به قبله بول كردن نگذارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
واجب نيست.

حكم اجراي حد در ملأ عام [حدود]
حكم اجرا حد در ملأ عام در حال حاضر كه مستلزم هتك اسلام و باعث خشن نشان دادن چهره اسلام مي شود از نظر معظم له چگونه است؟
پاسخ دهنده: معظم له
بعضي از حدود كه از نظر شرع بايد در ملأعام اجرا شود بايد در ملأعام جاري شود؛ ولي بعضي از حدود مطلق اختيارش به دست حاكم شرع و قاضي است؛ هرگونه صلاح بداند جاري مي گردد.

شستن لباس نجس با لباسشويي [دستگاه هاي شوينده]
لباس هاي نجسي كه به خشكشويي ها داده مي شود و معلوم نيست كه با آب مطلق شسته مي شود يا با آب مضاف وكارگر خشكشويي مراعات طهارت و نجاست را مي كند يا نه بعد از شستن، آيا اين لباس ها پاك است يا نجس؟
پاسخ دهنده: معظم له
بايد علم يا اطمينان به طهارت شرعي پيدا شود، وگرنه نجس است.

فروش گوشت مشكوك التذكيه [خريد و فروش نجاسات]
فروش گوشت مشكوك التذكيه جايز است يا نه؟
پاسخ دهنده: معظم له
جايز نيست.

ازدواج مجدد باخاطر عدم تمكين همسر [تمكين]
اينجانب مدت 6 ماه مي شود كه با دختر 17 ساله ازدواج نمودم و در اين مدت همسرم بدون عذر شرعي از مقاربت ممانعت مي نمايد و در رابطه با مسايل جنسي تمكين و اطاعت از اينجانب ندارد لطفاً بفرمائيد كه آيا همسرم شرعاً چنين حقي دارد يا خير؟ و در صورت ادامه اين كار آيا من مي توانم ازدواج مجدد نمايم؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر عدم تمكين ايشان به خاطر گرفتن نصف مهريه اش باشد تا گرفتن مهريه حق عدم تمكين دارد و اگر به جهت هاي ديگر باشد حق عدم تمكين ندارد. و اگر تمكين نكند اين زن ناشزه است و حق نفقه بر شما ندارد.

حكم مهريه هاي سنگين [احكام مهريه]
حكم صحت و اعتبار مهريه هاي فوق العاده سنگين كه نشان از سفاهت زوج مي دهد، يا قرينه بر عدم قصد جدّي مرد نسبت به پرداخت آن است چيست؟ حكم اصل عقد چيست؟ آيا در صورت صحت عقد آن مهريه تبديل به مهرالمثل مي شود يا مهر السنه؟
پاسخ دهنده: معظم له
در فرض سؤال ضرري به عقد نمي زند ولو مهريه بيش از حدّ معمول باشد؛ مهريه همان مهر المسمي است تبديل به مهر المثل نمي شود مگر اينكه سفاهت شوهر ثابت شود كه در اين فرض مهريه تبديل به مهر المثل مي شود.
آيا مي شود گله را مهريه قرار داد [احكام مهريه]
در رسم مردم افغانستان داماد يا پدر داماد قبل از عروسي به پدر عروس يك مقدار پول به عنوان شير بها و يا گله مي دهد اما اين پول در سند ازدواج ها كه از دفتر احزاب تا سال 1380 و بعد از آن در سند ازدواج صادره از دفتر معظم له به حيث مهر معجل مرقوم مي گردد. گرفتن اين پول براي پدر عروس چه حكمي دارد؟ اميد است مفصلاً بيان فرمائيد.
پاسخ دهنده: معظم له
در فرض سوال گرفتن پول گله و شيربها شرعاً جواز ندارد و ثبت آن در دفترهاي ازدواج به عنوان مهر معجل موجب حليت نمي شود، مراد از مهر حاضر و يا معجل همان پول است كه طرفين (زوج و زوجه) به آن توافق مي كنند و در مورد اجرا عقد از داماد گرفته مي شود و مرسوم بين برادران افغاني هم اين است كه شيربها را در دفتر ازدواج تحت عنوان مهر معجل ثبت مي كنند. بنابر اين اگر زوجه شرعاً توسط بينه شرعيه در نزد حاكم شرع ثابت كند كه مراد از مهر معجل دردفترچه ازدواج همان مهر شرعي است كه در ضمن عقد ذكر شده و شوهر آن را پرداخت نكرده در اين صورت حق مطالبه دارد.
خمس كسي كه مهريه بدهكار است [احكام مهريه]
شخصي از بابت مهريه همسرش بدهكار است ومقدار پول هم دارد كه سر سال آن گذشته است. آيا به آن خمس تعلق مي گيرد؟ آيا هر بدهكاري چنين است؟
پاسخ دهنده: معظم له
در فرض سوال خمس آن پول واجب است فرق بين بدهكاري از مهريه و غيرش وجود ندارد وقتي سر سال بر پول بگذرد بايد خمس آن را بپردازد.

حج كسي كه نمي تواند طهارتش نگهدارد [اعمال حج]
آيا كسي كه نمي تواند وضوي خود را نگه دارد، حج (عمره يا واجب) از گردنش ساقط مي شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر اين شخص مستطيع باشد بايد به مكه برود، اگر طهارت خود را نتواند حفظ كند، در اعمالي كه مشروط به طهارت است، بايد در همانجا نائب بگيرد.
خارج شدن از مكه بين عمره و حج تمتع [اعمال حج]
آيا حاجي بعد از اتمام عمره و قبل از حج مي‌تواند از حرم و مكه خارج شود؟ و اگر خارج شد چه حكم دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر مطمئن باشد كه وقت احرام حج بر مي‌گردد اشكال ندارد.
خروج از مكه قبل از حج تمتع [اعمال حج]
آيا بعد از انجام عمره تمتع و قبل از حج تمتع مي‌تواند به عرفات، منا، مشعر، غار حرا، و غار ثور برود؟
پاسخ دهنده: معظم له
بدون ضرورت خارج شدن از محدوده اي كه عرفاً مكّه صدق مي‌كند جايز نيست.
عمره مفرد بين عمره و حج تمتع [اعمال حج]
آيا كسي مي‌تواند بعد از انجام عمره تمتّع و قبل از انجام حج تمتّع عمره مفرده را انجام بدهد؟
پاسخ دهنده: معظم له
نمي‌تواند.
خارج شدن شب يازدهم از مني [اعمال حج]
شخصي شب يازدهم عوض اين كه در مني باشد در قربان گاه كه خارج از مني است مانده چه وظيفه دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
يك گوسفند كفاره ذبح كند.
عدم توقف در مشعر [اعمال حج]
شخصي از عرفه مستقيم بطرف مكه رفته به مشعر اصلاً نيامده و يا اگر آمده هم نمي فهميده كه در مشعر چه وظيفه دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر جهلاً وقوف نكرده حجش صحيح است و يك گوسفند كفاره بدهد.
خروج از مشعر قبل از طلوع [اعمال حج]
كسي كه شب دهم وارد مشعر الحرام شده ولي تا آمدن آفتاب نمانده شايد قبل از اذان صبح و يا بعد از آن خارج شده بطرف مكه رفته وظيفه او چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر جهلاً اين كار را كرده حج او صحيح است و يك گوسفندكفاره بدهد.

انجام اعمال حج بجاي اعمال عمره [اعمال عمره]
فرد جاهل به مسأله بعد از احرام از مسجد جحفه اعمال عمره تمتع را انجام نداده ولي اعمال حج تمتع را به طور كامل انجام داده است آيا حج باطل است يا خير؟
پاسخ دهنده: معظم له
حج افراد محقق شده است ولي از حج تمتع كفايت نمي‌كند بايد درسال بعد انجام دهد.
تراشيدن سر بعد از حلق در عمره [اعمال عمره]
كسي كه بعد از طواف وسعي بين صفا و مروه از اعمال عمره تمتع تقصير كرده و مي‌آيد در اتاق سرش را مي‌تراشد آيا كفاره دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر عمره تمتع را در ماه شوال انجام داده است تا پايان ماه شوال تراشيدن سر جايز است اما بعد از آن اگر عالماً و عامداً بتراشد بنابر احتياط واجب يك گوسفند كفاره بدهد.
كسي كه بجاي تقصير حلق نموده [اعمال عمره]
شخصي بعد از تقصير يا در عوض تقصير حلق نموده و اين حلق در ماه ذالقعده روز 25 ماه بوده. آيا كفاره دارد و عمره اش درست است؟
پاسخ دهنده: معظم له
در عمره تمتع حلق حرام است. ولي عمره اش صحيح است.
كسي كه تقصير انجام نداده [اعمال عمره]
شخصي اعمال عمره را انجام داده ولي تقصير نكرده بعد از آن احرامي خود را در آورده و لباس عادي پوشيده، كسي به او فهمانده كه بايد تقصير كند. اعمال طواف و عمره او چه حكمي دارد؟ كفاره دارد و يا نه؟
پاسخ دهنده: معظم له
بايد تقصير كند و كفاره لبس مخيط را بدهد.

حكم كسي كه طواف را ترك كرده است [طواف]
اگر كسي طواف را در عمره تمتع عمدا و با علم به حكم يا جهلا ترك كند و امكان اعاده آن قبل از وقوف به عرفات را نداشته باشد، حكم احرام او چگونه است؟ و وظيفه او نسبت به عمره و حج چيست؟
همچنين اگر كسي طواف حج را عمداً ترك كند و امكان تدارك و جبران را نداشته باشد وظيفه او نسبت به حج كه انجام داده چگونه است؟ آيا در صورت كه اين ترك از جهت جهل به حكم باشد تغيير در تكليف ايجاد مي كند يا خير؟
پاسخ دهنده: معظم له
در فرض سؤال اگر طواف را عمداً ترك كند چه جاهل به حكم يا موضوع باشد يا عالم به آن، حج باطل مي شود؛ وقتي عمره اش در اثر ترك طواف باطل شد احرامش نيز باطل مي شود و احوط اين است كه در اين صورت عدول به حج افراد كند.
امّا اگر ترك طواف از جهت ندانستن حكم بوده يك شتر كفاره نيز لازم است.
در هر دو صورت فوق اعاده حج در سال بعد واجب است.
لمس حجر الاسود در حال طواف [طواف]
شخصي در حال طواف واجب حجر الاسود را لمس كرده و صورتش به طرف كعبه شده چه حكم دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر درآنحال ايستاده بوده اشكال ندارد و اگر رو به رو طرف كعبه مشي كرده [راه رفته] آن مشي باطل است بايد از سر گيرد يعني همان مقدار مشي را اعاده كند.
وظيفه كسي كه نماز طواف را پشت حجر خوانده [طواف]
شخصي نماز طواف را پشت حجر خوانده به خيال اينكه او مقام است درخارج از وقت عمره متوجه شده وظيفه او چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
وظيفه‌اش خواندن نماز طواف خلف مقام ابراهيم است.
انجام طواف از پشت مقام [طواف]
اگر طواف بين خانه و مقام حضرت ابراهيم مشكل باشد، آيا طواف از پشت مقام جواز دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
جايز است.
كسي كه نماز طواف را فراموش كرده [طواف]
شخصي بعد از طواف عمره تمتع، نماز طواف را فراموش كرده بعد از اعمال حجّ متوجه شده وظيفه چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
بايد بر گردد در مسجد الحرام خلف مقام ابراهيم نماز طواف را بخواند.
طواف از حجر اسماعيل [طواف]
شخصي نيت طواف عمره را از حجر اسماعيل نموده به خيال اين كه آن حجر الاسود است، بعد از اتمام اعمال عمره يك روز متوجه شده كه اشتباه كرده وظيفه اش چيست؟ كفاره دارد يا نه؟
پاسخ دهنده: معظم له
بايد طواف را از محاذي حجر الاسود شروع كند حج و عمره اش صحيح است.
كسي كه طواف را از بين حجر وخانه انجام داده [طواف]
شخصي طواف را از بين حجر و خانه انجام داده و بعد باقي اعمال عمره را تمام كرده لباس محيط خود را پوشيده بعد از 2 روز متوجه شده كه طوافش باطل است وظيفه او چيست چگونه عمل كنند كه عمره اش صحيح شود؟ كفاره دارد يا نه؟
پاسخ دهنده: معظم له
بايد طواف را اعاده كند حجش صحيح است.
خواندن نماز طواف پشت حجر [طواف]
شخصي نماز طواف را پشت حجر خوانده به خيال اين كه او مقام است. در خارج از وقت عمره متوجه شده است، وظيفه او چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
وظيفه اش خواندن نماز طواف خلف مقام ابراهيم است.
طواف از طبقه بالا [طواف]
شخص ناتوان توسط چرخ از طبقه بالا طواف داده مي شود اين طواف او كافي است يا نائب هم بگيرد؟ مخفي نماند كه از طبقه پائين طواف با چرخ را ممنوع كرده اند.
پاسخ دهنده: معظم له
احوط اين است كه نائب هم بگيرد.

كسي كه سعي را 14 شوط انجام داده [سعي]
شخصي سعي را 14 مرتبه انجام داده به خيال اين كه رفت و برگشت يك سعي حساب مي شود و در صفا هم ختم كرده وظيفه اش چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
احوط اعاده سعي است و كفاره ندارد.

محرم شدن از غير ميقات [احرام]
بعضي از مهاجرين مقيم عربستان سعودي بخاطر عدم مجوز دولتي، از ميقات معين نمي‌تواند محرم شود بالباس عادي آمده از مسجد تنعيم احرام پوشيده عمره مفرده انجام داده بعداً اگر در مراسم حج تمتع شركت بكند آيا حجش درست است ياخير؟
پاسخ دهنده: معظم له
درصورتيكه از ميقات يا محاذي آن احرام برايش ممكن نباشد، حكم به صحت عمره مي‌شود ولي بايد عمره تمتع را نيت كند و اعمال آنرا انجام دهد و در موسم حج، حج تمتع را انجام دهد.
پوشيدن احرام حج قبل از تقصير [احرام]
فرد عمره تمتع انجام داده، بعد از سعي تقصير نكرده فوراً احرام حجّ تمتع بسته و اعمال حج را انجام داده، حج اين شخص چگونه است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر نسياناً بوده عمره‌اش صحيح است و احوط اين است كه يك گوسفند كفاره بدهد.
ورود به مكه با احرام بدون نيت [احرام]
اگر كسي از مدينه احرام ببندد باميد اين كه در مسجد شجرة نيت كند. در مسجد شجرة متوجه نمي‌شود، در مكّه نيت مي‌كند، حج او صحيح است؟
پاسخ دهنده: معظم له
حج صحيح نيست، اگر پيش از انجام اعمال بر گردد و از يكي از ميقات‌ها محرم شود كفايت مي‌كند همچنين است بعد از انجام اعمال در صورت بقاي وقت.
اعراض از احرام [احرام]
هرگاه شخصي در ميقات، يا محاذات آن، يا ادني الحل، يا شهر مكّه، و خلاصه هر جا كه وظيفه اش بوده محرم شود، و سپس پشيمان گردد، آيا مي تواند احرامش را بر هم بزند؟
پاسخ دهنده: معظم له
نمي تواند احرامش را بهم زند وبحال احرام باقي ميماند؛ هرچه براي محرم حرام است براي او نيز حرام است.
كسي كه از جده محرم شده [احرام]
شخصي از جده محرم شده و وارد مكه شده چه وظيفه اي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
بايد به حجفه بر گردد و از آنجا محرم شود.

در آوردن لباس احرام قبل از تقصير [محرمات احرام]
شخصي اعمال عمره را انجام داد ولي تقصير نكرده بعد از آن احرامي خود را در آورده لباس عادي پوشيده، كسي به او فهمانده كه بايد تقصير كند اعمال طواف و عمره او چه حكم دارد كفاره دارد يانه؟
پاسخ دهنده: معظم له
بايد تقصير كند و كفّاره لبس مخيط [پوشيدن لباس دوخته شده] را بدهد.
پوشاندن سر در حال احرام [محرمات احرام]
اگر سهواً در حال احرام سر را بپوشاند آيا كفاره دارد ياخير؟
پاسخ دهنده: معظم له
كفاره ندارد.
راه رفتن حاجي زير سقف [محرمات احرام]
حاجي از ميقات با ماشين سرباز آمده داخل مكه شده آيا از داخل شهر مكه مي‌تواند با ماشين سربسته جهت اعمال عمره تمتع مسجد الحرام مشرف شود يانه؟
پاسخ دهنده: معظم له
بعد از رسيدن بمكّه براي رفتن به مسجد الحرام مي‌تواند با ماشين مسقّف برود.
محل ذبح كفارات حج و... [محرمات احرام]
كفاره حاجي ها چه از بابت ارتكاب اعمال موجب كفاره در احرام حج و يا عمره در كجا ذبح شود آيا در وطن و يا خود مكه كفايت مي كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر امكان دادن به فقرا باشد در مني ذبح كند و اگر ممكن نيست بعد از مراجعت به وطن ذبح كند.
ارتكاب محرمات احرام به خاطر ضعيفي [محرمات احرام]
شخصي در حال احرام عمره رفقاي خود را گم كرده است خيلي پير و ضعيف است. محرمات احرام را رعايت نكرده مثلاً سر خود را پوشانيده آيا كفاره دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
كفاره بايد بدهد.

