پاورقی : > صيغهها همه مذكر است ، ولی در ترجمه شما چه میگوئيد ؟ آيا میگوئيد : آيا مردانی را كه ايمان آورده و عمل صالح انجام دادهاند مانند مردان مفسد
قرار میدهيم ؟ ! يعنی اينجور زنها از اين بحث خارج است ؟ ام نجعلالمتقين كالفجار ». آيا چون " متقين " صيغه مذكر است پس زنها خارج هستند ؟ يا اينكه مقصود كسان است . هيچ كس تا به حال احتمال نداده كه [ معنی آيه اين باشد كه ] " مردان با ايمان و عامل به عمل صالح برترند از مردان مفسد " و وقتی بپرسند آيا زنان مؤمن و عامل به صلاح هم از زنان مفسد بالاترند يا نه ؟ بگويد قرآن راجع به اينها حكمی ذكر نكرده . همچنين آيا ترجمه ان اكرمكم عند الله اتقيكم »( 1 ) اينست كه گرامی ترين شما مردان ، با تقوا ترين شما مردانند ، و بنابراين از زنان بحثی نشده ؟ يا " شما " در اينجا انسانها است . و در اخلاقيات هم همين جور است . يعنی در زبان عربی اينجور نيست كه برای اعم از زن و مرد يك صيغه وضع شده باشد و برای خصوص مرد صيغهای ، و برای خصوص زن صيغهای ، بلكه آن صيغهای هم كه برای اعم از مرد هست همين صيغه مذكر است . و لهذا اگر كلمه " ومسلمة " هم نباشد هيچكس نمیتواند بگويد كه مفهوم عام نيست . در بعضی روايات " ومسلمة " هم هست كه روايات ضعيفی است . عموم روايات همان طلب العلم فريضه علی كل مسلم » است . و نيز آيا در حديث المسلم من سلم المسلمون من لسانه ويده » ( 2 ) " المسلم " مخصوص مرد است يا اعم است از زن و مرد ؟ و آيا معنی حديث اين است كه مرد مسلمان كسی است كه مردهای مسلمان از زبان و دست او محفوظ و آسوده باشند ، و نگفته كه زن مسلمان هم بايد زنها و مردهای ديگر از دست و زبانش محفوظ بمانند ؟ ! > . 1 سوره حجرات ، آيه . 13 . 2 اصول كافی . 234 / 2