پاورقی : . 1 خطبه . 29
كه شعر را در خدمت هدف خودش قرار داده نه اينكه آن را به عنوان يك
هنر هر جا كه شد مصرف كند . قرآن میگويد : « ا لم تر انهم فی كل واد
يهيمون ». در واديهای مختلف حيراناند ، يك روز مدح اين ، يك روز مدح
آن ، يك روز در اين موضوع ، يك روز در آن موضوع ، يك روز يك چيزی را
مدح میكند ، روز ديگر همان چيز را مذمت میكند ، كه مظهر تام و تمام
بیمسلكی است . ولی « الا الذين آمنوا »مگر شعرای با ايمان و به قول ما
مسلكی و هدفدار كه شعرشان در خدمت ايمانشان است . امروز
اگزيستانسياليستها میگويند ادبيات متعهد ، شعر متعهد . حرف قرآن تقريبا
همين مطلب است ، با شعر مخالفت میكند مگر با شعر متعهد : « الا الذين
آمنوا و انتصروا من بعد ما ظلموا »مگر آنانكه مظلوم واقع شدند و با شعر
دارند انتصار میكنند و كمك میخواهند ، يعنی شعری كه شعار يك مظلوم است
در برانگيختن مردم عليه ظالم .
در اينجا هم تعبير قرآن تعبير مطلق و اعمی است [ و اختصاص به مرد يا
زن ندارد ] . همچنين اميرالمؤمنين در تعبيراتشان در نهجالبلاغه دارند كه :
« لا يمنع الضيم الذليل و لا يدرك الحق الا بالجد » ( 1 ) . میفرمايد آدم
ذليل و زبون هرگز نمیتواند ضيم - يعنی خواری و ذلت ظلم - را از خودش
دفع كند ، و به حق نتوان رسيد مگر با جديت و تصميم .
اينها به تعبير اصوليون يك عموماتی است كه آبی از تخصيص است .
اصوليين يك حرف بسيار زيبا و خوبی دارند ،
پاورقی : . 1 خطبه . 29 |