منفعت مضاربه ي كه كار نكرده [مضاربه]
شخصي مبلغ دو ميليون تومان از اين جانب به افغانستان مي برد به اين قرار كه روي آن كاري انجام مي دهد از قبيل رهن نمودن و غيره. در نتيجه اين پول را مصرف شخصي خود مي كند آيا مستحق مطالبه مفاد آن هستم يا خير؟
پاسخ دهنده: معظم له
درفرض سوال اگر آن شخص با آن پول كار نكرده باشد و براي خود مصرف كرده باشد شما فقط اصل پول خود را حق داريد و مستحق منفعت نمي باشيد.

حكم تسليحات كشتار جمعي [جنگ و جهاد]
با عنايت به روايت شريفه «ان النبي(ص) نهي ان يلقي في بلاد المشركين» كه در متون مختلف فقهي جهت حرمت استفاده از سم عليه بلاد مشركين مورد استناد قرار گرفته است مرقوم فرماييد: آيا در خصوص تسليحات كشتار جمعي مانند بمب هاي اتمي و شيميايي و ميكروبي هم همين حكم مي تواند جاري باشد؟
پاسخ دهنده: معظم له
نهي از القاء سم به بلاد مشركين شامل عساكر حربي نمي شود، مراد از آن اين است كه القاء سم به بلاد مشركين موجب قتل زنان و كودكان و پيرمردان مي شود، و اما القاء سم به عساكر حربي و استفاده از تسليحات كشتار جمعي مثل بمب هاي هسته اي و شيميايي و ميكروبي جهت شكست عساكر حربي بلامانع است.

برخورد با اسيران دشمن [اسير]
نحوه برخورد رزمندگان اسلام با مجروحين دشمن حربي كه قادر بر ادامه جنگ نمي باشد در حين در گيري و جنگ و بعد از پايان جنگ چگونه بايد باشد؟
پاسخ دهنده: معظم له
كشتن مجروحين و اسراي دشمن حربي جايز است مگر اينكه زمينه براي تبادل اسرا باشد كه در اين صورت از كشتن آن ها خودداري كنند.

معاشرت و برخورد با پيروان فرق ضالّه [فرق ضاله]
معاشرت با اعضاي فرقه هاي ضاله ي كه گفته مي شود آنها افراد منحرفي هستند، و اساس مذهب شان ساختگي و از سوي دولت هاي استعماري هستند چيست؟ آيا همكار و معاشر با آنها جايز است يا خير؟
پاسخ دهنده: معظم له
همكاري با آنها جواز ندارد.
معاشرت با اقليت هاي ديني [فرق ضاله]
غذا خوردن، معاشرت و كاركردن با اقليت هاي ديني مانند زردشتي ها و مسيحي ها، هندوها، بودائي ها، مجوسي ها، يهودي ها و...چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
كافران و مشركان محكوم به نجاست هستند.از غذاهاي آنان پرهيز شود اما كاركردن و دست مزد گرفتن از آن ها در صورتي كه تقويت آنان و تضعيف اسلام نباشد اشكالي ندارد.
حكم مراوده با فرقه بهائيه [فرق ضاله]
همانگونه كه مستحضر هستيد مدتي است پيروان فرقه اختراعي و ضاله بهائيت از فضاي رافت و عطوفت حاكم بر جامعه اسلامي سوء استفاده نموده و علاوه بر گسترش فعاليت و عضو گيري، به طور علني به برپايي مجالس خود اقدام نموده و جهت تخدير نسل جوان و انحراف آنان به شبهه افكني پرداخته و به ترويج اباطيل خود مبادرت مي ورزند و از علني كردن كيش خود ابايي ندارند و چنان با مسلمانان در آميخته اند كه برخي از مومنين را به شك و شبهه انداخته اند و نگران ساخته اند.
بنابر اين خواهشمند است مرقوم فرمائيد از نظر شرعي حكم مراوده و معامله (خريد و فروش) مسلمين با اين اشخاص چگونه است؟
پاسخ دهنده: معظم له
در فرض سوال مراوده و رفت و آمد و همچنين خوردن غداي آن ها به هيچ وجه جايز نيست همچنين معامله و خريد و فروش اگر موجب تقويت مذهب و دين آن ها مي شود معامله با آن ها باطل است.

آرايش كردن مردان [آرايش و پيرايش]
حكم اصلاح جزيي و مرتّب كردن بعضي از قسمتها كه منظره خوشايندي ندارد براي مردان چيست؟ آيا آرايش مردان مثل زنان شود جايز است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر عرفا صدق تراشيدن ريش نكند اشكال ندارد؛ اگر مرد خود را به صورت زنان در آورد جواز ندارد.
آرايش گِردي صورت و دستها [آرايش و پيرايش]
آرايش گِردي صورت و دستها تا مچ در صورتي كه خفيف باشد و عرفا منشأ مفسده اي نگردد از نظر شرع چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر در معرض ديد نا محرمان نباشد اشكال ندارد
اصلاح صورت براي دختران [آرايش و پيرايش]
اصلاح صورت براي دختران با توجه به اينكه برخلاف عرف و عادت است شرعاً چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
في نفسه اشكال ندارد.
استفاده از كرم هاي جرم دار [آرايش و پيرايش]
وظيفه كسي كه از كرمهاي جرم دار (ريميل و...) و معمولي قبل از وضو و غسل اسفتاده كرده چيست؟ آيا در صورت كه مانع از رسيدن آب باشد يا نباشد فرق مي كند يا نه؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر مانع از رسيدن آب در موقع وضو وغسل شود وضو و غسل باطل است و نمي تواندبا آن وضو و غسل نماز بخواند؛ در غير موقع وضو وغسل اشكال ندارد.
آرايش عروس و هزينه ها [آرايش و پيرايش]
آرايش كردن عروس چه حكمي دارد؟ حال اينكه 400 و 500 هزار تومال خرج آن مي كنند.
پاسخ دهنده: معظم له
اگر در حد اسراف باشد و يا در انظار نامحرمان قرار گيرد جواز ندارد.
آرايش براي مردان [آرايش و پيرايش]
آرايش براي مردان جايز است؟
پاسخ دهنده: معظم له
مطلق آرايش اگر ريش خود را نتراشد اشكال ندارد.
كوتاه كردن مو براي زنان [آرايش و پيرايش]
كوتاه كردن مو براي زن اشكال دارد يا نه؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر حجاب اسلامي را رعايت كند موي سر بلند يا كوتاه باشد اشكال ندارد مهم حفظ حجاب است.

محرميت بين خواهر و برادر ديني [عقد اخوت (برادر ديني)]
عيد غدير خم مردي با زني مي خواهد خواهر و برادر ديني شود آيا اين عقد اخوت خواندن جايز است و محرميت مي آورد يا نه؟
پاسخ دهنده: معظم له
عقد اخوت بين زن و مرد بيگانه صحيح نيست و محرميت نمي آورد.

اقامه نماز ظهر در روز جمعه [نماز جمعه]
برخي مي گويند كه در ظهر جمعه ها، تا پايان وقت نماز جمعه، اقامه نماز ظهر و عصر به صورت جماعت يا فرادي نبايد برگزار شود و خوانده شود آيا اين كار صحت دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
احتياطاً از برگزاري نماز جماعت و فرادي خود داري شود، مگر براي كساني كه از شركت در نماز جمعه معذورند؛ مثل پير مرد و پير زنها و كساني كه مريض هستند.
نماز جمعه كسي كه خطبه را درك نكرده [نماز جمعه]
كسي كه عمدا يا سهوا خطبه هاي نماز جمعه را درك نكند نماز جمعه اش از نماز ظهرش كفايت مي كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
كفايت مي كند اگر چه خواندن نماز ظهر احوط است.
كفايت نماز جمعه از ظهر [نماز جمعه]
آيا خواندن نماز جمعه در عصر غيبت مسقط نماز ظهر مي باشد يا خير و اگر نمي باشد خواندن نماز ظهر و جمعه به چه نيتي است يعني با قصد قربت شخص مي تواند وجوب را هم نيت كند يا خير و اگر كسي نيت وجوب را براي هر دو نماز ظهر و جمعه يا يكي نمايد حكم نماز وي چگونه است؟
پاسخ دهنده: معظم له
در عصر غيبت مكلف مخير است بين ظهر و جمعه اگر نماز جمعه را بخواند كفايت از نماز ظهر مي كند و لازم نيست نماز ظهر را بخواند.

خروج آب تيره رنگ بعد از خواب [مني]
كسي درخواب محتلم مي شود و مني از او خارج نمي شود اما در هنگام استنجاء يا استبراء آبي تيره رنگ به رنگ بول از او خارج مي شود چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر علامت هاي مني را نداشته باشد مني نيست.
بيرون آمدن آب لعاب دار هنگام استبراء [مني]
اگر هنگام استبراء آب لعاب دار تيره رنگ خارج شود نجس است يا پاك؟
پاسخ دهنده: معظم له
آب كه در هنگام استبراء بيرون مي آيد به خاطر مخلوط بودن با بول نجس است واگر يكي از نشانه هاي مني را نداشته باشد مني نيست.
نشانه هاي مني [مني]
عد ازبول اگر رطوبتي مانند مني خارج شود آيا حكم بول را دارد و يا حكم مني را دارد كه موجب غسل ميشود؟
پاسخ دهنده: معظم له
مني سه تا نشانه دارد : 1 - هنگام خروج همرا با لذت است.2 - هنگام خروج جهش دارد.3 - بعد ازخروج آن بد ن سست مي شود.اگر اين نشانه ها را نداشته باشد مني نيست.

دادن زكات به خانمي كه خرج سيد را مي دهد [مصرف زكات فطره]
آيا مي توان به زني كه غير سيد و فقير است ونفقه فرزندان نا بالغ وسيدش را بر عهده دارد زكا ت غير سيد داد تا براي فرزندانش خرج كند
پاسخ دهنده: معظم له
غير سيد مي تواند براي اين خانم فقير بدهد ولو اولادش سيد باشند.
خريد خانه و لوازم آن با زكات فطره [مصرف زكات فطره]
آيا كسي مي تواند به اندازه نياز، در تهيه و تامين مصارف ازدواج، خريد خانه، خريد وسايل معمولي خانه، تهيه كتب درسي فقرا از زكات فطره مصرف كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
غير از خريدن خانه، موارد ياد شده ديگر را مي تواند از زكات فطره تهيه كند اما خريد خانه از زكات فطره درصورتي جايز است كه سكونت در خانه اجاره اي ممكن و ميسور و يا سزاوار شأن او نباشد.
مصرف زكات فطره براي ترويج قرآن [مصرف زكات فطره]
آيا زكات مال و فطره براي معلم و مربي قرآن كه در برخي محل ها استخدام مي شود - اگرچه فقير نباشد مصرف مي شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
بله، جايز است اما بنابر احتياط زكات فطره به فقرا داده شود.
اجازه مصرف زكات براي بازسازي حسينيه [مصرف زكات فطره]
تكيه خانه قريه اي كه بيشتر اهالي آن مهاجرت كرده اند در حال خراب شدن است افرادي كه هنوز در آن قريه سكونت دارند نمي توانند با پول شخصي خود حسينيه را بازسازي كنند آيا اجازه دارند كه از زكات مال، فطره، سهم امام (ع) و نذر حسينيه ياد شده را بازسازي كنند؟
پاسخ دهنده: معظم له
اهالي قريه مجازهستندكه از زكات مال، فطره و نذور مطلقه حسينيه را بازسازي كنند اما ثلث سهم امام (ع) در صورتي اجازه مي شود كه هر هفته در آن حسينيه، مجلس وعظ وتبليغ برگزارشود.
فقيري مستحق زكات فطره [مصرف زكات فطره]
كسي كه ماهانه مبلغ پانزده هزارتومان برايش كمك مي شود، مبلغ سيصد هزار تومان پول نقد هم دارد اما همسر نابينا و پنج سر عا‌ئله دارد، مستحق زكات فطره است؟
پاسخ دهنده: معظم له
ون سيصد هزار تومان پول نقد دارد فقير به حساب نمي آيد اما اگر همين پول نقد را براي رهن خانه داده باشد فقير و مستحق به حساب مي آيد.
زكات فطره براي حسينيه [مصرف زكات فطره]
مصرف فطره براي حسينيه كه موقوفه دارد جايز است؟
پاسخ دهنده: معظم له
زكات فطره در اين صورت به فقرا داده مي شود.
دادن زكات فطره به خادم حسينيه [مصرف زكات فطره]
آيا جايز است دستمزد خادم حسينيه را از زكات فطره پرداخت كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر در طول سال در حسينيه ترويج دين و تبيين مسايل شرعي شود جايز است.
مصرف زكات فطره براي حسينيه و مسجد [مصرف زكات فطره]
آياكسي مي تواند زكات فطره را براي حسينيه فرش، بلندگو و...بخرد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اصل اين كار، جايز است اما با وجود فقرا بايد به آنها داده شود.
دادن زكات فطره به سادات [مصرف زكات فطره]
كسي در ماه رمضان فطرة مردم را جمع آوري و در شب هاي قدر تعدادي را دعوت و از آن ها به عنوان افطاري پذيرايي مي كند.در ميان مدعوين، سادات هم حضور دارند آيا كساني كه فطره شان را به اين شخص داده اند بري الذمه مي شوند؟
پاسخ دهنده: معظم له
پرداخت فطره پيش ازرسيدن عيد فطر صحيح نيست مگر اين كه به عنوان قرض پرداخت شود.مصرف فطرة عام براي سادات باطل است.
پرداخت زكات فطره قبل از عيد [مصرف زكات فطره]
كسي در ماه رمضان فطرة مردم را جمع آوري و در شب هاي قدر تعدادي را دعوت و از آن ها به عنوان افطاري پذيرايي مي كند.در ميان مدعوين، سادات هم حضور دارند آيا كساني كه فطره شان را به اين شخص داده اند بري الذمه مي شوند؟
پاسخ دهنده: معظم له
پرداخت فطره پيش ازرسيدن عيد فطر صحيح نيست مگر اين كه به عنوان قرض پرداخت شود.مصرف فطرة عام براي سادات باطل است.
دادن زكات به سيل زدگان پاكستان [مصرف زكات فطره]
آيا مي توان از فطريه براي كمك به مردم سيل زده پاكستان استفاده نمود؟
پاسخ دهنده: معظم له
بنابر احتياط زكات فطره به فقراي بلد پرداخت شود و به آنها از كمك هاي تبرعي استفاده شود.
دادن زكات فطره به سادات [مصرف زكات فطره]
1- آيا زكات فطره را مي توان به سادات داد؟
2- اگر مرد خانواده اي كه سيّد بوده فوت كرده باشد، و اكنون خانمش كه غير سيّده است سرپرست خانواده باشد. آيا مي تواند فطريّه غير سادات را بگيرد، و صرف فرزندان نيازمندش كه از سادات هستند نمايد؟
3-همسر من از سادات است و خودم عام است. چون فطريه ايشان بر عهده من است آيا حكم فطريه ايشان عام است يا سادات؟
پاسخ دهنده: معظم له
ملاك خود سرپرست است، اگر سيد باشد ولو عيالش غير سادات باشد فطره غير سادات جايز نيست و اگر سرپرست غير سادات باشد ولو عيالش سادات باشد اشكال ندارد.
مصرف زكات فطره براي درمان بيمار [مصرف زكات فطره]
مصرف زكات فطره براي درمان بيمارهاي بي بضاعت چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
در فرض سوال مصرف زكات فطره در درمان بيمار بي بضاعت بعد از قبض آن بيمار اشكال ندارد و اگر قبض هم نكند اشكال ندارد.
دادن زكات فطره بر بستگان [مصرف زكات فطره]
من دانشجويي هستم كه هر سال دو سه ماه تابستان را كار ميكنم براي رفع حاجت تحصيلي (خانواده ام فقير ميباشد )و مقداري از درآمدم را به خانواده ام مي دهم آيا من بايد زكات فطره خانواده ام را بدهم؟
آيا من زكات فطره خودم را مي توانم به خانواده خودم بدهم ؟
پاسخ دهنده: معظم له
و اگر سرپرست خانواده نباشي زكات فطره آن ها بر شما واجب نيست شما نمي توانيد زكات فطره خود را به پدر و مادر بدهي اگر برادر و خواهر فقير داشته باشي براي آنها مي تواني بدهي.
دادن زكات به جاي دين [مصرف زكات فطره]
اگر كسي كه نمي تواند قرض خود را ادا كند در صورتيكه ورثه اش تمكن داشته باشند آيا باز هم مي توان زكات را به وراثش داد تا قرض مرده را بدهد
پاسخ دهنده: معظم له
اگر ماتركي از ميت باقي نمانده باشد از زكات مي شود دين او را ادا كرد.

