كه وقتی آب داخلش كنند رقيق می‏شود و توسعه می‏يابد . تجربه نشان داده‏
است كه افرادی كه در تمام عمر به خاطر هدفهای معنوی ، مجرد زندگی كرده و
نخواسته‏اند زن و بچه داشته باشند كه مانع رسيدن آنها به معنويات شود ( 1
) ، در همه آنها يك نوع نقص و لو به صورت يك خامی وجود داشته است .
گويی انسان يك نوع كمال روحی دارد كه آن كمال روحی جز در مدرسه خانواده‏
در هيچ مدرسه‏ای كسب نمی‏شود . همه كمالات روحی كه در همه مكتبها و
مدرسه‏ها حاصل نمی‏شود . مثل شجاعت در مقابل دشمن . آيا انسان با خلوت‏
نشستن و مبارزه كردن با هوای نفس می‏تواند شجاع شود ؟ شجاعت جز در مكتب‏
جهاد عملی برای انسان حاصل نمی‏شود ، و چيزی است كه اگر انسان بخواهد در
روحش پيدا شود بايد در عمل درگير شود تا آن را كسب كند .

حديثی از رسول اكرم

يك حديث نبوی هست كه در روايات اهل تسنن آمده : « من لم يغز و لم‏
يحدث نفسه بغزو مات علی شعبة من النفاق » ( 2 ) . " آنكه نجنگيده باشد
و لااقل در نفس خود حديث جهاد نكرده باشد ( آرزوی جهاد نكرده باشد )
می‏ميرد در حالی كه شعبه‏ای از نفاق در روحش

پاورقی :
. 1 خيلی از بزرگان اخلاق ما كسانی بوده‏اند كه مجرد زندگی كرده‏اند .
ميرزای جلوه در تهران تا آخر عمر مجرد زندگی كرد . مرحوم جهانگيرخان‏
قشقايی در اصفهان كه حكيم و فيلسوف بود تا آخر عمر مجرد زيست . آخوند
كاشی كه برايش كرامتی قائل بودند نيز همين طور ، مرحوم آقا شيخ محمد حسن‏
طالقانی هم مجرد زندگی كرد .
. 2 سنن ابی‏داوود ، باب جهاد .