اسلام خواسته اين روح را در لباس يك سلسله تربيتهای ديگر كه آنها را
برای زندگی لازم می‏داند پياده كند .

تمرين ضبط نفس

يكی از مهمترين خصوصيات شكلی كه اسلام به عبادت داده مسئله تمرين ضبط
نفس در هنگام عبادت است . نماز واقعا عبادت جامع و عجيبی است .
البته اين خصوصيت در حج هم هست ولی به صورت ديگری ، يعنی همانجا كه‏
انسان محرم می‏شود خود را ضبط می‏كند و [ از برخی امور ] منع می‏نمايد و
تمرين [ ضبط نفس ] می‏كند . روزه هم همين طور است ، البته به شكل ديگری.
در تمام مدت نماز ، خوردن - و لو يك ذره قند انسان بخواهد بخورد -
نبايد صورت گيرد . نماز بسياری از اصول تربيت اسلامی را در خود گنجانده‏
است . خوردن و آشاميدن در آن ممنوع است ، خنديدن ، آن را خراب می‏كند ،
گريستن برای غير خدا ، برای هر موضوعی از موضوعات ديگر خرابش می‏كند ،
زيرا در حال نماز انسان بايد بر تمايلات خود از قبيل خوردن و خوابيدن‏
غلبه كند و بر احساسات خود از قبيل خنديدن و گريستن مسلط باشد و خود را
نگهدارد ، هر موجب شديدی برای خنديدن باشد نبايد بخندد ، و هر موجب‏
شديدی برای گريستن باشد نبايد بگيريد . به چپ و راست متمايل شدن و نگاه‏
كردن ، نماز را باطل می‏كند . اين يك حالت انضباط جسمی و روحی است ،
جسمی مثل همين كه در حال نماز به چپ و راست يا پشت سر نگاه نكنيد ، از
نظر روحی هم نبايد اسير احساسات بشويد . در آن حال اگر كلامی كه از نوع‏
كلام آدمی