رعايت هماهنگي در نماز قضا [متفرقه نماز]
آيا لازم است كه بايد نماز قضا را هر طور كه قضا شده (از حيث تمام و قصر يا جهر و اخفات) همان به جا آورد؟
پاسخ دهنده: معظم له
بله همان طور كه قضاء شده قضاء شود.
مدرك دست دادن بعد از نماز [متفرقه نماز]
حكم و مدرك دست دادن پس از نماز جماعت چيست؟ در صورتي كه به قصد مطلوبيت مطلق انجام شود نه يك عمل عبادي، آيا ترك آن همچنين ممانعت از دست دادن اشكال دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
مدرك دارد و استحباب اين كار ثابت نشده است.
مي توانيد به كتاب سفينة البحار ماده "صفح" و "عنق" مراجعه كنيد.
تكليف در قطبين [متفرقه نماز]
تكليف نماز و روزه مسلمانان در قطبين چگونه مي شود؟ آيا بين افراد بومي و مهاجر در احكام فرق هست يا نه؟
پاسخ دهنده: معظم له
بين آنها فرق نيست، اگر قدرت نداشته باشندكه احكام ودستورات ديني شان را انجام دهند از آنجا مهاجرت كنند.
بستن چشم در حال نماز [متفرقه نماز]
برخي مراجع مي گويند: بستن چشمان در نماز مكروه است، به نظر حضرتعالي اگر راه حضور قلب منحصر به آن گردد تكليف چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر به قصد ورود نباشد اشكال ندارد.
نماز خواندن با بدن خالكوبي شده [متفرقه نماز]
كساني كه در بدن شان تصوير زنان، حيوانات وحشي، اشعار مبتذل، خالكوبي مي كنند اولا چنين كاري شرعا جايز است يا حرام، و ثانيا آيا نماز خواندن با چنين تصويري صحيح است؟
پاسخ دهنده: معظم له
كشيدن تصوير حيوانات مطلقاً حرام است، در بدن باشد ياغير آن، و نماز خواندن در جائي كه تصوير انسان باشد و يا بدني كه تصوير انسان دارد مكروه است.

عود شك بعد از بنا گذاشتن بر سه [شكيات نماز]
كسي در نماز چهار ركعتي بعد از سجده دوم شك مي كند كه چهار ركعت خوانده است ياسه ركعت يك لحظه ظن به سه ركعت پيدا مي كند، براي خواندن ركعت چهارم مي ايستد و شروع مي كند اما شك دوباره عود مي كند بعد ازسلام دو سجده سهو به جا مي آورد آيا اين نمازصحيح است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر شك درميان سه و چهار درحال قيام يا بعد ازاكمال سجدتين باشد بناء بر چهارگذاشته و نماز تمام مي شود، بعد از نماز يك ركعت نماز احتياط ايستاده يا دو ركعت نشسته بجا آورد.
حكم شك در نماز مغرب [شكيات نماز]
شك در نماز مغرب مطلقاً مبطل است يا شك درميان يك و دو و سه ركعت مبطل نمازاست؟
پاسخ دهنده: معظم له
شك درعدد ركعات نماز صبح و مغرب، مطلقاً موجب بطلان است اما شي بعد ازفراغ، بعد ازمحل، وبعد از وقت موجب بطلان نيست.

وظيفه كسي كه نماز هاي احتياطش را نخوانده [نماز احتياط]
اگركسي به خاطر جهل به موضوع، يا جهل به حكم و يا بي توجهي نمازهاي احتياط را نخوانده باشد و اكنون بخواهد، بخواند به نيت ادا بخواند يا قضا ويا اصل نمازرا هم قضا كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
در صورت بقاي وقت و انجام منافي نماز نخست نماز احتياط را بخواند و بعداً اصل نماز را، اما اگر منافي انجام نداده است نماز احتياط را بخواند، نمازش صحيح است،واگر وقت گذشته اصل نماز را قضا كند.
كسي كه نماز احتياطش را ترك كرده [نماز احتياط]
كسي كه وظيفه اش خواندن نماز احتياط در صورت شك بوده است اما به خاطر جهالت نخوانده است بايد قضاي آن را بخواند يا اصل نماز اعاده و قضا لازم د ارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر وقت باقي است و منافي نمازرا انجام داده شده است نخست نماز احتياط را بخواند.بعد خود نمازرا اعاده كند اما اگر منافي انجام نداده است تنها نماز احتياط را به جا آورد.
اشتباه در نماز احتياط [نماز احتياط]
كسي كه نماز احتياط را مدتها به صورت نماز صبح مي خوانده است با اعتقاد بر اين كه نماز احتياط كيفيت خاصي ندارد چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر عمل منافي با نماز انجام نداده باشد نمازصحيح است.

تحصيل دانش در بلاد كفر [محصلين و دانشجويان]
تعداد ازمحصلين شيعه كه در كشورهاي غربي به تحصيل اشتغال دارند نمي‌توانند مسائل شرعيه شان را رعايت كنند و در صورت صرف نظر از بورسيه نمي‌توانند بار ديگر چنين شانس را به دست آورند و ممكن است محروم از تحصيلات شوند آيا از نظر شرعي ترك تحصيل واجب است يا خير؟
پاسخ دهنده: معظم له
شما مي‌توانيد هم تحصيل كنيد و هم مسايل شرعيه تان را رعايت كنيد نهايت يك مقدار مشكل است اگر رعايت مسائل شرعيه امكان نداشته باشد از نظر اسلام آنچه مهمتر است بايد مسائل شرعيه را رعايت كنيد اگر چه موجب ترك تحصيل شود.
حكم تكاليف طلاب كه مسافر هستند [محصلين و دانشجويان]
نماز طلبه در حوزه شكسته است يا كامل آيا حوزه وطن دوم او محسوب مي شود
پاسخ دهنده: معظم له
اگر قصد ماندن درحوزه به مدّت بيشتر از سه سال داشته باشد حكم وطن را دارد؛ وقتي ازسفر بر مي گردد نياز به قصد اقامه ده روز نيست، بايد نماز وروزه را تمام كند.
رفت و آمد بين محل تحصيل و كار [محصلين و دانشجويان]
در صورتي كه قصد ماندن چهار، پنج سال يا بيشتر را دركويته پاكستان دارند.حكم وطن دارد و اگر تصميم دارند به محض تحقق امنيت برگردند تا قصد اقامت نكرده اند نمازشان قصر است.
پاسخ دهنده: معظم له
در صورتي كه تا سه ماه درقم وتهران قصد اقامت نكند و درهفته سه روز يا بيشتر بين قم و تهران رفت وآمد كند حكم دايم السفر را دارد و نمازش در قم وتهران تمام است
اقامت محصلين در كشور مقصد [محصلين و دانشجويان]
طلابي كه ازكشورشان به كشوري ديگري براي تحصيل مي روند، چند سال دركشورمقصد بمانند تا حكم وطن پيدا كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگرقصد چهار سال يا بيشتر را داشته باشند حكم وطن را دارد.

شرايط تعلق خمس به مال الارث [خمس بر ميراث]
آيا مال الارث خمس دارد يا خير؟ اگر سال بر آن بگذرد و ترقي قيمت پيدا كند نسبت به ترقي قيمت تكليف وارثين چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
در فرض سؤال اگر مال الارث متعلق خمس نباشد، خمس ندارد؛ امّااگر از موارد متعلق خمس باشد، بنابر احتياط واجب ورثه ي كبار خمس سهم خود از آن اموال را بايد بدهند.
خمس اموال كسي كه بدون وصيت از دنيا رفته [خمس بر ميراث]
كسي كه بدون وصيت از دنيا رفته است متدين بوده است اما هيچ گونه اثري از حساب وجوه شرعي اموالش به دست نيامده است حتي همسرش هم خبر ندارد.از او دو فرزندكبير و دو فرزند صغير باقي مانده است آيا خمس به همه اموالش تعلق مي گيرد؟
پاسخ دهنده: معظم له
ورثه وظيفه نداردكه خمس ما ترك را حساب كنند اما اگر دو فرزند كبير از سهميه خودشان از ميراث به نيابت پدر خمس بدهند، در حق پدرشان، احسا ن كرد ه ا ند.
خمس اموال ميتي كه سر سال نداشته [خمس بر ميراث]
كسي كه براي اداي وجوه شرعي سر سال ندارد فوت مي كند بعد از فوت او آيا خمس به همه اموال او تعلق مي گيرد يا تنها به ارباح فوتش؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر در سالهاي پيش خمس به امور مصرف شده اش تعلق گرفته باشد بايد خمس آن از(تركه) پرداخت شود اما اگر ورثه كبير باشند - احتياطاً- خمس ارباح سال فوت را نيز پرداخت كنند و اگر صغير باشند واجب نيست.

خلاصي از وسواس [وسواس]
بهترين راه براي درمان وسواس را چه مي دانيد؟ و توصيه حضرتعالي به افراد كه گرفتار مرض وسواس هستند چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
گفتار وسره اهل بيت(عليهم السلام) و توكل بر خداوند وبي اعتنايي به احتمالات وتوهمات.

معاوضه زمين توسط شخص مجنون [معاملات مجنون وسفيه]
شخصي درحالت جنون زمين خود را به زمين ديگري عوض كرده است و علاوه بر جنون در اين معامله غبن نيز متوجه او شده است آيا معاوضه صحيح است؟
پاسخ دهنده: معظم له
معاوضة مجنون باطل است.
فروش ملك به شخص سفيه [معاملات مجنون وسفيه]
دو برادر زميني را از مادرشان به ارث مي برند، بعد برادركوچكتر سهم خود را به برادر بزرگتر مي فروشد اما برادركوچكتر بعد از سي سال ادعا مي كند كه برادر بزرگترش در زمان خريد و فروش سفيه بوده است كه البته الان سفيه است و با توجه به اينكه معامله به ضرر برادركوچك (كه مدعي جنون يا سفاهت برادر بزرگ است ) نبوده است، آيا برادركوچك صرفا بخاطر سفاهت برادر بزرگ حق فسخ دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
در صورتيكه برادربزرگ مجنون بوده است معامله باطل است، و اگر سفيه بوده است حاكم شرع مي تواند معامله را امضاء يا فسخ كند و بر فرض فسخ، به دليل تنزل فاحش ارزش پول بعد ازسي سال نمي تواند همان اسكناس و مبلغ داده شده را برگرداند، بلكه حاكم شرع كه ولايت بر سفيه و مجنون دارد بايد با مبلغ پولي كه به سفيه يا مجنون داده مي شود موافقت نمايد.

عده زنان كه رحم شان را در آورده اند [سن حيض]
آيا زنان كه رحم آنها را به طور كامل برداشته اند و در سن يائسگي نيستند؛ خوني كه مي بينند عادت محسوب مي شود، يا خير؟ آيا اين زنها اگر از شوهران شان طلاق بگيرند يا شوهران شان فوت كنند، عده دارند؛ يا خير؟
پاسخ دهنده: معظم له
بنابر احتياط واجب اگر علائم خون حيض را داشته باشد؛ احكام حيضرا جاري كند.
بله هم عده وفات دارند وهم عده طلاق اگر يائسه نباشند.

ديه مقتولي كه قاتلش مرده است [ديات]
با توجه به اينكه خون مسلمان هدر نمي شود؛ چنانچه انساني بر اثر ضربات ناشي از جسم سخت به قتل برسد و قاتل قبل از صدور حكم به قصاص و در حين رسيدگي قضايي بميرد، آيا اولياء دم مستحق دريافت ديه از وارثين قاتل يا از بيت المال خواهند بود يا خون مقتول هدر رفته است؟
پاسخ دهنده: معظم له
در فرض سؤال، اگر قاتل مال دارد بايد از اموال او ديه مقتول پرداخت گردد و اگر مال ندارد ديه از بيت المال داده مي شود.
حكم كسي كه ناقل بيماري كشنده است [ديات]
اگر كسي كه مبتلا به بيماري ايدز هست، با علم و آگاهي از بيمار بودن خودش با فرد ديگري تماس جنسي پيدا كند و اين فرد در اثر ويروس ايدز فوت كند، آيا مشمول قتل عمد مي باشد؟
پاسخ دهنده: معظم له
گرچه تماس گرفتن با ديگران كه موجب آلودگي آنان شود جواز ندارد؛ ولي در فرض سؤال سبب قتل محسوب نمي شود؛ مگر اينكه ثابت شود قصدش از اين كار، قتل طرف بوده.
ديه جنيني كه سقطش كرده اند [ديات]
اگر پدر يا مادر و يا هر دو در سقط جنيني شركت داشته باشند، ديه جنين به چه كساني تعلق مي گيرند و روش تقسيم آن چگونه است؟ اگر پدر و مادر يا باقي صاحبان ديه رضايت دهند وظيفه ساقط مي شود يا خير؟
پاسخ دهنده: معظم له
هر كدام در سقط جنين مباشر باشد ديه به عهده آن تعلق مي گيرد و آن ديگري مستحق ديه است و اگر هر دو در سقط جنين شركت داشته باشندازديه ارث نمي برند.
اگر مباشر زن باشد و شوهر ديه را براي همسر ببخشد، زن برئ الذمه مي شود و بالعكس.
ديه به عهده هر دو تا است و ديه به ساير ورثه مي رسد.
قتل كسي كه زنش را اكراه به زنا كرده [ديات]
اگر مردي زنش را اكراه به انجام زنا با اجنبي بكند و زنا هم تحقق پيدا كند اما چهار- پنج ساعت بعد از آن با آلت قتاله شوهرش را به قتل برساند حكم اين زن چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر زن با شهادت چهار نفر شاهد عادل، اكراه خود بر زنا را ثابت كند و ورثة مقتول هم حرف او را تصديق كند زن آزاد مي شود اما اگر ثابت نتواند ورثه مي تواند زن را قصاص كنند.
وارث ديه ي فرزند خواندگي [ديات]
زن و شوهري يك بچه را كه از پدر و مادري متولد شده است در بيمارستان به رضايت پدر و مادر واقعي او تحويل مي گيرد و به فرزندي قبول مي كند و در مقابل به آن ها مبلغ پول هم مي دهد و اين بچه بعد از هفت سال در اثر تصادف از دنيا مي رود حال ديه او به چه كسي تعلق مي گيرد اگر به پدر و مادر واقعي او تعلق دارد؟ آيا اين پدر و مادر كه اول بچه را بزرگ كرده اند مي توانند چيزي را به عنوان حق زحمت از ديه او بگيرد؟ و يا از پدر و مادر واقعي او طلب كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
در فرض سوال ديه آن مال پدرو مادر واقعي او مي باشد پدر خوانده و مادر خوانده از ديه ايشان ارث نمي برد.

خواندن ترجمه آيات و اذكار در نماز [شرط عربيت]
خواندن نماز به زبان عربي فقط رمز وحدت مسلمين است؛ يا دليل ديگر دارد؟
چرا خواندن ترجمه نماز با آنكه ياد گرفتنش راحت است كفايت نمي كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
فلسفه احكام را جز از طريق تصريح معصوم نمي دانيم؛ شايد يكي از فلسفه هاي خواندن نماز به عربي وحدت بين مسلمين باشد.
دليل برجواز خواندن نماز با ترجمه نداريم. لذا خواندن ترجمه نماز، جواز ندارد.

گفتن "و عجل فرجهم " در نماز [دعا و ذكر ها]
حكم اضافه كردن "و عجل فرجهم" در صلوات نماز چيست؟ اگر هميشه گفته شود به طوري كه تصور شود واجب است حكم فرق مي كند ياخير؟
پاسخ دهنده: معظم له
از ذكر آن در حال نماز خود داري شود.

ذبح قرباني توسط ذابح قبل از نيابت [قرباني]
در قربانگاه حاجي اصلاً ذابح عرب را نائب نگرفته است به مجردي كه فيش قرباني را به ايشان داده فوراً سربريده بعد از سر بريدن حاجي دست روي گوش گوسفند گذشته نيت كرده در حاليكه وكالت تحقق پيدا نكرد است. آيا قرباني مجدد واجب است ياخير؟
پاسخ دهنده: معظم له
قرباني بدون وكالت كفايت نمي كند.
ذبح قرباني بعد از حلق منوب عنه [قرباني]
فرد در منا براي قرباني نائب گرفته است بعد از اطمينان كه قرباني انجام شده حلق كرده، بعداً كشف خلاف شده كه قرباني نكرده حلق قبل از قرباني صورت گرفته وظيفه و تكليف او چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
اشكال ندارد.
حلق قبل از ذبح قرباني [قرباني]
شخصي در منا قبل از ذبح قرباني حلق كرده بعداً متوجه شده است كه موالات شرط است وظيفه ايشان چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
حجّش صحيح است اعاده آن بعد از قرباني واجب نيست.
وظيفه حاجي كه بعد از عمره بازداشت شده [قرباني]
كسي كه در حج بعد از انجام عمره دستگير مي‌شود و نمي‌تواند حج تمتع و طواف نساء را انجام بدهد وظيفه‌اش چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
كسي كه دستگير شده وظيفه‌اش قرباني و تراشيدن سر است و پس از آن از احرام خارج مي‌شود. اگر در همان سالي كه به حج رفته بود، مستطيع شده بود ديگر حج بر او واجب نيست اما اگر استطاعت از سال‌هاي قبل بوده، حج بر ذمه‌اش باقي است.
اگر قرباني كردن در مني ممكن نباشد [قرباني]
اگر حاجي به خاطر شلوغ حاجيان، تقيه يا عذر ديگري نتواند در محل قربانگاه قرباني كند وظيفه‌اش چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر ذبح حيوان در قربانگاه امكان نداشته باشد، كسي را در وطن يا در مكّه يا در يكي ديگر از شهر‌هاي عربستان وكيل بگيرد كه از طرف او در روز عيد قرباني كند.
قرباني به نيابت از حاجي در وطن [قرباني]
در اين سال ها، قربانگاه حاجيان از منابه پشت جبل النور انتقال يافته است و علاوه بر اين، گوسفندان و بز هايي را كه در برابر چهار صد ريال عربستان مي‌دهند جامع و واجد شرايط قرباني نيستند آيا حاجي مي‌تواند با تلفن به خانواده‌اش خبر دهد كه به نيابت از او در وطن خودش، قرباني كنند؟
پاسخ دهنده: معظم له
در صورتيكه آن روز عيد قربان باشد، اشكالي ندارد.

