و حسبك داء ان تبيت ببطنة |
و حولك اكباد تحن الی القد |
آيا دردمندی ممدوح است يا مذموم ؟
حال من از شما میپرسم : آيا اين درد داشتن بهتر است يا آن بیدردی كه آدم بر همسايهاش هم هر چه بگذرد ، هيچ حس نكند ، سر همسايهاش را هم ببرند ، آخ نگويد . ما آن را انسان كامل میدانيم نه اين را . به جهت اينكه آن درد داشتن حساسيت است ، بيماری نيست ، نقص نيست ، كمال است ، يعنی نشانه پيوند او با انسانهای ديگر است ، نشان میدهد كه او واقعا خودش را نسبت به انسانهای ديگر مانند يك عضو از اعضای يك پيكر درك میكند و به سبب بيماری يا جراحتی كه بر عضو ديگر وارد شده است ، بيتابی میكند . جملهای رسول اكرم در اين زمينه دارند كه سعدی آن را به شعر آورده است « مثل المؤمنين فی تواددهم و تراحمهم و تعاطفهم مثل الجسد اذا اشتكی منه عضو تداعی له سائر الجسد بالسهر و الحمی » ( 2 ) . فرمود : مثل مؤمنين مثل اعضای يك پيكر است ، همينكهپاورقی : . 1 نهجالبلاغه ، نامه . 45 . 2 جامعالصغير ، ج2 ، ص . 155