پاورقی : . 1 تحفالعقول ، ص . 410
مثلا اميرالمؤمنين در نامهای كه در نهجالبلاغه است خطاب به امام حسن
میفرمايند : « اكرم نفسك عن كل دنية » نفس خويش را از هر پستی بزرگ
بدار ، برتر بدار . « فانك لن تعتاض بما تبذل من نفسك عوضا » . آنچه
كه از نفس خود ببازی عوض ندارد . نفس خود را نباز كه آن ، گوهری است
كه آن را با هر چه معامله كنی مغبون هستی . پس تعبير ، تعبير نفاست و
با ارزش بودن است ، و اينكه اين شیء با ارزش را كه مافوق هر ارزشی
است - يعنی آنقدر ارزش دارد كه هيچ چيزی با آن برابری نمیكند - نبايد
از دست داد ، مثل اينكه چيزهايی كه تمام حيثيت يك كشور بستگی به آن
دارد برای آن ملت مافوق ارزش و قيمت است ، يعنی هيچ ملتی - و لو
اينكه از فقر بخواهد بميرد - حاضر نيست آنها را معامله كند ، مثل بعضی
از آثار نفيس علمی ، ادبی و حتی ذوقی . مثلا مسجد شيخ لطفالله برای
ايران ارزشی مافوق ارزشهای مادی دارد .
تعبير ديگری باز اميرالمؤمنين دارند ، میفرمايند : « لا دين لمن لا مروش
له » آنكه مردانگی ندارد دين ندارد . ( دين اصلا مردانگی شناخته شده )
« و لا مروش لمن لا عقل له » اگر كسی عقل و تشخيص نداشته باشد نمیتواند [
مروت داشته و ] مرد باشد « و ان اعظم الناس قدرا من لا يری الدنيا لنفسه
خطرا » ( 1 ) . از همه مردم با ارزشتر و بلند مرتبهتر ، آن كسی است كه
تمام دنيا را برای بهای خود كم میداند . اين " خود " چيست كه همه دنيا
را برای خود كم میداند ، كه اگر همه دنيا را در مقابل آن بدهند ، او خود
را برتر از دنيا و ما فيها میداند .
پاورقی : . 1 تحفالعقول ، ص . 410 |