حج كسي كه در مشعر توقف نكرده [وقوف در مشعر الحرام]
شخصي از عرفات مستقيم به طرف مكه رفته به مشعر اصلاً نيامده و يا اگر آمده هم نمي‌فهميده كه در مشعر چه وظيفه دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر جهلاً وقوف نكرده حجّش صحيح است و يك گوسفند كفّاره بدهد.
كوچ كردن از مشعر قبل از طلوع [وقوف در مشعر الحرام]
شخصي شب دهم وارد مشعر الحرام شده ولي تا آمدن آفتاب نمانده شايد قبل از آذان صبح و يا بعد از آن خارج شده به طرف مكه رفته وظيفه او چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر جهلاً اينكارراكرده حج اوصحيح است و يك گوسفند كفّاره بدهد.

خروج شدن از مني در شب يازدهم [وقوف در مني]
شخصي شب يازدهم عوضي اينكه در مني باشد در قربانگاه كه خارج از مني است مانده چه وظيفه دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
يك گوسفند جهت كفّاره ذبح كند.
تأخير در ورود به مني [وقوف در مني]
شخصي براي اعمال حجّ رفته به جهت طولاني شدن اعمال و يا شلوغي ماشين ساعت دو بعد از نصف شب منا آمده وظيفه چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر تاخير عمدي نبوده چنانچه در سؤال آمده اشكال ندارد.

نماز طواف كسي كه قرائتش اشكال دارد [متفرقه حج]
كسيكه قرائت نمازش صحيح نيست براي نماز طواف چه كار كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
مقتضاي احتياط اين است كه هم خودش بخواند و هم نائب بگيرد.
ذبح حيوان كفاره در وطن [متفرقه حج]
ذبح كفّاره در مني امكان ندارد و شيعه هم به دسترس نيست آيا در خود مكه ذبح كند يا در وطن هم كفايت مي‌كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
در وطن كافيست.
محل ذبح حيوان كفاره [متفرقه حج]
كفّاره اي كه بر عهده حاجي واجب مي‌شود چه از ارتكاب اعمال موجب كفّاره در احرام حج و يا عمره در كجا ذبح شود آيا در وطن و يا در مكه مكرمه كفايت مي‌كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر محرم به احرام عمره مرتكب كفّاره شود كفاره آن را در مكّه معظمه نحر ياذبح نمايد واگر محرم به احرام حج مرتكب كفّاره شود ذبح يانحر را در مني انجام دهد و اگر در مني و مكه امكان نداشته باشد بعد از مراجعه در وطن ذبح كند.
رفتن به عرفات و غار حرا بعد از عمره تمتع [متفرقه حج]
آيا عرفات و غار حراء خارج از مكه است يانه؟ آيا بعد از عمره تمتع و قبل ازحج رفتن در آنجا جائز است؟
پاسخ دهنده: معظم له
رفتن به آنجا اشكال ندارد.
حج خانمي كه لكه بيني داشته [متفرقه حج]
خانمي در ايّام حج از قرص استفاده كرده بعد از ايّام عادت يا در ايّام عادت لكّه هاي خون مي‌بيند آيا مي‌تواند طواف حج و يا عمره را انجام بدهد ياخير؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر تا سه روز مستمر بوده نمي‌تواند طواف كند.

پاشيدن آب استنجا بر بدن يا لباس [استنجاء]
آب استنجا اگر از بول باشد بر بدن يا لباس بپاشد و دفعه اول باشد مستقيما بريزد يا اول روي زمين بريزد بعد روي بدن و لباس بريزد پاك است يا نجس؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر زميني كه بر آن آب استنجا ريخته است پاك باشد در جميع فروض پاك است.
تطهير مخرج بول با آب جاري [استنجاء]
آيا محل بول با آب جاري نيز دو بار شسته شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
محل بول با آب قليل بايد دوبار شسته شود اما با آب جاري يك بار كفايت مي كند.

كساني كه از رمي جمره عقبه عاجزند [رمي جمرات]
روز عيد قربان رمي جمرة عقبه بسيار مشكل است بعضي‌ها احساس خطر مي‌كنند آيا مي‌تواند از طبقه دوم رمي جمرة عقبه نمايد ياخير؟
پاسخ دهنده: معظم له
جوانان و افرادي كه مي توانند از بين ازدحام، ستون اصلي را رمي كنند بايد خودشان رمي را انجام دهند؛ اما زنان و افراد سالخورده ي كه نمي توانند يا احساس خطر مي كنند بايد نائب بگيرند.

حلق (تراشيدن سر) بعد از تقصير در عمره [تقصير]
شخصي بعد از اعمال عمره و تقصير سري خود را حلق كرده كفّاره دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
كفّاره ندارد ولي بنا بر احتياط واجب نبايد حلق كند.
حلق به جاي تقصير در عمره [تقصير]
شخصي بعد از تقصير يا در عوض تقصير حلق نموده و اين حلق در ماه ذي القعده روز 25 ماه بوده كفّاره دارد يا نه؟ و عمره‌اش درست است يانه؟
پاسخ دهنده: معظم له
در عمره تمتع حلق حرام است ولي عمره‌اش صحيح است وكفّاره ندارد.

كسي كه طهارتش كامل نبوده [احكام طهارت]
اگر كسي محل بول را به جاي اين كه دو مرتبه بشويد به خاطر ندانستن مساله يك بار بشويد و همين شيوه هم مدتي طول بكشد نمازهايي كه خوانده است قضا يا اعاده دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر در ياد گرفتن مساله كوتاهي نكرده باشد اعاده و قضا لازم ندارد.

كسب در آمد از مترجمي با خارجي ها [كسب هاي حلال و حرام]
من از در افغانستان هستم و كارم مترجمي براي نيروهاي آمريكايي در افغانستان است، من نمي دانم كه اين در آمدي كه دارم حال است يا حرام؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر كار شما تنها مترجمي است و به دين و منافع ملي و كشور افغانستان پايبند هستيد، اشكال ندارد؛ به شرط كه كار شما باعث فاش شدن اسرار و موجب خيانت به كشور و منافع ملي نباشد.
كسب در آمد با تكثير كتاب و CD [كسب هاي حلال و حرام]
من دانشجوي رشته كامپيوتر هستم.كار و درآمد رشته كامپيوتر وابسته به نرم افزار هاي مختلف است.
با توجه به عدم رعايت قانون كپي رايت در ايران و استفاده غير قانوني از نرم افزارها,تكليف كسب در آمد با اينگونه نرم افزارها چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
بسمه تعالي
اگر مي دانيد كه كپي واستفاده از نرم افزار ها، شرعاً واز ندارد، كار كردن ودرآمد از آن طريق جايز نيست.
وليكن اگر خلاف شرع بودن آن را نمي دانيد مثلاً اگر فروشنده سي دي و كتاب با مشتري شرط نكرده باشد كه تو حق كپي و رايت نداري، در اين صورت كپي و رايت اشكال ندارد.
كار در باغ كه محصول آن تبديل به شراب مي شود [كسب هاي حلال و حرام]
كار ميوه چيني در يك باغ در استراليا با اينكه مي‌دانيم انگورهايي را كه ماجمع مي‌كنيم در كارخانه شراب سازي برده شده و شراب ساخته مي‌شود چه حكمي دارد؟ البته با توجه به اينكه اگر ما اين كار را انجام ندهيم كساني ديگر آنرا انجام خواهند داد. آيا كاركردن در چنين باغي جايز و پول آن حلال است؟
پاسخ دهنده: معظم له
كار كردن در باغ و چيدن انگور اشكال ندارد، اگر چه بداند كه آنرا شراب درست مي‌كنند.
حكم حق دلالي يا حق الزحمة [كسب هاي حلال و حرام]
حكم دريافت حق الزحمه (از فروشگاه)، كه به خاطر خريد براي اداره و محل كار، از شركت يا فروشگاه ها به خريد كننده (واسطه ي خريد) مي دهند، در صورتيكه خريد از آنجا به نفع اداره هست و فروشنده اين مبلغ را از محل سود خود پرداخت مي كند و چيزي به قيمت اجناس در فاكتورها اضافه نمي كند، چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
در صورتي كه بايع و ومشتري از آن اطلاع داشته باشد اشكال ندارد.

انتحار براي دفاع از اسلام [دفاع]
در صورتي كه تنها راه دفاع از اسلام و كشورهاي اسلام و حفظ جان مسلمانان باشد انجام عمليات استشهادي باشد آيا اين كار جايز است يا خير؟
پاسخ دهنده: معظم له
براي دفاع از كيان اسلام و كشورهاي اسلامي وحفظ جان وناموس مسلمانها دفاع واجب است؛ اگرچه منجر به شهادت شود.
حكم جاسوس و اخلال گران [دفاع]
حكم شرعي افراد كافري كه عليه مسلمانان و كشور هاي اسلامي در مسايل نظامي و غير نظامي اقدام به جاسوسي مي كنند چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
كشتن جاسوس كفار حربي جايز است چون اهتمام به تضعيف مسلمين دارد.

راه هاي به دست آوردن فتوا [احكام تقليد]
آيا شنيدن فتوا مجتهد از طريق وسايل ارتباط جمعي مثل تلويزيون، اينترنت و غيره براي مكلف حجت است؟
اصولا راه هاي به دست آورد رأي مجتهد كدام است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر فتواي مجتهد را از طريق فرد موثق بشنوند چه به صورت تبليغ و جلسه درس باشد يا رسانه جمعي كه اطمينان آور هست، نقل فتوا حجت و براي مقلدين لازم العمل مي باشد.
همچنين راه هاي به دست آورد فتواي در رساله اين جانب در مسئله 39 بيان شده كه مي توانيد از طريق لينك زير مطالعه نماييد.
http://mohaqeq.org/fa/masael
احكام تقليد [احكام تقليد]
براي دست يابي به فتاوي و نظرات مرجع عاليقدر حضرت آيت الله العظمي محقق كابلي(مد ظله العالي) در باب تقليد به چه كتاب مي توانيم مراجعه كنيم
پاسخ دهنده: واحد تحقيقات
شما مي توانيد در سايت دفتر معظم له (همين سايت) به آدرس
http://www.mohaqeq.org/fa/masael
از كتاب رساله عمليه ايشان احكام مورد ابتلاي خويش را بگيرد.
همچنين براي دستيابي به مباحث استدلالي تقليد به كتاب "المباحث الفقهيه" ـ المجلد الأول ـ تأليف معظم له، به آدرس
http://www.mohaqeq.org/fa/library/readbook8
مراجعه فرماييد.
تقليد مجتهد از مجتهد ديگر [احكام تقليد]
آيا تقليد مجتهد از مجتهد ديگر در غير احكام شرعي فرعي جائز است؟
پاسخ دهنده: معظم له
سيره قطعيه فقها بر اين است كه در علوم و موضوعاتي مانند طب و هندسه از افراد اهل نظر و خبره گان در اين رشته ها بيروي نموده و به گفته هاي ايشان اعتماد مي نمايند.
انكار مرجعيت و فتوا [احكام تقليد]
انكارمرجعيت و حجيت فتواي فقيه در اسلام سبب ارتداد مي شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
نمي شود.
نيت تقليد [احكام تقليد]
در تقليد نيت و قصد شرط است يا عمل تنها كفايت مي كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
استناد عمل به فتواي مجتهدي بدون قصد ممكن نيست.
تقليد متجزي از مجتهد مطلق [احكام تقليد]
تقليد متجزي ازمجتهد مطلق، مطلقاً واجب است؟
پاسخ دهنده: معظم له
در مسائل كه اجتهاد نكرده است،احتياط و يا تقليد از مجتهد مطلق كند.
معني تحقق تقليد [احكام تقليد]
تقليد ازمجتهد چگونه تحقق پيدا مي كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
با استناد عمل به فتواي آن مجتهد، تقليد محقق مي شود.
قلمرو وجوب تقليد [احكام تقليد]
آيا در غير احكام عبادي و معاملاتي هم تقليد از مجتهد لازم است؟
پاسخ دهنده: معظم له
تقليد در احكام شرعي فرعي واجب است نه در ضروريات و يقينيات.
تقليد از مجتهد زن براي زنان و مردان [احكام تقليد]
آيا تقليد از مجتهد جامع الشرايط زن، براي مردان و زنان يا زنان تنها، جايز است؟
پاسخ دهنده: معظم له
جايز نيست مگر اين كه مجتهدي مرد وجود نداشته باشد.
وظيفه كسي كه تازه به سن تكليف رسيده [احكام تقليد]
تكليف نوجواناني كه آغاز تكليف آنها است در مسأله تقليد چيست ؟
پاسخ دهنده: معظم له
واجب است از مجتهد جامع الشرايط تقليدكنند.
شهادت كسي كه ريشش را مي تراشد [احكام تقليد]
مي شود شهادت كسي را كه ريشش را مي تراشد، از نظر شرع در محكمه يا اثبات حقي پذيرفته؟
پاسخ دهنده: معظم له
بنابر احتياط واجب تراشيدن ريش حرام است و كسي كه ريش خود را مي تراشد از عدالت خارج مي شود.

حق خواهر نسبت به سهم الارث [شفعه (حق فسخ شريك)]
شخصي مي ميرد و بجايش دو پسر و يك دختر مي ماند آن دو برادر زمين موروثي را بين خود به طور مساوي تقسيم مي كنند و خواهر نيز بطور مشاع در حصه اي هر دو برادر سهم دارد، بعد از مدتي اگر يكي از برادران يا هر دو بخواهند حصة خود را بفروشند آيا خواهر نسبت به حصة هر يكي از دو برادر حق شفعه دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر خواهر به تقسيم دو برادرراضي باشد و حق خود را نيز تمليك نكرده باشد حق شفعه دارد و اگر راضي به تقسيم نباشد حق شفعه ندارد.
ادعاي حق شفعه [شفعه (حق فسخ شريك)]
شخصي زمين زراعتي را مي خرد و قيمت آن را پرداخت مي كند و سند عرفي مي گيرد و بعد از مدتي شخص ديگري مانع مي شود و به مشتري مي گويد من حق شفع دارم و زمين را زراعت مي كند. اين شخص فوت مي كند و فرزندي صغيري از او مي ماند. فعلا زمين در اختياركسي است كه ادعاي شفع دارد و قيمت آن را مالك اصلي زمين گرفته است ، حكم چيست ؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر دو نفر دريك قطعه زمين شريك باشند و يكي از دو شريكي قبل از تقسيم حصه اي خود را بفروشد شريك ديگر حق شفعه دارد، و در صورت استفاده ازحق شفعه بايد پول مشتري را بدهد و زمين را متصرف شود و اگر بعد از تقسيم ، شريك حق خود را بفروشد ديگري حق شفعه ندارد.

عده زني كه شوهرش مدتها دور بوده [عده (مدت انتظار زن)]
اگر مردي سالها از زن خود جدا زندگي كند يا در مسافرت باشد، و همسرش را طلاق دهد، آيا رعايت عده در صورت علم به عدم حمل نيز واجب يا خير؟ اساسا فلسفه عدّه، اطمينان از عدم انعقاد نطفه است يا چيز ديگر كه لطف كنيد و بيان فرماييد؟
پاسخ دهنده: معظم له
در فرض سؤال عدّه بر چنين زني واجب است و انعقاد نطفه و اختلاط مياه حكمت است و علّت نيست؛ لذا عده بر زني كه مدخولٌ بها و غير يائسه باشد مطلقا واجب است.

