تصحيح كند ( 1 ) . ولی بيشتر خطای انسان در ماده فكر است نه در صورت‏
فكر .
آن را چه كار می‏كنيد ؟ راهی نيست . چون راهی نيست ، در امور دينی‏
نبايد به عقل اعتماد كرد .
عقل را هم گذاشت كنار ، گفت : ما هستيم و حديث ، ما هستيم و سنت ،
و اجتهاد را كه علمای شيعه وارد فقه كردند شديد محكوم كرد ، گفت اجتهاد
يعنی تعقل ، و تعقل جايز نيست . تقليد هم جايز نيست ، ما فقط بايد مقلد
ائمه باشيم ، رساله نوشتن و اجتهاد كردن در مسائل ، همه حرام اندر حرام‏
است .
اين مرد حرفهای خودش را آنچنان كوبنده گفت كه واقعا يك نهضت بزرگی‏
در دنيای اسلام ايجاد كرد به نام " نهضت اخباری‏گری " كه پيروان آن را
می‏گويند " اخباريين " ، و اين نهضت مدتی دنيای شيعه را لرزاند و در
برخی نواحی حتی منشأ جنگها و كشتارها گرديد . مخصوصا در اين شيخ نشينهای‏
خليج فارس اين منطق عجيب نفوذ كرد . در اوائل صفويه نجف و كربلا مهد
اخباريين بود و كسی جرأت نداشت در آنجا راجع به تفسير قرآن ، يا راجع‏
به عقل و استدلال ، و يا راجع به اجماع حرف بزند ، می‏گفتند فقط و فقط ما
هستيم و سنت ، ما هستيم و حديث . و اينها حمله كردند به كسانی كه‏
می‏گفتند حديث يا صحيح است يا ضعيف يا مؤثق و يا حسن ، كه علامه حلی و
ديگران احاديث را تقسيم بندی

پاورقی :
. 1 و حرف درستی هم هست . امروز هم منطق ارسطو را می‏گويند " منطق‏
صورت " و درست هم گفته‏اند . خود ارسطو نيز بيش از اين ادعا ندارد ، و
مثل بوعلی هم بيش از اين ادعا ندارند .