دوره شكوفائی روح
مطلب ديگری كه در اينجا هست اينست كه اساس تربيت در انسان بايد بر شكوفا كردن روح باشد . آيا دورههای مختلف عمر از اين نظر فرق میكند يا نه ؟ مسلم فرق میكند . بعضی دورهها تناسب و موقعيت بسيار بهتری برای شكوفا شدن استعدادها دارد . همين دوره بعد از هفت سالگی كه در احاديث هم به آن عنايت شده كه از آن به بعد به تربيت بچه توجه بشود - همين دوره از هفت سالگی تا حدود سی سالگی - دوره بسيار مناسبی است برای شكوفا شدن روح از نظر انواع استعدادها : استعداد علمی ، استعداد دينی ، و حتی استعداد اخلاقی ، و لهذا جزء بهترين دوران عمر هر كسی همان دوران محصل بودن اوست ، چون هم اوان روحش يك اوان بسيار مناسبی است و هم در اين اوان در يك محيطی قرار میگيرد كه روز به روز بر معلومات ، افكار ، انديشه ، ذوقيات و عواطفش افزوده میشود . برای طلبهها اين دوره طلبگی يك يادگار بسيار خوب و عالی است . كسانی كه چند سالی طلبگی كردهاند ، تا آخر عمر از خوشيهای دوران طلبگی ياد میكنند با اينكه در اين دوران از نظر شرايط مادی معمولا در وضع خوبی نيستند و در اواخر عمر در شرايط خيلی بهتری هستند . در آن دوره غالبا در فقر و بیچيزی و مسكنت میباشند ، منتها چون همه در يك سطح هستند ناراحتی ندارند . دوره خيلی خوبی است چون واقعا دوره بالندگی انسان است ، و اگر در اين دوره انسان از نظر علمی و معنوی محروم بماند يك زيانی است كه نمیشود گفت صد درصد در سنين بزرگی و در پيری جبران شدنی است .