آخربينی
يكی ديگر از خواص عقل كه تربيت عقل افراد بايد بر اين اساس باشد مسأله آينده را به حساب آوردن است كه روی اين مطلب نيز در تربيتهای اسلامی زياد تكيه میشود كه خودتان را در زمان حال حبس نكنيد ، به آينده توجه داشته باشيد و عواقب و لوازم و نتايج نهائی كار را در نظر بگيريد . حديث معروفی هست كه ما در " داستان راستان " نقل كردهايم كه شخصی میآيد خدمت حضرت رسول و عرض میكند : يا رسولالله ! مرا موعظه بفرمائيد . حضرت به او فرمود : آيا اگر بگويم به كار میبندی ؟ گفت : بلی . باز حضرت تكرار كرد : آيا اگر بگويم به راستی به كار میبندی ؟ گفت : بلی . يك دفعه ديگر هم حضرت اين جمله را تكرار فرمود . اين سه بار تكرار كردن برای اين بود كه حضرت میخواست كاملا او را برای آن حرفی كه میخواهد بگويد آماده كند . همينكه سه بار از او اقرار گرفتند و آمادهاش كردند فرمودند : « اذا هممت بامر فتدبر عاقبته » ( 2 ) " هر كاری را كه به آن تصميم میگيری ، آنپاورقی : . 1 سوره بقره ، آيه 163 و . 164 . 2 بحارالانوار . 130 / 77