عزت نفس

در بسياری از تعبيرات اسلامی اين حالت غرور يا مناعت و احساس شرافت‏
، تحت عنوان " عزت نفس " بيان شده است . در رأس اينها تعبير خود
قرآن كريم است كه تعبيری حماسی است : « و لله العزش و لرسوله و
للمؤمنين ». عزت اختصاصا از آن مؤمنان است ، يعنی مؤمن بايد بداند
عزت اختصاصا در انحصار مؤمنان است و اوست ، كه بايد عزيز باشد ، عزت‏
شايسته اوست و او شايسته عزت است . اين يك نوع توجه دادن به نفس‏
است .
حديثی است نبوی : « اطلبوا الحوائج بعزش الانفس » ( 1 ) . اگر حاجتی‏
به ديگران داريد از آنها بخواهيد ، ولی با عزت نفس بخواهيد ، يعنی برای‏
حاجتی كه داريد ، خودتان را نزد ديگران پست و ذليل نكنيد ، عزتتان را
حفظ كنيد و در حالی كه آن را حفظ می‏كنيد اگر حاجت و نيازی داريد آن را
طرح كنيد ، نياز خودتان را با قيمت از دست رفتن عزتتان رفع نكنيد .
جمله معروفی است در نهج‏البلاغه كه حضرت ضمن خطابه‏ای به اصحابشان‏
می‏فرمايند : « فالموت فی حياتكم مقهورين و الحياش فی موتكم قاهرين » ( 2
) . مردن اينست كه بمانيد ولی مغلوب و مقهور باشيد ، و زندگی اين است‏
كه بميريد ولی پيروز باشيد . اينجا اساسا مسئله عزت و قاهريت و سيادت‏
آنقدر ارزش والايی دارد كه اصلا زندگی بدون آن معنی ندارد ، و اگر باشد
مهم نيست كه تن انسان

پاورقی :
. 1 نهج‏الفصاحة ، حديث 325 ، ص . 64
. 2 نهج‏البلاغه ، خطبه . 51