داشته‏اند .
مطلب ديگری كه باز جنبه تربيتی دارد و در تعليمات اسلامی زياد هست ،
تفكر است . در آثار زيادی داريم كه تفكر عبادت است : « تفكر ساعة خير
من عبادش سنة . تفكر ساعة خير من عبادش سبعين سنة . تفكر ساعة خير من‏
عبادش سبعين سنة » . با اختلافاتی كه هست . البته اين اختلاف
نيست ، تفكرها متفاوت است .

سه نوع عبادت

پس خود تفكر عبادت است . بنابراين ما سه نوع عبادت خواهيم داشت :
عبادت بدنی مثل نماز خواندن ، روزه گرفتن ، عبادت مالی مثل زكات دادن‏
، خمس دادن ، و به طور كلی انفاقات ، و عبادت فكری ( عبادت صرفا روحی‏
) كه نامش تفكر است ، و تفكر افضل انواع عبادات است . اين كه می‏گويند
: « تفكر ساعة خير من عبادش سنة يا ستين سنة يا سبعين سنة » ، معلوم‏
می‏شود كه ارزش تفكر ، از آن عبادتهای ديگر خيلی بيشتر است . يك ساعت‏
اين ممكن است برابر باشد با شصت سال عبادت بدنی بدون تفكر . و نبايد
سوء تفاهم بشود كه مقصود جانشين سازی است كه آن عبادت را رها كنيد و به‏
اين بچسبيد . مقصود اين نيست . هر كدام در جای خود لازم و ضروری است .
مقصود بيان ضرورت اين امر است .
حال ، تفكر در چی ؟ البته ما تفكر را محدود نمی‏كنيم . انواع تفكر داريم‏
كه باز در خود متون اسلامی به خصوصيت اين تفكرها توجه شده است .