حكم اشياء يافت شده از داخل زباله شهري [مجهول المالك]
بنده آشغالهاي شهري را از شهرداري اجاره گرفته ام و ماهيانه مبلغي را به شهر داري مي دهم و آهن و پلاستيك آن را جدا كرده براي خودم مي فروشم.
اما گاهي از داخل آشغال (زباله) ها اشياء قيمتي نيز پيدا مي شود، حكم اين اشياء چيست؟ حلال است يا حرام؟ اگر حرام است بايد چكارش كنيم؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر صاحبانش از آن اعراض كرده باشند، گرفتن آنها براي شما اشكال ندارد و اگر مانند پول و طلا باشد معلوم مي شود كه صاحبانش از آنها اعراض نكرده و حتماً ناخواسته گم شده است، اگر اميد به پيدا كردن صاحبانش نباشد، بايد از طرف صاحبش به فقراء صدقه داده شود.
حكم مال پيدا شده [مجهول المالك]
كسي مبلغي پول پيدا كرده و به مدت ده ـ دوازده روز اعلام كرده امّا مالك اصلي پيدا نشده، آيا مي‌تواند براي خانواده يا خودش مصرف كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر مبلغ پيدا شده نشاني داشته باشد بايد تا يكسال اعلام كند هر كسي كه نشاني را گفت مال او است. اما اگر مبلغ ياد شده نشاني نداشته باشد مثلاً اسكناس باشد بدون كدام نشاني و ارزش آن كمتر از يك درهم باشد مي‌تواند تملك كند و يا رد مظالم بدهد. اگر ارزش آن بيشتر از يك درهم باشد از طرف صاحبش صدقه بدهد.
خريد و فروش زمين هاي رها شده [مجهول المالك]
مردم برخي از مناطق در نتيجة ستم حكومت وقت، زمين هاي خود را رها كرده و رفته اند، و بعد از چند قرن از سرنوشت صاحبان زمين ها هيچ خبري نيست، فروختن اين زمين ها صحيح است؟
پاسخ دهنده: معظم له
فروختن چنين زمين ها منوط به اذن حاكم شرع مي باشد.

ورزش سوار كاري براي زنان [متفرقه]
دو چرخه سواري وموتور سواري واسب سواري بانوان در محيط هاي مخصوص بانوان در صورت كه سبب ضرر و زياني نگردد چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
در فرض سؤال چنانچه مفسده ي به دنبال نداشته باشد اشكال ندارد.
شركت در مجالس شادي [متفرقه]
حكم مجالس شادي كه از رقص و موسيقي حرام و كارهاي نامشروع ديگر پرهيز شود و اشعار مناسب خوانده و نمايش هاي مشروعي اجرا شود چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
شركت در چنين مجالسي اشكال ندارد.
ضرورت وحدت بين مسلمين [متفرقه]
با توجه به شرايط فعلي جهان اسلام آيا بهتر نيست كه شيعيان از كارهايي كه باعث تفرقه صفوف و ايجاد شكاف بين مسلمانان مي شود مانند لعن و توهين خودداري كنند؟ تا مسلمين در برابر دشمنان اسلام متّحد بمانند؟
پاسخ دهنده: معظم له
وحدت بين مسلمين يكي از دستورات قرآن كريم است و ايجاد اختلاف و پراكندگي بين مسلمين از محرمات است.
حكم پوشيدن لباس هاي تنگ و آستين كوتاه [متفرقه]
حكم پوشيدن لباس آستين كوتاه در صورتي كه تنگ و چسبان باشد و آستينهاي آن نيز خيلي كوتاه چيست؟ اگر در شهري رايج شده باشد وظيفه چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
نسبت به مردان اشكال ندارد، اگر چه احوط است از پوشيدن لباس هاي آستين كوتاه و تنگ خود داري شود.
حكم كم يا زياد كردن دعاهاي مأثور [متفرقه]
آيا جائز است در دعا و زيارات وارده از حضرات معصومين(عليهم السلام) كه براي ما نقل شده عينا خوانده شود و چيزي از خودمان بر آن نيفراييم يا تكرار قسمتهايي از دعاها و زيارات نيز جائز است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اضافه و تكرار اگر به قصد ورود نباشد اشكال ندارد.
حكم شبيه سازي انسان [متفرقه]
آيا شبيه سازي انسان با توجه به آثار منفي اجتماعي و حقوقي ممكن است داشته باشد از نظر شرع چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر آثار منفي داشته باشد خلاف شرع بوده و جائز نيست.
بستن نكتايي [متفرقه]
با توجّه به اين كه در حال حاضر در كشور ما (افغانستان)، بستن كروات (نيكتاي) به عنوان شعار بيگانگان و همبستگي با آنها نيست و جزء لباس محسوب مي شود؟ چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
بنابر احتياط از بستن كروات خود داري شود.
پخش اذان از مساجد كه مزاحمت دارد [متفرقه]
پخش اذان به بيرون از مسجد هنگام نماز صبح، ظهر و مغرب و ديگر برنامه ها از بلندگوي مساجد كه ممكن است باعث مزاحمت براي عده از همسايگان باشد چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
در فرض سؤال اگر پخش اذان موجب اذيت و آزار مردم باشد و اين عذر عقلايي باشد مانند مريضي هاي قلبي و اعصاب ومانند اينها در اين صورت پخش آن صدا جائز نيست؛ اما اگر صرفا بخاطر اين باشد كه كسي را از خواب بيدار نكنداين عذر معقول نيست، بايد صداي اذان پخش شود.
احترام كتب آسماني [متفرقه]
با سلام و عرض خسته نباشيد
حرمت انجيل و تورات و كتابهاي مقدس اديان الهي چست؟ بي احترامي به آنها چه حكمي دارد؟
*** استفتائات از مراجع عظام تقليد جهت بازتاب در سايت خبري و اطلاع رساني مسائل جوانان و در راستاي جنبش نرم افزاري رهبر معظم انقلاب مي باشد. لطفا در صورت امكان پاسخ معظم له را برايمان ارسال نموده تا به همراه پاسخ ديگر مراجع عظام تقليد منتشر نماييم و مقلدين مراجع عظام تقليد بتوانند از آن مطلع گردند.
با تشكر فراوان از همكاري شما
باشگاه جواني خبرگزاري برنا
77656906
التماس دعا
پاسخ دهنده: معظم له
بسمه تعالي
تمام كتاب هاي آسماني كه تحريف نشده داراي احترام است و هتك حرمت آن جواز ندارد.
موسيقي در وصف معصومين(ع) [متفرقه]
موسيقي هايي كه در وصف ائمه و معصومين(ع) خوانده مي شوند آيا حرام مي باشند؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر مطرب و متناسب با مجالس لهو و لعب نباشد اشكال ندارد.
خوانندگي زنان كه صدايشان را نا محرم مي شنوند [متفرقه]
خوانندگي زنان در مجالس زنانه (روضه يا مولودي) در حالي كه با بلندگو صداي آنها دركوچه و خيابان توسط نامحرمان شنيده مي شود و چه بسا موجب تحريك آنان مي شود، چه صورت دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
چون معرضيت و زمينه سازي براي ريبه و التذاذ دارد جايز نيست .
مجسمه سازي [متفرقه]
ساختن مجسمه ذي روح و آموزش آن چه صورت دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
حرام است ، بلكه ازمطلق تصوير ذي روح بايد اجتناب نمود.
شركت در مجالس صوفيه [متفرقه]
آيا شركت درمجالس و محافل صوفيه درخانقاه يا جاي ديگر وگفتن اذكار و اوراد آنها جايز است ؟
پاسخ دهنده: معظم له
جايز نيست و علماء، عوام را از شركت در محافل آنها نهي كنند.

استفاده از عبارات نا مأنوس در عزاداري [مداحي و مراثي ]
س1: گفتن كلمات مانند «أنا كلب الرقيه» يا من سگ حسينم و... در اشعار مداحي چه حكمي دارد؟
س2: هنگام خواندن مدح مولا امير المؤمنين علي(ع) كساني هستند كه بلند مي گويند (هو يا علي) يا «هو» را تنها مي گيند چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
استفاده از عبارات مذكور جواز ندارد؛
بايد عزاداري و مداحي به طور معمول طبق آنچه از پيشوايان معصوم به ما رسيده و سيره بزرگان مذهب بوده است، بدور از خرافات انجام شود؛ تا موجب وهن و طعن بر مذهب حقّه ي جعفري و پيروان اهلبيت عصمت و طهارت عليهم السلام نگردد.
استفاده از طبل ومانند آن در عزاداري [مداحي و مراثي ]
اينجانب طلبه هستم كه در ايام محرم تقريباً همه ساله براي تبليغ به افغانستان مي روم، امسال هيئت ما در دسته سينه زني از طبل و آلات بخصوصي (جواناني كه در ايران ساكن بوده و بعد از مدتي به وطن بازگشته اند با خود آورده اند) استفاده مي كنند و اين امر تا حدودي براي منظم كردن دسته هاي سينه زني مؤثر بوده و جوانان بيشتري را مجذوب مجالس عزاداري كرده است.
طلبه ي كه در همجواري من در تكيه ي ديگري منبر دارد، نسبت به اين امر اعتراض مي كند وايشان مي گويد (استفاده از طبل جايز نيست بلكه موجب وهن مجلس عزاداري شده و حرام مي باشد)؛ بنده فتواي شما را در اين مورد ندارم، هرچند فتواي تعدادي ديگر از مراجع كه بعضاً صراحت برجواز دارند، را مي دانم، حال تكليف مقلدين حضرتعالي در اين مسئله چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
در فرض سؤال، استفاده از آلاتي كه فعلاً در عزاداري ها مرسوم است اشكالي ندارد، چه در ايران و چه در افغانستان يا جاهاي ديگر، چون از قديم سيره بر اين گونه عزاداري ها جاري بوده است؛ منتهي چون جمعيت تماشاگران زن و مرد در اين گونه دسته هاي عزاداري، جمع مي شوند، بايد مراقب باشيد تا سبب بروز مفاسد اجتماعي و زمينه سوء استفاده افراد فرصت طلب فراهم نگردد.
مصرف نذر محرم در غير موردش [مداحي و مراثي ]
آيا هيئت عزاداري مي تواند پول را كه در محرم عزاداران به هيئت كمك نموده اند و نذر مي باشند را براي كارهاي قرآني هيئت هزينه نمايند و يا به صورت قرض در اختيار كانون قرآن هيئت قرار دهد؟
پاسخ دهنده: معظم له
در فرض سؤال اگر نذر براي دهه ي محرم و عزاداران باشد نمي تواند در جاي ديگر مصرف كند و يا قرض بدهد؛ بايد طبق نذر ناذر عمل شود.
نوحه خواني و سينه زني زنان در حضور مردان [مداحي و مراثي ]
در ساليان اخير در مركز يكي از ولايت افغانستان، زني در ماه محرم اقدام به برگزاري مراسم سخنراني،وعظ و نوحه خواني و سينه زني توسط زنان و دختران در حضور مردان كرده است، لطفا بفرماييد كه حكم برگزاري مراسم سخنراني، موعظه، نوحه خواني و بخصوص سينه زني زنان در حضور مردان، چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
مراسم سينه زني و نوحه خواني زنان درحضور مردان نامحرم جائز نيست.
مرثيه و شبيه خواني [مداحي و مراثي ]
نظر مبارك درمورد شبيه خواني كه امر خلاف شرعي در آن نباشد (مانند روايات دروغين، و استعمال آلات لهو، و پوشيدن مردان لباس زنان و مانند آن) و موجب هتك مقدسات نشود، چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
در فرض سؤال اشكال ندارد.
بوسيدن علَم به نام علَم اباالفضل [مداحي و مراثي ]
چوب درازي كه بر يك سر آن پنجه اي مانند دست نصب مي‌شود و آن را با پارچه هاي رنگارنگ مي‌پوشانند و عَلَم حضرت اباالفضل ? مي‌نامند مي‌بوسند، زيارت مي‌كنند ودر پاي آن گريه مي‌كنند و حاجت خود را ميخواهند. آيا اين كار صحيح است و حكم شرعي آن چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
چون همه اين كارها را به ياد عَلَم حضرت اباالفضل ? انجام مي‌دهند اشكالي ندارد.
ارتكاب اعمال وهن آميز ممنوع [مداحي و مراثي ]
عزاداري كه در برابر مزار امامان معصوم(ع) خود را به خاك مياندازند وخود را به خاك مي‌مالند به گونه اي كه موجب خراشيده شدن و خون ريزي مي‌شود با همان حال وارد حرم مي‌شوند، چه حكمي دارند؟
پاسخ دهنده: معظم له
رفتاري كه موجب وهن مذهب مي‌شود جايز نيست. با بدن خون آلود به حرم رفتن و نجس كردن حرم حرام است.
عزاداري و قمه زني [مداحي و مراثي ]
با توجه به اينكه عزاداري خامس آل عبا (عليه السلام) از مهمترين شعائر ديني، و رمز بقاء تشيّع است، و بايد هر چه باشكوه تر برگزار گردد.
آيا آسيب رساندن به بدن يا اعمالي كه موجب وهن مذهب مي گردد(مانند قمه زني و...)؛ جواز شرعي پيدا مي كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
در چنين زماني قمه زدن وكارهايي كه بهانه به دست دشمن مي دهد نبايد صورت گيرد.
پا برهنه شدن در عزاداري [مداحي و مراثي ]
1ـ آيا پا برهنه شدن در روز عاشورا اشكال دارد ؟ 2. آيا گل ماليدن بر سر در روز عاشورا اشكال دارد ؟ 3. آيا در هنگام خواندن زيارت عاشورا ، حتما بايد سجده ي آن رو به قبله باشد يا اينكه به هر طرف مي توان آنرا بجا آورد؟
پاسخ دهنده: معظم له
1ـ پابرهنه شدن در روز عاشورا و ايام عزاي سائر معصومين(ع) براي نشان دادن شدت حزن و اندوه اشكال ندارد؛ 2ـ همچنين ماليدن گل برپيشاني اشكال ندارد. 3ـ در سجده زيارت عاشورا، رو به قبله بودن شرط نيست؛ ولي در مورد آداب كامل زيارت عاشورا مي توانيد به كتابهاي مانند مفاتيح الجنان مراجعه كنيد؛
عزاداري زنان در مجلس زنانه [مداحي و مراثي ]
اقامه عزا در عاشورا توسط خواهران كه مستمعين و روضه خوان زن مي باشد چه صورت دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
بسيار كار مرغوب است ولي بلند گو را به قدري بگذارند كه مردان نامحرم نشنوند.
غلو و هتك حرمت در مداحي [مداحي و مراثي ]
برخي از ذاكرين در مدايح اهل بيت عليهم السلام تعبيراتي دارند: (مستم ، مستم من ، علي پرستم من . باداباد همچون مادرت زهرا از همه خوشگل تري)0 آيا چنين تعبيراتي صحيح است ؟
پاسخ دهنده: معظم له
هرتعبيري كه مشعر بر غلو باشد يا موجب هتك حرمت باشد نبايد به كار برند، تعبيرات خوب فراوان است بايد از آنها استفاده كرد.

منظور از رقص حرام [رقص و موسيقي]
آيا منظور از رقصيدن حرام فقط رقص لهوي است، يا هرگونه حركات منظم و موزون؟
پاسخ دهنده: معظم له
در فرض سؤال رص لهوي حرام استنههر حركت موزون.
ميزان در حرمت موسيقي [رقص و موسيقي]
ملاك قابل درك در حرام بودن موسيقي چيست؟ اينكه مي فرمايند مطرب باشد يا نباشد را چه كسي تعيين مي كند؟ زيرا حال افراد در زمينه بسيار متفاوت است.
لطفا معيار كه قابل درك باشد را معرفي فرماييد.
پاسخ دهنده: معظم له
هر موسيقي كه مناسب مجالس لهو ولعب باشد حرام است و تشخيص آن به دست عرف است.
رقصيدن زن و مرد [رقص و موسيقي]
آيا رقصيدن مرد و زن چه صورت دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
رقصيدن زن براي شوهر و عكس آن جايز است و در غير آن بنابر احتياط واجب بايد اجتناب شود.
پخش موسيقي در اعياد [رقص و موسيقي]
آيا خواندن سرود و نواختن ارگ وگيتار و بخش موسيقي مانند موسيقي سريال امام علي (ع) در اعياد ميلاد امامان (ع ) و يادوارة شهدا جايز است ؟
پاسخ دهنده: معظم له
در صورتي كه ((غنا)) صدق كند بر نوازنده ، برپا كننده و شنونده حرام
ادله حرمت موسيقي [رقص و موسيقي]
آيا دليلي بر حرمت موسيقي هم وجود دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
بله ، دلايل فرا واني بر حرمت موسيقي وجود دارد مانند اجماع و اتفاق علماء بر حرمت آن ، آيات ششم سوره لقمان و سوم سورة مؤمنون و روايات متعدده و معتبرة كه به ما رسيده است .
كنسرت موسيقي هزارگي [رقص و موسيقي]
موسيقي هزارگي كه با تار و تنبور و تنبك نواخته مي شود و مانند آن از سيماي جمهوري اسلامي هم بخش مي شود و اگر همين موسيقي هزارگي به صورت كنسرت برگزار شود چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
به طوركلي هر آوازي كه مطرب باشد و باعث طرب در انسان شود گوش دادن ، يادگرفتن و ياد دادن آن حرام است.
رقص زن در ميان زنان و مرد در ميان مردان [رقص و موسيقي]
آيا رقصيدن زن در ميان زنان و رقصيدن مرد در ميان مردان جايز است ؟
پاسخ دهنده: معظم له
احتياط واجب درترك رقصيدن است مطلقاً.

