« لقوم يعقلون " » ( 1 ) . خداوند حجتهای خودش را به وسيله عقول بر
مردم اكمال (اتمام) كرده است و پيغمبران را به وسيله بيان ياری نموده ،
و به سبب برهانها به ربوبيت خويش دلالتشان كرده است. بعد حضرت استدلال‏
می‏كند به آيه : « ان فی خلق السموات والارض . . . لايات لقوم يعقلون ».

آخربينی

يكی ديگر از خواص عقل كه تربيت عقل افراد بايد بر اين اساس باشد
مسأله آينده را به حساب آوردن است كه روی اين مطلب نيز در تربيتهای‏
اسلامی زياد تكيه می‏شود كه خودتان را در زمان حال حبس نكنيد ، به آينده‏
توجه داشته باشيد و عواقب و لوازم و نتايج نهائی كار را در نظر بگيريد .
حديث معروفی هست كه ما در " داستان راستان " نقل كرده‏ايم كه شخصی‏
می‏آيد خدمت حضرت رسول و عرض می‏كند : يا رسول‏الله ! مرا موعظه بفرمائيد
. حضرت به او فرمود : آيا اگر بگويم به كار می‏بندی ؟ گفت : بلی . باز
حضرت تكرار كرد : آيا اگر بگويم به راستی به كار می‏بندی ؟ گفت : بلی .
يك دفعه ديگر هم حضرت اين جمله را تكرار فرمود . اين سه بار تكرار كردن‏
برای اين بود كه حضرت می‏خواست كاملا او را برای آن حرفی كه می‏خواهد
بگويد آماده كند . همينكه سه بار از او اقرار گرفتند و آماده‏اش كردند
فرمودند : « اذا هممت بامر فتدبر عاقبته » ( 2 ) " هر كاری را كه به آن‏
تصميم می‏گيری ، آن

پاورقی :
. 1 سوره بقره ، آيه 163 و . 164
. 2 بحارالانوار . 130 / 77