اين يك تاريخچه مختصری بود [ از ارزش تعقل در نظر مسلمين ] كه نشان
میدهد در عين اين كه اسلام ( حتی در مظهر حديث آن ) اينهمه برای عقل
احترام قائل شده ولی جريانهای اجتماعی گاهی همه چيز را درهم میپيچد . اين
جريانها در عالم اسلام پيدا شد ، هم در دنيای تسنن و هم در دنيای تشيع .
در اين زمينه ما نمیخواهيم به تفصيل بحث بكنيم ، چون خوشبختانه بايد
بگوئيم كه اكنون در ميان ما شيعيان عدلیگری بر اشعری گری پيروز است ،
لااقل از نظر منطق . شما هر كتابی از كتابهايی را كه امروز در حوزههای
علميه تدريس میشود باز كنيد اين مطلب را ملاحظه مینماييد ، از هر طلبهای
اگر بپرسيد ما كه شيعه هستيم ، از عدليه هستيم يا از غير عدليه ؟ میگويد
از عدليه ، يا اگر بپرسيد : آيا ما طرفدار حسن و قبح عقلی هستيم يا منكر
آن ؟ میگويد ما طرفدار حسن و قبح عقلی هستيم . علتش اين است كه امثال
شيخ انصاری پايه اين مطلب را كاملا تحكيم كردند ، و آن جريان ملا امين
استرآبادی هم جريانی بود كه در اين وسطها پيدا شد .
ريشه اخباريگری از نظر آيةالله بروجردی
مرحوم آقای بروجردی يك حرفی داشتند كه نمیدانم از چه مدركی نقل
میكردند ولی حرف بسيار جالبی بود . در تابستان سنه 22 كه هنوز ايشان به
قم نيامده بودند ما به بروجرد رفته بوديم . اين را من در بروجرد از ايشان
شنيدم و در قم ديگر نشنيدم ، و غفلت كردم كه از ايشان بپرسم مدركش
چيست ؟
ايشان يك وقتی كه اين جريان ملاامين استرآبادی و