زندگي و ارتباط با كفار [كفّار و مشركين]
سلام عليكم
من در يك كشوري هستم كه بر از كافر هستند?
نشستند وبر خاستند و حرف زدند وزنده گي چي حكمي دارد?
پاسخ دهنده: معظم له
بسمه تعالي
اگر تحت تأثير آنها قرار نگيريد زندگي و رفت و آمد با آنها اشكال ندارد؛ ولي آنها نجس هستند، دست دادن با رطوبت بدن اشكال دارد همچنين خوردن غذا در ظرفهاي آنان نيز جايز نيست.
طهارت خانواده ي كه در برنامه مسحيت شركت داشته اند [كفّار و مشركين]
خانواده اي مسلمان تقريباً يك سال يكشنبه ها به كليسا مي رفت و هميشه مي گفتند مسيحيان بهتر از مسلمانان هستند و از كمك هاي آنان بهره مند مي شدند.
حالا دو ماه است كه نمي رود. آيا خوردن غذاي آنها براي ديگران جايز است حتي اگر به صورت نذري باشد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر توبه كرده باشند محكوم به طهارت هستند وخوردن غذاي شان اشكال ندارد.
معاشرت و داد و ستد با كفّار [كفّار و مشركين]
حكم معاشرت با غير مسلمانان چيست؟ آيا كساني كه در كشورهاي غير اسلامي زندگي مي كنند؛ مي توانند از غذاها غير گوشتي آنها استفاده كنند يا با آنها داد و ستد داشته باشند.
پاسخ دهنده: معظم له
كفار نجس هست، غذا و ظروف اگر با رطوبت به بدن آنها تماس نگرفته باشد، آن غذا و ظروف پاك است؛ در غير اين صورت بايد اجتناب كرد، روغن حيواني در حكم گوشت حيوان است؛ اگر ذبح شرعي آن احراز نشده باشد نجس است؛ همچنين غذاهاي غير گوشتي آنها اگر ملوث با چربي نجس يا ظرف نجس باشد حرام است؛ اما داد و ستد با آنها در صورتي كه مفسده نداشته باشد اشكال ندارد.
همكاري با آشپز هندو [كفّار و مشركين]
من مدت دو سال هست كه در يك رستورهنتي كار ميكنم كه يك يا بيش همكار هندي از جنس هندو دارم و ايشان وظيفه اشبزي دارد حتي در ماه رمضان المبارك كه عده اي از خييرين از رستورانت ما افطار صائم تهيه ميكند ايشان (اشبز هندو) غذاي ما را اماده ميكند
حكم شرعي در اين باره جيه ؟
از وبسايت ايت الله اصيف محسيني سوال كردم جوابي دريافت نكردم
پاسخ دهنده: معظم له
اگر مسلمان نباشند محكوم به نجاست هستند اگر غذا با بدنهاي آنها با رطوبت ملاقات كند نجس مي شود.
استخدام كافر براي كار در منزل [كفّار و مشركين]
استخدام كافر براي كارهاي منزل چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
استخدام كافر جايز است به شرط اينكه دست و بدن تر كافر با چيزهايي كه طهارت در آن ها شرط است تماس پيدا نكند اما اجتناب از استخدام آنها بهتر است.
نجاست كفار كتاب و غير كتابي [كفّار و مشركين]
با سلام خدمت معظم اله من در كشور سوئد زندگي مي كنم مردم اينجا تقريبا هشتاد درصدش مسيحي هستند و بقيه هم بي دين و دين هاي ديگر. از نظر اسلام چه كساني نجس هستند؟ به مسيحيان و كساني كه داراي كتاب آسماني هستند مي شود نجس گفت؟
پاسخ دهنده: معظم له
كفّار نجس هستندچه كتابي و چه غير كتابي فرق بين كتابي وغير كتابي به نظر اينجانب نمي باشد.

حكم گرفتن وام از بانك هاي خارجي [مسائل بانك]
كساني كه در خارج يعني در اروپا زندگي مي كنند دولت پولي را براي خريدن منزل از بانك دولتي براي آن ها وام مي دهد ولي به مرور چندين سال اين وام را با مقداري سود از آن ها پس مي گيرد و مردم هم مجبورند اين وام را بگيرند. آيا راه حليت براي اين معامله وجود دارد يا نه ؟ و هم چنين كساني كه در ايران و افغانستان زندگي مي كنند اگر از بانك دولتي وام بگيرند اين بانك ها هم مقداري سود مي گيرند راه حليت اين وام ها چه است و همچنين اگر كسي مجبور باشد به گرفتن قرض ربوي از يك شخصي كه بدون قرض ربوي هيچ چاره ديگري وجود نداشته باشد، لطفا اين سه سوال را جواب مرحمت فرمائيد.
پاسخ دهنده: معظم له
در فرض سوال اول، آن پول را از بانك هاي كفار به عنوان قرض نگيرند ولو خود آن ها به شما به عنوان وام و قرض مي دهند ولي شما به عنوان قرض نيت نكنيد بلكه به عنوان استنقاذ يعني به عنوان اينكه پول را از كفار مي گيريد نيت كنيد و بعد كه عوض اين پول را جبراً با سودش از شما پس بگيرند شما شرعاً مسئول نيستيد و همچنين اگر از بانك هاي كشورهاي اسلامي وام بگيرند، اينجانب اجازه مي دهم كه به عنوان مجهول المالك (نه به عنوان قرض) آن پول را بگيرند، وقتي جبراً اين وام را از شما پس بگيرند باز شما معصيت نكرده ايد. اما اگر از شخصي پول سر سود بگيريد و چاره غير از اين نداشته باشيد جنسي را به آن مقدار سودي كه از شما مي گيرد، شما آن جنس را به آن مقدار پول بخريد، شرط كنيد كه اين مقدار قرض بدون بهره به شما بدهد.
حكم سود هاي بانكي [مسائل بانك]
دادن سود موسسه هاي مالي واعتباري به سپرده مشتريان به عنوان شركت در معامله هاي عام المنفعه بدون مطرح كردن شريك بودن در ضرر در معامله ربا است يا خير؟
پاسخ دهنده: معظم له
گرفتن سود از مؤسسات مالي و اعتباري خصوصي، بدون رعايت عقود اسلامي (مضاربه) جواز ندارد و اگر بانك ها دولتي باشند گرفتن سود با اجازه حاكم شرع اشكال ندارد.
حكم گرفتن كارمزد براي كارمندان [مسائل بانك]
حكم گرفتن كار مزد كه به منظور حق الزحمه اي كارمندان بانك يا صندوق قرض الحسنه و مانند آن در مقابل زحماتي كه جهت حفظ حساب ها و ساير خدمات كه انجام مي دهند گرفته مي شوند يعني مبلغي اضافي به همين نيت گرفته و بعضا به عنوان حقوق صرف كارمندان مي شوند و برخي ديگر صرف ساير هزينه هاي بانك مي گردد چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
گرفتن حقوق طبق مقررّات و قررا داد مسئولين بانك يا صندوققرض الحسنه اشكالندارد؛ امّا گرفتن اضافه بدون اجازه مسئولين بانك جائزنيست. اما گرفتن كارمزد اگر غير متعارف نباشد اشكال ندارد.
مصرف وام در غير مورد آن [مسائل بانك]
حكم وام گرفتن از بانك ها در صورتي كه طبق عقود شرعيّه باشد و مبلغي را اضافه پرداخت كند چيست؟
آيا لازم است وام هاي را كه از بانك مي گيرند، براي هر كاري گرفته در همان مورد مصرف كه ياعمل كردن به آن لازم نيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
1. اگر به عنوان سود آن مبلغ را پرداخت نكند بلكه به عنوان حق الزحمة به بانك داده باشد اشكال ندارد همچنين اگر بانك مبلغي را به عنوان جايزه داده باشد اشكال ندارد.
2. لازم نيست پول وام در همان مورد تقاضا مصرف شود؛ مگر اينكه بانك شرط كرده باشد.
گرفتن حقوق از پول بانك [مسائل بانك]
الف) با توجه به اينكه برخي از عقود و معاملات كه در بانكها صورت ميگرد بر اساس موازين شرعي صحيح نيست، آيا گرفتن حقوق كارمندان بانك از بانك با توجه به اينكه بانكها درآمدهاي حلال نيز دارند و كارمند نمي داند حقوق شان از پول هاي حلال بانك است يا مشكوك وظيفه چيست؟
ب) آيا اصولا كار كردن در چنين بانكي شرعا جايز است يا خير؟
پاسخ دهنده: معظم له
اشكال ندارد چون حقوق را از بانك به عنوان مجهول المالك به اجازه حاكم شرع اگر بگيرد بلا مانع است.
پول اضافه كه بانكها مي گيرند [مسائل بانك]
بانك ها در كابل مردم را پول مي دهند مبلغ يكصد هزار افغاني را ماهانه دو هزار افغاني پس مي گيرند كه به مدت 12 ماه مبلغ يكصد و بيست هزار افغاني مي شود آيا اين معامله از نگاه شرع اشكال دارد يا خير؟ لازم به ذكر است كه بعضي از اين بانك ها خصوصي است بعضي دولتي.
پاسخ دهنده: معظم له
در فرض سوال چون ربا گيرنده بانك است معامله باطل و ربوي است چه بانك دولتي باشد چه خصوصي فرقي نمي كند.
حكم سود كه از بانك گرفته شده [مسائل بانك]
1) اخذ سود بانكي از پول گذاشته شده در بانك آيا از مصادق ربا هست يا خير؟
2) در صورتي كه چنين سودي حرمت داشته باشد آيا با اجازه حاكم شرع و شرط نمودن مصرف سود آن در طريق حلال مي توان محكوم به حليت دانست؟
پاسخ دهنده: معظم له
در فرض سوال اول سود بانكي به نظر اينجانب مصداق مجهول المالك است لذا اخذ و تصرف آن چون منوط به اجازه حاكم شرع است و به دو شرط اجازه تصرف آن را مي دهم يكي اينكه در راه حلال مصرف كنند دوم اين كه اگر سال بر آن بگذرد خمس آن را بدهند.
سود بانكي با در صد مشخص [مسائل بانك]
سود هاي بانكي كه داراي درصد مشخصي مي باند و به مردم پرداخت مي شوند چه حكمي دارند؟
پاسخ دهنده: معظم له
سود هاي كه بانك هاي دولت مي دهند با اجازه حاكم شرع اشكال ندارد و اينجانب با رعايت دو شرط اجازه مي دهم، اول اينكه سود آن را در راه حلال مصرف كند. دوم اگر از سر سال اضافه كرد خمس آن را پرداخت كند.

برئ الذمه شدن از مال مأخوذ به ربا [ربا (فزوني و زياده)]
كسي از روي جهل و نا آگاهي در معامله اي ربوي مبلغي را زيادي مي گيرد، حالا كه بنا است زيادي را به صاحبش برگرداند، بدون اينكه پرداخت كننده زيادي را از گيرنده دريافت كند آيا ذمه اي طرفين بري مي شود يا حتما زيادي را برگرداند؟
پاسخ دهنده: معظم له
در صورتيكه به ناحق مال شخص را گرفته باشد بدون پرداخت، ذمه اش بري نمي شود، مگر اينكه ذيادي را هبه و ابرا كند.
پول ربا [ربا (فزوني و زياده)]
ربا به چه پولي گفته مي شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
ربا به آن پولي (سود) گويند كه صاحب پول از بدهكار خود علاوه بر اصل پول خود به عنوان فائده و سود بگيرد.
حكم سودي كه بانك مي گيرد [ربا (فزوني و زياده)]
بانك ها در كابل مردم را پول مي دهند مبلغ يكصد هزار افغاني را ماهانه دو هزار افغاني پس مي گيرند كه به مدت 12 ماه مبلغ يكصد و بيست هزار افغاني مي شود آيا اين معامله از نگاه شرع اشكال دارد يا خير؟ لازم به ذكر است كه بعضي از اين بانك ها خصوصي است بعضي دولتي.
پاسخ دهنده: معظم له
در فرض سوال چون ربا گيرنده بانك است معامله باطل و ربوي است چه بانك دولتي باشد چه خصوصي فرقي نمي كند.
حرمت ربا به طور مطلق [ربا (فزوني و زياده)]
ربا خواري مطلقاًحرام است يا آنكه در بعضي موارد جايز است ؟
پاسخ دهنده: معظم له
ربا خواري ازگناهان كبيره است و به هيچ وجهي از وجوه جايز نيست .
پرداخت نكردن سود پول ربوي [ربا (فزوني و زياده)]
كسي كه مبلغ مثلا صد هزارتومان قرض ربوي مي گيرد و درهر ماه سه هزار تومان به عنوان بهره به صاحب پول پرداخت مي كند اگر اين قرض به اندازه اي طول بكشدكه بهره پرداخت شدة آن برابر با اصل پول شود آيا بدهكار مي تواند اصل پول را ندهد و بگويد ربا حرام است و پول خود را تدريجا از من گرفته ا ي؟
پاسخ دهنده: معظم له
طلبكار آن چه را كه به عنوان ربا و بهره گرفته است ضامن است.بدهكار در صورت امكان با اجازه حاكم شرع مي تواند تقاص كند.
قرض (وام) با بهره [ربا (فزوني و زياده)]
كسي كه مجبور به گرفتن وام با بهره (ربا) مي شود و اموالش مخلوط به حرام مي شود و هنوز وام ياد شده را پرداخت نتوانسته است وظيفه فرزندان و مهمانانش چيست كه از اموال مخلوط به حرام استفاده مي كنند؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر عين آن مال فعلا در ميان اموال بدهكار نيست و معاملاتي كه انجام داده است كلي بوده است.تصرف خود و خانواده اش در آن اموال جايز است.
اجاره به منظور فرار از ربا [ربا (فزوني و زياده)]
شخصي منزل يا تلفن ومغازة كسي را به عنوان رهن و بيع الشرط به مبلغ 200 هزارتومان مثلا مي گيرد، دوباره صاحب اولي منزل ياتلفن و يا مغازه، آن را از اين مشتري اجاره مي گيرد، مثلا ماهي10 هزار تومان به عنوان اجاره به مشتري كه صاحب پول است پرداخت مي كند شرعا گرفتن اين 10 هزار تومان چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
رهن با بيع شرط فرق دارد، در صورتيكه رهن باشد اجاره دادن صحيح نيست و پولي راكه به نام اجاره مي گيرد ربا و حرام است، مگر اينكه راهن اجازه اجاره بدهد، ولي اگر بيع شرط به گونه اي صحيح انجام شود اجاره دادن آن صحيح و پول آن حلال است
معامله به منظور فرار از ربا [ربا (فزوني و زياده)]
شخصي به منظور فرار از ربا و استفادة مشروع از پول، مقداري پارچه از پارچه فروش مي خرد، و بعد همان پارچه يا پارچه اي ديگري را به همان پارچه فروش مي فروشد، اما با قيمت گران تر.آيا چنين معامله اي جايز است؟ و در صورت جواز آيا در همه اين پارچه ها قبض و اقباض لازم است يا اينكه اگر در بخشي از آن قبض و اقباض صورت بگيردكافي است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر معاملة مذكور بر اساس شرط و قرار قبلي صورت گيرد جايز نيست، و اگر بدون شرط و قرار قبلي،كالا را از دكاني بخرد و دوباره آن را به فروشنده يا كس ديگري به قيمت بيشتر بفروشد اشكالي ندارد، ولي اگر مبيع از مكيل وموزون باشد، فروش آن پيش از قبض، به پول بيشتر از سرمايه جائز نيست, بايد به رأس المال بفروشد.

ورزش كردن در مساجد و حسينيه ها [ورزش]
با توجه به ضرورت ورزش، آيا ورزش كردن در مسجد و حسينيه براي همگان، مخصوصاً براي جوانان و نوجوانان، كه جاي ديگر براي ورزش ندارند جايز است؟
پاسخ دهنده: معظم له
ورزش مناسب مسجد نبوده و جائز نيست.

تقليد ابتدايي از مجتهد ميت [تقليد ابتدايي از مجتهد ميت]
تقليد ابتدائي ازمجتهد ميت اعلم جايز است يا نه؟
پاسخ دهنده: معظم له
چنين تقليدي درغير امور زعامتي مانعي ندارد

وظيفه مقلدين در احتياط واجب ها [تقليد از چند مجتهد]
در مساثل كه از نظر شما احتياط واجب است آيا در آن مسائل تقليد از مجتهد ديگر جايز است؟
پاسخ دهنده: معظم له
در مسائل ياد شده تقليد از مجتهد زنده جايز است البته با رعايت ا لاعلم فالاعلم.

تقليد از مجتهدي كه فتوايش به احتياط نزديك است [تقليد ازمجتهد محتاط]
اگر چند نفر مجتهد از نظر علمي مساوي باشند واعلميت برخي ازآنهااحراز نشود اما فتواي يكي از آنان به احتياط نزديك ترباشد، تقليد از جنين مجتهدي تعيّن پيدا مي كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
احوط تقليد ازمجتهدي است كه فتوايش مطابق با احتياط است.

شناخت و تعيين مرجع تقليد [تقليد مجاز و غير مجاز]
آيا مي توان به غير از شش مرجعي كه نامشان را جامعه مدرسي حوزه علميه قم آورده است از مجتهد ديگري تقليد نمود؟
مرجع تقليد به چه كسي مي گويند؟آيا با مجتهد فرقي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
1ـ در فرض سؤال تشخيص مجتهداعلم بدست خود مقلِد است كه ازراه هاي كه در رساله عمليه تعيين شده بايد مجتهد اعلم را پيدا كند چه يك نهاد يا سازماني آن مجتهد را نام ببرد يا نام نبرد.
2ـ مرجع تقليد به كسي مي گويد كه احكام الهي را از ادله چهارگانه استنباط كند.

