مطلب ديگر كه مطلبی اساسی است اينست كه از نظر اسلامی آن چيزی كه در
انسان بايد پرورش بيابد و در واقع تربيت بشود چيست ؟ انسان دارای جسم‏
است و يك سلسله قوای جسمانی ، و دارای روح و يك سلسله قوای روحانی ( 1
) . از نظر اصطلاحات روانشناسی نيز استعدادهای جسمانی يك سلسله‏
استعدادهاست و استعدادهای روحانی يك سلسله استعدادهای ديگر ( 2 ) .

پرورش جسم از نظر اسلام

مسأله اول اينست كه آيا در اسلام به تقويت و تربيت جسم عنايتی شده‏
است يا نه ؟ ممكن است كسی بگويد نه ، بلكه در جهت خلافش [ توصيه شده‏
است ] زيرا ما می‏دانيم كه تن پروری و جسم پروری در اسلام مذموم است ،
بنابراين جسم به هيچ وجه نبايد تربيت بشود . و به عبارت ديگر چون فرض‏
اين است كه مفهوم تربيت پرورش می‏باشد ، جسم نبايد تربيت بشود چون در
اسلام جسم پروری و تن پروری به طور كلی محكوم و مردود است . ولی اين ،
مغالطه لفظی است . در اسلام تن پروری به مفهوم صحيح كلمه - يعنی پرورش‏
جسم و تقويت قوای جسم - نه تنها مذموم نيست بلكه ممدوح هم هست .
مثلا آيا از نظر اسلام خوب است انسان كاری كند كه ديد چشمش قوت پيدا
كند يا خوب است كاری كند كه ضعف پيدا

پاورقی :
. 1 البته لزومی ندارد كه ما روح و جسم را دو جوهر جداگانه در نظر
بگيريم .
. 2 روح انسان استعدادهای مختلفی - و در واقع شعبه‏های مختلفی - دارد كه‏
اينها را يك يك به طور اجمال بررسی خواهيم كرد .