فوتشان ، بعضی‏ها كه خدمت ايشان بودند گفتند : خيلی ايشان را ناراحت‏
ديديم و ايشان گفتند كه خلاصه عمر ما گذشت و ما رفتيم و نتوانستيم خيری‏
برای خودمان پيش بفرستيم ، عملی انجام بدهيم .
يك كسی از آنهايی كه نشسته بود ، طبق عادتی كه هميشه در مقابل صاحبان‏
قدرت شروع می‏كنند به تملق و چاپلوسی ، خيال كرد كه اينجا هم جای تملق و
چاپلوسی است ، گفت آقا شما ديگر چرا ؟ ! ما بدبختها بايد اين حرفها را
بزنيم ، شما الحمد لله اينهمه آثار خير از خودتان باقی گذاشتيد ، اينهمه‏
شاگرد تربيت كرديد ، اينهمه آثار كتبی از خودتان به يادگار گذاشتيد ،
مسجد به اين عظمت ساختيد ، مدرسه‏ها ساختيد . وقتی اين را گفت ، ايشان‏
يك جمله فرمود كه حديث است : « خلص العمل فان الناقد بصير بصير » .
چه می‏گويی ؟ ! عمل را بايد خالص انجام داد . نقاد آگاه آگاهی آنجا هست‏
. تو خيال كرده‏ای اينها كه در منطق مردم به اين شكل هست ، حتما در
پيشگاه الهی هم همينجور است كه پيش تو هست ؟ !
« ان الله خبير بما تعملون »اينجاست كه علمای اخلاق اسلامی با الهام از
اين آيه مسأله‏ای را مطرح می‏كنند كه می‏گويند ام المسائل اخلاق است ، مادر
همه مسائل اخلاقی است ، و آن " مراقبة " است . " مراقبة " يعنی با
خود معامله يك شريكی را بكن كه به او اطمينان نداری و هميشه بايد
مواظبش باشی . مثل يك بازرسی كه در اداره است . يعنی خودت را به‏
منزله يك اداره تلقی كن ، و خودت را به منزله بازرس اين اداره [ تلقی‏
نما ] كه تمام جزئيات را بايد بازرسی و مراقبت كنی .
" مراقبه " چيزی است كه هميشه بايد همراه انسان باشد ،