جواز تقليد از غير اعلم نزديك به احتياط [تقليد از مجتهد غير اعلم]
با وجود مجتهد اعلم تقليد از مجتهد كه فتواي او مطابق با احتياط است جايز است؟
پاسخ دهنده: معظم له
بلي جايز است.
تقليد بدون تحقيق [تقليد از مجتهد غير اعلم]
شخصي بدون اينكه اعلم بودن مجتهدي برايش احراز شود از او تقليد مي كند وچندين سال به فتواي اوعمل مي كند اما بعد از آن كشف مي شودكه آن مجتهد اعلم نبوده است؟ آيا اعمال كذشته اش قضاء دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر احرازشود كه اعمال گذشته اش مطابق با واقع يامطابق با فتواي مجتهدي كه وظيفه او تقليد از آن بوده صحيح است.

تبعيض در تقليد [تقليد از مجتهد متجزي]
آيا تقليد در بعض آبواب فقهي از مجتهد متجزّي كه در آبواب فقهي مورد اجتهادش، اعلم از مجتهد مطلق باشد جايز است؟
پاسخ دهنده: معظم له
تقليد از چنين مجتهدي در آن آبواب لازم است.

رجوع از مجتهدي به مجتهد ديگر [تغيير مرجع تقليد]
مقلد مرجع زنده مي تواند به مرجع تقليد ديگر رجوع كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
در صورتي كه مجتهد دومي اعلم باشد بايد رجوع كند، در غير اين صورت نمي تواند.
رجوع به مجتهد مساوي در اعلميت [تغيير مرجع تقليد]
كسي كه از مجتهدي تقليد كرده است بعداًز مدتي قصد رجوع به مجتهد ديكركرده است درحال كه هر دو مجتهد از نظر علمي در نظر اين شخص مساوي هستند آيا رجوع جايز است؟
پاسخ دهنده: معظم له
درمسائلي كه عمل به فتواي مجتهد اول نكرده است رجوع جائز است.
رجوع از مجتهد حي به ميت [تغيير مرجع تقليد]
من تقليد از مجتهدي داشتم كه فوت كرده است بعد از فوت ايشان رجوع به مجتهد زنده كردم حالا برايم ثابت شده است كه مرجع تقليد فوت شده ام اعلم از مرجع تقليد زنده ام بوده است، آيا دوباره رجوع به مرجع تقليد فوت شده ام مي توانم؟
پاسخ دهنده: معظم له
با اجازه مجتهد زنده اعلم مي توانيد رجوع كنيد،رجوع قبلي شما از مرجع تقليد فوت شده به مجتهد زنده برخلاف موازين بوده است.
باطل بودن اعمال گذشته طبق نظر مجتهد دوم شخص [تغيير مرجع تقليد]
اگر كسي مدتي طبق فتواي مجتهدي عمل كند بعد از آن رجوع به مجتهد ديگر بكند اگر اعمال گذشته او طبق فتواي مجتهد دوم باطل باشد آيا اعمال او اعاده و قضا دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر تقليد از مجتهد اول موافق موازين شرعي بوده باشد اعاده و قضا ندارد.
رجوع به حيّ مساوي بامجتهد ميت [تغيير مرجع تقليد]
اگرمجتهدي كه مقلد از او تقليد داشته است از دنيا برود، رجوع به مجتهدي كه ازنظر علمي مساوي با مجتهد ميت است جايز است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگردربين مجتهدان زنده اعلم از اين وجود نداشته باشد، رجوع به او واجب است.

تكليف فرزندان مقلدين امام و خوئي [بقاء بر تقليد از مجتهد ميّت]
مقلدين امام خميني و آية الله خوئي(رحمهماالله )كه با اجازه حضرت عالي باقي بر تقليد شان مانده اند تكليف فرزندان اين مقلدين كه بعد از فوت آن دو مرجع مكلف شده اند چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
به رساله عمليه اينجانب عمل كنند.
جواز بقا بر تقليد ميت [بقاء بر تقليد از مجتهد ميّت]
آيا بقاء برتقليد مجتهد فوت شده مطلقاًجائز است؟
پاسخ دهنده: معظم له
مطلقاًجائز است.
وظيفه مقلد در زماني فوت مرجع تا انتخاب مرجع جديد [بقاء بر تقليد از مجتهد ميّت]
در فاصله زماني فوت مرجع تقليد اعلم و عدم احراز مرجع تقليد اعلم زنده مكلفين وظائف شرعي را چگونه انجام دهند؟
پاسخ دهنده: معظم له
در صورت امكان عمل به احتياط كنند، وگرنه عمل به فتواي مجتهد فوت شده بكنند.
لزوم رجوع به مجتهد حي اعلم [بقاء بر تقليد از مجتهد ميّت]
درمساله بقاء برتقليد آيا رجوع به حي أعلم لازم است ؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر اعلم محرزباشد، بايد به وي رجوع كند و اگر محرز نباشد به يكي ازمراجع احياء مراجعه كند.
تبعيض در تقليد [بقاء بر تقليد از مجتهد ميّت]
اگرمجتهدي در باب عبادات اعلم و مجتهد ديگري در باب معاملات اعلم باشد تبعيض درتقليد واجب است يا نه؟
پاسخ دهنده: معظم له
در فرض مذكور تبعيض در تقليد لازم است، بايد از مجتهد اعلم در ان باب تقليد شود.
بقا بر مجتهدي كه فوت كرده [بقاء بر تقليد از مجتهد ميّت]
شخصي ازمجتهدي تقليد داشته است كه چندين سال است از دنيا رفته است اما براي باقي ماندن به تقليدش به مجتهد زنده رجوع نكرده است،اعمال گذشته او چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگراعمال گذشته او مطابق بافتواي مجتهد اعلم انجام گرفته باشد صحيح است اعاده و قضا لازم ندارد.
آدرس: ايران ـ قم ـ حرم مطهرـ بلوار آية الله حائري يزدي ـ كوچه 6 ـ نبش فرعي اول ـ پلاك 1
صفحه اصلي اخبار كتابخانه استفتاءات تصوير صوت فيلم تماس با ما

كسي تا كنون مرجع تقليد نداشته [عمل بدون تقليد]
وظيفه كساني كه تا كنون مرجع تقليد نداشته اند، چيست؟ و اعمال گذشته آنها چطور مي شود؟ بر فرض كه اعمال گذشته شان با نظر مجتهد كه وظيفه اش تقليد از او بوده مخالفت كند، وظيفه اش چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر اعمال گذشته او مطابق با نظر مجتهد كه وظيفه او تقليد از آن بوده و يا عملش موافق احتياطباشد صحيح است؛ در غير آن صورتها اعاده و قضا كند.
حكم عمل بدون تقليد [عمل بدون تقليد]
عمل بدون تقليد و احتياط چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر مطابق با فتواي مجتهد جامع الشرائط نباشد باطل است.
كسي كه تقليد نكرده [عمل بدون تقليد]
كسي از مجتهدي تقليد نكرده است اما ميداند كه آن چه را انجام مي دهد مطابق با فتواي يكي از مجتهدين جامع الشرائط است، آيا اعمال او صحيح است يا نه؟
پاسخ دهنده: معظم له
اعمالي چنين كسي محكوم به صحت است.

آب ريختن در اعضاي وضوي ديگران [وضو]
اگر كسي با آفتابه براي وضو بردست كس ديگري آب بريزد، وضو صحيح است؟
پاسخ دهنده: معظم له
صحيح است اما كمك گرفتن در وضو مكروه است.
وضو گرفتن پيش از وقت [وضو]
آيا وضو گرفتن پيش از وقت نماز جايز است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر وقت نماز نزديك باشد يا وقت نماز دور است اما به نيت اين كه با طهارت و وضو باشد وضو بگيرد نماز با آن جايز است
اگر در اثناي نماز شك در وضو كند [وضو]
اگر كسي در اثناء نماز شك كند كه وضو دارد يا نه وظيفه اش چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر حالت سابقه او طهارت است نمازش صحيح است، و اگر حالت سابقه او عدم طهارت است نماز را قطع كند و بعد از وضو نماز بخواند، و اگر حالت سابقه اش را نداند احتياطاً نماز را تمام كند و بعد از وضو اعاده كند و اگر وقت نماز ضيق باشد نماز را قطع كند و بعد از وضو دوباره بخواند.
مسح سر كساني كه مويش را روغن زده [وضو]
كسي كه از روغن مو براي سرش استفاده مي كند آيا براي مسح سر اشكال دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر مانع از رسيدن آب به مو نباشد صحيح است.

آگاهي مجتهد به زمان [شرايط مرجع تقليد]
آيا آگاهي به زمان در مرجعيت شرط است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر منظور آگاهي به اوقات باشد مانند سالها، ماهها، روزها، شبها، ساعات، اين آگاهي نه تنها بر مرجع تقليد بلكه بر هر مكلفي واجب است، وگرنه اوقات نماز، روزه، حج، و ديگر تكاليف ديني تشخيص داده نخواهد شد، و اگر منظور آگاهي به مسائل سياسي زمان است فقها اين را شرط ندانسته اند اما معتبر بودن آن مطابق احتياط است.
عمل زن مجتهده طبق استنباط خودش [شرايط مرجع تقليد]
اگر زني به مقام اجتهاد برسد آيا مي تواند طبق نظر خودش عمل كند يا از مجتهد مرد تقليد كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
مي تواند مطابق اجتهاد و نظر خودش عمل نمايد.
تقليد زنان از مجتهد زن [شرايط مرجع تقليد]
اگر زني به مقام اجتهاد برسد تقليد زنان از او جائز است؟
پاسخ دهنده: معظم له
تقليد در احكام مانعي ندارد، اما زعامت زن در راستاي امامت جائز نيست.
شرط بودن عدالت در مجتهد [شرايط مرجع تقليد]
عدالت درمرجع تقليد حدوثأ و بقاءً شرط است و يا حدوثاً كفايت مي كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
حدوثاً وبقاءً شرط است.
اثبات اعلميت با شهادت ثقه [شرايط مرجع تقليد]
درشهادت دادن به اعلميت مجتهدي عدالت شرط است يا وثاقت كفايت مي كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر از شهادت ثقات اطمينان حاصل شود كفايت مي كند.
اختلاف اهل خبره در تعيين اعلم [شرايط مرجع تقليد]
اگر اهل خبره در تشخيص اعلميت مراجع محترم تقليد اختلاف نظر داشته باشند وظيفه مكلف چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
مكلف در تقليد از يكي از آنان مخير است.
يقين به اعلميت از راه غير متعارف [شرايط مرجع تقليد]
اگر كسي ازطريق غير موازين كه دررساله هاي عمليه براي اثبات اعلميت مجتهد آمده است يقين به اعلميت مجتهدي پيدا كند آيا مي تواند از او تقليد كند؟ ويا اين كه به اهل خبره رجوع كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
مي تواند تقليد كند،در صورت كشف خلاف و عدم مطابقت عمل او با فتواي مجتهد جامع شرايط كه وظيفه اش تقليد از او بوده باز اين اعمالي صحيح است مگر خللي به اركان وارد شده باشد.
اثبات اعلميت از راه غير متعارف [شرايط مرجع تقليد]
اگر كسي از طريق غير موازين شرعي به اعلميت مجتهدي يقين پيدا كند، آيا اعلميت مجتهد براي اين شخص ثابت مي شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
اعلميت ثابت مي شود، چون حجّت يقين، ذاتي است.
اگر مجتهدي خوب استنباط مي كند [شرايط مرجع تقليد]
هرگاه امر دائر شود يين دو مجتهد كه يكي استنباط خوب دارد و ديگري استنباط زياد دارد كدام يكي درتقليد كردن مقدم است؟
پاسخ دهنده: معظم له
تقليد كردن از مجتهدي كه خوب استنباط مي كند واجب است به شرط كه سائر شرائط را دارا باشد.

تبعيت تقليد اولاد از والدين [شرايط تقليد كنندگان]
آيا اولاد و همسر در تقليد تابع پدر و شوهر هستند؟
پاسخ دهنده: معظم له
استقلال دارند.
كساني كه نبايد تقليد كنند [شرايط تقليد كنندگان]
براي چه كساني تقليد جائز نيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
كساني كه استنباط احكام كرده اند جائز نيست تقليد نمايند، اما درصورت داشتن ملكه اجتهاد احوط عمل به احتياط است.
انتخاب مرجع به گفته بستگان [شرايط تقليد كنندگان]
كسي كه تازه به بلوغ مي رسد مي تواند به پيشنهاد پدر و برادر و...خود از مجتهدي تقليد كند يا خودش موظف به جستجو و تحقيق است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر مي داندازميان چند نفر مجتهد يكي از آنان اعلم است درصورت امكان احوط است كه تحقيق كند و اعلم را پيدا كند و اگر ازگفتار پدر و برادر و...اطمينان به اعلميت يك مجتهد پيدا مي كند تحقيق لازم نيست.

كساني كه نبايد تقليد كنند [عمل به احتياط]
براي چه كساني تقليد جائز نيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
كساني كه استنباط احكام كرده اند جائز نيست تقليد نمايند، اما درصورت داشتن ملكه اجتهاد احوط عمل به احتياط است.

حكم طهارت با دستمال كاغذي و مانند آن [مطهّرات (پاك كننده ها)]
در برخي از كشور‌هاي خارجي كه در توالت آنها آب نيست،اگر با كاغذ طهارت كرده و با آن حالت نماز بخوانيم اشكال شرعي وجود دارد؟ يا خير.
پاسخ دهنده: معظم له
با كاغذ طهارت حاصل نمي شود و نماز خواندن با آن جايز نيست.

تابيدن آفتاب از پشت شيشه [آفتاب]
اگر آفتاب ازپشت شيشه بر زمين نجس بتابد، زمين پاك مي شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
پاك نمي شود.

لمس اسماء جلاله [اسماء متبركه]
اگر نام خداوند همراه اسمي باشد مانند ماشاء الله ، ولي الله ، عبدالله لمس كردن آن چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
بسمه تعالي
بدون طهارت لمس آن جواز ندارد.
استفاده از گردنبد كه اسماء مقدسه دارد [اسماء متبركه]
استفاده از گردنبند كه اسامي مقدسه دارد چگونه است؟ آيا محض اينكه دست يا بدن بدون وضو مستقيما با آن تماس نگيرد، باعث حلال شدن استفاده آن مي شود، يا خير لطفا مستفيد مان فرماييد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر دست و بدن بدون طهارت با آن تماس بگيرد جايز نيست و الاّ مانع ندارد.
فروش كاغذ كه اسما متبركه دارد [اسماء متبركه]
اگر كاغذ هاي كه اسامي مقدس دارد را به كارخانجات خمير كاغذ بفروشيم چه حكم دارد، در صورتي كه احتمال دارد با كاغذ هاي نجس يكجا خمير شوند؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر موجب هتك نباشد اشكال ندارد.
روش محو اسماء متبركه [اسماء متبركه]
براي محو كردن اسامي مقدسه چه روشي بهتر است، آيا بايد دفن كردن يا در رودخانه و مانند آن ريختن يا محو كردن آن با ماژيك ومانند؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر آسيب به محيط زيست نزند، انداختن در رودخانه بهتر است؛ اگرچه دفن آن هم در جايي كه هتك محسوب نشود جايز است.
لمس انگشتر منقوش بدون وضو [اسماء متبركه]
كسي كه انگشتر منقوش به نام خداوند متعال يا پيامبر وائمه (ع ) در دست دارد مي تواند بدون وضو به آن دست بزند؟
پاسخ دهنده: معظم له
لمس و مس نام خداوند و بيامبر وائمه (عليهم السلام ) بدون وضو جايز نيست.
حكم اسماء متبركه در جرائد [اسماء متبركه]
در روزنامه ها، مجلات و نشريات گاهي نام مبارك پيامبر(ص ) و امام (ع ) ديده مي شود اگر همين روزنامه ها و مجلات را كسي در سطل هاي زباله ببيند وظيفه اش چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر اوراق قرآن مجيد يا نام هاي مبارك پيامبر(ص ) و امامان (ع ) در معرض نجاست و اهانت ديده شود بايد تطهير و جمع آوري شود.
استفاده ا ز ظروفي كه اسماء متبركه دارد [اسماء متبركه]
استفاده از ظروفي كه اسم خدا و نام هاي مبارك انبياء و ائمه (ع ) بر آنها حك و نوشته شده است چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
در صورتي كه استفاده باعث نجس شدن اين ظروف نگردد اشكال ندارد.
مس اسماء «خداداد» و... [اسماء متبركه]
اگر نام كسي "خداداد"، "خدابخش "، يا لقب كسي "آقاخداي" باشد مس اين اسامي بدون وضو چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
حتي مس اين گونه اسامي و القاب بدون وضو جايز نيست.
مس نامهاي مثل عبد الرحمن [اسماء متبركه]
مس نام هاي "عبدالرحمان ! و "عبدالرحيم " و...بدون وضو چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
بدون وضو جايز نيست و درحكم اسماي جلاله است.
مس اسماء متبركه كه محو شده [اسماء متبركه]
اگر اسماي جلاله با سياهي يا رنگ محو شود مس آن بدون وضو جايز است؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر كاملا محو شود جايز است.
مس اسماء متبركه بعد از تغيير [اسماء متبركه]
اگر اسماي جلاله يا صفات مخصوص خداوند با حذف يا اضافه كردن يك حرف تغيير داده شود مس آن بدون وضو جايز است يا نه؟
پاسخ دهنده: معظم له
جايز است.
اسماء متبركه كه خورد شده [اسماء متبركه]
كاغذي كه بر آن نام خداوند، پيامبران و ائمه (ع ) نوشته شده باشد اگر با قيچي به گونه اي ريز شود كه هر قطعه آن دلالت بر معنا نكند مس آن بدون وضو جايز است يا نه؟
پاسخ دهنده: معظم له
مس آنها بدون وضو جايز است.

