نشود و فقط به پيكر عمل توجه گردد تبديل شود .
اينها چيزهايی است كه ما تنها در نماز اسلامی به دست میآوريم و متوجه
میشويم كه بسياری از برنامههای تربيتی به وسيله اين عبادت و در پيكر اين
عبادت پياده میشود ، گذشته از اينكه خود اين عمل ، پرورش عشق و محبت
خدا و معنويت در انسان است ، كه اين ، روح عبادت است .
دو مسئله است كه بايد گفته شود . يكی اينكه در اخلاق و تربيت اسلامی به
چه اصول و مبانیئی توجه شده . در اخلاق و تربيت ، صحيح نيست كه بگوئيم :
اخلاق خوب ، تربيت خوب . اخلاق خوب و تربيت خوب را بايد به دست آورد
. كسی نمیگويد غير از اين است ، ولی عمده اين است كه هر مكتبی چه سيستم
اخلاقی خوب میداند و چه سيستم اخلاقی را بد میداند . مكتبهای اخلاقی دنيا
كه همه اخلاق پيشنهادی خود را به عنوان اخلاق خوب پيشنهاد كردهاند
تفاوتشان با يكديگر در حد تضاد است ، يعنی حداكثر تباين ميانشان هست ،
يك عمل را مكتبی اخلاقی میداند و مكتب ديگر ضداخلاقی . اخلاق ، علم دستوری
است ، يعنی علم " چگونه بايد بود " و فرمان اينكه اينطور باش . سئوال
اين است كه چگونه باشيم از نظر اين مكتب خوب خواهيم بود ؟ پس صرف
توصيه كردن به اينكه اخلاق خوب داشته باشيد ، معرف يك مكتب اخلاقی
نمیتواند باشد ، و شايد مكرر گفته باشيم كه پوكترين و بیمغزترين حرفها
همين حرف منسوب به زردشت است كه میگويد : " گفتار نيك ، پندار نيك
، كردار نيك " . آخر نيكی چه هست ؟ مثل اينست كه از مهندسی برای
ساختمان يك مسجد طرح بخواهند ، بعد به او
|