از همه مردم بلند مرتبه‏تر و عظيم القدرتر آن كسی است كه برای تمام دنيا
به اندازه نفس خود ارزش قائل نيست . ( البته اين نفس پرستی نيست ) .
از همه مردم عظيم‏القدرتر آنكسی است كه اگر تمام دنيا را يك طرف‏
بگذارند ، و كرامت و عزت نفس را طرف ديگر ، او خودش و عزت نفس‏
خودش را بر تمام دنيا مقدم می‏دارد، يعنی حاضر نيست شرافت و كرامت خود
را لكه‏دار كند در مقابل اينكه تمام نعمتهای دنيا را به او بدهند .
در نهج‏البلاغه می‏فرمايد : « قدر الرجل علی قدر همته » . عظمت و اهميت‏
هر كس به همان اندازه‏ای است كه همتش بلند است . « و صدقه علی قدر
مروءته » . و راستی و راست گفتاری هر كس به اندازه احساس مردانگی او
است . جمله عجيبی است ! كسی كه در خود احساس جوانمردی و مردانگی كند
دروغ نمی‏گويد و دروغ را دون شأن خود می‏داند . ( اين توجه به شأن خود
داشتن خود مطلبی است ) . « و عفته علی قدر غيرته » ( 1 ) . ( اين هم‏
حرف عجيبی است ) . عفت و پاكدامنی هر كس در امر جنسی به اندازه‏
غيرتمندی اوست ، يعنی كسی كه نسبت به ناموس خود غيرتمند است ، به‏
ناموس ديگری تجاوز نمی‏كند ، و اگر كسی به ناموس ديگران تجاوز كرد ، آن‏
غيرت را از دست داده .
از همه اينها صريحتر جمله‏ای است در وصيت به امام حسن ( ع ) : « اكرم‏
نفسك عن كل دنية » نفس خويش را از هر كار پستی برتر و بالاتر بدار
« و ان ساقتك الی الرغائب » . هر اندازه نفس ، تو را به

پاورقی :
. 1 حكمت . 44