اسباب سرايت نجاست [7 و 0 زير گروه]

حدث اصغر در حين غسل كردن [غسل]
اگر در هنگام غسل حدث اصغر صادر شود وظيفه غسل كننده چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
احتياطاً دوباره غسل كند و وضو هم بگيرد.

غذاي حلال راكه كافر پخته است [متفرقه نجاسات]
گر غذاي پاك و حلالي را كافر پخته كند و شك شود كه دست و بدن آشپز كافر با غذا تماس پيدا كرده است يا نه، غذاي ياد شده پاك است يا نجس؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر علم به تماس نباشد پاك است اما اين فرض بعيد است كه در طول آشپزي دست و بدن كافر با غذا تماس پيدا نكند.

طهارت پنير توليد كشور غير اسلامي [توليدات كشورهاي كفر]
پنيرهايي كه دركشورهاي غير اسلامي توليد مي شود، با آن كه علم داريم كه از پنير مايه گوساله، بره يا بزغاله تهيه شده است خوردن اين پنيرها چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اين نوع پنيرها محكوم به نجاست نيست مگر اينكه علم به نجاست ان باشد.
پوشيدن كفش هاي توليد خارج [توليدات كشورهاي كفر]
پوشيدن كفش هاي چرمي كه در كشورهاي غير اسلامي توليد مي شود چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر با چرم صنعتي توليد شده باشد محكوم به طهارت و اگر با چرم حيواني توليد شده باشد بايد از آن اجتناب شود.
چرم هاي حلاليت آن مشكوك است [توليدات كشورهاي كفر]
برخي از كشورهاي غير اسلامي از كشورهاي اسلامي چرم مي خرند و آن را با چرم توليدي خودشان مخلوط مي كنند و كفش توليد مي كنند و معلوم نيست كه كفش هاي خارجي كه به كشورهاي اسلامي وارد مي شود از كدام نوع چرمهاي ياد شده است.پوشيدن اين نوع كفش ها چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اجتناب از همه آنها واجب است.
ليلامي و لباس هاي خارجي [توليدات كشورهاي كفر]
كفش ها و لباس هاي دسته دوم (ليلامي) كه از خارج وارد مي شود چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
لباس هاي ليلامي در صورت عدم علم به نجاست آن پاك است اما كفش وكت جرمي محكوم به نجاست است.

الكل طبّي مست كننده [الكلي طبّي]
اگر الكل طبي مسكرباشد پاك است يا نجس؟
پاسخ دهنده: معظم له
الكل طبي پاك است اما اگر مست كننده و قابل شرب باشد حرام است.

ديدن فضله موش در برف آب [راه هاي ثابت شدن نجاست]
آبي كه از دامنه برف در پشت بند ها جمع مي شود و آب زياد و جاري هم است اگر فضله موش درآن ديده شود حكمش چيست؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر كسي كه از اين آب استفاده مي كند علم دارد به اين كه فضله موش از آغاز آب شدن برف همراه اين آب بوده است بايد اجتناب كند و اگر علم به ملاقات ندارد آب پاك است.
طهارت فرش ميزبان براي مهمان [راه هاي ثابت شدن نجاست]
آيا لازم است كه ميزبان، مهمان را از نجس بودن فرش خانه اش آگاه كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
خير، لازم نيست.

واسطه هاي سرايت نجاست [اسباب سرايت نجاست]
راجع به واسطه هاي نجاست نظر مبارك را مرقوم فرماييد؛ اينكه مي فرماييد اگر چيز نجس به چيز پاك برخورد كند، شئ پاك نجس مي شود، اين نجاست تا چند واسطه قابل سرايت هست؟ يعني اگر دست نجس به دست ديگر برخورد كند آن نجس مي شود، آيا برخورد دست دوم و سوم به دست ديگر نيز باعث نجاست آنها مي شود يا نه؟
پاسخ دهنده: معظم له
از سه واسطه بيشتر اجتناب لازم نيست.
طويله حيوانات كه نجس شده [اسباب سرايت نجاست]
در طويله هاي سر بوشيده كه آفتاب نمي تابد و در آن گاو و گوسفند، گوساله و بره مي زايند و خون و نجاست آن به طوركلي پاك نمي شود بلكه در كوشه و كنار طويله مي ماند و از سوي ديگر فضوله حيوانات تر است و نجاست همه جا سرايت مي كند، اگر به انسان برسد نجس مي كند و علاوه براين پستان هاي گاو شيرده كه با اين فضله تماس پيدا مي كند و در هنگام دوشيدن شسته نمي شود اگر چه كه امكان شستن وجود دارد.از نظر شرعي چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر يقين به آلوده بودن كود حيواني به خون زاييدن گاو وگوسفند است نجس است.پستان گاو شيرده اگر عين نجاست در آن نباشد و يقين به نجاست نباشد پاك است.
حكم تماس لباس با برف نجس [اسباب سرايت نجاست]
در فصل زمستان كه همه جا را برف مي گيرد اگر كسي در دور و اطرات قريه در جاهاي كه اختصاص به رفع حاجت (توالت ) داده شده است، كف كفش انسان نجس شود وخاكي هم نيست كه باقدم زدن بر آن كفش پاك شود و معمولاكفش ها شسته نمي شود و درمسير راه برف ها نجس مي شود و همان برف ها با لباس آدم تماس پيدا مي كند آيا لباس نجس مي شود و براي نماز بايد شسته شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر يقين به نجاست پيدا شود نجس مي شود و اگر شك به نجاست پيدا شود تطهير لازم نيست.
تماس لباس يا بدن به فرش نجس [اسباب سرايت نجاست]
اگر پا يا لباس انسان با فرش خانه اي كه غالبا اطفال و كودكان بر آن بول مي كند تماس پيدا كند، پا و لباس انسان نجس مي شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
تا وقتي كه علم به تماس پا يا لباس با نقطه نجس پيدا نشده است لباس و پاك انسان محكوم به طهارت است.
برخورد لباس نجس خشك با لباس تر [اسباب سرايت نجاست]
لباس ترك كه براي خشك شدن بر روي چوبي پهن شده بود و لباس خشك نجسي با آن ملاقات كرد و شك شد كه لباس تر وپاك درهنگام ملاقات خشك شده بود يا نه چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
لباس پاك محكوم به نجاست نيست.
ملاقات دست نجس با دست يالباس ديگر [اسباب سرايت نجاست]
اگر دست يا لباس كسي نجس باشد و با لباس و دست كس ديگري تماس پيدا كند لازم است كه او را از نجس بودن دست و لباس خود آگاه كند؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر علم يا اطمينان دارد كه موضع نجس لباس با اعضاي وضو ملاقات و آن را نجس مي كند و در صورتي كه خودش باعث نجاست شده باشد بنابر احتياط بايد اعلام كند.
برخورد با اطراف شبهه محصوره [اسباب سرايت نجاست]
اگر چيزي با بعضي از اطراف شبهه محصوره با رطوبت مسري ملاقات كند نجس مي شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
نجس نمي شود.
فقهي (احكام شرعي)-> ابواب طهارت-> مطهّرات (پاك كننده ها)-> متفرقه طهارت->
متفرقه طهارت
حكم آب هاي سه گانه (مذي،وذي و ودي) [متفرقه طهارت]
با خروج مذي، ودي، وذي، وضو وغسل نقض مي شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
بعد از استبراه و يا بعد از گذشت مدت طولاني از زمان بول اگرچه استبراء هم نكرده باشد رطوبت ياد شده پاك است و موجب نقض وضو نمي شود.

تطهير تسبيح و... [تطهير اشياء كوچك]
اگر نخ و دانه هاي تسبيح نجس شده باشد چگونه تطهير مي شود؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر تسبيح درآب فرورود و فشار داده شود و شستن عرفي صدق كند پاك مي شود البته در آب كر و جاري حتي فشار دادن تسبيح هم لازم نيست.

خوردن آب برف [آب]
نوشيدن آب برفي كه در گودال ها جمع شده است چه حكمي دارد؟
پاسخ دهنده: معظم له
اگر علم و يقين به نجاست آن نباشد، جايز است.

بسم الله الرحمن الرحیم
جاهِدُوا بِأَمْوالِكُمْ وَ أَنْفُسِكُمْ في سَبيلِ اللَّهِ ذلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ (سوره توبه آیه 41)
با اموال و جانهاى خود، در راه خدا جهاد نماييد؛ اين براى شما بهتر است اگر بدانيد حضرت رضا (عليه السّلام): خدا رحم نماید بنده‌اى كه امر ما را زنده (و برپا) دارد ... علوم و دانشهاى ما را ياد گيرد و به مردم ياد دهد، زيرا مردم اگر سخنان نيكوى ما را (بى آنكه چيزى از آن كاسته و يا بر آن بيافزايند) بدانند هر آينه از ما پيروى (و طبق آن عمل) مى كنند
بنادر البحار-ترجمه و شرح خلاصه دو جلد بحار الانوار ص 159
بنیانگذار مجتمع فرهنگی مذهبی قائمیه اصفهان شهید آیت الله شمس آبادی (ره) یکی از علمای برجسته شهر اصفهان بودند که در دلدادگی به اهلبیت (علیهم السلام) بخصوص حضرت علی بن موسی الرضا (علیه السلام) و امام عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) شهره بوده و لذا با نظر و درایت خود در سال 1340 هجری شمسی بنیانگذار مرکز و راهی شد که هیچ وقت چراغ آن خاموش نشد و هر روز قوی تر و بهتر راهش را ادامه می دهند.
مرکز تحقیقات قائمیه اصفهان از سال 1385 هجری شمسی تحت اشراف حضرت آیت الله حاج سید حسن امامی (قدس سره الشریف ) و با فعالیت خالصانه و شبانه روزی تیمی مرکب از فرهیختگان حوزه و دانشگاه، فعالیت خود را در زمینه های مختلف مذهبی، فرهنگی و علمی آغاز نموده است.
اهداف :دفاع از حریم شیعه و بسط فرهنگ و معارف ناب ثقلین (کتاب الله و اهل البیت علیهم السلام) تقویت انگیزه جوانان و عامه مردم نسبت به بررسی دقیق تر مسائل دینی، جایگزین کردن مطالب سودمند به جای بلوتوث های بی محتوا در تلفن های همراه و رایانه ها ایجاد بستر جامع مطالعاتی بر اساس معارف قرآن کریم و اهل بیت علیهم السّلام با انگیزه نشر معارف، سرویس دهی به محققین و طلاب، گسترش فرهنگ مطالعه و غنی کردن اوقات فراغت علاقمندان به نرم افزار های علوم اسلامی، در دسترس بودن منابع لازم جهت سهولت رفع ابهام و شبهات منتشره در جامعه عدالت اجتماعی: با استفاده از ابزار نو می توان بصورت تصاعدی در نشر و پخش آن همت گمارد و از طرفی عدالت اجتماعی در تزریق امکانات را در سطح کشور و باز از جهتی نشر فرهنگ اسلامی ایرانی را در سطح جهان سرعت بخشید.
از جمله فعالیتهای گسترده مرکز :
الف)چاپ و نشر ده ها عنوان کتاب، جزوه و ماهنامه همراه با برگزاری مسابقه کتابخوانی
ب)تولید صدها نرم افزار تحقیقاتی و کتابخانه ای قابل اجرا در رایانه و گوشی تلفن سهمراه
ج)تولید نمایشگاه های سه بعدی، پانوراما ، انیمیشن ، بازيهاي رايانه اي و ... اماکن مذهبی، گردشگری و...
د)ایجاد سایت اینترنتی قائمیه www.ghaemiyeh.com جهت دانلود رايگان نرم افزار هاي تلفن همراه و چندین سایت مذهبی دیگر
ه)تولید محصولات نمایشی، سخنرانی و ... جهت نمایش در شبکه های ماهواره ای
و)راه اندازی و پشتیبانی علمی سامانه پاسخ گویی به سوالات شرعی، اخلاقی و اعتقادی (خط 2350524)
ز)طراحی سيستم هاي حسابداري ، رسانه ساز ، موبايل ساز ، سامانه خودکار و دستی بلوتوث، وب کیوسک ، SMS و...
ح)همکاری افتخاری با دهها مرکز حقیقی و حقوقی از جمله بیوت آیات عظام، حوزه های علمیه، دانشگاهها، اماکن مذهبی مانند مسجد جمکران و ...
ط)برگزاری همایش ها، و اجرای طرح مهد، ویژه کودکان و نوجوانان شرکت کننده در جلسه
ی)برگزاری دوره های آموزشی ویژه عموم و دوره های تربیت مربی (حضوری و مجازی) در طول سال
دفتر مرکزی: اصفهان/خ مسجد سید/ حد فاصل خیابان پنج رمضان و چهارراه وفائی / مجتمع فرهنگي مذهبي قائميه اصفهان
تاریخ تأسیس: 1385 شماره ثبت : 2373 شناسه ملی : 10860152026
وب سایت: www.ghaemiyeh.com ایمیل: Info@ghaemiyeh.com فروشگاه اینترنتی: www.eslamshop.com
تلفن 25-2357023- (0311) فکس 2357022 (0311) دفتر تهران 88318722 (021) بازرگانی و فروش 09132000109 امور کاربران 2333045(0311)
نکته قابل توجه اینکه بودجه این مرکز؛ مردمی ، غیر دولتی و غیر انتفاعی با همت عده ای خیر اندیش اداره و تامین گردیده و لی جوابگوی حجم رو به رشد و وسیع فعالیت مذهبی و علمی حاضر و طرح های توسعه ای فرهنگی نیست، از اینرو این مرکز به فضل و کرم صاحب اصلی این خانه (قائمیه) امید داشته و امیدواریم حضرت بقیه الله الاعظم عجل الله تعالی فرجه الشریف توفیق روزافزونی را شامل همگان بنماید تا در صورت امکان در این امر مهم ما را یاری نمایندانشاالله.
شماره حساب 621060953 ، شماره کارت :6273-5331-3045-1973و شماره حساب شبا : IR90-0180-0000-0000-0621-0609-53به نام مرکز تحقیقات رایانه ای قائمیه اصفهان نزد بانک تجارت شعبه اصفهان – خيابان مسجد سید
ارزش کار فکری و عقیدتی
الاحتجاج - به سندش، از امام حسین علیه السلام -: هر کس عهده دار یتیمی از ما شود که محنتِ غیبت ما، او را از ما جدا کرده است و از علوم ما که به دستش رسیده، به او سهمی دهد تا ارشاد و هدایتش کند، خداوند به او می‌فرماید: «ای بنده بزرگوار شریک کننده برادرش! من در کَرَم کردن، از تو سزاوارترم. فرشتگان من! برای او در بهشت، به عدد هر حرفی که یاد داده است، هزار هزار، کاخ قرار دهید و از دیگر نعمت‌ها، آنچه را که لایق اوست، به آنها ضمیمه کنید».
التفسیر المنسوب إلی الإمام العسکری علیه السلام: امام حسین علیه السلام به مردی فرمود: «کدام یک را دوست‌تر می‌داری: مردی اراده کشتن بینوایی ضعیف را دارد و تو او را از دستش می‌رَهانی، یا مردی ناصبی اراده گمراه کردن مؤمنی بینوا و ضعیف از پیروان ما را دارد، امّا تو دریچه‌ای [از علم] را بر او می‌گشایی که آن بینوا، خود را بِدان، نگاه می‌دارد و با حجّت‌های خدای متعال، خصم خویش را ساکت می‌سازد و او را می‌شکند؟».
[سپس] فرمود: «حتماً رهاندن این مؤمن بینوا از دست آن ناصبی. بی‌گمان، خدای متعال می‌فرماید: «و هر که او را زنده کند، گویی همه مردم را زنده کرده است»؛ یعنی هر که او را زنده کند و از کفر به ایمان، ارشاد کند، گویی همه مردم را زنده کرده است، پیش از آن که آنان را با شمشیرهای تیز بکشد».
مسند زید: امام حسین علیه السلام فرمود: «هر کس انسانی را از گمراهی به معرفت حق، فرا بخواند و او اجابت کند، اجری مانند آزاد کردن بنده دارد».