( مكروه يا حرام ) است ، مثل افراط در خوردن ، افراط در گفتن ، افراط در
معاشرت با افراد و افراط در خوابيدن . البته بعضی از اينها مانند توصيه‏
به پرهيز از پرخوردن ممكن است كه علل جسمی هم داشته باشد يعنی منظور
بهداشت و حفظ صحت هم در كار باشد ولی قطعا تنها آن نيست ، يعنی " قلة
الطعام " در مسائل اسلامی در رديفی قرار می‏گيرد كه معلوم است هدف تنها
بهداشت و حفظ الصحة نيست بلكه همچنين برای اين است كه روح انسان سبكتر
باشد و كمتر موجبات غفلت در انسان پيدا شود .

شكل عبادت و برنامه‏های تربيتی

در اسلام يك خصوصيتی هست و آن اينست كه با اينكه روح عبادت ارتباط و
پيوند بنده با خدا و شكستن ديوار غفلت و توجه به خداست اما نكته جالب‏
اينست كه اسلام به عبادت شكل داده و به شكل هم نهايت اهميت را داده و
در آن شكل نيز يك سلسله برنامه‏های تربيتی را در لباس عبادت وارد كرده‏
است . مثلا از نظر اينكه قلب انسان می‏خواهد متوجه خدا باشد اين چه اثری‏
دارد كه بدن انسان پاك باشد يا نباشد ؟ « ان الله ينظر الی قلوبكم و لا
ينظر الی صوركم » ( 1 ) . ما كه با بدن نمی‏خواهيم پيش خدا برويم . حالا
بدنمان پاك باشد يا نباشد ، ما با دل می‏خواهيم پيش خدا برويم ، دلمان‏
بايد پاك باشد . ولی اسلام وقتی كه عبادت را تشريع می‏كند ، چون می‏خواهد
مخصوصا عبادت هم يك اثر خاصی از نظر تربيتی داشته

پاورقی :
. 1 الجامع الصغير ، ج 1 ص 74 ، با تفاوت در عبارت . حديث از رسول‏
اكرم است .