كار و احساس شخصيت
يكی ديگر از فوائد كار ، مسئله حفظ شخصيت و حيثيت و استقلال است كه تعبيرهای مختلفی دارد ، مثلا آبرو انسان آنگاه كه شخصيتش ضربه بخورد ، آبرويش برود و تحقير بشود ناراحت میشود . انسان در اثر كار - و مخصوصا اگر مقرون به ابتكار باشد - به حكم اينكه نيازش را از ديگران برطرف كرده است ، در مقابل ديگران احساس شخصيت میكند ، يعنی ديگر احساس حقارت نمیكند . دو رباعی است منسوب به اميرالمؤمنين علی عليهالسلام در ديوان منسوب به ايشان . در يكی میفرمايند :لنقل الصخر من قلل الجبال |
احب الی من منن الرجال |
يقول الناس لی فی الكسب عار |
فان العار فی ذل السؤال |
پاورقی : . 1 میدانيم همين كارهايی را كه ما اسمش را عملگی میگذاريم ، علی عليهالسلام انجام میداد ، مثل حفر چاه و قنات ، كشت درخت ، آباد كردن باغها و احيانا كار به شرط مزد گرفتن و لو برای غير مسلمان . گاهی علی عليهالسلام میرفت در باغهای مدينه برای بنیقريظه و بنیالنضير كه يهوديان مدينه بودند كار میكرد و مزد میگرفت و با آن پول زندگی میكرد . قهرا چنين انسانی مورد تهاجم قرار میگيرد كه تو ننگت نمیكند از چنين كارها ؟ !